3.12.47 Inventaris van het Bestuursarchief van de Erasmus Universiteit Rotterdam [periode 1986-1999]

De voornaamste taken van de universiteit bestaan uit het geven van onderwijs, de beoefening van de wetenschap en de bevordering van maatschappelijk besef. De belangrijkste wetten uit de periode (1986-1999) zullen hieronder eerst kort besproken worden om een adequaat beeld van de wettelijke kaders te schetsen. Het ontstaan van de instelling moet geplaatst worden in de context van de democratisering van het hoger onderwijs die zich vanaf de jaren 1960 voltrok en die noopte tot een grondige hervorming van het Nederlandse universiteitslandschap. De organisatie van de moderne universiteit is voornamelijk gebaseerd op de Wet op het Wetenschappelijk onderwijs van 1960 en de Wet Universitaire Bestuurshervorming van 1970. Door de invoering van de Wet op het Wetenschappelijk Onderwijs 1960 werd de universiteit als geheel een publiekrechtelijk rechtspersoon en er werd meer structuur gegeven aan de inrichting van het onderwijs. Vanaf de begin jaren tachtig ontwikkelde het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen een nieuwe Wet op het Wetenschappelijk Onderwijs. De wet werd in 1986 van kracht. Men was van mening dat de macht van de Universiteitsraad, een orgaan dat een sleutelrol vervulde in het formuleren van het strategische beleid, teruggedrongen diende te worden en dat het een meer controlerend en adviserend orgaan moest worden. De positie van het college van bestuur werd versterkt. Ook na 1986 verschenen er op het ministerie plannen om de onderwijswetgeving weer te veranderen. Als gevolg van nieuwe maatschappelijke en politieke ideeën over de onderlinge verhouding was men de mening toegedaan dat meer initiatief en verantwoordelijkheid moesten worden overgelaten aan het onderwijsveld zelf. Deze gedachte vormde het uitgangspunt van de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek van 1992. Door deze wet werden de universiteiten nog zelfstandiger en konden zij het overgrote deel van de eigen bedrijfsvoering, onderwijs en onderzoek zelf bepalen. De bestuurlijke verhoudingen in de universiteit werden in 1997 door de Wet Modernisering Universitaire Bestuursorganisatie gewijzigd. In de praktijk kwam het erop neer dat de faculteits- en universiteitsraad adviesorganen werden in plaats van bestuursorganen en dat de positie van het college van bestuur als het centraal bestuursorgaan nog verder versterkt werd.

Na de jaren 1960 en 1970, een periode waarin de democratisering van het universiteitslandschap zich voltrok, en de jaren 1980, die zich kenmerkten door bezuinigingsmaatregelen die hun weerslag hadden op het universitaire bestel, waren de jaren 1990 en 2000 eveneens periodes van ingrijpende veranderingen, waarvan de internationalisering en verzakelijking van universitaire wereld de voornaamste waren. Deze ontwikkelingen hadden zowel hun weerslag op een verschuiving van het bestuurlijke zwaartepunt als op het ontstaan van nieuwe beleidsterreinen. Vanaf de jaren 1990 won het marktdenken aan invloed in de universitaire wereld. Dat manifesteerde zich in verschijnselen als een groeiende internationale concurrentie en prestatiedruk. Concreet kunnen worden genoemd het belang van nationale en internationale rankings, verengelsing van onderwijs en onderzoek, aantallen inschrijvingen, diploma s en promoties, externe fondsenwerving voor onderzoek, en het belang van valorisatie van onderzoek en onderwijs. In de context van deze ontwikkelingen, profileerde de Erasmus Universiteit zich in het nationale universitaire bestel en in het mondiale stelsel van onderwijs en wetenschappen nadrukkelijk. De globalisering en de internationalisering van het onderwijs en onderzoek droegen hier in sterke mate aan bij. Het stimuleren van innovatief onderzoek waarbij maatschappelijke problematiek centraal stond, begon sterker als een prioriteit van de Erasmus Universiteit te gelden. Het financieele kader waarbinnen wetenschappelijk onderzoek kon plaatsvinden en dat vorm kreeg in de jaren tachtig, toen de overheid ingrijpend moest bezuinigen en strenger toezicht hield op de onderzoeksactiviteiten van universiteiten, maakte dit noodzakelijk. Bovendien werd fundamenteel onderzoek van groot belang geacht voor de internationale reputatie van de EUR.

Vanaf 1980 profileerde de EUR zich nadrukkelijker als internationale universiteit door dit institutioneel gestalte te geven door nauwe samenwerkingsverbanden met andere landen aan te gaan en te participeren in uitwisselingsprogrammaas. Hoewel het merendeel van de studenten die zich inschreven, afkomstig waren en zijn uit Rotterdam en omstreken, werd er meer aandacht geschonken aan het werven van buitenlandse studenten. Dit vertaalde zich in concreet beleid. De EUR ging zich duidelijker positioneren door middel van beeldvorming en promotie. Voorlichting ontwikkelde zich tot een aparte expertise en omvatte de structurele organisatie van promotie- en organisatieactiviteiten en het formuleren en implementeren van marketingstrategieen.

Waar de raad voorheen het bestuurs- en kiesreglement, de begroting, de aanvullende begroting, de richtlijnen voor de organisatie en coördinatie van het onderwijs, de richtlijnen voor het doen van dierproeven, de richtlijnen voor de opstelling en inrichting van de begrotingsplannen formuleerden, stelden deze die voortaan alleen nog maar vast. Weliswaar werd de raad wel in allerlei zaken gehoord. De raad verloor zo zijn sleutelrol in het formuleren van het strategisch beleid en kreeg meer een controlerende en adviserende functie.

In de praktijk bleef alleen de functie van adviesorgaan over. De raad mocht vanaf toen over alle aangelegenheden de universiteit betreffende aan het college van bestuur voorstellen doen en standpunten kenbaar maken. Besluiten mochten genomen worden over de vaststelling of wijziging van het instellingsplan, de vormgeving van het systeem van kwaliteitszorg, het studentenstatuut, het bestuurs- en beheersreglement, regels op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn, de keuze uit medezeggenschapsstelsels en de financiële ondersteunings-regeling.

Het college van bestuur was verplicht om de raad te informeren.

De universiteitsraad bestond vòòr 1997 uit 25 leden, voor tenminste een derde uit leden van het wetenschappelijk personeel, voor een derde uit leden van het ondersteunend en beheerspersoneel en voor hoogstens een derde uit studenten. Er konden ook vijf buitenleden worden toegelaten. Vanuit elke faculteitsbestuur kon er een lid toegang krijgen tot de vergaderingen van de universiteitsraad. Weliswaar met een raadgevende stem. De universiteitsraad koos, al dan niet uit zijn midden, zijn eigen voorzitter.

Na 1997 was het aantal leden 24 en de verdeling personeel-studenten gelijk. Buitenleden waren niet meer welkom bij de vergaderingen.

De raad van toezicht bestond uit minimaal drie en maximaal vijf leden. De leden werden door de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen benoemd voor een periode van maximaal vier jaar. Hierbij was het vertrouwen van de universiteitsraad van groot belang; een lid van de raad van toezicht moest onafhankelijk en van onbesproken gedrag zijn. De taken van de raad van toezicht zijn het toezicht op het bestuur en het beheer van de universiteit. Daarnaast het goedkeuren van respectievelijk het bestuurs- en beheersreglement, het instellingsplan, het inspectieverslag bedoeld voor de minister, het document inzake evenredige vertegenwoordiging van vrouwen en de besluiten op de Wet op de ondernemingsraden en gemeenschappelijke regeling.

Het college van beroep voor de examens werd in 1981 ingesteld en vindt zijn grondslag in de WUB van 9 december 1970.

Een dekaan, de voorzitter van het faculteitsbestuur, gekozen uit de eigen geleding van gewone hoogleraren en lectoren voor drie jaar, nam plaats in het college van dekanen. Het college van dekanen werd voorgezeten door de rector magnificus. Taken van het college waren het ongevraagd of gevraagd advies geven over onderwijs en wetenschapsbeoefening aan de universiteitsraad of het college van bestuur en het toekennen van het (ere)doctoraten.

Sinds 1997 staat het college van dekanen formeel bekend als het college van promoties en informeel als het College van Decanen (ook de schrijfwijze is aangepast). In 1998-1999 heeft er parallel nog een jaar het college van hoogleraren bestaan, dat zich ook bezighield met promoties en het toekennen van eredoctoraten.

, verdween het college van dekanen uit de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Het college van promoties werd in het leven geroepen: een college, bestaande uit hoogleraren (niet zelden hoofzakelijk decanen), dat, op advies van het college van bestuur, bevoegd is om de graad ‘doctor honoris causa’ te verlenen.

In 1969 werd de Randtriever in gebruik genomen, een boekenrobot die in het magazijn van de bibliotheek het ophalen en terugzetten van de boeken uitvoerde. De Rotterdamse Randtriever was de enige die ooit in Europa was gebouwd. Een grote verandering vond eind jaren negentig plaats, toen het mogelijk werd om online boeken aan te vragen.

De archiefblokken bevatten de neerslag van de verschillende centrale bestuurs- en medezeggenschapsorganen en de faculteiten van de universiteit. Het betreft hier beleidsdossiers over de primaire en secundaire taken van de universiteit op gebied van onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering op centraal en facultair niveau, en de personeelsdossiers van de hoogleraren.

Het archiefbeheer van de centrale bestuursorganen werd uitgevoerd door de afdeling Post, Archief en Reproductie (PAR) (nu Documentary Information Management (DIM)). De afdeling was ook verantwoordelijk voor het archiefbeheer van diverse organisatieonderdelen, waaronder de afdeling personeelsaangelegenheden en de Universiteitsbibliotheek. De faculteiten en overige diensten van de universiteit waren zelf verantwoordelijk voor de vorming en het beheer van hun archieven, maar sloten tot 2018 dienstverleningsovereenkomsten af voor de inzet van archiefmedewerkers van de afdeling PAR (DIM). De archiefbescheiden van de decentrale eenheden werden periodiek overgedragen aan de afdeling PAR, die het beheer overnam in de Centrale Archiefbewaarplaats (CAB) in het Theil gebouw in de Burgemeester den Oudenlaan 50 te Rotterdam.

Het archief is gevormd en bijgehouden door DIM en geordend op basis van de Basis Archiefcode (BAC), waarmee de structuur per archiefdeel deels is gedefinieerd. Er missen een paar stukken en er heeft tot de aanvang van het bewerkingstraject geen herordening of samenvoeging plaatsgevonden. De dossiers in het archief zijn wel geselecteerd en gewaardeerd, waarbij aangetekend dat de selectie niet zorgvuldig genoeg was uitgevoerd en tijdens de inventarisatie is verbeterd.

Verwerving door Nationaal Archief

Het archief is in 2021 door de Erasmus Universiteit Rotterdam overgebracht naar het Nationaal Archief krachtens artikel 12 van de Archiefwet 1995.

Het archief bestaat uit agenda’s, verslagen, lijsten van ingekomen stukken, besluiten, nota’s, rapporten, plannen, voorstellen, aanvragen, toekenningen, voorbereiden stukken, reglementen, begrotingen, jaarrekeningen, jaarverslagen en andere stukken die de neerslag vormen van de handelingen uitgevoerd door genoemde archiefvormers van het bestuur.

Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van de stukken als gevolg van de materiële staat.

Voor dit archief is geen andere toegang beschikbaar.

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

1. Creëer een account of log in.
2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Erasmus Universiteit; Bestuursarchief [periode 1986-1999], nummer toegang 3.12.47, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, Bestuursarchief EUR 1986-1999, 3.12.47, inv.nr. ...

Uit dit archief zijn geen kopieën op een alternatieve drager als microfilm, microfiche of in digitale vorm beschikbaar.