Terug naar zoekresultaten

2.14.136 Inventaris van het archief van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek en haar taakvoorganger, (1984-) 2004-2018

Dit archief bevat de stukken die zijn opgesteld door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek, een fonds dat onder verschillende namen sinds 1974 het Nederlandse pers- en medialandschap subsidieert en aanzet tot innovatie. Het archief bestaat voornamelijk uit dossiers behorende bij subsidieverleningen in allerlei vormen aan allerlei personen, organisaties en initiatieven, en daarnaast uit de agenda’s en notulen van de bestuursvergaderingen en de stukken ter aflegging van financiële verantwoording.

Download inventaris als PDF Download inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Er is geen specifieke zoekhulp, zie de algemene hulp bij het zoeken in archieven

Beschrijving

Archief Beschrijving van het archief Archiefvorming Inhoud en structuur van het archief Aanwijzingen voor de gebruiker Verwant materiaal

Archief

Titel

2.14.136

Inventaris van het archief van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek en haar taakvoorganger, (1984-) 2004-2018

Auteur

Drs. M. Boer, Doxis Informatiemanagement bv.

Versie

14-11-2024

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag

2024 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Stimuleringsfonds voor de Journalistiek

Stimuleringsfonds Journalistiek

Periodisering

archiefvorming: 1984-2018

oudste stuk - jongste stuk: 1984-2018

Archiefbloknummer

O72

Omvang

485 inventarisnummer(s) 7,70 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel van de stukken is in het

Nederlands.

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten. Geen bijzondere handschriften. Ook zitten er bij enkele stukken CD’s of USB’s. Dit is altijd aangegeven in de notabene.

Archiefdienst

Nationaal Archief, Den Haag

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Bedrijfsfonds voor de Pers (1984-2007) Stimuleringsfonds voor de Pers (2007-2014) Stimuleringsfonds voor de Journalistiek (2014-2018)

Samenvatting van de inhoud van het archief

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer

Ontstaan en naamgeving

Het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek is in 1974 opgericht als Stichting Bedrijfsfonds voor de Pers. Met het inwerking treden van de Mediawet 1987 op 1 januari 1988 werd de organisatie een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) onder de naam Bedrijfsfonds voor de Pers. Per 1 juli 2007 is met een wijziging in de Mediawet 1987 de naam veranderd in Stimuleringsfonds voor de Pers. Per 1 juli 2014 is de naam van het fonds met een wijziging van de Mediawet 2008 veranderd in Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.

Doelstelling, functies en ontwikkeling van het orgaan

Het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek en haar taakvoorgangers voeren hun taken uit op basis van de Mediawetten van 1987 en 2008. De doelstelling van het Stimuleringsfonds is in beide mediawetten hetzelfde geformuleerd: het handhaven en bevorderen van de pluriformiteit van de pers, voor zover die van belang is voor de informatie en opinievorming.

Deze brede doelstelling is op verschillende manieren in te vullen, en de interpretatie en invulling ervan zijn dan ook veranderd door de jaren. Bij de oprichting lag de nadruk duidelijk het ondersteunen van de pers, dus kranten en bladen. Sinds 2008 is de nadruk in haar taakuitoefening verschoven van subsidiëring van de pers naar het aanjagen van modernisering en innovatie in de journalistiek in de breedste zin van het woord. ( Jaarverslag SFvdJ 2013, 3-4. ) De naamsveranderingen van bedrijfsfonds naar stimuleringsfonds en van voor de pers naar voor de journalistiek zijn tot stand gebracht om hieraan uitdrukking te geven.

In de Mediawetten van 1987 en 2008 is vastgelegd dat het Stimuleringsfonds wordt geacht haar doelstellingen zowel op een actieve, ondernemende als een passieve, faciliterende manier na te streven. Zo kan het Stimuleringsfonds zowel gevraagd als ongevraagd de minister belast met het mediabeleid adviseren over het mediabeleid. Het Stimuleringsfonds kan onderzoeken naar het functioneren van de pers op eigen initiatief laten uitvoeren, maar ook op aanvraag subsidiëren. Het Stimuleringsfonds organiseert evenementen en symposia, maar steunt deze op aanvraag ook van derden, wanneer deze bij haar doelstellingen passen.

Met de bredere en actievere rol die van het Stimuleringsfonds werd verwacht, groeiden ook de financiële middelen die aan het Stimuleringsfonds werden toegewezen. In de beide Mediawetten is vastgelegd dat de kosten die door het Stimuleringsfonds worden gemaakt door de minister belast met het mediabeleid jaarlijks worden vergoed uit ten hoogste 4% van de inkomsten uit reclame- en telewinkelboodschappen van onderscheidenlijk de landelijke, regionale en lokale publieke mediadiensten en de commerciële media-instellingen en andere beschikbare financiële middelen. ( Mediawet 1987 art. 128; Mediawet 2008 art. 8.8 lid 1 sub a. ) Waar tussen 1989 en 2008 geen bedragen zijn uitgekeerd zijn gedaan aan het Stimuleringsfonds, en zij dus al haar activiteiten uit haar eigen vermogen heeft gedaan, besloot de minister in 2009 een bedrag van EUR 1 miljoen aan het Fonds toe te voegen en vanaf 2010 een bedrag van EUR 2,3 miljoen per jaar. ( Jaarverslag SFvdJ 2018, 6. ) Daarnaast heeft de minister voor enkele regelingen aparte geldbedragen apart gezet, bijvoorbeeld in 2010 en 2018. ( Jaarverslag SFvdJ 2018, 6-7. ) In de jaren vanaf 2012 is het bedrag dat het Stimuleringsfonds kreeg soms omlaag of omhoog gegaan, maar het verschil met de periode voor 2008 is duidelijk.

De voornaamste wijze waarop het Stimuleringsfonds haar taak uitvoert is door middel van het verstrekken van subsidies, en dit archief bestaat dan ook voornamelijk uit de dossiers behorende bij gehonoreerde subsidieaanvragen.

Het proces van subsidieverstrekking begint met een aanvraag. Het bureau controleert de volledigheid en vraagt indien nodig nog meer stukken op bij de aanvrager. Vervolgens worden de aanvragen voorgelegd aan het bestuur. De criteria waar aanvragen aan moeten voldoen zijn in veel gevallen vastgelegd in de Mediawetten en besluiten van 1987 en 2008. Het bestuur heeft bij enkele tijdelijke subsidieregelingen ook gebruik gemaakt van expertpanels om de grote hoeveelheden aanvragen inhoudelijk goed te kunnen beoordelen, bijvoorbeeld bij de jaarlijkse persinnovatieregeling. ( Zie bijvoorbeeld inventarisnummers 381, 382, 383, 386. )

Uit de beoordeling door het bestuur kan een toe- of afwijzing voortkomen, maar regelmatig ook constructief commentaar op basis waarvan de aanvrager(-s) hun aanvraag kunnen aanpassen of opnieuw kunnen indienen. Positieve besluiten van het bestuur worden schriftelijk goedgekeurd door het ministerie van OCW en daarna gepubliceerd in de Staatscourant. Tegen afwijzingen kan bezwaar worden aangetekend op grond van de Algemene Wet Bestuursrecht (AWB).

Aan toewijzing van subsidie zijn altijd voorwaarden verbonden over de uitvoering van het project, de uitkering van de subsidie, de verdere loop van het proces en het eindresultaat. De voortgang van projecten wordt regelmatig gemonitord door het bestuur, bijvoorbeeld door middel van tussentijdse voortgangsverslagen, jaarverslagen, accountantsverklaringen en (conceptversies van) eindproducten die contractueel door de subsidieontvanger moeten worden aangeleverd om nieuwe tranches van de subsidie te ontvangen. Regelmatig is tussendoor ook contact tussen het subsidieontvanger en het bureau, om zaken af te stemmen of om raad te vragen. Om het proces af te ronden moet een eindverslag waarin de opbrengst van de subsidie worden aangeleverd, dat moet worden goedgekeurd door het bestuur.

Organisatie en interne structuur

Sinds haar oprichting bestaat het bestuur van het Stimuleringsfonds uit een voorzitter en maximaal zes andere leden. Leden worden benoemd en ontslagen bij koninklijk besluit op voordracht van de minister belast met cultuur en mediazaken. Besluiten worden genomen bij meerderheid van stemmen. Voor de dagelijkse taakuitvoering wordt het bestuur bijgestaan door een bureau. In 2007 bestond dit bureau uit vier vaste medewerkers. In 2018 had het bureau zes vaste en vier tijdelijke medewerkers.

Juridische grondslagen voor de taakuitvoering

Er zijn verschillende grondslagen op basis waarvan het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek subsidie kan verlenen. In de Mediawet van 1987 was vastgelegd dat subsidieverlening mogelijk was in de vorm van kredieten en uitkeringen voor:

het verrichten dan wel doen verrichten van onderzoek met betrekking tot het functioneren van de pers ( 6 Mediawet 1987 Art 123 lid 2 sub b. )
ten behoeve van persorganen indien de continuïteit dan wel het starten van de exploitatie van het persorgaan in gevaar is respectievelijk niet mogelijk is en de noodzakelijke steun niet of niet afdoende op andere wijze kan worden verkregen. ( 7 Mediawet 1987, art. 130 lid 1. )

Hieraan werd in het Mediabesluit 1988 toegevoegd:

gezamenlijke projecten van persorganen
organisatieonderzoek, gericht op structurele verbetering van de exploitatie van een persorgaan
onderzoek ten behoeve van de bedrijfstak als geheel, voor zover het onderzoek past in de doelstellingen van het Stimuleringsfonds ( 8 Mediabesluit 1987, art. 54. )

In de nieuwe mediawet van 2008 werden al deze subsidiegronden gehandhaafd ( Mediawet 2008, artikelen 8.3 lid 2 sub b, 8.11 lid1, 8.13 lid 1, 8.14 lid 1 en 8.15 lid 1. ) , met als toevoeging dat het Stimuleringsfonds vanaf toen ook subsidie kon verstrekken voor het beginnen van nieuwe persorganen. ( Ibidem, art. 8.12 lid 1. )

De eerder benoemde verschuivende invulling van de doelstellingen van het Stimuleringsfonds, met de nadruk op het veranderende perslandschap en de nadruk op het stimuleren van innovatie, vindt vooral zijn invulling in de tijdelijke subsidieregelingen. De verschuiving van analoge naar digitale media en de veranderende samenstelling van de Nederlandse samenleving komt bijvoorbeeld tot uiting in de jaarlijkse 'Tijdelijke subsidieregeling minderhedenbladen en journalistieke internet-informatieproducten'. Ook persinnovatie is een thema dat centraal is komen te staan in de doelstelling van het Stimuleringsfonds. Hier zijn verschillende regelingen voor opgezet:

de jaarlijkse 'Tijdelijke subsidieregeling persinnovatie'
de Stimuleringsregeling Jonge Journalisten (meerdere jaren)
de Tijdelijke subsidieregeling Vernieuwende Journalistiek, ook bekend als 'The Challenge: Reinventing Journalism' (meerdere jaren)
de Tijdelijke Subsidieregeling Journalistieke innovatie 2016

Met het verlenen van sponsorbijdrages werden sinds 2010 eenmalige of kortdurende journalistieke projecten, evenementen en publicaties gesteund die onder andere regelingen niet geholpen zouden kunnen worden. En tot slot was er in 2012 en 2013 de Tijdelijke Subsidieregeling Regionale Journalistieke Samenwerking om de samenwerking tussen regionale nieuwsaanbieders te bevorderen.

Geschiedenis van het archiefbeheer

Het archief is gevormd en beheerd op het kantoor van het Stimuleringsfonds aan de Prinsessengracht 19 te Den Haag. Voor zover bekend zijn er geen incidenten geweest waarbij archiefmateriaal is beschadigd of verloren gegaan.

Verwerving door het Nationaal Archief

Het archief is in 2021 door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek overgebracht naar het Nationaal Archief, krachtens art. 12 van de Archiefwet 1995.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud

Het archief van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek omvat de periode 2007-2018. Enkele stukken zijn ouder. Deze stukken zijn voor de grote meerderheid onderdeel van dossiers die pas afgerond zijn na 2007. De overige stukken zijn pas uit de organisatie gekomen na het overbrengen van het archief van voor 2007, en zijn daarom gemakshalve in deze inventaris opgenomen.

Het archief bevat de neerslag van het handelen van de organisatie. De overgrote meerderheid bestaat uit dossiers van gehonoreerde subsidieverstrekkingen. Verder de financiële stukken van de organisatie, de agenda's en notulen van de bestuursvergaderingen en stukken over het verzorgen van externe communicatie. Het archief is niet compleet.

Selectie en vernietiging

Bij de selectie en vernietiging van dit archief is voor stukken uit de periode 1988-2008 gebruik gemaakt van het 'Basis Selectiedocument Instrument voor de selectie – ter vernietiging dan wel blijvende bewaring – van de administratieve neerslag van de zorgdrager 'Het bestuur van het Stimuleringsfonds voor Pers', voorheen het 'Bedrijfsfonds voor de Pers op het beleidsterrein media, letteren en bibliotheken (MLB) 1974 –2008', vastgesteld bij besluit van 6 januari 2010, Stcrt. NA/09/3561 6-1-2010/60, en voor stukken uit de periode 2009-2018 van de 'Selectielijst van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek vanaf 2009' vastgesteld bij besluit van 17 september 2020, Stcrt. 2020-50439.

Er is op twee punten afgeweken van het BSD 1974-2008, namelijk bij afgewezen aanvragen en financiële stukken zoals facturen. Voor deze twee typen documenten was namelijk geen selectiecriterium opgenomen in dit BSD. Daarom is ervoor gekozen de selectielijst voor stukken vanaf 2009 te volgen en deze te vernietigen.

Aanvullingen

Er zijn op het moment van schrijven van deze inleiding (mei 2021) geen aanvullingen op dit archief bekend.

Verantwoording van de bewerking

De opdracht voor de bewerking van dit archief en het opstellen van een selectiedocument voor stukken vanaf 2009 is eind 2019 gegund aan Doxis Informatiemanagement bv. In oktober en november 2019 is het archief voorbewerkt door Marc Boer en Douwe van der Galiën. Het archief is hierbij gesorteerd, ontdaan van al het metaal en plastic, in nieuwe omslagen gestoken en een voorlopige inventaris is opgesteld.

Vervolgens is op basis van de informatie die is verkregen bij deze voorbewerking het selectiedocument opgesteld door Douwe van der Galiën. Tot slot is vanaf december 2020 tot en met mei 2021 het archief bewerkt door Marc Boer en Amber van den Meiracker. Hierbij heeft selectie en waardering plaatsgevonden, waarbij op verzoek van het Nationaal Archief ook is gelet het uitfilteren van materiaal dat onder de AVG valt, en is de definitieve inventaris opgesteld.

Veel maar niet alle dossiers hadden oorspronkelijk een 6-cijferige code van de administratie van het Stimuleringsfonds gekregen, en er was geen onderscheid gemaakt op onderwerp of inhoud. Deze orde is niet gehandhaafd en vervangen door een ordening op handeling. Sommige dossiers waren door de administratie van het Stimuleringsfonds vanwege hun omvang opgesplitst in twee of meerdere delen. Deze delen zijn samengevoegd indien hun omvang dat na selectie toeliet en waar nodig op chronologische basis opnieuw gesplitst.

Het Stimuleringsfonds maakte zelf gebruik van korte omschrijvingen op de dossiers. Deze zijn niet gehandhaafd. Er is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van GEHOPTe beschrijvingen. Binnen de verzamelbeschrijvingen van subsidiedossiers is de beschrijving '[organisatie/naam aanvrager], [stichting/voorletters/lidwoord], project/onderzoek [naam]' gebruikt.

Het bewerkte archief van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek bestond voor selectie en waardering uit 33,5 meter archiefmateriaal van het Stimuleringsfonds, waaronder twee verhuisdozen met stukken uit het persoonlijk archief van dhr. Lou Lichtenberg, de voormalig directeur van het Stimuleringsfonds.

De stukken uit het persoonlijk archief van dhr. Lichtenberg bestonden voornamelijk uit krantenartikelen en persoonlijke aantekeningen uit de begintijd van het Stimuleringsfonds in de jaren ’70. Omdat deze niets toevoegden aan het bestaande archief zijn deze vernietigd.

In totaal is na selectie en waardering 10,23 meter aangemerkt voor directe vernietiging en 3,45 meter voor vernietiging op termijn.

Ordening van het archief

In deze inventaris zijn de dossiers geordend op handeling, en binnen elke verzamelbeschrijving op datum of alfabet gesorteerd.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen

Volledig openbaar.

Beperkingen aan het gebruik

Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Voor zover bekend zijn er geen beperkingen krachtens het auteursrecht.

Materiële beperkingen

Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van kwetsbare of slechte materiële staat.

Andere toegang

Voor dit archief is geen andere toegang beschikbaar.

Aanvraaginstructie

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

Creëer een account of log in.
Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Citeerinstructie

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Stimuleringsfonds voor de Journalistiek, nummer toegang 2.14.136, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, Stimuleringsfonds Journalistiek, 2.14.136, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën

Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Verwante archieven

Nationaal Archief, inventaris 2.25.55, "Inventaris van het archief van de Bedrijfsfonds voor de Pers en taakvoorganger 1974-2007 (2008)"

Let op