MH17 en de hotspot als middel voor compleet archief

17 juli 2024

Het is tien jaar geleden dat vlucht MH17 boven Oekraïne door een Russische raket werd neergehaald. Alle 298 inzittenden kwamen om het leven, waarvan 196 Nederlanders. De ramp maakte diepe indruk, in Nederland, maar ook ver daarbuiten. Vanwege lopend onderzoek en de grote maatschappelijke en politieke impact, besloot de regering alle informatie rondom MH17 blijvend te bewaren. Een hotspot was geboren.

Actie zorgt voor informatiestroom

Wat doet een overheid op het moment dat een crisissituatie uitbreekt? Want het idee dat een burgertoestel uit de lucht wordt gehaald met militaire middelen, zoals op 17 juli 2014, was tot dat moment eigenlijk ondenkbaar. Een overheid handelt, neemt binnen een kort bestek heel veel beslissingen die op dat moment als juist worden gezien. Er ontstaat een soort ‘flow’ waarin samenleving, regering en ministeries omschakelen van overweging naar doen. Deze beweging zorgt voor een enorme informatiestroom.

Het belang van bewaren

Het is essentieel dat het overheidshandelen gereconstrueerd kan worden. Een overheid moet het eigen beleid kunnen verbeteren. De burger wil weten wat die overheid doet. Het parlement controleert de regering, maar heeft ook te kijken naar zijn eigen besluiten en handelen. De overheid legt in selectielijsten vast welke informatie bewaard wordt en welke niet. In een crisissituatie kan ze besluiten tot een hotspotmethode. Zoals bij de ramp MH17.

In dat geval wordt een gebeurtenis aangemerkt als hotspot. Dat komt er op neer dat alle relevante overheidsinformatie rond die gebeurtenis bewaard wordt. Want: hoe meer informatie, hoe vollediger het beeld en de evaluatie. 

Blijvend in ons geheugen

Voor de ramp met de MH17 werd het project Blijvend in ons geheugen: nationale crisis MH17 opgezet. Hierin werd alle relevante overheidsinformatie over de MH17 in kaart gebracht. Een van de resultaten is een openbaar informatieoverzicht dat op de website van het Nationaal Archief staat. Op die manier kan de samenleving op één plek zien wat de overheid heeft gedaan in de nasleep van de ramp. 

Informatieoverzicht neerhalen vlucht MH17 | Nationaal Archief

Rapport De archivering van de MH17-informatie | Rapport | Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed (inspectie-oe.nl)