Wettelijke eisen voor binnenklimaat en luchtcondities

De jaargemiddelde waarde is gelimiteerd. Deze mag voor de temperatuur maximaal 18 °C zijn, maar lager mag ook. De RV mag gemiddeld maximaal 50 % zijn, maar lager mag ook.

Het jaargemiddelde wordt berekend door een volledig jaar aan meetgegevens te beschouwen; het maakt daarbij niet uit op welke datum het jaargemiddelde berekend wordt. Zie het evaluatieprotocol met een voorbeeld dataset waarin het jaargemiddelde beoordeeld is.

De korte termijn fluctuaties geven de bandbreedte rondom het maandgemiddelde aan waarbinnen het binnenklimaat zich vrij mag bewegen. Deze zijn toegestaan, omdat de impact van korte fluctuaties op fysieke documenten beperkt is: mits goed verpakt zullen alleen de buitenste randen en oppervlakken reageren op veranderingen van temperatuur (T) en relatieve luchtvochtigheid (RV). Dit biedt mogelijkheden voor alternatieve maatregelen, zoals passieve klimaatbeheersing. Wanneer binnen de bandbreedte wordt gebleven is dat goed; stabieler dan deze bandbreedte kan en mag, maar is zeker geen streven op zich. Zie het evaluatieprotocol met een voorbeeld dataset waarin de korte termijnfluctuaties beoordeeld zijn.

Het is toegestaan om de bandbreedte waarbinnen temperatuur (T) en relatieve luchtvochtigheid (RV) zich bewegen de seizoenen te laten volgen. Daarmee is het mogelijk om in de zomer een hogere T en RV toe te staan en in de winter een wat lagere. Dat meebewegen met de seizoenen mag echter niet te snel gaan: T en RV mogen met maximaal 5 °C en 5 %RV per maand veranderen en deze verandering moet geleidelijk verlopen. Deze strategie kan zorgen voor een energiebesparing, maar het hangt van de specifieke situatie af of dat daadwerkelijk zo is. Zie het evaluatieprotocol met een voorbeeld dataset waarin de seizoensvariaties beoordeeld zijn.

Chemisch verval van archiefmaterialen gaat sneller bij een hogere temperatuur (T) en relatieve luchtvochtigheid (RV). Een lagere T en/of RV zijn, binnen zekere grenzen, juist bevorderlijk voor de levensduur van deze materialen. Te lage T en/of RV kan echter tot andere risico’s leiden, waar een RV hoger dan 60% kan leiden tot schimmel. Daarom mogen deze minima en maxima nooit overschreden worden. De bandbreedte en de seizoensaanpassingen daarvan moeten samen tussen deze genoemde uiterste grenzen blijven. Zie het evaluatieprotocol met een voorbeeld dataset waarin de uiterste grenzen beoordeeld zijn.

Luchtzuivering met behulp van filters blijft verplicht, omdat op die manier stof en schimmelsporen zoveel mogelijk uit het archiefdepot geweerd worden. Daarom moet het luchtvolume in een archiefdepot door middel van recirculatie en zuivering minimaal eenmaal per dag ontdaan worden van fijnstof en schimmelsporen. Ook wordt hiermee fijnstof dat in de lucht komt door slijtage van ventilatoren en aanverwante componenten afgevangen. Concreet betekent deze eis dat alle deeltjes > 0,1 micrometer weggefilterd moeten worden met een efficiëntie van tenminste 99%. 

De hoeveelheid recirculatie en verse buitenlucht zijn in de Archiefregeling 2024 losgelaten. Hoewel een bepaalde hoeveelheid recirculatielucht nodig zal zijn om het klimaat goed te kunnen bijsturen en te filteren is het niet nodig om voor de aanwezigheid van personen te ventileren, dat wil zeggen buitenlucht in te laten. Een archiefdepot is immers geen werkruimte: personen zijn slechts korte tijd aanwezig. Bovendien is de omvang van de meeste archiefdepots zodanig dat er voldoende zuurstof in de lucht is om daar, met de verse lucht die binnenkomt door het openen van deuren, in te kunnen verblijven zonder negatief effect op de gezondheid. 

In bestaande klimaatsystemen kan wellicht gevarieerd worden met de inname van buitenlucht om op een duurzamere manier het klimaat in de archiefdepots te reguleren. Reductie van de hoeveelheid buitenlucht betekent namelijk minder lucht die geconditioneerd moet worden op de gewenste T en RV. Een andere optie is om buitenlucht alleen te gebruiken op het moment dat dat wat betreft energieverbruik gunstig of wenselijk is: bijvoorbeeld droge buitenlucht gebruiken om de binnenlucht te ontvochtigen.

Chemische luchtzuivering op SO2/NOx/O3 is niet meer verplicht. Het effect van chemische luchtzuivering op de levensduur van de fysieke documenten kan gelijk gesteld worden met 2 °C koeler bewaren.

Er zijn een paar situaties waarin het raadzaam is wel chemische luchtzuivering toe te passen:

• Wanneer het een uitdaging is om de temperatuur gemiddeld op 18 °C te houden en een lagere temperatuur nauwelijks haalbaar is;
• Wanneer gebruik gemaakt wordt van buitenlucht.