De Spaanse troepen en de opstandelingen onder leiding van Willem van Oranje beginnen voorzichtig onderhandelingen te voeren om de strijd te beëindigen. Deze krijgen een nieuwe impuls als in 1576 de landvoogd Requesens – opvolger van Alva – plotseling overlijdt en Spaanse troepen in de Zuidelijke Nederlanden beginnen te muiten. Hierdoor ontstaat onder alle gezindten in de Lage Landen een sterk anti-Spaanse stemming. In Gent nemen aanhangers van Oranje de macht in handen. De Staten van Brabant roepen eigenmachtig de Staten-Generaal bijeen. Deze sluiten vervolgens nog in 1576 een verdrag, dat de naam Pacificatie van Gent krijgt.
Daarin verklaren zij onder andere na het vertrek van de Spanjaarden de Staten-Generaal bijeen te roepen zoals onder het bewind van Karel V en accepteren vrij verkeer tussen hun gewesten. De plakkaten van Alva worden opgeschort, de Prins van Oranje is admiraal en stadhouder, een ieder wordt hersteld in zijn oude rechten en goederen.
De voornaamste bepalingen van deze Pacificatie zijn:
- De Nederlandse gewesten verdrijven gezamenlijk de Spaanse troepen
- De plakkaten tegen de ketters – de andersdenkenden - worden geschorst
- Tegen de rooms-katholieken worden geen acties ondernomen. Alleen in Holland en Zeeland, waar deze godsdienst al verboden is, blijft de situatie zoals hij was.
Het charter (oorkonde) wordt ondertekend en bezegeld door de prins van Oranje, namens de ridderschap Otto van Egmondt en J. van Duvenvoirde en Woude, en door vertegenwoordigers van de steden Dordrecht, Delft, Leiden, Gouda, Rotterdam, Gorinchem, Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen, Scheidam, Brielle, Woerden, Geertruidenberg, Medemblik, Edam, Monnickendam, Middelburg, Veere, Vlissingen en Zierikzee.
LessonUp: Primaire Bronnen van de Nederlandse Opstand, 1576-1581
Bovenbouw havo/vwo
Een interactieve les met primaire bronnen over de Nederlandse Opstand van de Pacificatie van Gent tot het Plakkaat van Verlatinge.
LessonUp: Primaire Bronnen van de Nederlandse Opstand, 1576-1581 (deel 1)
Bovenbouw havo/vwo
Een interactieve les met primaire bronnen over de Nederlandse Opstand van de Pacificatie van Gent tot de Unie van Utrecht.
LessonUp: Primaire Bronnen van de Nederlandse Opstand, 1576-1581 (deel 2)
Bovenbouw havo/vwo
Een interactieve les met primaire bronnen over de Nederlandse Opstand van de Banbrief van Filips II tot het Plakkaat van Verlatinge.
Onderstaande gegevens zijn nodig om de archiefstukken op te vragen in het Nationaal Archief. Gedigitaliseerde stukken kunnen in hoge kwaliteit gedownload worden.
Pacificatie van Gent (1576)
Inventaris van het archief van de Staten van Holland: Bruine Kastje, (1540) 1572-1724.
3.01.04.03, inventarisnummer 26.
