Slavernijverleden Aruba en Sint Eustatius

Emancipatieregister Aruba, 1863 (Koloniaal Archief, inv.nr. 842, Archivo Nacional Aruba)
30 juni 2023

Zoeken naar informatie over personen die in slavernij leefden op Aruba en Sint Eustatius is met het online plaatsen van twee indexen en bijbehorende scans eenvoudiger geworden. De indexen zijn te vinden op de website van het Archivo Nacional Aruba (ANA) en op de website van het Nationaal Archief.

Index Aruba: slavernij en emancipatie, 1840-1863

In de index Aruba: slavernij en emancipatie, 1840-1863 is de slaafgemaakte bevolking van Aruba te volgen in de laatste 25 jaar van slavernij, tot en met de Emancipatie in 1863. Het gaat om zo’n 1000 mensen, waarvan er 450 vrijkwamen in 1863 (een vijfde van de Arubaanse bevolking). Voor de database is gebruik gemaakt van verschillende archiefbronnen:

  • het register van Emancipatie uit 1863
  • borderellen (vergoedingenlijsten voor plantagehouders)
  • registers van geboorte en overlijden van slaafgemaakten
  • rekesten en notariële akten met informatie over de koop en verkoop  manumissies van de slaafgemaakten

De index is het resultaat van een samenwerking tussen Raymond Hernandez van het (ANA) en Coen van Galen van de Radboud Universiteit Nijmegen (namens de Stichting Historische Database Suriname en de Cariben), met steun van het Nationaal Archief in Den Haag. De uitvoering was in handen van Rosa M. Arends (ANA), Wouter Raaijmakers en Matthias Rosenbaum-Feldbrügge (Historical Database Suriname and Caribbean, HDSC), met advies van Edric Croes en Johny van Eerden (ANA) en Peter Scholing (Biblioteca Nacional Aruba). 

Index Sint Eustatius: Borderellen en het Emancipatieregister, 1862-1863

De index Sint Eustatius: Borderellen en het Emancipatieregister, 1862-1863 verwijst naar twee lijsten:

  • het Statiaanse emancipatieregister
  • de borderellen van de Algemene Rekenkamer

Beide bronnen zijn nu online raadpleegbaar op de website van het Nationaal Archief. In het emancipatieregister staan de namen en achternamen van slaafgemaakten die vrijkwamen in 1863. De borderellen bieden overzicht van de vergoedingen die de slaveneigenaren ontvingen ter compensatie van het verlies van “eigendom”. De Algemene Rekenkamer controleerde de vergoedingen die de Nederlandse staat betaalde aan de voormalige eigenaren van vrijverklaarde slaafgemaakten.

De publicatie van de index Sint Eustatius: Borderellen en het Emancipatieregister, 1862-1863 was een gezamenlijk initiatief van Nadine Busby-De Graf (Census Office, Oranjestad), Johan van Langen (Nationaal Archief) en Coen van Galen. Wouter Raaijmakers en Coen van Galen (HDSC) waren verantwoordelijk voor de uitvoering.

Samenwerken

Door het online beschikbaar maken van deze twee nieuwe indexen worden archieven over het Nederlands slavernijverleden beter doorzoekbaar. Sommige originele stukken verkeerden al langere tijd in matige tot slechte fysieke staat, maar door digitalisering is de informatie nu toch beschikbaar. Ongeacht de locatie van de fysieke stukken – of deze nu op Aruba, Sint Eustatius of in Den Haag beheerd worden - de digitale reproducties zijn nu voor iedereen online te raadplegen.

Het Nationaal Archief werkt samen met instellingen in partnerlanden om meer bronnen over het Nederlands koloniaal- en slavernijverleden online beschikbaar te maken. Daarnaast werken we samen aan de restauratie en digitalisering van stukken over het Nederlands slavernijverleden. De komende jaren zullen nog meer bronnen online beschikbaar komen.   

Zoekhulpen

Archiefonderzoek kan heel complex zijn daarom bieden we op onze website zoekhulpen aan. In deze zoekhulpen vindt u een zoekbalk om direct op naam in de indexen te zoeken.

Waar vind ik de indexen?