De laatste jaren zet de overheid steeds meer in op archiveren by design. Dat vereist samenwerking met onder meer architecten en softwareontwikkelaars. En bruikbare kaders en concrete standaarden. Om de toepasbaarheid hiervan te vergroten, wordt een aantal kaders en standaarden herzien. Adviseurs Jasper Slob (Nationaal Archief) en Rens Ouwerkerk ( Nationaal Archief en gemeente Amsterdam), vertelden hierover in Od-magazine.
Architectuur in de NORA
De Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA) is het belangrijkste landelijke kader voor het ontwerpen van overheidsdiensten. Het afgelopen jaar is de hoofdstructuur van de NORA herzien. In de nieuwe opzet is duurzame toegankelijkheid steviger verankerd. Met name bij de “implicaties van architectuurprincipes” staan heel concrete punten die over duurzame toegankelijkheid gaan. Op deze manier worden architecten gestimuleerd om over duurzame toegankelijkheid na te denken.
Inhoudelijke slag themapagina
Hoe duurzame toegankelijkheid precies verankerd is in de NORA staat beschreven op de themapagina over duurzame toegankelijkheid, Het Nationaal Archief actualiseert deze pagina momenteel. We werken hierin samen met de beheerders van de themapagina’s privacy, beveiliging en gegevensmanagement. Zodat deze pagina’s beter op elkaar aansluiten. En de samenwerking tussen verschillende disciplines verbetert. Een voorbeeld: vanuit het perspectief van beveiliging betekent “beschikbaar” dat een applicatie het doet. Vanuit duurzame toegankelijkheid betekent “beschikbaar” dat de informatie binnen zo’n dienst toegankelijk en bruikbaar is. Dezelfde term, maar een ander perspectief.
NEN en archiveren by design
De NEN-ISO 16175-1 is een standaard met eisen aan informatiesystemen. De eisen zijn niet alleen bedoeld voor gespecialiseerde systemen voor informatie- en archiefbeheer. Ze kunnen ook gebruikt voor allerlei bedrijfsapplicaties. En daarmee voor archiveren by design. De NEN is niet over alles even concreet, bijvoorbeeld over metadatering. In de praktijk zou je dat kunnen aanscherpen door naar de MDTO (Metagegevens voor duurzaam toegankelijke overheidsinformatie) te verwijzen.
Herziening DUTO
In Nederland is DUTO een norm met eisen voor duurzame toegankelijkheid van informatie in informatiesystemen. Nu archiveren by design steeds meer gemeengoed wordt binnen de overheid, kunnen we praktijklessen gebruiken om DUTO te verfijnen en aan te passen. In de herziene versie van DUTO, het DUTO-raamwerk, zijn implementatiepatronen en beheerregimes opgenomen. De implementatiepatronen zijn overgenomen uit de NEN-ISO 16175-1. Je zou kunnen zeggen dat DUTO verder gaat, waar de NEN-ISO ophoudt.
Het volledige achtergrondartikel Kleine overheden worden groot is te lezen in Od-magazine.
