Inwoners van Curaçao 1675-1950

Zoekt u gegevens van personen die op Curaçao hebben gewoond? Mogelijk kunt u informatie over hen vinden in het Nationaal Archief.

Dansers in Barber Curaçao, 1955 (foto: W. van de Poll)
Alles uitklappen

Verzamel eerst zo veel mogelijk informatie over de persoon of personen die u wilt onderzoeken. Denk daarbij aan de (doop)namen, geboorte- en sterfdata, maar ook beroepen en woonplaatsen kunnen belangrijk zijn voor uw onderzoek.

Wilt u stamboomonderzoek doen naar uw eigen familie? Praat met familieleden om er achter te komen welke informatie en documenten zij hebben. Misschien bezitten zij trouwboekjes, geboortekaartjes en rouwkaarten met informatie. Hoe meer u over iemand weet, hoe meer aanknopingspunten er zijn om te gaan zoeken in het archief. Als u bijvoorbeeld weet dat iemand militair is geweest, kunt u zoeken in de archieven van het Ministerie ministerie van Defensie. Als u weet dat iemand katholiek was, dan kunt u deze persoon misschien vinden in de doopboeken van de katholieke kerk.

U verzamelt al die gegevens omdat u deze niet altijd zult vinden in de archieven. Deze zijn wel vastgelegd in de archieven van de burgerlijke stand, maar vanwege de privacywetgeving mag u deze pas na een tijd inzien. Geboorteaktes worden pas na 100 jaar openbaar, trouwaktes na 75 jaar en overlijdensaktes na 50 jaar.

Hulp bij vooronderzoek

Heeft u nog nooit eerder archiefonderzoek gedaan? Bekijk dan de pagina Hoe doe ik onderzoek in archieven.

Weet u weinig over de persoon die u zoekt? Kijk dan eens in de krant. Op de website Delpher.nl kunt u zoeken in gedigitaliseerde kranten. Ook De Curaçaosche Courant (1810-1889) en de Amigoe (1884-1999) staan erop. Misschien vindt u hierin informatie over de persoon die u zoekt. Of over andere onderwerpen uit de Curaçaose geschiedenis die u interesseren.

Het boek Roots Karibense van Christel Monsanto is een goed beginpunt voor het doen van onderzoek naar familie op Curaçao, of één van de andere voormalige Nederlandse Antillen. Het is online beschikbaar op de site van het CBG: Centrum voor Familiegeschiedenis. Het CBG heeft ook een stappenplan voor stamboomonderzoek in Nederland. Veel van de stappen gelden ook voor stamboomonderzoek naar familie op Curaçao.

U zult merken dat veel van de archieven handgeschreven zijn. Dat is niet altijd makkelijk te lezen. Zeker als u verder teruggaat in de tijd. Op de website www.watstaatdaer.nl kunt u oefenen met het lezen van oud schrift.

In de aktes van de burgerlijke stand vindt u belangrijke informatie voor uw stamboom. Ze bevatten persoonsnamen en gegevens over geboorten, huwelijken en overlijden. Met zelf verzamelde gegevens over uw (ouders en) grootouders kunt u verder zoeken in de openbare archieven van de Burgerlijke Stand. Vaak staan de namen van de ouders van het kind, het echtpaar of de overledene vermeld, wat aanknopingspunten geeft voor onderzoek naar eerdere generaties. De openbare aktes van de burgerlijke stand van Curaçao zijn te vinden in het Nationaal Archief van Curaçao. U kunt hierin online op naam zoeken. Ook de database Wie was Wie is zeer nuttig. Hierin is veel materiaal van de Burgerlijke Stand van de (voormalige) Nederlandse Antillen te vinden.

De burgerlijke stand is in 1831 op Curaçao ingevoerd. Vanaf dat moment registreerde de overheid geboortes, huwelijken en sterfgevallen. Maar dat gold alleen voor de vrije bevolking. Slaafgemaakten komen in de burgerlijke stand niet voor. Na de afschaffing van slavernij zijn sommige gegevens met terugwerkende kracht ingevoerd, maar lang niet alles.

Voor onderzoek naar uw familiegeschiedenis vóór 1831 zijn de doop-, trouw- en begraafboeken van kerkgenootschappen onmisbaar. Deze boeken bevinden zich in het Archief Curaçao, Bonaire en Aruba 1707 tot 1828 (1.05.12.01). Ze zijn nog niet online te bekijken. In het verleden zijn ze op microfilm gezet. Deze microfilms kunt u bekijken in de studiezalen van het Nationaal Archief in Den Haag en in het Nationaal Archief van Curaçao. Onderstaande tabel geeft een overzicht van belangrijke archiefstukken (inventarisnummers) uit dit archief.

Overzicht van Doop-, Trouw en Begraafboeken van Curaçao, 1727-1831 (niet digitaal beschikbaar)
OmschrijvingPeriode                     inventaris-nummersBijzonderheden
Aktes van trouw en ondertrouw1807-18161454-1461 
Doopboeken van de Nederduits-Hervormde Kerk1727-18251462-1466 
Ondertrouw- en trouwboeken van de Nederduits-Hervormde Kerk1714-18221467-1473 
Doopboek van de Lutherse Kerk 1757-18251757-18251474 
Doopboeken van de Rooms-Katholieke Kerk1768-18191475-1484 
Geboorteregister van Portugees Joodse mannen1772-18301484ABevat ook aantekeningen over huwelijken en overlijden.
Geboorteregister van Portugees Joodse vrouwen1743-18311484BBevat ook aantekeningen over huwelijken en overlijden.
Journaal van begraafgelden betaald aan de kerk1792-18311485-1487Op naam te doorzoeken via onderstaande index. Alleen de inschrijvingen tot en met 1806 zijn hierin opgenomen.

Andere bevolkingsregistraties

Naast doop-, trouw- en begraafboeken bevatten de archieven meer lijsten, registers en andere documenten waarin persoonsregistraties voorkomen. De onderstaande archiefstukken zijn allemaal digitaal beschikbaar. Ze zijn afkomstig uit het Archief Curaçao, Bonaire en Aruba 1828 tot 1845 (1.05.12.02).

Gedigitaliseerde archieven met bevolkingsregistraties, 1828-1847
Omschrijving Periode Inventaris-nummers Bijzonderheden
Bij de Directeur van Curaçao ingekomen verzoeken om overleden personen te mogen begraven 1828-1847 160-163  
Bij de Directeur van Curaçao ingekomen verzoeken van vrije zwarte mensen om kosteloos te mogen trouwen 1835-1840 164  
Maandrapporten van de commissaris van politie met daarin een overzicht van de gevangenen op Curaçao 1829-1836 169  
Bevolkingsstaten 1838-1845 172 Hierin staan geen namen maar tussen de staten bevinden zich naamlijsten van plantages, tuinen en hun eigenaars.
Vrijbrieven 1828-1836 300-307 Hierin verklaart de Directeur van Curaçao de vrijheid van voormalig slaafgemaakten die zijn vrijgekocht of anders vrij zijn geworden. Elk boek begint met een overzicht van de personen aan wie een vrijbrief is gegeven. Hierin staat ook hun nieuwe achternaam.
Registers van afgegeven paspoorten 1833-1844 314-315  

Verder is er nog een lijst van personen van Europese oorsprong die overleden op Curaçao, Aruba of Bonaire in de periode 1825-1828. Deze lijst is online in te zien en treft u aan in het Archief Ministerie van Koloniën 1814-1849 (2.10.01) in inventarisnummer 3835. Deze lijst is via een index op naam te doorzoeken. Bekijk daarvoor de Zoekhulp Oost- en West-Indië: overledenen 1816 - 1829.

Het is helaas niet eenvoudig om onderzoek te doen naar mensen die tot slaaf zijn gemaakt. Maar het is niet onmogelijk. De West-Indische Compagnie (WIC) hield van de mensen die zij in slavernij naar Curaçao brachten alleen de aantallen bij. De koloniale machthebbers gebruikten de geboortenamen van slaafgemaakten niet. De kopers van slaafgemaakten gaven hun nieuwe namen maar waren niet verplicht hiervan een administratie bij te houden. Geboortes van kinderen en sterfgevallen werden niet geregistreerd.

Zoekt u slaafgemaakte voorouders, gebruik dan eerst de archieven van de burgerlijke stand om zo ver mogelijk terug in de tijd te komen. Heeft u gegevens die teruggaan tot (halverwege) de 19e eeuw,  dan zijn er enkele indexen waarin u verder kunt zoeken op persoonsnaam. Deze indexen zijn samengesteld uit verschillende archiefstukken met registraties van (voormalig) slaafgemaakten, zoals de slavenregisters, emancipatieregisters, borderelformulieren en manumissieregisters.

Voorouders van voor 1839

Verder terugzoeken naar voorouders die in slavernij leefden dan 1839 is erg moeilijk. Slavenregisters bestaan pas vanaf 1839. Van de periode daarvoor is er geen administratie van tot slaaf gemaakten. De manumissies hebben alleen betrekking op personen die zijn vrijgelaten. Alleen de katholieke kerk hield vanaf het midden van de 18e eeuw een register bij van kinderen die katholiek werden gedoopt. Daaronder waren ook veel kinderen die in slavernij werden geboren. Maar omdat zowel zij als hun moeder geen achternaam hadden, is het heel moeilijk om in deze doopboeken met zekerheid uw voorouders te vinden. De doopboeken Katholieke kerk Curacao zijn bewaard gebleven van 1768 tot 1819. Ze zijn niet digitaal beschikbaar maar te bekijken op microfilm in de studiezalen van het Nationaal Archief Curaçao en het Nationaal Archief in Nederland.

Sinds 1636 zijn er bijna altijd (Nederlandse) militairen op Curaçao geweest. In die eerste jaren werkten zij voor de West-Indische Compagnie (WIC), later voor het Koninkrijk der Nederlanden. In het Nationaal Archief is van 1675 tot 1954 informatie over hen te vinden. Het gaat dan vooral om zogenaamde soldijboeken, monsterrollen en stamboeken. Dit zijn registers met informatie over wanneer de militair in dienst kwam, wat zijn taken waren en wat hij verdiende. Een groot deel van deze boeken is al gedigitaliseerd en kunt u online bekijken. In de Zoekhulp Militairen: Onderofficieren en soldaten bij het leger in West-Indië 1815-1950 wordt uitgelegd hoe u in deze archieven zoekt.

De belangrijkste archieven over militairen treft u in onderstaande tabel. Een deel van de archiefstukken is online beschikbaar.

Overzicht van archiefstukken over militairen op Curaçao (1675-1954)
OmschrijvingPeriodeArchiefinventarisInventaris-nummersBijzonderheden
Soldijboeken van de soldaten die in dienst van de WIC naar Curaçao zijn vertrokken1675-1791Archief van de West-Indische Compagnie (1.05.01.02)226-231Online in te zien.
Monsterrollen van WIC personeel op de kusten van Guinee, St. Eustatius en Curaçao1766Archief van de Stadhouderlijke Secretarie (1.01.50)1286Niet online in te zien.
Soldijboek van de soldaten op Curaçao bij opheffing van de WIC1791Archief van de Directie ad Interim en de Raad der Koloniën (1.05.02)121

Online in te zien.

NB. Hierin zijn alleen de soldijen geboekt, die op 1791 december 31 nog openstonden.

Soldijboek van de soldaten op Curaçao na opheffing van de WIC1792-1794Archief van de Directie ad Interim en de Raad der Koloniën (1.05.02)122Online in te zien.
Nalatenschappen van militairen en ambachtslieden werkzaam in de vestingbouw op Curaçao1796-1828Archief Curaçao, Bonaire en Aruba 1707 tot 1828 (1.05.12.01)386Niet online in te zien.
Monsterrollen van onderofficieren en manschappen van het garnizoen op Curaçao1828-1836Archief van het Commissariaat voor de Militaire Zaken in Suriname (1.05.11.08)19-27Online in te zien.
Stamboeken militairen West-Indië1815-1954Archief van het Ministerie van Koloniën: Stamboeken en Pensioenregisters van militairen in Oost- en West-Indië (2.10.50) Online in te zien.

Op Curaçao werkten veel Nederlandse ambtenaren. Hun uitzending, salaris, pensioen en verloven werden geregeld vanuit Den Haag. Van iedere ambtenaar werden deze gegevens bijgehouden in een aparte administratie: de zogenaamde stamboeken. De stamboeken van 1836 tot en met 1936 zijn bewaard gebleven. Ook zijn er nog pensioenregisters over de periode 1815 tot en met 1936. Op deze stamboeken en registers is een index gemaakt. Informatie over deze administratie en hoe u hierin kunt zoeken, staat in de aparte Zoekhulp Ambtenaren in West-Indië 1815-1936.

In 1696 werd op Curaçao een Weeskamer opgericht. De zogeheten weesmeesters van de Weeskamer hielden toezicht op het vermogen van minderjarige kinderen op Curaçao die geen ouders meer hadden. Zij hielden ook toezicht op de nalatenschappen, ook wel boedels genoemd, van mensen die op Curaçao zonder testament overleden. Dat konden inwoners van het eiland zijn, maar ook zeelieden en militairen.

De administratie van de Weeskamer over de periode 1709 tot 1869 is bewaard gebleven. Het is een financiële administratie, maar u vindt hierin ook de namen van de weeskinderen en de overleden personen. De oudste administratie is alleen te bekijken op microfilms in de studiezalen van het Nationaal Archief Curaçao en het Nationaal Archief in Nederland. De administratie vanaf 1816 is voor het grootste deel online te bekijken. De boeken beginnen vaak met een overzicht van namen van personen die in het boek voorkomen. 

Overzicht van weeskinderen en nalatenschappen op Curaçao (1709-1876)
OmschrijvingPeriodeArchiefinventarisInventaris-nummersBijzonderheden
Grootboeken1709-1815    Archief Curaçao, Bonaire en Aruba 1707 tot 1828 (1.05.12.01)1240-1251Niet online in te zien.
Boedelrekeningen en boedelpapieren1789-1827    Archief Curaçao, Bonaire en Aruba 1707 tot 1828 (1.05.12.01)1267-1270; 1271-1302Niet online in te zien.
Van de tweede serie staan wel de namen van de personen uit de boedelrekening opgesomd in de inventaris.
Grootboeken1816-1876    Archief Curaçao, Bonaire en Aruba 1828 tot 1845 (1.05.12.02)945-949Deels online in te zien.
De nummers 947-949 zijn online in te zien.
boedelrekeningenboeken en boedelrekeningen1818-1870    Archief Curaçao, Bonaire en Aruba 1828 tot 1845 (1.05.12.02)928-940; 950; 953-955;956A-968Online in te zien.

Naast bevolkingsregistraties van inwoners van Curaçao kunt u bij het Nationaal Archief ook informatie vinden over hun eigendommen, zoals huizen en land, maar soms ook gegevens van slaafgemaakten. Die informatie bevindt zich onder andere in archieven van notarissen en in veilingregisters. Het betreft archieven over de periode 1707-1845.

Notarieel archief

Notarissen maakten aktes op van de verkoop van land en huizen, van testamenten en van andere officiële transacties. Elke notaris hield zijn eigen archief bij. Als u niet weet bij welke notaris uw voorouders hun aktes lieten opmaken, moet u de archieven van alle notarissen bekijken. 
Notarissen bundelden hun aktes vaak per jaar. Voorin iedere bundel staat een overzicht van de aktes die de notaris dat jaar opstelde. Deze zijn geordend op datum met vermelding van de betrokken personen. Elke akte heeft een nummer. Achter het overzicht vindt u alle aktes, beginnend bij akte 1. Heeft u de persoon gevonden die u zoekt, dan kunt u aan de hand van het aktenummer de akte opzoeken.

Hypotheken

In de aktes van hypotheek vindt u informatie over wie geld leende aan wie en voor welk onderpand. Dat onderpand kon land of een huis zijn, maar ook slaafgemaakten en hun nakomelingen.  
Alle aktes zijn per jaar gebundeld. Elke bundel begint met een overzicht van alle aktes die dat jaar zijn opgemaakt. Deze zijn geordend op datum met vermelding van de betrokken personen. Elke akte heeft een nummer. Achter het overzicht vindt u alle aktes, beginnend bij akte 1. Heeft u de persoon gevonden die u zoekt, dan kunt u aan de hand van het aktenummer de akte opzoeken.

Venduboeken

De venduboeken bevatten lijsten van openbare verkopingen van goederen. Dat konden in beslag genomen goederen zijn, beschadigde scheepsladingen of nalatenschappen van personen die zonder testament waren overleden. Maar ook huizen, plantages, land en slaafgemaakten werden op zulke openbare veilingen verkocht. Elke verkoop werd geregistreerd. In de venduboeken vindt u een beschrijving van het verkochte goed, de naam van de koper en het betaalde bedrag.

Belastingen

Inwoners van Curaçao betaalden tot 1826 een belasting die Hoofd- en Familiegeld heette. Vanaf 1826 betaalden inwoners van Curaçao alleen nog maar belasting over hun bezittingen. Het ging dan om slaafgemaakten op plantages en om het bezit van vastgoed, zoals huizen en grond. De registers daarvan zijn deels bewaard gebleven. U vindt hierin wie belasting moest betalen en hoeveel. Ook staat er soms bij waar de belastingplichtige woonde.

Onderstaande tabel bevat een overzicht van de archiefstukken over bezittingen op Curaçao die online zijn in te zien. Het gaat om documenten van ná 1828. Deze archiefstukken zijn afkomstig uit het Archief Curaçao, Bonaire en Aruba 1828-1845 (1.05.12.02). Ze zijn allemaal online in te zien.

Gedigitaliseerde archieven over bezit op Curaçao (1828-1876)
OmschrijvingPeriodeArchiefinventarisInventaris-nummersBijzonderheden
Protocollen van notariële en secretariële akten1825-1845Archief Curaçao, Bonaire en Aruba 1828 tot 1845 (1.05.12.02)749-874; 395
Bevat transportakten van onroerende goederen en slaafgemaakten.
Registers van hypotheken, voornamelijk van onroerend goed en slaven1828-1845Archief Curaçao, Bonaire en Aruba 1828 tot 1845 (1.05.12.02)839-857 
Venduboeken, ook bekend als veilingregisters1827-1844Archief Curaçao, Bonaire en Aruba 1828 tot 1845 (1.05.12.02)1144-1154 
Kohieren van 1% belasting op eigendommen en bezittingen1827-1844Archief Curaçao, Bonaire en Aruba 1828 tot 1845 (1.05.12.02)1065-1085 

Onderstaande tabel geeft een overzicht van archiefstukken over bezittingen op Curaçao die niet online zijn in te zien. Het zijn archieven uit de periode 1707-1828. De archiefstukken zijn afkomstig uit Archief Curaçao, Bonaire en Aruba 1707-1828 (1.05.12.01) Deze archiefstukken zijn op microfilm gezet. U kunt ze in komen zien in de studiezaal van het Nationaal Archief in Den Haag. Ook het Nationaal Curaçao heeft deze stukken op microfilm.

Niet gedigitaliseerde archieven over bezit op Curaçao (1707-1828)
Omschrijving

Periode

 

inventaris-nummerBijzonderheden
 Protocollen van notariële en secretariële akten, geordend per notaris/secretaris1707-1828794-1134; 1543-1556; 1687Bevat testamenten, boedelbeschrijvingen, huwelijkse voorwaarden en soms transportakte.
Gedeponeerde besloten akten1762-18241225Bevat testamenten, akten van protest en huwelijkse voorwaarden.
Registers van hypotheken, voornamelijk van onroerend goed en slaafgemaakten1724-18281135-1223 
Venduboeken, ook bekend als veilingregisters1779-18271436-1453 
Belastingregister familie- en hoofdgelden1820-18261399-1401; 1573-1574 

 

Online beschikbaar

Een deel van de archieven is online in te zien. 
Klik op het inventarisnummer uit een van de tabellen dat u wilt bekijken. Bij de enkele inventarisnummers komt u rechtstreeks bij het archiefstuk uit dat u online kunt inzien. U kunt nu online door het archiefstuk bladeren.
Gaat het in de tabel om meerdere inventarisnummers?
Klik op die inventarisnummers. In het volgende scherm ziet u deze inventarisnummer opnieuw. Ze zijn geel gemarkeerd.
Klik nu op het specifieke inventarisnummer dat u wilt inzien. Het archiefstuk opent online en u kunt nu door het archiefstuk bladeren.

Reserveren archiefstuk (inzien in de studiezaal)

Een deel van de archiefstukken is nog niet digitaal beschikbaar.
U kunt deze archiefstukken alleen bekijken in de studiezaal van het Nationaal Archief.
Daarvoor moet u het archiefstuk reserveren door op het inventarisnummer in de tabel te klikken.
In het volgende scherm ziet u dat inventarisnummer opnieuw. Het is geel gemarkeerd.
Klik hierop en er verschijnt een scherm waarin u het archiefstuk kunt reserveren.

Gaat het in de tabel om meerdere inventarisnummers?
Klik op die inventarisnummers. In het volgende scherm ziet u deze inventarisnummers opnieuw. Ze zijn geel gemarkeerd.
Klik nu op het specifieke inventarisnummer dat u wilt reserveren.
Er verschijnt een scherm waarin u het archiefstuk kunt reserveren.

Voor het reserveren van een archiefstuk heeft u een account bij het Nationaal Archief nodig. Dit kunt u online aanmaken.

Downloaden en bestellen scans 

Archiefstukken die online zijn in te zien kunt u downloaden via het downloadicoontje in de linker kolom van de viewer

Van archiefstukken die alleen in de studiezaal zijn in te zien, kunt u tegen betaling een scan bestellen. Dat kan door in het scherm waar u ook stukken kunt reserveren voor het tabblad Scans bestellen te kiezen. Voor het bestellen van scans  heeft u een account bij het Nationaal Archief nodig. Dit kunt u online aanmaken.