Het Nationaal Archief buiten de deur

29 november 2024

Wie interessante archiefstukken, kaarten en foto’s met eigen ogen wil bekijken, kan in het Nationaal Archief terecht. Maar ook in verschillende musea. Het Nationaal Archief leent regelmatig stukken uit: van de aangifte van een verdwenen schilderij, een scheepsjournaal met de dodo tot de grondwet uit 1848.

Waar is het Meisje in het gras?

Het Van Goghmuseum presenteert tot en met 9 maart 2025 het schilderij Meisje in het gras van Camille Pissarro met het bijzondere en tragische verhaal achter het schilderij. Het kunstwerk hangt tegenwoordig in Kunsthalle Bremen en is voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog weer in Nederland te zien. Jaap van den Bergh kocht het schilderij in 1940. Maar hij was in 1943 gedwongen het schilderij te verkopen om de onderduik van zijn gezin te kunnen financieren. Jaap van de Bergh overleefde de oorlog en deed aangifte van de gedwongen verkoop. Het aangifteformulier dat het Nationaal Archief uitleent, is in deze presentatie de sleutel tot het verhaal. Tegelijkertijd met de presentatie verscheen het boek Meisje in het gras. Het tragische lot van de familie Van den Bergh en de zoektocht naar een schilderij. Voor deze publicatie deden Annelies Kool en Eelke Muller onderzoek in het Nationaal Archief.

U kunt het boek Meisje in het gras bestellen via onze webwinkel.

Aangifteformulier gedwongen verkoop schilderij

 

Dodo in het Allard Piersonmuseum

In het Allard Piersonmuseum is tot en met 26 januari 2026 in de tentoonstelling De roep van de o ‘o Natuur onder druk het scheepsjournaal van de ‘Gelderland’ te bekijken. Hierin staat de dodo op het eiland Mauritius niet alleen beschreven maar ook getekend. Het zijn de enige schetsen van levende dodo’s ooit gemaakt. Hoe hij klonk weten we niet. Wel dat hij niet erg lekker was:  ’Dese voghels (die) wy walchvogels noemden, om dat sy seer tay om eeten waren, (..) Wy conden de menichte van tortelduyfkens becomen, dewelcke ons vrij wat lieffelijcker van smaeck waren’. De dodo is in de tweede helft van de 17e eeuw uitgestorven.

Dodo's in scheepsjournaal de Gelderland. 

Grondwet 1848

In het Van Abbemuseum is in de tentoonstelling Kunst is een werkwoord vanaf 7 december tot en met 27 april 2025 de grondwet uit 1848 te bekijken. De installatie In search of the magic… van de kunstenaarsgroep Libia Castro en Ólafur Ólafsson, wil laten zien hoe kunst een actieve bijdrage levert aan de ontwikkeling van de maatschappij. Castro en Ólafsson zijn de afgelopen vier jaar, tevergeefs, bezig geweest met het ontwikkelen van een nieuw voorstel voor de grondwet van IJsland. Het werk van Castro en Ólafsson kan een inspiratiebron zijn voor een opfrissing van onze eigen Nederlandse grondwet. Bezoekers worden uitgedaagd om na te denken over positieve veranderingen van de grondwet. De aanwezigheid van de grondwet uit 1848 laat zien dat het document een belangrijk stuk is dat mensen kunnen beïnvloeden.

Grondwet 1848, foto Jan Zweerts