De Standaardisatieraad van het Nationaal Archief heeft een nieuwe module van de handreiking Waardering en selectie vastgesteld: Inleiding op waardering en selectie. Deze inleidende module verduidelijkt wat waardering en selectie is. En waarom het zo belangrijk is. Ook is er meer aandacht voor de belangen van de burger en de rol van de archivaris. De module vormt een essentiële bouwsteen voor de nieuwe handreiking Waardering en selectie, die op termijn de bestaande handreiking ‘Belangen in Balans’ uit 2015 vervangt.
Archivaris en burger beter in beeld
Voor de handreiking waren eerst twee inleidende modules voorzien. Een module ‘Waardering en selectie in het informatiebeheer’ en een module ‘Waardering en selectie vanuit archiefperspectief’. Maar de Standaardisatieraad plaatste kanttekeningen bij deze strikte opdeling. Met de terechte opmerking dat de rol van de archivaris door deze opzet onbedoeld verengd werd tot cultureel erfgoed. En dat het burgerbelang onvoldoende aan bod kwam. Dat is opgelost door beide modules samen te voegen en daarbij ook meer aandacht te besteden aan de burger. Want de vraag of bewaring of vernietiging van overheidsinformatie wel in het belang van de burger is, is ook zeker relevant. Moeten bijvoorbeeld voogdijdossiers volledig worden bewaard of vernietigd?
Het waarom van waardering en selectie
In de module staan vragen centraal als: Wat is waardering en selectie? Waarom is het belangrijk? Wanneer pas je het toe? En met welke belangen en kaders moet je dan rekening houden? Op deze wijze vormt de module de inleiding voor de daaropvolgende modules in de handreiking. Het biedt de lezer inzicht in terminologie, (historische) context en de drie belangen – burgerbelang, organisatiebelang en erfgoedbelang - die meespelen bij waardering en selectie. Deze aanvulling is gedaan op verzoek van gebruikers van ‘Belangen in Balans’.
Nog in te zien
De module was eerder gepubliceerd op de website van het Nationaal Archief, maar is nu volledig vervangen door een nieuwe tekst: Inleiding op waardering en selectie. De oorspronkelijke versie (Waardering en selectie in het informatiebeheer) is nog steeds terug te vinden in het webarchief van het Nationaal Archief. Kies via de kalenderfunctie voor een datum vóór 20 september 2022 om die versie in het ‘Archiveren-onderdeel’ terug te vinden.
Een gezamenlijk en modulair traject
Het Nationaal Archief ontwikkelt de modules stapsgewijs met hulp en input van ministeries en (de koepelorganisaties van) gemeenten, provincies en waterschappen. Het is een ambitieus project, dat veel tijd, capaciteit en afstemming vraagt. Elke vastgestelde module wordt direct gepubliceerd op de website van het Nationaal Archief. Door deze gefaseerde aanpak kunnen nog niet alle modules toegepast worden. De startpagina handreiking Waardering en selectie biedt een overzicht van alle modules en hun inhoud. En vermeldt ook welke modules vastgesteld en al of niet direct toepasbaar zijn. Momenteel zijn vijf van de negen modules afgerond. De andere volgen in de loop van 2023.
