40 jaar Europese verkiezingen

Van 23 – 26 mei zijn er weer verkiezingen voor het Europees Parlement. In Nederland gaan we op 23 mei naar de stembus. Tenminste, als we gaan. De animo om te gaan stemmen is sinds de eerste verkiezingen in 1979, niet bepaald hoog.

Eerste Europese verkiezingen

In 1979 wordt veel geïnvesteerd om Nederlanders te overtuigen naar de stembus te gaan. In het archief van de Europese Beweging dat het Nationaal Archief bewaart, is het een en ander te vinden over de voorbereidingen voor de eerste directe Europese verkiezingen. Het opgerichte ‘Nationaal Comité Europese verkiezingen’ stelt alles in het werk om de Nederlanders vertrouwd te maken met de betekenis van ‘Europa’ en de verkiezingen.

Media vol Europa

Het Nederlandse volk wordt van alle kanten bestookt met ‘Europa’. In de maanden voor de verkiezingen verschijnen tientallen advertenties in dagbladen en tijdschriften. Volgens het ingeschakelde reclamebureau wordt met de perscampagne 95% van de bevolking bereikt. Het waarschuwt wel dat Europese zaken ingewikkeld zijn voor de Nederlandse kiezers waardoor de motivatie om te gaan stemmen ‘overeenkomstig gering’ zou zijn...

In archiefstukken is te lezen is dat Teleac een speciale cursus getiteld ‘Wij Europeanen’ uitzendt. Tientallen tv- en radio-uitzendingen en spotjes gaan de ether in met titels als ‘Grasduinen over Europa’, ‘Wordt het straks gekozen parlement een echt parlement of een schijnvertoning?’, ‘Stemmen voor Europa... waarom zou je?’. Alles om Nederlanders maar in de stemming te brengen voor Europa.

Vrouwen en jongeren

Voor vrouwenclubs als de Bond van Plattelandsvrouwen worden speciale informatiestands gemaakt en voordrachten gehouden. Een avond in Friesland draagt de weinig emancipatoire titel: ‘Hapje Europa’. Vrouwen kunnen speciale Europacursussen volgen. Een brochure als ‘Vrouw kom op voor Europa’ moet hen over de streep trekken. Scholen worden getrakteerd op ‘Europees’ lesmateriaal. Voor schoolbladredacteuren is er een speciale conferentie over de verkiezingen.

Nog meer Europa

Ontelbaar zijn de lezingen, discussieavonden, conferenties, manifestaties, themabijeenkomsten, informatiekranten en folders met thema’s als, ‘Wat kunnen wij verwachten van de Europese verkiezingen?’, ‘ De geschiedenis van de Europese gedachte’, ‘ Het Europees beleid t.o.v. de derde wereld’ of ‘ Europa grootmacht, wie is er nu eigenlijk bang voor Europa?’ Heb je er nog geen genoeg van dan kun je naar een Europees wagenspel kijken of een Europese week meemaken. Films, video’s, dia’s, stickers, vlaggen, bloknootjes, lucifersdoosjes, T-shirts, verkiezingsbussen, alles wordt in de strijd gegooid om Europa te promoten. En wat levert het op?

Niet veel stemmers

In mei 1979 weet 77% dat er verkiezingen komen en is 68% van plan naar de stembus te gaan. Alle voorlichting en promotie ten spijt vindt 61% de voorlichting toch onvoldoende. Uiteindelijk maakt 58% de gang naar de stembus. Bij de laatste verkiezingen in 2014 is de opkomst gezakt naar 37,3 %. Europa laat zich blijkbaar moeilijk verkopen.