Het eiland Curaçao kende, in tegenstelling tot Suriname, geen grote plantages. Voor Curaçao spreekt men vaak van ‘plantages en tuinen’. Op de circa honderd plantages werd vooral voedsel voor het eiland zelf verbouwd en nauwelijks voor de export. De bevolking leefde van het vee dat men hield voor het vlees en de zuivel en van de zogeheten ‘kleine maïs’ (eigenlijk gierst). Op Curaçao (en op Bonaire) werd daarnaast nog zout gewonnen.
Raadpleeg voor uw onderzoek naar plantages op Curaçao het boek Plantages op Curaçao en hun eigenaren van T. van der Lee (Leiden 1989). Het is aanwezig in de bibliotheek van het Nationaal Archief (signatuur: S 12 C 19). Deze publicatie bevat de plantages op alfabetische volgorde met daarbij de verkoopdata, verkoper en koper. Het boek heeft ook een alfabetische index op plantage-eigenaar en een kaart van Curaçao met daarop alle plantages.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van archiefstukken over plantages en onroerend goed op Curaçao die niet zijn gedigitaliseerd. Ze zijn afkomstig uit Archieven van Curaçao, Bonaire en Aruba 1707-1828 (1.05.12.01).
| Omschrijving | Periode | Inventaris-nummers | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|
| Notariële akten | 1708-1828 | 794-1134; 1687 | Bevat ook boedelscheidingen en transportakten. Soms is er een index op het soort akten of een chronologische lijst van akten per jaar. |
| Hypotheekakten | 1724-1828 | 1135-1224; 1698 (nummers 1271-1302) | |
| Overzichten van nagelaten bezittingen (boedelrekeningen genoemd | 1787-1827 | 1271 – 1302 | Per inventarisnummer staan de namen vermeld van de boedelrekeninghouders. |
| Belastingregisters met hoofd- en familiegelden | 1820, 1823 en 1826 | 1573, 1574, 1375-1382 |
Onderstaande tabel geeft een overzicht van archiefstukken over plantages en onroerend goed op Curaçao die digitaal zijn te bekijken. Ze zijn afkomstig uit Archieven van Curaçao, Bonaire en Aruba 1828-1845 (1.05.12.02).
| Omschrijving | Periode | Inventaris-nummers | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|
| Notariële akten | 1829-1845 | 749-799 | Ze bevatten onder andere huwelijkse voorwaarden en erfdelingen (boedelscheidingen). Chronologische lijsten van deze akten vindt u in de inventarisnummers 800-807. |
| 1828-1845 | 808-813; 826 (alfabetisch overzicht) | Bevat de transportakten. Een aantal inventarisnummers heeft een inhoudsopgave per jaar. | |
| Registers met verkocht onroerend goed | 1834-1845 | 827-838 | Registers opgesteld in verband met de overdrachtsbelasting uit de periode. Een aantal registers heeft een inhoudsopgave per jaar. |
| Hypotheekakten | 1828-1845 | 839-872 | |
| Overzichten van nagelaten bezittingen (boedelrekeningen) | 1828-1869 | 953-968 | Per inventarisnummer staan in de inventaris de namen vermeld van de boedelrekeninghouders. |
| Belastingregisters over onroerend goed (kohieren der belasting op eigendommen en bezittingen) | 1827-1844 | 1065-1085 | Het bevat ook de belastingaanslagen op de plantages. |
| Omschrijving | Periode | Inventarisnummers | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|
| Kaart van enige Plantagiën op het Eiland Curaçao | ca. 1720 | 1486 en 1487 |
Online inzien
De archiefstukken uit Archieven van Curaçao, Bonaire en Aruba 1828-1845 (1.05.12.02) en de twee kaarten uit de Kaartencollectie Leupe (4.VEL) zijn digitaal beschikbaar
Wilt u een van die stukken inzien?
Klik op het inventarisnummer uit het bovenstaande bronnenoverzicht dat u wilt bekijken. Deze staan vaak in een serie gegroepeerd (bijvoorbeeld 749-799). In het volgende scherm opent de archiefinventaris. U ziet nu geel gemarkeerde inventarisnummers.
Klik nu op het specifieke inventarisnummer dat u wilt inzien. Let op, dat nummer kan iets verderop in de archiefinventaris staan. Nadat u het gewenste inventarisnummer aanklikt, opent een viewer met scans van het archiefstuk. U kunt nu online door het archiefstuk bladeren.
Bij de enkele inventarisnummers komt u, nadat u dat aanklikt, rechtstreeks uit bij de scans van het archiefstuk, dat u dan kunt doorbladeren.
Reserveren archiefstuk (inzien in de studiezaal)
De archiefstukken uit Archieven van Curaçao, Bonaire en Aruba 1707-1828 (1.05.12.01) zijn nog niet digitaal beschikbaar.
U kunt deze archiefstukken bekijken in de studiezaal van het Nationaal Archief.
Daarvoor moet u het archiefstuk reserveren door op het inventarisnummer in het bronnenoverzicht te klikken.
In het volgende scherm ziet u het inventarisnummer opnieuw. Het is geel gemarkeerd.
Klik hierop en er verschijnt een scherm waarin u het archiefstuk kunt reserveren.
Gaat het in het overzicht om meerdere inventarisnummers?
Klik op die inventarisnummers. In het volgende scherm ziet u deze inventarisnummers opnieuw. Ze zijn geel gemarkeerd.
Klik nu op het specifieke inventarisnummer dat u wilt reserveren.
Er verschijnt een scherm waarin u het archiefstuk kunt reserveren.
Voor het reserveren van een archiefstuk heeft u een account bij het Nationaal Archief nodig. Dit kunt u online aanmaken.
Downloaden en bestellen scans
Archiefstukken die online zijn in te zien kunt u downloaden via het downloadicoontje in de linkerkolom van de viewer.
Van archiefstukken die alleen in de studiezaal zijn in te zien, kunt u een scan bestellen. Dat kan door in het scherm waar u ook stukken kunt reserveren voor het tabblad Scans bestellen te kiezen. Voor het bestellen van scans heeft u een account bij het Nationaal Archief nodig. Dit kunt u online aanmaken.
- T. van der Lee, Plantages op Curaçao en hun eigenaren 1708-1845 (Leiden 1989)
Studiezaal Nationaal Archief: S 12 C 19 - W.E. Renkema, Het Curaçaose plantagebedrijf in de negentiende eeuw (Zutphen 1981)
Bibliotheek Nationaal Archief: 199 A 14 - Isaac S. Emmanuel en Suzanne A. Emmanuel, History of the Jews of the Netherlands Antilles (Cincinatti 1970)
Bibliotheek Nationaal Archief: 61 D 36-37 - Almanak voor de Nederlandsche West-Indische bezittingen (’s Gravenhage en Paramaribo, Jaargangen 1856, 1859 en 1860) Bibliotheek Nationaal Archief: 53 A 12
