Terug naar zoekresultaten

3.01.04.01 Inventaris van het archief van de Staten van Holland en West-Friesland, 1572-1795

Download inventaris als PDFDownload inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Beschrijving

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingInhoud en structuur van het archiefAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaalBijlagen

Archief

Titel

3.01.04.01
Inventaris van het archief van de Staten van Holland en West-Friesland, 1572-1795

Auteur

W.E. Meiboom

Versie

06-04-2023

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1991 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Staten van Holland
Staten van Holland na 1572

Periodisering

archiefvorming: 1572-1795
oudste stuk - jongste stuk: 1572-1795

Archiefbloknummer

3515

Omvang

; 4148 inventarisnummer(s) 427,20 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het. Een klein gedeelte is gesteld in talen als het, het, het, hetheten het.
Nederlands
Frans
Duits
Latijn
Engels
Portugees
Spaans

Soort archiefmateriaal

Geschreven en gedrukte documenten. Kennis van het 16e, 17e en 18e eeuwse handschrift is noodzakelijk. Het archief bevat een aantal kaarten.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Staten van Holland en West-Friesland

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief van de Staten van Holland en West-Friesland bevat ondermeer geschreven en gedrukte resoluties inzake financiële aangelegenheden, stukken over onderhandelingen met het buitenland, over het stadhouderschap, ingediende rekesten en de door de Staten van Holland verleende octrooien.
Daarnaast bevat het archief stukken betreffende de Admiraliteit, bijvoorbeeld over het bewapenen en loodsen van koopvaardijschepen, de VOC en de WIC, stukken met betrekking tot het innen, wijzigen en hervormen van belastingen en stukken betreffende militaire zaken.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Organisatie van de Staten van Holland
De Staten van Holland vormden, na 1572, het hoogste bestuurlijke college in het gewest Holland. Wel namen gedeputeerden uit de Staten van Holland deel aan de vergaderingen van de Staten-Generaal, maar dit laatste orgaan was slechts een overkoepelend orgaan, want de verschillende gewesten waren autonoom in het nemen van beslissingen. ( Voor een duidelijk overzicht van de organisatie van de bestuursorganen in de Republiek (1572-1795) en van hun werkzaamheden raadplege men : S.J. Fockema Andreae, De Nederlandse Staat onder de Republiek, (Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Verhandelingen afd. Letterkunde Nieuwe Reeks, deel LXVIII nr. 3), Amsterdam, 1978 (achtste ongewijzigde druk) ) De Staten van Holland als college werden gevormd door:
  1. afgevaardigden (of gedeputeerden) van de Ridderschap;
  2. afgevaardigden (of gedeputeerden) van de achttien stemhebbende steden in Holland.
De stemhebbende steden zijn, in de volgorde waarin ze zitting hadden in de Staten van Holland: Dordrecht, Haarlem, Delft, Leiden, Amsterdam, Gouda, Rotterdam, Gorinchem, Schiedam, Schoonhoven, Den Brielle, Alkmaar, Enkhuizen, Hoorn, Medemblik, Edam, Monnikendam en Purmerend. Het voorzitterschap was in handen van de raadpensionaris, tot 1621 landsadvocaat geheten. De vergaderingen van de Staten van Holland en West-Friesland, zoals het college officieel werd genoemd, werden aanvankelijk enkele malen per jaar en later vaker gedurende enkele weken in Den Haag gehouden ( Een lijst van vergaderdata van de Staten van Holland, over de periode 1653-1795, opgemaakt aan de hand van de convocaties voor de vergaderingen, aanwezig in de serie minuut-notulen is bij het Algemeen Rijksarchief raadpleegbaar. ) . De Staten beslisten bij resolutie, op de punten van beschrijving (de tevoren aan de Ridderschap en steden toegestuurde agenda) en ook op niet in deze agenda opgenomen punten, de zgn. "particuliere zaken". Beslissingen genomen in de Staten konden niet met dwang aan steden opgelegd worden. De steden hielden zelf het recht om beslissingen al dan niet uit te voeren. De stem- en spreekvolgorde was altijd dezelfde, nl. in volgorde van het krijgen van stadsrecht. De raadpensionaris bezat geen stem, hij zat de vergadering voor en werkte de genomen besluiten uit tot minuut-resoluties. Deze moesten vervolgens weer door de vergadering worden goedgekeurd. Voor de dagelijkse gang van zaken waren de colleges van Gecommitteerde Raden in het Zuiderkwartier en in het Noorderkwartier aangesteld. Deze colleges waren aan het einde van de zestiende eeuw in de praktijk ontstaan. Het college van Gecommitteerde Raden van het Noorderkwartier was opgericht om tijdens de periode dat dit gebied door de veroveringen van de Spanjaarden van Holland was afgesneden in het bestuursvacuüm in het noordelijk deel van Holland te voorzien. Nadat de verbindingen in Holland hersteld waren, is het college blijven bestaan. Het college van Gecommitteerde Raden van het Zuiderkwartier is geleidelijker aan ontstaan. Toen de Staten van Holland na 1572 het hoogste orgaan in Holland werden, werd het belang van een dagelijks in Den Haag aanwezig groepje Statenleden allengs groter. Vanaf het begin van de jaren tachtig van de zestiende eeuw was er het hele jaar een aantal Statenleden permanent in Den Haag aanwezig. Deze "Gecommitteerde Raden" telde een langzamerhand groter wordend aantal leden en bestond uiteindelijk uit tien leden. Daarnaast had de raadpensionaris uit hoofde van zijn functie zitting in het college van Gecommitteerde Raden van het Zuiderkwartier. Het college hield in opdracht van de Staten van Holland toezicht uit op gewestelijke ambtenaren in het Zuiderkwartier, adviseerde de Staten van Holland gevraagd en ongevraagd en had een aantal gedelegeerde taken van de Staten van Holland: bijvoorbeeld de rechtspraak in belastingzaken, het verlenen van akten van admissie (vestiging- en verkoopvergunning) voor een aantal handelsberoepen (bierstekers, grossiers in zout, zeep, sterke drank, broodbakkers e.d.) en toezicht op de uitbetaling van tractementen en pensioenen aan predikanten.
Werkzaamheden en taakgebied van de Staten van Holland
De Staten van Holland regeerden het gewest Holland: er werden wettelijke regels uitgevaardigd, bemiddeld in geschillen in en tussen bestuurlijke en juridische colleges in Holland, belastingen ingesteld, heffingen geregeld en ambtenaren aangesteld, zowel op gewestelijk als op plaatselijk niveau. De Staten waren tevens het hoogste niet-juridische beroepsorgaan in Holland, waar particulieren en colleges uitspraken konden vragen over vonnissen van lagere organen in de provincie. Hierbij moet men echter wel bedenken, dat de plaatsen met stadsrecht officieel voor een groot aantal zaken autonoom waren.
Daarnaast bedreven de Staten van Holland politiek zowel op nationaal als op internationaal niveau. Vanwege het belang van de provincie, met name doordat deze 58% bijdroeg aan de "nationale" financiën, kon elk plan, dat de Staten van Holland onwelgevallig was door de afgevaardigden van Holland in de Staten-Generaal worden geblokkeerd. Vandaar dat de bemoeienis van de Staten van Holland met buitenlandse aangelegenheden en met de VOC, de WIC en de admiraliteitscolleges zeer groot was. In de achttiende eeuw namen ze bovendien grote schulden van de handels- en admiraliteitscolleges over, wat hun politieke greep op deze colleges nog verder heeft vergroot.
Uiteraard heeft deze brede bemoeienis van de Staten van Holland ook zijn weerslag gehad in het archief. Vele zaken werden tegelijkertijd in de Staten-Generaal en in de Staten van Holland aanhangig gemaakt, aangezien een tegenstem van Holland elk project in de praktijk ten dode opschreef. Soms was het zelfs zo, dat er eerst gepolst werd wat de Staten van Holland van een bepaalde aangelegenheid vonden en hoe ze zouden stemmen en dat pas na (informele) instemming van dat gewest zaken werden aangekaart op generaliteitsniveau.
Afgevaardigden (gedeputeerden) van de Staten van Holland hadden zitting in de Staten-Generaal en haar commissies, de Raad van State, de Generaliteitsrekenkamer, de Generaliteitsmuntkamer en in de Raad en het Leenhof van Brabant en de landen van Overmaze. Ook hadden gedeputeerden, omdat ze afkomstig waren uit bepaalde steden, zitting in Kamers van de VOC, de WIC, de admiraliteitscolleges en in de hoogheemraadschappen in Holland.
Geschiedenis van het archiefbeheer
De verwerving van het archief
Het archiefblok bevat archiefstukken onder verschillende rechtstitels verworven.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
De belangrijkste bestanddelen van dit archief
De series opgenomen onder "Algemeen" vormen de het belangrijkste gedeelte van het archief. De resoluties zijn de ruggengraat van de archiefordening, volgens de resoluties zijn immers ook de ingekomen en uitgaande stukken, rekesten, octrooien, enz. geordend. Dit betekent dat de indices en repertoria op de resoluties (hoofdstuk Algemeen C), en de indices opgenomen bij diverse series resoluties OOK de toegang vormen tot de overige series !
Bij de gedrukte resoluties dient men overigens het volgende in het oog te houden, dat deze zijn samengesteld op basis van in 1656 vervaardigde afschriften van registers van verschillende inhoud.Bij het drukken is niet gecontroleerd welke registers de meest volledige waren maar heeft men zonder meer de in 1656 vervaardigde afschriften gebruikt. Dit houdt in, dat, waar de serie gedrukte resoluties over het geheel genomen toch al niet optimaal is ( Zie verder de toelichtingen bij de beschrijving van de serie gedrukte resoluties ) , deze serie met des te grotere behoedzaamheid gebruikt moet worden voor de periode 1572-1621!
SCHEMA van de loop van een ingekomen stuk na binnenkomst bij de Staten van Holland
Dit schema is opgesteld om de plaats en de positie van de verschillende colleges binnen het Staten-complex tussen 1572 en 1795 duidelijk te maken. Elke resolutie van de Staten van Holland werd genomen op basis van ingekomen stukken. Met ingekomen stukken worden niet alleen ingekomen brieven bedoeld, maar ook ingekomen rapporten, (interne) adviezen, memories, rekesten en resoluties van andere organen.Embedded Image Verklaring bij het schema
  1. Alle stukken bestemd voor de Staten van Holland kwamen binnen bij de secretarie van de Staten of bij de raadpensionaris.
  2. Iedere vergadering begon met het opnoemen door de raadpensionaris van de sinds de vorige vergadering binnengekomen stukken. De vergadering besloot daarop wat er met het stuk moest gebeuren. Voor de meerderheid van de stukken was het duidelijk of ze meteen afgehandeld konden worden of om advies doorgestuurd moesten worden. Voorbeelden van ingekomen stukken en hun wijze van afhandeling zijn veelvuldig te vinden in de "particuliere notulen van de stemhebbende steden".
  3. Deliberatie = beraadslaging.
    Daar de gedeputeerden van de Ridderschap en de steden echter alleen met last en ruggespraak van de Ridderschap of het stadsbestuur mochten stemmen, kon het gebeuren dat een stuk "aangehouden" moest worden tot iedereen een stemopdracht had. Vóór iedere vergadering werd een agenda (de "punten van beschrijving") en de bijbehorende bijlagen aan de Ridderschap en de steden toegezonden, zodat de gedeputeerden over de te behandelen onderwerpen een stemopdracht mee konden krijgen. Door deze manier van werken bleef het tussen 1572 en 1795 altijd moeilijk om snel op crisissituaties of plotselinge gebeurtenissen te reageren. Anderzijds kon een controversieel onderwerp op deze manier lang aangehouden worden.
  4. Aan degene die het ingekomen stuk aan de Staten had doen toekomen werd een schriftelijk besluit gestuurd. Aan personen en lagere organen altijd in de vorm van extract-resoluties, aan gelijkwaardige of hogere colleges meestal middels een brief en de extract-resolutie. Dit verklaart waarom de serie minuten van uitgaande brieven verhoudingsgewijs in vergelijking met de series ingekomen stukken zo klein is.
  5. Advies vragen kon op twee verschillende manieren:
    • Een stuk werd "commissoriaal gemaakt", naar een vaste of ad-hoc commissie gestuurd. Deze commissie's bestonden louter uit gedeputeerden uit de Staten-vergadering. Dit leverde een "politiek" advies op.
    • Een stuk werd "om consideratie en advies" aan Gecommitteerde Raden van het Zuiderkwartier of van het Noorderkwartier, aan ambtenaren of colleges gestuurd om een deskundig advies in te winnen.
  6. De commissies en de Gecommitteerde Raden konden op hun beurt weer advies inroepen van deskundigen. In het geval van de commissie van justitie meestal commissarissen uit het Hof van Holland en de Hoge Raad. Ook kon Gecommitteerde Raden het ingekomen stuk in handen geven van een uit haar gelederen ingestelde vaste of ad-hoc commissie.
  7. Voor een uitleg over de vaste en ad-hoc commissies: zie de inleiding op de inventaris van het archief van de Gedeputeerden van Haarlem ter dagvaart (archiefinventaris 3.01.09).
  8. Het advies werd schriftelijk uitgebracht aan de Staten van Holland en kwam daar dus weer als ingekomen stuk binnen. Zo kon het gebeuren dat een ingekomen stuk, met steeds meer nieuwe adviezen en toelichtingen, gedurende zeer lange tijd in behandeling bleef. Dit was een tweede methode om een beslissing te vertragen (voor de eerste zie hierboven bij 3).
Afkortingen
rp raadpensionaris
cie commissie
SvH Staten van Holland
Gecommitteerde Raden Gecommitteerde Raden van het Zuider- of het Noorderkwartier
ambt ambtenaar
coll college
Schema's van de verschillende series resoluties van de Staten van Holland in de opeenvolgende ontwikkelingsstadia
Embedded Image
Toelichting:
  1. De minuutresoluties zijn wel vervaardigd door de raadpensionaris of de secretaris, maar grotendeels verloren gegaan. Een restant hiervan bevindt zich in het archief van Johan van Oldenbarnevelt, inv.nr. 5a, 8, 13.
  2. Deze net- en afschrift-resoluties bevinden zich in inv.nr. 325-380. Er zijn bij deze geschreven resoluties drie verschillende series te onderscheiden, voor een overzicht en uitleg over deze verschillende series: zie bijlage 2
  3. Deze gedrukte resoluties bevinden zich in inv.nr. 10-54. De gedrukte resoluties zijn niet gedrukt op basis van één serie geschreven resoluties, maar op delen uit alle drie de series geschreven resoluties (zie bijlage 2), zonder enig beleid. Voor een overzicht van de geschreven resoluties die zijn gebruikt als basis voor de gedrukte resoluties, zie bijlage 3. Uit deze bijlage is ook af te leiden welke resoluties wel in handschrift, maar niet in druk zijn en welke resoluties geheel ontbreken.
Embedded Image
Toelichting:
  1. Deze minuutresoluties zijn wel vervaardigd door de raadpensionaris of de secretaris, maar verloren gegaan. Zie inventaris van het archief van Jacob Cats (3.01.15).
  2. In de periode 1651-1653 heeft J. de Witt minuut-resoluties vervaardigd die bewaard zijn gebleven, zie hierover punt 1 bij 1653-1795.
  3. Er zijn drie series net-resoluties.
    • serie I: inv.nr. 381-393, genummerd A-O
    • serie II: inv.nr. 395-403
    • serie III: inv.nr. 5284-5307
  4. Serie I is de meest uitgebreide serie, verbeteringen in serie II en III zijn hier in de tekst verwerkt. Deze serie is de basis voor de gedrukte resoluties in deze periode. Het verschil tussen serie II en III is de index in serie III. De index is in serie I, in tegenstelling tot serie III niet alleen alfabetisch maar ook lexicografisch.
  5. In deze periode is nog geen aparte serie geheime (secrete) resoluties aangelegd, behalve voor de jaren 1651-1653. De gedeputeerden werden geacht alle resoluties geheim te houden. Wel werden resoluties over een aantal onderwerpen in aparte registers opgenomen: over de onderhandelingen met Frankrijk, de onderhandelingen in Münster, de VOC, de WIC, Zweden en Denemarken. Zie voor deze resoluties het archief van de Staten-Generaal en inv.nr. 1380, 1374-1375 van deze inventaris, en de inventaris van het archief van Jacob Cats (3.01.15).
  6. Deze gedrukte resoluties bevinden zich in inv.nr. 55-85
Embedded Image
Toelichting:
  1. De minuut-resoluties bevinden zich in inv.nrs. 404-1208. Inv.nr. 404 en 405 zijn aangelegd door Johan de Witt in de tijd dat hij voor Adriaan Pauw als raadpensionaris inviel. De serie begint dus pas echt in 1653.
  2. Inv.nrs. 5309, 5311, 5313, 5315, 5317, 5319, 5321, 5323, 5326, 5328, 5330, 5331, 5333, 5335-5351, 5353, 5354, 5356, 5357, 5379-5385, 5387-5391, 5396, 5397, 5400-5410, 5418-5425. Deze serie vertoont een groot aantal hiaten, de ontbrekende registers moeten als verloren beschouwd worden. In deze registers zijn vaak verbeteringen aangebracht, welke in de registers in (3) en (4) overgenomen.
  3. Deze net-resoluties bestaan uit twee series:
    • serie I, inv.nr. 394, genummerd T, 1660; vervolg op inv.nr. 381-393, P, Q, R, S ontbreken
    • serie II, inv.nr. 5308, 5310, 5312, 5314, 5316, 5318, 5320, 5322, 5324-5325, 5327, 5329, 5332, 5334, 5352, 5355, 5358-5378, 5386, 5392-5395, 5398-5399, 5411-5417, 5426-65; vervolg op inv.nr. 5284-5307
  4. Serie I is de meest complete serie: verbeteringen en bijschriften uit de andere serie zijn hier verwerkt en aangevuld. De series vertonen een groot aantal hiaten, de ontbrekende registers moeten als verloren gegaan worden beschouwd. Tot nu toe is er geen enkele resolutie gevonden die duidelijk maakt waarom de geschreven resoluties in 1751 ophouden.
  5. Deze geheime resoluties bevinden zich in inv.nr. 1226-1250. In de series vermeld onder (3) staat op de dagen dat er een geheime (secrete) resolutie genomen is, dat deze is opgenomen in het register van de secrete resoluties, ook na 1705. Deze serie heeft dus zeker verder gelopen dan tot 1705, helaas moet het ontbrekende gedeelte, 1705-1795, voorzover nu bekend als verloren gegaan worden beschouwd.
  6. Deze gedrukte resoluties bevinden zich in inv.nr. 54-280
  7. Deze gedrukte geheime resoluties bevinden zich in inv.nr. 299-315
Uitleg over indeling en gebruik van de inventaris
In deze inventaris vindt men twee categorieën stukken: naar soort en naar inhoud beschreven.
De stukken beschreven naar inhoud zijn opgenomen in "Bijzonder" in onderwerpsgewijs ingedeelde rubrieken. De rubrieken zijn alfabetisch gerangschikt.
De stukken die zijn gerangschikt naar soort bevinden zich onder "Algemeen".
Als eerste zijn de punten van beschrijving (de agenda) beschreven, voorzover ze los zijn aangetroffen. Overigens zijn nagenoeg alle punten van beschrijving opgenomen in de registers van resoluties.
Hierna zijn de resoluties beschreven, eerst de gedrukte, dan de net resoluties en dan de minuut-resoluties. Dezelfde volgorde is gehanteerd voor de secrete (geheime) resoluties.
Vervolgens zijn de toegangen op de resoluties beschreven, gevolgd door de stukken die als bijlagen bij de resoluties gezien kunnen worden: rekesten, ingekomen en uitgaande brieven, octrooien, beschikkingen en appointementen (beschikkingen op rekesten).
De indices op de resoluties bevatten voorin per deel een "tafel der respecten" (een trefwoordenlijst). Hoewel niet eenduidig opgemaakt, zijn deze trefwoordenlijsten een uitstekende eerste toegang tot het archief.
OVERIGENS: Ook bij de afzonderlijke series bevinden zich vaak toegangen! Raadpleeg hiervoor de beschrijvingen van de series!
Schema van de methode van onderzoek in de resoluties en bijlagen van de Staten van Holland
Embedded Image
Resoluties over de periode 1572-1621, voorzover aanwezig, verdeeld naar inhoud van de registers.
Indien aanwezig, is voor elke periode eerst het net-register opgenomen, gevolgd door de afschriften van dit register. De registers die zo bijelkaar horen zijn tussen gezet.
Serie I= Registers bevattende alleen de resoluties genomen in de staatsgewijze vergaderingen, meest op de punten van beschrijving(agenda). Volgens Japikse werden deze registers bijgehouden en geëxtendeerd door (het kantoor van) de landsadvocaat. De resoluties worden per vergadering achter elkaar doorgeschreven, met alleen op de eerste pagina van de vergadering een vermelding van de periode waarin de resoluties zijn genomen. Bevat soms ook de geinserreede teksten. Dus uitgebreider dan serie III!
Serie II= Registers bevattende de op datum genomen resoluties, door Gecommitteerde Raden en SVH, doch niet op de punten van beschrijving. (In deze registers wordt niet gesproken over staatsgewijze vergaderingen) Veelal resoluties op rekesten, brieven etc. Volgens Japikse gehouden door (het kantoor van) de secretaris. De registers zijn per dagdeel ingedeeld dus: 1 januari 1588 en vervolgens nanoene ('smiddags), 2 januari enz.
Serie III= Registers waarin beide series I en II vermengd zijn, meestal zitten de staatsgewijze resoluties op de eerste dag van de vergadering, tussen de dagelijkse resoluties. Er is nog niet duidelijk door wie en waarom deze bijgehouden werden.
Resoluties: staatsgewijze - serie I
invnr data register index net/afschr aantekeningen
340 1586 mrt. 7 - dec. 22 ja net/afschr genummerd 11
352 1589 mei ? - 1591 sep. 10 ja afschrift
353 1591 nov. 12 - 1594 dec. 23 ja afschrift genummerd 19
360 1595 feb. 27 - 1597 dec. 23 ja afschrift
365 1596 feb. 20 - 1599 mrt. 5 ja afschrift genummerd 25
368 1601 feb. 20 - 1604 okt. 28 ja afschrift
373 1606 dec. 5 - 1610 dec. 23 ja net
374 1611 feb. 28 - 1616 dec. 22 nee net
375 1611 feb. 28 - 1616 dec. 22 ja afschrift
5280 1591 jan. ? - 1595 juli 13 nee net katernen zijn doorgenummerd
5281 1596 feb. 20 - 1600 dec. 13 nee net katernen zijn doorgenummerd volgend op 5280
5282 1601 aug. 28 - 1607 dec. 24 nee net katernen zijn doorgenummerd volgend op 5281
Resoluties: chronologisch - serie II
invnr data register index net/afschr aantekeningen
325 1575 aug. 23 - 1576 aug. 28 ja afschrift genummerd 1, met correcties
326 1576 aug. 29 - 1577 sep. 2 ja afschrift genummerd 1, met correcties
327 1578 aug. 21 - 1580 juli 15 nee net
328 1578 aug. 21 - 1580 juli 15 ja afschrift genummerd 2
329 1580 juni 30 - 1581 feb. 24 ja afschrift genummerd 3, met aanvullingen
330 1581 mrt. 11 - 1582 juli 26 nee net
331 1581 mrt. 11 - 1581 juni 16 nee afschrift genummerd 4
332 1581 juni 27 - 1582 jan. 8 nee afschrift genummerd 5
333 1582 jan. 17 - juli 26 ja afschrift genummerd 6
334 1582 juli 27 - 1583 nov. 18 nee net
335 1582 juli 27 - 1583 nov. 18 ja afschrift genummerd 7
336 1583 nov. 24 - 1584 mei 15 ja afschrift genummerd 8
337 1584 mei 29 - nov. 24 ja afschrift genummerd 9
338 1584 nov. 26 - 1586 mrt. 6 nee net
339 1584 nov. 26 - 1586 mrt. 6 ja afschrift genummerd 10
341 1586 sep. 26 - 1587 okt. 22 ja net
342 1586 sep. 26 - 1587 okt. 22 ja afschrift genummerd 12, met correcties
343 1587 okt. 30 - 1588 dec. 22 nee net voorin punten van beschrijving jan. okt.
344 1587 okt. 30 - 1588 juni 29 ja afschrift genummerd 13
345 1588 juli 1 - nov. 23 ja afschrift genummerd 14
372 1608 jan. 4 - dec. 4 nee net
5283 1608 jan. 4 - dec. 9 nee afschrift met correcties en niet ingevulde stukken
371 1608 dec. 12 - 1610 apr. 8 ja afschrift met correcties
376 1611 mrt. 4 - 1612 feb. 28 ja afschrift doorgenummerde katernen
377 1612 feb. 28 - dec. 31 ja afschrift doorgenummerde katernen, oorspr. één met 376
378 1616 dec. 24 - 1618 sep. 4 ja afschrift
379 1618 sep. 12 - 1619 nov. 19 ja afschrift doorgenummerde katernen
380 1619 nov. 20 - 1621 jan. 23 ja afschrift doorgenummerde katernen
Resoluties: staatsgewijs en chronologisch - serie III
invnr data register index net/afschr aantekeningen
346 1588 dec. 22 - 1589 nov. 28 nee net
347 1588 dec. 22 - 1589 nov. 28 ja afschrift genummerd 15
348 1589 nov. 17 - 1591 feb. 4 nee net
349 1589 nov. 17 - 1590 mrt. 27 ja afschrift genummerd 16
350 1590 mrt. 8 - sep. 4 ja afschrift genummerd 17, niet gedrukt
351 1590 sep. 4 - 1591 feb. 4 ja afschrift genummerd 18
353A 1592 nov. 4 - 1594 feb. 7 nee net
355 1594 feb. 9 - 1595 juli 13 nee net
354 1594 feb. 9 - sep. 8 ja afschrift genummerd 20, met correcties
356 1594 sep. 11 - 1595 mrt. 10 ja afschrift genummerd 21
357 1595 mrt. 10 - juli 13 ja afschrift genummerd 22
358 1595 juli 14 - 1596 dec. 19 nee net
359 1595 juli 14 - 1596 dec. 19 ja afschrift genummerd 23
363 1596 dec. 20 - 1598 mei 27 nee net
361 1596 dec. 20 - 1597 mei 6 ja afschrift genummerd 24
362 1597 mei 7 - sep. 12 ja afschrift genummerd 26
364 1597 sep. 13 - 1598 mei 27 ja afschrift genummerd 27
366 1598 juni 1 - 1599 okt. 23 nee net
367 1599 okt. 25 - 1601 okt. 19 nee net
369 1601 okt. 22 - 1605 jan. 7 ja net genummerd 30
370 1605 jan. 7 - 1607 dec. 22 ja net met aantekeningen
Registers van gedrukte resoluties tussen 1571 en 1621 en welke geschreven resoluties hiervoor als basis zijn gebruikt.
De volgorde waarin de geschreven resoluties opgenomen zijn (en dus de hieronder vermelde inventarisnummers) is de volgorde waarin gedrukt is. Soms zijn namelijk de staatsgewijze en de andere resoluties doorelkaar gedrukt en soms na elkaar.
Er zijn in de periode 1572-1621 drie verschillende series gevormd. Voor een uitwerking van de series per soort zie bijlage 2.
invnr, gedrukt jaartal invnr, geschreven folionrs datering aantekeningen
10 1571 - - jan. - dec.
1572 - 1573 - - - alleen enkele ordonnanties en plakkaten
1574 - - aug. 25 - dec. 31
11 1575 - - jan. 2 - aug. 22 gedrukt op basis van nu ontbrekend geschreven register
1575 325 1-194v aug. 23 - dec. 12 ontbreekt dec 13-31 ook in geschreven*
12 1576 325 194v-einde jan. 9 - aug. 28
1576 326 1-109 aug. 29 - einde
13 1577 326 109-einde jan. 1 - sep. 2 ontbreekt sept 3 - dec 31 ook in geschreven
1578 328 1-84 aug. 1 - einde ontbreekt jan 1 - aug 20 ook in geschreven
14 1579 328 84-648 hele jaar
15 1580 328 648-einde jan. 1 - juli 15
1580 329 1-257v juni 30 - dec. 31 juli 1-juli 15 in inv.nr. 328, 329 dubbel
16 1581 329 257v-einde jan. 2 - feb. 24
1581 331 hele deel mrt. 11-juni 16
1581 332 1-681 juni 27- einde
17 1582 332 681-einde jan. 8
1582 333 hele deel jan. 17 - juli 26
1582 335 1-211v juli 26- einde
18 1583 335 212-einde jan. 13 - nov 18
1583 336 1-137v nov. 24 - einde
19 1584 336 137v-einde jan. 2 - mei 15 + resoluties gedeputeerden Holland, Zeeland, Utrecht bijeen in Delft 21-31 jan.
1584 337 hele deel mei 29 - nov 26
1584 339 1-79v nov. 26 - einde
20 1585 339 79v-867 hele jaar
21 1586 339 867-einde jan. 3 - mrt. 6
1586 340 hele deel mrt. 7- einde alleen staatsgewijze resoluties, gedrukt op f.95-416
1586 342 1-206v sep. 26- einde alleen andere resoluties, gedrukt op f.417-einde, ontbreekt dus andere resoluties mrt. 7 - sep. 25.
22 1587 342 206v-einde jan. 7 - okt 26
1587 344 1-89v okt. 30 - einde
23 1588 344 89v-einde jan. 2 - juni 29 met enkele punten van beschrijving
1588 345 hele deel juli 1 - nov 23 ontbreekt 24 nov - dec 22, wel in handschrift (inv.nr. 343, F 254-einde)
1588 347 1-9 dec. 22 - einde er waren geen staatsgewijze resoluties in deze periode
24 1589 347 9-einde jan. 2 - nov 27 inclusief Staatsgewijze resoluties 27 nov.
1589 349 1-106 nov. 27 - einde alleen andere resoluties, er was na 27 nov. geen staatsgewijze vergadering meer in 1589
25 1590 352 127-299 jan. - nov alleen staatsgewijze resoluties
1590 349 106v-einde jan. 1 - mrt. 27 niet gedrukt: andere resoluties mrt. - september, wel in handschrift aanwezig (inv.nr. 350)
1590 351 1-328v sep. 4 - einde staatsgewijze en andere resoluties
26 1591 351 329-einde hele jaar
1591 353 1-35 nov. 12 - 23 alleen staatsgewijs
1591 351 329-einde jan. 2 - feb. 4 andere resoluties, rest andere resoluties ontbreken, ook in handschrift
1592 353 35v-179 hele jaar staatsgewijs, andere resoluties over het hele jaar ontbreken, ook in handschrift
27 1593 353 180-439 hele jaar alleen staatsgewijze resoluties, andere resoluties niet gedrukt, wel in handschrift aanwezig (inv.nr. 353A)
28 1594 353 440-443v 1, 2, 3 jan. andere resoluties over de periode 1 jan - 9 feb. niet gedrukt, wel in handschrift aanwezig, (inv.nr. 353a)
1594 354 hele deel jan. 3- sept 10 staatsgewijs + andere
1594 356 1-406v sep. 11 -einde staatsgewijs + andere
29 1595 356 406v-einde jan. 2 - mrt. 10 staatsgewijs + andere
1595 357 hele deel mrt. 10 - juli 13 staatsgewijs + andere
1595 359 1-328 juli 14 - einde staatsgewijs + andere
30 1596 359 328-einde jan. 1 - dec 19 staatsgewijs + andere
1596 361 1-86 dec. 20 - einde staatsgewijs + andere
31 1597 361 86-einde jan. - mei staatsgewijs + andere
1597 362 hele deel mei - sept staatsgewijs + andere
1597 364 1-344v sep. 13 - einde staatsgewijs + andere
32 1598 364 345-einde jan. 1 - mei 28 staatsgewijs + andere
1598 366 tot ong 1/3 juni 1 - einde staatsgewijs + andere register niet gefolieerd
33 1599 366 1/3 - einde jan. 2 - okt 23 staatsgewijs + andere register niet gefolieerd
1599 367 1-61v okt. 25 - einde staatsgewijs + andere
34 1600 367 61v-293v hele jaar staatsgewijs + andere
35 1601 367 293v-einde jan. 2 - okt 19 staatsgewijs + andere
1601 369 1-47 okt. 22 - einde staatsgewijs + andere
36 1602 369 47-249v hele jaar staatsgewijs + andere
37 1603 369 249v-405 hele jaar staatsgewijs + andere
38 1604 369 405-535 hele jaar staatsgewijs + andere
39 1605 369 535-einde jan. 3 - 7 andere, geen staatsgewijze genomen
1605 370 1-143 jan. 7 - einde staatsgewijs + andere
40 1606 370 143-297 hele jaar staatsgewijs + andere
1606 373 1-53v dec. staatsgewijs
41 1607 370 298-einde hele jaar andere + staatsgewijs
1607 373 54-235v hele jaar staatsgewijs
42 1608 372 hele deel jan. 4 -dec 4 alleen andere resoluties
43 1608 373 236-340v hele jaar alleen staatsgewijs
1608 371 1-19v dec. 12 - 31 alleen andere, aparte gedrukte katern achterin inv nr 43 !
44 1609 371 19v-375v hele jaar alleen andere
1609 373 341-366 hele jaar alleen staatsgewijs, apart gepagineerd achterin gedrukte resoluties in inv.nr. 44
45 1610 373 367-450 hele jaar alleen staatsgewijs, apart gepagineerd voorin inv.nr. 45
1610 371 375v-513 jan. 3 - apr. 8 alleen andere, apart gepagineerd in inv.nr. 45
46 1610 - - mei. 2 - dec 23 alleen andere, ontbreekt in handschrift
47 1611 375 1-39v hele jaar alleen staatsgewijs, apart gepagineerd in inv.nr. 47
1611 376 1-371v hele jaar alleen andere, apart gepagineerd in inv.nr. 47
48 1612 376 372-einde jan. 2 - feb. 28 alleen andere
1612 377 hele deel feb. 28 - einde alleen andere
1612 375 41-120 hele jaar alleen staatsgewijs, apart gepagineerd, achterin inv.nr. 48
49 1613 375 121-197 hele jaar alleen staatsgewijs, andere resoluties ontbreken ook in handschrift. De laatste vergadering, beginnend op p. 198 loopt door in jan. 1614
1614 375 198-343 hele jaar alleen staatsgewijs, andere resoluties ontbreken ook in handschrift
1615 375 344-423 hele jaar alleen staatsgewijs, andere resoluties ontbreken ook in handschrift
1616 375 424-einde jan. - dec 23 alleen staatsgewijs, andere resoluties ontbreken ook in handschrift
1616 378 1-9v dec. 24 - 29 alleen andere
50 1617 378 10-327 hele jaar alleen andere resoluties, staatsgewijze ontbreken ook in handschrift
51 1618 378 328-einde jan. 2 - sept 4 alleen andere, staatsgewijze ontbreken ook in handschrift
1618 379 1-113 sep. 12 - einde alleen andere, staatsgewijze ontbreken ook in handschrift
52 1619 379 163v-einde jan. 19 - nov 19 alleen andere, staatsgewijze ontbreken ook in handschrift. 1-18 jan. wel in handschrift (inv.nr. 379, f. 113v-163) echter ontbreken in druk
1619 380 1-101 nov. 20 - einde alleen andere, staatsgewijze ontbreken ook in handschrift
53 1620 380 102-499 hele jaar alleen andere, staatsgewijze ontbreken ook in handschrift
54 1621 380 500-einde jan. 1-23 alleen andere, staatsgewijze ontbreken ook in handschrift
1621 381 1-268 mrt. 9 - einde alleen andere, staatsgewijze ontbreken ook in handschrift. Ook ontbreken andere resoluties 23 jan. - 8 mrt., ook niet in handschrift.
Verantwoording van de bewerking
In dit deel beschreven archiefstukken
  1. de inventarisnummers 1-2999 A uit de oude inventaris van de Staten van Holland. Deze inventaris is oorspronkelijk gemaakt in 1880 ( De in 1880 gereedgekomen inventaris is tot 1957 slechts in handschrift beschikbaar geweest. Op aanraden van jhr. mr. Th.H.F. van Riemsdijk besloot de Minister van Binnenlandse Zaken dat de inventaris, vervaardigd in de jaren 1873-1879 door P.A. Leupe, J.J. Feijlbrief en P.L. Muller niet gedrukt zou worden. De inventaris voldeed, volgens Van Riemsdijk, wiens advies werd overgenomen door de minister, niet aan de vereisten van duidelijkheid, goede scheiding der archieven, en wetenschappelijkheid. Het dossier van Van Riemsdijk hierover bevindt zich in: ARA, Archief van het Algemeen Rijksarchief 1800-1940, inv.nr. 662. ). In 1957 is deze inventaris, met weglating van de stukken van vóór 1572, die in 1913 in een apart bestand waren opgenomen, vrijwel ongewijzigd overgetypt. Deze getypte versie is tot nu toe in gebruik geweest.
  2. de stukken van de Staten van Holland beschreven in de "Aanvulling op de archieven van de Staten van Holland en Gecommitteerde Raden ..". uit 1985.
Er is getracht een systematischer ingedeelde inventaris te vervaardigen, waarin zoveel mogelijk de tot nu toe aanwezige kennis is verwerkt. Dit houdt het volgende in: "Omgeknipt" Al geruime tijd was duidelijk dat met de oude inventaris van het archief van de Staten van Holland na 1572 niet gemakkelijk te werken was. Dit lag niet alleen aan de summiere en soms foutieve beschrijvingen, doch ook aan de indeling van de inventaris. Vandaar dat bij de inventarisatie van de aanvulling op het archief van de Staten van Holland, uitgekomen in 1985 ( R. Kramer en W.E. Meiboom, Aanvulling op de archieven van de Staten van Holland en West-Friesland en van Gecommitteerde Raden in het Zuiderkwartier en op daarmee samenhangende archieven, 1572-1795, `s-Gravenhage, 1985. Voor een uitleg met betrekking tot de stukken beschreven in deze aanvulling, zie de inleiding op die voorlopige inventaris. ) , een indelingsschema gemaakt is, gebaseerd op ervaringen opgedaan tijdens het inventariseren van de raadpensionaris-archieven ( Er is vooral gebruik gemaakt van het indelingsschema's van de inventarissen van de archieven van raadpensionaris Pieter van Bleiswijk en Anthonie van der Heim. ) . Het schema bleek in de praktijk zeer goed te voldoen. Daarom is hetzelfde schema hier gebruikt voor de herindeling van de inventarisnummers 1-2999 A uit de inventaris van 1957, die het hoofdbestanddeel van het archief van de Staten van Holland ná 1572 vormen.
Hiertoe zijn alle beschrijvingen van de oude inventaris tussen nummer 1 en 2999 A gefotokopieerd, uit elkaar geknipt en volgens het schema van de "Aanvulling" opnieuw gerangschikt. Alle beschrijvingen uit de "Aanvulling op de archieven van de Staten van Holland.." zijn hieraan toegevoegd.
"Bijgewerkt"
Sinds 1908 zijn gedeelten van het archief opnieuw geïnventariseerd.
De in 1908 speciaal voor de inventarisatie van de Hollandse Statenarchieven aangetrokken mr. P.G. Bos heeft tot aan zijn dood in 1914 zeer veel nieuwe beschrijvingen op fiches vervaardigd. Aanvankelijk betrof dit losse stukken uit het archief van de Staten van Holland zelf, maar na 1909 heeft hij vooral stukken uit het archief van Van Oldenbarnevelt beschreven. In de jaren 1976-1988 zijn door H.J.Ph.G. Kaajan, R. Kramer, W.E. Meiboom en J.A.S.M. Suijkerbuijk, medewerkers aan het sinds 1974 lopende "Staten-project", beschrijvingen gemaakt van series, registers en losse stukken. Ook zijn de raadpensionaris-archieven, die in de vorige eeuw ten onrechte in de Staten-inventaris waren opgenomen, nu grotendeels opnieuw beschreven.
Verschenen zijn tot nu toe in het "Staten-project" de inventarissen van de archieven de raadpensionarissen: P. Buys (H.J.Ph.G. Kaajan), J. van Oldenbarnevelt (H.J.Ph.G. Kaajan), J. Cats (W.E. Meiboom), I. Hoornbeek (J.A.S.M. Suijkerbuijk), A. van der Heim (J.A.S.M. Suijkerbuijk en W.E. Meiboom), P. Steyn (W.E. Meiboom) en P. van Bleiswijk (W.E. Meiboom). Momenteel wordt gewerkt aan de inventarisatie van het archief van J. de Witt (H.J.Ph.G. Kaajan). De archieven van de raadpensionarissen A. Duyk, A. Pauw en J. Gilles zijn (nagenoeg) geheel verloren gegaan, de restanten ervan zijn echter ook beschreven. Het archief van raadpensionaris S. van Slingelandt is opgenomen in de VROA-inventaris van het familiearchief Slingelandt de Vrij-Temminck. Ook het archief van L.P. van der Spiegel is in een VROA-inventaris beschreven. De inventaris van het archief van I. Heinsius van de hand van B. van `t Hoff en M.W. Jurriaanse is in 1950 al in druk verschenen. In de in 1964 uitgebrachte inventaris van N.M. Japikse van het archief van de familie Fagel bevindt zich een gedeelte van het archief van G. Fagel als raadpensionaris van Holland. De rest van het archief van G. Fagel, dat zich nog in het Staten-archief bevond, is in het kader van deze "nieuwe inventaris" uit de inventaris gelicht en wordt zonder verandering van nummering of beschrijving in een apart bandje uitgebracht. Op dezelfde wijze is gehandeld met beschrijvingen van het archief van Johan de Witt, dat ook zonder wijziging in de nummering in een aparte band is opgenomen. Hiermee is een einde gekomen aan een van de punten van kritiek uit 1880, de opname van de raadpensionarisarchieven in de inventaris van de Staten.
Deze archiefinventaris bevat dus nu alleen nog maar beschrijvingen van de "Staten-stukken". Hierbij moet de aantekening gemaakt worden, dat zeker bij de losse stukken, in deze inventaris zich nog dossiers kunnen zijn beschreven die afkomstig zijn uit raadpensionarisarchieven. Helaas is het vrijwel ondoenlijk een duidelijk beeld te krijgen van de stukken afkomstig van raadpensionarissen, aangezien deze zonder enige vermelding over de herkomst zijn opgenomen in de inventaris uit 1880.
Alle nieuw beschreven inventarisnummers zijn verwerkt in deze omgeknipte en bijgewerkte versie. In veel gevallen geven deze beschrijvingen meer informatie dan de oude beschrijvingen uit 1880 en soms vervangen ze zelfs compleet verkeerde beschrijvingen.
Niet alle beschrijvingen zijn echter vernieuwd; daar waar nog geen nieuwe beschrijvingen voorhanden waren, is de oude gehandhaafd. Dit geldt echter alleen voor de losse stukken, alle series in deze inventaris zijn opnieuw beschreven.
Indeling van de inventaris
Aangezien niet alle stukken die in de verschillende collecties werden aangetroffen behoren tot de Statenarchieven is het geheel onderverdeeld in de volgende hoofdrubrieken:
  1. Algemeen
  2. Bijzonder
  3. Inventarissen van archieven van de Staten en Gecommitteerde Raden van Holland en West-Friesland
  4. Stukken behorend tot andere archieven
De stukken beschreven in hoofdrubriek IV zullen te gelegener tijd worden overgebracht naar de betreffende archieven.
De subrubrieken van de rubrieken "Bijzonder" bij het Statenarchief en bij de Gecommitteerde Raden zijn alfabetisch geordend om deze snel te kunnen terugvinden.
Zoals hierboven al beschreven is, is het indelingsschema aangehouden van de "Aanvulling op de archieven van de Staten van Holland ..". Dit betekent dat de hoofdrubriek Algemeen is onderverdeeld naar stukken met gemeenschappelijke karakteristieken, ongeacht hun inhoud (resoluties, octrooien, brieven, rekesten, enz). Om bijvoorbeeld een overzicht te krijgen van alle resoluties, zijn alle beschrijvingen van resolutie-registers in "Algemeen" opgenomen onder de rubriek "resoluties", ook die beschrijvingen van registers die handelen over bijzondere onderwerpen. Hetzelfde geldt voor de rekesten: alle beschrijvingen van rekesten zijn vermeld in de rubriek "Rekesten" in "Algemeen".
De stukken opgenomen in de hoofdrubriek "Bijzonder" zijn onderverdeeld naar het onderwerp van de stukken. Een onderverdeling naar taken was niet mogelijk aangezien de Staten zelf geen onderscheid maakten tussen bijvoorbeeld regelgeving en uitvoering daarvan, maar hun archief naar onderwerp indeelden.
Sommige beschrijvingen leenden zich voor plaatsing in "Algemeen" en in "Bijzonder", aangezien de stukken zowel naar soort als naar inhoud te rubriceren waren. Voorbeelden zijn o.a de rekesten om venia aetatis. Deze zijn zowel in "Algemeen" in de rubriek "Rekesten" opgenomen als in "Bijzonder" in de rubriek "Juridische zaken". Een ander voorbeeld betreft de registers van resoluties over buitenlandse zaken. Deze registers zijn zowel in "Algemeen", onder "resoluties betreffende bijzondere onderwerpen", als in "Bijzonder" in de rubriek "Buitenlandse zaken" opgenomen.
Archivalia van verschillende herkomst
Tot de archieven van de Staten van Holland en West-Friesland en Gecommitteerde Raden van Holland over de periode 1572-1795, behoort een groot aantal archiefstukken, die niet in de oorspronkelijke inventaris van de Staten van Holland waren opgenomen. Deze archiefstukken zijn op verschillende wijzen verkregen door het Algemeen Rijksarchief.
Een aantal series had de naam "Dubbelen" meegekregen nl.: Dubbelen Holland, Octrooien dubbelen Haarlem, Resoluties dubbelen Holland 1921 en dubbelen Staten-Generaal. Bij de eerste serie "Dubbelen" ging het inderdaad om een dubbele serie en wel van de gedrukte resoluties van de Staten van Holland. De overige drie series waren echter absoluut niet dubbel; ze bevatten o.a. netresoluties en netoctrooien, de minuten waren destijds hier gebleven. De vier series "Dubbelen" zijn in de vorige eeuw naar Haarlem overgebracht om in geval van calamiteiten nog een gedeelte van het archief van de Staten van Holland over te hebben. In 1921 en 1922 zijn deze series weer overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief, waar ze eigenlijk in de inventaris op hadden moeten worden genomen. Dit is echter verzuimd, zodat het tot 1984 geduurd heeft voor er een duidelijk beeld van deze stukken werd gekregen. De "Dubbelen Staten-Generaal" is een serie gedrukte resoluties van de Staten-Generaal. Uiteraard hebben de Staten van Holland altijd zo’n serie gehad. In de vorige eeuw vond men echter dat resoluties van de Staten-Generaal alleen in het archief van de Staten-Generaal thuis hoorden. De serie gedrukte resoluties van de Staten van Holland is toen bij de series in het archief van de Staten-Generaal zelf gevoegd. Op een niet te bepalen tijdstip is een aantal delen, maar niet van één serie en niet de oorspronkelijk Hollandse, aan het Algemeen Rijksarchief overgedragen, waar het helaas, onder de naam "Dubbelen Staten-Generaal" achter het archief van de Staten van Holland is geplaatst.
Nog vreemder is de gang van zaken geweest met de "Staten van Oorlog" . In de vorige eeuw zijn alle Staten van Oorlog die in het Algemeen Rijksarchief aanwezig waren bij elkaar gezet, niet per archief maar per jaar. Hieruit zijn een aantal series geconstrueerd nl. één voor het archief van de Raad van State en één voor het archief van de Staten-Generaal. De rest heeft men over het land verdeeld en als ruilobject gebruikt, zodat het Algemeen Rijksarchief nu in het bezit is van 281 delen Staten van Oorlog. Reconstructie bleek ondoenlijk, omdat uiterlijke kenmerken vaak geen uitsluitsel gaven en aan de inhoud ook niet was vast te stellen waar de Staten van Oorlog vandaan kwamen. Wel is aantekening gehouden van alle kenmerken en bijzonderheden, zodat in de toekomst, mogelijk in samenwerking met andere archiefdiensten, gewerkt kan worden aan het achterhalen van de herkomst van de diverse delen. Voorlopig is achterin deze inventaris een lijst opgenomen van delen die zeker overgebracht kunnen worden naar andere archieven, omdat erop vermeld stond voor wie ze bestemd waren. De hiervoor genoemde series "Dubbelen" stonden dus in het depot, zonder dat goed bekend was waaruit ze bestonden.
Daarnaast bestond er nog een supplement op het archief van de Staten van Holland, dat gedeeltelijk bestond uit stukken die uit de Verspreide Collectie afkomstig waren en deels uit aanwinsten, die niet in het archief waren opgenomen. De Verspreide Collectie is gevormd uit alle stukken die in ± 1880 tijdens de verhuizing naar een nieuw depot bij ambtenaren op de kamer zijn gevonden en waarop niet was vermeld uit welk archief de stukken afkomstig waren. Deze collectie is na beschrijving over de verschillende afdelingen van het Algemeen Rijksarchief verspreid en de stukken die afkomstig leken te zijn uit het archief van de Staten van Holland, zijn achter het archief geplaatst en nooit duidelijk beschreven. Ditzelfde geldt voor het supplement Muntzaken, ook deze stukken zijn na veel omzwervingen achter het archief van de Staten van Holland gevoegd.
Naast al deze series zijn ook de "Particuliere Notulen van de stemhebbende steden" aanwezig. Deze notulen, die allemaal als aanwinsten het gebouw zijn binnengekomen, horen naar ons idee thuis in de archieven van de steden waar de verschillende opstellers van de notulen vandaan kwamen. Wat inhoud betreft vormen ze een zeer waardevolle serie voor diegenen, die willen weten hoe de beraadslagingen in de vergaderingen feitelijk zijn verlopen. Overigens dient te worden opgemerkt dat lang niet alle notulen van vergaderingen van de Staten van Holland in het Algemeen Rijksarchief berusten, vele bevinden zich namelijk in de archieven van de verschillende steden. (Zie voor de de inventarissen 3.01.08.01 t.e.m. 3.01.08.12).
Gebruikte nummering
De inventaris uit 1880
De oude nummering, zoals die al in de inventaris van 1880 bestond, is gehandhaafd. Wel echter zijn pakken losse stukken, die in de achterliggende jaren opnieuw beschreven waren, uitgesplitst, maar dan met handhaving van het oude nummer en toevoeging van subnummers.
De in deze inventaris vermelde -- A, -- a, -- 1, en --*-nummers, zijn voor het grootste gedeelte afkomstig uit de oude inventaris. Deze nummers zijn met opzet gehandhaafd om de onderzoeker, die de stukken al sinds een eeuw onder deze nummering kan vinden, ten dienste te zijn. Aangezien de nummering niet wijzigt, noch in deze inventaris, noch in dat van het afgescheiden archief van Gecommitteerde Raden, kunnen onderzoekers gebruik blijven maken van de nummering uit de oude, in 1957 overgetypte inventaris uit 1880, en zijn oude verwijzingen naar deze archieven nog steeds bruikbaar.
De inventaris van de "Aanvulling" uit 1985.
De nummering vanaf 5000, zoals opgenomen in de "Aanvulling" (oud nummer toegang 3.01.04.02) is in deze samengevoegde inventaris integraal overgenomen. Een overzicht van de herkomst van de stukken is als concordantie opgenomen als bijlage.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Andere toegang
Op de ingekomen verzoekschriften en verleende akten van venia aetatis (inventarisnummers 2085-2106II en 2192) is een digitale index beschikbaar (oud nr. 3.01.04.04).
Op de minuten van verleende octrooien (inventarisnummers 1591-1761) is een digitale index beschikbaar (oud nr. 3.01.04.05).
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Staten van Holland, nummer toegang 3.01.04.01, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Staten van Holland na 1572, 3.01.04.01, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn in kopievorm beschikbaar
De inventarisnummers 273 t/m 298 en 316-317 zijn verfilmd. De originele stukken kunnen niet meer worden aangevraagd. De microfiches kunt u inzien in de studieruimte voor zelfbediening. De fiches bevinden zich in kast D7b lade 15 in het depot bij de studieruimte voor zelfbediening. Een concordantie van inventarisnummers naar fichenummers is aldaar aanwezig in de deelinventaris in kast ZB1IJ.
Afgescheiden archiefmateriaal
Onderdelen van de besluitvorming binnen de Staten van Holland
Een heel belangrijk onderdeel van de besluitvorming binnen de Staten van Holland zal men niet aantreffen in deze inventaris, nl. de teksten van de beraadslagingen in de vergaderingen van de Staten van Holland en de notulen van de commissievergaderingen. In deze inventaris vindt men alleen de verzoeken, soms de adviezen en altijd de besluiten.
Voor de teksten van de beraadslagingen in de vergadering van de Staten van Holland is men aangewezen op de particuliere notulen van de stemhebbende steden ( Zie voor uitleg en informatie hierover p. 75-83 van de "Aanvulling op het archief van de Staten van Holland en West-Friesland ...", door R. Kramer en W.E. Meiboom. ) . Naast de vergaderingen van de Staten van Holland zelf waren er ook vergaderingen van commissies samengesteld uit leden van de Staten van Holland. Tussen 1572 en 1795 zijn voor voorbereiding en advisering een groot aantal commissies ingesteld door de Staten van Holland, zowel vaste commissies (voor financiën, juridische zaken, enz.) als ad-hoc commissies ( Voor verdere informatie hierover zie de inleiding op de inventaris van het archief van "De gedeputeerden van Haarlem ter dagvaart" (3.01.09). ) . De notulen van de commissievergaderingen, in die tijd besognes geheten, bevinden zich gedeeltelijk ook in deze particuliere notulen. Een andere mogelijkheid om achter de besluitvorming in de commissies te komen, is het raadplegen van de archieven van de gedeputeerden ter dagvaart, dat wil zeggen het raadplegen van de archieven van de afgevaardigden van de steden naar de Staten van Holland. De teksten van de beraadslagingen en de notulen van de commissievergaderingen geven vaak een helder beeld van de achtergronden van de besluitvorming in de Staten van Holland.
Een andere onmisbare bron van onderzoek vormen de archieven van de raadpensionarissen. Veelal legden zij hun archief onderwerpsgewijs aan, zodat de stukken over één zaak bijelkaar zaten. Een groot gedeelte van de raadpensionaris-archieven is in de achterliggende jaren geïnventariseerd en van een naamindex voorzien. Onderzoek in deze archieven kan een onderzoeker snel aan veel informatie helpen.
Oude beschrijvingen uit 1880 De inventaris uit 1880 en ook de getypte versie uit 1957 bevatte meer dan de beschrijvingen 1- 2999 A. De archiefbestanden van de diverse raadpensionarissen, beschreven onder nummer 2581-2999, zijn tot afzonderlijke archieven gevormd. De hernummering is opgenomen in de concordantie. In deze inventaris zijn ook niet opgenomen:
  • Inventarisnummer 3000-4421 (Archief van Gecommitteerde Raden van het Zuiderkwartier)
  • De beschrijvingen van archiefstukken die bekend staan als "Het Bruine Kastje" [Zie voor uitgebreide informatie over het "Bruine Kastje", H.J.Ph.G. Kaajan, Inventaris van het archief van Johan van Oldenbarnevelt, Den Haag, 1984, p. LXXXV, noot 226].
De beschrijvingen van de archiefstukken van Gecommitteerde Raden (inv.nr. 3000-4421) zijn gefotokopieerd en zullen worden opgenomen in deel 2. Dit deel zal worden ingedeeld volgens het schema, dat in deze inventaris gehanteerd is.
Inventarisnummers van de bestanddelen niet opgenomen in deze omgeknipte inventaris
I - Inventarisnummers die niet zijn opgenomen in deze omgeknipte versie aangezien ze overgebracht zijn naar andere archieven en daar een nieuw nummer gekregen hebben.
Het betreft die stukken uit de Staten van Holland die zijn overgebracht naar andere archieven, nadat de inventaris uit 1880 in 1913 overgeschreven is. Onder de naam van het archief waarin de stukken nu zijn opgenomen treft men het oude Staten van Holland-nummer aan. Voor de nieuwe nummering raadplege men de genoemde archiefbestanden.
Buys, landsadvocaat Paulus 2581
Cats, raadpensionaris Jakob 2641-2642
Financie van Holland, kantoor van de 1295-1353
1356
1806-1810
Heinsius, raadpensionaris Anthonie 1256-1258
2940-2947
Hoornbeek, raadpensionaris Isaac 2952-2972
Van Oldenbarnevelt, landsadvocaat Johan van 1294 A-C
1358 H-L
1363 * 1, 4
1367e
1369 F, K, M
2582-2634
Van Oldenbarnevelt, familiearchief 2635-2640
Van Slingelandt de Vrij Temminck, familiearchief 2974-2996
Stadhouderlijke Secretarie 2998
Staten van Holland vóór 1572 318-322 behalve 322a
1290 A
1359 E
Steyn, raadpensionaris Pieter 2997
II - Inventarisnummers die wel opgenomen zijn onder Staten van Holland-nummers maar in aparte inventarissen
Fagel, raadpensionaris Gaspar 2867 - 2939
Witt, raadpensionaris Johan de 2643 - 2866
III - Archiefstukken die al uit de inventaris verdwenen waren, voordat de inventaris in 1880 werd samengesteld. Voorts moet er rekening mee worden gehouden dat er veelvuldig stukken gehaald zijn uit het archief van de Staten van Holland en ingevoegd zijn in andere archieven. Dit geldt o.a. voor stukken betreffende de VOC, de WIC, Admiraliteitsaangelegenheden en voor Staten van Oorlog en verbalen van buitenlandse gezanten. Aangezien deze stukken al uit het archief verwijderd waren voordat de inventaris in 1880 was opgesteld, zonder vermelding van de omvang en de aard van de verwijderde bestanden, is het helaas onmogelijk aan te geven om hoeveel en om welke stukken het gaat. Ook zijn in de loop van de jaren, zonder vermelding, deels (ver) voor 1880 en deels erna archiefstukken uit het archief van de Staten van Holland terechtgekomen in:
  • het archief van de Ridderschap.
  • het archief van het kantoor van de Financie van Holland.
  • het archief van het kantoor van de gemene middelen.
  • het archief van de Contrarolleur van 's lands werken en fortificatiën in Holland.
  • het archief van de gedeputeerden van Haarlem.
  • de handschriften-verzameling van het Rijksarchief in Zuid-Holland.
  • het archief van de Rekenkamer ter Auditie.
  • de collectie Goldberg.
  • de archieven van de gedeputeerden van de steden die tot 1795 zitting hadden in de Staten van Holland (merendeels berustend bij de gemeente- en streekarchieven).
  • particuliere archieven van gedeputeerden in de Staten, met name van leden van de Ridderschap.
  • het archief van de stadhouderlijke secretarie (deels berustend bij het Koninklijk Huisarchief te 's-Gravenhage.
  • het archief van de Staten-Generaal 1576-1796.
  • het archief van de Raad van State 1588-1795.
IV - Lijst van ontbrekende inventarisnummers
Deze nummers waren gedeeltelijk nog wel aanwezig, toen de inventaris in 1957 werd overgetypt. Een deel was echter in deze inventaris al vermeld als zoek per juli 1901. In dat jaar vond de verhuizing naar het archiefdepot aan het Bleyenburg plaats en zijn alle archieven gecontroleerd.
Bedacht dient worden, dat de datum die achter de ontbrekende stukken vermeld staat, de datum is waarop de vermissing geconstateerd is, dit kan betekenen dat het nummer al veel langer zoek is.
1354a sinds 18 dec. 1958
1357*23 sinds sep. 1987
1364.10 sinds juni 1987
1372 sinds 11 juni 1901
1784 sinds 1979
1818 sinds 11 juni 1901
1829a sinds sep. 1988
1868 sinds 11 juni 1901
1869 sinds 11 juni 1901
2059 sinds 11 juni 1901
2408 sinds 11 juni 1901

Bijlagen

Afkortingeninvnrdata registerindexnet/afschraantekeningeninvnrdata registerindexnet/afschraantekeningeninvnrdata registerindexnet/afschraantekeningeninvnr, gedruktjaartalinvnr, geschrevenfolionrsdateringaantekeningen

Archiefbestanddelen