De eenheid van overheidsinformatie en gegevens

Handreiking Duurzame toegankelijkheid van gegevens

De meerwaarde van duurzame toegankelijkheid van gegevens zit niet alleen in de gegevens zelf. De duurzame toegankelijkheid van gegevens werkt ook door in de duurzame toegankelijkheid van informatieobjecten. Onderstaand model brengt dit in beeld.

De plaat bestaat uit verschillende lagen die elkaar overlappen in de vorm van vierkanten. Het is geschreven in de Archimate taal. In deze tekst zal daarom elk element ook worden geduid wat het betekent in Archimate. De buitenste laag heeft als naam Informatiehuishouding Overheid. Dit vlak is bedoeld als groepering voor de daarop volgende vlakken.

Op deze plaat staat een stippellijn om het vlak Informatiehuishouding Overheid om het uit te lichten.

Binnen de Informatiehuishouding Overheid is een vierkant vlak geplaatst met de naam Overheidsinformatie. Dit vlak wordt getypeerd als bedrijfsinformatie. Binnen het vlak van Overheidsinformatie worden een aantal vierkante vlakken geplaatst. Deze zijn met elkaar verbonden via lijnen om relaties aan te geven. We zullen de vlakken beschrijven van links naar rechts. 

Helemaal links staat het ruwe gegevensobject. Van het ruwe gegevensobject staat een lijn naar rechts naar het volgende vlak, het gegevensobject. Op de lijn staat aangegeven dat een ruwe gegevensobject wordt opgewaardeerd tot een gegevensobject. 

Het gegevensobject heeft twee lijnen lopen naar rechts, naar het informatieobject. Op de bovenste lijn wordt aangegeven dat een gegevensobject kan verwijzen naar een informatieobject. Op de onderste lijn staat aangegeven dat een informatieobject een gegevensobject kan bevatten. Het informatieobject heeft ook een lijn naar zichzelf lopen om aan te duiden dat een informatieobject ook een informatieobject kan bevatten. 

Vanaf het informatieobject staat een lijn naar rechts naar het digitaal bestand. Op deze lijn staat aangegeven dat het digitaal bestand een representatievorm is van het informatieobject. Vanaf het informatieobject staat ook een lijn naar boven naar het fysiek bestand. Met deze lijn wordt aangegeven dat het fysiek bestand een representatievorm is van het informatieobject. 

Onder informatieobject staat nog een lijn naar beneden die het verbindt met metagegevens. Op deze lijn staat aangegeven dat metagegeven onlosmakelijk verbonden zijn met het informatieobject. Vanaf metagegevens lopen ook nog twee lijnen naar het gegevensobject aan de linkerkant naar boven naar en naar het digitaal bestand rechterkant naar boven. Beide lijnen geven aan dat metagegevens onlosmakelijk zijn verbonden met het gegevensobject en het digitaal bestand.

Het model toont een eenheid van gegevens en informatie. Wanneer gegevens worden gekoppeld aan een betekenis, vormen zij informatie. Wanneer gegevens niet duurzaam toegankelijk zijn, is de gevormde informatie niet goed interpreteerbaar. En als gegevens niet beschikbaar zijn, kunnen deze geen informatie vormen. Vandaar dat de duurzame toegankelijkheid van gegevens niet alleen van meerwaarde is voor de gegevens zelf, maar meer nog voor de overheidsinformatie waar zij deel van zijn.

NB: Het Overheidsinformatiemodel geeft meer informatie over de precieze modelering van de relaties tussen de entiteiten in het model. 

Uitdagingen op het gebied van duurzame toegankelijkheid moeten dus integraal vanuit gegevens en informatie worden opgepakt. Dit zie je onder andere terug in een thema als hergebruik. Want hoe kun je hergebruik faciliteren als de gegevens onvindbaar zijn? Of als bij vastlegging niet duidelijk wordt gemaakt hoe ze geïnterpreteerd moeten worden? En niet onbelangrijk: overheidsorganisaties moeten duurzame toegankelijkheid toepassen om te kunnen voldoen aan de Europese Data Governance Act.