In september 2023 start in het kader van het project Oorlog voor de Rechter het scannen van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging. In dit 3,8 strekkende kilometer archief, dat wordt beheerd door het Nationaal Archief, bevinden zich dossiers van personen die verdacht werden van collaboratie met de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog. Met een snelheid van ongeveer 150.000 scans per week zal het archief van nu tot 2027 in z’n geheel gedigitaliseerd worden. Dit om vanaf januari 2025, wanneer het archief openbaar wordt, de eerste dossiers digitaal aan te kunnen bieden.
Wat betekent dit voor de toegankelijkheid van het CABR?
Dit betekent dat u vanaf nu bepaalde dossiers niet kunt raadplegen. Dossiers die worden gescand zijn minimaal 2 maanden niet beschikbaar voor inzage. De dossiers zijn na die scanperiode op afspraak weer in te zien in onze studiezaal.
De digitale versies komen pas vanaf januari 2025 beschikbaar, als het CABR openbaar wordt. De eerste resultaten publiceren we op onze eigen website. En de Oorlog voor de Rechter website. Naar verwachting worden tussen september 2023 en januari 2025 zo’n 8 miljoen scans uit het CABR gedigitaliseerd. Het project loopt tot 2027 en beslaat in totaal zo’n 30 miljoen scans.
Het CABR raadplegen tot januari 2025
Als u het CABR wilt raadplegen dan kunt u via de reguliere weg een inzageverzoek bij het Nationaal Archief indienen, waarna een vooronderzoek wordt uitgevoerd. U wordt vervolgens binnen zes weken op de hoogte gebracht van de mogelijkheden tot inzage, afhankelijk van de beschikbaarheid van de dossiers.
Het archief wordt gescand op basis van inrichting van het stelsel van de bijzondere rechtspleging en niet op basis van naam van een verdachte. Er is gestart met het digitaliseren van de dossiers van de Bijzondere Raad van Cassatie, de Bijzondere Gerechtshoven en de Tribunalen. In de loop van 2024 worden vervolgens de dossiers van de Procureurs Fiscaal gedigitaliseerd.
Het is dan ook mogelijk dat informatie over één verdachte binnen het CABR verspreid is over meerdere dossiers, vallend onder verschillende instellingen van de bijzondere rechtspleging. Het kan daarom zijn dat een deel van de CABR-documenten over deze persoon wordt gescand en een deel beschikbaar zal zijn voor inzage. U kunt dan zelf kiezen of u het beschikbare gedeelte zo snel mogelijk wilt inzien, of wacht totdat alle dossiers weer gereed zijn voor raadpleging op de studiezaal.
Oorlog voor de Rechter
Oorlog voor de Rechter is een project van het Nationaal Archief, Netwerk Oorlogsbronnen, NIOD Instituut voor oorlogs-, holocaust- en genocidestudies en Huygens Instituut voor Nederlandse geschiedenis en cultuur. Binnen dit project wordt het CABR gedigitaliseerd, volledig doorzoekbaar gemaakt, van context voorzien om documenten te kunnen duiden en waar mogelijk vanaf januari 2025 online gepubliceerd. Kijk voor meer informatie op Oorlogvoorderechter.nl.
