Terug naar zoekresultaten

2.13.01 Inventaris van het archief van het Ministerie van Oorlog: Openbaar Verbaalarchief en Gedeponeerde archieven, (1811) 1813-1945 (1952)

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Archief

Titel

2.13.01
Inventaris van het archief van het Ministerie van Oorlog: Openbaar Verbaalarchief en Gedeponeerde archieven, (1811) 1813-1945 (1952)

Auteur

H.H. Jongbloed

Versie

06-12-2023

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1995 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Ministerie van Oorlog: Verbaalarchief (gewoon en geheim)
Oorlog / Verbaalarchief

Periodisering

archiefvorming: 1813-1945
oudste stuk - jongste stuk: 1811-1952

Archiefbloknummer

D27011

Omvang

8366 inventarisnummer(s); 801,00 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in hetEen klein gedeelte is gesteld in talen als heten
Nederlands.
Frans
Duits.

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten. Kennis van het vroeg negentiende eeuwse handschirft is noodzakelijk.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

(1813-1818)(1818-1819)(1819-1829)(1830 - 1843)(1843 - 1928)(1928 - 1940) Commissariaat-Generaal van Oorlog Secretariaat van Oorlog Commissariaat-Generaal van Oorlog Generale Directie van Oorlog Ministerie van Oorlog Ministerie van Defensie

Samenvatting van de inhoud van het archief

Over de gehele periode is het verbaalstelsel toegepast. De chronologisch geborgen stukken werden door de administratie toegankelijk gehouden met behulp van agenda's, indices, hoofdenlijsten en klappers. Onderzoek in het archief met behulp van de indices heeft echter alleen zin voor de jaren 1813-1844: voor de periode daarna, waarover slechts weinig verbaalarchief bewaard is gebleven, kan beter en sneller gewerkt worden aan de hand van de verbaalspecificaties met onderwerpaanduiding. Deze specificaties zijn als bijlagen in de inventaris opgenomen. Het archief bevat stukken over de diverse taken van het departement: nationale militie (inlijving, opleiding, verlof, afkeuring van miliciens), Landweer en Landstorm, zorg voor het militaire personeel, aanleg en onderhoud van vestingen, voorbereiding van mobilisatie, assistentie aan burgerlijke autoriteiten bij de handhaving van de openbare orde en (in de jaren-1930) de economische verdedigingsvoorbereiding. Naast het verbaal bevat het archief bestanden ‘buiten verbaal': gedrukte stukken; diverse series periodiek opgemaakte ‘sterktestaten' zoals van de armee (1830-1895), van de korpsen (1824-1900), van het leger te velde en de mobiele schutterijen (1830-1839) en van de garnizoenen (1838-1884). Ook omvangrijk is de serie ‘Kaderlijsten', staten van officiersencadrering, onderver¬deeld naar eenheden en korpsen van het leger (1900-1929). Ook bevat het archief fragmenten van afdelings- en bureau-archieven en twee gedeponeerde archiefjes, namelijk van de Kroonprins als chef/inspecteur-generaal (1818-1830) en van prins Frederik als kolonel-generaal (1830).

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
1 Geschiedenis van de organisatie
1.1 Oorlog en Oranje: het departement tussen vorst en prinsen 1813-1840
1.1.1 Organisatie en reorganisatie onder de opperdirectie van de kroonprins 1813-1818
Het departement van Oorlog werd ingesteld bij besluit van het "Algemeen Bestuur der Vereenigde Nederlanden", het voorlopig bestuur van G.K. van Hogendorp en A.F.J.A. van der Duijn van Maasdam, van 29 november 1813 nr. 26. Dit besluit werd genomen "in naam van Zijne Hoogheid" die een dag later bij Scheveningen voet aan wal zou zetten. In aanmerking nemend dat de "administratie van de zaken van oorlog", die zich aanvankelijk had beperkt tot Den Haag en omstreken, steeds omslachtiger werd door de voortgaande terugtrekking van de vijand en de alom ontwaakte ijver der ingezetenen om de wapens op te vatten, besloot het Bestuur tot de instelling van het departement, dat alle zaken betreffende de Defensie te Lande zou verenigen. Het zou onder leiding staan van een Commissaris-Generaal, in welke kwaliteit werd benoemd B.H. baron Bentinck van Buckhorst. Aangezien deze vooralsnog werkzaamheden had af te ronden in het departement van de Monden van de IJssel, werd de op 25 november 1813 benoemde "Commissaris van Oorlog" C.F. de Jonge als waarnemer van de post voorzien. Kort daarop moet beslist zijn, dat niet De Jonge, maar L. graaf Van Limburg Stirum als waarnemer zou optreden, want over De Jonge werd niet meer gerept: bij de aanvang van de werkzaamheden van het departement werd eenvoudig geconstateerd dat Van Limburg Stirum gekwalificeerd was tot de waarneming ( Inv.nr. 1, verbaal van 1 december 1813 nr. 1, 2. In het daarbij opgelegde instellingbesluit wordt De Jonge nog als waarnemer aangewezen, maar is in de marge met potlood reeds de naam van graaf Van Limburg Stirum bijgeschreven. Het incomplete archief van het Algemeen Bestuur, opgenomen in dat van de Algemene Staatssecretarie (Algemeen Rijksarchief, archieven van de Algemene Staatssecretarie en van het Kabinet des Konings met de daarbij gedeponeerde archieven over 1813-1840, Den Haag 1938/1982, nummer toegang 2.02.01 (voortaan: ARA Staatssecretarie)) onder inv.nrs. 6083-6085, laat geen conclusies toe over de achtergronden van de vervanging van De Jonge door Van Limburg Stirum. Van Limburg Stirum functioneerde sinds 17 november, de dag dat de omwenteling in Den Haag zijn beslag kreeg na de terugtrekking van de Franse troepen, reeds als gouverneur van de stad, en naderhand, toen de omwenteling ook elders zijn beslag kreeg mede onder invloed van vrijwilligerskorpsen, als "gouverneur-generaal van de gewapende macht". Zie J.A. Bornewasser, "De zelfstandige eenheidsstaat in de Noordelijke Nederlanden gegrondvest 1813-1814", in ) Algemene Geschiedenis der Nederlanden, deel 11 (Nieuwste Tijd) ( (Bussum 1983), p. 208 e.v. ) . De eerste actie van Van Limburg Stirum behelsde de installatie van de heren J.H. Kesman, L.A. van Meerten en J.U. Lamm als "afdelingshoofden" van het departement in oprichting, met de titel van commissaris, resp. van het personeel, de soldijen en de administratie van de korpsen van 's Lands Armee; van het administratief gedeelte van de geneeskundige dienst bij de Armee; en voor de voeding, kleding en remonte. Blijkbaar waren deze heren reeds tot het vervullen van deze functies voorbestemd door het Algemeen Bestuur ( Inv.nr. 1, verbaal van 1 december 1813 nrs. 3-5. Kesman was tot in november 1813 doende geweest als commissaris belast met de afdoening van de liquidatie van het voormalige ministerie van Oorlog uit het tijdvak 1798-1810, en kon dus nu zijn krachten gaan wijden aan de opbouw van een nieuw departement. ) . Nadat de erfprins op 2 december de souvereiniteit had aanvaard en op 6 december het landsbestuur had overgenomen van het voorlopige Algemeen Bestuur, gelastte hij bij Souverein Besluit (SB) van 14 december 1813 nr. 2 aan alle ministers (commissarissen-generaal) om zo spoedig mogelijk uitgewerkte organisatie- en formatievoorstellen te doen betreffende hun respectieve departementen. De voordracht van de commissaris-generaal van Oorlog (CGO) ( Inv.nr. 19. Bij de minuut kenmerk 4 maart 1814 nr. 12 is het KB 14.12.1813/2 opgelegd. ) werd goedgekeurd bij SB van 8 maart 1814 nr. 11 ( Inv.nr. 24, verbaal van 22 maart 1814 nr. 77. ) . Daarbij werd bepaald dat de CGO in zijn werkzaamheden zou worden bijgestaan door
  • een Secretaris bij het departement,
  • 5 afdelingen onder leiding van commissarissen, ieder belast met een bepaald "vak" van werkzaamheid of administratie,
  • de Inspecteurs-Generaal der Artillerie ( Voor de Inspecteur-Generaal der Artillerie en zijn archief zie: Algemeen Rijksarchief, archieven van de Chefs van het wapen der Artillerie der Koninklijke Landmacht 1814-1940 ('s-Gravenhage 1989, niet gepubliceerd) nummer toegang 2.13.61 -- voortaan ARA Chefs Artillerie. )en van de Fortificatiën ( Voor de geschiedenis van de Genie (Fortificatiën) zie: E. Burger, "Institutionele geschiedenis van het wapen der Genie 1813-1841", 's-Gravenhage (Algemeen Rijksarchief) 1990 (niet gepubliceerd); en idem, "Institutionele geschiedenis van de leiding van het wapen der Genie 1841-1914", 's-Gravenhage (Algemeen Rijksarchief) 1991 (niet gepubliceerd), nummers gidsen 2.23.25 en 2.23.26. )met hun bureaus, en
  • het Geneeskundig Bestuur ( Voor het Geneeskundig Bestuur en zijn archief zie: Algemeen Rijksarchief, archief van de Inspecteur(-Generaal) van de Geneeskundige Dienst der Land- (en Zee-)macht 1814-1940(1950), (Den Haag 1993, niet gepubliceerd), nummer toegang 2.13.62.06 -- voortaan: ARA I(G)GDL(Z). ).
Het SB handhaafde de organisatie van het bureau van de Inspecteur-Generaal der Artillerie en van het Geneeskundig Bestuur zoals die inmiddels waren vastgesteld ( Voor de Inspecteur-Generaal der Artillerie bij SB 10.2.1814 nr. 95 en voor het Geneeskundig Bureau bij SB 22.12.1813 nr. 3. ) , terwijl in de organisatie van het bureau van de Inspecteur-Generaal der Fortificatiën nog moest worden voorzien ( De Inspecteurs-Generaal met hun bureaus èn het Geneeskundig Bestuur, ingesteld als hoofden van de betrokken wapens/dienstvak, kregen daarmee tevens de kwaliteit van "buiten-afdelingen" van het departement. Bij de benoeming van de Inspecteur-Generaal der Artillerie en de taakomschrijving van die der Fortificatiën, en in mindere mate bij die van het Geneeskundig Bestuur, blijkt deze conceptie duidelijk -- zie ARA Chefs Artillerie p. 8, 24; Burger, Genie 1813-1841 p. 8; ARA I(G)GDL(Z) p. 8. ) . De aldus ontworpen organisatie had uitdrukkelijk een voorlopig karakter, namelijk voor de duur van de oorlog, en de Souverein behield zich voor daarin wijzigingen aan te brengen ( Zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer" § 2.1 voor een overzicht van afdelingen en bureaus. ) . Korte tijd later, bij SB van 6 april 1814 nr. 4, werd de "opperdirectie" over het departement van Oorlog opgedragen aan de erfprins, met de aantekening dat bij zijn afwezigheid de dagelijkse werkzaamheden zouden worden waargenomen door de CGO.
De opdracht aan de erfprins wordt aangehaald in het KB van 18 februari 1815 nr. 107, Recueil Militair bevattende de wetten, besluiten en orders betreffende de Koninklijke Nederlandsche Landmagt (voortaan: RM ), 1815 I p. 283. Bij dit KB werden de autoriteiten omschreven, die rechtstreeks ondergeschikt waren aan de CGO. Dat waren:
  • De Inspecteur-Generaal van de Genie en van de Fortificatiën van de Staat, onder wiens inspectie stonden: het korps ingenieurs, de fortificatiën en militaire gebouwen van de Staat, het bataljon Pontonniers Mineurs en Sappeurs, het Topografisch Bureau en de Genie-school.
  • de Directeurs van de Fortificatie-directies, aangaande het administratieve gedeelte van hun dienst
  • de Inspecteur-Generaal van de Artillerie, onder wiens inspectie stonden: het korps der Artillerie en al hetgeen daartoe behoort, de arsenalen van de Staat, de Artillerie-wagentrein, de transport-wagentrein, de Artillerieschool -De Directeurs van de Artillerie-directies, aangaande het administratief gedeelte van hun dienst
  • De Inspecteurs-Generaal van de Infanterie -- meervoud -- onder wier inspectie stond al hetgeen tot dat wapen betrekking heeft
  • De Inspecteur-Generaal van de Cavalerie, onder wiens inspectie stond al hetgeen tot dat wapen betrekking heeft
  • De Kwartiermeester-Generaal, onder wiens orders stonden: het korps officieren van zijn departement, het korps Guides te paard, de afdelingen van het Topografisch Bureau die aan zijn departement verbonden waren
  • De generaals commanderende de Grote Militaire Afdelingen, onder wier bevelen stonden: de provinciale commandanten, de plaatselijke commandanten, de generaals die binnen een Grote Militaire Afdeling mobiele korpsen commanderen
  • de generaals die onafhankelijk van Grote Militaire Afdelingen mobiele korpsen commanderen
  • de generaals in activiteit zonder bepaalde bestemming
  • de Inspecteur-Generaal van de Administratie bij de Armee, onder wiens bevelen stond: het korps inspecteurs en onder-inspecteurs van de administratie van de Armee
  • de Betaalmeester van Oorlog, onder wiens bevelen stonden: de assistent-betaalmeesters
  • het Geneeskundig Bestuur
  • de Militaire Scholen
  • de Directeur der Algemene Werving
Tevens werd omschreven wat werd gerekend tot de Generale Staf der Armee:
  • de generaals en hun adjudanten
  • het departement van de Kwartiermeester-Generaal
  • de Provinciale Commandanten, Plaatselijke Commandanten en Plaatsmajoors
  • de officieren die tot geen korps behoren en ter beschikking staan van het departement.
Bij KB van diezelfde 18 februari 1815 nr. 108, RM 1815 I p. 291, werd de organisatie en taakstelling van het departement van de Kwartiermeester-Generaal vastgesteld.
Een en ander geschiedde op een voordracht van de Speciale en Personele Commissie belast met het ontwerpen van een complete inrichting van het militaire wezen (ingesteld bij KB van 24 juli 1814 nr. 53) waarbij vier ontwerpen voor KB's waren voorgelegd, waarvan één ter regeling van de Algemene Oorlogs Directie. Desgevraagd deelde de CGO bij rapport van 6 februari 1815 nr. 70 (inv.nr. 123) zijn inzichten mee, waarbij hij opmerkte dat een regeling van de Algemene Oorlogs Directie zijns inziens overbodig was, nu immers de erfprins met de opperdirectie van het departement was belast en hij, CGO, "slechts" de waarnemer van de koninklijke hoogheid was.
De voordracht voor de personele bezetting van het departement, waartoe het besluit van 8 maart 1814 had gelast, ging uit op 22 maart 1814 en werd goedgekeurd bij SB van 24 maart 1814 nr. 1 ( Inv.nr. 24, verbaal van 22 maart 1814 nr. 77; inv.nr. 27 verbaal van 1 april 1814 nr. 40. ) . Een hoofd voor de 2e Afdeling (Personeel) werd daarbij nog niet aangewezen: dat gebeurde eerst bij SB van 9 mei 1814 nr. 10 waarbij J.W. Janssens tot luitenant-generaal werd benoemd en provisioneel belast werd met alle zaken betreffende het personeel der Armee, met uitzondering van dat der Artillerie en Genie -- waarmee dus niet anders kan zijn bedoeld dan dat hij hoofd van de 2e Afdeling van het departement werd. Enkele maanden later werd Janssens aangewezen als waarnemer voor de CGO, J.H. Mollerus, toen deze om gezondheidsredenen tijdelijk van zijn functie moest worden ontheven. Nadat vervolgens het bestuur over de Zuidelijke Nederlanden door de verbonden mogendheden tijdelijk in handen was gelegd van de Souverein der Noordelijke Nederlanden, zette deze zich aan de inrichting van een bestuursorganisatie in de Zuidelijke provincies en benoemde Janssens op 1 september 1814 tevens tot Commissaris-Generaal van Oorlog voor de Zuidelijke provincies. Bij besluiten van 2 december 1814 nr. 121 en 11 december 1814 nr. 32 werd Mollerus, nog steeds niet hersteld, eervol uit zijn post ontslagen en volgde Janssens hem op ( SB 9.5.1814 nr. 10 in: ARA Staatssecretarie inv.nr. 19. Verder inv.nrs. 81, verbaal van 24 september 1814 nr. 34, inv.nr. 114 verbaal van 31 december 1814 nr. 1 waarbij Mollerus de overgave aan Janssens bekendmaakte. Het benoemingsbesluit van Janssens tot CGO in de Zuidelijke Nederlanden zal in de Brusselse Staatssecretarie zijn opgelegd en kan daarom niet eenvoudig op nummer worden gespecificeerd; de datum staat vermeld in inv.nr. 74, verbaal van 2 september 1814 nr. 64. ) . Kort daarop, bij besluit van 13 december 1814 nr. 778 (Belgische secretarie) werd met het oog op de wenselijkheid om de Noord- en Zuidnederlandse troepen onder één opperdirectie te brengen en de daarvoor benodigde voorbereidingen te treffen, het Belgische Commissariaat-Generaal van Oorlog ingaande 15 december 1814 al weer ontbonden. Zolang geen nadere voorzieningen waren getroffen, zou de oudste (Zuidnederlandse) Inspecteur-Generaal van een krijgsmachtwapen belast blijven met de "Administratie van de zaken van Oorlog" in België, op globaal dezelfde voet zoals tot dusverre bij het Belgische Commissariaat-Generaal gangbaar was geweest en met gebruikmaking van dezelfde ambtelijke ondersteuning ( Inv.nr. 114 verbaal van 31 december 1814 nr. 93. De oudste Inspecteur-Generaal van de krijgsmachtwapens in de Zuidelijke Nederlanden was die der Infanterie, lt.gen. Tindal, die dan ook werd belast met de administratie van Oorlog in de Zuidelijke Nederlanden: zie Algemeen Rijksarchief, archieven van het Algemeen Toezicht op de Koninklijke Marechaussee (1814)1841-1909 en de Inspecteur der Koninklijke Marechaussee 1909-1941(1942), 's-Gravenhage 1989 (niet gepubliceerd), nummer toegang 2.13.44 (voortaan: ARA Marechaussee), p. 6. ) . Nadere beschikkingen volgden bij KB van 19 mei 1815 nr. 29 ( Inv.nr. 157, verbaal van 24 mei 1815 nr. 3. Dit KB ging voort op de lijn welke reeds was ingezet bij KB van 29 april 1815 nr. 3 en van 16 april 1815 Litt. SS. Bij KB 19.5.1815/29 werd o.m. bepaald dat de Administratie van Oorlog in de Zuidelijke Departementen zijn werkzaamheden zou staken op 24 juni 1815 's avonds en dat ingaande 1 juli d.a.v. deze voormalige Administratie met het departement van Oorlog in Den Haag zou zijn verenigd. Er werd in Brussel een commissie voorzien tot liquidatie van alle zaken en financiële verplichtingen die in de Zuidelijke gewesten nog niet waren afgedaan. Het archief van de Adminstratie van Oorlog zou overgebracht worden naar Den Haag, met uitzondering van de bescheiden welke voor de Liquidatiecommissie nog benodigd waren. De CGO diende voorts een ontwerp voor een nieuwe organisatie van het departement in te dienen. ) . Bij KB van 29 juni 1815 nr. 64 RM ( 1815 eerste deel, p. 713. Zie ook inv.nr. 169 verbalen van 3 juli 1815 nrs. 1-5b, en inv.nr. 173 verbaal van 9 juli 1815 nr. 37, waar de uitvoeringsbeschikkingen door de CGO werden getroffen. ) kwam de koning tegemoet aan de zorg die hem door de CGO was voorgedragen, dat de werkzaamheden van het departement reeds omvangrijk waren en door de samensmelting met het Brusselse departement nog eens zodanig zouden vermeerderen, dat zij niet meer door een enkel "hoofd-ambtenaar" zouden kunnen worden beheerd. Daarom werd besloten dat, ingaande 10 juli 1815, het departement in twee hoofdafdelingen zou worden gesplitst, beide onder de opperdirectie van de kroonprins. De eerste hoofdafdeling, onder leiding van de CGO, zou omvatten de algemene zaken, het personeel der armee, en in het algemeen alles wat de defensie te land aanging. De tweede afdeling zou de administratie van het materieel der armee omvatten alsmede de gehele comptabiliteit. Deze zou geleid worden door een Intendant-Generaal van de Administratie van Oorlog, in welke kwaliteit zou optreden de Staatsraad M. Piepers, tot dan toe Inspecteur-Generaal van de administratie bij de Armee. In wezen werd het departement dus in twee goeddeels gelijkwaardige delen uiteengenomen, waarbij de eenheid werd verzorgd door de opperdirectie van de kroonprins. Het Commissariaat-Generaal zou gaan omvatten de 1e en 2e afdeling van het bestaande departement, waaraan een derde zou worden toegevoegd, de afdeling Artillerie en Genie. Daarvoor zouden de bureaus van de Inspecteurs-Generaal der Artillerie en van de Fortificatiën als zodanig worden geïntegreerd in die 3e afdeling van het het commissariaat-Generaal. Aan hun dubbele kwaliteit, chef van een krijgsmachtwapen en tevens hoofd van een "buiten-afdeling" van het departement, zoals die in 1814 was ontworpen, kwam daarmee een einde. Zij dienden ook de tot dusverre aan het Binnenhof in gebruik zijnde lokaliteiten te ontruimen ten behoeve van de Generale Intendance ( De Inspecteur-Generaal der Fortificatiën ging in 1818 zelfs zover dat hij zijn standplaats, en daarmee die van zijn bureau, verplaatste naar Nijmegen: Burger, Genie 1813-1841, p. 10. ) . Tot de competentie van de CGO werd tevens gerekend de uitoefening van het toezicht op het Departement van de Kwartiermeester-Generaal en op het Topografisch Bureau. De bestaande 3e, 4e, en 5e afdeling van het departement van Oorlog zouden overgaan naar de Generale Intendance. Deze zou tevens bevelsbevoegdheid hebben over de Inspecteur-Generaal der Geneeskundige Dienst en het Geneeskundig Bestuur der Armee, voorzover administratieve aangelegenheden in het geding waren. Ook de Betaalmeester van Oorlog en de assistent-betaalmeesters werden onder de orders van de Intendant-Generaal gesteld, die eveneens zou treden in de bevoegdheden, welke de Commissaris-Generaal tot dan toe had gehad jegens de directie van de Weduwen- en Wezenkas voor officieren. CGO en Intendant-Generaal dienden voorts ieder een voordracht in te dienen voor de organisatie van hun "hoofd-afdelingen" ( Voor details omtrent de taakverdeling tussen Commissariaat-Generaal en Generale Intendance zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.2. Op de interne organisatie, taakuitoefening en archiefvorming van de Generale Intendance wordt hier niet ingegaan. Verwezen wordt naar hoofdstuk "Verwante archieven" en noot 163. ) . Van deze laatste taak kweet de CGO zich bij de voordracht ( 27 juli 1815 nr. 125, in: inv.nr. 179. ) die leidde tot het KB van 30 juli 1815 nr. 55. Herhaald werd dat de CGO zou worden geassisteerd door een Secretaris en drie afdelingen ( Inv.nr. 185, verbaal van 18 augustus 1815 nr. 36. Voor details van deze organisatie zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.3. ) . Het delingsbesluit schreef weliswaar voor dat CGO en Intendant-Generaal in goede harmonie en nauw overleg dienden samen te werken, maar schiep door zijn aard ampele gelegenheid voor "botzingen en stremmingen" ( Aldus een memorandum dat is opgelegd bij het KB van 23 februari 1818 nr. 19, ARA Staatssecretarie inv.nr. 572. ) . Deze hebben vermoedelijk een rol gespeeld bij de totstandkoming van het KB van 15 november 1817 Litt. A 23 ( Opgelegd in ARA Staatssecretarie inv.nr. 512. ) waarbij de kroonprins op eigen verzoek ontheffing verkreeg van de opperdirectie van het departement. Kort nadien, bij KB van 27 december 1817 nr. 54, werd de kroonprins hersteld in de waardigheden van "Generaal en Chef mitsgaders Inspecteur-Generaal van alle wapenen bij de Nederlandsche Armee". Tegelijk werd hem de opperdirectie van het "ministerie van Oorlog" ( De bij KB van 6 april 1814 nr. 4 opgedragen opperdirectie had betrekking op het departement van Oorlog . ) opgedragen, met aantekening dat vooralsnog de verdeling en inrichting van de werkzaamheden daar op de bestaande voet zouden blijven gehandhaafd, maar dat daarin eind januari 1818 nadere beschikkingen zouden volgen. Korte tijd later, bij KB van 22 februari 1818 nr. 60, werd de kroonprins opnieuw ontheven van zijn opperdirectie. De aangekondigde reorganisatie kreeg zijn beslag bij KB van 23 februari 1818 nr. 19 ( ) RM ( 1818 I p. 154, uittreksel. Bij het originele besluit in ARA Staatssecretarie inv.nr. 572 bevinden zich een aantal interessante stukken, die erop duiden dat aan het uiteindelijk genomen besluit het een en ander is vooraf gegaan. De voordracht van de kroonprins, dd. 24 januari 1818 en gesigneerd met "de Minister van Oorlog", schetste een ) ( ministerie van Oorlog ) ( onder leiding van de kroonprins als minister, waarin de CGO diens rechterhand en plaatsvervanger was en gedacht werd in een positie overeenkomend met die van chef van de generale staf t.o.v. een Generaal en Chef [opperbevelhebber] in tijd van oorlog. De Generale Intendance zou in dit voorstel als een ondergeschikte departementsafdeling in de organisatie worden ingelijfd, waarbij uitdrukkelijk ook de Intendant-Generaal aan de CGO ondergeschikt zou worden. In een nadere toelichting van 28 januari 1818 werkte de kroonprins/minister zijn denkbeeld nader uit. Ook daaruit valt moeiteloos af te leiden dat hij weinig consideratie had met de Generale Intendance en de chef daarvan, Piepers. ) ( Vervolgens is er een ander plan ingediend, waarin het bestuur van het departement zou worden opgedragen aan een "Hoge Raad van Oorlog", bestaande uit een -- voor het leven te benoemen -- vice-president, de Kwartiermeester-Generaal, de Majoor-Generaal, de Inspecteurs-Generaal van Artillerie, Genie, Infanterie en Cavalerie, en tenslotte de Intendant-Generaal of Chef van de algemene administratie van Oorlog, geassisteerd door een Secretaris-Generaal die in de raadsvergadering geen stem zou hebben. Genoemde leden, ook de Secretaris-Generaal, zouden ieder leiding geven aan een hoofdafdeling van het departement. De kroonprins zou de vergaderingen van de Hoge Raad kunnen bijwonen en deze alsdan presideren. Niet onwaarschijnlijk is dat dit alternatieve plan afkomstig is uit de koker van de Intendant-Generaal Piepers, die immers in het voorstel van de kroonprins danig in status achteruit dreigde te gaan en wellicht meer heil zag in een vorm van collegiaal bestuur. ) ( Verschillende ontwerpen van KB, waarvan er een duidelijk is geënt op de denkbeelden van de kroonprins en een ander vergezeld is van een memorandum dat kennelijk tot doel heeft in de controverse een tussenweg te vinden, en ook het tijdsverloop tussen eerste voordracht en besluit, maken duidelijk dat het geval moeilijk heeft gelegen. Het uiteindelijk door de Koning bekrachtigde KB is oorspronkelijk gedateerd 20 februari 1818, maar het getal 20 is naderhand gewijzigd in 23. Bovendien is het middendeel van het KB geschreven in een andere hand dan kop en staart, die beide doorhalingen en aanvullingen vertonen. Het ligt voor de hand te denken dat het aanvankelijke besluit van de Koning, van de 20e februari, geleid heeft tot de ontslag-aanvraag van de kroonprins uit zijn opperdirectie c.q. ministerschap dat op 22 februari werd ingewilligd. Vervolgens moest het besluit herschreven worden naar de aldus ontstane nieuwe omstandigheden, waaruit dan het uiteindelijke KB tevoorschijn is gekomen, inclusief de benoeming van Piepers. ) . De Koning gelastte de hereniging, ingaande 1 maart, van de beide "hoofd-afdelingen", met name ook vanuit bezuinigingsoverwegingen. Het departement zou onder leiding staan van een Secretaris van Staat voor de Zaken van Oorlog, in welke kwaliteit de voormalige Intendant-Generaal Piepers zou optreden. Alle werkzaamheden van het bestaande Commissariaat-Generaal en de op te heffen Generale Intendance zouden in het nieuwe departement worden verenigd, echter met uitzondering van een aantal specifiek omschreven zaken, waarvan de behandeling onder directe orders van de Koning zou geschieden door zijn Adjudant-Generaal, tot welke post gen.maj. A.C.J.G. graaf d'Aubremé werd geroepen.
Het werkgebied van de Adjudant-Generaal behelsde:
  • benoeming, bevordering, ontslag en verplaatsing van alle generaals en verdere officieren
  • beoordeling van alle rang- of ancienniteitsreclames
  • toelating van kadetten bij de militaire school en bij de korpsen
  • aanvragen om huwelijkstoestemming van officieren
  • alle zaken verband houdende met oefeningen en manoeuvres
  • de algemene en bijzondere maatregelen tot het onderhoud der krijgstucht
  • garnizoensveranderingen, mouvementen, kantonnementen, kampementen en bivaks.
Bijgevolg dienden aan de Adjudant-Generaal te worden afgegeven:
  • de stamboeken van alle militaire officieren
  • hun dienststaten en de andere stukken die hebben gediend voor het opmaken der ranglijsten
  • de halfjaarslijkse conduitestaten van officieren en kadetten
  • de registers van aangestelde en afgetreden officieren.
Het KB van 26 juni 1818 nr. 16 (inv.nr. 466 verbalen van 3 juli 1818 nrs. 81-86) regelde de organisatie van het bureau van de Adjudant-Generaal des Konings.
Er volgde bij KB van 2 september 1818 nr. 89 ( Inv.nr. 489, verbalen van 18 september 1818 nrs. 38-43. ) een reorganisatie waarbij het departement werd ingericht in 5 afdelingen, één met de naam "Secretariaat" en voorts de 1e t/m 4e afdeling. De afdelingen werden onderverdeeld in bureaus, en deze voor een deel in secties. De hoofden van de 1e t/m 4e afdeling voerden de titel van directeur. De minister [Secretaris van Staat] werd gelast om een voordracht te doen voor de directeurs van de 1e t/m 3e afdeling -- uitdrukkelijk niet voor de Secretaris noch voor de directeur der 4e afdeling. ( Voor een gedetailleerd overzicht van de organisatie zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.4. )
1.1.2 Het tijdperk van d'Aubremé, vertrouweling des Konings 1818-1826
Lang heeft Piepers niet kunnen en willen genieten van zijn overwinning bij de reorganisatie van 1818. Bij KB van 1 oktober 1818 nr. 58 kreeg hij, op eigen verzoek en ingaande 5 oktober, ontslag uit zijn functie en werd D'Aubremé tot zijn opvolger ad interim benoemd RM ( 1818 II p. 62. ) . Enkele maanden later werd aan diens dubbelfunctie, Adjudant-Generaal en Secretaris van Staat a.i., een einde gemaakt: bij KB van 5 februari 1819 Litt. B ( Inv.nr. 546 verbaal van 20 februari 1819 nr. 10. Zie ook kennisgeving in ) RM ( 1819 I p. 98. ) werden ingaande 1 maart de functies van Secretaris van Staat voor de Zaken van Oorlog en Adjudant-Generaal herenigd tot die van Commissaris-Generaal van Oorlog (CGO). D'Aubremé werd tot CGO benoemd en kreeg zitting in 's Konings Kabinetsraad ( De Kabinetsraad, ingesteld bij SB van 7 december 1813 nr. 2, is de vergadering van ministers onder voorzitterschap van de Koning(in). Zie H.A.J. van Schie, "De taken en positie van het Kabinet der Koningin", Noordwijk (niet gepubliceerde scriptie) 1985 (exemplaar in de bibliotheek van het Algemeen Rijksarchief onder nr. 203 F 13) p. 18/19. Na verloop van tijd waren niet alle ministers lid van de Kabinetsraad, maar slechts degenen die daartoe specifiek waren aangewezen. ) . Het bureau van de voormalige Adjudant-Generaal des Konings zou in het Commissariaat-Generaal worden geïntegreerd, en de CGO diende op korte termijn een reorganisatievoorstel in te dienen voor het Commissariaat-Generaal, waarbij uitdrukkelijk een bezuinigingsdoelstelling werd aangegeven. Deze reorganisatie werd vastgesteld bij KB van 24 mei 1819 Litt. G5 ( Inv.nr. 586 verbalen van 5 juni 1819 nrs. 5-23. Van de 5e afdeling, die daarbij formeel werd ingesteld, wordt al gerept in inv.nr. 569 verbaal van 24 april 1819 nr. 73. ) . Het departement werd nu ingedeeld in een Kabinet van de CGO, onder leiding van de adjudant van de CGO, en 5 afdelingen. Het algemeen secretariaat werd opgeheven, en de voormalige Secretaris J.P. Scheffer werd directeur van de 1e Afdeling. Chefs van de overige afdelingen werden kol. Z.W.A.L. van Tengnagell (2e afdeling), de "agenten van het departement van Oorlog" ( Bij KB van 1 februari 1819 Litt. I 5 was het Provisioneel Reglement op de Administratie der Landmacht vastgesteld, als gevolg waarvan de werkzaamheden van de tot dan bestaande Inspecteurs van de Militaire Administratie aanzienlijk waren verminderd. Derhalve was bij KB Litt. N5 van dezelfde datum het korps Inspecteurs van de Militaire Administratie ontbonden. De werkzaamheden van deze inspecteurs waren bij het Provisioneel Reglement toegedeeld aan de generaals in de 6 Grote Militaire Commando's en de plaatselijke of garnizoenscommandanten. Het administratieve toezicht van het departement kreeg voorts gestalte door in ieder Groot Militair Commando een Agent en een adjunct-agent van het departement te posteren, terwijl bij het departement zelve nog eens 2 Hoofdagenten, 2 Agenten en 2 adjunct-agenten werden geplaatst. ) RM ( 1819 I p. 41, inv.nr. 542 verbalen van 6 februari 1819 nrs. 1-17. ) M. de Ras (3e afdeling) en J.D. le Febvre (4e afdeling), en kol. J.D. Doorman (5e afdeling) ( Voor gedetailleerd overzicht van de organisatie van 1819 zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.5. ) . Enkele maanden later werd, bij KB van 10 juli 1819 nr. 16 ( Inv.nr. 602 verbalen van 16 juli 1819 nrs. 6 en 7. ) , de heer J.B. Warendorff, laatstelijk be last geweest met de afwikkeling van het Brusselse departement van Oorlog, met een bureau van vijf ambtenaren toegevoegd aan de organisatie van het departement om de (blijkbaar problematische) afrekening van zaken van het departement daterend van vòòr 1 oktober 1818 ter hand te nemen ( Aanvankelijk was oud-CGO Piepers met deze afwikkeling belast geweest, maar bij ministeriële circulaire van 22 juni 1819 nr. 1 (RM 1819 I p. 404) werd bekendgemaakt dat de Koning Piepers bij KB van 4 juni 1819 nr. 1 van deze taak had ontheven. In de verdere organisatiegeschiedenis komen we het bureel van Warendorff als zodanig niet meer tegen, Warendorff zelf echter wel. Bij KB van 16 december 1823 nr. 97 (ARA Staatssecretarie inv.nr. 1837) wordt hij aangesteld tot commies met personele rang van referendaris. Zijn plaats en werkzaamheden in de organisatie werden niet omschreven, maar die zullen ongetwijfeld binnen de directie voor de Administratie hebben gelegen. In het KB van 27 juli 1830 nr. 73 (ARA Staatssecretarie inv.nr. 3438) duikt Warendorff ook weer op als referendaris, en wanneer hij in 1831 komt te overlijden, is hij nog steeds belast met de "liquidatie van de achterstand" van het departement en tevens, sinds de Belgische troebelen, met de "afdoening van rekeningen wegens buitengewone verstrekkingen en bijzondere voorzieningen". Deze werkzaamheden waren nog niet ten einde: met enige spoed werd in de opvolging van Warendorff voorzien (inv.nr. 2707 verbaal van 9 september 1831 nr. 76). Het langdurige bestaan van deze liquidatie-werkzaamheden verklaart het regelmatig voorkomen van afzonderlijke pagina's "referendaris Warendorff" of "Liquidatie" in de agenda's van het gewoon verbaal-archief -- zie bv. inv.nr. 12666. ) ( Het archief van de Commissie van Liquidatie van het voormalige Zuidnederlandse departement van Oorlog en van de liquidateur Warendorff over het tijdvak 1815-1819 is in 1953 in het kader van de Belgisch-Nederlandse archiefuitwisseling overgedragen aan België; zie Algemeen Rijksarchief, "Inventarissen van archivalia welke in 1953 aan het Algemeen Rijksarchief in Brussel zijn overgedragen", 's-Gravenhage (niet gepubliceerd) 1978, nummer toegang 2.23.03. ) . De CGO permitteerde zich in 1822 de uitbreiding van de 2e Afdeling met een nieuw 5e bureau dat zich zou gaan bezighouden met de behandeling van de rapporten van driemaandelijkse en jaarlijkse (grote) inspecties over de korpsen der Armee ( Inv.nr. 1040 verbalen van 29 mei 1822 nrs. 1-3. De CGO gaf aan dat er met de gelijktijdige en eenvormige behandeling van die rapporten door een commissie ingesteld bij zijn besluit van 10 oktober 1821 Kabinet Litt. E9 zodanig goede ervaringen waren opgedaan, dat het hem wenselijk voorkwam deze wijze van behandeling in een staand bureau te institutionaliseren. ) . De ingrepen in de Rijksadministratie en de departementen van Algemeen Bestuur, die de Koning in 1823 verordonneerde ter uitvoering van de aanbevelingen van de Staatscommissie ingesteld bij KB van 1 augustus 1818 Litt. TT, gingen niet voorbij aan het departement van Oorlog. Centraal in deze operatie stond het KB van 4 september 1823 nr. 7, in welks preambule de oogmerken van het staatshoofd werden opgesomd: vereenvoudiging, bezuiniging en samenhang ( Het KB o.a. in inv.nr. 1260, verbalen van 31 december 1823 nrs. 405-411. Het werd op ondergeschikte punten gewijzigd bij KBs van 18 oktober 1823 nr. 141 en 15 november 1823 nr. 1 (ARA Staatssecretarie inv.nrs. 1786 en 1813). De doelstelling van samenhang in het Rijksbestuur is ook uitdrukkelijk aanwezig in het KB van 19 september 1823 nr. 132 (ARA Staatssecretarie inv.nr. 1756) tot instelling van de Raad van Ministers. ) . Het KB stelde bij de ministeries en het Commissariaat-Generaal van Oorlog de functie van Secretaris-Generaal in ( Bij "ieder ander departement van algemeen bestuur" werd dat een secretaris. ) die als ambtelijk directeur van het gehele departement zou optreden en bovendien specifiek belast werd met de zorg voor de secretarie-werkzaamheden. Het KB regelde voorts de hoofdlijn van de organisatorische indeling en van de administratieve procedures, en droeg aan de departementshoofden op om tijdig een reorganisatievoorstel van hun departement in te dienen zodat per 1 januari 1824 bij alle departementen volgens de voorschriften van het KB gewerkt zou kunnen worden. Het KB van 16 november 1823 nr. 80 ( Inv.nr. 1260 verbalen van 31 december 1823 nrs. 405-411. ) regelde vervolgens de reorganisatie van het departement van Oorlog waarbij drie afdelingen ontstonden, ieder onder leiding van een directeur, te weten: voor het personeel en militaire zaken; voor de administratie; en voor het materieel der artillerie en genie. Aan deze directeurs zou "het noodige aantal redigeerende ambtenaren of wel eenige van de aan het Departement geattacheerde officieren" worden toegevoegd. De directeurs zouden bevoegd zijn tot het voorbereiden en instrueren van alle zaken die de CGO hen zou opdragen, zij zouden in die voorbereiding ook zelfstandige correspondentie kunnen voeren, maar de beslissingsbevoegdheid bleef uitdrukkelijk bij de CGO. Onderling zouden de directeurs slechts mondeling kunnen overleggen en afstemmen. Daarentegen werd voorzien dat de CGO en directeurs samen een Raad zouden vormen, die alle aan de Koning voor te leggen ontwerpen van wet, besluit of verordening van algemene werking, als ook alle circulaires, orders en voorschriften tot in- en uitvoering van wetten, besluiten en verordeningen, en voorts alle "gewone zaken" welke de CGO aan de Raad wilde voorleggen, zou dienen te overwegen. Van de Raad, die diende te vergaderen zo vaak de CGO dat raadzaam oordeelde, zou de CGO altijd voorzitter zijn, en de Secretaris-Generaal ten departemente de secretaris. De CGO kon de Raad geheimhouding opleggen, terwijl uitdrukkelijk werd bepaald dat de opvattingen der leden nooit naar buiten zouden mogen komen en de Raad nimmer extern zou optreden door het doen van voordracht of te introduceren. De CGO was wel gevoelig voor de gedachte om op zijn departement meer hulp, in de gedaante van enkele hoofdofficieren, in te schakelen bij de zeer omvangrijke werkzaamheden, maar vond dat deze officieren geen rechtstreeks gezag naar buiten moest worden toegekend, zoals dat bij Binnenlandse Zaken wel was gebeurd; daardoor zou de eenheid en het verband verdwijnen uit het bestuur van de Landmacht. De CGO refereerde daarbij aan de verdeling in twee hoofdafdelingen, die gedurende 1815-1818 had geheerst, en die de Koning om goede redenen had teruggedraaid. Uit het voorstel van de CGO om bij het departement 4 directeuren te benoemen werd bij koninklijk kabinetsrescript één directeur geschrapt. Ook het tenslotte door het departement voorgelegde ontwerp-KB werd ter Staatssecretarie geheel opnieuw geredigeerd, waarbij de gelijkstelling van de directeurs met de rang van administrateur sneuvelde. De Raad werd in het ontwerp nog aangeduid als Raad van Administratie, maar in het herschreven KB al niet meer. ( Zie ARA Staatssecretarie inv.nr. 1814. ) Hoewel het KB uitdrukkelijk voorschrijft dat de secretaris van de Raad "behoorlijk" notulen van de Raadsvergaderingen diende te houden, zijn dergelijke notulen tot dusver nimmer aangetroffen. ( aanschrijving RM 1823 II p. 276. ) Aan deze reorganisatie was het nodige voorafgegaan. Nadat bij KB van 17 september 1823 nr. 10 enkele administrateurs bij het ministerie van Binnenlandse Zaken waren benoemd met vèrgaande eigen bevoegdheden, leek het de koning een nuttig idee deze constructie ook bij het Commissariaat-Generaal van Oorlog Bij KB van dezelfde 16 november 1823 nr. 82 ( Inv.nr. 1260 verbalen van 31 december 1823 nrs. 405-411. ) werd tevens vastgesteld hoeveel ambtenaren bij het departement van Oorlog nodig werden geoordeeld: 1 Secretaris-Generaal, 9 commiezen en 24 adjunct-commiezen. De 3 directeurs werden hier niet genoemd, vermoedelijk omdat voor deze functies hoofdofficieren van de Landmacht waren voorzien voor wie geen extra formatieruimte noodzakelijk was. Bij KB van 16 december 1823 nr. 97 werd tenslotte de personele invulling geregeld ( ARA Staatssecretarie inv.nr. 1837. Tot directeur van het Personeel en Militaire Zaken werd kol. Z.W.A.L. baron Van Tengnagell, tot directeur voor de Administratie de hoofdagent van het departement J.P. Reuther, en tot directeur voor het Materieel der Artillerie en Genie kol. J.P. Doorman. De bestaande Secretaris J.P. Scheffer werd gehandhaafd als Secretaris-Generaal. ) Tegelijk werd aangegeven dat boven het aangegeven aantal vaste ambtenaren aan het departement nog werden toegevoegd twee Agenten en zoveel officieren van de Landmacht als voor de werkzaamheden nodig zouden blijken, terwijl bovendien nog eens 4 surnumeraire commiezen en 28 dito adjunct-commiezen werden aangesteld ( In een bij het KB gevoegd overzicht werd een verdeling van het personeel over de verschillende organisatie-onderdelen gegeven. Deze is weergegeven in hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.6. Niet zeker is of deze indeling ook door het departement is gehanteerd en dat het overzicht de gedetacheerde officieren en surnumeraire ambtenaren buiten beschouwing laat. De bezuiniging kreeg vorm door 25 ambtenaren dadelijk af te laten vloeien, waarvan er 22 op "gratificatie" werden gesteld en 3 betrekkingen elders konden krijgen. ) . Een jaar later schatte de CGO de bezuinigingsdrift kennelijk wat geluwd: hij diende bij de Koning een verzoek in om bij het departement van Oorlog een bibliotheek in te mogen richten, en verkreeg 's Konings medewerking ( Inv.nr. 1395 verbaal van 29 november 1824 nr. 36, machtiging bij KB van 20 november 1824 nr. 108 opgelegd in inv.nr. 1463 verbaal van 14 april 1825 nr. 27, zijnde het bibliotheekreglement. De commies F.A. van Rappard werd, onder de orders van de directeur voor het Personeel en Militaire Zaken, belast met de bibliotheekzorg, waarvoor een jaarlijks budget van ( 4.000,= was toegestaan. ) .
1.1.3 De andere prins 1826-1840
Aan de CGO D'Aubremé werd, na bijna 8 jaar trouwe dienst, bij KB van 15 juni 1826 nr. 93 ingaande 1 juli eervol ontslag verleend. Hij werd ingevolge KB van dezelfde dag nr. 94 opgevolgd door prins Frederik, tot dan toe Grootmeester der Artillerie en bij het aanstellings-KB bevorderd tot de rang van Generaal der Artillerie RM ( 1826 I p. 190 en inv.nr. 1663 verbaal van 24 juni 1826 nr. 10. ) . Bij deze aanstelling werd tevens bepaald dat de behandeling van zaken betreffende het materieel der artillerie, die tot dusverre ten departemente had plaatsgevonden, voortaan zou worden verricht door het departement van de Grootmeester der Artillerie ( Zolang de functie van Grootmeester zou vaceren, zou de directeur van het departement, gen.maj. H.R. Trip, daar de leiding waarnemen, op dezelfde voet als in art. 1 van het KB van 4 september 1823 nr. 7 was bepaald voor de waarneming door Secretarissen-Generaal bij afwezigheid van hoofden van departementen van algemeen bestuur. ) ( Vgl. ARA Chefs Artillerie, p. 11. De herschikking van de zorg voor het materieel der artillerie komt daar niet tot uitdrukking, omdat die, voorzover nu bekend, alleen in het reorganisatiebesluit t.a.v. het departement is neergelegd. ) . Door het wegvallen van deze werkzaamheden resteerde voor de directie voor het Materieel der Artillerie en Genie alleen de materieelzorg Genie, hetgeen ingaf genoemde directie eveneens per 1 juli 1826 op te heffen. De directeur daarvan, Doorman, werd ter beschikking gesteld van het departement van Oorlog, en de directeur voor de Administratie werd voorlopig belast met de resterende werkzaamheden van de opgeheven directie ( Duidelijk is dat Doorman in ongenade was gevallen: in april was hem een scherpe ontevredenheidsbetuiging van de Koning ten deel gevallen en in mei raakte hij betrokken in het onderzoek van het Hoog Militair Gerechtshof naar wanpraktijken in de Genie, welk onderzoek uiteindelijk zou leiden tot de déconfiture van de Inspecteur-Generaal der Fortificatiën lt.gen. Krayenhoff. Zie Algemeen Rijksarchief, geheim verbaalarchief van het ministerie van Oorlog (thans nog nummer toegang 2.13.13.01, na aanstaande herziening en aanvulling nummer toegang 2.13.67) (voortaan: ARA Oorlog geheim), inv.nr. 35 verbalen van 13 mei 1826 Litt. N7 en O7. ) . Eén van de zaken waarmee de prins als kersverse CGO te maken kreeg, was de déconfiture van de Inspecteur-Generaal der Fortificatiën, C.R.T. Krayenhoff, die zich kort tevoren was begonnen af te tekenen. Op voordracht van de prins werd bij KB van 9 september 1826 nr. 117 RM ( 1826 II p. 186 en inv.nr. 1709 verbaal van 14 september 1826 nr. 12. ) besloten de functie van Inspecteur-Generaal der Fortificatiën op te heffen. Krayenhoff werd ter beschikking van het departement gehouden en de aan zijn functie opgedragen werkzaamheden mèt het daarbij betrokken personeel werd samengevoegd met de resterende werkzaamheden van de voormalige directie voor het Materieel der Artillerie en Genie, zoals die werden waargenomen door de directie voor de Administratie. Deze ingrepen resulteerden, ingaande 25 september 1826, in een nieuwe departementale afdeling Algemene Directie der Genie (ADG), welke op dezelfde voet als de andere departementale directies, onder strakker toezicht van de CGO zou komen dan voorheen de Inspecteur-Generaal wel gewend was geweest. Het KB sprak het voornemen uit om de financiële zaken van de Genie te eniger tijd van de ADG over te hevelen naar de directie voor de Administratie. Tot chef ADG werd benoemd lkol. P.S.R. van Hooff, die bij KB van dezelfde datum nr. 118 ( Inv.nr. 1709 verbaal van 14 september 1826 nr. 12. ) zijn instructie ontving. Het gehele archief van de Inspecteur-Generaal der Fortificatiën zou integraal van Nijmegen naar Den Haag worden overgebracht ( Burger, Genie 1813-1841, pp. 26 e.v. ) .
Iets tevoren, bij KB van 29 augustus 1826 nr. 188, was in het kader van de samenvoeging van de Generale Staf en de Generale Kwartiermeesters Staf reeds besloten om het onder de Inspecteur-Generaal der Fortificatiën ressorterende "Archief van Oorlog en Topografisch Bureau" (AvO/TB) te splitsen. Het Topografisch Bureau (TB) ervan zou worden toegevoegd aan de Generale Staf. Bepaald werd dat de daarbij werkzame Genie-officieren voorlopig hun werkzaamheden zouden voortzetten en zolang beschouwd zouden worden als te zijn gedetacheerd bij de Generale Staf, maar in het vooruitzicht werd gesteld dat dit personeel zo spoedig mogelijk moest terugkeren naar werkzaamheden bij de Genie. Het overblijvende Archief van Oorlog (AvO) zou het depot blijven van alle kaarten, plans, memories van defensie en alle andere objecten betrekking hebbend op de "geodesie, geografie, topografie, statistiek en militaire geschiedenis van het Koninkrijk", en dus dienden alle plans, volbrachte verkenningen, memoriën en belangrijke rapporten, na op orde te zijn gebracht, door de Generale Staf en andere militaire autoriteiten in het AvO te worden gedeponeerd en met het stempel daarvan te worden gemerkt. Behalve de Inspecteur-Generaal der Fortificatiën en de Chef van de Generale Staf zou niemand zonder toestemming van de CGO bescheiden uit het AvO mogen lichten. Terwijl het KB uitdrukkelijk bepaalde dat aan de superintendentie van de Inspecteur-Generaal der Fortificatiën over AvO en TB met onmiddellijke ingang een einde werd gemaakt, werd bij het AvO niet uitdrukkelijk bepaald onder wiens gezag dit orgaan zou fungeren. Aan de CGO werd opgedragen voordrachten te doen voor de aanstelling directie en personeel van het AvO en van officieren bij het TB. Uit het feit dat voor de directie van TB geen voordracht werd gelast, mag worden afgeleid dat de fungerende directeur van het AvO/TB, gen.maj. M.J. de Man, werd gedacht als chef van het TB na de onderbrenging daarvan bij de Generale Staf.
In de praktijk bleef De Man (van huis uit Genie-officier) zich echter, tot zijn dood in 1838 toe, onveranderlijk "directeur van het Archief van Oorlog en Topografisch Bureau" noemen en zich als zodanig gedragen, alsof de verordonneerde splitsing van AvO/TB niet bestond. En opvallend is dat ook andere autoriteiten, het departement van Oorlog niet uitgezonderd, zich aan deze praktijk conformeerden ( Voor nadere uiteenzetting over de discrepantie tussen de formele organisatiebesluiten en de feitelijke praktijk wordt verwezen naar: Algemeen Rijksarchief, fragment-archief van het Archief van Oorlog en Topografisch Bureau (1811)1814-1841, nummer toegang 2.13.68.04. ) . Van de last om die nadere voordrachten voor AvO en TB te doen kweet de CGO zich pas in 1828, met als resultaat de KB's van 29 juni 1828 nrs. 137 en 138. Het eerste handelde over het TB, dat onverkort gerekend werd tot de Generale Staf ( Het TB zou bestaan uit een directeur/officier der Generale Staf, een adjunct-directeur/dito, 3 tekenaars, 2 graveurs, 1 commies en gedetacheerd of tijdelijk militair personeel. In de vorige noot werd al aangegeven dat de feitelijke situatie geheel anders lag. ) . Het KB nr. 138 bepaalde dat het AvO een "integrerend deel van het departement" zou zijn -- waarmee de onduidelijkheid over de onderschikking van dit orgaan in elk geval formeel werd opgeheven. Het zou bestaan uit een directeur en een adjunct-directeur, 2 chartermeesters en 1 commies ( ARA Staatssecretarie inv.nr. 3006. Het KB bepaalde dat de directeur en zijn adjunct officieren van de Genie of de Generale Staf moesten zijn, terwijl ook voor de chartermeestersplaatsen officieren konden dienen. Alle benoemingen in deze functies zouden worden beschouwd als een eervolle retraite voor verdienstelijke officieren die voor de actieve dienst minder geschikt bevonden waren, aldus het KB. De voordracht van de CGO van 24 juni 1828 Litt. H7 (opgelegd bij het KB 29 juni 1828 nr. 137) was zelfs nog iets strakker: "Het voornemen om officieren, die weinig meer voor den actieven dienst geschikt zijn, en wel bij voorkeur altijd uit die van den generalen Staf te kiezen, in de onderscheidene posten bij het Archief van Oorlog te doen optreden, biedt een nieuw middel aan de hand, om brave lieden, die in de gelederen der Armee, ondanks hunnen goeden wil en ijver, door gevorderden ouderdom of andere bijkomende omstandigheden, geen nut meer kunnen stichten, behoorlijk en tevens op eene eervolle wijze te verzorgen". Waarmee duidelijk werd dat aan officieren van de Generale Staf een zekere voorrang werd toegedacht bij benoemingen in het AvO. ) ( Hoe gevoelig de kwestie rond het AvO en TB wel lag tussen Generale Staf en Genie, komt in diezelfde voordracht tot uiting, waar de CGO toelichtte waarom hij voorstelde twee chartermeestersplaatsen te creëren, "een belast met al hetgeen onder de dienst van den Generalen Staf ressorteerd, en een, gelijke functien waarnemende voor al hetgeen tot de Genie behoort". "Meermalen", zo schreef de CGO, "hebben de hoofden van deze beide takken van dienst, bij de deswegens plaats gehad hebbende beraadslagingen, niet onduidelijk van hunne beduchtheid doen blijken, dat het vereenigen der voortbrengzels van hunne respective onderhorigen in een en hetzelfde Archief en onder hetzelfde beheer, aanleiding tot zwarigheden zoude kunnen geven. In voege zoo als thans wordt voorgesteld, zullen niet alleen alle moeijelijkheden opgeheven en de moeijelijke botzingen voorgekomen zijn, maar de vrees voor wanorde en onaangenaamheden, zal voor de verzekering van regelmatigheid en goede verstandhouding de plaats ruimen". ) . Met verwijzing naar de "jongste reorganisatie", waarmee die van 1826 bedoeld zal zijn, deed de prins-CGO op 9 juli 1828 een voordracht tot herziening van de formatie van het departement, dat resulteerde in het KB van 12 juli 1828 nr. 109 ( ARA Staatssecretarie inv.nr. 3012. ) . Daarbij werd een uitbreiding van het aantal vaste ambtenaren ten departemente met 1 bereikt, waarmee het totaal op 34 kwam. Dat aantal was exclusief de bezetting van het AvO zoals die bij KB van 29 juni 1828 nr. 138 was vastgesteld, exclusief 15 surnumeraire ambtenaren, en exclusief 1 kamerbewaarder, 1 concierge, 6 boden en 5 assistent-boden. Bovendien werd bepaald dat de bureau-ambtenaren van het departement van de Grootmeester der Artillerie en van de Generale Inspectie van de Geneeskundige Dienst, elk 3 in getal, tot de formatie van het departement van Oorlog gingen horen, zodat de totale bemanning van het departement op dat moment 73 ging bedragen. Bij KB van 15 augustus 1827 nr. 152 waren inmiddels nadere instructies gegeven over de werkzaamheden bij het Commissariaat-Generaal, die er op neerkwamen dat de prins-CGO van een aantal bezigheden werd ontlast en grotere bevoegdheden gedelegeerd werden aan de directeuren bij het departement en aan de chef ADG RM ( 1827 p. 282 en inv.nr. 1904 verbaal van 29 juli 1827 nr. 1. In de voordracht hiertoe, inv.nr. 1880 verbaal van 11 augustus 1827 nr. 19, formuleerde de prins-CGO als doelstelling, dat door deze verdergaande delegatie hijzelf meer in de gelegenheid zou zijn om zich met belangrijke zaken bezig te houden. Het KB van 15 augustus 1827 nr. 152 en de uitvoeringsbeschikkingen van de CGO van 29 september 1827 nr. 1 geven samen gedetailleerd aan in welke zaken de directeuren en chef ADG voortaan zelfstandig beschikkingen zouden kunnen nemen, en in welke zij zich om toestemming met de CGO dienden te verstaan. ) ( Opgemerkt wordt dat deze regeling een heel eind kwam in de richting, die in 1823 vanuit de Staatssecretarie aan de CGO was gesuggereerd -- de administrateurs à la Binnenlandse Zaken -- en die D'Aubremé destijds met succes had weten te torpederen; zie noot 40. ) . Bij KB van 25 december 1829 nr. 83 werd prins Frederik vervolgens benoemd tot Admiraal van de vloot en Kolonel-Generaal van alle wapens der Landmacht en in die rangen belast met de opperdirectie van de departementen van Oorlog en Marine. Beide departementen werden, onder de prinselijke opperdirectie, ingaande 1 januari 1830 gesteld onder de leiding van Directeurs-Generaal. Tot Directeur-Generaal van Oorlog (DGO) werd benoemd lt.gen. J. de Eerens. Aan de Kolonel-Generaal en DGO werd opgedragen een voordracht in te dienen voor de nadere regeling van de gevolgen RM ( 1829 p. 249; inv.nr. 2352 verbaal van 26 december 1829 nr. 15; en inv.nr. 2353 verbaal van 30 december 1829 nr. 1. ) . Deze ingreep gaf de stoot tot reorganisatie van het departement van Oorlog, die bij KB's van 27 februari 1830 nrs. 116-119 RM ( 1830 I p. 73 en inv.nr. 2386 verbaal van 5 maart 1830 nr. 1. ) werd ingevoerd. KB nr. 116 somde de zaken op welke door de Kolonel-Generaal aan de Koning dienden te worden voorgelegd terwijl de overige aangelegenheden door de DGO aan de Koning konden worden voorgedragen, zij het met voorkennis en instemming van de Kolonel-Generaal ( De Kolonel-Generaal diende voor te dragen voor: benoemingen, bevorderingen, verplaatsingen, ontslag, nonactiviteit en pensionering van officieren; rang- en ancienniteitsreclames; het maken van geheel nieuwe inrichtingen en het wijzigen van bestaande formaties en organieke besluiten; het vaststellen van nieuwe en het wijzigen van bestaande algemene reglementen en verordeningen voor de uitoefening van enige tak van dienst; het formeren en bijeenbrengen van kampementen; het aanleggen van vestingen en versterkingen; het aanleggen van nieuwe wegen en kanalen. ) . De Kolonel-Generaal werd gemachtigd tot een aantal specifieke verrichtingen op personeelsgebied ( Dat waren: verplaatsingen van officieren van korps naar korps binnen één wapen, met uitzondering van overplaatsingen bij de Grenadiers en Jagers; aanstelling en ontslag van adjudanten bij de korpsen en kornets bij de cavalerie; benoeming en ontslag van administrateurs van kleding en wapening bij de korpsen en van administrateurs bij de garnizoenshospitalen; benoeming en ontslag van officieren van gezondheid 3e klasse, apothekers, bezoldigde kwekelingen bij het Rijkshospitaal en kwekelingen bij 's Rijks Veeartsenij School; aanstelling bij een ander wapen, verplaatsing en ontslag van kadetten bij de KMA m.u.v. aanstellingen op gereduceerde bijdrage; toelating in bijzondere gevallen van kadetten bij de korpsen; aanstelling en ontslag van lagere geëmployeerden bij de KMA; aanstelling en ontslag van opzichters van fortificatiën en conducteurs der artillerie. ) en bleef belast met het onmiddellijk toezicht op de Grenadiers en Jagers, voorheen voorbehouden aan de prins-CGO. De DGO daarentegen zou in de regel de correspondentie met andere departementen van algemeen bestuur onderhouden. Voor de aan hem opgedragen bezigheden zou de Kolonel-Generaal over het departementale personeel kunnen beschikken en desnoods ambtenaren daarvan aan zijn eigen burelen detacheren. Vervolgens bepaalde het KB de opheffing van de bestaande directies bij het departement van Oorlog, met eervol ontslag van de directeurs ( Bij KB nr. 118 werd de directeur voor de Administratie, gen.maj. Reuther, belast met het oppertoezicht over de administratie bij het leger, en bij KB nr. 119 werd de voormalige directeur Personeel en Militaire Zaken, gen.maj. baron Van Tengnagell, gevolmachtigde van de Koning te Frankfurt ter regeling van de samenstelling van het Bondgenootschappelijke Leger. ) . In plaats daarvan zou het departement bestaan uit een algemeen secretariaat, een afdeling Personeel en Militaire Zaken, onder leiding van kol. bij de Generale Staf F.W. graaf van Limburg Stirum, en een afdeling voor de Administratie, onder leiding van de agent bij het departement C. Schokker. De Algemene Directie der Genie werd uit de departementale organisatie getild en verregaand verzelfstandigd ( Zie ook Burger, Genie 1813-1841, pp. 33 e.v. ) . De precieze verhouding van de ADG met het departement, het korps Ingenieurs en de dienst der Fortificatiën werd geregeld in het KB nr. 117. Het departement van Oorlog bleef staan onder leiding van een Directeur-Generaal. De zorg voor de redactie van jaarlijkse en 10-jarige begrotingen en van aanvragen om betaling onderworpen aan verevening door de Algemene Rekenkamer, werd gelegd bij het Algemeen Secretariaat. Zaken betreffende de Generale Staf en het Topografisch Bureau, die tot dusverre door de ADG werden behandeld, zouden van de ADG worden losgemaakt en door het kabinet van de DGO worden verricht ( Dat wekt de indruk dat men vooralsnog geen uitweg wist uit de patstelling rondom het Archief van Oorlog en Topografisch Bureau, en de behandeling van deze materie daarom maar in handen gaf van het kabinet. ) .
Het KB nr. 117 stelde de ADG, gevestigd te 's-Gravenhage, onder het directe toezicht van de Kolonel-Generaal. De ADG was belast met alle zaken betreffende de dienst der Fortificatiën en het korps Ingenieurs, Mineurs en Sappeurs en zou dienaangaande alle rapporten ontvangen en beschikkingen afgeven. De chef ADG zou zelfstandig corresponderen met andere militaire en civiele autoriteiten. Inzoverre de Koning zich in Genie-aangelegenheden beslissingen had voorbehouden, zouden deze door de Kolonel-Generaal of door de DGO worden voorgebracht, e.e.a. naargelang het bepaalde in KB nr. 116. Correspondentie over Genie-zaken met andere departementen van algemeen bestuur dienden via de DGO te lopen. Voor de behandeling van zijn taken zou de Kolonel-Generaal aan de chef ADG Genie-officieren en ambtenaren van het departement van Oorlog ter beschiking stellen.
Bij KB van 27 juli 1830 nr. 73 ( ARA Staatssecretarie inv.nr. 3438. ) werd de formatie van het departement van Oorlog opnieuw bepaald. Het KB greep daarbij terug naar de organisatie zoals bij KB van 12 juli 1828 nr. 109 vastgesteld en vermeldde dat vooralsnog de daarin vervatte bepalingen omtrent de indienststelling van de directeur en het personeel van het AvO niet ten uitvoer konden worden gelegd ( Zie noot 51 en 62. ) . Dienvolgens werden als vaste ambtenaren van het departement van Oorlog, daaronder begrepen de burelen van het departement van de Grootmeester der Artillerie en van de Generale Inspectie der Geneeskundige Dienst, aangesteld 2 referendarissen, 12 commiezen en 25 adjunct-commiezen, zodat samen met de Secretaris-Generaal de formatie van 40 personen werd gevuld. Het aantal surnumeraire ambtenaren liep verder terug, door aanstellingen in vaste dienst en door pensionering van personeel. Het detacheren van militair personeel bij het departement bleef onverminderd in gebruik ( Bij beschikking van 1 december 1830 nr. 30 (inv.nr. 2543) voorzag de CGO in enkele hiaten die met de nieuwe formatie waren gevallen: in afwachting van nadere bepalingen over de loop der werkzaamheden bij het departement, achtte hij het noodzakelijk om het toezicht over de -- inmiddels onbeheerd gelaten -- archieven bij het departement op te dragen aan de commies G.C. Visée, en om de directie over de eigenlijke secretarie op te dragen aan de commies C.C.A. Favre. ) ( Hoewel bij KB van 23 oktober 1830 nr. 92 (Inv.nr. 2605 verbaal van 21 maart 1831 nr. 48.) opnieuw een Staatscommissie aan het werk werd gezet om tot wijziging in de inrichting van de departementen van algemeen bestuur te adviseren, lijken de effecten daarvan goeddeels aan het departement van Oorlog voorbij te zijn gegaan. De toename van werkzaamheden die het gevolg was van de Belgische opstand en de langdurige mobilisatie van de Landmacht, zal daaraan niet vreemd zijn. In elk geval lag die toename ten grondslag aan het KB van 17 februari 1831 nr. 63 (ARA Staatssecretarie inv.nr. 3524) waarbij een beperkte formatie-uitbreiding van het departement werd toegestaan. Bij KB van 31 december 1832 nr. 45 (ARA Staatssecretarie inv.nr. 3766) keerde men terug naar de formatie van 1830, terwijl bovendien als gevolg van natuurlijk verloop alle surnumeraire ambtenaren in de vaste formatie konden worden opgenomen. Bij KB van 15 juni 1835 nr. 50 (ARA Staatssecretarie inv.nr. 4035) werd de departementale formatie tot 38 ambtenaren, de SG inbegrepen, teruggebracht. De preambule van dit KB maakt duidelijk dat voorjaar 1834 enige schermutselingen plaatsgevonden moeten hebben over de formatie. Een voorstel tot vervulling van vacatures werd door de Koning aangehouden totdat "het Departement, als gevolg der daaromtrent ten jare 1830 beraamde algemeene maatregelen, eene reductie en reorganisatie zou hebben ondergaan". Die reductie werd pas in 1835 geëffectueerd, van reorganisatie kwam het niet. ) . Vervolgens werd bij KB's van 20 januari 1836 nrs. 79 en 80 de steendrukkerij te Leiden, verbonden aan de Dienst der Militaire Verkenningen min of meer bij het departement van Oorlog ingelijfd, en de dienst der Militaire Verkenningen zelve verregaand onder curatele van het departement gesteld ( Zo althans is de tekst te verstaan van KB nr. 79, dat bepaalde dat de steendrukkerij voortaan onder beheer van het departement van Oorlog zou staan en werkzaamheden voor alle departementen zou verrichten, aan te vragen bij en te verrekenen met Oorlog. Aanstelling, ontslag en bezoldiging van tekenaars, graveurs en geëmployeerden bij de Dienst en de steendrukkerij werd opgedragen aan het departement, en de uitbetaling van de bij de steendrukkerij verschuldigde daggelden zou m.i.v. 1 januari 1836 rechtstreeks door het departement geschieden. Tegelijk werden ongedekte uitgaven, deels door de directeur Van Gorkum voorgeschoten, over 1834 en 1835 geregulariseerd, daaronder begrepen die voor de huur van een lokaal voor het archief van de Militaire Verkenningen. Het KB nr. 80 rept dan vervolgens van "de steendrukkerij van het departement van Oorlog te Leiden" waar onder een tienjarige subsidiëring van de departementen van Binnenlandse Zaken en Oorlog de kaarten van de hoofdrivieren van het Rijk zouden worden gedrukt. ) ( Uit de voordracht bij het KB nr. 79 wordt wel duidelijk dat deze ingrepen werden veroorzaakt door financiële uitwassen bij Van Gorkums dienst, veroorzaakt door diens al te grote nadruk op de "wetenschappelijke" kant van zijn vak. Het verwijt van hobbyisme, dat daarin doorklonk, zou enkele jaren later nog eens worden gereleveerd toen een persverslag over een voordracht van Van Gorkum te Leiden, kort na zijn pensionering, aanleiding gaf tot een verhitte correspondentie en resulteerde in een koninklijke ontevredenheidsbetuiging. Zie ARA Oorlog geheim inv.nr. 127 verbalen van 24 februari 1841 Litt. Z1, 27 februari 1841 Litt. C2, 26 maart 1841 Litt. M4 en N4. Waarop ) 150 jaar Generale Staf ( de opvatting (p. 36) baseert, dat de Dienst der Militaire Verkenningen in september 1830 is opgeheven, is bij gebrek aan annotatie niet duidelijk, maar lijkt strijdig met de in deze noot aangehaalde stukken. ) . Pas na de oplossing van de Belgische zorgen kwam de aandacht weer te liggen bij de organisatie van het departement van Oorlog en de daarvan verzelfstandigde organen Departement van de Grootmeester en ADG. In het KB van 6 juli 1839 nr. 43 ( Inv.nr. 3119 verbaal van 8 juli 1839 nr. 2. ) overwoog de Koning, dat eerst nu de omstandigheden toelieten dat het oppercommando over de krijgsmacht, waarmee de kroonprins sinds KB van 29 juli 1831 nr. 18 was belast, werd verbonden met het oppertoezicht over het departement, dat sinds datzelfde besluit rustte op prins Frederik in zijn kwaliteit als Admiraal der Zeemacht en Kolonel-Generaal van alle wapens der Landmacht. Bijgevolg besloot de koning de kroonprins, ingaande 15 juli 1839, te belasten met deze opperdirectie, op dezelfde voet als deze ingevolge KB's van 23 december 1829 nr. 83 en 27 februari 1830 nr. 116 aan prins Frederik was opgedragen. Ook het directe toezicht op de Algemene Directie der Genie, die volgens KB van 27 februari 1830 nr. 117 aan prins Frederik was toevertrouwd, werd nu opgedragen aan de kroonprins. Vervolgens werd prins Frederik bij KB van 6 juli 1839 nr. 44 met dezelfde ingangsdatum ontheven van de opperdirectie van het departement, van het toezicht op de ADG, eervol ontslagen als Kolonel-Generaal en weer benoemd tot generaal der artillerie en als zodanig belast met de leiding van het departement van de Grootmeester van dat wapen ( De formulering van het KB is zodanig dat niet kan worden geconcludeerd dat prins Frederik weer werd benoemd in de kwaliteit van Grootmeester, zoals in ARA Chefs Artillerie p. 12 wel is aangenomen. ) . Voorlopig werd de bestaande verhouding van dat departement van de Grootmeester tot het departement van Oorlog gehandhaafd.
1.2 Van departement tot ministerie: Oorlog onder bezuiniging en nieuw staatsrecht 1840-1849
Of de kroonprins wel zo gecharmeerd was van de constructie waarin departement van Oorlog, departement van de Grootmeester en de ADG naast elkaar bestonden, valt ernstig te betwijfelen. Binnen een week nadat hij het koningschap had aanvaard, gelastte hij bij KB van 12 oktober 1840 nr. 15 ( Inv.nr. 3165 verbaal van 16 oktober 1840 nr. 1. ) de opheffing, zo spoedig mogelijk te effectueren, van het departement van de Grootmeester en de ADG als zelfstandige militaire autoriteiten en hun inlijving bij het departement van Oorlog. Bij nader besluit van 22 december 1840 nr. 30 RM ( 1840 p. 304 en ARA Staatssecretarie inv.nr. 5062. In inv.nr. 3170 verbaal van 24 december 1840 nr. 1 bevindt zich wel de minuut van de uitvoeringsbeschikking, maar de expeditie van het KB ontbreekt daar. In de voordracht voor het KB, van 31 oktober 1840 Litt. P21, wordt verder gewag gemaakt van een vertrouwelijke minuut die gelijktijdig aan de Koning werd gezonden ter verklaring van de voorgestelde maatregelen, maar deze vertrouwelijke minuut is noch in het archief van de Staatssecretarie, noch in het geheim verbaal van Oorlog terug te vinden. ) werd de ingangsdatum van opheffing en inlijving bepaald op 1 januari 1841. De directeur van het departement van de Grootmeester en de chef ADG werden eervol ontslagen. Bij het departement van Oorlog werden voor de behandeling van zaken betreffende artillerie en genie twee nieuwe afdelingen ingericht, de afdeling voor het Materieel der Artillerie en de afdeling voor het Materieel der Genie, waarbij het personeel van de opgeheven lichamen werd ingedeeld. Personele en financiële aangelegenheden betreffende beide wapens werden toegevoegd aan de competentie van de departementsafdelingen Personeel en Militaire Zaken resp. Secretariaat. De DGO diende de vereiste maatregelen te nemen om de geregelde loop der werkzaamheden bij de nieuwe afdeling te verzekeren, en kon daarover nadere voorstellen indienen. Het Archief van Oorlog en Topografisch Bureau, zoals het onderwijl sinds -- men is geneigd te zeggen: ondanks -- de KB's van 29 juni 1828 nrs. 137 en 138 nog bestond, zou definitief worden opgeheven en eveneens, met het bijbehorende personeel, in het departement worden ingelijfd als een onderdeel van de afdeling voor het Materieel der Genie. Bij KB van 8 februari 1841 nr. 90 ( Inv.nr. 3183 verbaal van 1 mei 1841 nr, 84. ) werd vervolgens de bevoegdheid van de DGO uitgebreid met de zaken die sedert het KB van 27 februari 1830 nr. 116 aan de Kolonel-Generaal voorbehouden waren geweest, alsmede een aantal zaken welke tot dusverre aan de Koning gereserveerd waren geweest ( Dat waren: benoeming en verplaatsing van adjudanten; inwilliging van verzoeken van officieren om tijdelijke non-activiteit om gezondheidsredenen; gratificaties aan onderofficieren en minderen bij pasportering; uitvoering van KB's inz. algemene inspecties, praktische oefeningen en kampement van troepen; aanbestedingen van brandstoffen en verlichting in militaire wachten, van benodigdheden voor 's Rijks Magazijn van Geneesmiddelen, van consumptieve artikelen voor het Groot Militair Hospitaal en van militaire transporten te water; tenslotte de verkoop van in onbruik geraakte goederen. ) . Tenslotte werd bij KB van 7 juni 1841 nr. 11 RM ( 1841 II p. 322 en inv.nr. 3187 verbaal van 10 juni 1841 nr. 1A. ) de organisatie van het departement geheel herzien. Het zou bestaan uit de DGO met een adjudant, de SG, het Kabinet waarin geheime zaken zouden worden behandeld door ambtenaren uit de organisatie die daartoe zouden worden aangewezen, en uit 5 afdelingen, te weten Secretariaat, Personeel, Artillerie, Genie en Administratie. De afdelingen werden in bureaus onderscheiden, waarvoor de hoeveelheid en kwalificatie van het personeel nauwkeurig werd omschreven -- een duidelijke greep terug naar de situatie van voor de reorganisatie van 1823. Zeer opvallend is dat nagenoeg de gehele personele bezetting zou bestaan uit militairen in actieve dienst, en wel officieren voor het inhoudelijke werk en onderofficieren in de kwaliteit van schrijvers. Het departement zou blijven voorzien in de bezetting van het bureau van de IGGDLZ, al evenzeer met officieren en onderofficieren-schrijvers. Voorzover het departementspersoneel reeds bij andere Landmacht-onderdelen in betaling was, zouden slechts de tractements-aanvullingen en/of toelagen tot de formatieve kosten van het departement gerekend worden. Het bestaande civiele personeel van het departement zou voorlopig, voorzover althans daartoe geschikt, worden gehandhaafd tot tijd en wijle dat vervanging door militair personeel mogelijk werd ( Voor gedetailleerd overzicht van de organisatie zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.7. Daarin herkent men de formalisering van de in 1835 geëffectueerde inlijving van de steendrukkerij te Leiden. ) . Bij KB van 23 juni 1841 nr. 5 werden de afdelingshoofden benoemd ( Inv.nr. 3190 verbaal van 30 juni 1841 nr. 1A. Benoemd werden: jhr. F.A. Ridder van Rappard tot chef van de afdeling Secretariaat, maj.inf. B.J. Verstege tot chef van de afdeling Personeel, maj.art. A.W. de Bruyn tot chef van de afdeling Artillerie en kol.ing. P.J. Ackermans tot chef van de afdeling Genie. Het fungerende hoofd van de afdeling Administratie ging over in de nieuwe organisatie. ) . In aanvolgende jaren volgden enkele kleine aanpassingen ( Na het overlijden van de SG Scheffer werd jhr. F.A. Ridder van Rappard, chef van de afdeling Secretariaat, tot SG benoemd met gelijktijdige opheffing van zijn vorige functie (KB van 20 augustus 1842 nr. 49 in inv.nr. 3246 verbaal van 23 augustus 1842 nr. 10A). ) ( Bij KB van 3 november 1843 nr. 14 (inv.nr. 3301 verbaal van 24 november 1843 nr. 28B) werd, om de formatie van het departement in overeenstemming te brengen met het 10e hoofdstuk van de Staatsbegroting, machtiging verleend tot het in dienst stellen van een hoofdofficier bij het 2e bureau van de afdeling Genie en van 2 hoofdofficieren der militaire administratie bij het 1e en 3e bureau van de afdeling Administratie. De minister van Oorlog diende voorstellen te doen voor de pensionering van afvloeiende (civiele) ambtenaren. De formatie van het departement werd verder gewijzigd zoals in hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer" § 2.7 tussen [ ] is aangegeven. ) ( Bij KB van 12 april 1844 nr. 47 (inv.nr. 3326 verbaal van 23 mei 1844 nrs. 31 en 32) werd de leiding van de huishoudelijke dienst van het departement opgedragen aan de gepensioneerde kap. V. van den Bergh, wiens toelage ten laste van het departement werd gebracht. Het bedienend personeel van het departement werd onder zijn orders gesteld. ) ( Bij KB van 21 maart 1846 nr. 94 werd, ingaande 1 januari 1846, het personeel van het 3e bureau (Topografie) van de afdeling Genie uitgebreid met 2 graveurs-leerlingen. ) .
Bij KB van 18 juni 1843 nr. 49 werd aan de hoofden van de departementen van Oorlog en Marine de rang en titel van minister toegekend, waardoor deze departementen zelve ook ministeries gingen heten.
Bij KB van 10 mei 1848 nr. 75 werd het (derde) bureau Topografie uit de afdeling Genie gelicht en tot Topografisch Bureau bij het departement omgevormd, op gelijk niveau als de departementsafdelingen ( Deze verzelfstandiging geschiedde op voordracht van C. baron Nepveu, ad interim minister èn chef van de Generale Staf van 25 maart tot 22 mei 1848, wiens gehele carrière was verlopen binnen de kaders van de Generale Staf, totdat hij daarvan in 1841 chef was geworden. Dat uitgerekend de GS-officier b.d. Nepveu het Topografisch Bureau onder de vleugels van de departementsafdeling Genie weghaalde, is tekenend in het licht van de hiervoor beschreven GS-Genie-controverse over het Topografisch Bureau. ) . Vervolgens werd bij KB van 16 december 1848 nr. 2 om bezuinigingsredenen besloten om de bestaande organisatie van het departement in afdelingen op te heffen. Een reorganisatie werd in het vooruitzicht gesteld, waarbij tot richtsnoer werd gesteld dat in de leiding van de werkzaamheden van Personeel en Militaire Zaken, Materieel der Artillerie, Materieel der Genie, en Militaire Administratie voortaan geen hogere rangen dan luitenant-kolonels zouden fungeren. De generaals-majoor belast met de leiding van de afdelingen Administratie en Genie werden uit hun betrekking ontslagen en ter beschikking van het departement gesteld, terwijl subalterne officieren voorlopig werden belast met de leiding van de werkzaamheden. Ook de hoofden van de andere afdelingen kregen ontslag, doch werden onmiddellijk voorlopig belast met de leiding van de werkzaamheden die zij tevoren ook bestuurden.
1.3 Een stabiel ministerie en een ongelukkig experiment 1849-1880
Pas bij KB van 22 augustus 1849 nr. 86 RM ( 1849 p. 98. ) werd in een nieuwe organisatie van het departement voorzien. Uitdrukkelijk werd het militaire karakter van de departementsorganisatie gehandhaafd. De werkzaamheden ten departemente zouden vanaf 1 januari 1850 in bureaus worden verricht, die weliswaar enige onderdelen zouden mogen bevatten, maar waarin bij het ontstaan van vacatures steeds bekeken diende te worden in hoeverre de openvallende werkzaamheden onder het resterende personeel zouden kunnen worden herverdeeld. Voorzien werden, naast de minister en de SG, de bureaus: Secretariaat, Personeel en Militaire Zaken, Artillerie, Genie, Militaire Administratie, Topografisch Bureau, Bureau van de Inspecteur-Generaal van de Geneeskundige Dienst, en tenslotte huishoudelijk personeel. De formatie bestond deels uit gedetacheerde officieren, deels uit vast civiel personeel, terwijl voor de plaatsing van onderofficieren in schrijversbetrekkingen werd teruggegrepen op het KB van 7 juni 1841 nr. 11 ( Gedetailleerder opgave zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.8. ) . Onder het bureau Materieel der Genie ressorteerde als voorheen ook het "Archief van Oorlog", dat inmiddels herdoopt was tot Archief der Genie ( Burger, Genie 1841-1914 pp. 6, 10. Zie bijv. inv.nr. 13937 hoofd Oorlog, Departement van, inschrijving van 27.8.1850 nr. 45B: lijst van bescheiden te vernietigen uit het Archief der Genie . ) . De organisatie van het departement van 1849 heeft in wezen stand gehouden tot 1877. Op enige schaal hebben formatiewijzigingen ( Men zie: KB 24 mei 1850 nr. 38, KB 28 juli 1850 nr. 46, KB 21 februari 1851 nr. 107, KB 23 juni 1851 nr. 73, allen in ) RM ( 1851 p. 168 e.v. Voorts KB 10.4.1853/37, ) RM ( 1853 p. 76. KB 3 augustus 1854 nr. 53, niet in ) RM ( . KB 22.1.1856/53, ) RM ( 1856 p. 10, en van 24.2.1856 nr. 55 (niet in ) RM ( ). KB 29.3.1857/42 ) RM ( 1857 p. 163. KB 11.6.1859/57 (niet in ) RM ( ). KB 28.1.1861/28 (niet in ) RM ( ). KB 28.4.1863/67 (niet in ) RM ( ). KB 9.8.1866/71 in ) RM ( 1866 p. 141. KBs 1.10.1866/44 en /45 (niet in ) RM ( ). KB 10.6.1867/57 (niet in ) RM ( ). KB 12.7.1867/47 (niet in ) RM ( ). KB 16.6.1875/15 (niet in ) RM ( ). KB 21.7.1876/13 (niet in ) RM ( ). KB 27.1.1877/3 in ) RM ( 1877 II p. 22. Deze opsomming maakt geen aanspraak op volledigheid. ) plaatsgevonden, die echter de hoofdstructuur van het departement niet hebben gewijzigd. De meest ingrijpende van deze formatiewijzigingen werd gerealiseerd bij KB van 24 december 1868 nr. 20, waarbij de formaties van het Topografisch Bureau en van het bureau van de Inspecteur van de Geneeskundige Dienst der Landmacht, tot dusverre begrepen in de departementsformatie, daaruit werden losgemaakt ( Voor het Topografisch Bureau stond deze ingreep gelijk met een verzelfstandiging. Het TB werd immers, inclusief zijn chef, buiten de departementsformatie en noodzakelijkerwijs dus ook buiten de departementsorganisatie geplaatst, waarmee het in de positie van een "buitendienst" terechtkwam. Korte tijd later is het TB omgedoopt tot "Topografische Inrichting". ) ( De betekenis van de formatie-ingreep bij het bureau van de IGDL ligt gecompliceerder, omdat de IGDL zelve nimmer deel had uitgemaakt van de organisatie of formatie van het departement, maar zijn bureau-personeel sinds 1828 tot de departementsformatie was gerekend. Tot welke organisatie-eenheid dit bureau-personeel sinds 1868 werd geacht te behoren, is niet duidelijk; het komt echter niet voor in de successieve organisatie- en formatiebesluiten betreffende de Geneeskundige Dienst (zie ARA I(G)GDL(Z) (2.13.62.06) pp. 16-19. ) . Pas bij KB van 27 november 1877 nr. 1 en het daarop gebaseerde ministeriële besluit van 29 december 1877 nr. 36S werd, ingaande 1 mei 1878, de organisatie van het departement integraal herzien RM ( 1877 II p. 250 ) . Er werden 8 afdelingen ingericht, te weten Secretariaat, Generale Staf, Infanterie, Artillerie, Cavalerie, Genie, Geneeskundige Dienst, en Intendance, zo nodig te verdelen in bureaus. Hoofd van de afdeling Secretariaat zou de Secretaris-Generaal worden, van de afdeling Generale Staf zou de Chef Generale Staf hoofd worden, terwijl aan het hoofd van de overige afdelingen zouden komen de chefs (Inspecteurs resp. Hoofdintendant) van de resp. wapens en dienstvakken der Landmacht. Omdat zij tevens belast bleven met de leiding van die wapens of dienstvakken, zouden zij zich in hun functie van afdelingshoofd ten departemente laten assisteren door een hoofdofficier van het wapen/dienstvak. Oogmerk van de reorganisatie was om de samenstelling van het departement meer in overeenstemming te brengen met de organisatie van het leger en tevens om aan de chefs der wapens/dienstvakken een rechtstreekser invloed te geven op hun wapens en dienstvakken ( Voor verdere details van de organisatie 1878 zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.9. De reorganisatie van 1878 vertoont enige gelijkenis met het organisatievoorstel dat opgesloten lag in het voorstel voor "collegiaal bestuur" uit 1818 -- zie noot 24. ) .
1.4 Een "meer gewoon" departement 1880-1914
Een lang leven was aan de organisatie van 1878 niet beschoren: bij KB van 10 maart 1880 nr. 15 RM ( 1880 II p. 91 ) werd daaraan een einde gemaakt. In de voordracht van de minister, van 4 maart 1880 Litt. U6 ( Opgelegd bij het originele KB in Algemeen Rijksarchief, archief van het Kabinet des Konings 1841-1897, 's-Gravenhage (niet gepubliceerd) 1949, nummer toegang 2.02.04 (voortaan: ARA KdK) inv.nr. 2369. ) , werd uitvoerig aangegeven dat het departementale werk te overheersend bleek en de behoorlijke uitoefening van de functies van chefs der wapens/dienstvakken in het gedrang dreigde te brengen. Ingaande 1 mei 1880 werd daarom een "meer gewone inrichting" van een departement van Algemeen Bestuur ingevoerd, waarin 6 afdelingen plus een "los" bureau, alsmede de bibliotheek en de huishoudelijke dienst voorkwamen:
  • 1e afdeling Secretariaat
  • 2e afdeling Generale Staf
  • 3e afdeling Personeel
  • 4e afdeling Artillerie
  • 5e afdeling Genie
  • 6e afdeling Intendance
  • bureau Secretarie, indices en archieven.
De chef van de Generale Staf, de Inspecteur der Genie en de Hoofdintendant kregen de bevoegdheid om kennis te nemen van de zaken welke door resp. de 2e, 5e en 6e afdeling van het departement werden behandeld, alsook om daaromtrent voorstellen te doen. Deze functionarissen, die dus formeel los kwamen te staan van de departementale organisatie, zouden niettemin hun bureaus dienen te hebben in één der gebouwen van het departement ( Aan de bevoegdheden en het huisvestingsvoorschrift van 1880 kwam voor wat betreft de chef Generale Staf en de Hoofdintendant een einde bij KB van 20 juli 1891 nr. 32, als gevolg van hun verplaatsing naar andere gebouwen dan die van het departement. De Inspecteur der Genie behield in 1891, zij het in iets gewijzigde redaktie, zijn rechten en zijn vestigingsplaats. Opvallend is de uitzondering, die in 1880 voor de Inspecteur der Artillerie impliciet wordt gemaakt. ) . Bij ministeriële beschikking van 16 april 1880 1e afdeling (Secretariaat) nr. 73 werd de nadere inrichting van de afdeling bepaald, waarbij de taken en bemoeienissen van de afdelingen en bureaus gedetailleerd werden omschreven ( Inv.nr. 3706. Voor details van de organisatie 1880 zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.10. In § 2.11 wordt voorts een cumulatief overzicht gegeven van de taken, die in het tijdvak 1882-1914 aan de verschillende afdelingen waren toegedeeld. Dit overzicht is gebaseerd op de Staatsalmanakken voor de aangegeven jaren. ) . Nog hetzelfde jaar, bij KB van 26 augustus 1880 nr. 8 RM ( 1880 II p. 281. ) werd, ingaande 1 september, het 2e bureau van de 1e afdeling bevorderd tot de 7e afdeling Militie en Schutterij. Daardoor kwam ook de indeling van de 1e afdeling in bureaus te vervallen. De afdeling behield de taken van het voormalige 1e bureau.
Bij KB van 8 februari 1895 nr. 13 werd, ingaande 1 mei d.a.v., vervolgens een achtste afdeling, Comptabiliteit, in het leven geroepen. Het was de bedoeling, de behandeling van alle comptabele aangelegenheden, tot dan toe verdeeld over de 1e, 4e, 5e en 6e afdelingen, bij de 8e samen te brengen. Al in 1898 werd op dat plan teruggekomen: de 8e afdeling werd bij KB van 14 maart 1898 nr. 38, ingaande 1 april, herdoopt tot Militaire Administratie, waarvan de taak werd de controle over het inwendig beheer der korpsen en de verificatie van de administratie en het geldelijk beheer bij de legeronderdelen, die niet werden gecontroleerd door andere afdelingen van het departement, i.c. de 1e, 4e en 5e. Deze laatste drie afdelingen kregen hun comptabiliteitstaken, zoals zij die voor 1895 hadden vervuld, in 1898 weer terug. Het netto effekt van de veranderingen van 1895 en 1898 was, dat de comptabele en verificatietaken die voor 1895 bij de 6e afdeling hadden berust, bij de 8e terecht kwamen.
De in 1895 beoogde toestand werd tenslotte gerealiseerd bij KB van 24 april 1903 nr. 50, dat ingaande 1 mei 1903 een negende afdeling, Comptabiliteit, creëerde, waaraan de 1e, 4e, 5e en 8e afdelingen hun comptabiliteitstaken kwijtraakten. Tot aan de Eerste Wereldoorlog onderging de afdelingsstructuur van het departement geen wijzigingen meer, slechts de naam van de 7e afdeling veranderde in 1907 tot "militie en landweer".
1.5 Oorlog en vrede: mobilisatie en bezuiniging 1914-1928
( De paragrafen 1.5 t/m 1.11 zijn nagenoeg ongewijzigd overgenomen van de tekst, die door het ministerie van Defensie bij de overdracht in 1994 van het archiefgedeelte over 1914-1945 werd meegeleverd. ) In januari 1914 ( Voor een overzicht van de organisatie in 1914 zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.12. ) werd de naam van de VIIe afdeling van het departement van Oorlog gewijzigd van "Militie en Landweer" in "Dienstplicht" ( KB van 12 januari 1914 nr. 49. ) . Om deze afdeling tijdens de mobilisatie te ontheffen van de behandeling van aanvragen om binnenlands verlof voor militie- en landweerplichtigen werd met ingang van 16 juni 1915 het "Bureel Verloven aan dienstplichtigen" ingesteld ( Ministeriële beschikking (voortaan: mb) van 16 juni 1915, Ie afd., nr. 128, in: ) Legerorders bevattende de wetten, besluiten, ministerieel beschikkingen, kennisgevingen en mededeelingen van belang voor de Nederlandsche weermacht ( (voortaan: ) LO ( ) 's-Gravenhage 1915, nr. B 186. Ook: ) Nederlandse Staatscourant ( van 20 en 21 juni 1915). Voor het mobilisatieverslag van dit bureel zie inv.nr. 5085. ) . Ook werd dit bureau belast met de behandeling van buitenlandse verloven en verlofaanvragen van reserve-personeel. Het bureau werd met ingang van 16 augustus 1919 opgeheven ( MB van 6 augustus 1919, Ie afd., nr. 124 ( ) LO ( 1919, B 360). ) . Van mei 1917 tot 1 januari 1921 kende het departement tevens het "Bureel Duurtebijslag". Na opheffing daarvan werden de nog voorkomende werkzaamheden, betrekking hebbende op de duurtebijslag, afgehandeld door de VIIIe afdeling (Militaire Administratie) ( MB van 3 mei 1917 nr. 99 ( ) LO ( 1917, B 122), MB van 9 april 1918, 1e afd., Litt K 50 ( ) LO ( 1918 B 139), MB 6 december 1920 nr. 168 ( ) LO ( 1920, nr. 569). ) . Bij KB van 30 januari 1923 nr. 41 werden de VIIIe afdeling, Militaire Administratie, en de IXe afdeling, Comptabiliteit, samengevoegd tot een nieuwe VIIIe afdeling die de naam Comptabiliteit voerde LO ( 1923, nrs. 72 en 85. ) . ( Deze paragraaf is nagenoeg ongewijzigd overgenomen van de tekst, die door het ministerie van Defensie bij de overdracht in 1994 van het archiefgedeelte over 1914-1945 werd meegeleverd. )
1.6 Samensmelting van Oorlog en Marine tot Defensie 1928
Met ingang van 1 september 1928 ( KB van 11 juni 1928 nr. 202. ) werden de afzonderlijke departementen van Marine en Oorlog opgeheven en werden de bevoegdheden en verplichtingen van deze departementen overgenomen door het departement van Defensie. ( V.E. Nierstrasz, "De strijd op Nederlands grondgebied tijdens wereldoorlog II. Hoofddeel I: De voorgeschiedenis van 1922-1939, Het Nederlandse leger tussen 1e en 2e Wereldoorlog", niet gepubliceerd concept, Landmachtstaf Sectie Militaire Geschiedenis, p. 121-125. Zie ook: P.J. Oud, ) Het jongste verleden ( , deel II (Assen 1948), pag 34-35. Idem, deel III (Assen 1959), pag 102-105, 202-204. En voorts ) De opheffing van de departementen van Marine en Oorlog en instelling van een departement van Defensie ( (Den Helder 1921). )
De instelling en opheffing van departementen is een zaak van de Kroon. Daar een wijziging van de departementale indeling meestentijds wetswijzigingen met zich meebrengt, is de medewerking hieraan van Tweede en Eerste Kamer nodig. Anders gezegd: voordat een KB tot samenvoeging van de twee afzonderlijke departementen in werking kon treden, moesten eerst de wettelijke maatregelen getroffen worden om de afzonderlijke bevoegdheden en verplichtingen van de minister van Oorlog en Marine toe te kennen en op te leggen aan de minister van Defensie.
Reeds in 1912 was een KB tot opheffing van beide departementen en tot instelling van het departement van Defensie tot stand gekomen ( KB van 3 december 1912 nr. 363. ) , gevolgd door twee wetsontwerpen ter uitwerking hiervan. Tot uitvoering kwam het echter niet, daar zowel het KB als de wetsontwerpen werden ingetrokken ( KB van 26 maart 1914 nr. 167. ) . Met name de Marine verzette zich tegen de voorgenomen samenvoeging van de twee departementen tot één departement van 's Lands verdediging ( Zie ook: P.M. Bosscher, ) De Koninklijke Marine in de Tweede Wereldoorlog, deel I: Voorgeschiedenis en de verrichtingen in Nederland, de Europese wateren en het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan tot het uitbreken van de oorlog in Azië (december 1941) ( (Franeker 1984), p. 72. ) . In een nota ( Ministerie van Defensie, Centraal Archievendepot (voortaan: Def/CAD), Archief van het Algemeen Hoofdkwartier Generale Staf (voortaan: AHKGS), Kabinet (1914-1940), inv. nr. 13. ) van de chef van de Marinestaf werd beargumenteerd welke bezwaren daartegen bestonden. Een bijzondere moeilijkheid was vooral dat de Marine een belangrijke taak had in de verdediging van Nederlands-Indië, terwijl de Landmacht vooral een taak had in de verdediging van het Nederlands grondgebied. Het feit, dat de "algemene staf der landsverdediging", die in de voorgestelde organisatie de minister van advies zou voorzien, door een Landmacht-officier zou worden voorgezeten deed bij de Marine de vrees ontstaan dat "(...) de niet-deskundige minister wordt ingelicht door eene autoriteit, die zelf niet geheel deskundig is! De chef van den algemeene staf der landsverdediging (...) die niet volledig op de hoogte kan zijn van en ook geen direct belang heeft bij de eischen, die voor de verdediging van Nederlands-Indië aan de Marine worden gesteld, zal toch in dezen uitsluitend het oor van den minister hebben". Een mogelijke splitsing van de Marine in twee delen, namelijk een Nederlandse en een Nederlands-Indische Marine, werd ook afgewezen ( In deze constellatie zou het deel van de Marine dat verantwoordelijk was voor de verdediging van het Koninkrijk buiten Nederland, komen te ressorteren onder het departement van Koloniën. Zie Algemeen Rijksarchief, archief van de Raad van Defensie (voortaan ARA Raad van Defensie), nummer toegang 2.13.62.04, inv.nrs. 38 (bundel 1920/247) en 12. ) .
Ook de Raad van Defensie kwam in zijn advies aan de Koningin tot een "onvoorwaardelijke ontrading" van het wetsontwerp. Men verwachtte van de samenvoeging geen besparing. Verder zou het moeilijk, zo niet onmogelijk zijn een persoon te vinden die geschikt was de post van minister op zich te nemen. Deze diende immers op beide gebieden deskundigheid te bezitten. Ook achtte men het "onnatuurlijk" om juist in een tijd van voortdurende specialisatie van de arbeid en techniek, tot fusie over te gaan.
Bij KB van 27 september 1920 nr. 759 kwam niettemin het besluit tot opheffing van de departementen van Oorlog en Marine en tot instelling van het departement van Defensie tot stand. Daar de wettelijke voorzieningen naar aanleiding van dit KB nog getroffen moesten worden trad het nog niet direkt in werking. Deze uitwerking werd pas geregeld in 1928 ( KB van 20 februari 1928 nr. 38. ) . Het motief voor de samensmelting was "vereenvoudiging (..) welke (..) de noodzakelijke bezuiniging (...)" met zich meebracht ( Oud, deel II pag 34. ) . Daarnaast werd ook genoemd de betere coördinatie van de verdediging ( Zie voor de verdere motieven de Nota van toelichting en het advies aan de Koningin bij het betreffende wetsontwerp, in ARA Raad van Defensie, inv.nr. 38 bundel 1920/247. ) .
Met de inwerkingtreding van het departement van Defensie op 1 september 1928 diende ook de organisatorische inrichting van dit nieuwe departement geregeld te worden. Tot dan toe was de organisatie van de op te heffen departementen afzonderlijk geregeld, voor Oorlog laatstelijk bij KB van 10 maart 1880 nr. 15 en daarop gevolgde wijzigingsbesluiten.
Het ministerie van Marine was in 1860 ingedeeld in vijf afdelingen. Grofweg ressorteerden onder dit ministerie sedertdien, met wisselende benaming en nummer, onder de ambtelijke leiding van de secretaris-generaal vijf afdelingen:
  1. Materieel der Zeemacht
  2. Personeel der Zeemacht
  3. Financiële Comptabiliteit
  4. Loodswezen
  5. Secretariaat
In 1880 werd de nummering van de afdelingen, welke reeds enkele malen was gewijzigd, afgeschaft. De secretarie werd in 1886 in 3 bureaus gesplitst. ( Voor verdere informatie zie: G.J.A. Raven ed., ) De kroon op het anker ( (Amsterdam 1988), p. 32-33, 67-68; en ) Organisatieschema's departement van Oorlog departement van Marine departement van Defensie 1860 - 1960 ( (Winschoten, CAS 1985). ) De minister van Oorlog stelde voor de organisatie voortaan bij ministeriële beschikking vast te stellen. Hierdoor konden wijzigingen in de departementale samenstelling eenvoudiger en sneller doorgevoerd worden ( Inv.nr. 5014, verbaal van 9 augustus 1928, Ie afd. nr. 1. ) . Deze suggestie werd echter niet overgenomen, zodat de inrichting van het nieuwe departement van Defensie vervolgens toch weer bij KB geregeld en gewijzigd moest worden ( KB van 30 augustus 1928 nr. 7 (LO 1927 nr. 263). Gewijzigd bij KB's van 3 november 1930 nr. 51, 2 juni 1931 nr. 31 en 12 juli 1933 nr. 64. ) . Het departement werd met ingang van 1 september 1928 onderverdeeld in vijftien afdelingen. Werkzaamheden die bij overeenkomstige afdelingen van de voormalige departementen van Oorlog en Marine waren ingedeeld, werden in de nieuwe samenstelling niet geïncorporeerd tot één afdeling. Zo werden de afdelingen Personeel en Intendance gesplitst in een afdeling Landmacht en Zeemacht. Alle ambtenaren, werkzaam bij de departementen van Oorlog en van Marine gingen op 1 september 1928, in dezelfde rang en functie, over naar het nieuwe departement ( KB van 30 augustus 1928 nr. 8. Voor een uitputtende omschrijving van de taken van de afdelingen wordt verwezen naar de rapporten betreffende het onderzoek naar de waarde van functies bij het departement, inv.nr. 5078. Voor de hoofdstructuur van het nieuwe departement van Defensie zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.13. ) . Bovendien kende het departement nog de buiten deze afdelingen staande bureaus van de referendaris in algemene dienst, het bureau van de Secretaris-Generaal alsmede de bureaus Scheepsbouw, Stoomvaartdienst en Comptabiliteit van het materiaal bij 's Rijks werven. In 1931 werden de drie laatstgenoemde bureaus opgeheven en ondergebracht bij de afdeling IV A (Materieel Zeemacht) ( KB 2 juni 1931 nr. 31. ) . Voorts wordt, in artikel 4 van het organisatie-KB, voor het eerst gesproken over de adjudant van de minister. Hiervoor werden bestemd een officier van de Zeemacht en een officier van de Landmacht. Zij hielden zich onder andere bezig met de regeling van de audiëntie bij de minister, zij beantwoorden voor of namens de minister brieven, uitnodigingen etc. ( Inv.nr. 5126. De adjudant vormde blijkens dit stuk ook een eigen archief. ) . Voor de regeling van de inwendige dienst zij verwezen naar Organisatie en inwendige dienst van het departement van Defensie ( Vastgesteld bij MB van 19 december 1933, bureau SG nr. 1, en uitgegeven 's-Gravenhage 1933. Inv.nr. 5104-5105. ) . Het gebouw van het departement van Marine aan het Lange Voorhout 7 werd, de bibliotheek uitgezonderd, ontruimd. De vrijgekomen ruimte werd ingenomen door de Generale Staf, het Krijgsgeschiedkundig Archief en het Bureau Militaire Verkenningen, de Commandant van het Veldleger, Vesting Holland en de Inspecteur van de Militaire Administratie. De Marinestaf, de afdelingen Personeel en Secretarie werden gevestigd aan het Plein 4. De overige afdelingen van het (voormalig) departement van Marine werden gevestigd in het pand Plein 5 en Kalvermarkt 20, uitgezonderd de afdeling Loodswezen welke gehuisvest werd aan Hofweg 2. Hier werden ook gevestigd de Ie en VIe afdeling (Juridische Zaken resp. Loodswezen). De IVe afdeling (IV A Materieel Zeemacht en IV B Artillerie Landmacht) kwam te zitten in het achtergebouw aan het Plein 5 ( Def/CAD, Archief van de inspecteur der militaire administratie (voortaan: IMA), pak A, brief van de minister van Oorlog aan de IMA, met bijlage, 1928. ) . De samenvoeging leidde op het personele vlak tot het nodige gekrakeel. Een verschil in promotiesysteem tussen de twee voormalige departementen, Oorlog en Marine, was er de oorzaak van dat personeel van het voormalig departement van Marine in een minder gunstige positie terecht kwam, terwijl hun positie voor de samenvoeging van de twee departementen gunstiger was dan die bij het departement van Oorlog ( Inv.nr. 5087; inv.nr. 4987, verbaal van 11 juni 1921 nr. 164. ) . Er werd een commissie ingesteld, de commissie Treu-de Lorm, welke een diepgaand onderzoek naar functies, taken en onderlinge verhoudingen van de ambtenaren, werkzaam bij het departement instelde. Deze commissie produceerde een uitgebreid rapport waarin de nodige adviezen werden voorgelegd.
1.7 Defensie tot de oorlog 1928-1940
Omstreeks mei 1932 werd de VIe afdeling A en B samengevoegd tot één afdeling Intendance LO ( 1932, nr. 176. ) . Bij KB van 12 juli 1933, nr. 64 werd de functie van referendaris in algemene dienst ingesteld, alsmede een bureau dat eenzelfde naam droeg. Tot haar opgedragen taken behoorde ondermeer de aanschaf van materiaal voor de Rijkswerf. In 1937 werd er een "Regeringscommissariaat voor de Economische en Industrieele Verdedigingsvoorbereiding" ingesteld, welke rechtstreeks ressorteerde onder de minister van Defensie. Als regeringscommissaris werd aangewezen Ir. A. Groothoff. In afwachting van zijn officiële indiensttreding ving hij zijn werkzaamheden aan op 1 januari van genoemd jaar. Zijn taak was "(...) na te gaan in hoeverre de binnenlandsche industrie in staat is om, met inachtneming van aannemelijke leveringstermijnen en aanvaardbare prijzen, mede in verband met de industrieele verdedigingsvoorbereiding, te voldoen aan de nog uit te voeren opdrachten" ( MB van 11 mei 1937 nr. 140 ( ) LO ( 1937, nr. 148) ) . De Regeringscommissaris werd bijgestaan door een Raad van Bijstand. In augustus 1939 werd het Regeringscommissariaat geliquideerd en werden de taken overgenomen door het nieuw ingestelde Centraal Orgaan ter voorziening in de behoefte van de weermacht ( MB van 29 augustus 1939 nr. 8 ( ) LO ( 1939, 345 O). ) . Dit Centraal Orgaan (CO), een zelfstandig orgaan dat rechtstreeks onder de minister van Defensie viel, had een verlengstuk in het departement van Defensie, namelijk de IIde afdeling C ( Deze uitbreiding werd bij KB van 29 augustus 1939 nr. 64 bekrachtigd. Vanaf deze datum bestond het departement van Defensie uit zestien afdelingen. Def/CAD, archief van de Artillerie Inrichtingen, Directie-archief, dossier 1 A. Voor een overzicht zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.14. ) , Voorzieningen Weermacht. De directeur van het CO was tevens hoofd van deze afdeling. Afdeling II C had onder meer tot taak het onderbrengen van orders en het vormen van voorraden ( Voor het archief van het Centraal Orgaan voor de voorziening in de behoeften van de Weermacht zie: Algemeen Rijksarchief, archieven met betrekking tot de economische en industriële verdedigingsvoorbereiding, nummer toegang 2.13.68.06. ) . Op 24 augustus 1939 werd het Centraal Registratiebureau opgericht ( MB van 17 april 1939 nr. 213 ( ) LO ( 1939, 152 O en 564) ) . Doel van het bureau was de voorbereiding van de mobilisatie, het verzamelen en vastleggen van gegevens betreffende het tot de gemobiliseerde weermacht behorende landmacht-personeel en het onderhouden van contact met het Informatiebureau van het Nederlandse Rode Kruis en het bureau "Stamboeken" (afd. III B) en de VIIe afdeling (Dienstplicht).
1.8 Bezetting 1940
Toen op 13 mei 1940 de Koningin en haar regering Nederland verlieten ging de regeringsmacht over op Opperbevelhebber der Land- en Zeemacht (OLZ), gen. H.G. Winkelman. De Secretarissen-Generaal (SG's) werden belast om de zaken hun ministerie betreffende te behartigen. "Winkelman zag de functie van de SG's zo, dat zij de zaken van het Departement als het ware als minister behandelden en dat hij daarboven stond" Verslag van de Enquêtecommissie Regeringsbeleid 1940-1945 ( (voortaan: ) PEC ( ) ('s-Gravenhage 1950), deel 7a/b pag 66. ) . Een belangrijke conclusie van de naoorlogse Enquêtecommissie regeringsbeleid 1940-1945 was, dat vanaf het moment van capitulatie van de OLZ op 15 mei 1940 de verantwoordelijkheid voor wetgeving en bestuur kwam te liggen bij de Duitsers. Op een vergadering van de SG's welke op 17 mei 1940 werd gehouden werd o.a. gesproken over de administratieve voortgang, de uitvoering van orders en de uitvaardiging van Koninklijke Besluiten welke nog ter afhandeling lagen. Er werd ondermeer besloten reeds door de Koningin gesigneerde KB's welke nog niet waren gecontrasigneerd door de minister, door de betrokken SG te laten contrasigneren. Verder werd afgesproken dat de SG's stukken, die de Koningin dan wel een minister gewoonlijk zelf afdeden, voor te leggen aan de OLZ alvorens deze uit te doen gaan ( Inv.nr. 5093, verslag van de vergadering der Secretarissen-Generaal van 17 mei 1940. ) . Op 18 mei werd bij decreet van de Duitse Führer in het bezette Nederlandse gebied het regeringsgezag op civiel gebied opgedragen aan de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandse gebied ( In casu werd benoemd Dr. A. Seyss-Inquart. ) Verordnungsblatt für die besetzten niederländischen Gebiete/Verordeningenblad voor het bezette Nederlandsche gebied ( (voortaan: ) Verordnungsblatt/Verordeningenblad ( ), stuk 1, 5 juni 1940. ) . De militaire soevereine rechten zouden voortaan uitgeoefend worden door de Duitse Weermachtsbevelhebber in Nederland. Op 21 juni volgde de verordening van de Rijkscommissaris waarin de SG's bevoegdheden kregen gedelegeerd op het gebied van wetgeving en uitvoering. Bij verordening van 29 mei 1940 ( Verordening van den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied tot uitoefening van de regeringsbevoegdheden in Nederland (nr. 3), in ) Verordnungsblatt/Verordeningsblad ( . ) werd bepaald dat, voor de duur van de bezetting van het Nederlandse gebied door Duitse troepen, de Rijkscommissaris alle bevoegdheden bezat welke volgens de grondwet en gewone wetten aan de Koning en de regering toekwamen. Hierdoor was de rol van Winkelman uitgespeeld.
Het departement van Defensie werd onder bevel van de Wehrmachtsbefehlshaber geplaatst. Hiermee nam dit departement een uitzonderingspositie in, aangezien alle andere departementen onder de Rijkscommissaris gesteld werden. De ambtelijke leiding van het departement bleef in handen van de SG. Bij order nr. 8 van de secretaris-generaal van het departement van Defensie d.d. 19 mei 1940 moest het gebouw Plein 4 op 22 mei ontruimd worden ten behoeve van de Duitse autoriteiten. De hier gevestigde afdelingen werden op diverse locaties ondergebracht. Op 14 juni 1940 werd de SG van het departement van Defensie, C. Ringeling, op last van de Rijkscommissaris van het bezette Nederlandse gebied van zijn functie ontheven.
1.9 Afwikkelingsbureau van het departement van Defensie 15 juni 1940 - 31 januari 1942
De volgende dag ( Een belangrijke bron voor het hierna volgende zijn de (in delen gebundelde) kabinetsorders, 1940-1945, inv.nrs. 5244-5249. ) werd het departement onder bestuur van de "Chef des Stabes des Wehrmachtsbefehlshaber in den Niederlanden", gen. F.C. Christiansen, gesteld. De naam van het departement werd gewijzigd in "Abwicklungsstelle des Departement van Defensie", afwikkelingsbureau van het departement van Defensie. Tot hoofd van het afwikkelingsbureau werd kap. B.R.P.F. Hasselman benoemd. Onder dit bureau ressorteerden het departement van Defensie, de Hoofdintendant (met Centraal Magazijn, etc.), de Inspecteur van de Geneeskundige Dienst der Landmacht (inclusief militaire hospitalen en apotheken) alsmede de Inspecteur der Genie ( Def/CAD, Verzameling directeur Archief van de Koninklijke Landmacht, map 3 A, brief van het hoofd van het Afwikkelingsbureau aan de commandant van de Opbouwdienst inzake personeel bij deze dienst, 1940 (afschrift). ) . Afdeling IX, Loodswezen, werd in zijn geheel overgeheveld naar het departement van Waterstaat, terwijl afdeling X (Hydrografie) werd toegevoegd aan de afdeling II A, Marinestaf. Het personeel van de afdelingen II A en B, VI en VII werd verminderd naar analogie van de verminderde taken ( Bij verordening van de Rijkscommissaris VO 71/1940 van 30 juli 1940 werden, ingaande 15 juli, werkloze gedemobiliseerde militairen opgenomen in de "Opbouwdienst", welke ressorteerde onder het ministerie van Algemene Zaken. Ingaande 1 oktober 1940 kwam, ingevolge circulaire van het Afwikkelingsbureau Defensie 17 september 1940 VIIIe afdeling nr. 1 (gepubliceerd in ) Bezettingsmaatregelen ( rubriek N.G. Defensie, Alphen aan den Rijn 1940-1948) ook de behandeling van kostwinnersvergoedingen aan gezinnen van gedemobiliseerde of krijgsgevangen militairen te ressorteren onder hetzelfde departement. (Ontleend aan: Algemeen Rijksarchief, archief van het ministerie van Algemene Zaken 1937-1945, 's-Gravenhage (niet gepubliceerd) 1993, nummer toegang 2.03.06, p. 8). ) ( Ook andere maatregelen waren onderwijl van kracht geworden die het werkterrein van het Afwikkelingsbureau ten opzichte van het voormalige ministerie inperkten. De Marechaussee werd overgeheveld naar de burgerpolitie en ressorteerde onder het ministerie van Justitie (inv.nr. 5065 verbaal van 3 juli 1940 nr. 15; zie ook Algemeen Rijksarchief, archieven van het Algemeen Toezicht op de Koninklijke Marechaussee (1814)1841-1909 en de Inspecteur der Koninklijke Marechaussee 1909-1941(1942), Den Haag (niet gepubliceerd) 1992, nummer toegang 2.13.44, p. 11). ) ( Het Capitulantenbureau werd ongeveer gelijktijdig overgeheveld naar het ministerie van Binnenlandse Zaken (inv.nr. 5065 verbaal van 11 juli 1940 nr. 32). ) ( Ook nog in 1940 werd de afwikkeling van oorlogsschade toevertrouwd aan de Algemeen Gemachtigde voor de Oorlogs- en Defensieschaden van het ministerie van Financiën (zie Algemeen Rijksarchief, fragment-archief van de Algemeen Gemachtigde voor de Oorlog- en Defensieschaden van het ministerie van Financiën 1940-1941, Den Haag (niet gepubliceerd) 1991, nummer toegang 2.13.62.07). De bemoeienis met het Rode Kruis is op onbekend tijdstip overgegaan naar het ministerie van Sociale Zaken. ) ( Later, op 1 juli 1941, werd de Dienst voor Bijzonder Beheer van de Rijkswaterstaat, ressorterend onder het ministerie van Waterstaat, ingesteld ten behoeve van het beheer van voormalige militaire gebouwen, werken en terreinen, welk beheer dus aan het Afwikkelingsbureau Defensie werd onttrokken (zie Algemeen Rijksarchief, archief van de Dienst voor Bijzonder Beheer van de Rijkswaterstaat 1941-1947, Den Haag (niet gepubliceerd) 1993, nummer toegang 2.16.76. ) . Met ingang van 25 juni 1940 werd het bureau van de SG omgedoopt in het kabinet van het hoofd van het Afwikkelingsbureau, terwijl het bureau Wachtgelden van de VIIIe afdeling werd overgebracht naar de afdelingen III A en B. Bij beschikking van 8 juli 1940 van Christiansen werd aan gen.maj. N.T Carstens met ingang van 15 juli 1940 de bevoegdheid tot ontslag en pensionering van militairen gedelegeerd ( Inv.nr. 5098. ) . Op 27 augustus 1940 werd het hoofd van het Afwikkelingsbureau gemachtigd voorzieningen te treffen inzake bezoldiging, wachtgeld en pensioen van het militair personeel en schadeloosstelling van burgerwerkkrachten in dienst van de voormalige Land- en Zeemacht en betreffende de verzorging van nabestaanden ( "Verordening van den Rijkscommissaris voor het bezette gebied nopens maatregelen ten aanzien van de bezoldiging en verzorging van militair en burgerlijk personeel der voormalige Nederlandsche Zee- en Landmacht nr. 114", in: ) Verordnungsblatt/Verordeningsblad ( . Instemming was wel nodig van SG van het departement van Financiën en, voor zover nodig, van de SG van het departement van Binnenlandse Zaken. ) . Met ingang van 1 november 1940 werd de IIe afdeling C opgeheven.
Op 24 april 1941 werden het Centraal Registratie Bureau en de afdelingen III A en B gesloten. Op 6 mei werd de IIIe afdeling wederom geopend, en bij brief van 10 juli 1941 van gen.maj. Schwabedissen, "Chef des Generalstabes für die Demobilmachung der Niederländischen Wehrmacht", werd het Centraal Registratie Bureau weer geopend en gesteld onder afdeling C van het afwikkelingsbureau van het departement van Defensie. Op 26 mei 1941 werden de afdelingen III A en B samengevoegd tot één afdeling.
Met ingang van 1 juli 1941 werd het afwikkelingsbureau van het departement gereorganiseerd ( Voor een overzicht zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.15. ) .
1.10 Commissariaat voor de belangen van de voormalige Nederlandsche Weermacht 1 februari 1942 - 24 juni 1945
Met ingang van 1 februari 1942 werd op bevel van de Duitse Weermachtbevelhebber in Nederland de titel van Hoofd van het Afwikkelingsbureau van het departement van Defensie gewijzigd in Commissaris voor de belangen van de voormalige Nederlandsche Weermacht ( Inv.nr. 5068, verbaal van 6 februari 1942 nr. 154. ) . In verband hiermee werd de naam van het Afwikkelingsbureau van het departement van Defensie gewijzigd in Commissariaat voor de belangen van de voormalige Nederlandsche Weermacht. Een en ander vond plaats op grond van het feit dat de afwikkelingswerkzaamheden waren beëindigd en er voornamelijk een verzorgingstaak overbleef.
Bij beschikking van de Commissaris van 24 februari 1942, kabinet nr. 2 werd de regeling van inwendige dienst bij het Commissariaat vastgesteld. De organisatie in afdelingen en bureaus bleef gelijk aan die van het Afwikkelingsbureau welke was vastgesteld op 1 juli 1941.
Op 21 mei 1942 werd Hasselman op eigen verzoek ontheven uit zijn functie van Commissaris. De terugvoering van nagenoeg het hele korps Nederlandse officieren in krijgsgevangenschap was hiervan de oorzaak. Hasselman koos ervoor ook in krijgsgevangenschap te worden afgevoerd, omdat naar zijn mening zijn plaats bij "mijn kameraden" was. De functie werd overgenomen door L.C. Rietveld. Bij zijn benoeming werden de bevoegdheden van gen.maj. Carstens overgenomen door Rietveld. Carstens ging evenals kap. Hasselman op eigen verzoek in krijgsgevangenschap.
Ingevolge bevel van de Weermachtbevelhebber in Nederland werd een deel van het commissariaat op 15 april 1944 geëvacueerd van 's-Gravenhage naar Velp. Door bominslag en brand op 26 februari 1945, 14.15 uur werd het perceel Fluweelen Burgwal 12a verwoest. In het pand was een belangrijk deel van het (geheim) archief van het departement van Oorlog, c.q. Defensie ondergebracht ( Voor een proces-verbaal van de gebeurtenissen van die dag en een opgave van de door de brand verloren gegane archieven en archiefgedeelten, zie inv.nr. 5071, verbaal van 23 juli 1945 nr. 96. ) .
1.11 Bevrijding en herstel van het departement van Oorlog 1945
Na de bevrijding van noordelijk Nederland ontstond er onzekerheid over bestuurs- en andere bevoegdheden tussen de Vertrouwensmannen enerzijds en het Militair Gezag anderzijds ( Het valt buiten het kader van deze inleiding van dit institutioneel overzicht om hier verder op deze kwestie in te gaan. Voor literatuur over deze kwestie, zie: H.W. van Asten, ) Jetzt kommen die Vertrauensmänner unter dem Kommissar aus Utrecht ( (Amsterdam 1982). PEC deel 5a: Ministers- en kabinetscrises, voorbereiding terugkeer (Staten-Generaal, Militair Gezag, Vertrouwensmannen)) pag. 723 e.v. ) Verslag van de werkzaamheden van vertrouwensmannen der regeering ( ('s-Gravenhage 1946). ) . Op 7 mei bezocht oud-SG Ringeling Rietveld en overhandigde hem een brief van de Vertrouwensmannen. Deze brief luidde:
Aan den heer Ringeling Secretaris Generaal van het Departement van Defensie. Namens de Vertrouwensmannen van de Nederlandsche Regeering, verzoek ik U Uwe werkzaamheden als Secretaris Generaal van het Departement van Defensie op maandag 7 mei 1945 te hervatten. Namens het College, van Schellen, secretaris.
Op 8 mei 1945 verscheen er een Nederlandse Staatscourant, door de Vertrouwensmannen uitgegeven PEC ( deel 5b, p. 539. ) . Deze hadden enkele dagen met het uitbrengen van deze Staatscourant gewacht. Deze aarzeling kwam voort uit het feit, dat de komst van het Militair Gezag elk moment verwacht werd. Toen deze uitbleef, werd Staatscourant 39, met hierin ondermeer opgenomen het "Besluit van de door de Regeering aangewezen Vertrouwensmannen, houdende voorzieningen met betrekking tot de Departementen van Algemeen Bestuur en derzelver beheer", uitgebracht. Daarin werd bepaald dat het Commissariaat voor de belangen van de voormalige Nederlandsche Weermacht zijn werkzaamheden diende te staken en dat Ringeling, de voormalig Secretaris-Generaal van het departement van Defensie, wederom werd belast met het beheer van het ministerie van Defensie. Van deze Staatscourant werden slechts enkele exemplaren verzonden. In opdracht van generaal Kruls werden de exemplaren welke nog niet verzonden waren in beslag genomen. Als overweging werd gegeven dat men wenste te voorkomen, dat
(...) waar elders in het land de maatregelen van het Militair Gezag reeds golden, in het westen maatregelen zouden gelden van Vertrouwensmannen, welke misschien dezelfde onderwerpen betroffen, maar niet dezelfde inhoud hadden als de door de chef staf Militair Gezag uitgevaardigde besluiten...
PEC ( , 5a p. 786. ) . Op 28 mei werd door middel van een verordening van de Chef van de Staf Militair Gezag ( Landmachtstaf Sectie Militaire Geschiedenis, Collectie mr. A.M.R. Mommers, doos 603C, Publicatieblad van het Militair Gezag, 6 juni 1945, nr. 32, no. V 13 (121) Intrekking besluit, houdende voorzieningen met betrekking tot de departementen van algemeen bestuur. ) het besluit van de Vertrouwensmannen van 8 mei ingetrokken en buiten werking gesteld. In de verordening werd gesteld, dat door het intreden van de bijzondere staat van beleg en door de aankomst van het Militair Gezag de taak van de door de regering aangewezen Vertrouwensmannen erop zat. Verder was door middel van diverse KB's reeds voorzien in het beheer en taakomschrijving van de ministeries. Op 14 mei 1945 werd op last van de Chef Staf Militair Gezag een Adviescommissie voor de zuivering van het personeel van het voormalig Commissariaat voor de belangen van de Nederlandsche Weermacht ingesteld. Deze commissie diende een onderzoek in te stellen naar het beleid van het betrokken personeel en advies uit te brengen welke zuiveringsmaatregelen ten aanzien van dat personeel genomen moesten worden ( Def/CAD, archief van het ministerie van Marine te Londen, 1940-1949, AZ 12 G 1945. ) . De datum van opheffing van het Commissariaat is, ondanks uitvoerige naspeuringen in diverse archieven, niet exact vast te stellen. Deze moet worden gezocht omstreeks juni 1945. Als cesuur is in deze inventaris aangehouden 24 juni 1945. Op deze datum aanvaarde mr. J. Meynen zijn ambt als minister van Oorlog ( Het ministerie van Defensie was op 27 juli 1941, tijdens de ballingschap van de regering in Londen, opgeheven. Hierop werden wederom ingesteld in departement van Marine en een departement van Defensie. Deze situatie werd na de Tweede Wereldoorlog gehandhaafd. Zie: Def/CAD, Archief van het ministerie van Oorlog te Londen, 8 augustus 1941, nr. 28. Zie ook Bosscher, deel 1 p. 329-330. ) in het kabinet Schermerhorn-Drees. Met ingang van 26 juni 1945 werd L.C. Rietveld benoemd tot SG van het departement van Oorlog ( Inv.nr. 316, verbaal van 26 juni 1945 nr. C2. ) . En op 28 juni trad de organisatie van het nieuwe departement van Oorlog in werking. Naast de Ie t/m XIIe afdeling fungeerde een afdeling L, de uit Londen overgekomen afdeling, bestaande uit 9 bureaus ( Def/CAD, archief van het ministerie van Oorlog te Londen, 3 juli 1945 nr. 15. Voor een overzicht zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.16. ) . Op 31 mei 1945 vertrok de minister van Oorlog definitief van Londen naar Nederland ( Def/CAD, Archief Staf Bevelhebber Nederlandse Strijdkrachten, bundel 96, Circulaire van de minister van Oorlog aan alle ministers, bureaus en diensten inzake de overgang van het departement van Oorlog. Met bijlagen. 1945. Zie ook: Def/CAD, archief Oorlog Londen, 1 mei 1945 verbaal 10 A. Bevat o.a. uitvoeringsbepalingen terugkeer naar Nederland. ) . Het personeel van zijn departement volgde zo'n twee weken later, waarna het Londense departement werd omgezet in het Bureau Londen van het Nederlandse ministerie van Oorlog, een dienstafdeling welke rechtstreeks onder de minister ressorteerde. De werkzaamheden van afdeling L van het departement van Oorlog te Den Haag werden op 28 juli 1945 beëindigd. Volgens richtlijnen werden de werkzaamheden door de reguliere departementsafdelingen overgenomen. Vanaf 6 augustus 1945 vonden diverse besprekingen plaats om te komen tot een hervorming van de hogere legerleiding ( Inv.nr. 5072, verbaal van 30 juli 1945 afd. II nr. 27. Def/CAD, gerubriceerd archief van het Hoofdkwartier Generale Staf, 1945, ongenummerd, nr.8 ZG/45, verslagen betreffende besprekingen over de hogere legerleiding. ) . Op 17 augustus werd een afdeling Psychologische Dienst bij het departement ingesteld ( Inv.nr. 5072, verbaal van 17 augustus 1945 nr. 148. ) , terwijl op 10 september 1945 een bureau voorlichting en perszaken werd ingedeeld bij de IIe afdeling ( Inv.nr. 5073, verbaal van 10 september 1945 nr. 176. ) .
Bij beschikking van de SG van 30 oktober 1945 werd bepaald dat voor wat betreft de benaming in plaats van departement, ministerie van Oorlog geschreven diende te worden. Met ingang van 1 november 1945 werden als resultaat van de eerder gememoreerde besprekingen de IIe (Generale Staf), de IVe (Artillerie) en de VIe afdeling (Intendance) van het ministerie opgeheven. Tegelijkertijd werd ingesteld het Militair Kabinet van de minister van Oorlog. Taak van het Kabinet was "(...) den Minister en den Secretaris-generaal rechtstreeks ter zijde te staan in alle aangelegenheden van strategischen-, militair-organisatorischen, militair-technischen, en krijgstuchtelijken aard, zoomede de van het Departement uitgaande publieke voorlichting te verzorgen". Het Militair Kabinet (MK) was ingedeeld in vijf bureaus.
Voorts werd met ingang van voornoemde datum ingesteld de functie van Adjudant-Generaal. Deze ressorteerde rechtstreeks onder de Secretaris-Generaal en was belast met militaire personeelszaken en geestelijke verzorging. De Adjudant-generaal gaf direct leiding aan de zogenaamde A afdelingen. De zogenaamde "B afdelingen" bleven direct onder de SG geplaatst. Buiten de afdelingen stonden het bureau van de adjudant van de minister van Oorlog, het bureau van de SG, en het bureau Gravendienst ( Inv.nr. 5074, verbalen van 24 oktober 1945 nr. 139, 25 oktober 1945 nr. 127 en 27 oktober 1945 nr. 83. Voor een overzicht van de organisatie zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.17. ) .
De Chef van de Generale Staf, de Inspectie van de geneeskundige Dienst der Koninklijke Landmacht en de Inspectie der Militaire Administratie bleven rechtstreeks onder de minister van Oorlog staan. De Kwartiermeester-Generaal, een nieuw gecreeerde functie, kwam voor een deel rechtstreeks onder de minister te ressorteren en voor een deel onder de Chef van de Generale Staf.
Voorts werd er een Legerraad ingesteld. Leden waren de SG, de chef van het Militair Kabinet, de Inspecteur-Generaal, de Chef van de Generale Staf, de Kwartiermeester-Generaal en de Adjudant-Generaal onder leiding van de minister van Oorlog. Haar taak bestond uit het coördineren van de werkzaamheden in de legerleiding van de Koninklijke Landmacht en het adviseren van de minister over hoofdlijnen van het beleid.
Leidende gedachte achter deze reorganisatie was de idee dat Nederland voor wat betreft materiële steun en de verzorging van opleidingen vooral was aangewezen op Engeland. Om een goede communicatie te waarborgen diende de organisatie van het Nederlandse departement zich te richten naar zijn Britse equivalent.
2. Overzichten bij de geschiedenis van de organisatie
2.1 Organisatie, taken en formatie volgens SB 8 maart 1814, nr. 11
  • Secretaris
    • supervisie over de afdelingen
    • toezicht op alle antwoorden en beschikkingen, en hun verband met het geheel der administratie
    • vervanging van de CGO bij ziekte of absentie
  • 1e Afdeling: Algemene Zaken
    • inschrijving en verdeling van inkomende stukken
    • toezicht op de verzending van berichten
    • inning van leges en zegelgelden
    • bijhouden van de generale index en bewaring der archieven
    • militaire justitie en politie, toezicht op auditeurs-militair en geweldige provoosten, kortingen op officierstractementen
    • alles wat tot geen bepaald vak betrekking heeft
    • geheime zaken
    • De afdeling werd onderverdeeld in drie bureaus:
      • 1e Bureau: Generale Secretarie, Militaire Justitie, Kortingen; met 1 eerste commies, 1 tweede commies en 8 klerken
      • 2e Bureau: Generale Expeditie, inning van leges en zegelgelden; met 1 eerste commies, 1 tweede commies en 1 klerk
      • 3e Bureau: Index en Archieven; met 1 eerste commies, 1 tweede commies en 1 klerk
  • 2e Afdeling: Personeel der Armee
    • werving, lichting en organisatie der korpsen
    • aanstellingen en ontslagen van officieren van de Generale Staf, plaatselijke staven, infanterie en cavallerie
    • rangreclames, beoordeling van verzoeken om pensioenen of gagementen en opmaken van acten dienaangaande
    • correspondentie met Generaals en chefs der korpsen over pure militaire objekten
    • desertie en discipline
    • redactie van sterkte- emplacements- en situatielijsten
    • aanhouden van een verzameling van staten van dienst
    • De afdeling werd miet nader onderverdeeld en zou, naast het hoofd, die oud-officier der Infanterie moest zijn, bestaan uit 1 eerste commies, 1 tweede commies en 3 klerken.
  • 3e Afdeling: Soldijen, Administratie en Cotnrole
    geleid door de Commissaris voor de Monstering, een bestaande functionaris van de Generale Staf. De ondercommissarissen voor de Monstering, deel uitmakend van de bureaus van het departement, zouden tevens tot de 3e afdeling worden gerekend.
    • zorg voor de soldij, de betaling van Armee, Landmilitie en militaire instellingen
    • controle van gepensioneerden en gegageerden
    • onderzoek en de afdoening van declaraties, reis- en bureau-kosten, gratificaties en toelagen
    • De afdeling werd onderscheiden in twee bureaus:
      • 1e Bureau: Controle der Armee, Soldijbetaling en Inwendige Administratie der Korpsen; met 1 eerste commies, 2 tweede commiezen en 10 klerken
      • 2e Bureau: Pensioenen en Gagementen; met 1 tweede commies en 3 klerken
  • 4e Afdeling: Voeding, Huisvesting, Kleding en Remonte der Armee
    • zorg voor aanbesteding, levering, uitdeling en betaling van levensmiddelen en fourrages voor de Armee en voor de belegeringsvoorraad
    • zorg voor brandstof in kampen, kantonnementen en garnizoenen en voor "vuur en licht" in militaire wachten
    • afwikkeling van declaraties voor kazernering en militaire transporten te water en te land, alsook voor onderhoud van militaire gevangenen
    • zorg voor de verpleging van krijgsgevangenen
    • onderzoek van declaraties wegens leveringen aan hospitalen
    • zorg voor kleding, uitusting en remonte der Armee, en het toezicht op het Kledingmagazijn
    • De afdeling werd verdeeld in drie bureaus:
      • 1e Bureau: 1e Bureau; met 1 eerste commies, 2 tweede commiezen en 4 klerken
      • 2e Bureau: Kazernering, Onderhoud van Militairen en Krijgsgevangenen, Fourniteures voor de Hospitalen; met 1 eerste commies, 1 tweede commies en 3 klerken
      • 3e Bureau: Kleding, Equipement en Remonte; met 1 eerste commies en 2 klerken
  • 5e Afdeling: Algemene Comptabiliteit
    • redactie van de jaarlijkse begroting, formeren van maandelijkse aanvragen om fondsen, verdeling van toegestane sommen en toezicht op de besteding ervan
    • bewaring van alle contracten
    • opmaken en registreren van betalingsopdrachten
    • onderzoek en de opstelling van alle geldelijke rekeningen
    • alle declaraties wegens huishoudelijke kosten van het Commissariaat-Generaal en wegens het materieel der Artillerie en Genie, en wegens kosten die niet onder de andere afdelingen ressorteerden
    • opstelling van de algemene administratieve verantwoording van het Departement
    • De afdeling werd verdeeld in twee bureaus:
      • 1e Bureau: Declaratiën en Rekeningen; met 1 eerste commies, 1 tweede commies en 2 klerken
      • 2e Bureau: Aanvragen, Consenten en Ordonnancering; met 1 tweede commies en 3 klerken
  • Tenslotte 1 kamerbewaarder / conciërge en 8 boden en bedienden.
2.2 Taakverdeling en samenwerking tussen Commissariaat-Generaal en Generale Intendance ingevolge KB 29 juni 1815, nr. 64.
Het werkterrein van het Commissariaat-Generaal zou omvatten:
  • algemene zaken die tot geen bepaald vak horen
  • militaire rechtspleging, politie en discipline bij de Armee
  • verzoeken om kortingen op tractementen en pensioenen
  • verzoeken om huwelijkstoestemming van officieren
  • lichting en werving van personeel en recruten
  • organisatie, formatie, incorporatie, oefening, uitrusting en uniform van de verschillende staven, van de korpsen van alle wapenen, inbegrepen die met bestemming Oost- of West-Indië tot het moment van inscheping
  • aanleggen van stamboeken en overige registraties van de burgerlijke stand van de Armee
  • voordrachten voor aanstelling, bevordering en ontslag van officieren, uitgezonderd administrateurs en officieren van gezondheid
  • voordrachten voor aanstelling, bevordering en ontslag van magazijnmeesters der artillerie, conducteurs, opzichters van fortificatiën, sluiswachters, portiers, boomsluiters e.d., alsook fiskaals of auditeurs-militair en geweldige provoosten
  • verlening van verlof, paspoorten en uitgifte van brevetten en acten van ontslag
  • beordeling van alle rangreclames
  • beoordeling van voordrachten tot toelating van leerlingen tot de Artillerie- en Genieschool te Delft
  • het toezicht op die school
  • voordrachten voor verlening van pensioenen en gagementen
  • militaire operaties, "mouvementen" en garnisoensveranderingen
  • het materieel der artillerie
  • het materieel der genie
In de laatste drie items werd echter de medebemoeienis van en afstemming met de Intendant-Generaal uitdrukkelijk bepaald.
Voorzien werd de detachering van enkele officieren van de Generale Staf bij de 2e afdeling, terwijl voor de 3e afdeling oud-officieren van de artillerie en genie werden bestemd onder uitdrukkelijke bepaling, dat geen actief dienende officieren van die wapens in het commissariaat-generaal werkzaam zouden zijn. Verder diende de Commissaris-Generaal een voordracht te doen voor de organisatie van de 1e afdeling.
Het werkterrein van de Generale Intendance werd als volgt omschreven:
  • de zorg voor de tractements- en soldijbetaling van het departement, de landmacht en alle militaire instellingen en inrichtingen, inbegrepen vergoedingen voor reiskosten, gratificaties e.d.
  • de inspectie van en het toezicht op de inwendige administratie van de korpsen en militaire instellingen zoals geïnstrueerd aan de inspecteurs der administratie bij KB van 20 februari 1815 nr. 21
  • kleding, equipement, remonte en harnachement van alle korpsen van alle wapens
  • de verzorging met levensmiddelen, fourages en brandstoffen
  • het bijeenbrengen van belegeringsvoorraden
  • de huisvesting van de soldaten in garnizoenen, kantonnementen en op mars
  • de aanschaf van velduitrusting en kampementsbenodigdheden
  • de verzorging met transportmiddelen te land en te water
  • de oprichting en het onderhoud van de transport wagentrein en de inrichting van wagenparken voor het vervoer van levensmiddelen, fourages, tenten e.d.
  • de administratie der vaste en veldhospitalen
  • de verpleging van gevangenen "in de provoosten" en van de veroordeelden tot "confinement in den kruijwagen" [vrijheidsstraf met plicht tot kruiwagenarbeid]
  • voeding en onderhoud van krijgsgevangenen
  • voordrachten tot aanstelling, bevordering, ontslag en pensionering van inspecteurs, onderinspecteurs en adjuncten van administratie, van kwartiermeesters, officieren van gezondheid en beambten van de geneeskundige dienst, en van magazijnmeesters en overig personeel belast met de administratie van goederen onder de bevoegdheid van de Intendant-Generaal
  • de verstrekking van geldmiddelen aan comptabelen
  • de inspectie van kassen en comptabiliteit van deze comptabelen
  • toezicht op hun borgtochten en de vernieuwingen daarvan
  • oppertoezicht over de directie van de Weduwen- en Wezenkas van officieren
  • onderzoek en liquidatie van alle geldelijk aanspraken op de administratie van Oorlog
  • voorlopige opneming van alle geldelijke en materieelverantwoordingen
  • opstellen van de maandelijkse aanvragen van fondsen en de verdeling daarvan over de resp. bureaus en belanghebbenden
  • verlenen van opdrachten tot betaling van schulden van het departement van Oorlog
  • de zorg voor de storting in de schatkist van de opbrengsten van verpachtingen, verhuringen en verkopingen
  • de comptabiliteit van alle takken van de administratie van Oorlog
  • de verantwoording van de sommen die bij de Staatsbegroting aan het departement van Oorlog zijn toegekend
Uitdrukkelijk werd bepaald, dat de hoofden van de "ministeriële departementen", alle hoge staatscolleges en ambtenaren, de gouverneurs in de provincies en alle magistraten in gelijke betrekking zouden staan tot de Intendant-Generaal als tot de Commissaris-Generaal, waarmee nog eens hun gelijkwaardigheid werd onderstreept.
Nadere bepalingen regelden de verhouding van de Intendant-Generaal met de inspecteurs der administratie, welk korps ook zou worden uitgebreid.
De Intendant-Generaal werd gelast een organisatie-voorstel in te dienen voor zijn "hoofdafdeling".
Bepaald werd voorts dat de Commissaris-Generaal en Intendant-Generaal in goede harmonie en nauw overleg dienden samen te werken, met name in de volgende zaken:
  • de begroting van het departement van Oorlog, die door Commissaris-Generaal en Intendant-Generaal gezamenlijk diende te worden ingediend bij de Koning
  • de voorstellen van de Inspecteur-Generaal der Artillerie omtrent buitengewone en belangrijke aankopen, bestellingen en constructies van geschut, wapens, buskruit, munitie, projectielen, affuiten, caissons, fourgons en dergelijke, die bij het budget niet waren voorzien
  • soortgelijke voorstellen van de Inspecteur-Generaal der Fortificatiën inzake de aanleg van nieuwe of de verbetering van bestaande werken
  • de aankoop of verkoop van onroerende zaken
  • het verlenen van pensioenen en gagementen aan militairen, hun weduwen en wezen
Nadere bepalingen regelden op welke wijze aan beider competenties in deze zaken recht gedaan zou worden.
Uitdrukkelijk werd verder vastgesteld, dat de algemene Charterkamer bij het departement van Oorlog, onder het beheer zou blijven staan van de Secretaris van het departement, maar diende te worden ingericht voor gemeenschappelijk gebruik van zowel het Commissariaat-Generaal als van de Generale Intendance.
2.3 Organisatie, taken en formatie van het Commissariaat-Generaal van Oorlog volgens KB 30 juli 1815, nr. 55
  • Secretaris
    • supervisie over de afdelingen
    • toezicht op alle antwoorden en beschikkingen, en hun verband met het geheel der administratie
    • vervanging van de CGO bij ziekte of absentie
    • leiding van de 1e afdeling
  • 1e Afdeling: Algemene Zaken, onder leiding van de Secretaris
  • De afdeling was verdeeld in 5 bureaus:
    • 1e Bureau: Inschrijving en verdeling van inkomende stukken; algemene zaken; huwelijken van officieren; recueils van eed; geheime correspondentie en secreet register; met 1 eerste commies (tevens belast met de opperdirectie over het 2e - 4e bureau) en 4 klerken
    • 2e Bureau: Generale Secretarie; met 1 tweede commies en 9 klerken
    • 3e Bureau: Generale Expeditie; met 1 tweede commies en 2 klerken
    • 4e Bureau: Generale Index en Archieven
      1e sectie: Algemene Charterkamer; met 1 eerste commies-chartermeester en 1 klerk
      2e sectie: Generale Index; met 1 eerste commies-chartermeester en 1 klerk
    • 5e Bureau: Militaire Justitie en politie; personeel der auditeurs-militair en geweldige provoosten; kortingen op tractementen; met 1 eerste commies en 2 klerken
  • 2e Afdeling: Personeel en Militaire Zaken, onder leiding van een hoofdofficier van de Generale Staf
    • 1e Bureau: Werving, lichting en organisatie der Armee en Nationale Militie; vreemde troepen op capitulatie in dienst van de koning; formatie en oprichting van de koloniale troepen; met 1 hoofdofficier en 1 officier der Generale Staf en 2 klerken
    • 2e Bureau: Militaire operaties, mouvementen, garnizoensveranderingen; correspondentie met militaire en civiele autoriteiten over pure militaire objecten; met 1 hoofdofficier en 2 officieren der Generale Staf, en 2 klerken
    • 3e Bureau: Aanstellingen, bevorderingen, verplaatsingen en ontslagen van officieren van de Generale Staf, plaatstelijke staven, infanterie en cavalerie; rangreclames; opmaken van dienstbrieven; Algemeen Register van officieren; stamboeken, dienststaten, conduitelijsten; situatie en emplacement der Armee; met 1 hoofdofficier en 2 officieren der Generale Staf en 9 klerken
    • 4e Bureau: Pensioenen en gagementen; toelating tot de garnizoenscompagnieën; correspondentie daarover met de Inspecteur[s]-Generaal; opmaken van acten van pensioen en gagement; met 1 eerste commies, 1 tweede commies en 2 klerken
  • 3e Afdeling: Artillerie en Genie, geleid door een hoofdofficier van de Generale Staf
    • 1e Bureau: Aanstelling, bevordering, verplaatsing en ontslag van officieren bij de Artillerie, Ingenieurs, Pontonniers, Mineurs, Sappeurs, Artillerie- en Pontontrein; formatie en organisatie van die korpsen; Artillerie- en Genieschool en de toelating van leerlingen; met 1 hoofdofficier der Generale Staf, 1 tweede commies, 3 klerken
    • 2e Bureau: Wapening der Armee, de constructie en fabricage van geschut, wapenen en affutage; oorlogswerktuigen en -behoeften en al wat tot het materieel der Artillerie hoort; toezicht op alle etablissementen dienaangaande; controle op de voorraden in arsenalen en magazijnen; met 1 tweede commies en 4 klerken
    • 3e Bureau: Aanleg, constructie, verbetering en verwijdering van fortificatiewerken, onderhoud van poorten, bruggen, sluizen, beren en andere waterwerken waarmee het departement bemoeienis heeft; militaire gebouwen; verpachting van visserijen en grasgewassen; verkoop en verhuur van gronden of gebouwen; verlening van vergunningen voor cultuur of constructie binnen de bepaalde kring van vestingen. Topografisch Bureau; met 1 hoofdofficier der Generale Staf en 2 klerken
  • 1 kamerbewaarder/concierge, 4 boden en 4 bureaubedienden
2.4 Organisatie, taken en formatie volgens KB 2 september 1818, nr. 89
  • Secretaris
  • Afdeling Secretariaat
    • 1e Bureau: Algemene zaken; protestantse en roomskatholieke militaire eredienst; huwelijken van officieren der militaire administratie en officieren van gezondheid; personeel van het DvO; verzorging van schrijfbehoeften, vuur en licht in het DvO; vereffening van rekeningen die geen der afdelingen in het bijzonder betreft; geheime correspondentie en Secreet Register; inschrijving van alle inkomende stukken; met 1 eerste commies, 2 tweede commiezen, 1 eerste klerk, 2 tweede klerken
    • 2e Bureau: contentieuze zaken van allerhande aard; kortingen op tractementen van officieren; met 1 eerste commies, 2 klerken
    • 3e Bureau: Centrale comptabiliteit; met 1 eerste commies bureauchef
    • -- 1e Sectie: Redactie van de jaarlijkse begroting en de maandelijkse aanvragen om fondsen, verdeling van de toegekende consenten; met 1 eerste commies, 2 klerken
    • -- 2e Sectie: Ordonnancering; met 1 tweede commies, 1 eerste en 2 tweede klerken
    • 4e Bureau: Algemene Secretarie; met 1 tweede commies, 2 eerste en 10 tweede klerken
    • 5e Bureau: Inning van leges; verzending van alle berichten; met 1 eerste commies, 1 tweede commies, 1 eerste klerk en 2 tweede klerken
    • 6e Bureau: Algemene Index; met 1 eerste commies, 1 tweede commies, 2 klerken
    • 7e Bureau: Archieven; met 1 archivist met de rang van tweede commies, 1 charterklerk
  • 1e Afdeling: Militaire Zaken
    • met 1 directeur, 1 adjunct-directeur
      • 1e Bureau: Werving en organisatie van de staande armee en vreemde troepen; stamboeken; opmaken en registreren van dienstbrieven; verloven; huwelijkstoestemming aan officieren; mouvementen; verzoeken om ontslag; toelating tot de Garnizoenscompagnieën; met 1 tweede commies, 1 eerste en 5 tweede klerken
      • 2e Bureau: Overnemen en in dienst stellen van militiecontingenten; jaarlijkse wegzending van verlofgangers en inlijving voor herhaling; mutaties bij de militie, correspondentie daarover met Binnenlandse Zaken en de Gouverneurs in de provincies; met 1 eerste commies, 1 eerste en 1 tweede klerk
      • 3e Bureau: Pensioenen, gagementen en gratificaties; registers van gepensioneerden en gegageerden; opmaken en registreren van gagementsacten; correspondentie dienaangaande; met 1 eerste commies, 1 tweede commies, 2 klerken
  • 2e Afdeling: Comptabiliteit
    • met 1 directeur
      • 1e Bureau: Revisie der monsterrollen; verrekening van uitgaven voor werving, huisvesting en voeding e.d.; met 1 eerste verificateur met rang van tweede commies, 1 adjunct-verificateur met rang van eerste klerk, 6 gewone verificateurs of tweede klerken
      • 2e Bureau: betalingsregisters; afrekening met de korpsen; betaling van officieren zonder troepen; verrekening van het verschuldigde aan de Weduwen- en Wezenkas; toezicht op de inwendige administratie, de kleding en uitrusting; correspondentie met de Algemene Rekenkamer over de competentie der korpsen en met de Hoofdbetaalmeester voor de uitgaven van Oorlog.
      • -- 1e Sectie: Afrekening met de korpsen en toezicht op hun administratie; met 1 eerste boekhouder met rang van tweede commies, 5 tweede klerken
      • -- 2e Sectie: Zorg voor de tractementsbetaling der Officieren zonder troepen en van het verschuldigde aan de Weduwen- en Wezenkas; met 1 tweede commies, 3 klerken
  • 3e Afdeling: Materieel der Armee, Geneeskundige Dienst en Hospitalen
    • met 1 directeur
      • 1e Bureau: Voeding van manschappen en paarden; remonte der cavalerie en aankoop van het harnachement; met 1 eerste commies, 1 eerste en 2 tweede klerken
      • 2e Bureau: Logis der troepen in de garnizoenen, kantonnementen en kampen; verwarming en verlichting der militaire wachten; verzorging van transportmiddelen te land en te water; met 1 eerste commies, 1 tweede commies, 3 klerken
      • 3e Bureau: Geneeskundige Dienst en Hospitalen; met 1 eerste commies;
      • -- 1e Sectie: Personeel der officieren van gezondheid en gemployeerden in de hospitalen, zorg voor het materieel; met 1 tweede commies, 2 klerken
      • -- 2e Sectie: Financiële en materiële comptabiliteit; met 1 tweede commies, 3 klerken
  • 4e Afdeling: Materieel der Artillerie en Genie
    • met 1 directeur, 1 adjunct-directeur speciaal belast met het toezicht op het 1e en 2e bureau
      • 1e Bureau: Personeel der magazijnmeesters, conducteurs, opzichters, poortiers en boomsluiters; wetenschappelijke zaken van de artillerie en genie: met 1 tweede commies, 1 eerste en 3 tweede klerken
      • 2e Bureau: Algemene controle van 's Rijks Magazijnen; voorlopige opneming van de administratie van het materieel; met 1 controleur met rang van tweede commies, 4 klerken
      • 3e Bureau: Geldelijke administratie der magazijnmeesters en verdere comptabelen; vereffening van alle rekeningen betreffende de artillerie en genie; met 1 eerste commies, 1 tweede commies, 2 eerste en 4 tweede klerken
  • 1 kamerbewaarder, 1 conciërge, 6 boden, 6 assistent-boden
2.5 Organisatie, taken en formatie ingevolge KB 24 mei 1819 Litt. G5
  • Kabinet
    • openen van inkomende stukken
    • afdoeningscontrole
    • bewaring van de conduitelijsten van officieren
    • redactie van geheime rapporten
    • Secrete Registers en geheime correspondentie
  • 1e Afdeling
    • 1e Bureau
      • inschrijving van inkomende stukken, verdeling over de afdelingen;
      • zaken van protestantse en rooms-katholieke eredienst;
      • personeel van het departement;
      • verzorging van schrijfbehoeften, vuur en licht in het departement;
      • alles wat tot geen bepaald vak behoort en geen andere afdeling in het bijzonder aangaat
    • 2e Bureau
      • centrale comptabiliteit en redactie van de jaarlijkse begroting en de maandelijkse aanvragen om fondsen;
      • verdeling der consenten;
      • ordonnancering.
    • 3e Bureau
      • Bezegelen van stukken, inschrijving van goedgekeurde, aan leges onderhevige acten en contracten;
      • houden van repertoire daarvan;
      • inning en bewaring van leges;
      • bijzondere rekeningen daarvan met de Postdirectie en de onderscheiden solliciteurs;
      • verantwoording aan de Algemeen Administrateur der Legeskas, en van het Weduwen- en Wezenfonds der geëmloyeerden van het Algemeen Bestuur;
      • verzending van de berichten van het hele departement.
    • 4e Bureau
      • Generale Index en bewaring der Archieven.
  • 2e Afdeling
    • 1e Bureau
      • werving, lichting en organisatie van de korpsen der Armee en van vreemde troepen in dienst van de koning;
      • militaire operaties, instructies, mouvementen;
      • militaire justitie, politie en krijgstucht;
      • herziening van reglementen;
      • net schrijven van de berichten die van de afdeling uitgaan.
    • 2e Bureau
      • aanstellingen, bevorderingen, verplaatsingen, ontslagen verloven en huwelijken van officieren van alle wapenen;
      • aanstellingen en ontslagen van kadetten bij de korpsen en militaire scholen;
      • opmaken van dienstbrieven;
      • Algemeen Register van officieren; verzameling der dienststaten;
      • toelating en ontslag bij de Garnizoenscompagnieën;
      • aanhouden van stamboeken van officieren en manschappen;
      • beoordeling van rangreclames; redactie van sterkte- en emplacementslijsten
    • 3e Bureau
      • overnemen en in dienst stellen van de contingenten Nationale Militie, jaarlijks wegzenden van verlofgangers en het op herhaling roepen daarvan;
      • mutaties bij de Militie;
      • correspondentie dienaangaande met Binnenlandse Zaken en de Gouverneurs in de Provincies.
    • 4e Bureau
      • beoordeling van verzoeken om pensioen, gagement en gratificatie;
      • aanhouden van de registers van gepensioneerden en gegageerden;
      • opmaken en registreren van gagementsacten;
      • correspondentie daarover;
      • kortingen op tractementen van officieren en militaire administrateurs.
  • 3e Afdeling
    • 1e Bureau
      • Revisie der monsterrollen;
      • vereffening van reis- en verblijfkosten;
      • verificatie van declaraties wegens schutterijdiensten en wegens onderhoud van miliciens en verlofgangers voor hun in dienststelling tot aan de hoofdplaats
    • 2e Bureau
      • aanhouden van de betalingsregisters en verrekening met de korpsen;
      • zorg voor subsidies tot betaling der troepen;
      • verificatie van de betaalde stukken van de betaalmeesters;
      • betaling van officieren zonder troepen;
      • verrekening van het verschuldigde aan de Weduwen- en Wezenkas.
    • 3e Bureau
      • personeel der Agenten van het departement;
      • toezicht op kleding, equipement en harnachement en op de inwendige administratie en remonte
  • 4e Afdeling
    • 1e Bureau
      • voeding (in nature) van manschappen en paarden;
      • logies der troepen in garnizoenen kantonnementen en kampen;
      • zorg voor verwarming en verlichting der militaire wachten;
      • verzorging van transportmiddelen te land en te water voor vervoer van troepen en bagage
    • 2e Bureau
      • Geneeskundige Dienst en Hospitalen, personeel daarvan;
      • het net schrijven van de berichten van de afdeling
  • 5e Afdeling
    • 1e Bureau
      • personeel der magazijnmeesters, conducteurs, opzichters, portiers en boomsluiters;
      • wetenschappelijke zaken van artillerie en genie;
      • net schrijven van berichten uitgaande van de afdeling
    • 2e Bureau
      • algemene controle van 's Rijks magazijnen;
      • voorlopige opneming van de administratie van het materieel
    • 3e Bureau
      • geldelijke administratie der magazijnmeesters en verdere comptabelen;
      • vereffening van alle vorderingen betreffende de artillerie.
2.6 Organisatie en formatie volgens overzicht bij KB 16 november 1823, nr. 82
Het is niet zeker dat deze indeling ook door het departement is overgenomen. Het overzicht laat de gedetacheerde officieren en surnumeraire ambtenaren buiten beschouwing.
  • Secretarie
    met 1 Secretaris-Generaal
    • Redactie
      met 1 commies, 2 adjunct-commiezen
    • Agenda
      met 2 adjunct-commiezen
    • Expeditie
      met 2 adjunct-commiezen
    • Archief en Index
      met 1 commies, 2 adjunct-commiezen
    • Comptabiliteit
      met 1 commies, 2 adjunct-commiezen
  • Directie van het Personeel en Militaire Zaken
    met 1 Directeur, 2 commiezen, 4 adjunct-commiezen;
  • Directie van de Administratie
    met 1 Directeur, 3 commiezen, 4 adjunct-commiezen
  • Directie van het Materieel der Artillerie en Genie
    met 1 Directeur, 2 xommiezen, 6 adjunct-commiezen
  • voorts: 1 kamerbewaarder, niet gespecificeerd aantal boden
2.7 Organisatie, taken en formatie volgens KB 7 juli 1841 nr. 11, met de wijzigingen van KB 3 november 1843 nr. 14.
Wijzigingen tussen [ ]
Afdeling Taak Formatie
adjudant van de DGO
Secretaris-Generaal
  • behandeling van geheime zaken
personeel van het departement daartoe naar gelang de behoefte aan te wijzen
Afdeling Secretariaat
chef [vervallen] alsmede nader over de bureaus te verdelen: 6 schrijvers 1e kl., 6 [5] schrijvers 2e kl. en 7 schrijvers 3e kl.
- 1e Bureau
  • Algemene Secretarie en Expeditie
chef-1e lt.
- 2e Bureau
  • Index en Archieven
chef-kapitein, 1e lt.
- 3e Bureau
  • Algemene Comptabiliteit
chef-kapitein, 1e lt.
- 4e Bureau
  • Algemene Zaken;
  • Militaire Justitie, kortingen, contentieuse zaken;
  • verzorging van militaire huisgezinnen in de koloniën van de Maatschappij van Weldadigheid;
  • beoordeling van boekwerken;
  • bibliotheek van het departement
chef-rechtsgeleerde
Afdeling Personeel chef-hoofdofficier
in het bijzonder belast met zaken betr. de Duitse Bond, personeel der officieren incl. huwelijken: adjunct-chef majoor of kap.
"voor het werk van orde": 1e lt.
- 1e Bureau
  • Nationale Militie,
  • Schutterij,
  • stamboeken,
  • gewone vrijwillige indiensttreding,
  • ontslag uit de dienst
chef-kap., twee 1e lts.
- 2e Bureau
  • organisatie,
  • krijgstucht, reglementen,
  • onderwijs bij de korpsen,
  • Inspectie,
  • modellen van kleding en uitrusting bij Infanterie, Cavalerie en Marechaussee,
  • vrijwilligers dingend naar de rang van officier, examens,
  • Militaire Academie
chef-kap., twee 1e lts.
- 3e Bureau
  • mouvementen,
  • verlof,
  • overplaatsingen en huwelijken van onderofficieren en minderen,
  • koloniale zaken,
  • Marechaussee,
  • garnizoens- en inwendige dienst,
  • decoraties, medailles, metalen kruis,
  • Legerorders,
  • correspondentie over militaire zaken de algemene dienst betreffende
chef-kap., twee 1e lts.
- 4e Bureau
  • pensioenen, gagementen, gratificaties,
  • plaatsing bij de garnizoenstroepen,
  • posten en bedieningen voor oude militairen
chef-kap., 1e lt.
Afdeling Artillerie chef-hoofdofficier der Art., alsmede nader over de bureaus te verdelen: 3 schrijvers 1e kl. en 2 schrijvers 2e kl.
- 1e Bureau
  • beheer van het materieel der Artillerie en van de geldmiddelen,
  • armeren van sterkten,
  • buskruitfabricage, gieterijen van geschut en projectielen,
  • opmaken van jaarlijks verslag en van de begrotingen
chef-maj. of kap. [maj.] der Art., 1e lt. der Art.
- 2e Bureau
  • fabricage van draagbare wapens,
  • maken van tafels van afmetingen,
  • mededelingen aan de korpsen,
  • personeel der Artillerie vzv. officieren en ambtenaren,
  • samenstelling der Artilleriekorpsen,
  • modellen van kleding en uitrusting,
  • garnizoensplaatsen,
  • oefeningen der troepen, bibliotheken bij de korpsen,
  • opleiding van geweermakers,
  • regeling van wetenschappelijke zaken;
  • toezicht over het werk
    van orde bij de afdeling
chef-kap. der Art., 1e [2e] lt. der Art.
Afdeling Genie chef-hoofdofficier der Genie alsmede nader over de bureaus te verdelen: 4 tekenaars/graveurs, 4 tekenaars, 1 graveursleerling [13 tekenaars en graveurs], 2 drukkers, 1 steendrukker, 1 assistent-drukker, 2 schrijvers 1e kl., 2 schrijvers 2e kl., 2 [1] schrijvers 3e kl.
- 1e Bureau
  • personeel,
  • inspectie-zaken,
  • bevorderingen,
  • instructie,
  • modellen van kleding en uitrusting,
  • bevordering van wetenschappelijke zaken,
  • voorstellen,
  • archief der Fortificatiën
chef-kap. der Genie, twee 1e lts. der Genie
- 2e Bureau
  • Materieel en financieel der Genie
chef-hoofdofficier [kap.] der Genie, 1e [2e] lt. der Genie
- 3e Bureau
  • Topografie
chef-hoofdofficier [lkol.] Gen.Staf of Genie
Afdeling Administratie chef-hoofdintendant of intendant alsmede nader over de bureaus te verdelen: 6 schrijvers 1e kl., 6 [4] schrijvers 2e kl., 6 [4] schrijvers 3e kl. 1e Bureau
- 1e Bureau
  • Personeel der Intendance en van de officieren der militaire administratie,
  • administratieve inspecties,
  • werkzaamheden van algemene aard behorend tot de afdeling
chef-intendant of onderintendant hoofdofficier, kap.-onderintendant 2e kl., 2 1e lts. of adjunct-intendanten
- 2e Bureau
  • verstrekken en regulariseren van fondsen tot betaling van korpsen, van officieren zonder troepen, van 2/3- en nonactiviteits-tractementen en van pensioenen;
  • monsterrollen,
  • inwendige administratie en comptabiliteit der korpsen,
  • kleding en uitrusting, nachtlegers, bakkerijen,
  • remonte en reforme van paarden,
  • Weduwen- en Wezenkas voor officieren van de Landmacht
chef-intendant of onderintendant hoofdofficier, kap.-onderintendant 2e kl., 2 1e lts. of adjunct-intendanten
- 3e Bureau
  • Administratie der geneeskundige dienst en hospitaalinrichtingen,
  • vuur en licht in militaire wachten,
  • transporten te water en te land,
  • kazernering,
  • kampementseffecten en velduitrusting
chef-intendant of onderintendant hoofdofficier, kap.-onderintendant 2e kl., 2 1e lts. of adjunct-intendanten
De bezetting van het bureau van de Inspecteur-Generaal van de Geneeskundige Dienst der Land- en Zeemacht (IGGDLZ), te voorzien door het departement, werd bepaald op: drie [twee] 1e lts., 1 schrijver 1e kl., 1 schrijver 2e kl. en 1 schrijver 3e kl.
[Bij de revisie van 1843 telt de afd. Personeel 1 kap. minder en dient 1 1e lt. van de Cavalerie te zijn. Bij de afdeling Administratie worden in 1843 toegestaan: 1 onderintendant-hoofdofficier, 3 kap., 1
onderintendant, 4 1e lts., 2 adjunct-intendanten. In beide gevallen is onduidelijk op welke posten van de organisatie-1841 deze wijzigingen betrekking hebben.]
[In 1843 worden tevens vermeld: 1 kamerbewaarder, 1 concierge, 5 boden, 5 assistent-boden en 9 knechts].
2.8 Organisatie, taken en formatie volgens KB 22 augustus 1849, nr. 86
Secretaris-Generaal
Secretaris-Generaal 1
Bureau Secretariaat
referendaris (-rechtsgeleerde) 1
hoofdcommiezen 2
commiezen 2
1e luitenant 1
schrijvers 1e klasse 7
schrijvers 2e klsse 5
schrijvers 3e klasse 6
Bureau van het Personeel en Militaire Zaken
majoor chef de bureau 1
kap. 3
hoofdcommies 1
1e lt. 7
commies 1
schrijvers 1e klasse 6
schrijvers 2e klasse 6
schrijvers 3e klasse 5
Bureau der Artillerie
hoofdofficier chef de bureau 1
maj. (t.z.t. kap.) 1
kap. 1
commies 1
2e lt. 1
schrijvers 1e klasse 3
schrijvers 2e klasse 2
Bureau der Genie
hoofdofficier chef de bureau 1
kap. 1
1e lt. 2
3e lt. 1
schrijvers 1e klasse 2
schrijvers 2e klasse 2
schrijvers 3e klasse 1
graveur 1
tekenaar 1
Bureau der Militaire Administratie
onder-intendant 1e klasse, chef de bureau 1
hoofdcommies 1
kap. kwartiermeester 1
kap. 1
adjunct-(onder-)intendant 2
1e lt. kwartiermeester 3
2e lt. kwartiermeester 1
schrijvers 1e klasse 6
schrijvers 2e klasse 4
schrijvers 3e klasse 4
Topografisch Bureau
lkol. chef de bureau 1
tekenaar-graveur 1
graveurs 2
graveurs-leerlingen 3
tekenaars 3
1e drukker 1
2e drukker 1
steendrukker 1
assistent-drukker 1
Bureau van de Inspecteur-Generaal van de Geneeskundige Dienst
commies 1
adjunct-commies 1
1e klerk 2
2e klerk 2
Bedienden
kap. hoofd huish. beheer 1
kamerbewaarder 1
boden 4
assistent-boden 5
knechts 8
2.9 Organisatie en taken in 1878 volgens MB 29 december 1877, nr. 36 S
Het MB specificeert per bureau de daaraan toegewezen werkzaamheden.
  • 1e afdeling: Secretariaat
    • 1e Bureau: rechtskundige, algemene en comptabiliteitszaken
    • 2e Bureau: algemene militaire zaken
    • 3e Bureau: Secretarie, indices en archieven
  • 2e afdeling: Generale Staf
    • 1e Bureau: stafbureau
    • 2e Bureau: onderwijs en oefening
    • 3e Bureau: militie en schutterij
  • 3e afdeling: Infanterie
  • 4e afdeling: Artillerie
    • 1e Bureau: personeel en materieel der artillerie
    • 2e Bureau: technische zaken
    • 3e Bureau: comptabiliteit
  • 5e afdeling: Cavalerie
  • 6e afdeling: Genie
    • 1e Bureau: personeel en kazernering
    • 2e Bureau: vestingwerken
    • 3e Bureau: comptabiliteit
  • 7e afdeling: Geneeskundige Dienst
    • 1e Bureau: geneeskundige dienst
    • 2e Bureau: pharmaceutische dienst
    • 3e Bureau: veterinaire dienst
    • 4e Bureau: comptabiliteit
  • 8e afdeling: Intendance
    • 1e Bureau: personeel der Intendance, legeruitrusting en legerverpleging
    • 2e Bureau: magazijnen en verdere plaatselijke inrichtingen
    • 3e Bureau: controle en comptabiliteit
Onder onmiddellijke bevelen van de Secretaris-Generaal zou de ambtenaar staan die belast was met de huishoudelijke dienst ten departemente. De zorg voor de departementsbibliotheek bleef opgedragen aan de daarvoor bestaande commissie, onder wier bevelen een bibliothecaris zou staan. De betrekkingen van ambtenaar belast met de huishoudelijke dienst en van bibliothecaris zouden door dezelfde persoon bekleed kunnen worden.
2.10 Organisatie en taken en formatie volgens KBs 10 maart 1880, nr. 15, en 26 augustus 1880, nr. 8
  • 1e afdeling: Secretariaat
    • 1e Bureau: rechtskundige, algemene en comptabiliteitszaken
    • 2e Bureau: militie en schutterij
  • 2e afdeling: Generale Staf
    (geen bureau-indeling)
  • 3e afdeling: Personeel
    • 1e Bureau: personeel in werkelijke dienst en koloniale werving
    • 2e Bureau: pensioenen en werving voor het leger hier te lande
  • 4e afdeling: Artillerie
    • 1e Bureau: algemene artilleriezaken
    • 2e Bureau: technische zaken
    • 3e Bureau: comptabiliteit
  • 5e afdeling: Genie
    • 1e Bureau: algemene dienst der genie en kazernering
    • 2e Bureau: beheer der vestingwerken
    • 3e Bureau: comptabiliteit
  • 6e afdeling: Intendance
    • 1e Bureau: legerverpleging
    • 2e Bureau: kleding, uitrusting, nachtleger enz.
    • 3e Bureau: beheer, controle en comptabiliteit van administratieve inrichtingen
    • 4e Bureau: controle en comptabiliteit betr. uitgaven voor het personeel, de korpsen enz.
  • Bureau Secretarie, indices en archieven
    • Kabinet
    • Algemene Secretarie
    • Algemene Index
    • Charterkamer
Bij KB van 26 augustus 880 nr. 8 werd de bureau-indeling van de 1e afdeling opgeheven, terwijl een 7e
afdeling Militie en Schutterij, zonder bureau-indeling, werd toegevoegd.
2.11 Cumulatief overzicht van taken / bemoeienissen van de afdelingen van het ministerie van Oorlog over het tijdvak 1882-1913, zoals vermeld in de Staatsalmanakken 1882-1913
De jaartalvermeldingen in de lijst dienen gelezen te worden als "Staatsalmanak voor het jaar ....". Veranderingen in de taakverdeling zullen dus in het algemeen zijn ingevoerd in het kalenderjaar dat voorafgaat aan het vermelde "Almanak-jaar".
Eerste afdeling, Secretariaat
  • "Secretariaatstaken"
    • vanaf 1882:
      • onderwerpen van staats-, administratief en privaatrecht (t/m 1902)
      • rechtskundige adviezen aan andere afdelingen van het departement (t/m 1902)
      • wetgevende arbeid (v.a. 1896: vzv. niet behorend tot de werkkring van een andere afdeling) (t/m 1913)
      • erediensten (v.a. 1896: m.u.v. daaraan verbonden uitgaven) (t/m 1913)
      • militaire justitie (v.a. 1892: en krijgstucht) (1903: militair strafrecht en krijgstucht) (t/m 1913)
      • gratiezaken (t/m 1902)
      • veteranen en militaire huisgezinnen behorende tot de gestichten Ommerschans en Veenhuizen (1891: alleen Veenhuizen) (1896: m.u.v. de daaraan verbonden uitgaven) (t/m 1902)
      • aanstelling, bevordering en ontslag der burgerlijke ambtenaren bij het departement en de inrichtingen onder het departement ressorterende (t/m 1913)
      • burgerlijke pensioenen (t/m 1913)
      • kortingen op tractementen en pensioenen wegens schulden enz. (t/m 1913)
      • zaken niet tot de bepaalde werkkring van een der andere afdelingen behorende (t/m 1913)
    • vanaf 1883 tevens:
      • maandelijkse opgaven der vonnissen tegen militairen gewezen (t/m 1902)
    • vanaf 1897 tevens:
      • wachtgelden (t/m 1913)
    • vanaf 1899 tevens:
      • pensioenreclames (t/m 1913)
      • agenda der afdeling (t/m 1902)
    • vanaf 1903 tevens:
      • zaken van rechtskundige aard (t/m 1913)
    • [jaar onbepaald] tevens:
      • uitvoering van artt. 1, 24 derde lid, en 26 van de Hinderwet voorzover het departement daarbij betrokken is
  • "Comptabiliteitstaken"
    1883-1895 bij 1e afdeling; 1896 bij 8e afdeling; 1899 weer bij 1e afdeling; 1903 nog slechts gedeeltelijk, sinds 1904 in afzonderlijke 9e afdeling
    • vanaf 1883:
      • opmaken der staatsbegroting (v.a. 1903: en van wetsontwerpen tot beschikbaarstelling van gelden wegens verstrekkingen) naar de bouwstoffen door de andere afdelingen verschaft. (t/m 1903); (in 1903 eraf: samenstelling toelichtende staten Staatsbegroting)
      • rekeningen en verslagen nopens de uitgaven op de staatsbegroting en de vestingbegroting, alsmede nopens de verstrekkingen (t/m 1902)
      • ordonnancering (t/m 1902)
      • verificatie der rekeningen betreffende het departement en de topografische inrichting (t/m 1902)
      • geldelijke verrekening van werk, voor andere departementen bij de topografische inrichting gedaan (t/m 1902)
      • credietaanvragen (t/m 1902)
      • regularisaties (t/m 1902)
      • betaalbaarstelling van tractementen en toelagen van het personeel bij het departement, wachtgelden, enz. (t/m 1902)
      • af- en overschrijvingen (t/m 1902)
      • borgtochten van comptabele ambtenaren
      • aantekening van de gesloten contracten (t/m 1902)
      • verkoping van buiten dienst gestelde goederen (v.a. 1903: rijkseigendommen) (t/m 1903)
    • vanaf 1903 tevens:
      • comptabele zaken van algemene aard
    • vanaf 1903 minus:
      • overeenkomsten met geldelijke gevolgen voor het departement
      • verevening van gelden
      • beschikbaarstelling van begrotingsgelden
      • vonnissen betr. onteigening voor geniewerken
      • boeking van declaraties
      • onderzoek en verrekening van vorderingen
    • vanaf 1904: comptabiliteitszaken definitief bij 9e afdeling
Tweede afdeling, Generale Staf
  • vanaf 1882:
    • defensiezaken in het algemeen (t/m 1913)
    • organisatie, dislocatie en mobilisatie van het leger (t/m 1913)
    • voorbereiding van maatregelen voor oorlogstoestand
    • grote manoeuvres
    • kampen
    • troepenbewegingen
    • verkenningen
    • garnizoensveranderingen (v.a. 1903: garnizoensdienst) (t/m 1913)
    • instructies voor bevelhebbers van troepen, linies enz.
    • archieven van bevelhebbers van troepen, linies enz.
    • vervaardigen en verstrekken van kaarten (t/m 1913)
    • zendingen van officieren buitenslands (v.a. 1899: m.u.v. die vermeld bij IVe en Ve afdeling)
    • oefeningen, instructierapporten (v.a. 1899: verslagen) exercitiereglementen van de infanterie en kavalerie
    • lager onderwijs bij de korpsen van infanterie en kavalerie
    • (1899: inrichting en werking van de) normaalschietschool, instructiebataljon, pupillenschool en algemeen depot van discipline (v.a. 1899: pupillenschool verdwenen)
    • remonte (v.a. 1903: remontewezen)
    • rij- en hoefsmidschool
    • militair onderwijs, (v.a. 1893: hogere) krijgsschool, koninklijke militaire academie en cursussen bij de korpsen
    • examens voor de rang van officier
    • permanente militaire spoorwegcommissie (1883-1891: voorzover niet behorend tot zesde afdeling Intendance)
    • garnizoensdienst (t/m 1913)
    • wacht- en kazerneringsstaten
    • exercitieterreinen
    • buitengewone voorvallen van algemene aard
    • militaire bijstand [aan civiele autoriteiten]
    • oefening der schutterij
  • vanaf 1892 tevens:
    • postduivendienst
    • militaire wielrijdersdienst
    • het op reform stellen van paarden
    • de bevordering van de inlandse paardenfokkerij
    • het remonte-depot
    • de verstrekking van paarden
    • de opleiding van burger-hoefsmeden
    • koninklijke marechaussee (v.a. 1896: organisatie en dienst van het wapen der -) (t/m 1913)
    • militair vervoer op de spoorwegen
    • schietbanen
  • vanaf 1893 tevens:
    • [onderwijs aan] eerste afdeling der krijgsschool, hoofdcursus, cursussen bij de korpsen van de infanterie (v.a. 1896: en cadettenschool)
  • vanaf 1896 tevens:
    • examens bij de onderwijsinrichtingen hierboven genoemd (v.a. 1899: behalve voor magazijnmeesters der artillerie)
    • reglementen en voorschriften betreffende het militair onderwijs
    • uitvoering van de wet op het militair onderwijs v.w.b. opleiding tot officiersrang en hogere vorming van officieren
    • wetgevende arbeid betreffende onderwerpen behorend tot de werkkring van de afdeling (t/m 1913)
    • concessies (v.a. 1902: van droogmakerijen, spoor- en tramwegen) (t/m 1913)
    • examen van aspiranten voor het reservekader (t/m 1901)
    • voorbereidend militair onderricht (t/m 1913)
    • schietoefeningen tot verhoging van 's lands weerkracht (t/m 1913)
  • vanaf 1899 tevens:
    • agenda der afdeling
  • vanaf 1902 tevens:
    • opgaven staatsbegroting betr. reservekader, locaal militair onderricht, schietoefeningen en volksweerbaarheid
    • locaal militair onderricht ter verhoging van de volksweerbaarheid
    • schietoefeningen ter verhoging van de volksweerbaarheid (t/m 1913)
    • subsidies aan schietbanen, niet in beheer bij de genie (t/m 1902)
    • subsidies voor prijzen bij schietwedstrijden (t/m 1902)
    • reservekader (t/m 1913)
    • benoeming vaandrigs en kornetten tot reserve-2e lt. (t/m 1902)
    • verblijf onder de wapenen van vaandrigs en kornetten (t/m 1902)
  • vanaf 1904 tevens:
    • opleiding van militiekader (t/m 1913)
    • subsidie voor schietbanen (t/m 1913)
Derde afdeling, Personeel
  • vanaf 1882:
    • militaire personeel (officieren en minderen)
      • aanstelling
      • bevordering
      • non-activiteit
      • ontslag
      • pensionering
      • plaatsing
      • overplaatsing
      • detachering
      • beloning
      • overgang naar de koloniale troepen (v.a. 1892: gewijzigde formulering, z.d.)
      • overgang naar enige andere tak van 's lands dienst (t/m 1891)
    • officieren
      • stamboeken
      • kaderlijsten
      • ranglijsten
      • conduitelijsten
      • klasse- en tractementsverhogingen
    • verloven m.u.v. langdurig verlof voor militieplichtigen (v.a. 1904: m.u.v. verloven van militie- en landweerplichtigen binnenslands) (t/m 1913)
    • huwelijken van officieren en van vrijwillig dienende militairen beneden de rang van officier (1904-1913: huwelijken van officieren en minderen)
    • eretekenen en medailles (t/m 1913)
    • gratificaties (t/m 1913)
    • werving voor het leger hier te lande en in Nederlands-Indië, alsmede voor de landmacht in West-Indië (v.a. 1903: h.t.l. en koloniën) (t/m 1913)
    • maandelijkse sterktestaten
    • signalementstaten van deserteurs
    • maandelijkse opgaven der vonnissen tegen militairen gewezen (v.a. 1883 naar eerste afdeling)
  • vanaf 1883 tevens:
    • personeel der militaire studenten
    • buitengewone voorvallen van personele aard
    • plaatsing van (gewezen) militairen en gepensioneerde militairen in burgerlijke bedieningen (v.a. 1892: en sedentaire militaire betrekkingen) (t/m 1913)
  • 1892 tevens:
    • pensionering en ontslag van militairen beneden de rang van officier en van gemployeerden en werklieden bij 's Rijks inrichtingen
    • benoeming tot betrekkingen van officieren bij de landmacht
    • onderwerpen betreffende de wettelijke bepalingen op de aanstelling, bevordering, ontslag en non-activiteit van officieren
    • regeling der traktementen en traktementsverhogingen van officieren
    • chevrons
    • aanstelling en detachering van officieren bij het leger in Oost-Indië en bij de landmacht in West-Indië
    • koloniale werving en werving voor de koloniale reserve
    • werving voor het leger hier te lande
    • onderwerpen betreffende de wettelijke bepalingen nopens de pensioenen van officieren, militairen beneden de rang van officier, van geëmployeerden en werklieden bij 's Rijks
    • inrichtingen en van hun vrouwen en wezen
    • registers van gepensioneerden van de landmacht en van gewezen militairen die niet meer voor de dienst aangenomen mogen worden
  • vanaf 1896 tevens:
    • wetgevende arbeid betreffende onderwerpen behorend tot de werkkring van de afdeling (t/m 1913)
    • regeling der soldijen en soldijverhoging van de militairen der korpsen en inrichtingen der landmacht
    • driemaandelijkse opgaven aan de Algemene Rekenkamer van beschikkingen t.a.v. officieren
  • vanaf 1899 tevens:
    • agenda der afdeling
  • vanaf 1903 tevens:
    • officierspersoneel landmacht (v.a. 1904: en landweer) (t/m 1913)
    • militaire pensioenen (t/m 1913)
  • 1912 tevens:
Vierde afdeling, Artillerie
  • vanaf 1882:
    • bewapening en uitrusting der sterkten
    • oefeningen, instructierapporten en exercitiereglementen van het wapen der artillerie
    • lager onderwijs bij de korpsen der artillerie
    • artillerie-instructiecompagnie en artillerie-schietschool
    • beheer en onderhoud van het artilleriematerieel in de magazijnen en bij de korpsen van het leger, de schutterijen en de weerbaarheidsverenigingen
    • personeel der conducteurs, waarnemende conducteurs en magazijnknechts (t/m 1913)
    • (1892: bijhouden der) instructie-inventaris
    • technische artillerie-aangelegenheden (1892-1902: en zendingen deswege naar het buitenland) (t/m 1913)
    • aanschaffing van (nieuw) materieel
    • proeven
    • commissie van proefneming (t/m 1896)
    • artillerie-werkplaatsen (v.a. 1892: -inrichtingen) (t/m 1913)
    • bibliotheken der artillerie-inrichtingen (v.a. 1897: bibl. bij de korpsen der art.)
  • vanaf 1883 tevens:
    • verstrekking van materieel aan andere departementen (v.a. 1896: aan bijzondere personen en inrichtingen en voor de dienst in Nederlands-Indië)
    • geldelijke verantwoording en verificatie van alle rekeningen en attestaties betreffende de artillerie
    • aanbestedingen en contracten voor de levering van artilleriematerieel
    • aandeel in de samenstelling der staatsbegroting (v.a. 1896: samenstelling van de staten voor de Staatsbegroting, die betrekking hebben op het aanwezige en aangemaakte materieel, alsmede op de verdere onderwerpen in behandeling bij de afdeling)
  • vanaf 1892 tevens:
    • de wetenschappelijke bijeenkomsten en belegeringsoefeningen op de kaart
    • de instructies voor de dienst
    • de instructie-batterij
    • uitvoering van artt. 24 en 26 der wet van 2 juni 1875 stb. 95 voorzover het departement van Oorlog daarbij betrokken is
  • vanaf 1896 tevens:
    • wetgevende arbeid betreffende onderwerpen behorend tot de werkkring van de afdeling (t/m 1913)
    • oefeningen en onderwijs bij het wapen der artillerie en bij de landweer afkomstig van dat wapen (1903-1913: oefeningen en onderwijs artillerie)
    • bewapening van de landmacht (t/m 1913)
    • toepassing der arbeids- en fabriekswetgeving (t/m 1913)
    • vervoer van ontplofbare stoffen (t/m 1913)
  • vanaf 1899 tevens:
    • nagaan van de kwartaalstaten en inventarissen van het artillerie-materieel bij de magazijnen en bij de korpsen, en van de verantwoordingen van de korpsen, plaatselijke en garnizoenscommandanten over dit materieel
    • aanhouden van de stamboeken van het geschut
    • opgaven van in gebruik zijnde stoomwerktuigen en stoomketels
    • wet van 5 mei 1889 Sb 48 voorzover artillerie-inrichtingen daarbij zijn betrokken
    • burgerlijk personeel der artillerie-inrichtingen, stamboeken daarvan, en stamboeken van de magazijnknechts bij de artillerie-magazijnen
    • toelagen, beloningen en vergoedingen betreffende de inrichtingen en het materieel der artillerie
    • beschikbaarstelling van geld voor arbeidsloon van personeel der artillerie-inrichtingen, en voor aanschaffing uit gelden bij de Staatsbegroting aangewezen voor de dienst der artillerie
    • verstrekking van geld ter goede rekening aan magazijnmeesters der artillerie voor uitgaven voor de dienst der artillerie, en onderzoek van de daarop ingediende aanvragen om decharge
    • onderzoek van alle vorderingen betreffende de dienst der artillerie
    • samenstelling van toelichtende staten bij de Staatsbegroting, voor wat betreft de dienst der artillerie
    • agenda der afdeling
  • vanaf 1903 tevens:
    • comptabiliteit der artillerie (t/m 1903)
    • materieel der artillerie (t/m 1913)
  • vanaf 1904 tevens:
    • verstrekking van artillerie- en geniematerieel (t/m 1913)
Vijfde afdeling, Genie
  • vanaf 1882:
    • instructies voor de dienst van het wapen
    • personeel der civiele ingenieurs, opzichters der fortificatiën, militaire wachters, tijdelijke opzichters en tekenaars (v.a. 1903: opzichthebbend personeel der genie) (t/m 1913)
    • materieel der genie en der genietroepen
    • oefeningen en exercitiereglementen (v.a. 1892: van de genietroepen) (1903-1913: oefeningen en onderwijs bij de genietroepen)
    • lager onderwijs bij de genietroepen
    • bouw, onderhoud en verbetering van vestingwerken, inundatiemiddelen, kazernes (v.a. 1899: woningen voor gehuwden) en andere militaire gebouwen (v.a. 1903: beheer en bouw, onderhoud en verbetering) van verdedigingswerken en militaire gebouwen en oefeningsterreinen) (t/m 1913)
    • aankoop of onteigening van gronden voor middelen, kazernes, andere militaire gebouwen en exercitieterreinen verboden kringen (van vestingwerken) (t/m 1913)
    • concessies voor droogmakerijen, spoorwegen (v.a. 1897: tramwegen) etc.
    • archief der genie
    • uitvoering der vestingwet
  • vanaf 1883 tevens:
    • geldelijke verantwoording en verificatie van alle rekeningen en attestaties betreffende de genie (in 1903: comptabiliteit der genie)
    • aanbestedingen en contracten betreffende de geniewerken (v.a. 1899: en leveringen voor geniewerken)
    • aandeel in de samenstelling der staatsbegroting
    • opmaken der vestingbegroting
  • vanaf 1884 tevens:
    • slechting van vestingwerken
  • vanaf 1892 tevens:
    • vergunningen op militaire landsgronden
    • instructies voor de dienst van het wapen
    • huur van gebouwen en terreinen (t/m 1913)
    • inspectierapporten van militaire en andere autoriteiten
    • onderzoek van inventarissen (v.a. 1899: van het materieel der genie)
  • 1896 tevens:
    • wetgevende arbeid betreffende onderwerpen behorend tot de werkkring van de afdeling (t/m 1913)
  • vanaf 1897 tevens:
    • zendingen naar het buitenland en dienstreizen voor geniezaken
  • vanaf 1899 tevens:
    • bestemming der gelden toegestaan bij de betrokken artikelen van de begrotingswetten, inbegrepen het artikel onvoorziene uitgaven van de vestingbegroting
    • verstrekking van geld aan de magazijnmeesters der artillerie voor de dienst der genie, en onderzoek van de terzake ingekomen aanvragen om decharge
    • onderzoek van alle vorderingen betreffende de dienst der genie
    • samenstelling van de vestingbegroting
    • jaarlijks verslag nopens de werken, welke voor de voltooiing van het vestingstelsel tot stand gekomen of in uitvoering zijn
    • agenda der afdeling
Zesde afdeling, Intendance
  • vanaf 1882:
    • (1903: voeding en) verzorging van troepen, paarden enz. (t/m 1913)
    • aanschaffing (v.a. 1896: aanbesteding, levering en verstrekking) van paarden, levensmiddelen, fourrages, kleding, ledergoed, paardentuig, nachtligging, kampementseffecten, velduitrusting, ambulance-zaken etc. (v.a. 1892: hospitaalgoederen en geneesmiddelen)
    • verlichting en verwarming van lokalen
    • verstrekking van gelden aan de korpsen
    • voerwezen
    • personeel op daggeld bij de magazijnen en inrichtingen
    • verrekening van verstrekte geneesmiddelen met andere departementen
    • afrekening met 's rijks schatkist van de korpsen, de koninklijke militaire academie, de marechaussee en het koloniaal werfdepot
    • verificatie van alle rekeningen niet behandeld door de afdelingen Secretariaat, Artillerie of Genie (v.a. 1892: Ie, IVe en Ve afdeling)
    • verificatie en verrekening van betalingen voor rekening van andere departementen
    • controle over bijzondere instellingen (weduwen- en wezenkas, onderofficiersfonds)
    • controle over de inwendige administratie der korpsen
  • vanaf 1883 tevens:
    • aandeel in de samenstelling der staatsbegroting (v.a. 1899: verstrekken van gegevens inzake prijzen van voeding voor troepen en paarden ten behoeve van de Staatsbegroting)
  • vanaf 1892 tevens:
    • de verpleging van het leger in tijden van vrede en oorlog, de magazijnen, enz.
    • overeenkomsten voor de levering van drinkwater
    • betalen en verrekenen voor het aanschaffen, verstrekken en op reforme stellen van paarden
    • stamboeken van paarden
    • tarieven en betalingen in verband met de wet op de inkwartieringen en voor het vervoer van troepen, paarden, bagage en verdere militaire goederen (1903-1913: uitvoering wet op de inkwartieringen)
    • verantwoording van de centrale magazijnen van militaire kleding en uitrusting, garnizoensmagazijnen van kleding en nachtleger, militaire bakkerijen en ziekeninrichtingen, van het Rijks magazijn van geneesmiddelen en het ledergoed en paardetuig bij de korpsen
    • verrekening van de betalingen aan officieren zonder troepen
    • kredietaanvragen en regularisaties (NB. 1892 ook vermeld bij 1e afd.!)
  • vanaf 1896 tevens:
    • wetgevende arbeid betreffende onderwerpen behorend tot de werkkring van de afdeling (t/m 1913)
    • geneeskundige verpleging (t/m 1913)
    • kleding en uitrusting (t/m 1913)
    • uitvoering van de wet op de inkwartieringen
    • militair vervoer (t/m 1913)
    • kleding en uitrusting van het leger en de suppletietroepen voor de landmacht in Indië
    • inrichting en beheer van de militaire bakkerijen, slachterijen, magazijnen van kleding uitrusting en nachtleger, enz.
    • geneeskundige verzorging in en buiten ziekeninrichtingen
    • vaststelling en aanvulling van de voorraad kleding, ledergoed, paardentuig, nachtligging, kampementseffecten en velduitrusting, alsmede benodigdheden van de vaste en tijdelijke militaire hospitalen
    • onderhoud van kleding en uitrusting in gebruik en voorraad
    • voorbereidingen voor oorlogstoestand
    • verpleging in tijd van oorlog, te velde en in versterkte plaatsen
    • houden van aantekening betreffende aanschaffing, verstrekking en op reform stellen van paarden
    • prijsbepaling van de kleding en uitrusting
  • vanaf 1899 tevens:
    • agenda der afdeling
Zevende afdeling, Militie en Schutterij
vanaf 1908: Militie en Landweer
  • 1883-1893:
    • militie- (v.a. 1903: en landweer-)zaken in haar gehele omvang (t/m 1913)
      vanaf 1899 uitgesplitst:
      • aflevering
      • inlijving
      • lichtingen
      • localisatie
      • eerste oefening
      • vrijwilligers
      • ontheffing
      • opleiding
      • verlof
      • huwelijken
      • uitoefening buitenlandse zeevaart en haringvisserij
      • detachering in Oost-Indië
      • oproeping in werkelijke dienst voor herhalingsoefeningen, oorlogsgevaar e.a.
      • afkeuring
      • reglement geneeskundig onderzoek
    • schutterijzaken, m.u.v. de oefeningen (v.a. 1896: vzv. behandeld door het departement van oorlog, en met uitzondering van de verstrekking van materieel (v.a. 1903: uitzondering vervallen) (v.a. 1908: schutterijzaken als geheel vervallen)
    • maandelijkse sterktestaat (v.a. 1899: sterktestaat voor de militie, verslagen indeling, opkomst eerste oefening en verlof
    • stamboeken van onderofficieren en manschappen (v.a. 1896: betreffende de korpsen, staven en inrichtingen van de landmacht, het koloniaal werfdepot en de koloniale reserve
    • paspoorten (t/m 1913)
    • certificaten van goed gedrag (t/m 1913)
    • weerbaarheidsverenigingen (v.a. 1896: en korpsen, m.u.v. de verstrekking van materieel) (t/m 1913)
  • vanaf 1896 tevens:
    • wetgevende arbeid betreffende onderwerpen behorend tot de werkkring van de afdeling (t/m 1913)
    • opgaven t.b.v. de staatsbegroting
    • vrijwillige oefening in de wapenhandel (t/m 1901) ter verhoging van de volksweerbaarheid, in verband met de vervulling van de dienstplicht en met opleiding en vorming van reservekader
    • reservekader, m.u.v. examen van aspiranten (t/m 1901)
  • vanaf 1899 tevens:
    • bevordering vaandrigs en kornetten tot res. 2e lt. (t/m 1901)
    • verblijf onder de wapenen van res. 2e lt. (t/m 1901)
    • agenda der afdeling
  • vanaf 1901 tevens:
    • numerieke opgaven van kennis van lezen en schrijven bij ingelijfden landmilitie
    • lokaal militair onderricht en schietoefeningen (t/m 1901)
  • vanaf 1902 minus:
    • subsidies voor schietbanen, niet in beheer bij de genie
    • subsidies voor prijzen bij schietwedstrijden
Achtste afdeling, Militaire administratie (vanaf 1908)
  • vanaf 1899:
    • verkoop van rijkseigendommen, die niet worden overgegeven aan Domeinen
    • aanbestedingen van leveranties
    • behandeling van verslagen inwendig beheer der korpsen
    • verstrekking van geneeskundige behoeften aan andere departementen en voor de dienst in Nederlands-Indië
    • stamboeken burgerpersoneel Centrale Magazijnen van Militaire Kleding en Uitrusting, militaire verpleeginrichtingen en 's Rijks Magazijn van Geneesmiddelen
    • samenstelling van diverse toelichtende staten voor de Staatsbegroting
  • vanaf 1903 tevens:
    • wetgevende arbeid betreffende onderwerpen behorend tot de werkkring van de afdeling (t/m 1913)
    • administratie en comptabel beheer bij de korpsen enz. (t/m 1913)
    • comptabel beheer van de verplegingsinrichtingen van het leger (t/m 1903)
    • weduwen- en wezenkas voor de officieren van de landmacht (t/m 1913)
    • onderofficiersfonds (t/m 1913)
  • vanaf 1904 tevens:
    • materiële verantwoording der verpleeginrichtingen van het leger (t/m 1913)
Achtste afdeling, Comptabilitieit (vanaf 1895)
vanaf 1908: Negende afdeling, Comptabiliteit
  • vanaf 1896:
    • wetgevende arbeid inz. onderwerpen behorend tot de werkkring der afdeling
    • opmaken der staatsbegroting (1903: en van wetsontwerpen tot beschikbaarstelling van gelden wegens verstrekkingen) naar de bouwstoffen door de andere afdelingen verschaft
    • rekeningen en verslagen nopens de uitgaven op de staatsbegroting en de vestingbegroting, alsmede nopens de verstrekkingen (t/m 1902)
    • verslagen omtrent de vestingwerken, en opgaven van de kosten van verbetering of aanleg van verdedigingsstellingen, linies enz., t.l.v. vorige vestingbegrotingen
    • raming van de middelen tot dekking van de uitgaven t.l.v. de vestingbegroting
    • credietaanvragen (t/m 1902)
    • regularisaties (t/m 1902)
    • ordonnancering (t/m 1902)
    • af- en overschrijvingen (t/m 1902)
    • verstrekking van gelden aan de korpsen, magazijnen en inrichtingen
    • betaalbaarstelling van traktementen en toelagen van burgerpersoneel en van toelagen aan bij het departement gedetacheerde militairen beneden de rang van officier, wachtgelden enz. (t/m 1902)
    • borgtochten van comptabele ambtenaren
    • aantekening van ministeriële beslissingen inz. gehouden aanbestedingen
    • aantekening van gesloten contracten en overeenkomsten alsmede van vonnissen van onteigening, inz. door de genie uit te voeren werken
    • huur van gebouwen, woningen en terreinen
    • verkoping van buiten dienst gestelde goederen (v.a. 1903: rijkseigendommen)
    • verificatie van alle geldelijke en materiële verantwoordingen en van de inventarissen, voorzover niet bij andere afdelingen gedaan (t/m 1902)
    • onderzoek en verrekening van alle rekeningen, declaraties, attestaties, aanvragen om décharge
    • verrekening van aan de korpsen verstrekte gelden en van betalingen aan officieren zonder troepen
    • algemene verslagen van de controleurs inz. onderzoek van de inwendige administratie der korpsen
    • controle over het onderofficiersfonds en de weduwen- en wezenkas voor officieren van de landmacht
    • stamboeken van burgerwerklieden bij de plaatselijke administratieve inrichtingen
    • vaststelling en aanvulling van de voorraad geneesmiddelen, alsmede aanschaffing, verstrekking en verrekening van geneesmiddelen en andere behoeften voor de geneeskundige en hospitaaldienst
  • vanaf 1904 verkorte opgave
    • wetgevende arbeid afdelingswerk (t/m 1913)
    • samenstelling Staatsbegroting en wetsontwerpen tot beschikbaarstelling van gelden (t/m 1913)
    • behandeling van alle zaken van comptabele aard van het departement, welke niet behoren tot de comptabiliteit van het leger en tot de materiële verantwoording van de militaire verplegingsinrichtingen (t/m 1913)
    • betaalbaarstellingen (t/m 1913)
Bureau Secretarie, Indices en Archieven ( In 1900 verdeeld in vier onderdelen: Kabinet, Algemene Secretarie, Algemene Index en Charterkamer )
  • De taken van het bureau als geheel zijn over de gehele periode 1883-1913 hetzelfde gebleven:
    • ontvangst (1903: openen) en verdeling van alle inkomende stukken schrijven en verzenden van alle uitgaande stukken
    • heffing en verantwoording van registratie-, zegel- en legesgelden
    • algemene index en archieven
    • index en archief van stukken van vertrouwelijke aard (kabinetsstukken), alsmede het schrijven en verzenden van de uitgaande kabinetsstukken
Bibliotheek
  • 1893-1913
    • voornamelijk bestemd voor minister, officieren en ambtenaren van het departement
    • tevens toegankelijk voor officieren van het Nederlands en Oost-Indisch leger, de Landmacht en Marine in West-Indië, en voor met officieren gelijkgestelden
    • uitlening van boeken op schriftelijke aanvraag bij de commissie van beheer en toezicht
    • discretionaire bevoegdheid van de commissie tot uitlening aan gepensioneerde militairen en andere personen woonachtig hier te lande
2.12 Organisatie op 1 januari 1914
( Deze paragraaf is nagenoeg ongewijzigd overgenomen van de tekst die door het ministerie van Defensie bij de overdracht in 1994 van het archiefgedeelte over 1914-1945 werd meegeleverd. )
  • Eerste afdeling, Kabinet des Ministers
    • zaken op het gebied van het internationaal, publiek-, privaat- en administratief recht en militair strafrecht;
    • burgerlijk personeel (pensioenen en wachtgelden, uitvoering arbeidsreglement/Algemeen Rijksambtenarenreglement,
  • Tweede afdeling, Generale Staf
    • organisatie, dislocatie en mobilisatie.
  • Derde afdeling, Personeel
  • Vierde afdeling, Artillerie
  • Vijfde afdeling, Genie
  • Zesde afdeling, Intendance
    • voeding en verzorging van troepen en paarden;
    • geneeskundige verpleging
    • kleding en uitrusting
    • uitvoering wet op de inkwartiering,
  • Zevende afdeling, Militie en Landweer ( Afdeling opgericht op 1 mei 1903. Zie: J.J. Scholten, ) Vijftig jaar Comptabiliteit bij het Ministerie van Oorlog ( , z.p. 1953. )
    • begrotingszaken en betaalbaarstellingen.
  • Achtste afdeling, Comptabiliteit
Daarnaast kende het departement nog:
  • Bureau secretarie, expeditie, indices en archieven
    waarin bestonden:
    • 1914-1923
      • geheime secretarie
      • algemene secretarie
      • algemene index
      • expeditie
      • charterkamer
    • 1923-1924
      • geheime secretarie
      • algemene secretarie en expeditie
      • algemene index en archief
    • vanaf 1924: niet meer opgedeeld in onderdelen.
  • Bibliotheek
Iedere afdeling was belast met de wetgevende arbeid op het eigen werkterrein.
2.13 Organisatie volgens KB 30 augustus 1928, nr. 8
( Deze paragraaf is nagenoeg ongewijzigd overgenomen van de tekst die door het ministerie van Defensie bij de overdracht in 1994 van het archiefgedeelte over 1914-1945 werd meegeleverd. )
(Onder)afdeling Naam
I Juridische Zaken
II A Marinestaf
II B Generale Staf
III A Personeel Zeemacht ( Volgens de ) Staatsalmanak ( voor 1929 zou de afdeling verdeeld zijn geweest in 3 bureaus: a. Organisatie, algemene zaken en onderwijs; b. Plaatsingen van het personeel, behandeling van zaken betreffende het personeel der Marine; c. Uitvoering der dienstplicht en pensioenwetten. In de ) Staatsalmanak ( voor 1930 is deze onderverdeling reeds verdwenen. )
III B Personeel Landmacht
IV A Materieel Zeemacht
Tot 1931 is het bureau verdeeld in:
  • Bureau administratieve taken
  • Bureau materiaal marine-artillerie
  • Bureau torpedo- en mijnen-materiaal
  • Bureau electriciteit
IV A Materieel Zeemacht
De bureau-indeling vanaf 1931 is als volgt:
  • bureau Hoofd der afdeling
  • bureau voor de algemene zaken van nautische en technische aard betreffende het materiaal der zeemacht
    (Deze eerste twee bureaus worden rond 1935 samengevoegd.)
  • bureau Materieel Marine Luchtvaartdienst
  • bureau Materieel Marine-artillerie
  • bureau Torpedo- en mijnenmateriaal
  • bureau Marine Stoomvaartdienst
  • bureau Electrotechnisch materiaal der Marine
  • bureau Scheepsbouw
  • bureau voor de zaken betreffende de magazijnvoorraden en de inventarissen der Rijkswerven (tot 1935)
IV B Artillerie Landmacht
V Genie
VI A Intendance Zeemacht
VI B Intendance Landmacht
VII Dienstplicht
VIII Comptabiliteit
IX Loodswezen ( Uitsluitend werkzaam ten dienste van Marine: behandelde zaken betreffende loodswezen, betonning, bebakening, verlichting, kustwacht en stomwaarshuwingsdienst. ) ( Bureau-indeling: a. Bureau voor het beheer en de administratie van het loodswezen, de betonning, de bebakening, de verlichting, de kustwacht en de stormwaardschuwingsdienst, de loodsgelden en het loodspersoneel; b. Bureau bouwkundige dienst van het loodswezen (t/m 1931); c. Bureau van de technische dienst van de kustverlichting (t/m 1931). )
X Hydrografie ( Uitsluitend werkzaam ten dienste van de Marine: hydrografie, zeekaarten, gidsen en mededelingen aan zeevarenden. )
XI Secretarie, Indices en Archieven
XII Huishoudelijke Dienst ( Stukken betreffende de voorbereiding van de verdeling in en beschrijving en werkzaamheden van de afdelingen en bureaus, zie: inv.nr. 5078. )
2.14 Organisatie volgens KB 29 augustus 1939, nr. 64
Afdeling
I Juridische zaken
II A Marinestaf
II B Generale Staf
II C Voorzieningen Weermacht
III A Personeel Zeemacht
III B Personeel Landmacht
IV A Materieel Zeemacht
IV B Artillerie Landmacht
V Genie
VI Intendance
VII Dienstplicht
VIII Comptabiliteit
IX Loodswezen
X Hydrografie
XI Secretarie, Indices en Archieven
XII Huishoudelijke Dienst
Bureaus:
- van de Referendaris in algemene dienst
- van de Secretaris-Generaal
2.15 Organisatie van het Afwikkelingsbureau in 1941, overgegaan in het Commissariaat voor de belangen van de voormalige Nederlandse Weermacht
( Deze paragraaf is nagenoeg ongewijzigd overgenomen van de tekst die door het ministerie van Defensie bij de overdracht in 1994 van het archiefgedeelte over 1914-1945 werd meegeleverd. )
Kabinet
Afdeling A Algemene zaken archiefzaken, bibliotheken, weermachtsarchief
Bureau 1 Zeemacht
Bureau 2 Landmacht
Afdeling B Juridische zaken en burgerpersoneel
Bureau 1 civielrechtelijke aangelegenheden
Bureau 2 volkenrechtelijke aangelegenheden
Bureau 3 onrechtmatige daden van Nederlandse militairen
Bureau 4 vermiste goederen van militairen te velde
Bureau 5 burgerpersoneel
Afdeling C Militair personeel
Bureau 1 beroeps- en reservepersoneel Zeemacht
Bureau 2 beroeps- en reservepersoneel Landmacht
Bureau 3 dienstplichtig personeel
Bureau 4 geneeskundige verzorging, oorlogsgewonden, gravendienst
Bureau 5 pensioenen, ondersteuningen, gratificatiën
Afdeling D Materieel Zeemacht
Bureau 1 afwikkeling van contracten en beheer materieel
Bureau 2 rijkswerf
Afdeling E Materieel Landmacht
Bureau 1 afwikkeling contracten en beheer artillerie- en luchtvaartmaterieel
Bureau 2 afwikkeling contracten en beheer geniematerieel
Bureau 3 afwikkeling contracten en beheer intendancematerieel
Afdeling F Comptabiliteit
Bureau 1 begroting
Bureau 2 betaling van uitgaven van voormalige korpsen
Bureau 3 controle van uitgaven van voormalige korpsen
Bureau 4 betaling van uitgaven, anders dan van voormalige korpsen
Bureau 5 controle van uitgaven, anders dan van voormalige korpsen
Bureau 6 betaling van pensioenen, toelagen, ondersteuningen
Bureau 7 materiële verantwoording, vervoer en verhuiskosten
Bureau 8 accountancy
Administrateur in algemene dienst
Secretarie
Huishoudelijke dienst
2.16 Organisatie van 28 juni 1945
( Deze paragraaf is ontleend aan de tekst die door het ministerie van Defensie bij de overdracht in 1994 van het archiefgedeelte over 1914-1945 werd meegeleverd. )
Secretaris-Generaal (SG)
bureau van de SG
Afdelingen
afdelingsnr. afdelingsnaam taakvolger
I Juridische zaken B 1 - B 4
II Generale Staf A 2 gedeeltelijk
III A Militair personeel C 5a gedeeltelijk
III B Burgerpersoneel
III C Pensioenen, gratificatiën, ondersteuning enz. B 5
III D Geneeskundige verzorging, oorlogsgewonden, reclassering en gravendienst C
IV Artilleriematerieel E 1
V Gebouwen en terreinen E 2
VI Intendance E 3
VII Dienstplicht C 3
VIII Comptabiliteit F
IX Aanschaffingen, voorderingen ---
X Luchtvaart ---
XI Secretarie, agenda, index en archieven Secretarie
XII Huishoudelijke dienst Huishoudelijke dienst
Afdeling L(onden)
A Benoeming, bevordering en registratie officieren
B Recrutering, overplaatsing en verloven
C Juridische zaken
G Registratie, bevordering dienstplichtig en beroepspersoneel beneden de rang van 2e luitenant, inlichtingen betreffende militairen
K Algemene zaken
L Krijgsgevangenen
M Verbindingen
N Demobilisatie en rehabilitatie
O Onderscheidingen
2.17 Organisatie van 1 november 1945
( Deze paragraaf is ontleend aan de tekst die door het ministerie van Defensie bij de overdracht in 1994 van het archiefgedeelte over 1914-1945 werd meegeleverd. )
  • Adjudant van de minister van Oorlog
    • bureau van de Adjudant van de minister
  • Secretaris-Generaal (SG)
    • bureau van de SG
  • Militair Kabinet (MK)
    • bureaus:
      • 1. Algemene Zaken
      • 2. Organisatie
      • 3. Verpleging en uitrusting
      • 4. Krijgstucht
      • 5. Voorlichting en perszaken
      • Secretarie MK
  • Adjudant-Generaal
  • A-afdelingen
    (onder directe leiding van de Adjudant-Generaal)
    • A I: Militair personeel (was: IIIA)
    • A II: Pensioenen (was: IIIC)
    • A III: Dienstplicht (was: VII)
    • A IV: Sociale zorg en psychologische dienst
  • B-afdelingen
    (onder directe leiding van de Secretaris-Generaal)
    • B I: Juridische zaken (was: I)
    • B II: Comptabiliteit (was: VIII)
    • B III: Burgerpersoneel (was: IIIB)
    • B IV: Secretarie, indices en archieven (was: IX)
    • B V: Huishoudelijke dienst (was: XII)
    • Bureau Gravendienst
In de Staatsalmanak 1946 wordt het bureau Gravendienst vermeld als Afdeling B IX, Gravendienst, terwijl tevens een Afdeling B VIII, Afwikkeling contracten Artillerie-Inrichtingen en Luchtvaartmateriaal, vermeld wordt.
2.18 Cumulatief overzicht van de taken / bemoeienissen van de afdelingen van het ministerie van Oorlog / Defensie over het tijdvak 1914-1940, zoals vermeld in de Staatsalmanakken 1914-1940
( Deze paragraaf is nagenoeg ongewijzigd overgenomen van de tekst die door het ministerie van Defensie bij de overdracht in 1994 van het archiefgedeelte over 1914-1945 werd meegeleverd. )
De jaartalvermeldingen in de lijst dienen gelezen te worden als " Staatsalmanak voor het jaar ...". Veranderingen in taakverdeling zullen dus in het algemeen zijn ingevoerd in het kalenderjaar dat voorafgaat aan het vermelde "Almanak-jaar".
  • Eerste afdeling: Kabinet des Ministers (1914-1928)
    vanaf 1929: Juridische Afdeling
    • vanaf 1914:
      • kennisneming van alle stukken, welke met de volksvertegenwoordiging worden gewisseld en voorts alle zaken, waarvan uitsluitend technische of administratieve afhandeling onvoldoende moet worden geacht (t/m 1935)
      • wetgevende arbeid niet tot werkkring van een der andere afdelingen behorend, alsmede kennisneming van de wetgevende arbeid van deze afdelingen
      • onderwerpen van staat-, administratief en privaatrecht (t/m 1935)
      • rechtskundige adviezen aan andere afdelingen
      • militaire justitie en krijgstucht
      • gratiezaken
      • aanstelling, bevordering en ontslag van burgerlijke ambtenaren bij het departement en de inrichtingen onder het departement ressorterende
      • burgerlijke pensioenen en wachtgelden
      • kortingen op tractementen en pensioenen wegens schulden
      • uitvoering van de artikelen 1, 24, 3e lid en 26 der Hinderwet, voorzover het departement van Oorlog daarbij betrokken is
      • zaken niet tot de bepaalde werkkring van een der andere afdelingen behorende
      • agenda der afdeling
    • vanaf 1922 tevens:
      • sociale aangelegenheden
      • uitvoering van het arbeidsreglement voor werklieden in 's Rijks dienst (t/m 1931)
    • vanaf 1932 tevens:
      • uitvoering van het Algemeen Rijksambtenarenreglement
    • vanaf 1936 tevens:
      • onderwerpen van internationaal recht, van publiek-, privaat en administratief recht, van militair straf- en tuchtrecht
  • Tweede afdeling: Generale staf
    vanaf 1929 gesplitst in "Tweede afdeling A: Marinestaf" en "Tweede afdeling B: Generale Staf"
  • Tweede afdeling A: Marinestaf (vanaf 1929)
    • vanaf 1928:
      • De gehele oorlogsvoorbereiding, zowel personeel als materieel (t/m 1935)
      • het ontwerpen van plannen volgens welke de zeemacht moet worden georganiseerd, zowel materieel als qua personeel (t/m 1935)
      • het ontwerpen van de tactische en strategische eisen voor nieuw te bouwen of aan te schaffen materiaal
      • de algemene leiding bij de opleidingen, oefeningen en manoeuvres, d.w.z. het aangeven van de grote lijnen, volgens welke deze moeten plaats hebben en het houden van toezicht daarop (t/m 1935)
      • het gebruik en de bewegingen der vloot (t/m 1931)
      • de inlichtingendienst
      • het aangeven van de algemene regelen volgens welke de intendancedienst georganiseerd behoort te worden, zulks met inachtneming van het bepaalde in de instructie van de hoofdintendant der zeemacht
    • vanaf 1932 tevens:
      • strategische en tactische studiën
      • samenstelling en bijhouden van voorschriften omtrent gebruik en oefening (t/m 1935)
    • vanaf 1936 tevens:
      • verdedigingsvoorbereiding van de zeemacht, zowel wat het personeel als het materieel betreft
      • organisatie van de zeemacht
      • opleidingen, oefeningen en manoeuvres
      • instructies voor marine-autoriteiten
      • marine-kustwacht aangelegenheden
      • volkenbondsaangelegenheden van militair-technischen aard, verdragen met andere mogendheden , zendingen naar het buitenland en naar congressen
      • advies omtrent plaatsing van officieren in belangrijke functies
      • militair gezag, militaire bijstand, handhaving van de krijgstucht, zaken van straf- en tuchtrechterlijken aard
      • aangelegenheden, voorzover deze met de krijgstucht verband houden, betreffende militaire belangenverenigingen
  • Tweede afdeling B: Generale Staf (vanaf 1929)
    • vanaf 1914:
      • wetgevende arbeid betreffende de onderwerpen tot de werkkring van de afdeling behorende
      • defensiezaken
      • organisatie, dislocatie en mobilisatie
      • oefeningen
      • vervaardiging en verstrekking van kaarten
      • militair onderwijs
      • remontewezen
      • koninklijke marechaussee
      • garnizoensdienst
      • militaire bijstand
      • concessiën
      • reservekader
      • opleiding van militiekader (t/m 1923)
      • voorbereidend militair onderricht (t/m 1915)
      • schietoefeningen tot verhoging van 's lands weerkracht
      • subsidie voor schietbanen
    • vanaf 1916 tevens:
      • onderzoek naar de voorgeoefendheid van dienstplichtigen
    • vanaf 1924 tevens:
      • opleiding van dienstplichtig kader
  • Derde afdeling: Personeel (1914-1928)
    • vanaf 1914:
      • wetgevende arbeid betreffende onderwerpen tot den afdeling behorend
      • officierspersoneel van het leger en de landweer
      • militaire pensioenen
      • verloven, m.u.v. verloven van (v.a. 1924 dienstplichtigen) (t/m 1923 militie)-en (t/m 1922 landweerplichtigen) binnenlands
      • huwelijken :
        • t/m 1923 : van officieren en minderen
        • v.a 1924 van militairen, beneden de rang van officier
      • eeretekens en medailles
      • werving voor het leger hier te lande
        • t/m 1923 : en dat in de koloniën
        • v.a. 1924: en overgang bij het Indische leger
      • plaatsing van militairen en gewezen militairen in burgerlijke bedieningen en sedentaire militaire betrekkingen (t/m 1923)
      • gratificatiën
      • pensioenreclames
    • vanaf 1924 tevens:
      • stamboek officieren (v.a. 1925 en van beroeps-militairen beneden de rang van officier)
      • plaatsing van militairen in sedentaire militaire betrekkingen
  • Derde afdeling A: Personeel der Zeemacht (vanaf 1929)
    • vanaf 1929
      • Aanneming en opleiding, bevordering, ontslag en pensionering (v.a. 1930 toegevoegd: Organisatie, enz.)
      • indeling in vredestijd
      • algehele behartiging van de belangen en de behandeling van de algemene zaken betreffende het vrijwillig en dienstplichtig personeel van de zeemacht, uitgezonderd de zorg voor de verpleging van personeel toegewezen aan de afdeling Intendance.
    • vanaf 1929: Eerste Bureau
      • Organisatie, algemene zaken en onderwijs
    • vanaf 1929: Tweede Bureau
      • plaatsingen van personeel
      • behandeling van zaken betreffende het personeel der marine
    • enkel 1929: Derde Bureau
      • uitvoering van dienstplicht en pensioenwetten
  • Derde afdeling B: Personeel van de Landmacht (vanaf 1929)
    • vanaf 1929:
      • stamboek van officieren en van beroeps- en reservemilitairen beneden den rang van officier
      • bevordering en ontslag van vrijwillig dienende militairen beneden de rang van officier
  • Vierde afdeling: Artillerie (1914-1928)
    Vierde afdeling B: Artillerie der Landmacht (vanaf 1929)
    • vanaf 1914:
      • wetgevende arbeid betreffende onderwerpen, tot de werkkring van de afdeling behorende
      • oefeningen en onderwijs bij het wapen der artillerie en bij de landweer, afkomstig van dat wapen (t/m 1922)
      • technische artillerie-aangelegenheden
      • bewapening van de landmacht
      • materieel der artillerie
      • Artillerie-Inrichtingen
      • conducteurs der artillerie en magazijnsknecht
      • toepassing der arbeids- en fabriekswetgeving (t/m 1921)
      • vervoer van ontplofbare stoffen
      • verstrekking van artillerie- en genie-materieel
    • vanaf 1923 tevens:
      • oefeningen en onderwijs bij het wapen der artillerie
  • Vierde afdeling A: Materiaal der Zeemacht (vanaf 1929)
    • vanaf 1929:
      • bouw, aanschaffing en verzorging van het materiaal der zeemacht
      • bestuur van 's rijks werven (t/m 1939)
      • aanschaffing en verzorging der voorraden (t/m 1939)
  • Vijfde afdeling: Genie
    • vanaf 1914:
      • wetgevende arbeid betreffende de onderwerpen, tot de werkkring der afdeling behorende
      • opzichthebbend personeel der genie
      • oefeningen en onderwijs bij de genietroepen
      • beheer van verdedigingswerken, oefeningterreinen en militaire gebouwen
      • opbouw, onderhoud en verbetering van verdedigingswerken en militaire gebouwen
      • huur van gebouwen en terreinen
      • verboden kringen
  • Zesde afdeling: Intendance (1914-1928 en vanaf 1933)
    Zesde afdeling B: Intendancedienst der Landmacht (1929-1932)
    • vanaf 1914:
      • wetgevende arbeid betreffende de onderwerpen, tot den werkkring van de afdeling behorende
      • voeding en verzorging van troepen en paarden
      • geneeskundige verpleging
      • kleding en uitrusting
      • uitvoering van de wet op de inkwartieringen
      • militair vervoer (t/m 1935)
    • vanaf 1933 tevens:
      • de taken hieronder opgenoemd bij Zesde Afdeling A
  • Zesde afdeling A: Intendance der Zeemacht (1929-1932)
    • vanaf 1929:
      • Kleeding, voeding, opleiding en verpleging van het militaire personeel der zeemacht
      • marinebakkerij
      • scheepstoko's
      • postverzendingen
  • Zevende afdeling: Dienstplicht
    • vanaf 1914:
      • wetgevende arbeid betreffende de onderwerpen, tot de werkkring van de afdeling behorende
      • militie, landweer en landstormzaken (t/m 1922)
      • vrijstelling (o.a. wegens kostwinnerschap), vergoeding, enz.
      • weerbaarheidsverenigingen
      • stamboeken van (v.a. 1936: dienstplichtige) onderofficieren en manschappen van het leger (v.a. 1925 met uitzondering van het beroepspersoneel)
      • paspoorten
      • bewijzen van goed gedrag
    • vanaf 1923 tevens:
      • militie- en landstormzaken
  • Achtste afdeling: Militaire Administratie (1914-1923)
    • vanaf 1914:
      • wetgevende arbeid betreffende de onderwerpen tot de werkkring van de afdeling behorende
      • administratie en comptabel beheer bij de korpsen, enz.
      • onderzoek van de materieel verantwoording der verplegingsinrichtingen van het leger
      • weduwen- en wezenkas voor de officieren van de landmacht (t/m 1922)
      • onderofficierenfonds (t/m 1922)
  • Negende afdeling: Comptabiliteit (1914-1923)
    (vanaf 1924 Achtste afdeling)
    • vanaf 1914:
      • wetgevende arbeid betreffende de onderwerpen tot de werkkring van de afdeling behorende
      • samenstelling van de staatsbegroting en van de wetsontwerpen tot beschikbaarstelling van gelden wegens verstrekkingen, e.e.a. naar de staten en opgaven, daartoe bij de afdelingen opgemaakt
      • behandeling van alle zaken van comptabelen aard, het departement betreffende, welke niet behoren tot de comptabiliteit van de korpsen van het leger en tot de materieele verantwoording van de militaire verplegingsinrichtingen
      • betaalbaarstellingen en alles wat daarmee in verband staat
    • vanaf 1926 tevens:
      • registratie-, zegel- en legesrechten
  • Negende afdeling: Loodswezen (vanaf 1929)
    • vanaf 1929:
      • Loodswezen, betonning, bebakening, verlichting, kustwacht en stormwaarschuwingsdienst
  • Tiende afdeling: Hydrographie (vanaf 1929)
    • vanaf 1929:
      • Hydrographie, zeekaarten,gidsen en bekendmakingen aan zeevarenden
  • Bureau Secretarie, indices en archieven (1914-1928)
    Elfde afdeling (vanaf 1929)
    • vanaf 1914:
      • openen en verdelen van ingekomen stukken
      • schrijven en verzenden van alle uitgaande stukken
      • indices en archieven
      • registratie, zegel- en legesrechten( t/m 1925)
  • Twaalfde afdeling: Huishoudelijke dienst (vanaf 1929)
Tijdelijk optredende bureaus van het departement:
  • Bureau registratie, zegel en leges (1919-1924)
  • Bureau scheepsbouw (1929-1931)
  • Bureau stoomvaartdienst
  • Bureau comptabiliteit van het materiaal bij 's Rijks werven (1929-1931)
  • Bureau van den referendaris in algemene dienst (vanaf 1936)
  • vanaf 1940:
    • bestuur van de Rijkswerf
    • aanschaffing en verzorging der voorraden, enz
  • Bibliotheek:
    • voornamelijk bestemd voor de minister, officieren en ambtenaren van het departement
    • tevens toegankelijk voor officieren van het Nederlandse en Oost-Indische leger, de landmacht in West-Indië en van de marine, en voor hen hiermede gelijkgesteld
    • uitlening van boeken op schriftelijke aanvraag bij de commissie van beheer en toezicht
    • verstrekking van boeken, op schriftelijke aanvraag, aan gepensioneerde militairen en andere personen woonachtig hier te lande
2.19 Overzicht van de taken / bemoeienissen van het Commissariaat voor de belangen van de voormalige Nederlandsche Weermacht (1941) 1942-1945 op basis van de Bestuursalmanakken 1942, 1943
( Deze paragraaf is nagenoeg ongewijzigd overgenomen van de tekst die door het ministerie van Defensie bij de overdracht in 1994 van het archiefgedeelte over 1914-1945 werd meegeleverd. )
  • Kabinet
  • Afdeling A: Algemene Zaken
    • Algemene aangelegenheden betreffende zee- en landmacht
    • behandeling van aangelegenheden betreffende archieven, bibliotheken en reglementen en voorschriften
    • werkzaamheden voortvloeiende uit de bemoeienis van het Commissariaat met de inrichting voor het uitgeven van boekwerken, de bibliotheek der militaire academie, het ethnografisch museum der militaire academie, de topografischen dienst en het Weermachtsarchief
  • Afdeling B: Juridische Zaken en Burgerpersoneel
    • civielrechtelijke en volkenrechtelijke aangelegenheden
    • onrechtmatige daden door Nederlandse militairen
    • vermiste goederen van militairen te velde
    • benoeming, bevordering, op non-activiteitstelling en ontslag, zoomede regeling van jaarwedden, lonen, vergoedingen , nonactiviteitswedden en wachtgelden van burgerpersoneel
  • Afdeling C: Militair Personeel
    • registratie, beoordelingslijsten, conduite-rapporten en straflijsten van (c.q. voormalige) beroeps-, reserve- en dienstplichtig personeel van zee- en landmacht
    • regeling en berekening van jaarwedden, soldijen, vergoedingen, nonactiviteitswedden en wachtgelden van (c.q. voormalig) beroeps-, reserve- en dienstplichtig personeel van zee- en landmacht
    • geneeskundige verzorging van (c.q. voormalig) beroeps-, reserve- en dienstplichtig personeel van zee- en landmacht
    • verzorging van oorlogsgewonden, gravendienst
    • regeling en berekening van pensioenen en toeslagen op pensioenen van voormalig beroeps-, reserve- en dienstplichtig personeel van zee- en landmacht en van hun nabestaanden
    • ondersteuning aan mobilisatieslachtoffers 1914-1918, gratificatiën en verdere ondersteuningen aan voormalig niet-pensioengerechtigd beroeps-, reserve- en dienstplichtig personeel van zee- en landmacht en van hun nabestaanden
  • Afdeling D: Materieel Zeemacht
    • afwikkeling van contracten en bestellingen van de zeemacht
    • beheer van materieel van de zeemacht
    • werkzaamheden voortvloeiend uit de bemoeienis van het commissariaat met de rijkswerf
  • Afdeling E: Materieel Landmacht
    • afwikkeling van contracten en bestellingen van de landmacht
    • beheer van materieel der landmacht
    • registratie van gebouwen en terreinen
    • toepassing van de Kringenwet
  • Afdeling F: Comptabiliteit
    • Samenstelling van de begroting, begrotings- en vereveningsboekhouding
    • betaalbaarstellingen en betalingen
    • controle op geldelijke en materiele verantwoordingen
    • verrekeningen met andere departementen en diensten
  • Administrateur in algemene dienst
  • Secretarie
  • Huishoudelijke dienst
    • onderhoud van gebouwen van het commissariaat
    • aanschaffing en verstrekking van bureelbehoeften
    • aanschaffing en onderhoud van meubilair en stoffering
    • verwarming, verlichting, telefoon
  • Krijgsgeschiedkundig Bureau
    Afdeling G: Krijgsgeschiedenis (vanag 1943 ?)
    • Krijgsgeschiedkundig onderzoek voor wat betreft de huidige oorlog en de onmiddellijk daaraan voorafgaande periode
  • Afdeling Hydrographie
    • hydrographische opnemingen
    • vervaardigen, verspreiden en bijwerken van zeekaarten, zeemansgidsen, berichten aan zeevarenden en verwante uitgaven
Geschiedenis van het archiefbeheer
1 Archiefblok 1813-1913
In 1905 werden van het gewoon verbaalarchief de jaargangen 1813-1829 met bijbehorende registers overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief, samen met het geheim verbaal over dezelfde jaren en een groot aantal andere archieven van organen ressorterend onder het departement van Oorlog. ( Zie Algemeen Rijksarchief, archief van het Algemeen Rijksarchief 1800-1940, nummer toegang 2.14.03, inv.nrs. 130 en 132, ingekomen brieven agendanrs. 99 en 140, uitgegane nrs. 28, 101 en 132; alsmede Algemeen Rijksarchief, ) Inventaris van het archief van het ministerie van Oorlog 1813-1844 en van de zogenaamde collectie Van Thielen 1795-1844 ( , 's-Gravenhage 1948, in gewijzigde vorm thans nummer toegang 2.13.13. In de ) Verslagen omtrent 's Rijks Oude Archieven (VROA) ( XXVIII 1905 wordt deze omvangrijke overdracht niet vermeld. Dit zal verband houden met het feit dat een proces-verbaal van overdracht pas in 1921 volgde - zie inv.nr. 4982, verbaal van 14 januari 1922 bureau SIA nr. 180. ) De verbalen jaargangen 1830-1844 werden vervolgens in 1921 overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief. ( Inv.nr. 4982, verbaal van 14 januari 1922 bureau SIA nr. 180. ) In 1948 werd de eerste "inventaris" beschikbaar gemaakt, waarin het inmiddels overgebrachte verbaalarchief 1813-1844 inclusief eigentijdse ingangen èn de gelijktijdig overgebrachte stamboeken officieren en minderen in hun gehele totaal in wel een halve pagina werden beschreven. ( Zie Algemeen Rijksarchief, ) Inventaris van het archief van het ministerie van Oorlog 1813-1844 en van de zogenaamde collectie Van Thielen 1795-1844 ( , 's-Gravenhage 1948, in gewijzigde vorm thans nummer toegang 2.13.13. Deze eerste "inventaris" omschreef de verbalen 1813-1844 als volgt: "Verbalen. 1813 December 1 - 1844 December 31. 2720 delen en 462 pakken." ) Het gewoon verbaalarchief over de jaren 1845-1913 werd in 1952 overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief, i.c. het hulpdepot te Schaarsbergen. In zijn brief van 26 juni 1952 nr. 302265 tekende de minister van Oorlog aan, dat de jaargangen 1881-1913 "niet uitgedund worden overgegeven". De overdracht bedroeg volgens diezelfde brief 1230 m' . ( Zie Algemeen Rijksarchief, Archief van het Algemeen Rijksarchief/Centrale Directie, inventarisnr. 84, 1953/B19. Het procesverbaal van 7 februari 1953 specificeert 10460 "delen" [portefeuilles] verbalen, 572 delen indices met klappers, en 836 delen agenda's. ) In Schaarsbergen werd deze overdracht herenigd met het gewoon verbaalarchief over het tijdvak 1813-1844 en werd op dit geheel een plaatsingslijst vervaardigd. Bij de in gebruik neming van het huidige gebouw van het Algemeen Rijksarchief werd ook dit archief teruggeleid naar Den Haag. In De archieven in het Algemeen Rijksarchief stond dit geheel te boek voor een omvang van 1633 m'. ( Alphen aan de Rijn 1982, p. 194. ) In 1990 werd in het archiefgedeelte 1813-1913, met name de (ongeschoonde) jaargangen verbalen 1880-1913, een schimmelwoekering op de verpakkingsmaterialen ontstaan, die tot een onmiddellijke sanitaire actie noopte. Nagenoeg het voltallige ARA-personeel werd gemobiliseerd om ca. 1.200 m' archief uit de besmette stellingen en portefeuilles te halen, te herverpakken en in veiligheid te brengen. In het verlengde van deze operatie werd het bestand geschoond en samen met de rest van het archief opnieuw geïnventariseerd. ( Voor bijzonderheden over de schoning en inventarisatie van het blok 1813-1913: zie de secties "Selectie en vernietiging" en "Verantwoording van de bewerking" in deze inventaris. )
2 Archiefblok 1914-1945
( Deze paragraaf is grotendeels ontleend aan de tekst, die door het ministerie van Defensie bij de overdracht in 1994 van het archiefgedeelte over 1914-1945 werd meegeleverd. )
Het gewoon verbaalarchief over het tijdvak 1914-1940 heeft aanzienlijke oorlogsschade opgelopen. In belangrijke mate was dat het gevolg van de bominslag en brand op 26 februari 1945, 14.15 uur, waarbij het huis Fluwelen Burgwal nr. 12A, dat dienst deed als archiefdepot, in vlammen opging. Daarbij zijn verloren gegaan:
  • de agenda's 1934 - 1940
  • de indices 1924 - 1939 ( In het Jaarverslag van het Archief van de Koninklijke Landmacht over december 1944 - december 1945 wordt (p. 2) vermeld dat het gehele gewoon verbaalarchief over 1924-1939 verbrand zou zijn, maar dat kan, gezien de specificatie van nog voorhanden stukken en hetgeen bekend is over vernietigingen na de Tweede Wereldoorlog, niet waar zijn. )
  • correspondentieklappers (fiches) 1934 - 1939
  • verbalen van 1-1-1915 t/m 29-6-1915, en 1916 (afgezien van één verbaal) t/m 1917.
Of de geldende voorschriften tot archiefvernietiging in de meidagen van 1940 ook zijn toegepast op het gewoon verbaalarchief van het ministerie van Oorlog/Defensie, is twijfelachtig: in de aanschrijving van de Opperbevelhebber der Land- en Zeestrijdkrachten, kenmerk Afd. Landmacht Sectie IIIa nr. 1453 dd. 7 mei 1940, wordt uitsluitend gerept van gerubriceerde (d.i. van een specifiek geheimhoudingskenmerk voorziene) archiefbescheiden, die bij intreden van de oorlogstoestand dienden te worden vernietigd ( Vermeld in: N.J. Zijlstra (wetenschappelijk archiefambtenaar bij het Archief van de Koninklijke Landmacht), "Toezicht en maatregelen van de Duitse Weermacht ten aanzien van het "Nederlandsch Weermachtsarchief" tijdens de bezetting 1940-1945", niet gepubliceerd typoscript, Leiden 1957; kopie verschaft door Def/CAD, zonder vindplaatsvermelding, waarschijnlijk afkomstig uit het archief van het Archief van de Koninklijke Landmacht. ) . Duidelijk is wel, dat een beperkte hoeveelheid bescheiden uit Nederlandse militaire archieven, daaronder begrepen die van het ministerie en dus mogelijk ook uit het gewoon verbaal-archief, tijdens de oorlogsjaren door de Duitse bezetter naar Duitsland zijn overgebracht. Deze bescheiden zijn aan het einde van de oorlog door het Rode Leger buitgemaakt en worden thans in Moskou bewaard. ( Men zie F.-C. Stahl, "Die Organisation des Heeresarchivwesens in Deutschland 1936-1945" in H. Boberach en H. Booms hrsg., ) Aus der Arbeit des Bundesarchivs ( , Boppard am Rhein 1977 (Schriften des Bundesarchivs 25) p. 69 e.v., en Zijlstra. De Duitse Chef der Heeresarchive zond naar alle bezette gebied een "Beauftragte". Voor Nederland was dat Oberstleutnant z.V. Freiherr Von Braun, die op 31 juli 1940 in Nederland arriveerde. Onder zijn leiding werd per 1 december 1940 het (Nederlandse) Weermachtsarchief opgericht, waar alle Nederlandse militaire archieven als oorlogsbuit dienden te worden verzameld. Stukken die door de Beauftragte werden aangemerkt als nuttig voor de Duitse oorlogsvoering of militaire geschiedschrijving, dienden te worden opgezonden naar de zgn. "Aktensammelstelle-West" te Berlin-Wannsee, eveneens ressorterend onder de Duitse Chef der Heeresarchive. De in Moskou berustende bescheiden uit Nederlandse militaire archieven, ter grootte van 5 m' en uit het tijdvak ca. 1870-1940, vertonen stempels van deze Aktensammelstelle-West. ) ( De Algemene Rijksarchivaris prof.dr. F.C.J. Ketelaar heeft voorjaar 1992 in Moskou een overeenkomst met zijn Russische evenknie gesloten over de teruggave van deze bescheiden, doch aan deze overeenkomst is tot dusverre geen uitvoering gegeven. ) ( Gedetailleerd inzicht omtrent de inhoud en herkomst van deze bescheiden ontbreekt vooralsnog, maar aannemelijk is dat het merendeel van deze stukken afkomstig is uit geheime archieven van hetzij het departement, hetzij krijgsmachtonderdelen. ) Op 20 juni 1994 werd het archiefgedeelte 1914-1945 overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief. Het Centraal Archievendepot (CAD) van het ministerie van Defensie heeft zich wel zeer collegiaal opgesteld door deze overdracht, zowel qua archief als toegang, in de vorm te gieten die naadloze aansluiting mogelijk maakte bij het voorafgaande archiefblok 1813-1913 ( Voor bijzonderheden over de schoning en inventarisatie van het blok 1914-1945: zie de secties "Selectie en vernietiging" en "Verantwoording van de bewerking" in deze inventaris. ) , dat inmiddels bij het Algemeen Rijksarchief in herbewerking genomen was. Hierdoor kan het gehele verbaalarchief over de periode 1813-1945 nu als één bestand in één inventaris worden aangeboden.
De verwerving van het archief
Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

Inhoud en structuur van het archief

Selectie en vernietiging
1 Gedeelte 1813-1831
In 1841 werd de commies C.C.L. Favre belast met het op orde brengen van het archief sinds 1813. Zijn werkzaamheden zijn beschreven in de sectie "Verantwoording van de bewerking" van deze inventaris. Hier kan worden volstaan met de opmerking dat binnen de dagverbalen geen selectie en vernietiging heeft plaats gevonden en dat deze aanpak ook op de jaargangen 1816-1831 is toegepast, zodat het gewoon verbaalarchief over dat tijdvak integraal tot ons gekomen. De bewerking van dit archiefblok is in of kort vóór 1870 afgerond.
Voor bijzonderheden over de arbeid van Favre zij verwezen naar de sectie "Verantwoording van de bewerking" in deze inventaris.
2 Gedeelte 1832-1844 In 1870 werd een nieuwe werkwijze verordonneerd: er werd - vooraf - machtiging verleend "voor de vernietiging van onbeteekenende stukken in het archief van het departement van Oorlog, te beginnen met de verbalen van het jaar 1832". Elders ( Inv.nr. 14017 fol. 2324. ) wordt dezelfde beschikking omschreven als "bepalingen omtrent de bewaring en vernietiging van oude minuten van het Departement van Oorlog in verband met het inbinden der verbalen". Ook werd gelast "om voortaan op de minuten aan te tekenen of het stuk vernietigd zal kunnen worden en zoo ja, na verloop van hoeveel jaren". Twee maanden later werd dit laatste gebod weer ingetrokken. ( Inv.nr. 14017 fol. 2324 entree van 26 april 1870 nr. 55S. ) De uitvoerder van dit selectiewerk heeft consequent per dagverbaal opgave gedaan welke verbalen hij per dag had aangetroffen en welke daarvan waren vernietigd. Hij parafeerde deze notities, die voorin bij de bewaarde verbalen van iedere dag werden opgelegd, met zijn initialen, GS, en van tijd tot tijd dateerde hij ook. Zo weten we dat hij op 17 november 1871 het verbaal van 2 mei 1833 (inv.nr. 2881) had geschoond, en zijn laatste datering was 1 februari 1881, toen hij de schoning van het verbaal van 8 september 1843 voltooide. Het staat daarmee wel vast dat "GS" in 1870 is begonnen met de jaargang 1832. Hij werkte de jaargang 1844 nog af, wat hem vermoedelijk tot in het jaar 1882 heeft beziggehouden. ( De aan de bewaarde verbalen toegevoegde vernietigingsaantekeningen zijn voor de vervaardiging van het overzicht an bewaarde verbalen, tijdvak 1832-1844, gelicht en na dat gebruik afzonderlijk opgelegd onder de inv.nrs. 4314-4326. ) ( Na de selectie door GS zijn in beperkte mate weer stukken aan het gewoon verbaalarchief toegevoegd, en wel zonder uitzondering gedrukte beschikkingen. Deze zijn ingevoegd ter plaatse van ontbrekende minuten. Deze gedrukten vertonen alle een met de hand aangebracht volgnummer. Vermoedelijk heeft men te eniger tijd het Recueil van gedrukte stukken ontdaan van deze gedrukte beschikkingen. Op de vernietigingsaantekeningen van GS zijn deze toevoegingen steeds bijgeschreven. )
De beschikking van 1870 zelf is helaas niet bewaard gebleven, zodat niet valt te achterhalen wat men voor bewaring dan wel vernietiging in aanmerking heeft gebracht. Kwantitatief is de vernietigingsselectie als "gematigd" te kwalificeren, omtrent de kwaliteit bestaan de nodige twijfels.
3 Gedeelte 1845-1880 Over de bewerking (schoning) van het verbaalarchief jaargangen 1845-1878 ontbreken gegevens. Het dagverbaal van 12 mei 1878 blijkt in februari 1949 geschoond, de dagverbalen van 1 september 1880 t/m 27 juni 1881 zijn geselecteerd in de periode 18 oktober 1949 tot 3 januari 1950, en het segment 28 juni 1881 t/m 26 mei 1882 in het tijdvak december 1951 - februari 1952. ( Inv.nr. 4327. ) In aanmerking genomen dat tempo èn het feit dat, zowel kwantitatief als kwalitatief, van de jaargangen 1876-1882 aanzienlijk meer en beter materiaal is bewaard dan uit de jaargangen 1845-1875, mag wellicht worden geconcludeerd dat kort na de Tweede Wereldoorlog gestart is met de opschoning van de jaargangen van 1876. De jaargangen 1845-1875 moeten dan tussen 1882 en 1945 zijn geschoond - een nadere bepaling is vooralsnog niet aangetroffen. ( De indexrubriek ) Archieven ( die vanaf 1863 in de indices voorkomt, geven voor het tijdvak 1882-1900 geen aanwijzing omtrent ingrijpende archiefselectie in het gewoon verbaalarchief, of het moest zijn dat in 1894 bij schrijven van 7 juni 1894 Ie afdeling nr. 46 aan het hoofd van de Geschutgieterij wordt gevraagd, wanneer zijn ovens beschikbaar zijn voor het verbranden van bescheiden uit het archief van het departement van Oorlog. Dat het antwoord van de directeur bij afdoening van 23 jnu 1894 Ie afdeling nr. 10 "notificatie" wordt opgelegd, geeft niet aan dat er op korte termijn veel verbrand werd. De indexrubriek ) Oorlog, departement van, Archiefwezen bij het departement ( , die in 1901 zijn intrede doet, geeft evenmin aanwijzingen dat de selectie van de jaargangen 1845-1875 in deze periode heeft plaatsgevonden. Mogelijk ook dat de schoning in de oorlogsjaren heeft plaatsgevonden: het jaarverslag over december 1943 - december 1944 van het Nederlandsch Weermachtsarchief, "opgericht te 's-Gravenhage den 1en december 1940", vermeldt de verkoop ter vernietiging van ruim 8.500 kg. archief in de maand maart 1944, en dat zal niet de enige keer zijn geweest dat er opgeruimd werd. ) Wèl is onmiskenbaar dat de selectie met een niets ontziende "administratieve" optiek heeft plaatsgevonden, waarbij nagenoeg uitsluitend verbalen opgemaakt door de afdeling Genie, inzake het beheer van onroerende zaken, voor bewaring in aanmerking zijn gebracht. ( Zo is bij het schrijven van deze inleiding geconstateerd, dat alle verbalen uit de jaargangen 1845-1875 die over de organisatiegeschiedenis van het departement en de instructies voor de interne gang van zaken aldaar handelden, zonder uitzondering zijn vernietigd. )
4 Gedeelte 1881-1913 Het gewoon verbaalarchief over de jaren 1845-1913 werd in 1952 overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief, i.c. het hulpdepot te Schaarsbergen. In zijn brief van 26 juni 1952 nr. 302265 tekende de minister van Oorlog aan, dat de jaargangen 1881-1913 "niet uitgedund worden overgegeven". De overdracht bedroeg volgens diezelfde brief 1230 m'. ( Zie Algemeen Rijksarchief, Archief van het Algemeen Rijksarchief/Centrale Directie, inventarisnr. 84, 1953/B19. Het procesverbaal van 7 februari 1953 specificeert 10460 "delen" [portefeuilles] verbalen, 572 delen indices met klappers, en 836 delen agenda's. ) In Schaarsbergen werd deze overdracht herenigd met het gewoon verbaalarchief over het tijdvak 1813-1844 en werd op dit geheel een plaatsingslijst vervaardigd. Bij de in gebruik neming van het huidige gebouw van het Algemeen Rijksarchief werd ook dit archief teruggeleid naar Den Haag. In De archieven in het Algemeen Rijksarchief ( Alphen aan de Rijn 1982, p. 194. ) stond dit geheel te boek voor een omvang van 1633 m'.
De sanitaire actie ter bestreiding van aangetroffen schimmel in het archief vestigde op pijnlijke wijze opnieuw de aandacht op de achterstallige schoning, waarmee anno domini 1952 de verbalen uit het tijdvak 1880-1913 waren overgedragen. De Algemene Rijksarchivaris dr. F.C.J. Ketelaar verordonneerde om die schoning alsnog ter hand te nemen en reserveerde daartoe capaciteit bij de Centrale Archief Selectiedienst (CAS) in Winschoten. De project-instructie voor de CAS was najaar 1990 gereed, en eind van dat jaar stond de eerste van in totaal acht vrachtwagenladingen in Winschoten.
Gedurende 1991 bewerkte de CAS het blok verbalen 1880-1913 ter waarde van 1190 m' (ARA-telling), waarvan volgens de instructie tenslotte 1115 m' voor vernietiging geselecteerd werd, terwijl de CAS het te bewaren restant opnieuw, en sterk verbeterd, toegankelijk maakte. Met dat al was het project de grootste archiefmonoliet die de CAS tot dan toe ooit ter hand had genomen, waarvoor dan ook een ongehoord grote bewerkingsgroep werd geformeerd, bestaande uit (in alfabetische volgorde): Jan Begeman, Chris Bovenhuis, Trijnko Braker, Trineke Bremer, Inge Buiskool, Hermien van Eldik, Johan Everts, Pradiep Hardwarsing, Aaldert Kroes, Roos Lameijer, Jody Luttjeboer, Henk Mellem, Gea Modderman, Koos Molema, Tunella Reuderink, Marjolein van Rijkom, Willemien Schrik, Gerrit Schuring, Shamy Sewbaransingh, Bouwe Simens, Karin Steen-Bergman, Josephine van de Woude; en dat is dan nog zonder de hulptroepen van het toenmalige Interdepartementaal Tekstverwerkingscentrum Winschoten (ITW), die werkende weg bij het project werden betrokken.
In het navolgende overzicht zijn gekwantificeerde gegevens (in strekkende meters en vernietigingspercetage) bijeengebracht over de bewaring van de verbalen, per bewerkingsfase zoals die nader in de hoofdstukken "Geschiedenis van het archiefbeheer" en "Verantwoording van de bewerking" zijn uiteengezet. Daaruit blijkt ten overvloede, dat de selectie van het verbalenblok 1880-1913 ten opzichte van de voorafgaande en opvolgende periode zelfs in puur kwantitatief opzicht gunstig afsteekt:
1813 dec - 1831
Omvang in m' 422,00
waarvan dec. 1813 0,80
dus 1814-1831 421,20
ofwel gemiddeld per jaar 23,40
waarbij 1813 16,20
en 1831 32,50
1832-1844
Omvang in m' 68,20
ofwel gemiddeld per jaar 5,24
waarbij 1832 9,70
en 1844 5,20
1845-1880 aug.
Omvang in m' 42,30
ofwel gemiddeld per jaar 1,19
waarbij 1845 0,40
en 1879 2,10
1880 sep.-1913
Omvang in m' 75,00
ofwel gemiddeld per jaar 2,25
waarbij 1883 3,20
en 1913 1,80
1914-1945
Omvang in m' 16,20
ofwel gemiddeld per jaar 0,80
waarbij 1914 3,20
en 1945 0,80
Over deze vernietiging verscheen in NRC/Handelsblad van 11 april 1992 een ingezonden brief, onder de titel "Archieven 2", van de onderzoekers B.J. Martens en G. de Vries, die -- overigens met onjuiste weergave van het bewaarde aantal meters (17 i.p.v. 75) -- een "stompzinnige vernieling van uniek materiaal" constateerden. Begin 1994 kon worden aangetoond dat het verwijt van deze briefschrijvers voor een belangrijk deel werd veroorzaakt door misvattingen hunnerzijds, wortelend in gebrekkige kennis van de werking van het verbaalstelsel van het ministerie van Oorlog en een daarop geënte, weinig aanbevelenswaardige onderzoeksmethodiek ( Algemeen Rijksarchief, brief D-300/Jo (1994) aan Martens en De Vries. ) .
5 Gedeelte 1914-1945 ( Deze paragraaf is grotendeels ontleend aan de tekst, die door het ministerie van Defensie bij de overdracht in 1994 van het archiefgedeelte over 1914-1945 werd meegeleverd. )
In 1960 werd het archiefgedeelte 1914-1940, waarvan een gedeelte reeds a.g.v. de oorlog verloren was gegaan, met toestemming van de toenmalige Rijksarchivaris verder 'uitgedund' volgens een vernietigingslijst.
In 1989 werden, volgens de geldende vernietigingslijst, vernietigd:
  • 20 m' klappers (kaartsysteem) op personen, 1920-1933, 1940-1945,
  • 37 m' archiefbescheiden 1914-1945
  • 4 indices op personen 1915, 0,5 m'
  • dubbele agendabladen 1940-1945, 0,5 m'
  • stukken en dubbelen van het Afwikkelingsbureau/Commissariaat voor de belangen van de voormalige Nederlandse Weermacht, 1940-1945, 0,12 m'
  • stukken en dubbelen van de VIe afdeling A en B, 0,12 m'
  • stukken inzake verzekering marineschepen VIIIe afdeling 1929-1940, 1 m'
In 1994 werd nog 0,34 m' klappers vernietigd.
Verantwoording van de bewerking
1. Archiefblok 1813-1913 Alle nadruk die successieve postbehandelings- en secretarievoorschriften mochten leggen op de regelmatige afdoening en archivering van stukken, hebben niet kunnen verhinderen dat er wel eens iets bleef zwerven. Van tijd tot tijd vonden daarom inhaalslagen plaats, waarbij langdurig onafgedaan gebleven zaken per "notificatie"-beschikking in het verbaalarchief werden opgelegd, op datum en nummer van de beschikking en dus ruimschoots, soms zeer lang na het ontstaan der stukken. ( Zie bv. inv.nr. 2918, 5 februari 1834 nr. 1. Er zijn in de loop der jaren tal van zulke acties geweest, die ook in de verbalen hun sporen hebben nagelaten. Zie bv. (inv.nr./datum/volgnr.): 3383/6.6.1850/36B, 3384/30.9.1850/46B en 47B, 3386/6.9.1850/37B, 3386/1.11.1850/24B, 3386/4.11.1850/13B, 3386/16.11.1850/30B, 3386/30.11.1850/26B, 3406/22.4.1854/40B, 3412/3.3.1855/37B, 3434/16.12.1857/31B, 3434/22.12.1857/53B, 3434/24.12.1857/63B, 3435/30.12.1857/75B, 3435/31.12.1850/118B, 3471/22.1.1862/66B, 3471/23.1.1862/30B, 3472/23.1.1862/31B 32B 50B en 51B, 3472/24.1.1862/35B 59B en 72B, 3472/25.1.1862/43B 44B en 45B, 3473/24.1.1862/48B en 50B, 3473/27.1.1862/37B 38B en 39B, 3473/30.1.1862/41B, 3494/28.1.1864/27G, 3494/29.1.1864/26G, 3494/30.1.1864/27G en 28G, 3496/8.4.1864/39G 40G 41G 42B 43G en 51G, 3496/14.4.1864/55G 56G en 66G, 3497/2.5.1864/38G 40G 41G 42G en 43G, 3498/18.5.1864/22P, 3544/16.9.1868/54G, 3625/4.5.1876/32G, 3626/6.5.1876/51G, 3626/20.5.1876/40G 41G 45G 47G en 48G, 3628/10.6.1876/23G, 3638/30.11.1876/37G, 3670/11.2.1878/23G, 3738/14.6.1882/71. ) Al evenzeer zijn in het archief grote hoeveelheden lichtingsbriefjes aangetroffen voor verbalen (of gedeelten daarvan) die zijn gelicht en nooit teruggekeerd. Deze stukken kunnen gevoeglijk als verloren worden beschouwd. Eerst na verloop van enige tijd werd het volume van het eigen departementsarchief een probleem. ( In de eerste jaren werd het volume van archieven onder beheer van het departement van Oorlog vooral uitgemaakt door de archieven van oudere administraties als de Raad van State, het Comité tot de Zaken van het Bondgenootschap te Lande en het ministerie van Oorlog tot 1813. Dat materiaal verhuisde verschillende malen: zie inv.nr. 813 verbaal 21.11.1820 nrs. 42 en 43 en inv.nr. 908 verbaal 14.7.1821 nr. 48; inv.nr. 1710 verbaal van 15 september 1826 nrs. 192 en 193, en inv.nr. 1871 verbaal van 28 januari 1827 nr. 1. Mede over de eigentijdse archieven van de ADG, Generale Staf en het departement: KB van 2 oktober 1834 nr. 59 op de daarbij opgelegde voordracht van het departement. ) ( De archieven van voor 1813 werd in 1855 overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief: zie inv.nr. 13957 (index) fol. 3048. Met zo'n overdracht belastte men toen een referendaris - die er een ministeriële tevredenheidsbetuiging aan overhield (inv.nr. 13961 fol. 3041). ) Overigens niet alleen bij Oorlog. Bij KB van 29 juli 1830 nr. 44 droeg de Koning, indachtig herhaalde klachten van de Algemene Rekenkamer en de departementen over "het ontoereikende en ongeschikte van de Lokalen, thans bij dezelve voor de berging van archieven, in gebruik", aan de minister van Financiën en de Algemene Rekenkamer op om maatregelen te beramen "tot het opruimen en te gelde maken van onnoodige papieren en het verkrijgen, daardoor, van meerdere ruimte". En bij KB van 1 juli 1836 nr. 73 bepaalde de Vorst dat op te ruimen "gedrukt en geschreven papier en Registers" eerst onder ambtelijk toezicht behoorlijk diende te worden gescheurd. Het eerste KB bereikte het departement van Oorlog bij het begin van de Belgische opstand, waardoor het weinig effect sorteerde: men had wel iets anders aan het hoofd. Wel werd later dat jaar het beheer van archieven weer tot de specifieke taak gemaakt van de commies Visée. ( Inv.nr. 2534 verbaal van 1 december 1830 nr. 30. ) Van grootschalige opruiming blijkt echter vooreerst niets.
1.1 Verbaalarchief 1813-1829 (1831) Pas ruim na de Belgische troebelen ontstond er gelegenheid om iets aan de archieven te doen. Bij beschikking van 4 augustus 1841 nr. 4A ( Inv.nr. 3198, en gezien de A een "belangrijk" stuk. ) werd de commies C.C.L. Favre belast met het in orde brengen van het archief over de jaren 1813-1815, waarin belangrijke stukken ontbraken. Bij voorbaat werd al vastgesteld "dat dit werk veel oplettendheid, en kennis van de loop der zaken vordert, terwijl het tevens van dien aard is, dat hetzelve niet gelijktijdig met de gewone werkzaamheden, tot de Archieven betrekkelijk, kan worden behandeld". Favre zou werken onder nadere mondelinge instructie van de chef van de afdeling Secretariaat, daaronder begrepen "ook wegens de bestemming aan het papier te geven, hetwelk bij eene mogelijk bevonden schifting der bescheiden, waarschijnlijk in aanmerkelijke hoeveelheid ter beschikking zal komen, en waardoor ook tevens het verkrijgen van meerdere ruimte op de Charterkamer zal worden bevorderd". Favre rapporteerde reeds op 23 september 1841. Van veel vermiste stukken was hem niet gebleken, wel had hij geconstateerd dat er nogal eens stukken misplaatst waren. "Het is hem bij het nazien dezer stukken voorgekomen, dat het noodzaaklijk is, om dezelve verder goed te conserveren, dat dezelve worden ingebonden, zoo veel mogelijk, en voor zoo verre de behandeling zulks zal toelaten, eenige Verbalen [Favre bedoelt: dagverbalen] bij elkander, waartoe het overtollige papier zal behooren te worden uitgesneden, waardoor zeker een derde in de dikte van de bijlagen zal worden gewonnen, alles met in acht neming van de nodige precautie, om niet, zelfs geen adres op een brief weg te doen, hetwelk tot inlichting van het stuk kan dienen". Niks schifting, aldus de commies, alleen het onbeschreven papier zou uit de verbalen kunnen worden verwijderd. En Favre kreeg zijn zin: bij beschikking van 11 november 1841 nr. 1A ( Inv.nr. 3210. ) kreeg hij last om met zijn werk voort te gaan en om de verbalen op de voorgestelde voet in te binden. Ingebonden verbalen, zo werd bepaald, zouden voortaan aan departementale ambtenaren slechts kunnen worden afgegeven tegen een reçu van de chef van de "beleidsafdeling". Bijna een jaar later werd het werk van Favre door de DGO geïnspecteerd en goedgekeurd en kreeg de commies last om op dezelfde voet voort te werken aan de verbalen vanaf 1816. ( Inv.nr. 3253 verbaal van 27 oktober 1842 nr. 37A. Daarbij werd tegelijk last gegeven tot een hernieuwde opsporingsactie naar zwervende retroacta in de burelen van het departement, en werden tevens maatregelen afgekondigd om bij het minuteren van beschikkingen reeds rekening te houden met het latere inbinden. ) ( Favre heeft zich enkele vrijheden veroorloofd. Zo bond hij (inv.nr. 157 verbalen van 24 mei 1815) verbalen van de Administratie van Oorlog in de Zuidelijke gewesten bij de "Haagse"verbalen in; deze "Zuidelijke" verbalen zijn voorzien van letters in plaats van nummers. In inv.nr. 114 verbaal van 31 december 1814 zijn enkele geheime verbalen gebonden tussen de gewone; de geheime zijn te herkennen aan hun afwijkende signatuur: letter met nummer, in plaats van alleen maar een nummer. ) Alle afdelingen dienden daartoe hun oude retroacta zonder uitstel aan de Charterkamer af te geven. De bewerking zoals die aan Favre was opgedragen, is uiteindelijk toegepast op de verbalen van de jaargangen december 1813 t/m ultimo 1831. Behoudens hoogst incidentele oneffenheden als gevolg van vermissingen of vergissingen, is het gewoon verbaalarchief over dat tijdvak integraal tot ons gekomen. In 1905 werden van het gewoon verbaalarchief de jaargangen 1813-1829 met bijbehorende registers overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief, samen met het geheim verbaal over dezelfde jaren en een groot aantal andere archieven van organen ressorterend onder het departement van Oorlog. ( Zie Algemeen Rijksarchief, archief van het Algemeen Rijksarchief 1800-1940, nummer toegang 2.14.03, inv.nrs. 130 en 132, ingekomen brieven agendanrs. 99 en 140, uitgegane nrs. 28, 101 en 132; alsmede Algemeen Rijksarchief, ) Inventaris van het archief van het ministerie van Oorlog 1813-1844 en van de zogenaamde collectie Van Thielen 1795-1844 ( , 's-Gravenhage 1948, in gewijzigde vorm thans nummer toegang 2.13.13. In de ) Verslagen omtrent 's Rijks Oude Archieven (VROA) ( XXVIII 1905 wordt deze omvangrijke overdracht niet vermeld. Dit zal verband houden met het feit dat een proces-verbaal van overdracht pas in 1921 volgde -- zie inv.nr. 4982, verbaal van 14 januari 1922 bureau SIA nr. 180. ) Uit de zinsnede dat "de verbalen van het jaar 1832 (..) thans ingebonden moeten worden", aan te treffen in de index van 1870 ( Inv.nr. 14015 fol. 138, entree 16 februari 1870 nr. 4S. ) zou kunnen worden afgeleid dat het werk aan de jaargangen t/m 1831 pas kort tevoren was voltooid. ( Favre klaarde het segment december 1813 t/m december 1815, nu totaal 220 banden verbalen, in krap een jaar. Extrapolatie daarvan op de 2569 banden over de jaren 1816-1831 leidt tot een bewerkingstijd van iets meer 11 jaar, zodat men, mits beschikkend over dezelfde voortvarendheid als Favre, in de buurt van 1853 gereed had kunnen zijn. )
In 1905 werden van het gewoon verbaalarchief de jaargangen 1813-1829 met bijbehorende registers overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief, samen met het geheim verbaal over dezelfde jaren en een groot aantal andere archieven van organen ressorterend onder het departement van Oorlog.
Verbaalarchief (1830) 1832-1844 In 1870 werd een nieuwe werkwijze verordonneerd: er werd - vooraf - machtiging verleend "voor de vernietiging van onbeteekenende stukken in het archief van het departement van Oorlog, te beginnen met de verbalen van het jaar 1832". Elders ( Inv.nr. 14017 fol. 2324. ) wordt dezelfde beschikking omschreven als "bepalingen omtrent de bewaring en vernietiging van oude minuten van het Departement van Oorlog in verband met het inbinden der verbalen".
De uitvoerder van dit selectiewerk heeft consequent per dagverbaal opgave gedaan welke verbalen hij per dag had aangetroffen en welke daarvan waren vernietigd. Hij parafeerde deze notities, die voorin bij de bewaarde verbalen van iedere dag werden opgelegd, met zijn initialen, GS. Aldus verwerkte hij tussen 1870 en 1882 de jaargangen tot en met 1844.
De aldus geschoonde verbalen jaargangen 1830-1844 werden vervolgens in 1921 overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief. ( Inv.nr. 4982, verbaal van 14 januari 1922 bureau SIA nr. 180. ) In 1948 werd door het Algemeen Rijksarchief de eerste "inventaris" beschikbaar gemaakt, waarin het inmiddels overgebrachte verbaalarchief 1813-1844 inclusief eigentijdse ingangen èn de gelijktijdig overgebrachte stamboeken officieren en minderen in hun gehele totaal in wel een halve pagina werden beschreven. ( Zie Algemeen Rijksarchief, Inventaris van het archief van het ministerie van Oorlog 1813-1844 en van de zogenaamde collectie Van Thielen 1795-1844, 's-Gravenhage 1948, in gewijzigde vorm thans nummer toegang 2.13.13. Deze eerste "inventaris" omschreef de verbalen 1813-1844 als volgt: "Verbalen. 1813 December 1 - 1844 December 31. 2720 delen en 462 pakken." )
Verbaalarchief 1845-1913 Het gewoon verbaalarchief over de jaren 1845-1913 werd in 1952 overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief, i.c. het hulpdepot te Schaarsbergen. De jaargangen 1845-1880 waren toen reeds geschoond. Daarentegen tekende de minister van Oorlog in zijn brief van 26 juni 1952 nr. 302265 aan dat de jaargangen 1881-1913 "niet uitgedund worden overgegeven". De overdracht bedroeg volgens diezelfde brief 1230 m' . ( Zie Algemeen Rijksarchief, Archief van het Algemeen Rijksarchief/Centrale Directie, inventarisnr. 84, 1953/B19. Het procesverbaal van 7 februari 1953 specificeert 10460 "delen" [portefeuilles] verbalen, 572 delen indices met klappers, en 836 delen agenda's. ) In Schaarsbergen werd deze overdracht herenigd met het gewoon verbaalarchief over het tijdvak 1813-1844 en werd op dit geheel een plaatsingslijst vervaardigd. Bij de in gebruik neming van het huidige gebouw van het Algemeen Rijksarchief werd ook dit archief teruggeleid naar Den Haag. In De archieven in het Algemeen Rijksarchief ( Alphen aan de Rijn 1982, p. 194. ) stond dit geheel te boek voor een omvang van 1633 m'.
Herbewerking van het Verbaalarchief 1813-1913
De herbewerking van het archiefblok 1813-1913 werd voorjaar 1990 ingeleid door een schimmelwoekering op de portefeuilles waarin de verbalen van met name het tijdvak 1880-1913 verpakt stonden, en gevolgd door het "achterstallig onderhoud" door de CAS te Winschoten, waarbij van de aangeleverde 1.190 m' verbalen er 1.115 m' voor vernietiging werd geselecteerd.
Conform instructie leverde de CAS een nieuwe inventaris op het archief-gedeelte 1880-1913 . Behalve een formele inventaris werd tevens een staat vervaardigd van inventaris-nummer, datum en volgnummer der bewaarde verbalen, met de eigentijdse onderwerpsomschrijving. De overweging daarachter was, dat bij een vernietiging van 95 % der verbalen nu eveneens 95 % van de entrées in de indices een verwijzing in het ledige behelsde. Zou men geïnteresseerden in het archief geen verdere steun bieden, dan zouden zij bij het zoeken via de oorspronkelijke ingangen, bij gemiddeld 95 % van de indexverwijzingen geen verbalen meer aantreffen.
De overweging dat de zoekweg via de oorspronkelijke ingangen voor geschoonde verbaalarchieven bezwaarlijk wordt naarmate de graad van vernietiging toeneemt, was niet alleen geldig voor de jaargangen 1880-1913, maar evenzeer voor de jaargangen 1832-1880. Bijgevolg werd besloten om ook die jaargangen door verbaalspecificaties hanteerbaar te maken. Daarbij zijn twee methodieken gehanteerd.
  • Voor het tijdvak 1845-1880 , dat verhoudingsgewijs zeer ingrijpend werd geschoond, was door de heren O.B. van Uffelen en P. Clemens, met ondersteuning van het inmiddels opgeheven Interdepartementale Tekstverwerkingscentrum Winschoten (ITW), eenzelfde specificatie aangemaakt als door de CAS voor het tijdvak 1880-1913 was geleverd.
  • Voor het tijdvak 1832-1844 , dat naar verhouding matiger geschoond was, zijn de vernietigingsnotities van "GS" omgewerkt tot "bewaarlijsten". Deze vermelden alleen inventarisnummer, datum en volgnummer der bewaarde verbalen, zónder eigentijdse onderwerpsontsluiting.
"GS", die indertijd de jaargangen 1832-1844 had geschoond, had steeds genoteerd, hoeveel nummers oorspronkelijk per "verbaaldag" waren aangemaakt en welke hij daarvan vernietigde. Deze notities zijn nog aanwezig. Proefondervindelijk is aangetoond dat ze een hoge, maar niet perfecte graad van betrouwbaarheid hebben, zodat er een geringe kans is, dat een als bewaard opgegeven verbaal toch vernietigd blijkt, of andersom. Eén factor daarbij is, dat "GS" verbalen die hij gelicht bevond op het moment dat hij ter plekke arriveer-de, opgaf als "bewaard", terwijl aantoonbaar is dat lang niet al deze gelichte verbalen zijn terugbezorgd. Verder zijn ook nà zijn selectie verbalen gelicht en niet terugbezorgd. Een algehele van de "bewaarlijsten" die aan de hand van de genoemde notities zijn vervaardigd, behoort wellicht in de toekomst tot de mogelijkheden maar staat vooralsnog niet in de planning.
Oorspronkelijk waren de genoemde bewaarlijsten en inhoudspecificaties als bijlagen in de inventaris opgenomen. ( De bewaarlijsten waren opgenomen als bijlage 3 "Register van bewaarde verbalen, tijdvak 1832-1844" (vervaardigd aan de hand van de notities van "GS") en bijlage 7 "Register van bewaarde verbalen, tijdvak 1845-1913", vervaardigd door Van Uffelen en Clemens (periode 1845-1880) en de CAS (periode 1880-1913). De inhoudspecificaties waren opgenomen als bijlage 4 "Specificatie van bewaarde verbalen tijdvak 1845-1880", van de hand van Van Uffelen en Clemens, en bijlage 5 "specificatie van bewaarde verbalen tijdvak 1880 september - 1913", opgesteld door de CAS. ) Als gevolg van de digitale beschikbaarstelling van de toegang werd het nodig geacht deze inhoudsopgaven op te knippen en te verplaatsen naar de respectieve inventarisnummers waarop ze betrekking hebben.
Het relatief grote volume van de door "GS" bewaarde verbalen heeft de beslissing ingegeven, de raadpleging over het tijdvak 1832-1844 nog langs de oorspronkelijke ingangen (indices, klappers, agenda's) te leiden, waarbij de bewaarlijsten als hulpmiddel fungeren om gevonden afdoeningskenmerken snel te controleren op "bewaring/vernietiging".
Voor het ongeschoonde tijdvak 1813-1831 was uiteraard geen nadere voorziening nodig, zodat ook voor dat tijdvak de raadpleging via de oorspronkelijke ingangen zou kunnen lopen.
Ten gerieve van deze raadpleging op indices zijn de hoofdenlijsten voorin iedere index samengevoegd tot een overzicht van indexrubrieken over het tijdvak 1813-1844, dat als bijlage 2 wordt aangeboden.
In een aantal gevallen, vooral in de door Favre ingebonden verbalen 1813-1831, is eertijds om praktische redenen van de gewone orde van de verbalen afgeweken. Het kan dan voorkomen dat het merendeel van de verbalen van één dag in nr. x zitten, maar één of enkele in nr. x+1 (of nr. x-1). In dergelijke gevallen vermeldt de inventaris bij nr. "x±1" datum en volgnummers van de daar geborgen verbalen, en bij nr. "x" slechts de datum, zonder toevoeging van "met uitzondering van ...". Een andere bijzonderheid is het voorkomen van zodanig omvangrijke verbalen, dat ook oudtijds reeds tot een splitsing is besloten, zonder dat de aldus ontstane bestanddelen zich qua archivistisch kenmerk onderscheiden. In zulke gevallen vermeldt de inventaris twee identieke beschrijvingen, en is het onderscheid aangegeven door de toevoeging van de markeringen I, II en zo nodig III.
2. Archiefblok 1914-1945
Al in 1969 werd bij het Centraal Archievendepot van het ministerie van Defensie een werkgroep "Voorbereiding inventarisering archief Ministerie" ingesteld. Haar taak bestond uit het uitbrengen van een advies omtrent de methode waarop de inventarisatie van het restant archief diende te geschieden. Tot daadwerkelijke inventarisatie op de manier die de werkgroep aanbeval, is het nooit gekomen.
Vervolgens werden in 1986 de eerste afspraken met het Algemeen Rijksarchief gemaakt over toekomstige overdracht en de wijze van voorbereiding daarvan. De als uitvloeisel daarvan in 1990 gereed gekomen specificatie van bewaarde verbalen werd door het Algemeen Rijksarchief niet als overdrachtstoegang geaccepteerd. In september 1993 hervatte het Centraal Archievendepot in overleg met het Algemeen Rijksarchief de bewerking op basis van deze specificatie. Deze werd uitgebreid met een institutioneel-historisch inleiding en waar nodig aangevuld en herzien, e.e.a. met het oogmerk een overdrachtstoegang te vervaardigen die naadloos aan kon sluiten bij de inmiddels door het Algemeen Rijksarchief aangevatte herbewerking van het overgedragen archiefblok 1813-1913.
Uit diverse bronnen afkomstige bescheiden die tot het gewoon verbaalarchief behoorden, zijn in de loop der tijd conform het herkomstbeginsel weer tot het archief gebracht en in 1989 ingevoegd. Dit betreft m.n. ook bescheiden uit de collectie-Peijnenburg en het archief van de Adjudant van de minister (zie het vervolg).In 1989 dook 0,07 m' verbaalarchief 1912-1945 op bij het semi-statisch archief van de Centrale Afdeling Post- en Archiefzaken. Het betrof hier verbalen betreffende de geestelijke verzorging van militairen. Het is niet bekend wanneer, waarom en door wie deze archiefbescheiden ooit zijn afgescheiden. In 1993 werden deze verbalen weer ingevoegd.
De einddatum 31 december 1945 berust niet op de organisatiegeschiedenis. De ophef-fingsdatum van het Commissariaat voor de belangen van de voormalige Nederlandse Weermacht, 24 juni 1945, zou een logische cesuur zijn geweest, maar het archief is op die datum niet te splitsen, aangezien de agenda's en repertoria over het hele jaar 1945 lopen. Bijgevolg is de eerstvolgende in het archief aan te brengen cesuur als eindpunt genomen.
Op 20 juni 1994 werd het archiefgedeelte 1914-1945 tenslotte overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief
3. Gedeponeerde archieven en losse stukken
3.1. In het archiefblok 1813-1913
In de slotfase van de herbewerking van het archiefblok 1813-1913, die in 1990 was opgestart, zijn verschillende bestanddelen aan het archief toegevoegd . Voor een belangrijk deel maakten deze stukken deel uit van verzamelingen "zwerfstukken" die decennia de depots van het Algemeen Rijksarchief hebben ontsierd onder de naam "ministerie van Oorlog ongeïnventariseerd". Vermoedelijk zijn deze stukken al in 1905 of 1921 overgedragen. Daarin werden o.m. aangetroffen
  • fragment-archief uit 1830 van de Kolonel-Generaal prins Frederik als belast met de opperdirectie van het departement,
  • fragment-archief uit 1848-1860 van het Topografisch Bureau als departementsonderdeel,
  • agenda's en andere registratuurmiddelen van afdelingen van het departement uit verschillende organisatieperioden,
  • supplementen op verschillende reeds bekende reeksen van het gewoon verbaalarchief,
  • verschillende "onderwerpsbundels", met name betreffende het archiefbeheer bij het departement en Landmachtonderdelen, en tevens betreffende archiefoverdrachten aan België.
Deze stukken zijn te bestemder plekke in de inventaris ondergebracht. Daar niet uitgesloten kan worden dat in de toekomst nog meer los materiaal aan het archief zal moeten worden toegevoegd - te denken valt bijvoorbeeld aan het "Moskouse" materiaal - is aan het eind van de inventaris ruimte gelaten voor dergelijke suppleties.
Eveneens in de slotfase van de bewerking is een staart van ca. 1,5 m' "losse stukken", die sinds 1952 puur op chronoloische orde aan het verbaalarchief hing, op zijn inhoud verkend, herbeschreven en herordend in een onderwerps-indeling die althans enige ingang geeft. Stukken behorend tot andere archieven, met name dat van de Generale Intendance 1815-1818, zijn daarbij verplaatst naar hun juiste bestemming.
3.2 In het archiefblok 1914-1945
In 1977 was de collectie besluiten van gen. Carstens uit de oorlogstijd, voortgezet door de Commissaris voor de belangen van de voormalige Nederlandse Weermacht Rietveld, al overgeplaatst van de Centrale Afdeling Post- en Archiefzaken naar het CAD. Dit bestand bevatte enkel besluiten inzake ontslag, wachtgeld en pensioen van militair- en burgerpersoneel van de voormalige Nederlandse Zee- en Landmacht. Uitgezonderd een enkele regelgeving van algemener aard werd dit materiaal niet voor blijvende bewaring in aanmerking gebracht en is het niet toegevoegd aan het hierna beschreven archief.
Met enkele andere satellietbestanden is dat wel gebeurd, nadat tot het gewoon of geheim verbaalarchief behorende stukken daaruit waren verwijderd en te bestemder plaatse ingevoegd. Deze toevoegingen betreffen:
  • Collectie Directie Organisatie, 1903-1931
    Dit archiefgedeelte werd afgescheiden van het in 1988 aan het CAD overgedragen archief van de Directie Organisatie en Informatie. In deze collectie zit een aantal bescheiden betreffende de organisatie en inrichting van het departement.
  • Collectie drs. G.H.J.M. Peijnenburg, 1915-1945
    In 1984 ontving het CAD van de Centrale afdeling Post- en Archiefzaken, Semi-Statisch Archief, van het ministerie van Defensie een hoeveelheid archiefstukken afkomstig van de voormalig Secretaris-Generaal van het departement van Defensie drs. G.H.J.M. Peijnenburg. Deze kreeg met ingang van 1 juli 1984 eervol ontslag en ging vervolgens met pensioen. Een deel van de aangetroffen stukken betrof verbalen welke werden terug-geplaatst in het verbaalarchief. Van de rest van de stukken werd een overzicht gemaakt.
    Bij aanvang van de bewerking in 1993 werden de stukken gescheiden in twee blokken, tot 1945 en na 1945. Daarna werden de stukken van voor 1945 geordend, waarna deze stukken naar onderwerp werden beschreven. In de collectie is een aantal stukken van documentaire aard aangetroffen, die als zodanig in de beschrijvingen kenbaar zijn gemaakt.
  • Archief van de adjudant van de minister, 1928-1940
    Dit separate archief was reeds eerder aangehaakt bij het gewoon verbaalarchief als een logisch complement daarop. In 1989 werd volgens de geldende vernietigingslijsten, 0,6 meter archief vernietigd uit dit archief.
  • Archief IIe afdeling B, later C bureau 3 B II (Voormalig Centraal Registratiebureau (CRB)), 1940-1944
    Op 4 februari 1941 verzond de IIe afdeling B een circulaire aan alle burgemeesters van Nederland met het verzoek opgave te verstrekken van alle in hun gemeente gesneuvelde en vermiste militairen. In de loop der tijd reageerden alle gemeentes en verstrekten aldus de gevraagde nominatieve opgaven. Deze gegevens werden gebruikt voor het geven van inlichtingen aan externe instanties (bijvoorbeeld het Informatiebureau van het Nederlandse Rode Kruis, het bevolkingsregister). Ook werden lijsten opgemaakt aan de hand van de gegevens van gesneuvelden per regiment, en verder werden deze overgebracht op de stamboekkaarten van het CRB.
    Dit (naar uit het volgende zal blijken, deel-)archief werd in het depot aangetroffen onder de naam archief van het Centraal Registratiebureau. Deze naam is onjuist, aangezien het hier een bureau betrof van het Afwik-kelingsbureau van het departement van Defensie c.q. de Commissaris voor de belangen van de voormalige Nederlandsche Weermacht. Gevolg gevend aan het bestemmingsbeginsel is dit deelarchief teruggeplaatst in het onderhavig archief.
  • Collectie F.H.A.H. Tielens, 1940-1945
    De bij het Commissariaat gedetacheerde majoor der Marechaussee F.H.A.H. Tielens werd volgens brief van de Commissaris voor de belangen van de voormalige Nederlandse Weermacht van 16 juli 1942, kabinet nr. 29 in juli 1942 aangewezen voor de functie van hoofd afdeling A. De verzameling stukken werd aangetroffen in de "Collectie krijgsgevangenen" waarin allerlei stukken betreffende krijgsgevangenen bijeengebracht zijn.
    Over ontstaan en lotgevallen van de collectie is niets naders bekend. De stukken waren chronologisch ge-ordend. Om de toegankelijkheid te vergroten zijn de bescheiden onderwerpsgewijs herordend.
  • Archief van de staatssecretaris van Oorlog, 1945
    In dit archief werd een aantal gewone verbalen van het ministerie van Defensie c.q. Oorlog uit 1945 aan-getroffen dat overeenkomstig het bestemmingsbeginsel teruggebracht is in deze serie. Ook werden enige buiten verbaal stukken aangetroffen. Deze zijn in een aparte afdeling ondergebracht.

Ordening van het archief
1 Beknopte aanwijzing voor het zoeken in het verbaalarchief
Toen deze archieven werden gevormd, gebruikten ambtenaren agenda's, repertoria, indices en klappers om stukken terug te vinden. Deze instrumenten noemen we "eigentijdse toegangen", omdat ze dateren uit dezelfde periode als het eigenlijke archief.
Deze methode behelsde in grote lijnen dat de ter afhandeling of kennisneming ingekomen stukken werden geregistreerd in agenda's (op volgorde van binnenkomst) en indices (op vooraf bepaalde thema's of "rubrieken"), met verwijzing naar het dagverbaal waarin het stuk is behandeld, en volgnummer binnen dat dagverbaal. De indices werden op hun beurt nader ontsloten door klappers op onderwerp .
De gang van zaken bij het zoeken naar archiefstukken is als volgt:
  1. Men zoekt in de klappers of in de betreffende periode een onderwerp is behandeld. Is dit het geval, dan vermeldt de klapper op welke pagina en onder welke rubriek de betreffende stukken in de index zijn ingeschreven. Op de betreffende pagina van de index vindt men vervolgens de datum en nummer van het verbaal waarin de stukken zijn behandeld, alsmede een beknopte beschrijving van de inhoud van de stukken. De stukken zelf én de beschikking die daarop is genomen, vindt men op de aangehaalde plaats in het verbaal. Een samenvatting van de beschikking is overigens genoteerd in de index - hierdoor weet men ook in geval van vermissing (of doorschuivingen van de behandeling naar een later tijdstip) welke beslissing op de stukken is gevallen.
  2. Indien men weet wanneer een brief is verzonden of door het ministerie is ontvangen, kan men in de agenda nagaan op welke datum en onder welk nummer dit stuk is behandeld.
SCHEMA
Een meer gedetailleerde werking van het verbaalstelsel is opgenomen in de volgende hoofdstukken van deze sectie.
Daar het archief over de periode 1813-1831 ongeschoond en nagenoeg intact is overgeleverd, levert gebruik van de eigentijdse toegangen (agenda's, indices en klappers) geen problemen op bij het zoeken naar stukken over onderwerpen of personen.
Het archief over de periode vanaf 1832 is geschoond - wat wil zeggen dat delen zijn afgezonderd en vernietigd. Daardoor kan het voorkomen dat de eigentijdse toegangen verwijzen naar stukken die niet zijn overgeleverd. Om na te kunnen gaan of een stuk nog voor handen is of niet, zijn in deze inventaris lijsten opgenomen van de bewaard gebleven verbalen. De lijsten voor de periode 1832-1844 noemen alleen de nummers van de betreffende verbalen, die voor de periode vanaf 1845 geven daarnaast ook een beschrijving van de inhoud. De lijsten vindt men onder de respectieve inventarisnummers van het verbaalarchief (inv.nrs. ...)
Bij het zoeken naar een onderwerp uit de periode 1832-1844 dient men op dezelfde manier te werk te gaan als voor de periode 1813-1831 Men hoeft slechts één extra stap te doen: nagaan of het verbaalnummer dat men in de eigentijdse toegang heeft gevonden, voorkomt in de lijst van bewaarde verbalen. Wanneer zulks het geval is, kan het stuk worden opgevraagd.
Deze methode kan ook worden gevolgd voor het archief vanaf 1845. Maar omdat deze stukken in de lijsten van bewaard gebleven verbalen ook op onderwerp zijn ontsloten, zullen veel gebruikers de door hen gezochte stukken ook wel op het spoor komen door alleen deze lijsten te raadplegen. Alleen als zo'n zoekactie geen resultaat oplevert, kan met zijn toevlucht nemen tot de eigentijdse toegangen.
2 Hoofdlijn van de registratuurgeschiedenis Bij de start van het ministerie van Oorlog op 1 december 1813 is voor wat de secretarie- en archiefpraktijk aangaat, teruggegrepen op de werkwijze die in het tijdvak 1800-1810 vigeerde bij het toenmalige ministerie van Oorlog. Dit valt met name af te leiden uit het feit dat de losbladige minuten (van besluiten en brieven) tot en met 26 maart 1814 van een foliëring zijn voorzien ( Zie Algemeen Rijksarchief, ) Inventaris van de archieven van het Comité tot de Algemene Zaken van het Bondge¬nootschap te Lande, 1795-1798, van het Ministerie van Oorlog, 1798-1810(1813) en van enige zelfstandige organen van dit Ministerie, 1793-1813 ( , Den Haag 1979 p. 65 e.v. ) . Aannemelijk is dat aanvankelijk deze minuten gescheiden zijn gehouden van de relatieven. Of het abrupte einde van deze foliëring op 27 maart 1814 een andere secretarie- en archiefpraktijk markeert, is niet met zekerheid vast te stellen: uit de eerste jaren van het departement van Oorlog zijn geen voorschriften dienaangaande aangetroffen ( Het teruggrijpen op de vroegere praktijk zal in de hand gewerkt zijn doordat de personele bezetting vermoedelijk deels is gerecruteerd uit oud-gedienden van het voormalige ministerie 1800-1810. In hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 1.1.1, zagen wij dat de oud-liquidateur daarvan, Kesman, reeds op 1 december 1813 werd benoemd tot afdelings-hoofd van het zojuist werkzaam geworden nieuwe departement. ) . Het eerstbekende, nog summiere voorschrift dateert van 30 mei 1818 ( Inv.nr. 455, verbaal van 30 mei 1818 nr. 14, een werktijdenreglement waaraan enige paragrafen omtrent de postbehandeling zijn toegevoegd. Het werktijdenreglement grijpt terug op eerdere voorschriften uitgevaardigd voor de Generale Intendance, resp. van 16 mei 1817 nr. 50 (ARA archief Intendant-Generaal voor de Administratie van Oorlog inv.nr. 170) en 31 december 1817 (idem inv.nr. 216). ) . Uitvoeriger is de "Instructie" die werd opgesteld na de reorganisatie van het departement in 1819 ( Inv.nr. 586, verbaal van 5 juni 1819 nr. 23. ) . "Inkomende stukken dienden dagelijks te worden geopend in het kabinet van de CGO. Daar werd bepaald welke afdeling welke stukken diende te behandelen. De per afdeling gesorteerde post werd ver-volgens eerst naar de 1e Afdeling gestuurd, om door het 1e Bureau daarvan te worden geregistreerd in de (afdelingsgewijs bijgehouden) agenda's. Uiterlijk om half vier 's middags diende de post dan bij de afdelingschefs te arriveren. De afdelingschefs organiseerden de behandeling, die veelal resulteerde in minuten van uitgaande stukken. Dagelijks hield de CGO op gezette uren "rapport" met de successieve afdelingschefs, waarbij deze minuten werden besproken en, mits geaccordeerd, door de CGO werden geparafeerd. Het schrijven van net-exemplaren ter verzending was vervolgens de taak van de behandelende afdelingen, en deze net-exemplaren dienden dagelijks voor half tien in het kabinet van de CGO te zijn afgeleverd, zodat de CGO tot ondertekening kon overgaan. De getekende stukken werden vervolgens "op den thans gebruikelijken voet" in de agenda bijgeschreven en daarna ter expeditie afgeleverd bij het 3e Bureau van de 1e Afdeling. De afdelingschefs dienden terzelfder tijd de afgedane (ingekomen) stukken en de door de CGO geparafeerde (afdoenings-)minuten af te leveren bij de chef van de 1e Afdeling om door het 4e Bureau daarvan op de algemene index gebracht en vervolgens afgelegd te worden in de "Charters" van het departement. Stukken voor de afdoening waarvan nadere inlichtingen nodig waren, werden "van wegen de Commissaris Generaal aan eenigerhande autoriteit" gerenvoyeerd. Van dergelijke renvooien diende bij het dagelijks rapport een staat te worden overgelegd, die eveneens door de CGO werd geparafeerd, waarna de competente afdelingschef voor de doorzending der stukken zorg droeg. Een speciale voortgangsadministratie werd bijgehouden over stukken die door de Koning aan het departement werden doorgeleid om "consideratie en advies": maandelijks diende namelijk daarover aan de Koning rapport te worden uitgebracht. Tenslotte werden bepalingen vastgesteld voor de onderlinge communicatie tussen de afdelingshoofden over zaken die meer dan één afdeling aangingen." ( Het besluit 5.6.1819/23 waarbij deze instructie werd vastgesteld, bepaalde voorts dat nog niet afgedane stukken van voor de in werking treding van de reorganisatie zouden worden afgedaan door de 1e Afdeling, en dat het "secreet archief" met bijbehorende registers ter hand gesteld zou worden van de Directeur van het Kabinet. )
Het was vervolgens de Koning zelf, die bij KB van 4 september 1823 nr. 7 voor alle departementen geldige voorschriften verschafte over de secretarie- en archiefprocedures. Het bij dit KB voor alle departementen voorgeschreven registratuur- en archiefstelsel is bekend geworden onder de naam Verbaalstelsel 1823. Voor het departement van Oorlog betekende de invoering van dit stelsel geen ingrijpende wijziging; het merendeel van de voorschriften maakte reeds deel uit van de bestaande praktijk.
De behandeling van geheime correspondentie in het Kabinet bleef gehandhaafd. Afdelingsgewijze agendering van stukken werd verboden -- maar bij departementen waar administrateurs be-stonden werd separate agendering toegestaan voor de correspondentie die door deze admini-strateurs zelfstandig kon worden afgedaan ( Bij het departement van Oorlog bestonden weliswaar geen administrateurs, maar konden de directeurs niettemin bepaalde soorten (be)handelingen zelfstandig afdoen. ) . De ene departementsagenda werd echter in dubbel bijgehouden, waarvan één door de secretaris(-generaal), en één door het departementshoofd (i.c. de CGO) werd voorzien van aantekening betreffende de voortgang van een zaak. Het redigeren van concept-besluiten, -rapporten enz., alsook het renvoyeren om inlichtingen of anderszins, stond onder verantwoordelijkheid van de secretaris(-generaal). Concepten werden door de secretaris(-generaal) ter "resumtie" [goedkeuring] voorgelegd aan het departementshoofd. Die goedkeuring werd verstrekt op een datum en (afdoenings-)volgnummer, dat in de agenda werd aangetekend en waaronder de vastgestelde stukken uitgingen. Voor het (net-)schrijven en verzenden der stukken droeg de secretaris(-generaal) zorg. Per departement mocht er maar één bureau zijn waar dit schrijf- en kopieerwerk werd verricht, en het hoofd van dat bureau werd tevens belast met de correcte verzending van de net-stukken. Bij dit bureau belandden ook de twee agenda's, en na de verzending van de stukken werd het exemplaar dat aanvankelijk door het departementshoofd was bijgehouden, doorgeleid naar de archivist. Bij elk departement mocht slechts één "algemeen archief" [d.w.z. voor de niet "kabinet" (= "geheim") behandelde zaken] bestaan, dat zowel de door de administrateurs als de door de minister (i.c. de CGO) afgedane stukken diende te bevatten. De met het archief belaste (adjunct-)commies droeg tevens zorg voor het opmaken van de algemene index. Uitdrukkelijk werd voorgeschreven dat het archief in chronologische orde, volgens datum en nummer der afdoeningen, en nimmer onderwerpsgewijs ingericht diende te zijn. Voor de index werden de praktijken bij het departement van Ontvangsten en bij de Staatssecretarie als voorbeeld gesteld. Hoofden- of rubriekenlijsten en een klapper of naamlijst werden dwingend voorgeschreven." Anderhalf jaar later, bij KB van 8 januari 1825 nr. 100, vond de Koning reden om aan te dringen op meer voortvarendheid bij de departementale behandeling van zaken. Nadere uitwerking vond plaats bij circulaire van de Secretaris van Staat van dezelfde datum nr. 101. Bij het departement van Oorlog leidde e.e.a. tot een gewijzigde postbehandelingsinstructie ( Inv.nr. 1427 verbaal van 31 januari 1825 nr. 58. ) , waarbij met name de zelfstandige afdoening van zaken door de directeuren -- overigens steeds onder toetsing door de CGO -- nader werd geregeld. Bij beschikking van 7 februari 1834 nr. 122 ( Inv.nr. 2918. ) werden in de departementale postbehandeling beperkte wijzigingen aangebracht. Het openen van de post werd opgedragen aan de Secretaris-Generaal. In de door het departement te behandelen stukken werden onderscheid gemaakt tussen A-zaken, spoedeisend en/of belangrijk, en B-zaken, de rest ( Hoewel dat uit de instructie niet eenduidig valt af te leiden, heeft het er alle schijn van dat het A- en B-onderscheid niet op de stukken zelf tot uitdrukking kwam, maar uitsluitend doordat stukken op afzonderlijke A- en B-agendabladen werden gebracht. ) . Het netschrijven van te expediren stukken blijkt inmiddels weer bij de afdelingen te berusten. Uit de verbalen en archieven konden alleen stukken worden gelicht tegen reçu. Bij instructie van 6 juni 1841 nr. 1 ( Inv.nr. 3186. Deze instructie is in Bijlage 1 integraal opgenomen. ) werd de postbehandeling terwille van bespoediging en vereenvoudiging herzien. Het A- en B-onderscheid, dat voorheen al in de agendering bestond, bleef gehandhaafd maar ging nu tevens onderdeel uitmaken van de afdoeningsregistratuur, in die zin dat dagelijks twee reeksen verbalen, A en B, werden gevormd, ieder dagelijks bij nr. 1 startend. Aan deze A- en B-(afdoenings-)registratuur werd een einde gemaakt bij beschikking van 31 december 1862 nr. 70S ( Zie inv.nr. 13985 fol.3055. De minuut van de beschikking is niet overgeleverd. ) , waarbij de dagelijkse afdoeningen weer op één num-mering werden gebracht, echter met toevoeging van letters voor de afdelingen waar de afdoeningen waren voorbereid: S voor Secretariaat, P voor Personeel, A voor Artillerie, G voor Genie, I voor Administratie, en F voor het Topografisch Bureau. Met handhaving van de hoofdlijn van de in 1834 en 1841 getroffen regelingen werd bij beschikkingen van 7 februari 1878 nr. 77S en 20 april 1878 nr. 104S ( Inv.nrs. 3670 en 3674; de tekst integraal resp. in uittreksel in Bijlage 1. Bij beschikkingen van 3 mei 1879 afd. I/Secretariaat nr. 82 (niet bewaard) en 28 juni 1879 afd. I/Secretariaat nr. 108 (inv.nr. 108) werden beperkte wijzigingen doorgevoerd. ) de postbehandeling, en vooral het doorstromingsproces, opnieuw en zeer gedetailleerd geïnstrueerd in verband met de reorganisatie van het departement per 1 mei 1878. De in 1862 ingevoerde lettercode voor afdelingen in de afdoeningsregistratuur kwam te vervallen; in plaats daarvan diende voortaan het nummer (in romeinse cijfers) en de naam van de behandelende afdeling in het hoofd van de minuut (en van de te verzenden net-exemplaren) te worden aangegeven. Ook de reorganisatie van 1880 veroorzaakte een nieuw voorschrift "algemene regelen nopens de gang van zaken bij het departement" ( Beschikking van 21 april 1880 afd. I/Secretariaat nr. 49. De oorspronkelijke beschikking is niet bewaardgeble-ven. Wel is een afdruk ervan beschikbaar in inv.nr. 3938, verbaal van 17 juni 1891 afd. I/Secretariaat nr. 2. ) dat echter voor wat de postbehandeling en -afdoening betreft nagenoeg parallel liep met de regelingen uit 1878/1879. Nieuw waren twee bijlagen waarin periodiek inkomende stukken werden opgesomd die, wanneer niet voorzien van een geleidebrief, niet op de agenda's gebracht behoefden te worden (staat A), resp. zodanige stukken, die niet meteen op de agenda's gebracht behoefden te worden (staat B).
  • kaderlijsten van officieren
  • mutatielijsten betreffende de stamboeken en stamboekbladen
  • sterktestaten model A
  • sterktestaten model B
  • 15-daagse staten van militairen die wegens lichaamsgebreken zijn gepasporteerd
  • embarquement- en formatiestaten van het Koloniaal Werfdepot
  • numerieke opgaven der uit Indië teruggekeerde militairen
  • maandelijkse opgaven van verleende verloven met behoud van soldij
  • 3-maandelijkse verantwoordingen van verleende en ontnomen medailles
  • opgaven van verbruikte remont- of verwisselstukken bij de korpsen infanterie
  • opgaven van verbruikte remont- of verwisselstukken bij de regimenten huzaren
  • kassastaten van de magazijnmeesters der artillerie
  • * aanvrage om terugave van magazijnmeesters
  • * opgave van aangemaakt en nog te leveren buskruit
  • * opgave van de opgeleverde, nog te leveren, benevens de afgegeven geweren klein kaliber en revolvers
  • overzichten van de voornaamste voorwerpen tot de uitrusting der sterkten behorende
  • lijst van de mutaties enz. die t.a.v. de burgerbeambten bij de artillerie-inrichtingen zijn bijgeschreven
  • idem van burgerwerklieden en leerlingen
  • * 3-maandelijkse verantwoording van messingplaat, patroonhulzen enz.
  • * opgave van het aantal schoten gedaan van affuiten VM bij de batterijen veld- en rijdende artillerie
  • afschriften van betalingslijsten van tijdelijke opzichters bij de uitvoering van werk onder beheer der genie
  • staten van voorhanden goederen in de centrale en garnizoensmagazijnen van kleding enz.
  • * summiere verantwoording van ontvangsten en uitgaven met staat der rekeningen met diversen
  • bewijzen wegens vervoer per spoortrein [1891: per tram en per stoomboot]
  • 6-maandelijkse opgaven van betaalde registratierechten van de verschillende hoofdadministraties
  • * monsterrollen
  • 15-daagse ziekenrapporten
  • * opgaven van de voorhanden voorwerpen van nachtleger
  • * sterktestaten van de intendanten bij de divisies
  • * staten van bijslag op de soldij
  • * 3-maandelijkse summiere verantwoording van ledergoed
  • * jaarlijkse situatie van het officiers-kledingfonds
  • * idem van het kleding- en reparatiefonds
  • * idem van ontvangsten en uitgaven op de rekening handgelden van plaatsvervangers
  • * jaarlijkse staten van verantwoording:
    • van het werffonds
    • het fonds van vernieuwing
    • het fonds van slaapfournituren
    • het fonds van militair onderwijs
    • het muziekfonds
  • [1891: borderellen van betaalmeesters]
  • sterktestaten model C
  • maandelijkse opgaven van gepasporteerde militairen met opgave hunner woonplaats
  • naamlijsten van ingeschrevenen voor de militie die een vrijwillige verbintenis hebben aangegaan
  • 3-maandelijkse opgaven van aspirant-korporaals en onderofficieren
Deze stukken konden direct aan de behandelende afdeling worden doorgeleid, waarbij die van staat B geagendeerd werden zodra van alle autoriteiten de betrokken stukken waren ontvangen. Sindsdien is, tot 1914, de secretariepraktijk op ondergeschikte punten aan nieuwe situaties en inzichten aangepast ( Zie beschikkingen van 29 maart 1883 nr. 29 (inv.nr. 3837), 20 december 1888 nr. 38 (inv.nr. 3881), 11 maart 1892 nr. 51 (inv.nr. 3954), 5 april 1895 nr. 50 (inv.nr. 4021), 31 maart 1898 nr. 15 en 2 april 1898 nr. 32 (inv.nrs. 4078 en 4079), 24 juni 1902 nr. 38 (inv.nr. 4155) en 14 september 1912 nr. 465 (inv.nr. 4297). ) , doch niet meer fundamenteel gewijzigd. De geldende organisatiebesluiten en voorschriften voor de inwendige dienst werden in 1898 gebundeld tot een boekwerk Organisatie en inwendige dienst van het departement van Oorlog ( Een exemplaar is aan het archief toegevoegd als inv.nr. 5104. Aannemelijk is dat dit boekwerk een compilatie is van de vigerende besluiten en regelingen, die krachtens ministeriële beschikking van 8 januari 1878 nr. 1 S (inv.nr. 3668) dienden te worden opgenomen in het "Memoriaal van stukken betreffende de inrigting van het Departement van Oorlog", waarin "te rekenen vanaf en met 29 december 1877 worden opgelegd alle konink-lijke besluiten en ministeriëele beschikkingen, welke de inrigting van het Departement van Oorlog en den algemeenen gang der dienst bij dat Departement betreffen". De SG werd belast met het aanleggen en bijhouden van het register. Het Memoriaal is echter niet bij het archief overgeleverd. ) . Bij beschikking van 17 juni 1891 afd. I/Secretariaat nr. 2 ( Inv.nr. 3938. ) werden nieuwe en sterk uitgebreide "algemene regelen" afgekon-digd, die echter de hoofdlijnen van de processen ongemoeid lieten en allerlei detailleringen toevoegden -- zoals omschrijving van de gevallen waarin het was toegestaan om reeds bestaande tekst in minuten in te plakken (art. 19). Na de vereniging van de departementen van Oorlog en Marine tot Defensie werd het boek-werk Organisatie en inwendige dienst omgewerkt tot de nieuwe publicatie Organisatie en inwendige dienst van het departement van Defensie ( Vastgesteld bij ministerieel besluit van 19 december 1933, bureau SG nr. 1, en uitgegeven 's-Gravenhage 1933. Een exemplaar hiervan is bij het archief gevoegd onder inv.nr. 5105. ) .
In hoofdstuk "Ordening van het archief", § 3, vindt u uitgebreider toelichting over de werkwijze van de secretarie en de daarbij toegepaste registratiemiddelen.
3 Hoofdlijnen van postbehandeling en archiefvorming volgens het verbaalstelsel van het departement van Oorlog / Defensie
Een goed gebruik van het gewoon verbaalarchief vereist enig inzicht in de hoofdlijnen van de wijze van archiefvorming, die aan een verbaalarchief ten grondslag ligt. In deze paragraaf wordt daarop ingegaan.
3.1 Procedures
3.1.1 Gewone gang van postbehandeling en archivering Bij het ministerie inkomende stukken werden ingeschreven in de agenda , waarbij dagelijks een nummering vanaf 1 werd gehanteerd. Het agenderingskenmerk , d.w.z. de datum van ontvangst en het volgnummer op die datum, werd aangebracht op de stukken, in een stempel met de tekst "DVO Exh. [datum + nr.]". Exh. staat voor exhibitum ( Letterlijk: "vertoond", waarmee in wezen werd bedoeld: in behandeling genomen. ) , en naar deze term werd een ingekomen stuk ook wel een exhibitum genoemd.
Eenmaal geagendeerd werd het stuk behandeld door een (of meerdere) afdeling(en) van het ministerie. Deze behandeling betekende veelal het concipiëren van een antwoordbrief, -besluit of -beschikking van (of namens) de minister. Verkreeg dit concept (al of niet na wijziging) de goedkeuring van de afdelingschef(s) en de minister zelve, dan kreeg het concept de status van minuut . Aan deze minuut werd een registratiekenmerk gegeven, bestaande uit 1o de datum waarop de minuut was ontworpen of goedgekeurd, en 2o een volgnummer in een, eveneens dagelijks herstartende, nummering. Opnieuw dus een datum + volgnummer, maar nu als afdoeningskenmerk. Het afdoeningskenmerk staat geheel los van het agenda- of exhibitum-kenmerk: veelal is de datum van afdoening later dan die van agendering, en de nummeringen hebben ook niets met elkaar te maken.
De minuut werd vervolgens (in enkel- of meervoud) in het net overgeschreven om aan de geadresseerde(n) te worden verzonden. Waren er bij een zaak meerdere belanghebbenden of betrokkenen, dan werden onder één afdoeningskenmerk soms meerdere, onderling verschillende brieven of beschikkingen geconcipieerd.
Na verzending van het/de net-exempla(a)r(en) was de behandeling voltooid, de zaak afge-daan. Resteerde nog de bijzetting van de ingekomen stukken en de minuut in het archief. De minuut, geschreven op een dubbelvel folioformaat papier, werd om de afgedane ingekomen stukken - ook wel relatieven geheten - gevouwen, en dit pakket(je), verbaal genoemd, werd in het archief opgelegd op de datum en volgnummer van de minuut . Waren er tijdens de behandeling interne (d.w.z. binnen het ministerie gewisselde) notities of adviezen over de onderhavige zaak ontstaan, dan werden deze eveneens tot de relatieven gerekend en in het verbaal opgelegd. Zulke interne stukken kregen echter geen registratiekenmerken van welke soort dan ook.
In de agenda werd bij ieder der nu afgedane relatieven het afdoeningskenmerk van de bijbehorende minuut bijgeschreven ( Dezelfde verwijzing van agendering (exhibitum) naar afdoening is te vinden in de "nummerlijsten" die over het tijdvak 1824-1844 bewaard zijn gebleven (inv.nrs. 14547-14553). De omgekeerde verwijzing, van afdoening naar agendering (exhibitum) der afgedane stukken, werd genoteerd op zgn. expeditielijsten, die echter niet zijn overgeleverd. ) . Het verbaal werd tenslotte geregistreerd in de index ( Volgens de vakterminologie van archivarissen is de correcte term repertorium, maar in deze tekst wordt het eigentijdse spraakgebruik gevolgd. ) . Had de getroffen beschikking of de geschreven brief betrekking op personen, dan werden de namen van deze personen ingeschreven in de klapper .
3.1.2 Varianten
In de eerste plaats kwam het natuurlijk voor dat het ministerie zonder enige externe aanleiding overging tot het schrijven van een brief. Men duidt dit aan als een zgn. "initiatief-brief" . Het traject van een initiatiefbrief omvatte een minuut, indexregistratie en afleggen van de minuut.
Een tweede bijzonderheid is de afdoening bij notificatie ofwel "aangenomen voor kennisgeving" . Dit betreft inkomende stukken waarop het ministerie geen verdere actie ondernam. Dergelijke stukken werden bij binnenkomst gewoon geagendeerd (exhibitum = datum + volgnummer), waarna de behandelende afdeling constateerde dat geen actie was gewenst. Men schreef dan "Notificatie" of een afkorting daarvan op de voor- of achterkant van het stuk, en gaf er vervolgens een afdoeningskenmerk aan mee, dus eveneens een datum + volgnummer maar verschillend van het exhibitum. Ook de afdoening bij "Notificatie" werd vervolgens bijgeschreven in de agenda en opgenomen in de index.
Afdoening bij notificatie werd ook "misbruikt" om nimmer afgedane stukken alsnog, geruime tijd (soms meer dan 20 jaar) na hun binnenkomst, in het verbaal bij te zetten, en wel op de veel latere datum. Het ministerie hield, zoals al betoogd, van tijd tot tijd "opruiming" in de burelen, waarbij dan in enige hoeveelheid dergelijke "nablijvertjes" aan de dag traden. Deze werden dan opgelegd op datum en volgnummer van de afdoening bij notificatie, dus in de regel ruim na het ontstaan van de aldus opgelegde stukken zelf. Voor het terugvinden is dat uiteraard lastig.
In de derde plaats werd er op ruime schaal gerenvoyeerd , d.w.z. dat een ingekomen stuk ter kennisneming, advisering, afdoening of anderszins aan andere autoriteiten (onder- of nevenge-schikt aan het departement) werden doorgezonden (renvoyeren = herverzenden). Dat gebeurde veelal met een kantbrief , een voorgedrukt formuliertje met een tekst à la "in handen te stellen van ... ter ..." waarop dan de bestemming en de bedoeling konden worden ingevuld, vaak ook met aanwijzingen omtrent de behandeling van de mee te zenden stukken (terugzending aan het departement of te behouden door de geadresseerde van de kantbrief). De kantbrief kreeg bij het verzendende ministerie van Oorlog wèl een afdoeningskenmerk mee, maar er ontstond géén verbaal. Kantbrief met door te zenden stukken heetten een renvooi .
Had de minister van Oorlog bij het renvooi meer te melden dan er op het beperkte formaat van de kantbrief paste (bijzondere aandachtspunten, specifieke aanwijzingen), dan werd een minuut gemaakt en ook opgelegd, maar zonder de daarbij "afgedane" (= doorgezonden) ingekomen stukken. Zo ontstond in formele zin wel een verbaal, dat inhoudelijk echter veelal zeer arm was.
Een specifieke uitwerking hiervan betreft de behandeling van allerlei soorten contracten, welke namens de minister van Oorlog werden gesloten: aan- en verkoop van onroerende en roerende goederen van uiteenlopende soort, deels bij openbare aanbesteding. In dergelijke gevallen had het ministerie zich de goedkeuring van het contract of de aanbesteding (of machtiging tot het aangaan ervan) voorbehouden, maar werd het sluiten van contracten of het houden der aanbestedingen aan lagere autoriteiten overgelaten. In de meeste gevallen is derhalve de goedkeuring (al of niet na wijziging) het laatste wat men in het verbaal-archief van Oorlog tegenkomt. De ter goedkeuring ingezonden contracten werden veelal weer teruggezonden aan degene, die na goedkeuring het contract diende te sluiten namens de minister. Uitzondering op de hier beschreven regel zijn de contracten betreffende vestingwerken: deze werden opgelegd in het "Archief van Oorlog/der Genie" (zie hoofdstuk "Verwante archieven", § 1.1).
Van de bij kantbrief afgedane renvooien werden, per afdeling, dagelijks staten gemaakt, met een summiere aanduiding van de doorgezonden stukken, de geadresseerde instantie en de opgedragen handelingen. Deze staten werden bij de verbalen van de betreffende dag opgelegd. Bij de schoning van het archief over 1832-1880, door het ministerie zelf, zijn de renvooilijsten uit dat tijdvak verwijderd. In het archiefgedeelte 1880-1913 werden zij nog wel, zij het dan weer onvolledig en dan weer in het geheel niet, aangetroffen. Gezien de beperkte informatieve waarde zijn zij ook voor dit laatste tijdvak verwijderd bij de selectie in 1991. Enkele renvooiregisters over volledige jaren zijn als voorbeeld bij het archief opgenomen. ( Inv.nrs. 5279-5280. ) In geval de instantie aan welke gerenvoyeerd werd, de afdoening van de stukken kreeg opgedragen, eindigde de bemoeienis van het departement bij het renvooi. In het archief vond men dan in de gevallen waarin minuut was opgemaakt, deze doorzendingsminuut , en in alle overige gevallen in het geheel niets. ( Naarmate in de loop van de tijd de graad van (de)centralisatie van bevoegdheden varieerde, zal ook de mate waarin het departement ingekomen stukken ter afdoening aan zijn ondergeschikten doorzond, mee variëren. Globaal is vast te stellen, dat vanaf een maximale centralisatie in 1813/14, in de loop van de 19e eeuw steeds meer bevoegdheden door het departement naar lagere militaire autoriteiten werden overgeheveld. Bijgevolg is te verwachten dat het aantal renvooien-om-afdoening in dezelfde mate toeneemt, en de informatieve de-taillering in het departementsarchief afneemt. )
In geval de instantie aan wie de doorzending was gericht, diende te antwoorden of te rapporteren, èn als het ministerie bij het renvooi de terugzending van de doorgezonden stukken had verordonneerd, dan werden bij dat antwoord of rapport die eerder doorgezonden (gerenvoyeerde) stukken geretourneerd. Het nieuw inkomende antwoord of rapport werd weer geagendeerd.
In de gevallen dat het ministerie wel antwoord of rapport eiste, maar niet de terugzending van de eerder doorgezonden bescheiden gelastte, bleef de repliek beperkt tot het gevraagde.
Niet uitzonderlijk is dat in een bepaalde zaak 2, 3 of soms nog meer adviezen werden ingewonnen. Evenzoveel keren herhaalde zich dan het proces van renvooi-wederbericht, steeds met inschrijving in de agenda. In theorie diende dan bij de agenda-inschrijvingen van de eerder reeds ingekomen en bij renvooi "afgedane" (= doorgezonden) stukken, steeds de opvolgende afdoeningskenmerken (al of niet renvoyerend) te worden bijgeschreven. Aantoonbaar is dat dat niet altijd volledig gebeurde. Uiteraard betekent dit, dat niet tegenover ieder afdoeningskenmerk ook een verbaal aanwezig is, ofwel: in de op één dag afgedane verbalen kunnen, ook bij overigens volledig archief, nummerverspringingen voorkomen, namelijk bij nummers die corresponderen met renvooien. ( Naast de hier geschetste praktijk van renvoyeren is in de eerste decennia van de 19e eeuw ook een andere methode waar te nemen. Daarbij werd de adviesaanvraag in een reguliere minuut gevat, die met het ingeko-men stuk waarover het advies werd gewenst, als een zelfstandig verbaal werd opgelegd. Soms werd aan de afzender van het ingekomen stuk tussentijdse mededeling van de lopende adviesaanvraag gedaan. Na binnen-komst van het advies werd dan finaal beschikt, waarbij een nieuwe minuut ontstond. Bij de vervaardiging daarvan werd het eerste, voorlopige verbaal nogal eens opgevraagd, en dat verklaart waarom in zulke gevallen de relatieven die eigenlijk tot het eerste, voorlopige verbaal horen, nog wel eens verplaatst zijn naar het twee-de, finale verbaal. )
Was na een of meerdere renvooien het gevalletje "panklaar" èn behoorde de onderhavige zaak tot de competentie van het ministerie van Oorlog, dan werd er finaal afgedaan, in de vorm van besluit, beschikking of brief. Ook finale afdoening bij "Notificatie" (kennisneming) komt voor in zaken waarin eerder de opvattingen en adviezen van uiteenlopende instanties was gevraagd. De tot dusver ingekomen en bij renvooi steeds weer verzonden stukken werden bij deze finale afdoening opgelegd.
In geval de onderhavige zaak nìet behoorde tot de eigen competentie van het departement van Oorlog, maar slechts de mede-bemoeienis of tussenkomst daarvan vereiste, werd aan de autoriteit die aan het begin van het trajekt om inlichtingen, advies of anderszins had verzocht, bericht gedaan, veelal met medezending van de door het departement van Oorlog ingewonnen stukken. In zo'n geval fungeerde het departement van Oorlog dus eigenlijk als brievenbus/doorgeefluik. Gevolg is ook dat van dergelijke "doorgeef"-zaken in het departementsverbaal niet of nauwelijks bescheiden worden aangetroffen.
Nog een andere bijzonderheid is, dat ingekomen stukken die in de agenda van het gewoon verbaal werden geregistreerd, "geheim" konden worden afgedaan. De "gewoon" ingekomen stukken werden dan ook opgelegd bij de "geheime" afdoening. In de "gewone" agenda werd bij de inschrijving dan het kenmerk van het desbetreffende geheime verbaal aangetekend. Het geheime verbaal hanteerde als afdoeningskenmerk een hoofdletter en een cijfer. Jaarlijks werd gestart bij A en voortgegaan tot Z, dan volgde A1 t/m Z1, dan A2 t/m Z2 enz. Het geheim verbaalarchief van het ministerie van Oorlog/Defensie, voorzover het niet in vlammen is op-gegaan na de bominslag op Fluwelen Burgwal 12a op 26 februari 1945 te 14.15u, berust bij het Algemeen Rijksarchief. ( Zie Algemeen Rijksarchief, geheim verbaalarchief van het ministerie van Oorlog/Defensie 1813-1945, nummer toegang thans nog 2.13.13.01, over enige tijd 2.13.67. )
Elders, in hoofdstuk "Verwante archieven" § 1, is al uitvoeriger ingegaan op de soorten bescheiden die buiten het gewoon verbaalarchief werden opgelegd krachtens heersende gewoonten die soms, veelal echter niet gedocumenteerd zijn. Tenslotte blijkt dat ook op "onregelmatige" wijze stukken buiten het verbaalarchief werden gehouden. En uiteraard werden opgelegde verbalen soms weer opge-vraagd door de "beleidsafdeling". Conform voorschrift werd ter plekke van het gelichte verbaal dan een lichtingsbriefje gelegd. Deze zijn en worden op vrij uitgebreide schaal aangetroffen, waaruit mag blijken dat een zekere hoeveelheid archief reeds vòòr de overdracht vermist was. Ook is aangetoond dat zulke gelichte, oudere verbalen per abuis wel werden opgelegd in een later verbaal, voor de behandeling waarvan de oudere stukken waren opge-vraagd; enkele van deze misplaatsingen zijn concreet aangetroffen en hersteld. Het merendeel van de uitgeleende en niet teruggekeerde verbalen is en blijft echter spoorloos.
3.2 Registratiemiddelen
3.2.1 Agenda In de agenda werden de bij het departement inkomende stukken ingeschreven. Bij binnenkomst werden de stukken voorgesorteerd op de afdeling die met de behandeling werd belast. Daardoor werd tegelijk bekend hoeveel stukken iedere afdeling dagelijks binnenkreeg, waardoor voorafgaand aan de agendering reeds voor iedere afdeling voldoende inschrijvingsnummers konden worden afgeteld. Iedere dag startte de inschrijvingsnummering bij 1, zodat het inschrijvingskenmerk bestaat uit de datum en volgnummer van inschrijving. Dit kenmerk werd op de ingeschreven stukken overgebracht en heet daar het "exhibitum" . Naderhand werden deze afdelingsgewijze dagagenda's op datum samengebracht (waarbij de afdelingen elkaar in een vaste orde opvolgen) en tenslotte per kalendermaand ingebonden. De bij het archief overgeleverde agenda's zijn in de regel de duplicaten die dagelijks aan de Secretaris(-Generaal) werden verstrekt - vandaar dat veelvuldig het woord "afschrift" bovenaan een afdelingssegment prijkt. ( E.e.a. geheel volgens de instructie van 6 juni 1841 nr. , met name art. 7. Zie Bijlage 1. )
De kolommen van de agenda vertonen v.l.n.r.:
  • agenderings-volgnummer van het ministerie van Oorlog, dat samen met de datum het "exhibitum" vormt;
  • afzenderskenmerk: datum van verzending en volgnummer van de afzender;
  • de afzender;
  • de korte inhoud van het ingekomen stuk
  • de verwijzing naar het afdoeningskenmerk van het ministerie.
Door zijn opzet is de agenda het aangewezen hulpmiddel, wanneer men bij onderzoek heeft vastgesteld, dat een instantie of persoon te eniger tijd een brief aan het departement van Oorlog/Defensie heeft verzonden. Men kan dan, met inachtneming van een interval voor de postbestelling, deze bij het departement ingekomen brief opsporen in de agenda en bij de inschrijving constateren bij welk afdoeningskenmerk deze ingekomen brief is afgedaan. Kent men ook het onderwerp van de brief, dan is het veelal zelfs mogelijk te bepalen voor welke departementsafdeling de brief werd geagendeerd, waardoor het zoeken nog eenvoudiger gaat, aangezien immers de agenda's dagelijks afdelingsgewijs zijn ingericht.
In welke gevallen zo'n afdoeningskenmerk een renvooi, een finale afdoening mèt of zònder oplegging, of een "Notificatie" is, is uit de agenda's echter niet gewaar te worden. In de gevallen waar na een agenda-inschrijving twee afdoeningskenmerken worden vermeld (waarvan de eerste soms voorafgegaan door "beh.") is met grote waarschijnlijkheid aan te nemen dat die eerste afdoening een renvooi is. Over de aard van de laatste afdoening zegt dat echter nog steeds niets. Het karakter van de afdoeningen blijkt pas uit de index.
3.2.2 Index
De van het departement uitgaande stukken werden geregistreerd in de index. De index was ingedeeld in "hoofden" of "respecten": rubrieken van zaken, onderwerpen en/of bemoeienissen van het ministerie. Sommige van deze rubrieken zijn nader ingedeeld in subrubrieken van de eerste, tweede en soms derde graad; in dergelijke gevallen spreken we van primaire en subrubrieken.
Een uitgaand stuk werd met zijn afdoeningskenmerk en korte inhoud ingeschreven onder de rubriek waaronder het geacht werd te horen. Soms werd één enkel uitgaand stuk onder meerdere rubrieken verwerkt. Door de rubricering werd ervoor gezorgd dat de grote hoeveelheid verbalen, opgelegd op niet-inhoudelijke criteria (namelijk: het afdoeningskenmerk, dus datum + volgnummer), toch relatief eenvoudig inhoudelijk benaderbaar bleef. De weergave van de inhoud in de index is daarbij nog steeds een betrouwbare indicatie van de aard van de afdoening: valt het woord "doorzending", dan is duidelijk dat eerder ingekomen bescheiden per kantbrief of met doorgeleide weer zijn geëxpedieerd. Ook "notificaties" zijn in de indices aangegeven.
De hoeveelheid door het ministerie van Oorlog te behandelen zaken en de brede spreiding in onderwerpen daarvan veroorzaakte, dat de index van meet af aan zo omvangrijk was, dat die niet handzaam in één boekband paste: al spoedig waren per kalenderjaar vier, en naderhand nog meer banden nodig. De (primaire) rubrieken volgden elkaar daarin alfabetisch (op beginletter, maar niet altijd lexicografisch) op.
De index werd gedurende het lopende jaar losbladig bijgehouden, en pas nadien ingebonden in een aantal banden. De bladzijden van de indices over één kalenderjaar (en dus over meerdere banden) hadden één "paginering-met-hiaten". Het bladzijdenummer heette eigentijds folionummer. ( Strikt genomen is een foliëring een nummering per blad, een paginering een nummering per bladzijde . In het onderhavige geval lopen die begrippen dooreen. ) Vaste rubrieken hadden over perioden van meerdere tot vele jaren een vaste begin-pagina, waarna een ruime hoeveelheid pagina-nummers voor deze rubriek was gereser-veerd. Was niet alle ruimte benodigd, dan ontstond tussen het einde van de ene en het begin van de volgende rubriek een pagineringshiaat. Was onverhoopt meer ruimte nodig dan gereserveerd, dan ontstond een pagina-sub-nummering of -sub-lettering. Wanneer het aantal rubrieken waar zo'n sub-nummering of -lettering nodig was, flink was toegenomen, dan werd naar de behoefte van dat moment een nieuwe pagina-indeling van de index ingevoerd, die dan weer geruime tijd van kracht bleef.
Voorin ieder indexdeel werd een inhoudsopgave opgenomen, hoofden-, respecten- of rubriekenlijst genoemd, waarin iedere (sub)rubriek met zijn folio-verwijzing (= paginanummer) werd aangetekend. De hoofdenlijst is ingedeeld in twee kolommen, waarvan de linker rechtstreeks verwijst naar index-pagina's ("folio-nummers"), terwijl de rechter kolom verwijst naar andere indexhoofden.
De banden van de index over één kalenderjaar werden onderscheiden naar de beginletters van de primaire rubrieken (dus bv. 1861: A-F, G-K, L-P, R-Z).
Was een uitgaand stuk in de index geregistreerd, dan werd voorop de minuut het index-folio-nummer aangetekend met de notatie fo + (pagina)nummer. Was één uitgaand stuk meermalen onder verschillende rubrieken in de index verwerkt, dan werden evenzoveel folionummers aangetekend op de minuut.
Voor degenen die eigentijds de index bijhielden, was dit stelsel van rubrieken uiteraard gesneden koek. Anderen echter ondervinden aanzienlijke problemen juist omdat zij het stelsel niet kennen. En dat terwijl de indices de enige thematische ingang tot het archief vormen. Wil men iets weten over een bepaald onderwerp, dan dient men eerst uit te vinden onder welke rubriek dat onderwerp in de indices werd geboekt. Dat is lang niet altijd evident. Een hulpmiddel vormen echter de taakomschrijvingen in organisatiebesluiten: zeker in de eerste decennia van de archiefvorming blijkt een parallellie tussen deze organisatiebesluiten-met-taakomschrijvingen enerzijds en de rubrieken-indeling van de indices anderzijds, zo zelfs dat de gedachte is gerezen dat de taakomschrijvingen wel eens gegenereerd kunnen zijn vanuit de index-rubrieken. Voor de organisatiebesluiten zie men hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2.
Door de eigentijdse werkwijze van de secretarie van Oorlog zijn echter een aantal belangrijke "ezelsbruggetjes" ingebouwd:
  • De indeling in rubrieken is over langere tijd tamelijk constant, zodat men er aardig op kan vertrouwen dat als een onderwerp in jaar x onder rubriek A staat, dat in jaar x+1 of x-1 net zo is. Dat de beginpagina's van een indelingsrubriek over meerdere jaren betrekkelijk constant zijn, geeft verder houvast.
  • Zeker in de oudere decennia van het archief wordt bovendien veelal aan het begin van een indexrubriek terugverwezen naar het paginanummer van de voorgaande jaar-index, en aan het eind van een rubriek naar het paginanummer van dezelfde rubriek in het daarop volgende jaar.
  • Wanneer er een wijziging in de rubrieken-indeling optreedt, wordt in de rubriekenlijst voorin de indices veelal de oude benaming gegeven met een zie-verwijzing naar de nieuwe rubriek.
  • Men kan bovendien op een verbaal zien op welke pagina van de index het is geregistreerd: de fo-verwijzing. Heeft men dus één verbaal bij de hand dat in het onderzochte onderwerp thuishoort, dan behoeft men slechts de index op te slaan op de betreffende bladzijde, en men vindt alle soortverwante afdoeningen bij elkaar. Door de relatief constante rubrieken-indeling en/of de terug- en vooruitverwijzingen naar voorgaande/opvolgende indices is dan tevens het onderzoek snel uit te breiden naar omliggende jaren.
  • Zijn er dwingende redenen om de agenda's te raadplegen (bijv. kennis omtrent een aan het ministerie van Oorlog verzonden brief), èn heeft een in de agenda aangetekend afdoeningskenmerk tot een verbaal geleid dat na schoning bewaard is gebleven, dan kan men op het verbaal de fo-verwijzing vinden die naar de index verwijst. Zo kan in genoemde gevallen een verbinding tussen agenda en index worden gemaakt.
3.2.3 Klappers
Op de index, dus op de van het departement uitgaande stukken, werd vervolgens een klapper op eigennamen aangelegd, die eveneens gedurende het lopende jaar losbladig werd bijgehouden en na afloop van dat jaar in enkele delen werd ingebonden. Deze naamklappers zijn slechts bewaard over het tijdvak 1813-1918; voor de naamklappers 1919-1945 zie hoofdstuk "Geschiedenis van het archiefbeheer", § 2.
De naamklappers zijn ingericht:
  1. per jaar; daarbinnen
  2. alfabetisch op beginletter van geklapperde namen - maar dus uitdrukkelijk niet alfabetisch-lexicografisch; binnen iedere beginletter
  3. chronologisch op maand en dag, en vervolgens op
  4. volgnummer van de op die dag afgedane stukken.
De klappers hadden en hebben een dubbele verwijsfunctie:
  • door hun inrichting verwijzen zij rechtstreeks naar de afdoeningskenmerken (datum + volgnummer) en daarmee naar de verbalen;
  • bovendien werd in de klapper de index-pagina vermeld, waarop de betrokken afdoening was verwerkt.
De indruk bestaat, dat aanvankelijk zo goed als alle persoonsnamen in de uitgaande brie-ven/beschikkingen werden geklapperd (militair en burgerpersoneel, rekwestranten, leveran-ciers, enz.) maar dat met verloop van tijd beperkende voorschriften zijn gaan gelden over de wel en niet te klapperen namen. Uitputtend onderzoek zou moeten uitwijzen of deze indruk juist is. Verder werd incidenteel, en naar valt aan te nemen: niet zeer consistent, ook wel geklapperd op instellingsnaam.
Overgeleverd over de jaren 1920-1934 en 1940-1945 ( Inv.nrs. 4824-4945 ) zijn voorts klappers, in de gedaante van kaartsystemen, op publieke en private organisaties, instellingen en autoriteiten waarmee door het departement werd gecorrespondeerd. een zgn. correspondenten-klapper. Deze kaartsystemen vermelden: korte inhoudsomschrijving van het betreffende stuk, de datum van verzending en het nummer alsmede de datum van inschrijving in de agenda en het exhibitum-nummer. Zo kan men via de agenda de datum en het nummer van afdoening en dus het betref-fende verbaal terugvinden, indien dit tenminste bewaard gebleven is. In veel, maar bepaald niet alle, gevallen staat ook het afdoeningskenmerk en/of folionummer waaronder de afdoening in de index is ingeschreven, op de kaartjes vermeld. ( Te oordelen naar inv.nr. 4823 is deze klapper van iets oudere datum maar is hij onvolledig overgeleverd. )
3.3 Schema
In de volgende stroomschema's worden de hiervoor uiteengezette processen globaal in beeld gebracht. Onderlinge verschillen tussen de opvolgende registratuur- en archiefvoorschriften (zie § 2 van dit hoofdstuk alsmede bijlage 1) komen daarin niet tot uitdrukking.
Embedded Image
Figure 1: stroomschema secretarie ministerie van Oorlog -- behandelingsfase
Embedded Image
Figure 2: stroomschema secretarie ministerie van Oorlog -- afdoeningsfase
3.4 Illustratie: een praktijkgeval als voorbeeld
Ter verduidelijking van de hiervoor beschreven behandelings- en registratieprocedure, en om de gebruikers van het archief enigszins vertrouwd te maken met de verschillende soorten stukken, registers en registratiekenmerken, zullen we een concreet gevalletje uit de praktijk van begin tot eind volgen. De nummering van de successievelijk besproken stukken verwijst naar de bijgevoegde afbeeldingen van de stukken. Door de noodzakelijke verkleining t.o.v. de originelen is de leesbaarheid van enkele afbeeldingen niet geweldig; men bedenke echter dat het hier niet om de inhoud, maar om de procedure gaat. De secretarie-praktijk en de daarbij gebruikte registratiemiddelen zijn in de §§ 3.1 t/m 3.3 van dit hoofdstuk uitgebreider toegelicht.
Stuk 1
Op 14 december 1842 wendt de Haagse kastelein A. Mesker zich met een rekest tot de Koning, klagende dat hij in zijn nering wordt bedreigd door een een of meerdere vrouwen in de nieuwe cavaleriekazerne, die daar sterke drank aan de militairen verkopen. Het Kabinet des Konings ontvangt de klacht op 18 december 1842 en agendeert die als nr. 4 van die dag.
Stuk 2
Bij het Kabinet des Konings is men er gauw mee klaar: typisch een zaakje voor de minister van Oorlog. Het gevalletje moet door het Kabinet zijn afgedaan bij "renvooi", d.w.z. door-zending (met een kantbrief) aan de minister, ter afdoening. De desbetreffende kantbrief van het Kabinet aan de minister is er niet meer, en daarop zal ook de "exhibitum"-registratie van het ministerie zijn aangebracht
In de agenda van het ministerie van Oorlog vinden we het "renvooi" echter terug op 20 december 1842. ( Inv.nr. 12885. ) Het wordt dan geagendeerd met volgnummer 16 van die dag. Blijkens deze agenda heeft het "renvooi" bij het Kabinet des Konings het afdoeningskenmerk 18 december 1842 nr. 4 mee, hetzelfde kenmerk als waarop het bij het Kabinet was geagendeerd.
In de laatste kolom van de agenda van het ministerie zien we het afdoeningskenmerk 21 december 1842 nr. 14A.
Stuk 3
In de index over 1842 komt dit afdoeningskenmerk tevoorschijn op pagina 4915. ( Inv.nr. 13906. ) Daar blijkt dan dat men eerst heeft overwogen om aan de zaak geen verder gevolg te geven ("Notificatie"), maar naderhand werd toch besloten de commandant van de 1e Brigade der Cavalerie, gevestigd te Haarlem, om bericht te vragen. Dat zal dan gebeurd zijn bij een (kant)brief van 21 december 1842 nr. 14A, een "apostillaire doorzending" of "renvooi" dus. Op dit afdoeningskenmerk zullen dus geen stukken zijn opgelegd in het archief.
Het vervolg van de zaak, zo staat er bij, verschijnt in de index 1843 op pagina 4914.
Het in Den Haag in de bewuste cavaleriekazerne gelegerde regiment was het 1e Zware Dragonders, dat deel uitmaakte van het 1e Cavalerie Brigade, waarvan de commandant dus te Haarlem was gevestigd. Het "renvooi om c&a" (consideratie en advies) volgde dus de hiërarchieke weg, van het ministerie (in Den Haag) naar de Brigadecommandant (in Haarlem) en vandaar (zoals we nog zullen zien) naar de regimentscommandant (in Den Haag).
Bij renvooi afgedane zaken vindt men in de departementsverbalen niet terug, aangezien er in deze gevallen geen minuut werd aangehouden en in de regel de gerenvoyeerde bescheiden werden meegezonden naar degene wiens "c&a" werd gevraagd. Uitdrukkelijk komt men deze bijzonderheid pas tegen in de secretarie-instructie van 1878 ( Zie Bijlage 1, Voorschrift van 7 februari 1878, art. 19. ) maar duidelijk is dat dit al veel eerder tot de vaste gewoonten behoorde.
Bovenaan de indexpagina ziet men het pagina- ("folio-")nummer en het hoofd ("respect"), d.i. de indelingscategorie; in dit geval "Wetten en Verordeningen". De volledige index over een geheel kalenderjaar beslaat meerdere (veelal vier) delen, die worden onderscheiden naar de beginletters van de (primaire) hoofden.
Stuk 4
Voorin ieder index-deel vindt men een lijst van de hoofden ("respecten") die in dat deel voorkomen. Deze lijst is ingericht alfabetisch op beginletter van het (primaire) hoofd.
Stuk 5
Wel werd het bij renvooi afgedane zaakje verwerkt in de naamklapper: de afzender Mesker wordt in de klapper over 1842 ( Inv.nr. 14400. ) vermeld.
Stuk 6 en 7
De Brigadecommandant komt op het geval terug bij brief van 28 december 1842 kenmerk 711 (= stuk 6). De kolonel zendt daarbij een uitvoerig rapport in van de commandant van het 1e regiment Zware Dragonders, gelegerd in de bewuste kazerne te Den Haag (= stuk 7). De commandant ontkent ten stelligste de beschuldiging van Mesker, maar biecht wel getrouwelijk op dat hij - hoewel formeel in strijd met een ministeriële verordening uit 1826 - aan twee dragondersvrouwen per eskadron permissie heeft gegeven om dagelijks tweemaal in de kazerne warme melk, koffie en thee te verkopen, dit juist met het doel de manschappen af te houden van cafébezoek. De brigadecommandant op zijn beurt legt aan het ministerie voor om deze maatregel van de regimentscommandant te billijken met het oog op de afgelegen ligging van de kazerne - wel 4 minuten gaans van de tapperij van Mesker ...
Deze stukken worden bij het departement ingeschreven (geëxhibeerd) op 29 december 1842 met agenderingsvolgnummer 24. De datum en het volgnummer worden op de brief van de Brigadecommandant genoteerd, het zgn. "exhibitum".
Stuk 8
In de agenda van het departement ( Inv.nr. 12885. ) is de ingekomen brief van de Brigadecommandant uiteraard ingeschreven op datum en volgnummer van het exhibitum: 29 december 1842 volgnummer 24. Opnieuw wordt er dan verwezen naar een afdoeningsnummer: 4 januari 1843 kenmerk 5B.
Stuk 9
De afwijking van de ministeriële verordening die de regimentscommandant in Den Haag heeft opgebiecht, leidt op het departement tot een interne notitie, die de mening van het hoofd van de afdeling Personeel verwoordt: de bestaande situatie kan inderdaad gebillijkt worden, mits erop wordt toegezien dat het niet uit de hand loopt.
Bovenaan de notitie wordt aangegeven, op welk exhibitum de aantekening betrekking heeft.
Stuk 10
Dan kan het ministerie finaal afdoen. Op 4 januari 1843 wordt minuut nr. 5B opgesteld, waarbij aan Mesker simpelweg wordt bericht dat zijn klacht ongegrond is. Met hetzelfde afdoeningskenmerk wordt aan de Brigadecommandant geschreven over de afwijking van de ministeriële verordening: het kan door de beugel maar mag niet uit de hand lopen.
Stukken 1, 6, 7 en 9 zijn de "relatieven" (voorstukken) bij de minuut van 4 januari 1843 nr. 5B. Minuut en relatieven vormen samen het verbaal met dat kenmerk, dat chronologisch en op volgnummer-orde in het verbaal wordt opgelegd. Dit verbaal bevindt zich tegenwoordig onder inv.nr. 3262 in het archief.
Stuk 11
De minuut wordt onder het hoofd "Wetten en Verordeningen" op pagina 4914 van de index over 1843 ( Inv.nr. 13910. ) ingeschreven. Dit paginanummer wordt als fo. 4914 bijgeschreven op de minuut. In de index 1843 wordt bovendien teruggewezen naar pagina 4915 van de index 1842. [Was die verwijzing niet geplaatst, dan hadden we stuk 3 alleen nog via de klapper of bij puur toeval kunnen opdiepen].
Stuk 12
Ook de index over 1843 heeft per deel weer een hoofdenlijst voorin. In vergelijking met stuk 4 valt op, dat alle rechtstreeks verwijzende hoofden in beide indices steeds dezelfde beginpagina's hebben.
Stuk 13
Ook de finale afdoening werd in de klapper 1843 ( Inv.nr. 14402. ) verwerkt.
---
Dat een geval als de klacht van Mesker onder het hoofd "Wetten en Verordeningen" wordt geïndiceerd laat zich pas verklaren door 1o het bestaan van een ministeriële verordening inzake verkoop van eet- en drinkwaren in kazernes en 2o de constatering dat - in dit geval - ook het toezicht op de naleving van zo'n verordening tot datzelfde hoofd werd gerekend.
Is eenmaal de index-registratie van een zaak achterhaald, dan ziet men op de betreffende pagina's de verschillende fasen van de behandeling van één zaak - had het geval-Mesker zich niet toevallig afgespeeld aan weerszijden van een jaarwisseling, dan waren de beide afdoeningen (renvooi en finaal) in één index onder één hoofd terechtgekomen. Bovendien verschijnen op die index-pagina's tal van soortgelijke kwesties: in Haarlem, Bergen op Zoom en Grave worden ook eetwaren in kazernes verkocht en daarbij raakt ook het ministerie van Financiën betrokken vanwege het daarvoor benodigde "patent" (belasting). Mèt patent mogen wasvrouwen blijkbaar in kazernes eet- en drinkwaren verkopen, maar een rekwestrant uit Groningen krijgt desniettemin geen toestemming. En in Den Bosch verpesten mogelijkerwijs de muzikanten van het garnizoen de plaatselijke markt voor muzieklessen. Met andere woorden: wanneer men eenmaal de index-registratie van een gevalletje te pakken heeft, maken de indi-ces zelf een zeer snelle verbreding van het onderzoek mogelijk.
4 Handleiding voor het optimaal raadplegen van het archief en de inventaris ervan
De organisatie-, registratuur- en bewerkingsgeschiedenis die hiervoor is uiteengezet, levert de hierna volgende handleiding voor een succesvolle zoektocht in het archief op. De in deze handleiding gebruikte begrippen zijn in het voorgaande allen toegelicht en in § 3.4 geïllustreerd met voorbeeld-documenten.
4.1 Opmerkingen van algemene strekking Een eerste opmerking van algemene strekking is, dat weliswaar over het tijdvak 1832-1945 het merendeel van de verbalen door ongelukken of als gevolg van reguliere vernietiging niet meer bestaat, maar dat de indices veelal de essentie van de vernietigde verbalen bevatten. Zij worden derhalve als vervangende bron in de aandacht aanbevolen; zie § 4.7. ( Het volume aan indices beloopt 73,5 m', stuk voor stuk "dikke turven" vol extract-informatie. Ook de agenda's bevatten een schat aan informatie, maar door het ontbreken van "expeditielijsten", d.w.z. lijsten van afdoeningskenmerken met de daarbij afgedane exhibita, is er geen systematische koppeling te leggen tussen indices (ingericht op afdoeningskenmerken) en agenda's (ingericht op exhibita). Zoeken in agenda's is dus een karwei van stelselmatig doorlezen, tenzij men uit andere archieven kennis heeft van stukken die bij het departement van Oorlog zijn ingekomen en geagendeerd. Het volume aan agenda's beloopt 113 m', al evenzeer allemaal "dikke turven" met extract-informatie. Zie noot 238. )
Een tweede opmerking is, dat sommige zaken deels in het gewoon verbaal zijn afgedaan, maar deels ook in het geheim verbaal, of, voorzover de aard van het onderwerp daartoe aanleiding geeft, buiten de gewone of geheime verbaalseries, of zelfs: in het geheel niet. Daarover het volgende:
  • Treft u bij uw onderzoek registratuurkenmerken aan die bestaan uit:
    • datum, gevolgd door
    • "Litt." of "La", gevolgd door
    • hoofdletter en dan een (veelal hooggeschreven) getal,
    dan wordt daar verwezen naar het geheim- ofwel Kabinetsverbaal. Uw onderzoek dient dan die verwijzing te volgen (zie toegang nummer 2.13.13.01, na de voorgenomen revisie daarvan vernummerd tot 2.13.67).
  • Voor een overzicht van satellietbestanden van het gewoon verbaal-archief zie men het hoofdstuk "Verwante archieven". De daar genoemde bestanden moeten met de daar aangegeven toegangen worden geraadpleegd.
  • Vergeet niet de in deze inventaris 2.13.01 opgenomen, buiten het verbaal staande bescheiden: zie de hoofdstukken "Geschiedenis van het archiefbeheer", "Verantwoording van de bewerking", "Ordening van het archief" en "Verwante archieven" in deze inventaris.
Het spreekt voorts vanzelf dat het ministerie uitgebreide correspondentie onderhield met talloze andere autoriteiten, militair en civiel. Het is nagenoeg onmogelijk om al die autoriteiten op te sommen. Voorzover hun archieven ook berusten in het Algemeen Rijksarchief, raadplege men de overzichten van archieven en toegangen.
In het navolgende wordt uitsluitend de zoekwijze in het gewoon verbaal-archief uiteengezet. De handleiding is ingedeeld in enkele zoekprocedures, die zich onderscheiden naar het gezochte en/of naar de reeds beschikbare aanknopingspunten. Het is voor uw onderzoek bevorderlijk om de aard van uw onderzoeksvraag nauwkeurig te overwegen en een bijpassende zoekprocedure te volgen. Elke procedure is in stappen onderverdeeld, die alle van een letter/nummer-kenmerk zijn voorzien. Bij verschillende stappen zijn praktische wenken gegeven.
Ieder verbaal-archief, ook het onderhavige, is sterk gestructureerd en bovendien omvangrijk. De structuur lijkt weerbarstig maar kan ook uiterst behulpzaam zijn. U zult er baat bij hebben wanneer u tijdens uw onderzoekingen nauwkeurig aantekening houdt van geraadpleegde inventarisnummers, verbaalkenmerken, index-pagina's en -rubrieken en wat dies meer zij. Raakt u toch een keer de draad kwijt, dan hoeft u slechts één of twee stappen terug te gaan om hem weer op te nemen, in plaats van uw hele onderzoeksgang overnieuw te moeten doen.
4.2 Onderzoek gericht op personen: de klappers
Onderzoek dat zich ten doel stelt om uit het archief iets aan de weet te komen over individuele personen, kan voor het tijdvak 1813-1918 het beste starten bij de alfabetische naamklappers. De werkwijze volgt hieronder.
De overeenkomstige klappers over 1919-1945 zijn vernietigd - zie hoofdstuk "Geschiedenis van het archiefbeheer", § 2. De hier volgende onderzoeksmethodiek kan dus voor het tijdvak 1919-1945 niet worden gevolgd.
A1 Bepaal vanuit uw vraagstelling het jaar of de jaren die in aanmerking komen voor een zoekactie in de klappers.
A2 Zoek de naamklapper over dat jaar in de inventaris uit de reeksen inv.nrs. (vet gedrukt) 14346-14356 voor de jaren 1813-1913 en 4812-4822 voor de jaren 1914-1918.
A3 Vraag met het inventarisnummer (vet gedrukt) de gewenste klapper aan in de studiezaal.
Als u veel klappers denkt nodig te hebben, kunt deze u het beste spreiden over meerdere aanvragen, en per aanvraag een beperkt aantal opgeven. De klappers zijn nl. zeer volumineus.
A4 Zoek in de klapper bij de beginletter van de gezochte naam.
De geklapperde namen staan niet lexicografisch, zodat u voor iedere naam de hele "beginletter" zult moeten doorwerken. Wees attent op mogelijke spellingsvarianten in de namen, zeker in de eerste decennia van de 19e eeuw.
A5 Als u een gezochte naam aantreft, noteer dan duidelijk

  • jaar
  • maand
  • dag
  • volgnummer
  • folioverwijzing bij de naam
A6 Met de gegevens uit stap A5 kunt u zowel de verbalen als de indices raadplegen. Voor de verbalen volgt u de stappen E1 - E4, voor de indices F2 - F5
Aan te raden is om uw onderzoek eerst voort te zetten in de verbalen (zie stappen E1-E3), en desgewenst daarna de indices te hanteren als secundaire bron (zie stappen F2-F5).
4.3 Onderzoek met gegevens uit andere archieven: de agenda's
Het is mogelijk dat onderzoek in andere archieven heeft uitgewezen, dat in een zeker geval schriftelijk is overlegd met, of een zaak is overgenomen door, het departement van Oorlog. Indien u beschikt over datum en kenmerk van een brief, die door een andere autoriteit of persoon aan Oorlog/Defensie is gericht, dan is het onderzoek in het verbaalarchief van Oorlog/Defensie het beste aan te vangen met de agenda.
B.1 Bepaal, uitgaande van de verzendersdatum, en rekening houdend met enige postvertraging, de dag, maand (en evt. jaar) waarop de ingekomen brief bij het departement kan zijn ontvangen.
B.2 Raadpleeg de inventaris en bepaal aan de hand van stap B1, in welke agenda (uit de reeksen inv.nrs. (vet gedrukt) 12543-13793 voor de jaren 1813-1913 en inv.nrs. 4331-4621 voor de jaren 1914-1933 en 1940-1945) de ontvangst van die brief kan zijn geregistreerd.
B.3 Vraag met het inventarisnummer (vet gedrukt) de gewenste agenda aan.
Als u veel agenda's denkt nodig te hebben, kunt deze u het beste spreiden over meerdere aanvragen, en per aanvraag een beperkt aantal opgeven. De agenda's zijn nl. zeer volumineus.
B.4 Bepaal, op grond van het onderwerp van het ingekomen stuk, de afdeling van het departement van Oorlog, waar deze zaak behandeld zal zijn.
U kunt daarbij gebruik maken van de organisatie-geschiedenis en organisatie-overzichten van het departement (zie hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", met name § 2).
B.5 Zoek in de agenda's de data die u bij stap B1, en daarbinnen de afdeling die u bij stap B4 hebt bepaald.
B.6 Bij de agendering van de gezochte brief vindt u in de laatste kolom een of meer-dere verwijzingen naar afdoeningskenmerken. Noteer in elk geval

  • jaar
  • maand
  • dag
  • volgnummer.
B.7 Volg nu de stappen E1 - E4 voor het raadplegen van verbalen.
Voor het tijdvak 1918-1945 (met hiaten) is een alternatieve zoekweg mogelijk, door namelijk gebruik te maken van de klappers op correspondenten (inv.nr. 4824-4945). Men moet daarvoor de juiste naam van de correspondent (afzender) weten, alsmede de wijze waarop deze naam in het kaartsysteem is verwerkt. Doordat bij steekproeven is gebleken, dat het kaartsysteem lang niet altijd de afdoeningskenmerken, maar wel altijd de exhibita van ingekomen stukken vermeldt, is veelal een omweg over de agenda's (voorzover aanwezig) toch noodzakelijk. Deze omweg volgt hetzelfde patroon als de hierboven beschreven zoekweg.
4.4 Thematisch of object-georiënteerd onderzoek
Thematisch of object-georienteerd onderzoek zal, naargelang de periode die u interesseert, op twee uiteenlopende manieren verricht moeten worden:
  • voor het tijdvak 1845-1945 is de snelste ingang te krijgen via de inhoudsspecificaties van de bewaard gebleven verbalen, welke onder de inventarisnummers 3354-4313 (tijdvak 1845-1913) en 4946-5076 (tijdvak 1914-1940) zijn opgenomen. Hierna kunt u verder gaan met de stappen E1 - E3.
  • voor het tijdvak 1813-1844 leidt de hoofdroute over de indices en begint dan bij bijlage 2, de samengestelde rubriekenlijst over het tijdvak 1813-1844; volg hiervoor § 4.4.1, zoeklijn C.
4.4.1 Thematisch of object-georiënteerd onderzoek in het tijdvak 1813-1844: de indices
Omdat over de periode 1813-1831 zo goed als alle verbalen, en over 1832-1844 een aan-zienlijke hoeveelheid ervan, is overgeleverd, is hier de oorspronkelijke zoekweg, via de indices, intact gelaten. Onderwerps- of object-georiënteerd onderzoek zal dus beginnen bij de rubriekenlijsten. Om dit zo veel mogelijk te vereenvoudigen, zijn de afzonderlijke rubriekenlijsten uit iedere index tot één samengestelde lijst omgewerkt, die als bijlage 2 wordt aangeboden.
De zoekweg is als volgt:
C1 Bepaal met behulp van bijlage 2 bij de inventaris, onder welke rubriek van de indices het onderwerp van uw onderzoek kan (zou kunnen) vallen.
Let daarbij op de beginletter van de primaire rubrieken, die in bijlage 2 steeds vet zijn gezet. Noteer de rubrieken die u interesseren, met daarbij de jaren waarover de rubriek loopt. Let daarbij op de aanduidingen in bijlage 2 van indices die niet over complete kalenderjaren lopen -- deze aan-duidingen zijn in een toelichting bij bijlage 2 verklaard.
Let ook op de verwijzingen in bijlage 2 naar andere rubrieken.
C2 Raadpleeg nu de inventaris: herleid de genoteerde rubrieken (via de beginletters) en de looptijd tot inventarisnummers van indices (uit de reeks inv.nrs. 13794-13862) die u wilt raadplegen.
C3 Vraag met het inventarisnummer de gewenste index aan.
Als u veel indices denkt nodig te hebben, kunt deze u het beste spreiden over meerdere aanvragen, en per aanvraag een beperkt aantal opgeven. De indices zijn nl. zeer volumineus.
C4 Zoek voorin iedere index de rubriekenlijst op, zoek daar de rubriek die u wilde bestuderen, en volg de paginaverwijzing.
C5 Bestudeer onder de rubriek die u hebt geselecteerd, of daar inderdaad de ver-balen zijn geregistreerd, die inhoudelijk op het onderwerp van uw onderzoek betrekking hebben.
Is dit niet het geval, dan hebt u niet het juiste indexhoofd te pakken, en zult u stappen C1-C4 opnieuw moeten doorlopen.
Let op verwijzingen onder dit indexhoofd naar andere indexhoofden -- wellicht brengen die u langs een kortere weg op het spoor van het voor u wel toepasselijke indexhoofd.
C6 Zodra u in de index inschrijvingen tegenkomt die inhoudelijk over het door u gezochte onderwerp handelen, noteert u de primaire en secundaire index-rubriek (boven aan iedere pagina vermeld) waaronder deze zijn geregistreerd. De beginletter van de primaire rubriek is van belang bij stap C7.
U mag er namelijk op rekenen, dat overeenkomstige zaken of onderwerpen in andere jaren onder hetzelfde hoofd zijn geregistreerd, tenzij onderwijl een wijziging van de (sub)hoofden-indeling is op-getreden. Is dat het geval, dan vindt u veelal inde hoofdenlijst bij het oude, vervallen hoofd een verwijzing naar het nieuwe. Deze verwijzingen zijn ook in bijlage 2 verwerkt.
C7 De voor uw onderzoek relevante indices van andere jaren kunt u nu in de in-ventaris vinden aan de hand van de beginletter die u bij stap C6 hebt gevonden.
C8 Selecteer binnen deze indexrubriek de verbalen die u belang inboezemen, en noteer deze met jaar + maand + dag + volgnummer.
De inhoudsomschrijving in de index kan voor u van belang zijn; noteer deze desgewenst.
Indien in de index "exhibita" (agenderingskenmerken) dan wel verzenderskenmerken van ingekomen stukken worden weergegeven, kunt u bovendien stappen B1 - B4 aflopen voor aanvullende informatie in de agenda's.
C9 Volg nu stappen E1 - E3.
4.5 Naar de verbalen
E1 Raadpleeg voor het aanvragen van verbalen eerst opnieuw de inventaris: de verwijzingen naar jaar + maand + dag + volgnummer, die u bij stap A5 in de klappers, bij stap C6 of F5 in de indices, of bij stap B6 in de agenda's hebt gevonden en genoteerd, kunt u in de inventaris herleiden tot een inventarisnummer (vet gedrukt) uit de reeksen 1-4313 over de jaren 1813-1913 en 4946-5076 over de jaren 1914-1945.
  • Bij een jaartal in het tijdvak 1813-1831 kunt u meteen het gevonden inventarisnummer aanvragen; u gaat door naar stap E3.
  • Bij jaartallen in het tijdvak 1832-1945 volgt u eerst de aanwijzingen in stap E2.
E2 Bij een jaartal in het tijdvak 1832-1945 raadpleegt u eerst de specificaties van de bewaarde verbalen over 1832-1844 onder de inventarisnummers 2790-3353 (tijdvak 1832-1844), 3354-4313 (tijdvak 1845-1913) en 4946-5076 (tijdvak 1914-1940). Daar kunt u nakijken of het door u gezochte verbaal nog aanwezig is of niet.


  • De specificaties over 1845-1940 kunnen geacht worden 100% betrouwbaar te zijn.
  • De specificaties over 1832-1844 hebben waarschijnlijk een (beperkte) foutmarge, die door zijn ontstaansgeschiedenis is veroorzaakt -- zie hoofdstuk "Verantwoording van de bewerking". Wilt u die foutmarge geheel uitsluiten, dan zult u in de verbalen moeten controleren. Voor die controle moet u de desbetreffende inventarisnummers aanvragen.
E3 Blijkt uit stap E1 of E2 dat het door u gewenste verbaal nog aanwezig is, vraag dan het betreffende inventarisnummer (vet gedrukt) aan. Zoek daarin het door u gezochte verbaal op datum + volgnummer.
  • De verbalen liggen in ieder inventarisnummer in principe op chronologische volgorde, en binnen iedere dag op volgnummer.
  • In het tijdvak 1841-1862 is in de afdoeningsregistratuur gewerkt met A- en B-verbalen (zie hoofdstuk "Ordening van het archief", § 2). In die periode zijn per dag eerst de A- en dan de B-verbalen opgelegd.
  • Weest u attent op het handhaven van de volgorde van de verbalen binnen ieder inventarisnummer. Een verstoorde volgorde betekent voor na u komende onderzoekers (evt. ook voor uzelf) extra werk.
  • Indien u gegevens vindt die voor uw onderzoek van betekenis zijn, noteer deze dan mèt het inventarisnummer èn het verbaalkenmerk (datum + volgnummer).
E4 Volg vanuit een verbaal dat voor uw onderzoek van betekenis blijkt en dat u zònder gebruik te maken van de indices hebt gevonden, desgewenst de stappen F1 - F5.
4.6 Vanuit de verbalen naar de indices: de "folio"-verwijzing
F1 Als u bewaarde verbalen over uw onderwerp hebt aangetroffen, noteer dan het index-pagina-nummer ("folio") dat doorgaans onderaan op het voorblad van de minuut is aangetekend. Dit pagina-nummer ("folio") stelt u in staat om in een handomdraai de index te raadplegen onder de rubriek waar uw onderwerp is geregistreerd.
F2 Wilt u de index raadplegen, zoek dan eerst in de inventaris, uit de nummerreeksen 13794-14345 (over de jaren 1813-1913) en 4622-4811 (over de jaren 1914-1923 en 1940-1945), het jaar en de pagina ("folio") die u bij stap A5 in de klapper, of bij stap F1 op een verbaal, hebt gevonden. Het eerste "folio" (paginanummer) van ieder indexdeel staat in de inventaris vermeld. Herleid het door u gezochte jaar en "folio-nummer" tot een inventarisnummer (vet gedrukt).
F3 Vraag met dit inventarisnummer de gewenste index aan.
Als u veel indices denkt nodig te hebben, kunt deze u het beste spreiden over meerdere aanvragen, en per aanvraag een beperkt aantal opgeven. De indices zijn nl. zeer volumineus.
F4 Raadpleeg de index op de pagina ("folio") die u bij stap A5 of F1 hebt gevonden en volg de stappen C8 - C9.
  • Bij de registratie van een verbaal in de index wordt steeds het afdoeningskenmerk (datum + volgnummer, die u immers in de klapper hebt gevonden bij stap A5) vermeld, waardoor het zoeken naar één specifieke verbaal-inschrijving wordt vergemakkelijkt.
  • Wees erop attent dat alle soortgelijke zaken onder hetzelfde indexhoofd zijn geregistreerd. Als dat voor uw onderzoek van betekenis is, kunt u dus het gehele indexhoofd nagaan op voor u relevante gegevens.
  • Let op verwijzingen in de index naar registraties van eerdere, op dezelfde zaak slaande, verbalen, en/of naar voorgaande of opvolgende indices. Noteer deze verwijzingen en zoek deze na volgens de hier weergegeven methodiek.
  • Als u in de klapper een verwijzing hebt gevonden bij een naam, en die naam wordt in de index bij het desbetreffende verbaal (datum + volgnummer) niet feitelijk vermeld, dan kunt u er toch van uitgaan dat de indexvermelding betrekking had op de door u gezochte naam. Veelal werden nl. van een verbaal, dat op meerdere personen betrekking had, slechts een of enkele namen in de index afgeschreven, terwijl in de klapper àlle namen werden verwerkt.
  • Indien u in de index gegevens hebt gevonden die voor uw onderzoek van belang zijn, noteer deze dan mèt het inventarisnummer van de index, paginanummer en afdoeningskenmerk (datum + volgnummer) van het geregistreerde verbaal.
F5 Wilt u uw onderzoek in de indices uitbreiden naar andere jaren, volg dan tevens de stappen C6 - C9.
4.7 Gebruik van indices en agenda's als vervangende bron voor het tijdvak 1832-1945
Van het tijdvak 1832-1945 zijn veel tot zeer veel verbalen vernietigd. Voor dit tijdvak zijn echter de indices en agenda's als vervangende bron te gebruiken. Dit geldt uiteraard niet voor de indices 1923-1939 en de agenda's 1934-1939, die in 1945 bij brand teloor zijn gegaan -- zie daarvoor hoofdstuk "Geschiedenis van het archiefbeheer", § 2.
Voor het opsporen van de index-informatie uit het tijdvak 1832-1844 volgt u de stappen C1 - C8. Voor het tijdvak 1845-1945 geldt stap G1 hieronder.
G1 Voor het opsporen van index-informatie uit het tijdvak 1845-1945 kunt u het beste één complete jaarindex (meerdere opeenvolgende delen uit de reeksen inv.nrs. 13916-14345 en 4622-4811) binnen uw onderzoeksperiode opvragen. Daarna volgt u stappen C4 - C8 en desgewenst C9.
Wanneer in de index hetzij "exhibita" (agenderingskenmerken") hetzij verzenderskenmerken van ingekomen stukken worden weergegeven, kunt u bovendien stappen B1 - B4 volgen voor aanvullende informatie in de agenda's.
Een nader hulpmiddel bij de bepaling van de juiste indexrubrieken zijn de organisatie- en taken-overzichten in het hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer", § 2. Er is namelijk een zekere parallellie te constateren tussen de taakomschrijvingen in organisatiebesluiten enerzijds en de rubriekenindeling van de indices anderzijds, zodanig zelfs dat de gedachte is gerezen dat deze taakomschrijvingen wel eens zouden kunnen zijn vervaardigd vanuit de index-rubrieken.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Oorlog: Verbaalarchief (gewoon en geheim), nummer toegang 2.13.01, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Oorlog / Verbaalarchief, 2.13.01, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Afgescheiden archiefmateriaal
Tijdens de bewerking is onder verbaal van 19 oktober 1928 afdeling II nummer 166 het gedeponeerde archief de Interdepartementale Commissie in zake de splitsing van het Marinepersoneel aangetroffen. Dit archief werd afgescheiden en beschreven. Zie Nationaal Archief, archief van de Interdepartementale Commissie inzake de splitsing van het Marinepersoneel, (1919)1924-1925(1926), nummer toegang 2.12.23.01.
Verwante archieven
1. Afzonderlijke archiefbestanden, gevormd op het departement
Niet alle bescheiden, die bij het departement van Oorlog inkwamen en wier afdoening "gewoon", d.w.z. niet "kabinet" geschiedde, werden in het gewoon verbaalarchief opgelegd. Sommige soorten bescheiden, al of niet bij geleidebrief ingekomen, werden tot afzonderlijke series of specifieke archiefbestanden aaneengevoegd. Deze werkwijze werd door de praktijk ingegeven en is veelal niet in secretarie-instructies of andere voorschriften gedocumenteerd. Het hierna volgende overzicht is daardoor naar alle waarschijnlijkheid niet compleet.
1.1. Onroerende zaken: "Archief van Oorlog/der Genie" en aanverwanten
Het meest in het oog vallende bestand dat buiten het gewoon verbaalarchief werd gehouden, is het "Archief van Oorlog/der Genie". Als organisatie-onderdeel kwam het "Archief van Oorlog" al in hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer" voor. Van de oprichting in 1814 tot 1826 ressorteerde het onder de Inspecteur-Generaal der Fortificatiën (Genie), in 1826 werd het formeel ingelijfd bij het departement, maar de feitelijke realisering daarvan heeft tot 1841 op zich laten wachten. Eenmaal in het departement geïntegreerd, werd het omgedoopt tot "Archief der Genie" ( De benaming van dit organisatie-onderdeel en van het daardoor beheerde archief is verwarrend: als "Archief van Oorlog" ressorteerde het organisatie-onderdeel onder de Genie, en dient dus te worden onderscheiden van het archief van (het ministerie van) Oorlog. Als "Archief der Genie" maakt het organisatie-onderdeel deel uit van het departement, en moet in die tijd dan duidelijk worden onderscheiden van het archief van de (chef, c.q. subalterne bevelhebbers en functionarissen van het wapen der) Genie. ) .
De bij de oprichting geformuleerde taak van het "Archief van Oorlog" bestond:
  1. "In het verzamelen, rangschikken, registreren en conserveren van alle kaarten, plans, memorien enz., de defensie van den Staat betreffende.
  2. In het gelijkerwijze verzamelen, rangschikken, registreren en conserveren van alle geteekende of gegraveerde kaarten en plans, de geographie en topographie van andere landen specte-rende.
  3. In het verzamelen, registeren en conserveren van alle militaire verkenningen, journalen van kampanjes, belegeringen en verdedigingen van vestingen, van kapitulatien en van alle andere onderwerpen tot de militaire geschiedenis van den Staat behoorende.
  4. In het verzamelen en conserveren van onderwerpen op de statistiek der Vereenigde Nederlanden betrekking hebbende." RM ( 1815 I, p. 169-170. ARA Staatssecretarie inv.nr. 70. Ontleend aan Burger, "Genie 1813-1841". )
Daarbij valt op te merken, dat de onder a genoemde taak vermoedelijk al vroegtijdig werd beperkt tot de kaarten en plans van gerealiseerde werken. In het verbaalarchief vindt men namelijk aanzienlijke hoeveelheden plans, kaarten en wat dies meer zij, die het karakter hebben van voorstudies, voorontwerpen, en ook afgekeurde ontwerpen. Dit materiaal werd blijkbaar niet tot het "Archief van Oorlog/der Genie" toegelaten.
Bij de formele inlijving in het departement in 1826 bleef deze taak onverkort gehandhaafd ( Zie uitvoeriger hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer". ) . Aldus was het "Archief van Oorlog/der Genie" de bewaarplaats van kaarten, plattegronden en tekeningen en de daarbij benodigde beschrijvende hulpmiddelen, betreffende de Nederlandse verdediging te land, betreffende andere landen, en voor uiteenlopende bescheiden inzake uiteenlopende militaire operaties en gebeurtenissen. Het "Archief van Oorlog/der Genie" werd gedurig verrijkt met bescheiden die op een of andere wijze aan het departement van Oorlog werden toegezonden of anderszins daardoor verworven, zoals aan bijschriften op talloze minuten in het gewoon verbaalarchief valt te constateren ( Zie bv. inv.nr. 3484 30, maart 1863 nr. 51G, waar een deponering van bestek en bestektekeningen plaatsvindt; inv.nr. 3533, 28 oktober 1867 nr. 89 G betreffende een verslag dat wordt opgelegd bij de "Memoriën" onder een eigen kenmerk; inv.nr. 3530, 13 maart 1867 nr. 18G, waar staten die bij een proces-verbaal van overname van dienst waren opgemaakt, ten dele in het Archief der Genie worden gedeponeerd. ) . Het "Archief van Oorlog/der Genie" is, althans in de kern, bewaard gebleven en berust bij het Algemeen Rijksarchief. Het getekende materiaal, alsmede de reeks "Memories", is ontsloten door de toegangen 4-OMM, 4-OMD, 4-OBK, 4-OBGK, 4 OBZ, 4-OSK, 4-OSPV, 4-OPV, 4-OPGO en 4-OPGN ( Vermoedelijk losgeraakte "memoriën" uit het "Archief van Oorlog/der Genie" zijn weer opgelegd bij: Algemeen Rijksarchief, archief van het Comité van Defensie 1850-1868 en daarbij aangetroffen bescheiden 1741-1897, nummer toegang 2.13.62.04, inv.nrs. 64-77 of -78. ) . Bestekken, deels met bijbehorende bestektekeningen, zijn beschreven in toegangen 2.13.02 en 2.13.03 ( Tevens berust bij het ARA een supplement-reeks bestekken welke niet van een toegang is voorzien. ) . Verwant hieraan is het bestand bescheiden betreffende de afbakening van "verboden krin-gen", die eveneens bij het departement van Oorlog, en naar valt aan te nemen bij het "Archief der Genie", werden opgelegd ( Algemeen Rijksarchief, archief der Genie, Verboden Kringen, Koninklijke Landmacht (nummer toegang 2.13.37). De in de titel besloten suggestie dat het hier zou gaan om archiefvorming van het wapen der Genie van de Kon. Landmacht, wordt weersproken door de bijbehorende registers en de verwijzingen naar getekende bescheiden welke in het "Archief der Genie" van het departement berusten. ) . In elk geval bij de afdelingen van het departement die successievelijk belast waren met Genie-zaken, zijn te eniger tijd nog andere reeksen bescheiden gevormd, waarvan de juiste verhouding met het "Archief van Oorlog/der Genie" niet duidelijk zijn: aantoonbaar zijn de reeksen "Overgave" "Overeenkomsten" en "Lasten" ( Zie bv.: inv.nr. 3486, 6 mei 1863 nr. 45G; en inv.nr. 3531, 5 juli 1867 nr. 40G en 27 juli 1867 nr. 34G. De reeks "Overgave" blijkt te bestaan uit processen-verbaal waarbij onroerende goederen onder het beheer van of na bouw in opdracht van de Genie, worden overgegeven aan militaire commandanten buiten de Genie. De reeks "Lasten" bestaat kennelijk uit acten waarbij de Genie namens de Staat der Nederlanden aan andere (rechts-)personen een (mede-)gebruik van militair domein toestaat. En de reeks "Overeenkomsten" lijkt te bestaan uit acten waarbij de Genie, namens de Staat der Nederlanden, in samenhang of samenwerking met anderen, zich tot bepaalde beheersmaatregelen jegens militaire domeinen verbindt. ) , maar het is geenszins uitgesloten dat nog andere reeksen en verzamelingen hebben bestaan. De hier genoemde series bescheiden zijn voorzover bekend niet overgeleverd ( Verwezen wordt ook naar "belendende archieven c.q. bescheiden" uit het ressort van het ministerie van Financiën, en wel: de "leggers van het domein van Oorlog" in: Algemeen Rijksarchief, Lijst van leggers behorend tot het archief van het Amortisatie-Syndicaat 1828-1864, Den Haag 1978, nummer toegang 2.08.17. Vermelding verdient verder: Algemeen Rijksarchief, archief van de Ingenieur der Domeinen voor de Ontmanteling der Vestingen 1868-1900, Den Haag (niet gepubliceerd) 1979, nummer toegang 2.08.25. ) .
1.2. Roerende zaken
Hoewel het denkbaar zou zijn dat, in navolging van de contracten (bestekken en voorwaarden) inzake onroerende goederen, ook de leveringen van roerende goederen aan de Landmacht tot afzonderlijke reeksen contracten zouden hebben geleid bij bv. de departementsafdelingen belast met Artillerie- of Intendancezaken, is daarvan niets aantoonbaar. Dit kan te maken hebben met de omstandigheid dat de levering, opslag en distributie van dergelijke zaken geschiedde door een netwerk van magazijnen, waardoor het opleggen van de contracten niet op departementsniveau, maar in de hiërarchie der betrokken wapens en dienstvakken heeft plaatsgevonden. Nader onderzoek heeft op dit punt niet plaatsgevonden.
Wel is gebleken, dat ook bij het Topografisch Bureau bescheiden apart werden opgelegd ( Inv.nr. 3530, 13 maart 1867 nr. 18G, waar staten die bij een proces-verbaal van overname van dienst waren opgemaakt, ten dele in het Archief der Genie worden gedeponeerd, maar een staat van overgenomen instrumenten bij het Topografisch Bureau belandt. ) .
1.3. Personeel
Betreffende het militaire en civiele personeel van de Landmacht-organisatie zijn wel de.gelijk afzonderlijke bestanden aantoonbaar.
In de eerste plaats werden op het departement, zowel als bij de Landmacht-onderdelen en -instellingen, personeelsstamboeken bijgehouden, waarin mutaties in rang, plaatsing e.d. werden genoteerd. Deze stamboeken en pensioenregisters zijn, voor een deel vermengd met series onderdeelsstamboeken, als afzonderlijk bestand overgedragen tot 1920 à 1924 ( Zie Algemeen Rijksarchief, nummer toegang 2.13.04: systematische en numerieke lijsten van de dienststaten en stamboeken van officieren 1814-1877(1923); nummer toegang 2.13.09: militaire stamboeken van onderofficieren en minderen van de landmacht 1813-1844(1924); nummer toegang 2.13.11: stamboeken onderofficieren en minderen van de Landmacht 1870-1924; alsmede de daarbij behorende naamklappers 2.13.05, -.06, -.07, -.08. ) . Het aanhouden van een verzameling dienststaten, waarvan een residu zich manifesteert in de bovengenoemde toegang 2.13.04, kwamen we in hoofdstuk "Geschiedenis van de archiefvormer" § 2.1 reeds tegen als een uitdrukkelijke taak van de toenmalige 1e afdeling, Algemene Zaken, van het departement. Een gedeelte hiervan is opgelegd bij de stamboeken ( Het Jaarverslag 1940/41 van het "Weermachtsarchief opgericht te 's-Gravenhage den 1en December 1940" maakt op p. 4 melding van het feit dat "controlelijsten, straflijsten, conduitelijsten en conduiteboekjes van beroeps- en reservepersoneel van Land- en Zeemacht (..) voorzover afkomstig van overledenen worden (..) vernietigd". Of de verzameling staten van dienst hetzelfde lot beschoren was, staat er niet met zoveel woorden, maar lijkt aannemelijk. ) . Complementair aan de stamboeken waren en zijn de pensioenregisters voor uitge.diend personeel, die eveneens als afzonderlijke eenheid bekend zijn ( Zie Algemeen Rijksarchief, collectie pensioenregisters van militairen en burgerpersoneel van de Landmacht 1813-1927(1945), nummer toegang 2.13.36. ) . Het bijhouden van deze stamboeken en verdere personeelsadministratie leverde een be-langrijke hoeveelheid correspondentie op, die voor een deel plaatsvond op diverse (en met de tijd variërende) soorten formulieren. Een deel daarvan, zgn. controle- en straflijsten, is bewaard gebleven ( Zie Algemeen Rijksarchief, controlelijsten en straflijsten betreffende militair personeel van de Landmacht 1904-1923(1939), nummer toegang 2.13.66. Een ander, vermoedelijk ouder gedeelte, is met zekerheid vernietigd. Zie de eervorige noot. ) . Van vergelijkbare aard zijn de controleregisters op de tractementen e.d. van officieren en anderen ( Zie Algemeen Rijksarchief, registers van controle op de tractementen, bureaukosten, fouragegelden, toelagen, wachtgelden en pensioenen van officieren en minderen van de verschillende wapens, veldpredikanten, aalmoezeniers, garnizoenspredikanten, geëmployeerden bij de telegraaf, bij de postdienst en personeel werkzaam bij de steendrukkerij van de Militaire Verkenningen, 1817-1844, nummer toegang 2.13.13.08, en de klapper daarop 2.13.12. ) . Een apart bestand werd ook aangelegd van de stukken betreffende de toekenning van het Metalen Kruis en de Bronzen Medaille ( Zie Algemeen Rijksarchief, stukken betreffende het toekennen van het Metalen Kruis en de Bronzen Medaille 1831-1834, nummer toegang 2.13.13.03. ) . Periodiek ingezonden staten betreffende de sterkte van legeronderdelen en garni.zoens.be-zettingen werden bij het departement eveneens afzonderlijk opgelegd. Een aan.zienlijk gedeelte daarvan is als aanhangsel bij het gewoon verbaalarchief overgeleverd en in deze inventaris terug te vinden. Hetzelfde geldt voor de zgn. kaderlijsten. Een ander gedeelte van de sterktestaten, over het tijdvak 1927-1934, is in 1985 door het ministerie van Defensie losgemaakt uit het archief van de departements(hoofd)afdeling Dienstplichtzaken en in beheer gegeven aan de Sectie Militaire Geschiedenis van de Landmachtstaf, te 's-Gravenhage ( Zie Algemeen Rijksarchief, archief van de Hoofdafdeling Dienstplichtzaken van het Ministerie van Oorlog 1913-1940 en 1945-1957, nummer toegang 2.13.57. ) .
1.4. Afdelings-, bureau- en directie-archieven
Deze (hoofd)afdeling Dienstplichtzaken is reeds in 1905 begonnen met eigen archiefvorming. Deze tendens is in het gewoon verbaalarchief aanwijsbaar door het voorkomen, over het tijdvak 1905-1913, van separate agenda's van deze afdeling. Een deel van de afdoeningen werd nog opgelegd in het gewoon verbaal van het departement en als zodanig in de algemene index opgenomen, maar specifieke categorieën bescheiden werden buiten verbaal gehouden. Het aldus ontstane afdelingsarchief is als een afzonderlijk bestand overgeleverd ( Zie Algemeen Rijksarchief, archief van de Hoofdafdeling Dienstplichtzaken van het Ministerie van Oorlog 1913-1940 en 1945-1957, nummer toegang 2.13.57. ) .
De directeuren van de in 1823 gevormde departementsdirecties hebben eveneens afzonderlijk archief gevormd in de zaken/taken die zij krachtens geldende regelingen zelfstandig konden afdoen. Dit heeft geleid tot separate directie-archiefjes:
  • archief van de directeur voor het personeel en Militaire Zaken 1824-1829, nummer toegang 2.13.13.22;
  • archief van de directeur voor het Materieel der Artillerie en Genie 1825-1826, nummer toegang 2.13.13.23;
  • archief van de directeur voor de Administratie 1826-1829, nummer toegang 2.13.13.24.
Op dezelfde voet handelde de Chef van de Algemene Directie der Genie in het tijdvak 1826-1830, toen de ADG een directie van het departement was. Bij de verzelfstandiging van de ADG in 1830 is het (departements-)directie-archief buiten het verband van de departementale archiefvorming en in de Genie-sfeer geraakt ( Zie ARA archief Genie 1813-1840, nummer toegang 2.13.13.04. ) .
1.5. Overigen
Het Recueil van gedrukte stukken ( Inv.nrs. 14554-14600. ) is een verzameling van door het departement in druk uitgebrachte stukken - verordeningen, formulieren, dienstvoorschriften etc. Het is slechts overgeleverd voor het tijdvak 1814-1863. Dit Recueil dient niet verward te worden met het Recueil Militair bevattende de wetten, besluiten en orders betreffende de Koninklijke Nederlandsche Landmagt , dat jaarlijks werd gepubliceerd.
2. Afzonderlijke archiefbestanden, gevormd buiten het departement
De organisatiegeschiedenis heeft geleid - of kan geleid hebben - tot het ontstaan van een aantal "belendende" archieven van organen of instanties die zelf, na een zelfstandig(er) bestaan, in het departement werden opgenomen of waarvan de taken en werkzaamheden door het departement werden overgenomen. Deze paragraaf handelt over hun archiefvorming uit het tijdvak dat zij niet onderdeel van het departement vormden, kortweg gezegd de "voorloper"-bestanden, en beperkt zich daarbij tot archieven die bij opheffing van het betrokken orgaan werden afgesloten ( In enkele gevallen betreft het organen of taken die eerder uit het departement waren afgesplitst en die later daarnaar terugkeerden. ) . Eerst zij vermeld dat de CGO in 1813-1814 niet de enige "Commissaris-Generaal" belast met krijgszaken was. In die tijd functioneerde tevens een "Commissaris-Generaal bij de Russische en Pruisische troepen" in ons land, belast met het treffen van voorzieningen voor een goede verzorging van de vreemde troepen tijdens hun verblijf in Nederland en zetelend te Utrecht. Het archief van deze functionaris is overgeleverd ( Zie Algemeen Rijksarchief, archief van de Commissaris-Generaal bij de Russische en Pruisische troepen in ons land in 1813-1814, nummer toegang 2.13.13.18. Nadat in het tijdvak 1814-1832 de liquidatie van vorderingen welke uit het verblijf van de vreemde troepen voortgesproten waren, opgedragen was geweest aan een afzonderlijke commissie, werd in 1832 de afdoening van de toen nog resterende claims overgenomen door het departement van Oorlog; zie Algemeen Rijksarchief, archief van de Commissie van onderzoek en verevening der pretensiën, voortspruitende uit gedane leverantiën etc. aan de geallieerde legers 1814-1832, nummer toegang 2.13.13.20. ) . Uit de reorganisatie van 1815, waarbij de twee "half-departementen" Commissariaat-Generaal en Generale Intendance ontstonden, vloeide voort dat gedurende het bestaan van deze tweedeling er ook twee archieven werden gevormd. Hetzelfde geldt voor de herschikking van 1818, toen de Generale Intendance van het toneel verdween, maar de Adjudant-Generaal des Konings zijn intrede deed. Van beide is het archief bewaard gebleven ( Zie Algemeen Rijksarchief, archief van de Intendant-Generaal van de Administratie van Oorlog 1815-1818, nummer toegang 2.13.13.28; en ibidem, archief van de Adjudant-Generaal des Konings 1818-1819, nummer toegang 2.13.13.27. ) . Afzonderlijk archief van de kroonprins als belast met de opperdirectie over het departement resp. het ministerie van Oorlog in het tijdvak 1814-1818 en 1839-1840 is bij het Algemeen Rijksarchief noch bij het Koninklijk Huisarchief aanwezig ( Vgl. Koninklijk Huisarchief, inventaris A 40 (kroonprins, later koning Willem II) rubriek XIII. Wel is overgeleverd, enigszins verspreid bij het Algemeen Rijksarchief en in het Koninklijk Huisarchief, archiefmateriaal uit hoofde van militaire functies van de kroonprins (Opperbevelhebber 1814-1815 en 1831-1839, Inspecteur-Generaal sedert 1814); zie Koninklijk Huisarchief t.a.p., en ARA, archief van de opperbevelhebber van het leger 1830-1839, nummer toegang 2.13.14.04. ) . Wel aangetroffen is een deel van het ambtsarchief van prins Frederik als Admiraal en Kolonel-Generaal, sinds 1830 belast met de opperdirectie van het departement van Oorlog. Dit is als een afzonderlijk gedeponeerd (fragment-)archief bij het onderhavige opgenomen ( Inv.nrs. 5305-5308. ) . Complementair materiaal berust in het Koninklijk Huisarchief ( Koninklijk Huisarchief, inventaris A 37 (prins Frederik), categorie VIIb. Het betreft hier overwegend materiaal dat tijdelijk gedeponeerd is geweest bij het Krijgsgeschiedkundig Archief van de Generale Staf ten behoeve van de studie van lt.gen. F. de Bas, Prins Frederik der Nederlanden en zijn tijd, 4 delen, Schiedam 1887-1813. De directeur van het Koninklijk Huisarchief, drs. B. Woelderink, deelt voorts mee, dat een deel van de archivalische nalaten-schap van prins Frederik tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in Duitsland ernstige verliezen heeft ondergaan. ) . Terwijl tot 1830 en vanaf 1841 het geheel of een deel van de bemoeienissen met de Genie tot het ressort van het departement werd gerekend, functioneerde van 1830-1840 de Algemene Directie der Genie als een goeddeels zelfstandig orgaan. De archiefvorming daarvan is dan ook buiten die van het departement gebleven ( Zie Algemeen Rijksarchief, archieven van de Inspecteur-Generaal der Fortificatiën, van het Korps Ingenieurs en van de Chef van de Algemene Directie der Genie 1813-1840, nummer toegang 2.13.13.04. ) . Archiefvorming van de directeur van het Archief van Oorlog en Topografisch Bureau uit de periode dat dit apparaat formeel niet meer, maar in feite nog steeds bestond (1826-1841) is in beperkte mate aangetroffen ( Zie: Algemeen Rijksarchief, fragment-archief van het Archief van Oorlog en Topografisch Bureau (1811)1814-1841, nummer toegang 2.13.68.04. ) ( Ook bestaat het archief van de "Telegrafische Gemeenschap 1831-1839", een orgaan dat korte tijd een zelfstandig bestaan heeft geleid maar al spoedig werd ingebed in het "Topografisch Bureau". De Gemeenschap stond onder leiding van de 1e lt.ing. G. Jooss, waarnemend directeur van het Archief van Oorlog en Topografisch Bureau. Zie: Algemeen Rijksarchief, archief van de Telegrafische Gemeenschap 1831-1839, nummer toegang 2.13.13.30. ) . Uiteraard staat, door de vereniging in 1928 van het departement van Oorlog met dat van Marine tot het ene departement van Defensie, het archief van het departement van Marine tot dat van Defensie in de verhoudingen van (partiële) taakvoorganger/-opvolger. Waarneembaar is dat in sommige gevallen op de archiefvorming van het departement van Marine ook na de vereniging nog is voortgebouwd. Dit betreft echter overwegend nog niet aan het Algemeen Rijksarchief overgedragen materiaal ( Overigens is ook aan de archieven van het ministerie van Marine veel oorlogsschade opgetreden; zie hoofdstuk "Geschiedenis van het archiefbeheer", § 2. ) . Tijdens de Londense ballingschap van de regering werd het departement van Defensie weer gesplitst in een ministerie van Oorlog en een van Marine, welke tweedeling bij de terugkeer van de regering naar Nederland bleef bestaan. Als gevolg van de Duitse bezetting werd de afdeling IX Loodswezen van het ministerie van Defensie overgeheveld naar het ministerie van Waterstaat. In 1945 keerde de afdeling terug naar het - inmiddels herrezen - ministerie van Marine. Het archiefmateriaal uit de Waterstaatsperiode berust bij het Algemeen Rijksarchief ( Algemeen Rijksarchief, verbaalarchief van de afdeling Loodswezen van het ministerie van Waterstaat 1940-1945; geen toegang. ) .

Bijlagen

AfdelingTaakFormatie(Onder)afdelingNaamAfdelingBureaus:afdelingsnr.afdelingsnaamtaakvolgervan afd./bureau van het Commissariaat voor de belangen van de voormalige Nederlandse Weermacht 1942Wees attent op de mogelijkheid dat meerdere personen dezelfde achternaam en initialen kunnen hebben.Als u een gezochte naam niet aantreft in alle in aanmerking komende klappers, is uw zoekactie in de klappers ten einde zonder resultaat.De inhoudsomschrijving van het geagendeerde stuk kan voor u van belang zijn; noteer deze desgewenst.Veelal geeft het laatstvermelde afdoeningskenmerk het verbaal waarbij de zaak is afgedaan, en zijn de eerdere vermeldingen "renvooien" die nimmer een verbaal hebben veroorzaakt. 100% zekerheid daarover is echter niet te geven. U doet daarom verstandig om de afdoeningskenmerken na te zoeken, te beginnen met de laatste en zo terugwerkend. Een eenmaal gevonden verbaal wijst veelal uit, of het tot stand gekomen is via een of meerdere "renvooi-tussenstap(pen)". Blijkt dat zo, dan kunt u de andere in de agenda gevonden afdoeningskenmerken desgewenst veronachtza-men, omdat die dan immers staan voor het/de "renvooi(en)". Zolang echter uit de verbalen niet blijkt van renvooien, doet u verstandig alle afdoeningskenmerken af te lopen.Constateert u bij controle een fout in de verbaalspecificaties over 1832-1844 (een niet als bewaard opgegeven verbaal is er toch, of een wel als bewaard opgegeven verbaal is er niet), geeft u dat dan gerust door aan de studiezaalmedewerker of per e-mail aan de afdeling Dienstverlening van het Nationaal Archief. Bij een revisie van deze inventaris kunnen uw bevindingen dan worden verwerkt.Blijkt het door u gezochte verbaal niet meer aanwezig te zijn, dan kunt u de indices nog als vervangende bron gebruiken. Als u het gezochte verbaalkenmerk hebt gevonden met behulp van de index, hebt u de index-informatie reeds gezien en desgewenst genoteerd (bij stap C8). Hebt u nog geen indices gebruikt, dan kunt u alsnog de index-informatie opzoeken: voor het tijdvak 1832-1844 volgt u daarvoor stappen C1 - C8, voor het tijdvak 1845-1845 geldt stap G1.

Archiefbestanddelen

        • Ingrijpend geschoond.

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1893-11-21 nr. 100ruiling van grond te 's Hertogenbosch
            1893-11-21 nr. 19aanbesteding voor het wijzigen en maken van aardwerken voor het fort bij Velzen
            1893-11-21 nr. 3schietoefeningen in de legerplaats bij Zeist in 1893
            1893-11-21 nr. 39wijzigingen in uitrusting en optuiging bij de bereden artillerie
            1893-11-21 nr. 69overdracht en overname van militaire landsgrond te Gorinchem
            1893-11-22 nr. 49vaar en schietoefeningen met gewapende uitleggers in het jaar 1893
            1893-11-22 nr. 53beproeving tot verbetering van ijzerhoudend drinkwater
            1893-11-22 nr. 55aanbesteding voor het wijzigen en maken van aardwerken voor de linie van Spaarndam en voor het fort Penningsveer
            1893-11-25 nr. 37aankoop van grond voor het ophogen van de Zuider Straatweg en voor het maken van een inundatiescheiding
            1893-11-25 nr. 38aankoop van grond betreffende het maken van werken aan de St. Aagtendijk
            1893-11-25 nr. 55aankoop van grond betreffende het ophogen van de Zuider Straatweg
            1893-11-25 nr. 68wijziging van het schietvoorschrift bij het korps genietroepen
            1893-11-28 nr. 65contract voor het maken van aardwerken voor het fort bij Veldhuis
            1893-11-28 nr. 66aankoop van perceel gedeelten voor het maken van een loshaven bij het fort aan de Winkel
            1893-11-28 nr. 67aankoop van grond toebehorende aan de Rooms Katholieke Kerk te Beverwijk voor het maken van werken aan de St. Aagtendijk
            1893-11-30 nr. 31ziekeninrichting bij de Cadettenschool te Alkmaar

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1893-12-01 nr. 3ontwerp bestek voor het maken van een fort in de Zuiderzee aan het Pampus (4e gedeelte)
            1893-12-02 nr. 8wijzigingen in de regeling van het militair vervoer over de spoorwegen
            1893-12-04 nr. 35samenstelling van het boekwerk "Organisatiën en Vredesorganisatiën" als bijlage van het Recueil Militair
            1893-12-04 nr. 37regeling van toelatingsexamen voor de Cadettenschool in Nederlands Indië
            1893-12-04 nr. 48verslagen van de Normaal Schietschool van hetgeen is verricht door het gedetacheerde personeel van het leger hier te lande en het Nederlandsch Indisch leger in de tweede schietcursus
            1893-12-04 nr. 54grensregeling bij het Penantengat, gemeente Zwollerkerspel
            1893-12-08 nr. 1wijziging van de wet tot vaststelling der begroting van uitgaven ten behoeve van de voltooiing van het vestingstelsel 1892
            1893-12-09 nr. 97inspectie rapporten over geweren bij weerbaarheidsverenigingen
            1893-12-13 nr. 71reglement voor het weduwen en wezenfonds der officieren van de landmacht in Nederlands Indië
            1893-12-14 nr. 77contract voor het maken van aardewerken voor het fort Nigtevecht
            1893-12-15 nr. 56aanvulling op het voorschrift betreffende de mobilisatie van het leger inzake de uitrusting van officieren en andere militairen
            1893-12-15 nr. 85staten van gevonniste militairen
            1893-12-16 nr. 39wijzigingen in de regeling van het militair vervoer over de spoorwegen
            1893-12-18 nr. 32aankoop van grond nodig voor het maken van een verbindingswal in de Zuidwijkermeerpolder
            1893-12-19 nr. 55goedkeuring gewijzigde voorschriften voor de premiekeuringen van jonge merries alsmede van twee en eenjarige hengsten in de provincie Gelderland
            1893-12-21 nr. 62aanbesteding voor het wijzigen en maken van aardwerken voor het fort bij Velzen
            1893-12-21 nr. 65wijziging betreffende het voorschrift op het militair vervoer
            1893-12-21 nr. 69aanvulling op het jaarlijks overzicht betreffende de inkomsten en uitgaven van de weduwen en wezenkas
            1893-12-22 nr. 46bepalingen ten aanzien van de vrijwillige oefeningen in de wapenhandel
            1893-12-23 nr. 66verslagen van de commissie van proefneming inzake rookzwak buskruit
            1893-12-23 nr. 67voorstellen tot wijziging van het torpedo materieel

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1893-12-23 nr. 73vaststellen van algemene instructies voor de dienst op de rijks postduivenstations
            1893-12-27 nr. 73aankoop van gronden ten behoeve van het maken van een verbindingswal in de Zuidwijkermeer polder
            1893-12-28 nr. 48regeling bij het toelatingsexamen voor de Koninklijke Militaire Academie
            1893-12-29 nr. 23verslag van een zending naar Toulon tot het bijwonen van proeven met de Sims Edison torpedo
            1893-12-29 nr. 58contract voor het verhogen van kaden en wegen langs het Tienhovensche Kanaal
            1893-12-29 nr. 67verslag van een zending naar Frankfort am Main tot het bezoeken van de Internationale Electro technische Tentoonstelling
            1893-12-30 nr. 2staten van gevonniste militairen
            1893-12-30 nr. 31contract voor het maken van aardwerken voor het fort Zuidwijkermeerpolder
            1893-12-30 nr. 32contract voor het wijzigen en maken van aardwerken voor de linie van Spaarndam en voor het fort Penningsveer
            1893-12-30 nr. 33contract voor het maken van aardwerken voor het fort aan de St. Aagtendijk
            1893-12-30 nr. 34contract voor het maken van een fort in de Zuiderzee aan het Pampus
            1893-12-30 nr. 84contract voor het wijzigen en maken van aardwerken voor het fort bij Aalsmeer

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-01-03 nr. 42beknopt verslag betreffende de Koninklijke Militaire Academie over het jaar 1893
            1894-01-04 nr. 12overeenkomst betreffende bepalingen ten aanzien van de Nederlandse vereniging tot het verlenen van hulp aan zieke en gewonde krijgslieden in tijd van oorlog
            1894-01-04 nr. 39oefeningstocht met gewapende uitleggers in 1893
            1894-01-04 nr. 54ontwerp akte voor de aankoop van grond voor het fort bij Aalsmeer
            1894-01-04 nr. 60oefeningen van dienstdoende schutterijen in 1893
            1894-01-05 nr. 90wijzigingen in de handleiding voor de officieren van wapening, meester geweermakers en zwaardvegers
            1894-01-08 nr. 65beproeving inzake een nieuw winterbeslag
            1894-01-08 nr. 70vaststelling bevoegdheden van militairen gedetacheerd bij de Marechaussee
            1894-01-09 nr. 19pionier oefeningen van de detachementen der bezettingsbataljons van het wapen der infanterie
            1894-01-10 nr. 27beproeving van schermen tegen G.K.F. vuur
            1894-01-13 nr. 65proefneming met raderbrancards "De Mooij"
            1894-01-13 nr. 66aanvulling van de voorschriften betreffende de instelling enz. van de militaire ziekeninrichtingen
            1894-01-15 nr. 80het aanleggen van schietbanen op de legerplaats te Vught
            1894-01-15 nr. 88onteigening van gronden voor het maken van een inundatiekanaal naar de St. Aagtendijk
            1894-01-16 nr. 54bepaling tot beveiliging van personen die in fabriek en werkplaatsen arbeid verrichten tegen ziekte of ongevallen
            1894-01-17 nr. 92beproeving van karabijnen van 6.5 mm.
            1894-01-17 nr. 95de aanleg van schietbanen op het terrein bij "Het Vosje" te Amsterdam
            1894-01-18 nr. 49beproeven van schootstafels
            1894-01-18 nr. 50regeling van de materiële comptabiliteit
            1894-01-18 nr. 52voorstellen naar aanleiding van gehouden inspecties over het materieel bij de vestingartillerie
            1894-01-18 nr. 53proeven met mitrailleur M90
            1894-01-18 nr. 69staten van gevonniste militairen
            1894-01-18 nr. 9algemeen verslag betreffende de inrichtingen van militair onderwijs over het leerjaar 1892 1893
            1894-01-19 nr. 92toestand van de munities van de bereden artillerie
            1894-01-20 nr. 37akte voor aankoop van grond, nodig voor het maken van een verbindingswal door de Zuidwijkermeerpolder
            1894-01-20 nr. 78nieuwe regeling van de Koninklijke Militaire Academie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-01-22 nr. 62Nederlandse vereniging tot het verlenen van hulp aan zieke en gewonde krijgslieden in tijd van oorlog
            1894-01-23 nr. 27aanleg van wegen op militaire landsgronden bij het fort "Kijk in de Pot" te Nijmegen
            1894-01-24 nr. 62reorganisatie van de Koninklijke Militaire Academie
            1894-01-25 nr. 111verslag van de commissie voor het geweervraagstuk betreffende de beproeving van geweren
            1894-01-25 nr. 88onteigening van grond voor het maken van werken ten behoeve van de vestingbouw aan de St. Aagtendijk
            1894-01-25 nr. 99vaststelling contingent voor 1894 ten behoeve van de koloniale werving
            1894-01-26 nr. 116staten betreffende de kennis van het lezen en schrijven van de in 1893 bij de militie ingelijfden
            1894-01-26 nr. 123verslag betreffende de gebouwen van het voormalig rijksgesticht Ommerschans
            1894-01-29 nr. 28benoeming voorzitter en leden in de commissie voor de aankoop van paarden in Engeland en Ierland en verslagen en rapporten van deze commissie
            1894-01-29 nr. 46ontwerp akte betreffende de aankoop van grond in de Wijkerbroekpolder, gemeente Wijk aan Zee en Duin
            1894-01-29 nr. 79jaarverslag van het officieren schietgezelschap der dienstdoende schutterij te 's Gravenhage
            1894-01-31 nr. 49beknopt verslag over de werking en over het nut van meer algemene invoering van een toestel, ten gebruike bij de oefeningen met geweren tot kamerschietoefeningen
            1894-01-31 nr. 68onteigening van grond voor het maken van een inundatie kade vanaf de dam langs Krommeniedijk tot de Nauernase Vaart
            1894-02-03 nr. 67reglement betreffende de aanwending van spoorwegen en spoorwegmaterieel
            1894-02-05 nr. 54herziening van de reglementen voor de veld en rijdende artillerie
            1894-02-07 nr. 31rapporten betreffende het houden van toezicht door officieren in de kazernes
            1894-02-08 nr. 40beproeving van geëmailleerde veldflessen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-02-08 nr. 43vrijdom van briefport voor de hoofdofficier van het reserve kader voor diens briefwisseling over dienstzaken
            1894-02-08 nr. 59militaire bijstand te Schaesberg in verband met mond en klauwzeer
            1894-02-09 nr. 68aanbesteding voor het bouwen van een bergloods voor genie materieel op het terrein Damlust te Utrecht
            1894-02-10 nr. 43leidraad voor de nadere beproeving bij het wapen der infanterie van het geweer van 6,5 mm
            1894-02-10 nr. 90herziening van het militair tarief
            1894-02-15 nr. 41leidraad voor het schieten uit vestinggeschut
            1894-02-16 nr. 46inspectie van geweren bij weerbaarheidskorpsen
            1894-02-17 nr. 104schietproef met stalen bussen van 8 cm
            1894-02-20 nr. 90wijziging van het voorschrift betreffende de wapen en schietoefeningen bij de cavalerie
            1894-02-20 nr. 93wijziging van het voorschrift betreffende de wapen en schietoefeningen bij het korps pontonniers
            1894-02-22 nr. 45belegeringsoefeningen op kaart inzake de nieuwe beginselen op het gebied van de vestingoorlog
            1894-02-22 nr. 57ontwerp programma van de beproeving van mitrailleurs
            1894-02-22 nr. 58wijziging aangebracht aan de affuitstang tot mitrailleur M90
            1894-02-23 nr. 8aankoop van grond ten behoeve van het maken van een loshaven bij het fort aan de Winkel
            1894-02-24 nr. 68ontwerp akte van dading
            1894-02-26 nr. 31staten van gevonniste militairen
            1894-03-02 nr. 35pantserstand voor afstandsmeters op het fort bij IJmuiden
            1894-03-02 nr. 8verslag betreffende de militair geneeskundige dienst der landmacht over het jaar 1893
            1894-03-02 nr. 83verslagen betreffende de Engelse manoeuvres gehouden in de omstreken van Swindon
            1894-03-05 nr. 40maatregelen bij de inlijving van militieplichtigen uit gemeenten waar een besmettelijke ziekte heerst
            1894-03-08 nr. 4contract voor het bouwen van een ziekeninrichting bij de Cadettenschool te Alkmaar
            1894-03-10 nr. 101aanbesteding voor het maken van een loods voor artillerie en geniematerieel in het bastion Dirks Admiraal
            1894-03-10 nr. 127verslag van de oefeningen van de Artillerie Schietschool in het jaar 1893
            1894-03-10 nr. 97aanbesteding voor het bouwen van een bergloods voor genie materieel op het terrein Damlust te Utrecht
            1894-03-10 nr. 98aankoop van grond betreffende de bouw van een inundatiesluis in de St. Aagtendijk en het aanleggen van een weg
            1894-03-12 nr. 103opberging van bescheiden betrekking hebbende op de citadel van Antwerpen in de jaren 1830 1832
            1894-03-14 nr. 35verslag van de afloop van de lichting over 1893

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-03-14 nr. 73aanleggen van een schietbaan voor de dienstdoende schutterij te Tiel
            1894-03-15 nr. 44ontwerp programma voor het houden van practische oefeningen met gewapende uitleggers in het jaar 1894
            1894-03-15 nr. 45onderzoek ingesteld naar de grootte van de gemiddelde springafstand van de op O getempeerde granaatkartetsen van het veld en vestinggeschut
            1894-03-16 nr. 42verslagen betreffende de toestand van het wapen der infanterie over 1893
            1894-03-16 nr. 58proeven met karabijnen van het kaliber van 6.5mm
            1894-03-21 nr. 28ontwerp overeenkomsten met te subsidiëren stoomtram ondernemingen
            1894-03-22 nr. 113grensregeling tussen Lunetten en Beverwijk
            1894-03-22 nr. 116jaarverslag over 1893 betreffende het materieel der artillerie
            1894-03-24 nr. 47nieuwe regeling van de Koninklijke Militaire Academie
            1894-03-27 nr. 58schietoefeningen voor de bataljons te Middelburg en Vlissingen
            1894-03-28 nr. 28beproeving van karabijnen van 6.5 mm kaliber
            1894-03-29 nr. 124wijzigingen in het voorschrift betreffende het vervoer van krijgsvolk, paarden, oorlogstuig etc.
            1894-03-29 nr. 79ontwerp voor zoetwatervijvers voor de stelling van Amsterdam
            1894-03-31 nr. 64onderzoek naar de gasdruk in een kanon van 15 cm K en in de mortieren van 10 en 15 cm bij gebruik van de grootste ladingen buskruit
            1894-04-02 nr. 5staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-04-02 nr. 28verbetering van de vesting bij Gorinchem
            1894-04-03 nr. 40beproeving van een karabijn van verkleind kaliber
            1894-04-03 nr. 46verkoop van militaire landsgrond aan de gemeente Den Helder
            1894-04-03 nr. 7regeling van het in Nederlands Indië af te nemen toelatingsexamen tot de Cadettenschool
            1894-04-04 nr. 100proeven van losse patronen met rookzwwak buskruit
            1894-04-04 nr. 116ontwerp reglement met betrekking tot het beheer van het onderling ziekenfonds voor het wapen der Koninklijke Marechaussee
            1894-04-04 nr. 90maatregelen in geval van brand in of nabij de gebouwen van het departement van Oorlog
            1894-04-05 nr. 53overdracht en overname van militaire landsgrond te Gorinchem, tijdelijk in beheer bij het departement van Waterstaat
            1894-04-07 nr. 99beproeving van de afstandsmeter Ranneft
            1894-04-09 nr. 66machtiging van aanbesteding voor het uitbreiding van een portierswoning bij het hospitaal te Amersfoort
            1894-04-10 nr. 55praktische oefeningen van het korps genietroepen in de legerplaats Zeist
            1894-04-10 nr. 67organisatie van het wapen der Koninklijke Marechaussee
            1894-04-10 nr. 75bepalingen ten aanzien van de inzending van processen verbaal wegens verstrekkingen
            1894-04-11 nr. 5verslag van de Permanente Militaire Spoorwegcommissie over de tweede helft van het jaar 1893
            1894-04-11 nr. 55voorstellen voor practische oefeningen van de artillerie voor het jaar 1894
            1894-04-11 nr. 71onteigening van grond voor het maken van een inundatiekade in de gemeenten Uitgeest en Krommenie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-04-11 nr. 72ontwerp bestek voor het maken van doorlaat sluizen in de verbindingswal door de Zuid wijkermeerpolder
            1894-04-11 nr. 73aanbesteding voor het maken van een kustbatterij op het vuurtoreneiland bij Durgerdam
            1894-04-12 nr. 61aanbesteding voor het maken van een basaltbekleding op het watertalud van bastion II van het fort Horswijk
            1894-04-16 nr. 32beproeving van losse patronen met rookzwak buskruit
            1894-04-16 nr. 70grensregeling tussen militaire en waterstaatsgronden te Den Helder
            1894-04-17 nr. 5verslag betreffende veeartsenijkundig staatstoezicht
            1894-04-18 nr. 76akte betreffende de ruiling van gronden bij St. Aagtendijk
            1894-04-19 nr. 91ontwerp van een infanteriekazerne te Groningen
            1894-04-21 nr. 57bepalingen betreffende te houden schietoefeningen in de legerplaats bij Zeist en op het schietterrein bij Witten in 1894
            1894-04-25 nr. 61ontwerp programma van de practische oefeningen der kadetten in 1894
            1894-04-27 nr. 77aanbesteding voor het maken van een loods in het bastion Dirks Admiraal
            1894-04-30 nr. 143beproeving met patronen scherpte no. 1 met rookzwak buskruit
            1894-05-01 nr. 4benoeming lid commissie voor het geweervraagstuk
            1894-05-01 nr. 6staten van gevonniste militairen
            1894-05-01 nr. 61bijzondere instructie voor het Rijkspostduiven station te Den Helder, fort te IJmuiden en Hoek van Holland
            1894-05-02 nr. 25onderzoek naar de bedrevenheid der scholieren bij het korps genietroepen over het schooljaar 1893 1894
            1894-05-02 nr. 26overname en overdracht van een commando, alsmede een inventaris van het archief van de commandant der stelling van Amsterdam
            1894-05-05 nr. 34nieuwe regeling voor de Koninklijke Militaire Academie
            1894-05-05 nr. 57aanbesteding voor het wijzigen en maken van aardwerken voor het fort bezuiden Uithoorn
            1894-05-05 nr. 72beproeving van pantserplaten op de Hors te Texel
            1894-05-07 nr. 78herziening van het KB van 15 okt. 1885, inzake vervoer van ontplofbare stoffen
            1894-05-08 nr. 61vrijwillige oefeningen in de wapenhandel
            1894-05-08 nr. 65reglement betreffende de aanwending van spoorwegen en spoorwegmaterieel
            1894-05-08 nr. 67leidraad voor een beproeving van een karabijn van 6.5 mm
            1894-05-08 nr. 94overeenkomst met de Koningin betreffende overdracht van gebouwen van de Hogere Krijgsschool
            1894-05-09 nr. 52proefneming voor 2 batterijen, fort de Ruyter en Prins Frederik, met de telegraphische verbindingen
            1894-05-09 nr. 6verkoop van grond voor de aanleg van wegen aan de gemeente Nijmegen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-05-10 nr. 45contract voor het maken van doorlaatsluizen in de Zuidwijkermeerpolder
            1894-05-12 nr. 80onderzoek naar de grootte van de gemiddelde springafstand van de op O getrapeerde granaatkartetsen
            1894-05-18 nr. 101wijziging in het boekwerk "Organisaties"
            1894-05-18 nr. 103wijziging van paardetuigen
            1894-05-18 nr. 105commissie voor afstandsmeting op open kustbatterijen
            1894-05-18 nr. 116benoeming lid vaste commissie van herkeuring van fourage
            1894-05-18 nr. 81herziening leidraad voor leveringen aan de Artillerie Inrichtingen
            1894-05-18 nr. 99besturing van het V.H. paard
            1894-05-21 nr. 134aanvulling van het VIIIe hoofdstuk van de staatsbegroting voor het dienstjaar 1894
            1894-05-21 nr. 42aankoop van grond ten behoeve van het maken van een verbindingswal in de Zuidwijkermeerpolder
            1894-05-23 nr. 75contract voor het uitbreiden en maken van een portierswoning te Amersfoort
            1894-05-25 nr. 138overdracht aan de gemeente Delft van een gedeelte van het Prinsenhof te Delft
            1894-05-25 nr. 147beproeving van kogel van het geweer van 6.5 mm, in verband met eventuele ruiling met Italiaans geweer
            1894-05-25 nr. 46aanbesteding voor het aanbrengen van luiken met ijzeren brandtrappen in de Willemskazerne te Gorinchem
            1894-05-25 nr. 74contract voor het maken van een loods in het bastion Dirks Admiraal
            1894-05-26 nr. 37staten van gevonniste militairen
            1894-05-26 nr. 91verslag betreffende de gehouden estafette van de militaire wielrijders
            1894-05-26 nr. 98aanbesteding voor het bouwen van een vijfde geweermakerswerkplaats bij de Oranje Kazerne te 's Gravenhage
            1894-05-28 nr. 45contract voor het maken van een kustbatterij op het vuurtoreneiland bij Durgerdam (5e gedeelte)
            1894-05-29 nr. 28verevening van niet in uitgaven aangenomen pensioenen
            1894-05-30 nr. 118eervol ontslag van een lid van de Permanente Militaire Spoorwegcommissie
            1894-05-31 nr. 5verslag van de Koninklijke Pakketvaart Maatschappij over het jaar 1893

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-05-31 nr. 105aanbesteding voor het wijzigen en maken van aardwerken voor het fort bezuiden Uithoorn
            1894-05-31 nr. 107het maken van het linkervleugelwerk te Spaarnedam
            1894-05-31 nr. 117wijzigingen en aanvullingen van het voorschrift betreffende de revolver en de daarmee te houden schietoefeningen (1893)
            1894-06-01 nr. 89beproeving van een gewijzigd kanon van 8 cm St.
            1894-06-01 nr. 90beproeving van 6.5 mm geweren
            1894-06-02 nr. 62praktische oefeningen met de mitrailler M83
            1894-06-02 nr. 70bouw kelder onder de portierswoning bij het hospitaal te Amersfoort
            1894-06-06 nr. 101inspectieverslagen over de geweren M71 bij de dienstdoende schutterijen
            1894-06-07 nr. 31ontwerp leidraad voor het schieten met kustgeschut uit open batterijen
            1894-06-07 nr. 9beproeving met karabijnen van 6.5 mm
            1894-06-08 nr. 66wijziging in het voorschrift op het tirailleren
            1894-06-08 nr. 83aankoop van grond voor het maken van een inundatiekade van de Dam tot de Nauernasche Vaart
            1894-06-08 nr. 84aankoop van grond betreffende het maken van een inundatiekade van de Dam tot de Nauernasche Vaart
            1894-06-08 nr. 85verslag betreffende het verblijf van miliciens tijdens oefeningen op de forten Rijnauwen en Vechten
            1894-06-09 nr. 48voorstellen tot wijziging van reglementen van het wapen der Infanterie
            1894-06-09 nr. 56voorzieningen aan militaire gebouwen te Bergen op Zoom
            1894-06-09 nr. 57voorzieningen aan militaire gebouwen te Maastricht
            1894-06-09 nr. 59aankoop van grond nodig voor een loshaven bij het fort aan de Winkel
            1894-06-09 nr. 70beproeving van rookzwak buskruit voor mortieren
            1894-06-12 nr. 106contract voor het herstellen van het dak der kazerne te Willemstad en het maken van een magazijn voor gedeponeerde goederen
            1894-06-12 nr. 109akte voor aankoop van grond nodig voor het maken van een inundatiekade van de Dam tot de Nauernasche Vaart
            1894-06-12 nr. 110akte voor aankoop van grond nodig voor het maken van een inundatiekade van de Dam tot de Nauernasche Vaart
            1894-06-12 nr. 95keuring van buskruit 6 10
            1894-06-13 nr. 113wijzigingen in bepakking en uitrusting van de infanterist
            1894-06-14 nr. 56wijziging van het VIIIe Hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1894

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-06-15 nr. 57rekening en verantwoording van het fonds voor onderofficieren enz. over het jaar 1893
            1894-06-16 nr. 5aankoop van grond voor het maken van een inundatiekade voor de Dam tot de Nauernasche Vaart
            1894-06-18 nr. 110handleiding betreffende het beheer, de verantwoording, de aanvulling en de bewaring van het artillerie materieel van het veldleger
            1894-06-18 nr. 4oefeningen van officieren van de artillerie en de schutterij in de wintermaanden 1893 1894
            1894-06-19 nr. 56verslag van intendancevoorbereidingen voor het verblijf van troepen op de forten bij Vechten en Rijnauwen
            1894-06-21 nr. 63staten van gevonniste militairen
            1894-06-22 nr. 101wijzigingen in de infanterie reglementen
            1894-06-22 nr. 106contract voor het bouwen van een vijfde geweermakers werkplaats bij de Oranje Kazerne te 's Gravenhage
            1894-06-22 nr. 23practische oefeningen van het korps genietroepen in 1893
            1894-06-25 nr. 27jaarverslag van de artillerie inrichtingen
            1894-06-26 nr. 52overzicht van te houden oefeningen in 1894 door de landmacht
            1894-06-26 nr. 70akte voor aankoop van grond, nodig voor het maken van een inundatiekade van de Dam tot de Nauernasche Vaart
            1894-06-28 nr. 82jaarverslagen van weerbaarheidsverenigingen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-06-30 nr. 20cavalerie manoeuvres in 1894
            1894-06-30 nr. 87staten van gevonniste militairen
            1894-07-02 nr. 92aankoop van grond nodig voor het maken van een inundatiekade van de Dam tot de Nauernasche Vaart
            1894-07-03 nr. 46deelneming van officieren van de schutterij aan de praktische oefeningen
            1894-07-03 nr. 82verslagen en rapporten betreffende de nadere proefneming met het voorgestelde geweer kaliber 6.5 cm
            1894-07-04 nr. 31onteigening van grond voor het maken van beplantingen ten behoeve van de vestingbouw in het front Liede Spaarnedam, der stellling van Amsterdam
            1894-07-04 nr. 32onteigening van grond in de gemeenten Uitgeest en Heemskerk ten behoeve van het maken van forten
            1894-07-04 nr. 65voorstellen betreffende de oefening in de vestingoorlog in de groep Naarden der Nieuw Hollandse Waterlinie in de maand september
            1894-07-04 nr. 75beproeving van een snelvuurkanon van 5.7 cm op verplaatsbare pantseraffuiten
            1894-07-04 nr. 82contract voor het leveren van een pantserstand voor afstandsmeters op het fort bij IJmuiden
            1894-07-07 nr. 22oefeningen voor de dienst van bezettingstroepen in de forten

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-07-07 nr. 99aanbesteding voor het bouwen van een patronen magazijn op de vlakte van Waalsdorp
            1894-07-09 nr. 107aanbesteding voor het bouwen van een loods in Lunet II op de Houtensche Vlak te Utrecht
            1894-07-09 nr. 109aankoop grond voor het maken van een inundatiekade van den Dam, langs Krommeniedijk tot aan Nauernadsche vaart
            1894-07-09 nr. 111aankoop grond voor het maken van een inudatiekade van den Dam, langs Krommeniedijk tot aan de Nauernasche Vaart
            1894-07-09 nr. 112aanbesteding voor het maken van een slaperdijk in de Haarlemmermeerpolder
            1894-07-09 nr. 96oefeningen in de stelling van Den Helder
            1894-07-10 nr. 78veldoefeningen der 3de divisie infanterie
            1894-07-11 nr. 94contract voor het bouwen van een privaatgebouw te Muiden
            1894-07-12 nr. 1onteigening van grond betreffende de vestingbouw te Wijk aan Zee en Duin
            1894-07-12 nr. 103de aanleg van wegen, kaden, bruggen en beplantingen in de stelling van Amsterdam
            1894-07-12 nr. 105aankoop van grond voor het maken van een inundatiekade van de Dam tot de Nauernasche Vaart
            1894-07-12 nr. 111proef met een rustbed van turfstrooisel en een rustbed van stro waaronder turfstrooisel
            1894-07-14 nr. 105aanbesteding voor het bouwen van een nieuw privaat bij de kazerne "Weeshuis" te Naarden
            1894-07-17 nr. 70het maken van een schotbalkloods nabij Leidschendam
            1894-07-17 nr. 83nieuw model cavaleriesabels voor de Koninklijke Militaire Academie
            1894-07-17 nr. 95aanpassing bepakking van de infanterist
            1894-07-18 nr. 78aanbesteding voor het wijzigen en maken van aardwerken voor het linkervleugelwerk te Spaarnedam
            1894-07-19 nr. 102wijziging en aanvulling van de technische voorschriften voor de levering van goederen aan het Centraal magazijn van militaire kleding en uitrusting te Amsterdam
            1894-07-19 nr. 78wijziging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1893
            1894-07-19 nr. 99voorschriften tot de uitvoering van de statuten der weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht
            1894-07-20 nr. 78aanleg van wegen, kaden, bruggen en beplantingen in de stelling van Amsterdam

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-07-21 nr. 1oefeningen van de divisies infanterie in 1894
            1894-07-21 nr. 36verhoging soldij voor onderofficieren en minderen per 1 januari 1895
            1894-07-21 nr. 5wijzigingen der voorschriften omtrent het geneeskundig onderzoek voor de koloniale militaire dienst
            1894-07-21 nr. 71staten van gevonniste militairen
            1894-07-24 nr. 76voorschrift betreffende de wapen en schietoefeningen bij de cavalerie
            1894-07-24 nr. 86overdracht van overname van militaire landsgrond te Gorinchem
            1894-07-25 nr. 70ontwerp akten tot aankoop van grond te Krommerie
            1894-07-28 nr. 120eervol ontslag als lid en voorzitter van de permanente Spoorwegcommissie FMB Ridder Alewijn
            1894-07-28 nr. 130beproevingen van kleding voor de Cavelerie
            1894-07-30 nr. 84nieuwe regeling van de koninklijke militaire academie
            1894-07-30 nr. 88ontwerp regeling van de schermwedstrijd te Haarlem
            1894-07-31 nr. 87voorstellen voor de verpleging van troepen, welke deelnemen aan de oefeningen op het fort bij Giessen en op dat van de Uppelschendijk
            1894-07-31 nr. 95voorstellen voor de verpleging van de troepen en de paarden welke van 24 08 tot 5 sept. 1894 zullen deelnemen aan de oefeningen in de strategische velddienst

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-08-06 nr. 156inspectie rapporten betreffende militaire hospitalen
            1894-08-07 nr. 7verslag betreffende het aan boord gegeven onderricht aan de Indische onderofficieren in 1894
            1894-08-07 nr. 78voorschriften betreffende verzending van telegrammen
            1894-08-07 nr. 95akte betreffende de aankoop van grond, nodig voor het maken van de Dam, langs Krommeniedijk, tot aan de Nauernasche Vaart
            1894-08-07 nr. 97koopakte betreffende het maken van een inundatiekade van de Dam, langs Krommeniedijk, tot aan de Nauernasche Vaart
            1894-08-08 nr. 26wijzigingen in het besluit betreffende het reglement en voorschriften militaire geneeskundige dienst
            1894-08-08 nr. 27overdracht en overname voorzitterschap van de Permanente Militaire Spoorwegcommissie
            1894-08-08 nr. 28verslag commissie betreffende paardenfokkerij in Gelderland in 1893
            1894-08-08 nr. 74situatielijsten van dienstdoende schutterijen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-08-10 nr. 108intrekking van de handleiding voor het tactisch gebruik van de artillerie te velde
            1894-08-10 nr. 111invoering van een schietboekje bij de dienstdoende schutterijen
            1894-08-10 nr. 119het bouwen van een patronenmagazijn op de vlakte van Waalsdorp
            1894-08-10 nr. 5verslag betreffende de eerste schietcursus aan de Normaal Schietschool
            1894-08-11 nr. 104contract voor het bouwen van een loods in Lunet II op de Houtensche Vlakte in de Nieuwe Hollandsche Waterlinie
            1894-08-11 nr. 111aanbesteding voor het wijzigen en maken van aardwerken voor het fort bij Marken Binnen
            1894-08-11 nr. 122maatregelen ter voorkoming van gevaar van overbrenging van besmetting der cholera Asiatia bij de inlijving van militieplichtigen en bij de opkomst of de terugkeer onder de wapenen van verlofgangers der militie
            1894-08-11 nr. 92maatregelen in verband met de cholera Asiatia, ten nemen bij inlijving van militieplichtigen en bij opkomst in werkelijke dienst van verlofgangers
            1894-08-14 nr. 66verslag jaarlijks onderzoek van de oudste scherpe patronen
            1894-08-14 nr. 93koop van woningen voor gehuwde militairen te Muiden
            1894-08-15 nr. 77ontwerp handleiding voor het beheer der verantwoording, de aanvulling het onderhoud en de bewoning van artillerie materieel bij de staven en korpsen van het veldleger
            1894-08-15 nr. 80bouwen nieuw privaat bij kazerne "Weeshuis" te Naarden
            1894-08-17 nr. 137contract voor het maken van een was en badinrichting in een aan te wijzen lokaal te Schoonhoven
            1894-08-18 nr. 79algemeen verslag betreffende de voltooiing van het vestingstelsel
            1894-08-18 nr. 80onteigening grond van C. Baars betreffende de inundatiekade Dam Nauerasche vaart
            1894-08-21 nr. 105contract voor het maken van een slaperdijk in de Haarlemmermeerpolder (4de gedeelte)
            1894-08-21 nr. 58verslagen betreffende de indeling der lichting van 1893

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-08-23 nr. 44verkoop van een strook grond te Bergen op Zoom
            1894-08-23 nr. 92contract voor het wijzigen en maken van aardwerken voor het linkervleugelwerk C.A. te Spaarndam
            1894-08-24 nr. 112wijzigingen in het opzetten van de kanonnen van 24 cm kustgeschut
            1894-08-25 nr. 20onteigening van grond betreffende inundatiekade van den Dam tot de Nauernasche Vaart
            1894-08-25 nr. 58aanvulling KB van 30 oktober 1880 inzake toelating van militieplichtigen tot de vrijwillige verbintenis
            1894-08-25 nr. 73wijzigingen in het voorschrift betreffende de Revolver en de daarmede te houden schietoefeningen (1893), in het voorschrift betreffend de wapenen en schietoefeningen bij de infanterie en in het voorschrift betreffende de wapenen en schietoefeningen bij het korps pontonniers
            1894-08-28 nr. 45aankoop van grond voor het maken van een inudatiekade van de Dam tot aan de Nauernasche Vaart
            1894-08-28 nr. 51inspectierapporten betreffende het administratief beheer bij de militaire hospitalen te Dordrecht, Breda en Bergen op Zoom
            1894-08-28 nr. 64onteigening van grond ten behoeve van de vestingbouw te Wijk aan Zee en Duin
            1894-08-30 nr. 81staten van gevonniste militairen
            1894-09-01 nr. 70het ophogen van de toegangsweg naar het fort Maarsseveen
            1894-09-03 nr. 67verslag van het XI internationaal congres voor geneeskunde te Rome
            1894-09-04 nr. 78oprichten van een revolverschietbaan te Deventer
            1894-09-05 nr. 39benoeming van kolonel Verspijck als lid van het Hoog Militair Gerechtshof en ontslag van luitenant generaal R.A. Jackson als lid
            1894-09-06 nr. 1wijziging handleiding voor officieren van wapening
            1894-09-06 nr. 49wijzigen van aardwerken voor het fort bij Marken Binnen
            1894-09-07 nr. 33verslag betreffende het onderwijs in Nederland over 1893 1894
            1894-09-12 nr. 48overdracht en overname van militaire rijksgronden aan en door de Waterstaat, ten behoeve van de aanleg van het afwateringskanaal van 's Hertogenbosch naar Drongelen
            1894-09-12 nr. 54vaststelling voorschriften van het reserve kader
            1894-09-12 nr. 55vaststelling van voorschriften ten aanzien van de vorming en opleiding van reserve kader

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-09-13 nr. 86wijziging van de regeling der schietcursussen bij de Normaal Schietschool
            1894-09-14 nr. 30wijzging van het reglement voor het Koninklijk Koloniaal Militair Invalidenhuis op Bronbeek te Arnhem
            1894-09-15 nr. 79onveiligheid op de schietbaan te Gouda
            1894-09-17 nr. 113wijzigen van aardwerken in de stelling van Amsterdam
            1894-09-17 nr. 38aanleg revolverschietbaan op het terrein 'het voormalig hoornwerk' te Deventer
            1894-09-18 nr. 59verslag van het toelatingsexamen tot de hoofdcursus in 1894
            1894-09-18 nr. 71wijzigen van aardwerken voor het fort bij Edam
            1894-09-18 nr. 76wijzigingen in de formatie van personeel dienstdoende bij 's rijks magazijn van geneesmiddelen
            1894-09-19 nr. 112staten van gevonniste militairen
            1894-09-20 nr. 145onteigening van gronden voor het maken van een inundatiekeering vanaf de dam langs Krommeniedijk tot de Nauernasche Vaart
            1894-09-22 nr. 126de benoeming van W.G. Th. Snijders tot lid van de Permanente Militaire Spoorwegcommissie
            1894-09-22 nr. 149verslag van de toelatingsexamen tot de Cadettenschool in 1894
            1894-09-24 nr. 6verslag betreffende Permanente Militaire Spoorwegcommissie
            1894-09-25 nr. 93aankoop grond voor het maken van een slapersdijk in de Haarlemmermeerpolder
            1894-09-27 nr. 81beproeving van een kazemataffuit van 10 cm voor de stelling van Amsterdam
            1894-09-29 nr. 90onderzoek van schietbanen te Rotterdam
            1894-10-01 nr. 59grensregeling in de gemeente 's Hertogenbosch
            1894-10-01 nr. 66verslag omtrent het eindexamen bij de hoofdcursus in 1894
            1894-10-01 nr. 77overeenkomst betreffende de verkoop van het gebouw der Hogere Krijgsschool te 's Gravenhage
            1894-10-01 nr. 78aanbesteding voor het maken van sluizen bij het fort aan de St. Aagtendijk
            1894-10-03 nr. 53toestemming tot oprichting van de Utrechtse schutterijkader vereniging "Graaf Jan van Nassau"
            1894-10-04 nr. 114aanbesteding voor het bouwen van een blok van 4 woningen voor wasbazen op rijksgrond te Groningen
            1894-10-04 nr. 115verslag betreffende de Belgisch Amerikaanse springmiddelen bekend onder de naam van Forcite

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-10-05 nr. 97aanbesteding voor het maken van aardwerken voor de forten aan Den Ham en bij Krommeniedijk
            1894-10-05 nr. 99toekenning van subsidie aan het wapen der Koninklijke Marechaussee
            1894-10-08 nr. 1verslagen betreffende de begroting voor 1892
            1894-10-09 nr. 45regeling betreffende de vastelling van de vrijwillige oefeningen in de wapenhandel
            1894-10-12 nr. 91aanbesteding voor het bouwen van een garnizoenskleding en nachtlegermagazijn te Arnhem
            1894-10-12 nr. 92aanbesteding voor het verhogen van de kade van het waterschap Bethune en het maken van een laadplaats in de Maarsseveensche Vaart en van een losplaats bij het fort bij Maarsseveen
            1894-10-13 nr. 87aanbesteding voor het maken van wijzigen van aardwerken voor de batterij bij de Jisperweg en nabij de batterij aan de Middenweg onder het beheer der genie te Amsterdam
            1894-10-18 nr. 94begroting 1895 voor onderhoudswerken, herstellingen en vernieuwingen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-10-19 nr. 120staten van gevonniste militairen
            1894-10-20 nr. 55aanleg vijf schietbanen op de Vughte Heide te 's Hertogenbosch
            1894-10-22 nr. 85rijproef met een gewijzigde bepakking van de raderwagen, ingedeeld bij de ponton treinen
            1894-10-22 nr. 88rapporten omtrent de toestand van het artilleriematerieel, dat gediend heeft bij veldoefeningen van de IIIe Divisie
            1894-10-22 nr. 91aanbesteden van het wijzigen en maken van aardwerken voor het fort Kwadijk
            1894-10-23 nr. 63het onderwerpen aan strengere krijgstucht van militairen, behorende tot de koloniale reserve
            1894-10-23 nr. 80voorgestelde wijzigingen in de derde druk van de compagniesschool
            1894-10-25 nr. 42benoeming van leden van de vaste commissies van herkeuring van fourage
            1894-10-26 nr. 83aanbesteding voor het maken en wijzigen van aardwerken voor het fort aan de Winkel
            1894-10-26 nr. 84aanbesteding voor het maken en wijzigen van aardwerken voor het fort Purmerend
            1894-10-26 nr. 99verslag door kapitein K.D. Punt van het 2e reglement veld artillerie omtrent een reis naar Duitsland van 28 mei 17 juni 1894 betreffende de paardenfokkerij
            1894-10-27 nr. 71eervol ontslag van een commissie lid voor de bibliotheek van het departement van Oorlog
            1894-10-29 nr. 103aanbesteding voor het wijzigen en maken van aardwerken voor het fort Water Amstel
            1894-10-30 nr. 48aanbesteding voor het maken en wijzigen van aardwerken voor het fort bij Spijkerboor
            1894-10-30 nr. 57toestemming tot oprichten van schietvereniging "Wilhelmina" gevormd uit afdeling Brielle eo van de Nederlandse Bond van oud onderofficieren
            1894-10-31 nr. 2onteigening van grond ten behoeve van de vestingbouw te Heemskerk en Uitgeest
            1894-10-31 nr. 68verslagen betreffende de in het jaar 1894 gehouden schietoefeningen bij Witten en Zeist
            1894-10-31 nr. 82toestemming voor aanleggen revolverschietbaan voor officieren van het garnizoen te Vlissingen
            1894-11-01 nr. 72ontwerp akte voor aankoop grond ten behoeve van inundatiekade Dam Nauernasche Vaart
            1894-11-02 nr. 63contract voor het maken van sluizen bij het fort aan de St. Aagtendijk
            1894-11-03 nr. 86aanbesteding voor het bouwen van een kazerne voor een bataljon infanterie te Groningen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-11-06 nr. 42overdracht van bevoegdheden aan de chef Generale Staf betreffende de te verrichten handelingen met betrekking tot de postduivendienst
            1894-11-06 nr. 6aankoop grond ten behoeve van de aanleg van de inundatiekade Dam Navernasche Vaart
            1894-11-08 nr. 52vrijwillige oefeningen in de wapenhandel
            1894-11-08 nr. 53vredesorganisatie van de regimenten veld artillerie
            1894-11-08 nr. 61aanstelling van en instructie voor de directeur van het remontewezen
            1894-11-08 nr. 63onderzoek naar het bestaan der kantine ten behoeve van de bezetting van het fort bij Pannerden
            1894-11-09 nr. 5aankoop van grond betreffende het maken van een inundatiekade van de Dam, langs Krommeniedijk, tot de Nauernasche Vaart
            1894-11-09 nr. 91wijziging van het exercitierereglement voor de veld en rijdende artillerie
            1894-11-12 nr. 105wijziging van reglementen en voorschriften in het reglement voor de geneeskundige dienst
            1894-11-12 nr. 89instellen van een commissie tot wijziging van het "Voorschrift betreffende de geneeskundige Dienst"
            1894-11-14 nr. 60voorstellen tot wijziging van voorschrift vervoer van militairen, het voorschrift en reglement op de ziekeninrichtingen
            1894-11-15 nr. 35onderzoek ingesteld naar de meest gewenste korrelgrootte van rookzwak buskruit
            1894-11-15 nr. 72contract voor het wijzigen en maken van aardwerken voor het fort bij Edam
            1894-11-16 nr. 6aankoop van percelen van de gemeente Arnhem
            1894-11-19 nr. 33keuringseisen van papier
            1894-11-19 nr. 63aanbesteding voor het wijzigen en maken van aardwerken voor het fort in de Betshol
            1894-11-20 nr. 53benoeming van leden van het Hoofdcomité der Nederlandse Vereniging tot het verlenen van hulp aan zieke en gewonde krijgslieden in tijd van oorlog
            1894-11-20 nr. 54aanbesteding voor het verhogen van een gedeelte van de Zuidwestelijke kade van het waterschap Béthume en het maken van twee aanlegsteigers
            1894-11-21 nr. 40staten van gevonniste militairen
            1894-11-21 nr. 62bouwen van een blok van vier woningen voor wasbazen op rijksgrond te Groningen
            1894-11-21 nr. 64het maken en wijzigen van aardwerken voor het fort beoosten Kwadijk
            1894-11-22 nr. 35verslag betreffende bijwoning van het internationaal congres te Rome 1894
            1894-11-24 nr. 82aanbesteding voor het bouwen van woningen voor gehuwde militairen en het plaatsen van afsluitingen enz. te Muiden
            1894-11-24 nr. 83onderhoud batterijweg te Sloten
            1894-11-27 nr. 78aanbesteding voor het maken van loodsen enz. op het noordwestelijk en westelijk front der stelling van Amsterdam
            1894-11-28 nr. 36gedrukt bestek betreffende het voor oefeningen van de cavalerie geschikt maken van het terrein onder Gorssel van de genie te Zutphen
            1894-11-28 nr. 74aankoop van gronden ter verruiming van de Minstroom en de Ridderschapsvaart
            1894-11-29 nr. 49overeenkomst betreffende verkoop van het gebouw c.a. de Hogere Krijgsschool

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-12-01 nr. 103herziening van de reglementen voor de veld en rijdende artillerie
            1894-12-01 nr. 108contract voor het wijzigen en maken van aardwerken voor het fort ten noorden van Purmerend
            1894-12-01 nr. 41opgave van stukken die bij het Rijksarchief thuis behoren
            1894-12-01 nr. 94koopakte betreffende aankoop van water nodig voor het maken van een inundatiekade van de Dam tot de Nauernasche Vaart
            1894-12-03 nr. 46wijziging van rijzadels en koppels bij de korpsen infanterie
            1894-12-04 nr. 45verslag betreffende de tweede schietcursus aan de Normaal Schietschool
            1894-12-05 nr. 10oefeningen der schutterij met behulp van personeel van het leger
            1894-12-05 nr. 48contract voor het maken van aardwerken voor de forten aan de Ham en bij Krommeniedijk en voor een inundatiekeering van de Dam langs Krommeniedijk tot de Nauernasche Vaart
            1894-12-05 nr. 61contract voor het wijzigen en maken van aardwerken voor het fort Waver Amstel
            1894-12-05 nr. 62contract voor het wijzigen en maken van aardwerk voor het fort bij Spijkerboor
            1894-12-05 nr. 81contract voor het wijziging en maken van aardwerk enz. voor het fort aan de Winkel
            1894-12-06 nr. 12wijzigingen in het voorschrift betreffende de wapenen en schietoefeningen bij de infanterie
            1894-12-06 nr. 33aankoop van grond nodig voor het maken van munitiemagazijnen op het noordwestelijk front der stelling van Amsterdam
            1894-12-06 nr. 35wijziging van het reglement op den inwendige dienst der cavalerie
            1894-12-06 nr. 37verslag over de malleïne injecties tegen kwade droes bij paarden te Wamel
            1894-12-07 nr. 118opheffing vereninging tot vrijwillige oefening in de wapenhandel "Oranje" te Groningen
            1894-12-08 nr. 62contract voor het bouwen van een garnizoens kledingen nachtlegermagazijn te Arnhem
            1894-12-10 nr. 24praktische oefeningen der dienstdoende schutterij te Tilburg gedurende de zomermaanden van 1894
            1894-12-10 nr. 83contract voor het verhogen van de noordoostelijke, zuidoostelijke en een gedeelte van de zuidwestelijke kaden van het waterschap Béthune en het maken van twee aanlegsteigers
            1894-12-10 nr. 9wijziging van het 8ste hoofdstuk van de staatsbegroting voor het dienstjaar 1893
            1894-12-14 nr. 66de verdeling van de miliciens lichting 1895
            1894-12-15 nr. 64contract voor het wijzigen en maken van aardwerken voor het fort in de Botshol
            1894-12-15 nr. 66koopakte betreffende de aankoop van percelen en grond ten Muiden, nodig voor het bouwen van woningen voor gehuwde militairen
            1894-12-17 nr. 6rapporten naar aanleiding van de inspectie, gehouden over de voertuigen en paardetuigen, opgelegd in de magazijnen voor de geneeskundige dienst te Amsterdam, Utrecht en Dordrecht

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-12-17 nr. 57regeling voor de bepakking der infanterist
            1894-12-17 nr. 67beproeving van tijdschokbuizen "Krupp" bestemd voor de K. kanonnen en mortieren
            1894-12-21 nr. 115aanvullen van het voorschrift betreffende het nummeren bij het wapen der infanterie
            1894-12-21 nr. 120wijziging in de voorschriften betreffende de militaire ziekeninrichtingen
            1894-12-21 nr. 2staten van gevonniste militairen
            1894-12-22 nr. 15aankoop van grond ten behoeve van een wachterwoning bij het buskruitmagazijn in de Velderpolder
            1894-12-22 nr. 92contract voor het maken van een munitiemagazijn bij Rijnlandshuis te Spaarndam
            1894-12-22 nr. 95contract voor het bouwen van woningen voor gehuwde militairen te Muiden
            1894-12-24 nr. 49pionieroefeningen van de detachementen der bezettingsbataljons van het wapen de infanterie
            1894-12-28 nr. 68contract voor het maken van loodsen enz. op het noordwestelijk en westelijk front der stelling van Amsterdam
            1894-12-29 nr. 71proefneming met losse patronen met rookzwak buskruit
            1894-12-31 nr. 106contract voor het bouwen van een kazerne C.A. voor een bataljon infanterie te Groningen
            1894-12-31 nr. 107contract voor het maken van munitiemagezijnen en een gemeenschaps front der Amsterdamse stelling
            1894-12-31 nr. 108contract voor het maken van munitiemagazijnen en een gemeenschapsweg op het noordwestelijk front der stelling van Amsterdam
            1894-12-31 nr. 53herziening der exercitiereglementen voor de veld en rijdende artillerie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1894-12-31 nr. 110contract voor het maken van onderbouwen, enz, voor loodsen bij Vijfhuizen en Hoofddorp en het wijzigen van Glacis nabij Hoofddorp
            1894-12-31 nr. 112contract voor het maken van aardwerken voor de linie Zuidwijkermeerpolder Veldhuis
            1894-12-31 nr. 113contract voor het verhogen van de noordoostelijke, zuid oostelijke en een gedeelte van de zuidwestelijke kaden van het waterschap Béthune en het maken van twee aanlegsteigers (verbetering der inundatie middelen en voorzieningen van ondergeschikt belang in de nieuwe Hollandse waterlinie)
            1894-12-31 nr. 115lijsten der thans van kracht zijnde reglementen, voorschriften enz.
            1894-12-31 nr. 122contract voor het maken van loodsen op het noordelijk en op het zuidelijk front der stelling van Amsterdam
            1894-12-31 nr. 128algemeen verslag betreffende de inrichtingen van militair onderwijs over het leerjaar 1893 1894
            1894-12-31 nr. 129maatregelen bij het weiden van remontepaarden te Wamel in 1895 in verband met kwade droes
            1895-01-02 nr. 41verslag betreffende de Koninklijke Militaire Academie over het jaar 1894
            1895-01-03 nr. 23rekening en verantwoording van de directie der weduwen en wezenkas voor de officieren der landmacht over 1893
            1895-01-05 nr. 44verbouwing van de geschutgieterij tot Hogere Krijgsschool te 's Gravenhage
            1895-01-05 nr. 45wijziging van het reglement voor de Koninklijke Militaire Academie
            1895-01-08 nr. 7rapport betreffende de toestand van cavalerie sabels
            1895-01-09 nr. 35wijziging van de regeling der cursusen bij de Normaal Schietschool
            1895-01-11 nr. 74wijziging en van het voorschrift op het tirailleren (1889) en van het voorschrift omtrent de behandeling en het gebruik van de gewijzigde uitrusting der infanterie (1889)
            1895-01-11 nr. 84oefeningen met gewapende uitleggers
            1895-01-12 nr. 57voorbereiding van een KB tot oprichting van een buskruit en projektielenmagazijn in de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude
            1895-01-14 nr. 63herdruk van het reglement op de exercities der infanterie grondslag van het onderricht en recrutenschool
            1895-01-14 nr. 73overname en overdracht van militaire landgrond te Gorinchem
            1895-01-15 nr. 17onteigening van gronden voor het maken van een verbindingswal in de Zuidwijkermeerpolder
            1895-01-15 nr. 9verslagen van proefnemingen uit de jaren 1869 1889 inzake artilleriematerieel, geschut, ledergoed bij de infanterie, ziekenwagens en geweren

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-01-15 nr. 40algemeen verslag betrefende de inrichtingen voor militair onderwijs over het leerjaar 1893 1894
            1895-01-15 nr. 47beknopte verslagen en overzichten betreffende de indeling der lichting 1894
            1895-01-17 nr. 61reglementen op de exercities der vestings artillerie
            1895-01-18 nr. 25samenstelling van de commissies tot aankoop van paarden ingeval van mobilisatie
            1895-01-18 nr. 53onderzoek van granaten van 15 cm die kort voor de monding springen en al dan niet achteruit staan
            1895-01-19 nr. 37wijziging hospitaal reglement
            1895-01-19 nr. 89wijzigen van geweren en sluitstukborstels naar aanleiding van verslagen van beproeving van geweren, borstels en patroonbassen
            1895-01-21 nr. 80staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-01-26 nr. 27verslagen van gecombineerde najaarsoefeningen in 1894 te Ommen, Laren, Katwijk en Loosduinen
            1895-01-26 nr. 28gewijzigd reglement op de exercitieën der infanterie inzake de grondslag van het onderricht in de recrutenschool
            1895-01-29 nr. 38toestemming tot oprichting en erkenning van de rang en onderscheidingstekenen van de afdeling Utrecht der Nederlandsche Weerbaarheidvereniging
            1895-01-31 nr. 33wijzigingen in de bepalingen betreffende aanschaffing, vervaardiging, keuring enz. van verduurzaamde levensmiddelen ten behoeve van het leger
            1895-01-31 nr. 53onteigening van grond voor het maken van een gedekte gemeenschapsweg tussen de Geindijk en het fort bij Nigtevecht
            1895-02-01 nr. 40verslag betreffende de in het jaar 1894 genomen proeven tot het vervaardigen van persturf in de stelling van Amsterdam en betreffende de uitslag de met die turf genomen stookproeven
            1895-02-01 nr. 48regelingen voor het houden van schietoefeningen van de artillerie
            1895-02-04 nr. 34beproeving van met olie bewerkte tromvellen
            1895-02-05 nr. 65herdruk van het exercitie reglement voor de veld en rijdende artillerie
            1895-02-05 nr. 76voorwaarden voor de fabricage van buskruit
            1895-02-06 nr. 55voorstel tot wijziging van het voorschrift voor de Hogere Krijgsschool
            1895-02-06 nr. 58regeling viering van de Goede Vrijdag
            1895-02-11 nr. 32vaststelling verbetering van de kleding der onderofficieren, enz.
            1895-02-12 nr. 77proefneming met de wijze van vastzetten van paarden in het bivak
            1895-02-13 nr. 1wijziging in de vredeorganisatie en in de bepalingen van het reglement van administratie bij de landmacht
            1895-02-13 nr. 18proeven met stalen bajonetscheden
            1895-02-13 nr. 2wijziging in de instructie van de hoofdintendant
            1895-02-14 nr. 27staten van gevonniste militairen
            1895-02-14 nr. 71wijziging van het voorschrift voor de Hogere Krijgsschool
            1895-02-14 nr. 87proef met grijze wollen handschoenen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-02-15 nr. 21geschil inzake de aanleg van 5 schietbanen in de legerplaats op de Vughterheide bij 's Hertogenbosch
            1895-02-15 nr. 53ontwerp organisatie postduivendienst
            1895-02-15 nr. 58beproeving van rookzwak manoeuvre buskruit voor 8 mm
            1895-02-16 nr. 40organisatie personeel van de militaire administratie
            1895-02-16 nr. 44wijziging in de instructie van de hoofdintendant
            1895-02-16 nr. 46duurzaamheidsproef met snelvuur materieel "Gruson"
            1895-02-20 nr. 38wijziging van de reminrichting voor de koepels van het fort te Hoek van Holland en Karssen
            1895-02-23 nr. 57overdracht en overname van rijksgrond langs de weg Groningen Assen
            1895-02-23 nr. 58aanbesteding van het vervangen van een houten ophaalbrug over de Naardertrekvaart te Naarden door een beweegbare brug
            1895-02-25 nr. 52wijziging in het reglement van administratie bij de landmacht
            1895-03-04 nr. 46verslag betreffende de toestand van de geneeskundige dienst der landmacht over het jaar 1894
            1895-03-06 nr. 32overname van grond te Groningen
            1895-03-08 nr. 54beproeving van minerale olie in vergelijking met glycerine in de hydraulische leidingen in het fort IJmuiden en Hoek van Holland
            1895-03-09 nr. 19opgave van verbeteringen voor de instructie inventaris
            1895-03-11 nr. 102wijziging van de voorschriften van de Normaal Schietschool
            1895-03-11 nr. 52betaalbaarstelling van bij het 8e hoofdstuk der staatsbegroting dienstjaar 1894 toegekende subsiediën
            1895-03-12 nr. 1wijziging in de organisatie van de Nederlandse Vereniging tot het verlenen van hulp aan zieke en gewonde krijgslieden in tijd van oorlog
            1895-03-13 nr. 39contract voor het bouwen van een wachthuis op de vlakte van Waalsdorp te 's Gravenhage
            1895-03-15 nr. 3contract voor het bouwen van een loods te Delft
            1895-03-15 nr. 30verhandeling over het Hongaarse paard
            1895-03-15 nr. 49aanbesteding voor het in staat van verdediging brengen van het fort bij Aalsmeer
            1895-03-15 nr. 52goedkeuring wijziging reglement van het fonds voor oud officieren
            1895-03-15 nr. 71ontwerp programma voor een oefening tocht met gewapende uitleggers
            1895-03-15 nr. 76instructie voor de commandant van een pre escorte te paard bij het begeleiden van een vorstelijk persoon
            1895-03-16 nr. 76beproeving van de centrale ontsteking bij de kanonnen van 12 cm en van 10 cm
            1895-03-16 nr. 95verslag van een zending naar het buitenland tot het bezoeken van verschillende geweren en munitiefabrieken
            1895-03-18 nr. 36schietoefeningen van de dienstdoende schutterij
            1895-03-18 nr. 47beknopt voorschrift voor de oefening bij het korps Torpedisten
            1895-03-19 nr. 66nieuwe regeling van het korps mariniers
            1895-03-20 nr. 57beproeving met een karabijn van 6,5 mm
            1895-03-20 nr. 59beproeving van affuiten voor mitrailleurs m 90
            1895-03-21 nr. 81verslag van de commissie van proefneming over de methode van snelheidsmeting "Gosfot"

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-03-22 nr. 39balansen van de weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht over 1887 en 1892
            1895-03-22 nr. 80verkoop van grond te Bergen op Zoom
            1895-03-23 nr. 70regeling van troepen verplaatsingen
            1895-03-23 nr. 81verslagen van het korps genietroepen en de in 1894 gehouden oefeningen bestemd voor brugvernielingen
            1895-03-25 nr. 52organisatie van het wapen der Koninklijke Marechausse
            1895-03-25 nr. 63verslagen over patronen gevuld met rookzwak buskruit
            1895-03-25 nr. 84voorschriften voor het nummeren van wapenen, ledergoed, paardetuigen en de kledingstukken van onderofficieren en minderen
            1895-03-26 nr. 21nieuw voorschrift betreffende de militaire bakkerijen, bepalingen van de traktementen enz, voor het personeel bij de inrichtingen en bij de garnizoensmagazijnen van kleding en nachtleger

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-03-28 nr. 110gewijzigde opzet van 24 cm L/25 kustgeschut
            1895-03-28 nr. 123algemeen verslag van de verpleging van troepen en paarden in 1894 welke hebben deelgenomen aan manoeuvres
            1895-03-28 nr. 30verslag betreffende de toestand van het wapen der infanterie over 1894
            1895-03-28 nr. 87beproeving van gewijzigde belegeringsvoorwagen met bijbehorende vervoerstang
            1895-04-03 nr. 39wijzigingen in de leidraad voor het schieten met kustgeschut uit open batterijen
            1895-04-03 nr. 53verslag betreffende het onderlinge ziekenfonds bij het wapen der Koninklijke Marechaussee
            1895-04-04 nr. 100samenstelling van het departement van Oorlog
            1895-04-05 nr. 27staten van gevonniste militairen
            1895-04-05 nr. 50wijziging van de algemene regeling betreffende de gang van zaken bij het departement van Oorlog
            1895-04-06 nr. 105jaarverslag van 1894 van gehouden schietoefeningen bij de artillerie schietschool
            1895-04-08 nr. 39verslag van de schietoefeningen door het korps mariniers in 1894
            1895-04-08 nr. 42wijziging en aanvulling op het boek Organisatiën II, Oorlogsorganisatiën
            1895-04-08 nr. 54rapport omtrent de voeding van rijkswege
            1895-04-08 nr. 56wijzigingen voorwaarden voor de fabricage van buskruit bij de buskruitfabriek 'De Krijgsman' te Muiden
            1895-04-08 nr. 57verslagen over brisante springladingen
            1895-04-11 nr. 53bewapeningsvoorschriften voor de officieren en adjudant onderofficieren van het leger in Nederlands Indië
            1895-04-13 nr. 1staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-04-13 nr. 20practische oefeningen van het korps genietroepen
            1895-04-16 nr. 81krijgsgeschiedkundige nasporingen met betrekking tot het onderzoek betreffende de verrichtingen van Nederlandse troepen in 1793 te Frankrijk
            1895-04-17 nr. 111contract voor het bouwen van een patronenmagazijn te Middelburg
            1895-04-17 nr. 49verslag van de afloop der lichting van 1894
            1895-04-17 nr. 6proefneming met de korte rijbroek, hooge rijlaarzen, lederen beenstukken en rijgschoenen
            1895-04-17 nr. 86ontwerp voorschrift voor de Koninklijke Militaire Academie
            1895-04-18 nr. 34proef met patronen bij brand
            1895-04-18 nr. 47opheffing van de pupillenschool
            1895-04-18 nr. 93onteigening van gronden voor het maken van een gedekte gemeenschapsweg tussen de Geindijk en het fort bij Nigtevecht
            1895-04-19 nr. 73beproeving van stalen bussen van 8.10 en 15 cm
            1895-04-19 nr. 82jaarlijks onderzoek over de verlofgangers der militie te land

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-04-19 nr. 88verslag omtrent de toestand der Nieuwe Hollandse Waterlinie
            1895-04-20 nr. 58verslagen van verrichtingen van miliciën verlofgangers der cavalerie bij de trein compagnieën
            1895-04-20 nr. 95contract tot het vervangen van een houten ophaalbrug over de Naardertrekvaart door een draaibrug te Naarden
            1895-04-22 nr. 112verslag van een reis naar het buitenland met betrekking tot de fabricage van nitro glycerine
            1895-04-22 nr. 120beproeving van aluminium veldflessen
            1895-04-23 nr. 20verslag veeartsenijkundig Staatstoezicht
            1895-04-23 nr. 79practische oefeningen met gewapende uitleggers in 1894
            1895-04-24 nr. 22overgangsmaatregelen in verband met de nieuwe regelingen van de Koninklijke Militaire Academie
            1895-04-24 nr. 37schietoefeningen van het 4e regiment vesting artillerie
            1895-04-25 nr. 56verslag van het overgangsexamen van de leerlingen der 1e afdeling van de opzichterscursus
            1895-04-25 nr. 73gewijzigd handboek van de sappeur
            1895-04-25 nr. 84wijziging van art. 24 van de statuten der weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht
            1895-04-27 nr. 26rapport van opname der administratie in het militair hospitaal te Venlo
            1895-04-29 nr. 13detachering van officieren voor het bijwonen van oefeningen van andere wapens in 1895
            1895-04-29 nr. 57contract voor de bouw van een brug achter fort Aalsmeer
            1895-04-30 nr. 122bepalingen van het nummeren van rijksgoederen
            1895-04-30 nr. 123beproeving van tien veldflessen van nieuw model
            1895-05-01 nr. 52onteigening van grond ten behoeve van een gedekte gemeenschapsweg tussen de Geindijk en het fort bij Nigtevecht
            1895-05-04 nr. 12jaarverslag van het officieren schietgezelschap te 's Gravenhage
            1895-05-06 nr. 10onteigening van grond ten behoeve van de vestingbouw te Uitgeest

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-05-07 nr. 84inrichting, beheer en voorschriften voor de magazijnen van levensmiddelen
            1895-05-09 nr. 5schietwedstrijd voor korpsen te Hoorn
            1895-05-10 nr. 128ontwerp bestek voor het inrichten van 3 emplacementen voor kanons van 24 cm L/35 op affuiten met middenpivôt in het fort Erfprins
            1895-05-10 nr. 4verslag van een dienstreis naar Duitsland
            1895-05-10 nr. 40contract voor het maken van een brug achter het fort bij Aalsmeer
            1895-05-11 nr. 92wijzigingen aan te brengen in het hospitaal reglement

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-05-13 nr. 60wijziging kleding voor de adspirant vaandrig voor het reservekader
            1895-05-13 nr. 67proefneming met brisante springladingen
            1895-05-13 nr. 72ontwerp voorschrift voor het opleggen van rookzwak buskruit
            1895-05-13 nr. 76wijziging in de voorwaarden van levering van grondstoffen en voorwerpen van kleding en uitrusting
            1895-05-14 nr. 82voorschrift voor de Koninklijke Militaire Academie
            1895-05-14 nr. 85wijzigingen van instructies betreffende de postduivendienst
            1895-05-14 nr. 94reglement van het korps Mariniers betreffende instructie voor de werving voor het korps Mariniers
            1895-05-15 nr. 107wijziging van de dijk fort Veldhuis Dam
            1895-05-15 nr. 84aanbesteding voor het maken van een patroonfabriek aan de Hembrug
            1895-05-16 nr. 70staten van gevonniste militairen
            1895-05-17 nr. 62ontwerp besluit tot vaststelling van de kleding van het militair personeel der Koninklijke Militaire Academie
            1895-05-18 nr. 117beproeving van een middelsoort blindering ingericht tot opstelling van een kazemat affuit van 10 cm voor de stelling van Amsterdam
            1895-05-18 nr. 58toestand van afsluitringen en platen die tijdens en na afloop van schietoefeningen in de legerplaats te Oldebroek in 1894 zijn gehouden
            1895-05-22 nr. 13het bouwen van een brug over de IJssel bij Westervoort

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-05-25 nr. 27aanbesteding tot het doen van voorzieningen ten behoeve van drinkwater naar aanleiding van een onderzoek omtrent de toestand van drinkwater op verschillende werken te Nieuwe Hollandse Waterlinie
            1895-05-27 nr. 100onderzoeksverslag van de toestand van het materiaal voor brugvernieling en van de magazijnen
            1895-05-27 nr. 18inspectierapport betreffende de administratie enz. van het militair hospital te Doesburg
            1895-05-27 nr. 22regelment voor de Koninklijke Militaire Academie
            1895-05-27 nr. 23voorschrift voor de Koninklijke Militaire Academie
            1895-05-27 nr. 24overgangsmaatregelingen in verband met de nieuwe regeling van de Koninklijke Militaire Academie
            1895-05-29 nr. 79beproeving van K.L. dekens en voorstel tot invoering der nieuwe bepakkingswijze bij de veldartillerie
            1895-05-30 nr. 78verbetering van open kustbatterijen
            1895-05-30 nr. 95vrijwillige oefeningen in de wapenhandel gedurende de winter van 1894 1895
            1895-05-31 nr. 20aankoop grond voor de bouw van een loods voor projectielen in de polder Oostzaan te Zaandam
            1895-05-31 nr. 78beschouwingen van reglementen der vesting artillerie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-06-01 nr. 63aanbesteding voor het maken van twee bomvrije schuilplaatsen te Naarden
            1895-06-04 nr. 75beproeving van quadranten
            1895-06-06 nr. 1verslag omtrent de gehouden rijkunstige oefeningen met officieren van onbereden wapens
            1895-06-07 nr. 52contract voor de bouw van twee loodsen achter Lunetten I en II op de Houtense vlakte
            1895-06-07 nr. 62intrekking en wijziging voorschriften betreffende de geneeskundige dienst in tijd van oorlog
            1895-06-07 nr. 67voorstel tot wijziging van vermiste patronen
            1895-06-08 nr. 60voorschrift betreffende het afnemen van het schriftelijke gedeelte van de examens voor de Koninklijke Militaire Academie
            1895-06-08 nr. 62goedkeuring van het reglement voor de kleding van het aan de Koninklijke Militaire Academie verbonden of gedetacheerd militair personeel en leerlingen
            1895-06-08 nr. 65opheffing van het militair hospitaal te Den Helder
            1895-06-08 nr. 82beproeving van hoge en lage affuit van 10 cm met hydraulische rem en bijbehorende rembedding
            1895-06-11 nr. 119krijgsgeschiedkundige nasporingen die betrekking hebben op de Nederlandsche krijgsgeschiedenis
            1895-06-12 nr. 81beproeving van telefoondraagtoestellen, telefoons en telefoondraad
            1895-06-13 nr. 43jaarlijkse verslagen van weerbaarheidsverenigingen
            1895-06-14 nr. 27staten van gevonniste militairen
            1895-06-14 nr. 36gecombineerde oefening in de stelling van de Monden van de Maas en van het Haringvliet
            1895-06-14 nr. 44schietterrein te Scheveningen
            1895-06-14 nr. 80grensregeling tussen militaire en waterstaatsgronden te Den Helder
            1895-06-15 nr. 26verslag van de lichting van schotbalken in de inundatiesluis in de Zuider Lingedijk te Asperen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-06-17 nr. 84veldoefeningen der 1e divisie der infanterie
            1895-06-17 nr. 86oefeningen in de stelling van Amsterdam
            1895-06-17 nr. 87krijgsgeschiedkundige nasporingen
            1895-06-18 nr. 77ontwerp voor de aanleg van een infanteriepost bij Welgelegen in de Beemster
            1895-06-18 nr. 78oefeningen van de Ie en IIe Divisie in 1895
            1895-06-19 nr. 40jaarverslagen van artillerie inrichtingen en van de commissie van proefneming alsmede een algemeen verslag omtrent de toestand van gemelde inrichtingen
            1895-06-20 nr. 52beproeving van gewijzigd kanon 8 cm
            1895-06-25 nr. 97overdracht van schutsluizen nabij Aalsmeer
            1895-06-25 nr. 98maken van een post aan de Kwakel ten behoeve van de infanterie
            1895-06-26 nr. 18jaarverslag van het fonds tot ondersteuning der weduwen en wezen van vrijwillig diendende militairen beneden de rang van officier
            1895-06-26 nr. 56beproeving van een snelvuurkanon van 5 cm voorzien van een slagkamersluitstuk op onveerkrachtig veldaffuit
            1895-06-26 nr. 66aankoop van grond ten behoeve van de aanbouw van artillerie inrichtingen op het terrein bij de Hembrug in de gemeente Zaandam
            1895-06-27 nr. 38vergoeding aan de Maatschappij van Weldadigheid te Frederiksoord wegens inwoning en onderhoud vam militaire huisgezinnen
            1895-06-27 nr. 48contract voor het bouwen van een munitiemagazijn op het Jildersbosch bij Amersfoort
            1895-06-27 nr. 55ontwerp instructie voor oefenen van het personeel in het indirect waarnemen van de springpunten van projectielen
            1895-06-27 nr. 70toepassing van g12 van de instructie voor vesting en fortkommandanten
            1895-06-27 nr. 9nota van beantwoording van het verslag uitgebracht door de commissie van rapporteurs over het wetsontwerp tot beschikbaarstelling van gelden voor 1895
            1895-06-28 nr. 61onderzoeken betreffende de verbrandruimte van kanonnen van 24 cm L/25 in diverse plaatsen en forten
            1895-06-28 nr. 64overdracht van grond te Zaandam ten behoeve van de bouw van artillerie inrichtingen
            1895-06-29 nr. 45contract tot het maken van een patroonfabriek aan de Hembrug

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-07-01 nr. 75beproeving van twee cavaleriesabels
            1895-07-01 nr. 81contract voor de bouw van twee bomvrije schuilplaatsen in Naarden
            1895-07-05 nr. 3verslag van een zending naar Duitsland
            1895-07-08 nr. 82regeling van de Cadettenschool
            1895-07-09 nr. 17circulaire over de bijschrijving van het memoriaal
            1895-07-09 nr. 20rapport over de opleiding van opzichters voor de vesting telegraafdienst
            1895-07-09 nr. 65verslag onderzoek van buizen tot trapgranaten
            1895-07-10 nr. 105aanvulling van hoofdstuk VII van de technische voorschriften voor militaire kleding en uitrusting
            1895-07-10 nr. 85herziening van het algemeen reglement op de paardenfokkerij van 1891
            1895-07-11 nr. 33bagage en voorraadwagens bij de cavalerie
            1895-07-11 nr. 67wijziging voor een model attestatie van oplevering
            1895-07-12 nr. 106beproeving van rookzwakke buskruitsoort en voor de mortier van 10 cm
            1895-07-12 nr. 107beproeving van Y lamp met tuimelinrichting en wagen
            1895-07-12 nr. 48proefnemingen met nieuwe exercitie patronen in verzinkte houders
            1895-07-16 nr. 57beproeving van affuiten voor mitrailleurs M 90
            1895-07-16 nr. 76grondaankoop voor het maken van een verharde weg te Spaarndam
            1895-07-17 nr. 101samenwerking tussen de pyrotechnische inrichting en de buskruitfabriek te Muiden
            1895-07-17 nr. 108opheffing van het militair hospitaal te Den Helder
            1895-07-18 nr. 99oefeningen van het schutterijkader
            1895-07-19 nr. 17jaarverslag over de opleiding van militair geneeskundigen in 1894/1895
            1895-07-19 nr. 76organisatie van het wapen der Koninklijke Marechaussee
            1895-07-19 nr. 77ontwerp deurwaarders exploten voor de onteigening van gronden voor de gedekte gemeenschappelijk weg Geindijk Nigtevecht
            1895-07-19 nr. 82onderzoek omtrent de omleg van schietbanen op de Gorselsche Heide te Zutphen
            1895-07-20 nr. 20inspectieverslagen over geweren M 71 bij de dienstdoende schutterijen
            1895-07-22 nr. 30staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-07-22 nr. 31opruimen, door middel van dynamiet, van brugpijlers te Neuzen
            1895-07-23 nr. 40aankoop grond ten behoeve van de aanleg van een gemeenschapsweg te Baambrugge
            1895-07-23 nr. 57beproeving van tijdschokbuizen Krupp voor L. kanonnen
            1895-07-23 nr. 71rekening en verantwoording van het fonds voor onderofficieren over het jaar 1894
            1895-07-26 nr. 74aanbesteding voor het bouwen van een artillerie inrichting aan de Hembrug te Amsterdam
            1895-07-26 nr. 78aanbesteding voor het leveren en opleggen van een drijvende brug over de Amstel bij fort Waver Amstel
            1895-07-26 nr. 83wijziging in de voorwaarden van aanbesteding en levering van fourage in de garnizoenen
            1895-07-27 nr. 39ontwerp van een harde weg vanaf Oost Knollendam
            1895-07-27 nr. 41aankoop grond voor een gemeenschapsweg te Weesperkaspel
            1895-07-30 nr. 61aanbesteding tot het wijzigen van geschut en placementen in het fort Erfprins voor kanonnen van 24 cm L/35 op affuiten met middel pivôt
            1895-07-30 nr. 77verslag der Permanente Militaire Spoorwegcommissie over het 2e halfjaar van 1894
            1895-07-31 nr. 34verslag van met het patroonwiel genomen proeven, met foto's
            1895-07-31 nr. 72contract voor het bouwen van woningen op het terrein aan de Atjehstraat te 's Gravenhage
            1895-07-31 nr. 77schietoefeningen op drijvende doelen in zee
            1895-08-01 nr. 45wijziging van het VIIIste hoofdstuk van de staatsbegroting voor het dienstjaar 1894
            1895-08-03 nr. 104inspectieverslag over de bewapening van het instructie bataljon, het vaste kader van het koloniaal werfdepôt en de pupillenschool
            1895-08-03 nr. 90wijziging van de regeling van het militair vervoer over de spoorwegen
            1895-08-03 nr. 96verzameling van de uitkomsten van de schietoefeningen bij de schutterijen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-08-03 nr. 109ontheffing uit de werkelijke dienst voor geestelijken
            1895-08-05 nr. 86verslag betreffende de toestand van het wapen der artillerie op 31 dec. 1894
            1895-08-06 nr. 67aankoop grond ten behoeve van een gemeenschapsweg Geindijk Nigtevecht te Baambrugge
            1895-08-06 nr. 97beproeving van heftoestellen 'IJmuiden' en 'Hoek van Holland' op de pantserforten de Harssens
            1895-08-09 nr. 39jaarverslagen van het materieel der artillerie op 31 12 1894
            1895-08-12 nr. 83onteigening van grond voor het maken van wegen langs de Zijlwetering in de Verenigde Binnenpolder en langs de Hoogendijk te Haarlemmerliede en Spaarnwoude
            1895-08-13 nr. 27ontwerp voorschrift op de inwendige dienst voor de Koninklijke Militaire Academie
            1895-08-14 nr. 83oprichting schietbanen op de Gorselsche Heide te Zutphen
            1895-08-14 nr. 84oprichting schietbanen op de Gorselsche Heide te Zutphen
            1895-08-15 nr. 35wijziging in de organisatie van het wapen der Koninklijke Marechaussee
            1895-08-17 nr. 72schietoefeningen bij de infanterie
            1895-08-19 nr. 3staten van gevonniste militairen
            1895-08-19 nr. 33wijzigingen in het voorschrift voor het afnemen van het schriftelijk examen aan de Koninklijke Militaire Academie
            1895-08-19 nr. 57afrekening met West Indië uit de 1894 weduwen en wezenkas
            1895-08-19 nr. 69onteigening van gronden voor het maken van een infanteriepost bij Welgelegen in de Beemster
            1895-08-19 nr. 91contract voor de bouw van schietplaatsen in de bedekte weg bij Naarden
            1895-08-20 nr. 83aankoop grond bestemd voor een gemeenschapsweg tussen Geindijk en Nigtevecht, gemeente Baambrugge
            1895-08-21 nr. 82verslag van het in Nederlands Indië gehouden toelatingsexamen tot de Cadettenschool in 1895
            1895-08-21 nr. 84rapport van de Raad van State inzake een reclame betreffende het niet toekennen van pensioen
            1895-08-21 nr. 93beproeving van een bodembuis voor pantsergranaten

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-08-21 nr. 97onderzoek betreffende de sluiting van het kanon van 30 cm op het fort de Harssens
            1895-08-22 nr. 86beproeving van een normaalbatterij ingericht door kapitein van den Wal, met foto's
            1895-08-22 nr. 97oprichting van inrichtingen op het terrein aan de Hembrug gemeente Zaandam
            1895-08-27 nr. 64staten van gevonniste militairen
            1895-08-28 nr. 53contract voor bouw van kazerne c.a. voor een bataljon infanterie te Groningen
            1895-08-28 nr. 59aankoop van grond voor een verharde weg langs de Hoogendijk bij Spaarndam
            1895-08-28 nr. 60aankoop grond voor aanleg gemeenschapsweg Geindijk Nigtevecht
            1895-08-28 nr. 81rapport over de schietbanen te Den Helder
            1895-08-29 nr. 9het bijwerken en heruitgeven van de kaart van de legerplaats Ommen
            1895-08-30 nr. 104overname grond en spoormaterieel ten behoeve van oefeningen in het leggen en opbreken van spoorbanen
            1895-08-30 nr. 113algemeen verslag betreffende de voltooiing van het vestingstelsel
            1895-08-30 nr. 27contract voor het leveren en opleggen van brugmaterieel voor een drijvende brug bij het fort Waver Amstel
            1895-09-02 nr. 4overgangsmaatregelen bij de Koninklijke Militaire Academie
            1895-09-05 nr. 32benoeming van leden voor de commissie voor herziening van de reglementen voor de vesting artillerie
            1895-09-06 nr. 46benoeming van een lid voor de herkeuringscommissie van fourage
            1895-09-06 nr. 76oefeningen met leerlingen van gymnasia en andere inrichtingen met vrijwilligers en adspirant vrijwilligers voor het reservekader
            1895-09-07 nr. 7wijziging in het voorschrift tot regeling van het landbouwkundig onderwijs
            1895-09-09 nr. 90eindexamenverslag omtrent het in 1895 te Delft gehouden examen van de volontairs van de militaire cursus
            1895-09-11 nr. 1staten van gevonniste militairen
            1895-09-12 nr. 46verslag omtrent een dynamiet ontploffing bij Griethausen
            1895-09-14 nr. 4contract voor het maken van artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1895-09-14 nr. 68jaarverslag der artillerie inrichtingen
            1895-09-16 nr. 29oefeningen betreffende de verrichtingen van de militaire geneeskundige dienst
            1895-09-17 nr. 74aanvulling en wijziging van het reglement van administratie bij de landmacht
            1895-09-18 nr. 103wijziging van het reglement voor de hoofdcursus
            1895-09-18 nr. 44wijziging van het VIIIe hoofdstuk van de staatsbegroting voor het dienstjaar 1894
            1895-09-18 nr. 72wijzigingen in de handleiding bij de gymnastische oefeningen
            1895-09-20 nr. 70onteigening van gronden voor het maken van een infanteriepost te Kwakel in de stelling van Amsterdam
            1895-09-20 nr. 75wijziging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1895
            1895-09-20 nr. 77verslagen betreffende de begroting voor 1893

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-09-21 nr. 63overgangsmaatregelen voor de Koninklijke Militaire Academie
            1895-09-21 nr. 91wijziging van voorschriften voor de voeding
            1895-09-25 nr. 86ontwerp regeling voor de leiding bij het schieten van geschut te Den Helder en op de pantserforten
            1895-09-25 nr. 87beproeving van granaatkartetsen met gewijzigde kogelvulling
            1895-09-28 nr. 104rapport betreffende het onderwijs in de stenografie in het gebouw der Hogere Krijgsschool gedurende het cursusjaar 1894 1895
            1895-09-28 nr. 117contract voor het maken van twee bomvrije schuilplaatsen in de bedekte weg der vesting Naarden
            1895-10-03 nr. 82vervolg nr. 3 op het boekwerk "Organisatien" I "Vredesorganisatiën"
            1895-10-04 nr. 69beproeving van kaarten en kaartentassen
            1895-10-04 nr. 76staten van gevonniste militairen
            1895-10-05 nr. 55verslag proefneming met een na brandinrichting bij snelvuurkanonnen
            1895-10-05 nr. 61jaarlijks onderzoek van de oudste patronen
            1895-10-05 nr. 62ontwerp regeling voor de leiding bij het schieten met geschut te Den Helder en op de pantserforten
            1895-10-08 nr. 162beproeving tot het vervaardigen van persturf in de stelling van Amsterdam en uitslag van een stookproef met turf in 1895
            1895-10-08 nr. 91aankoop grond voor een gemeenschapsweg tussen Geindijk en fort bij Nigtevecht in de gemeente Nigtevecht
            1895-10-09 nr. 88onteigening van grond voor het maken van een infanteriepost bij Welgelegen in de Beemster
            1895-10-10 nr. 26beproeving van beschietingen van blinderingen
            1895-10-10 nr. 29verslag betreffende het eindexamen bij de hoofdcursus in 1895
            1895-10-11 nr. 24verslag van een zending naar Meppen inzake snelvuurgeschut
            1895-10-14 nr. 112rekening van het weduwenfonds voor de geëmployeerden die tot het algemeen bestuur behoren over 1893
            1895-10-15 nr. 52beproeving van rookzwak schietkatoen en buskruit voor het kanon 8 cm
            1895-10-17 nr. 10voorschrift voor de rijschool voor de bereden artillerie
            1895-10-17 nr. 23verplaatsing van de artillerie inrichtingen van de Hembrug
            1895-10-17 nr. 36verslag onderzoek naar scherpe patronen nr. 1
            1895-10-17 nr. 59verslag van een zending naar het buitenland voor bezoek van patroonfabrieken en van fabrieken voor de aanmaak van metalen hulzen voor snelvuurkanonnen
            1895-10-17 nr. 62oprichting van een fabriek voor de fabricage van nitroglycerine en schietkatoen te Nieuwer Amstel

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-10-17 nr. 108contract voor de levering van geweren 6,5 mm
            1895-10-18 nr. 53wijziging van beschikking over de eerste oefeningstijd voor de ingelijfden bij de militie ter land van de lichting 1896
            1895-10-18 nr. 74beproeving van remmen aangebracht op affuiten van 8 cm st. bij Oldebroek
            1895-10-21 nr. 54aankoop van grond ten behoeve van een infanteriepost aan de Kwakel
            1895-10-21 nr. 72aanbesteding voor het vergroten van de metaaldraaierij en het inrichten van een lokaal tot lederbereiding te Delft
            1895-10-31 nr. 94proefneming met Saksische paarden bescherming
            1895-11-02 nr. 69keuringen van 36 raderbaren te Amersfoort
            1895-11-05 nr. 69algemeen verslag omtrent de dienst en de oefeningen in het kamp bij Zeist
            1895-11-07 nr. 25proefneming met het winterbeslag met veer kalkoenen
            1895-11-07 nr. 37wijziging algemene voorwaarden voor de levering van granen aan militaire bakkerijen
            1895-11-08 nr. 28wijziging voorschrift voorziening in behoefte aan brandstoffen e.d. voor de militaire wachten
            1895-11-08 nr. 36benoeming lid Permanente Militaire Spoorwegcommissie
            1895-11-08 nr. 40proefneming met granaatkartesten met gewijzigde kogelvulling
            1895-11-08 nr. 58wijziging reglement van de militaire verplegingsinrichtingen en magazijnen
            1895-11-09 nr. 85beproeving van veldkanon van 7,5 cm, "Cockerill"
            1895-11-13 nr. 110aankoop van grond ten behoeve van het maken van een infanteriepost aan de Kwakel
            1895-11-16 nr. 39maken van weg van Assendelfschendijk naar Assendelft
            1895-11-18 nr. 90beproeving van binocles bij Oldebroek
            1895-11-19 nr. 36omwerking van het voorschrift op de pioniersarbeid door cavalerie
            1895-11-19 nr. 52beproeving van granaten van 8 cm st. voorzien van een gedeeltelijke vulling met belliet
            1895-11-20 nr. 110proefneming met de patronenraderbaar "De Mooij"
            1895-11-20 nr. 119aanbesteding tot het bouwen van een brug over de Winkel
            1895-11-22 nr. 22aanbieding van een geweer; bijlage: 4 foto's
            1895-11-22 nr. 97staten van gevonniste militairen
            1895-11-23 nr. 31overdracht van bezwaar en wijzigingen van krediet op Hoofdstuk VIII dienst 1894
            1895-11-23 nr. 37wijziging in het boekwerk "instructiën"
            1895-11-23 nr. 39voorschrift voor toezicht over de artillerie en buskruitmagazijnen te Brielle bij buitengewone omstandigheden
            1895-11-25 nr. 76bestemming van vuurmonden voor een algemeen verdedigingswerk
            1895-11-27 nr. 47draagproef der scherpe patronen tot geweren van 6,5 mm
            1895-11-28 nr. 29wijziging van het reglement voor de hoofdcursus

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-12-02 nr. 47verslag betreffende bijgewoonde manoeuvres van het Oostenrijks leger
            1895-12-02 nr. 64verslag betreffende een rem voor kanonnen van 10 M. geplaatst op hoge of lage affuiten
            1895-12-02 nr. 68oefeningen in de stelling van Den Helder
            1895-12-03 nr. 71oefening met uitleggers
            1895-12-03 nr. 73rapport aan de koningin over voorrang voor Nederlanders bij aanbestedingen van rijkswege
            1895-12-03 nr. 79wijziging van het reglement voor de Cadettenschool
            1895-12-03 nr. 89memorie betreffende de Nederlandse weerbaarheid
            1895-12-04 nr. 80wijzigingen in het reglement op de inwendige dienst der infanterie
            1895-12-04 nr. 85aanbesteding voor het maken van een post aan de Kwakel
            1895-12-05 nr. 40aanbesteding tot het maken van een kustbatterij bij Diemerdam 5e gedeelte
            1895-12-06 nr. 41paardenfokkerij in de provincies Gelderland, Overijssel en Utrecht
            1895-12-06 nr. 53algemeen verslag over het militaire onderwijs over het jaar 1894 1895
            1895-12-06 nr. 59nieuwe regeling voor dagelijkse wedden bij de landmacht
            1895-12-07 nr. 63herziening van de reglementen voor de vesting artillerie
            1895-12-10 nr. 36regelingen van troepen verplaatsingen
            1895-12-10 nr. 37beproeving betreffende de vulling van drie ijzeren waterreservoirs met duinwater op het fort "De Harssens"
            1895-12-12 nr. 59wijziging regeling van de 1e afdeling van de Krijgsschool
            1895-12-12 nr. 68contract voor de levering van een kanon
            1895-12-12 nr. 69contract voor de bouw van een aanlegsteiger bij het fort Spijkerboor
            1895-12-13 nr. 44beproeving van fotografische veldverkenning bij de artillerie, met foto
            1895-12-14 nr. 41programma van gehouden schietoefeningen in 1895 in Zeist
            1895-12-14 nr. 49wijzigingen van bepalingen betreffende de soldijen van voor Oost of West Indië bestemde of uit die gewesten teruggekeerde militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-12-14 nr. 50algemene maatregel veiligheidswet aanwijzing van een deskundige
            1895-12-16 nr. 43inspecties der geweren bij weerbaarheids verenigingen
            1895-12-16 nr. 51contract voor de beschikbaarstelling van stoomboten bij mobilisatie
            1895-12-16 nr. 58onteigening van gronden in de gemeente Beemster. nodig voor het maken van een infanteriepost bij Welgelegen
            1895-12-19 nr. 15aankoop van grond nodig voor de aanleg van de gemeenschapsweg Geindijk Nigtevecht
            1895-12-20 nr. 10onteigening van gronden gelegen in de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude, voor het maken van wegen langs de Zijlwetering in de Verenigde binnenpolder en langs de Hoogendijk
            1895-12-20 nr. 15overdracht en overname van militaire gronden te Gorinchem
            1895-12-20 nr. 36wijzigingen in de reglementen op de inwendige dienst der infanterie en cavalerie
            1895-12-20 nr. 41wijzigingen van het voorschrift van de hoofdcursus
            1895-12-20 nr. 65rapport betreffende de mate van geoefendheid in het schieten met het geweer
            1895-12-20 nr. 9contract voor het maken van een gedekte gemeenschapsweg Geindijk Nigtevecht
            1895-12-21 nr. 80reglementen van de administratie bij de landmacht
            1895-12-21 nr. 81jaarverslag van de Nederlandse Bond van Oud onderofficieren
            1895-12-23 nr. 5pioniersoefeningen van de detachementen der bezettingsbataljons van de infanterie
            1895-12-23 nr. 86bepalingen voor kogelvullingen van granaatkartetsen
            1895-12-27 nr. 63contract voor het maken van onderbouwen voor loodsen bij Vijfhuizen en Hoofddorp
            1895-12-27 nr. 94wijziging der bepalingen betreffende de soldijen van voor Oost en West Indië bestemde militairen
            1895-12-30 nr. 123rapport over de toestand van het materieel bij de artillerie
            1895-12-30 nr. 37contract voor het beschikbaar stellen van sleepboten bij mobilisatie van het leger
            1895-12-30 nr. 38wijzigingen in het voorschrift over de draagbare wapenen en de schietoefeningen met het geweer bij de vesting artillerie
            1895-12-30 nr. 40wijziging reglement voor het toelatingsexamen tot een hoofdcursus in Nederlands Indië
            1895-12-30 nr. 50contract voor het maken van een infanteriepost aan de Neckerweg in de Beemster
            1895-12-30 nr. 54verslag over de inrichtingen van militair onderwijs in het jaar 1894 1895
            1895-12-30 nr. 65indeling van de lichting van 1896
            1895-12-30 nr. 76verslag over een zending naar het buitenland voor een bezoek aan patroonfabrieken en fabrieken voor de aanmaak van metalen hulzen voor snelvuurkanonnen
            1895-12-30 nr. 77verslagen over hoekmeetkijken en richtvlak
            1895-12-31 nr. 90de militaire bruikbaarheid van de vrijwilliger voor het reserve kader

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1895-12-31 nr. 100contract tot het maken van een loods voor projectielen in de polder Oostzaan
            1895-12-31 nr. 101contract tot het maken van een loods voor projectielen aan de Slochterbrug
            1895-12-31 nr. 102contract tot het maken van een loods voor projectielen in de Haarlemmermeerpolder
            1895-12-31 nr. 103staten van gevonniste militairen
            1895-12-31 nr. 112wijziging van lijsten der thans van kracht zijnde reglementen, voorschriften, aanwijzingen enz.
            1895-12-31 nr. 113wijziging van kennisgeving betreffende chromo topografische kaarten
            1895-12-31 nr. 98contract voor het maken van een infanteriepost aan de Kwakel
            1895-12-31 nr. 99contract voor het maken van een kustbatterij bij Diemerdam 5e gedeelte
            1896-01-02 nr. 25begroting van het departement van Oorlog over 1896
            1896-01-02 nr. 28wijziging der bepalingen betreffende de 1e afdeling der Krijgsschool
            1896-01-04 nr. 30verslag van het internationale veeartsenijkundig congres te Bern
            1896-01-04 nr. 32wijziging in de organisatie der koloniale reserves
            1896-01-06 nr. 59verslag betreffende de Koninklijke Militaire Academie over het jaar 1895
            1896-01-06 nr. 81verslagen van de raden van administratie betreffende de voorraad kleding en uitrusting voor 1896
            1896-01-06 nr. 87voorschrift voor de hoofdcursus
            1896-01-06 nr. 89overzichten van de uitgaven voor het leger in de verschillende Europese Staten
            1896-01-08 nr. 16inspectie over geweren verstrekt aan verenigingen tot vrijwillige oefening
            1896-01-08 nr. 18onteigenen van grond voor het maken van een infanterie post aan de Kwakel in Noord Holland
            1896-01-09 nr. 90bewaking van het fort Pampus
            1896-01-10 nr. 64verslag van krijgshistorische nasporingen
            1896-01-10 nr. 73wijziging van een opzet van 24 cm L/25
            1896-01-11 nr. 129jaarverslag van de pyrotechnische werkplaatsen belast met het toezicht op bewaarplaatsen van ontplofbare stoffen
            1896-01-13 nr. 1rapport betreffende het zinken van een schip, geladen met zwart prismatisch buskruit, in de marinehaven te Hellevoetsluis
            1896-01-14 nr. 28onderzoek naar de toestand van de geweren sb 71 en infanteriesabels van de dienstdoende schutterij
            1896-01-16 nr. 17staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-01-17 nr. 50organisatie van het treinwezen in tijd van oorlog
            1896-01-17 nr. 52proefneming met raderbaar systeem de Mooy
            1896-01-17 nr. 67aanbesteding voor het bouwen van een barak voor besmettelijke zieken bij de Cadettenschool te Alkmaar
            1896-01-17 nr. 69aanbesteding voor bouw van woningen voor gehuwden op het terrein aan de Atjehstraat te 's Gravenhage
            1896-01-18 nr. 49beproeving van gewijzigde tijdschokbuis "Krupp" voor 8 cm st
            1896-01-18 nr. 82voorschrift omtrent de inrichting en het beheer van het fourage magazijn te Arnhem
            1896-01-21 nr. 37aankoop van grond in de Beemster
            1896-01-22 nr. 48beproeving van tijdschokbuizen "Krupp" voor L kanonnen
            1896-01-23 nr. 33ontwerp reglement op de exercities der vesting artillerie, tweede gedeelte, exercitie met geschut II, het kustgeschut in open batterijen
            1896-01-23 nr. 49onderzoek omtrent het zinken van een tjalk "De Drie Gezusters" geladen met prismatisch buskruit te Hellevoetsluis
            1896-01-24 nr. 41beproeving van bellietgranaat en van 15 cm
            1896-01-25 nr. 29machtiging aan de directie van de weduwen en wezenkas voor inschrijving op de nationale schuld
            1896-01-28 nr. 25oefening van het personeel van de geneeskundige dienst in 1895
            1896-01-29 nr. 19het maken van een aanlegsteiger aan de Markervaart bij het fort Marken Binnen
            1896-01-30 nr. 17onderzoek over de bereiding van de voeding voor troepen
            1896-01-31 nr. 53numerieke opgaven inzake de kennis van het lezen en schrijven van de in 1895 ingelijfde miliciens
            1896-02-03 nr. 51onteigening van grond voor het maken van een weg van nabij de stenen paal aan de Assendelftse Dijk tot de dorpsweg van Asperen
            1896-02-07 nr. 41verslagen omtrent de indeling der lichting 1895

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-02-07 nr. 91verslag van het in september 1895 te Zürich gehouden Ve internationale Kongress zur Vereinbarung einheitlichter Prüfungsmethoden von Bau und Konstruktions materialen
            1896-02-08 nr. 37verantwoording van munitie der infanterie over 1895
            1896-02-08 nr. 53rapport naar aanleiding van de inspectie gehouden over de voertuigen en de paardetuigen te Amsterdam, Utrecht en Dordrecht
            1896-02-08 nr. 66inkwartiering tijdens de gecombineerde oefeningen van zee en landmacht in 1895
            1896-02-11 nr. 38practische oefeningen met gewapende uitleggers
            1896-02-12 nr. 1gewijzigd voorschrift op de velddienst
            1896-02-12 nr. 46wijziging van het voorschrift voor de cursussen bij het wapen der infanterie
            1896-02-13 nr. 53wijziging in de voorwaarden voor de levering van levensmiddelen ten behoeve van de soldatenmenages en de militaire ziekeninrichtingen
            1896-02-13 nr. 65wijziging gereedschapskist bagagewagen
            1896-02-14 nr. 30staten van gevonniste militairen
            1896-02-14 nr. 35gemiddelde sterkte van het leger over 1895
            1896-02-14 nr. 49oefeningen der schutterijen met behulp van personeel van het leger
            1896-02-15 nr. 86rapportage betreffende de kleding en uitrusting van onderofficieren en soldaten
            1896-02-15 nr. 88dodelijk ongeval van een korporaal te 's Hertogenbosch
            1896-02-17 nr. 66gewijzigde herdruk van het voorschrift op de velddienst voor het Nederlands leger
            1896-02-18 nr. 15wijziging in het voorschrift voor de cursussen bij het wapen der infanterie
            1896-02-19 nr. 32aardewerken voor de linie Zuidwijkermeerpolder Veldhuis

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-02-19 nr. 37wijziging in de draagwijze van de karabijn bij de cavalerie, met foto's
            1896-02-20 nr. 55begrotingen voor 1896 VIIIe hoofdstuk en vestingstelsel
            1896-02-21 nr. 75wijziging van munitievoorwagens en caisson achterwagens
            1896-02-21 nr. 85onderzoek naar de geschiktheid van de schiet baan van de legerplaats bij Ommen
            1896-02-22 nr. 28handleiding tot het lezen van de kaart
            1896-02-24 nr. 41wijziging van een dijk bij het fort Veldhuis en Den Ham
            1896-02-25 nr. 47jaarlijks onderzoek over de verlofgangers der militie te land
            1896-02-25 nr. 51jaarverslag der Topographische Inrichting over 1895
            1896-02-27 nr. 36gewijzigde herdruk van het reglement op de inwendige dienst der infanterie
            1896-02-27 nr. 57beproeving met rookzwak buskruit voor de lange kanonnen van het vestinggeschut
            1896-02-28 nr. 39aanbesteding voor het maken van een geschutopstelling in het fort Bakkerskil
            1896-02-28 nr. 43voorlopige wijzigingen in de exercitie reglementen der infanterie
            1896-02-29 nr. 34bouw van een kazerne voor 2 bataljons infanterie te Breda
            1896-02-29 nr. 47wijziging van het voorschrift betreffende de aanschaffing enz. van verduurzaamde levensmiddelen
            1896-03-03 nr. 31regeling van de inwendige dienst der reconvalescentenafdeling C. art. IV $14, der voorlopige regeling
            1896-03-03 nr. 82beproeving van een middelsoort blindering, ingericht tot opstelling van een kazemat van 10 cm voor de stelling van Amsterdam
            1896-03-07 nr. 80aankoop van grond ten behoeve van de aanleg van een infanteriepost in de Beemster
            1896-03-11 nr. 5organisatie van het wapen der artillerie
            1896-03-11 nr. 85oefeningen in het snelheidsmeten door officieren
            1896-03-12 nr. 26beproeving van een verplaatsbaar pantseraffuit voor een snelvuurkanon
            1896-03-12 nr. 54wijzigingen in het voorschrift tot het houden van veldmanoeuvres

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-03-12 nr. 67aanvulling van het reglement van de veiligheidsmaatregelenen in acht te nemen in de buskruitfabriek "De Krijgsman" te Muiden
            1896-03-12 nr. 72contract tot het maken van een loods voor projectielen in de Laander en West Bijlmerpolder
            1896-03-12 nr. 91militaire bijstand te Asperen
            1896-03-13 nr. 32betaalbaarstelling van bij het VIIIe hoofdstuk voor het jaar 1894 toegekende subsidies
            1896-03-13 nr. 40bestemming van vuurmonden voor een verdedigingspark
            1896-03-14 nr. 63dienstongeval milicien met dodelijke afloop
            1896-03-16 nr. 59wijziging van de uniformen bij het leger in Nederlands Indië
            1896-03-21 nr. 60reglementen op de inwendige dienst der vesting artillerie
            1896-03-23 nr. 17staten van gevonniste militairen
            1896-03-23 nr. 25garnizoenveranderingen in 1896
            1896-03-23 nr. 40anderhalf jaarlijks onderzoek van slagdoppen tot tijdbuizen
            1896-03-24 nr. 58beknopt verslag betreffende de toestand van de geneeskundige dienst der landmacht op 31 12 1895
            1896-03-25 nr. 63aanbesteding tot het maken van artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1896-03-26 nr. 23wijziging in boekwerk organisatiën II oorlogsorganisatiën
            1896-03-26 nr. 53beproeving van een hoofddeksel der artillerie
            1896-03-27 nr. 24verslag van de afloop der lichting voor de nationale militie in 1895
            1896-03-27 nr. 44verslag van de in 1895 bij de Artillerie Schietschool gehouden oefeningen
            1896-03-27 nr. 53contract tot het bouwen van een barak voor besmettelijke zieken bij de Cadettenschool te Alkmaar
            1896-03-28 nr. 17praktische oefeningen der artillerie
            1896-03-28 nr. 57onderzoek betreffende gloeiingspatronen voor electra schok torpedo's
            1896-03-30 nr. 38contract voor de bouw van een kazerne te Assen
            1896-03-31 nr. 33verslag omtrent de toestand van het wapen der infanterie
            1896-03-31 nr. 43verslagen van het inunderen van "De Kramme" te Maastricht

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-04-01 nr. 4kosten van kamperen in manoeuvres in 1895
            1896-04-02 nr. 66verslag van de toestand van het wapen der artillerie op 31 12 1895
            1896-04-04 nr. 49beproeving der electrische installatie op het fort Pampus
            1896-04-07 nr. 60wijzigingen en aanvullingen van het boekwerk "Organisatiën II" "Oorlogsorganisatiën"
            1896-04-07 nr. 90aanleg wegen en bruggen in de stelling van Amsterdam
            1896-04-08 nr. 106beroep gezamenlijke buskruitmakers van het leger aan de gemeente Nieuwer Amstel
            1896-04-08 nr. 20haven en rivierwerken te Willemstad
            1896-04-08 nr. 40wijziging in de vredesorganisatie van de staf der artillerie
            1896-04-08 nr. 66bouwen van een kazernement voor 2 bataljons infanterie op het exercitieterrein bij de Kloosterkazerne te Breda
            1896-04-09 nr. 60jaarverslagen betreffende het materieel in de artilleriemagazijnen over 1895
            1896-04-13 nr. 70draagwijze van de officiers uitrusting
            1896-04-13 nr. 78voorwaarden voor de practische oefeningen van het korps genietroepen in de legerplaats Zeist
            1896-04-13 nr. 93herziening van het handboek voor de vestingartillerie
            1896-04-14 nr. 5practische oefeningen van het korps genietroep over 1895, met foto

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-04-14 nr. 46overdracht en overname van het landbouwproefstation te Maastricht
            1896-04-14 nr. 51schietoefeningen op drijvende doelen in zee
            1896-04-14 nr. 94beproeving van een kartets voor het kanon van 24 cm Y
            1896-04-16 nr. 67verbetering van de bomvrije kazerne Westoever
            1896-04-18 nr. 55wijziging van het reglement voor de Hogere Krijgsschool
            1896-04-20 nr. 110schietproeven met rookzwak (Muider) buskruit voor scherpe patronen nr 1
            1896-04-20 nr. 113staten van gevonniste militairen
            1896-04-21 nr. 20onteigening van grond ten behoeve van het aanleggen van een weg te Assendelft
            1896-04-21 nr. 21onteigening van grond ten behoeve van de aanleg van een weg te Spaarndam
            1896-04-22 nr. 24practische oefeningen in 1896

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-04-22 nr. 39beproeving van fictieve projectielen van 15 cm
            1896-04-24 nr. 5contract voor het inrichten van een gebouw tot kazerne voor de koloniale reserve te Zutphen
            1896-04-25 nr. 86ontwerp begroting dienstjaar 1897 ten behoeve van de Koninklijke Militaire Academie de militaire school en de artillerie cursus
            1896-04-27 nr. 115militaire bijstand te 's Gravenhage
            1896-04-29 nr. 17contract voor het bouwen van een garnizoens nachtlegermagazijn te Breda
            1896-04-29 nr. 42bouwen van een manege met stallen te Kampen
            1896-05-01 nr. 37overzicht oorlogstelegraafverbindingen in de stelling van Amsterdam
            1896-05-02 nr. 68krijgsgeschiedkundige nasporingen met het doel om een geschiedenis van het 1ste regiment huzaren samen te stellen
            1896-05-04 nr. 28wijziging van het reglement voor de Hogere Krijgsschool
            1896-05-05 nr. 12voorschrift verstrekking kleding aan met groot verlof vertrekkende miliciens
            1896-05-05 nr. 31rekening van het weduwenfonds voor de geëmployeerden van het algemeen bestuur over 1894
            1896-05-05 nr. 64gewijzigd voorschrift op de velddienst voor het Nederlandse leger
            1896-05-06 nr. 73schietoefeningen van het 4de regiment vestingartillerie in 1895
            1896-05-09 nr. 37wijziging in de instructie voor de directeur der artillerie inrichtingen
            1896-05-09 nr. 47benoeming van een lid van het hoog militair gerechtshof
            1896-05-11 nr. 92beproeving van twee veldkijkers met groot vermogen
            1896-05-15 nr. 3contract voor het uitbreiden van de stalling in Roermond
            1896-05-16 nr. 42beproeving van gewijzigde bepakking van de infanterie
            1896-05-16 nr. 82aanwijzing der vuurmonden welke tot het algemeen verdedigingspark zullen behoren
            1896-05-16 nr. 83schietoefeningen van het korps pantserfort artillerie in 1895
            1896-05-16 nr. 95onderzoek omtrent de uitvoering van het contract tot het wijzigen en maken van aardwerken voor het fort bij Nigtevecht
            1896-05-19 nr. 62gewijzigd karabijn van 6,5 mm

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-05-20 nr. 54reactie op het verslag van de Algemene Rekenkamer over 1895
            1896-05-20 nr. 84classificatie van de werken in de stelling van Amsterdam
            1896-05-20 nr. 86contract voor het maken van een damsluis in de Drecht en inlaatsluizen voor de polders Blokland en Hofland
            1896-05-20 nr. 88aanleg verbindingswal Veldhuis den Dam
            1896-05-20 nr. 98beschikbaarstelling van gelden voor de dienst van 1896
            1896-05-21 nr. 30overname van het landbouwproefstation te Maastricht
            1896-05-23 nr. 1beëindiging van militaire bijstand te Rotterdam
            1896-05-23 nr. 57koop akte van huis en tuin binnen het fort Loevestein
            1896-05-23 nr. 73vrijwillige oefeningen in de wapenhandel gedurende de winter 1895 1896
            1896-05-27 nr. 115geweren van 6,5 mm voor de Indische dienst
            1896-05-28 nr. 1staten van gevonniste militairen
            1896-05-29 nr. 63aankoop van grond voor het maken van een weg langs de Zijlwetering
            1896-05-30 nr. 53contract voor het bouwen van een bergplaats voor de vervoerbare ontsmettingsoven, brancards enz. te Amsterdam
            1896-06-04 nr. 33aankoop grond voor het maken van een weg langs de Zijlwetering
            1896-06-06 nr. 57bouwen van een loodsje tot berging van schijven ten dienste van de cavalerie te Deventer
            1896-06-08 nr. 60aankoop van grond voor het maken van een weg langs de Zijlwetering
            1896-06-09 nr. 69verslag van krijgsgeschiedkundige nasporingen in het militair archief te Maastricht
            1896-06-10 nr. 95beproeving van tijdschokbuizen tot bellietgranaten van 10 cm geplaatst op bellietgranaten van 15 cm
            1896-06-11 nr. 116organisatie van het wapen der artillerie
            1896-06-11 nr. 7staten van gevonniste militairen
            1896-06-15 nr. 55contact tot het bouwen van een schijvenloods op het schietterein bij Witten te Assen
            1896-06-17 nr. 85rapport over de aanmaak en voorstel tot beproeving van een kanon van 12 cm
            1896-06-17 nr. 86oefeningen van de korpsen bereden artillerie en het korps pontonniers in 1895

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-06-17 nr. 103rekening van verantwoording van het fonds voor onderofficieren enz. over 1895

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-06-18 nr. 34dodelijk ongeval te Schildkamp bij Leeuwarden
            1896-06-18 nr. 62beproeving omtrent een toestel voor het oversteken van rivieren door de cavalerie
            1896-06-19 nr. 62algemeen verslag betreffende de deelneming aan de grote troepen manoeuvres; opgemaakt ingevolge 145 van het voorschrift tot het houden van veldmanoeuvres
            1896-06-20 nr. 24tarieven voor herstellingen aan laken, kledingstukken e.d.
            1896-06-20 nr. 49wijziging van ziekenwagens, veldmaterieel, verbandwagens en raderwagens
            1896-06-22 nr. 55organisatie van het wapen der genie een verslag en wijzigingen
            1896-06-22 nr. 75grensregeling aan de Hoek van Holland
            1896-06-23 nr. 5bouwen van een manege te Kampen
            1896-06-24 nr. 59reglement op de inwendige dienst der infanterie
            1896-06-24 nr. 69jaarlijkse verslagen van weerbaarheidsverenigingen
            1896-06-25 nr. 40rapporten, memories en verslagen van de verplegingsdienst bij manoeuvres in het buitenland
            1896-06-25 nr. 64bouw van een manege met stallen te Kampen
            1896-06-26 nr. 126bepaling betreffende het winterbeslag der bereden artillerie
            1896-06-26 nr. 146bouwen van een kazernement voor 2 bataljons infanterie te Breda alsmede rapporten betreffende belastingproeven voor het nieuwe kazernement
            1896-06-26 nr. 39oefeningen van de dienstdoende schutterijen in de wintermaanden van 1895 1896

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-06-26 nr. 150beproeving van twee snelvuurveldkanonnen van 7,5 cm Cockerill
            1896-06-26 nr. 151munitiebehoefte na wijziging van veldgeschut der artillerie
            1896-06-27 nr. 81onderzoek naar de hinder die inzittende per sonen ondervinden van tegen het pantser aan staande projectielscherven
            1896-06-27 nr. 97herziening van de infanterie reglementen
            1896-06-29 nr. 115aanleg oorlogstelegraafverbindingen in de stelling van Amsterdam
            1896-07-02 nr. 5nasporingen en studies op het gebied van de Nederlandse krijgsgeschiedenis
            1896-07-02 nr. 75voorschrift voor het uit elkaar nemen en ineenzetten van het sluitstuk, het afleggen van het kanon en het uiteen nemen van de remcylinder bij het kanon van 6 cm
            1896-07-03 nr. 121koop akte van grond voor de weg langs de Hoogendijk bij Spaarndam
            1896-07-07 nr. 20jaarverslag van het fonds ter ondersteuning der weduwen en wezen van vrijwillig dienende militairen bedneden de rang van Officieren
            1896-07-07 nr. 73veldoefeningen der 2de divisie infanterie
            1896-07-08 nr. 101koopakte van grond voor het maken van een weg langs de Zijlwetering
            1896-07-11 nr. 100oefeningen in de stelling van Den Helder in 1896
            1896-07-11 nr. 101voorschrift voor het technologisch onderwijs aan leerlingen van de Hogere Krijgsschool
            1896-07-11 nr. 34inspectie van de geweren in gebruik bij de dienstdoende schutterijen
            1896-07-11 nr. 45watervoorziening in de artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1896-07-13 nr. 95dodelijk ongeval te Amsterdam
            1896-07-13 nr. 99voorschrift betreffende het tenue der militairen van het koloniaal Werfdepot

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-07-14 nr. 33koopakte van grond nodig voor het maken van een verbindingswal tussen het fort bij Veldhuis en de Dam
            1896-07-14 nr. 86onderzoek, ingesteld naar de maximale gasdruk, welke in de kanonnen van 24 cm L/30 wordt gebruikt voor Br. Pr. buskruit
            1896-07-14 nr. 93het leveren en opleggen van brugmaterieel voor pontonbruggen bij het fort Waver te Amsterdam
            1896-07-15 nr. 124bouwen van een buskruitmagazijn te Kadoelen
            1896-07-15 nr. 98voorschrift voor het opleggen van projectielen
            1896-07-15 nr. 99voorschriften voor het keuren van buskruit
            1896-07-16 nr. 106dodelijk ongeval te Breda
            1896-07-16 nr. 83overgangsmaatregelen bij de Koninklijke Militaire Academie
            1896-07-18 nr. 129wijziging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1895
            1896-07-20 nr. 101dienstongeval van een milicien met dodelijke afloop
            1896-07-20 nr. 4gewijzigde herdruk van het boekwerk Instructiën
            1896-07-21 nr. 78verslag van de Permanente Militaire Spoorwegcommissie over de 2e helft van het jaar 1895
            1896-07-21 nr. 85verbouwen van stallen voor officierspaarden van de Koninklijke Militaire Academie te Breda
            1896-07-22 nr. 86koopakte van grond voor het maken van een weg in de Wormerpolder
            1896-07-22 nr. 88koop akte van grond voor het maken van een weg in de Wormerpolder
            1896-07-23 nr. 30onderzoek van twee kanonnen te fort Hoek van Holland
            1896-07-23 nr. 83wijzigingen van het voorschrift voor de hogere krijgsraad
            1896-07-23 nr. 84voorschrift tot regeling van het technologisch onderwijs bij de Hogere Krijgsschool
            1896-07-27 nr. 1staten van gevonniste militairen
            1896-07-27 nr. 115contract voor het aanbrengen van voorzieningen aan de buitenschutkolk van de Oudesluis te Vreeswijk
            1896-07-28 nr. 101koop akte van grond voor het maken van een weg in de gemeente Assendelft
            1896-07-28 nr. 95onderricht in medische hulp aan onderofficieren met verslagen en rapporten
            1896-07-29 nr. 85contract voor het leveren van materieel der genie, voor in staat van verdediging brengen van werken in de stelling van Amsterdam
            1896-07-30 nr. 34aankoop van grond ten behoeve van het aanleggen van een weg te Haarlem

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-08-01 nr. 16spoorwegbrug over de IJssel bij Westervoort
            1896-08-01 nr. 17aankoop van grond voor het maken van een verbindingswal tussen het fort bij Veldhuis en den Dam
            1896-08-01 nr. 2veldoefeningen van de 1e divisie infanterie in 1895
            1896-08-01 nr. 72contract voor het maken van telegrafische verbindingen tussen verdedigingswerken in de stelling van Amsterdam
            1896-08-01 nr. 73oorlogs telegraafverbindingen in de stelling van Amsterdam
            1896-08-03 nr. 109jaarverslagen der artillerie inrichtingen
            1896-08-03 nr. 73weduwen en wezenkas; afrekening met West Indië over het jaar 1895
            1896-08-04 nr. 89bevoegdheid van hoofden van inrichtingen voor militair onderwijs als korps commandant
            1896-08-05 nr. 1staten van gevonniste militairen
            1896-08-10 nr. 101beproeving betreffende het nabootsen van springpunten
            1896-08-10 nr. 85herziening van de reglementen der infanterie
            1896-08-10 nr. 93wijzigingen en aanvullingen op het boekwerk "Organisatiën II" van oorlogsorganisatiën
            1896-08-10 nr. 98beproeving van twee snelvuurkanonnen "Cockerill"
            1896-08-11 nr. 76onderzoek naar de toestand van enkele bruggen enz. op het manoeuvreerterrein der 2e divisie infanterie
            1896-08-12 nr. 69algemeen verslag betreffende de voltooiing van het vestingstelsel
            1896-08-12 nr. 84ruiling van grond en water bij de Cadettenschool

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-08-12 nr. 118rapport en ontbinding der vaandelcommissie ingesteld bij KB van 16 oktober 1893 no. 30 inzake de vaandelopschriften der regimenten en korpsen
            1896-08-13 nr. 25ereblijk voor het 1e, het 2e en het 3e regiment vesting artillerie en het korps rijdende artillerie
            1896-08-13 nr. 46wijziging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het jaar 1896
            1896-08-13 nr. 48onderzoek naar de toestand van slagdoppen, tindraden en spiraalveren van schokbuizen
            1896-08-13 nr. 78aankoop van een huis en erf binnen het fort Loevestein
            1896-08-17 nr. 10contract voor het maken van een brug op het fort bij Nigtevecht
            1896-08-18 nr. 80voorschriften betreffende het opleggen van ledige en gevulde projectielen in de linies en stellingen
            1896-08-18 nr. 81de regels voor het schieten van de lengte bij G vuur
            1896-08-19 nr. 21ongeluk met dodelijke afloop
            1896-08-19 nr. 29wijziging van het voorschrift omtrent het gebruik van rijkswoningen voor gehuwde militairen en militaire geëmployeerden beneden de rang van officier
            1896-08-21 nr. 37grondaankoop voor de aanleg van een weg bij Spaarndam
            1896-08-21 nr. 91dodelijk ongeval te Nieuwerkerk aan de IJssel
            1896-08-24 nr. 113kazernebouw te Breda
            1896-08-26 nr. 11verslag eindexamen cadetten van de infanterie en van de cavalerie van de Koninklijke Militaire Academie
            1896-08-29 nr. 7bijdrage tot het regeringsverslag over de staat van het onderwijs in Nederland over 1895 1896
            1896-09-02 nr. 62militaire bewaking en voorziening in de geneeskundige dienst bij de artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1896-09-02 nr. 68nieuw tarief voor het militair vervoer
            1896-09-04 nr. 30aankoop van grond ten behoeve van het bouwen van een verbindingswal te Heemskerk
            1896-09-05 nr. 30beproeving van electrische installatie op Pampus
            1896-09-05 nr. 54wijzigingen van reglement op de exercities der infanterie, recrutenschool
            1896-09-05 nr. 76metingen van snelheid en gasdruk met het kanon van 24 cm 2/35
            1896-09-07 nr. 104financiële overzichten van de weduwen en wezenkas van 1871 1895
            1896-09-07 nr. 105verslagen betreffende de begrotingen over 1894
            1896-09-07 nr. 4verslag eindexamen bij de militaire school in 1896
            1896-09-07 nr. 98contract voor het verbeteren van de stormvrijheid van het fort Kijkduin
            1896-09-08 nr. 15oefeningen op de heide bij Laren met vrijwilligers en aspirant vrijwilligers van 27 7 tot 7 8 1896

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-09-11 nr. 7staten van gevonniste militairen
            1896-09-14 nr. 51wijzigingen in het voorschrift op de velddienst voor het Nederlandse leger
            1896-09-14 nr. 6contract voor het wijzigen van de kazerne en stallen te Leeuwarden
            1896-09-14 nr. 60verslag beproeving van een snelvuurkanon te Finspong te Denemarken
            1896-09-14 nr. 61beproeving van de elevatieboog Ranneft
            1896-09-14 nr. 66nummeren van broodzakken
            1896-09-15 nr. 39verzameling van uitkomsten van schietoefeningen bij de korpsen van het leger
            1896-09-16 nr. 40aankoop van grond ten behoeve van de bouw van een verbindingswal tussen Veldhuis en den Dam
            1896-09-16 nr. 78aankoop van grond ten behoeve van het maken van een weg tussen Delftsedijk en Assendelft
            1896-09-17 nr. 64wijzigingen en aanvullingen op het boek "organisatie I" vredesorganisatiën no. 4
            1896-09-19 nr. 72verslag omtrent het in 1896 te Kampen afgelegd eindexamen door de onderofficieren van het 2e studiejaar van de hoofdcursus
            1896-09-19 nr. 83aankoop van grond ten behoeve van de aanleg van een weg nabij de steenen paal aan de Assendelftsedijk tot de dorpsweg te Assendelft
            1896-09-19 nr. 84aankoop van grond ten behoeve van het maken van een verbindingswal tussen het fort bij Veldhuis en den Dam
            1896-09-21 nr. 49grensregeling bij het fort aan de Hoek van Holland
            1896-09-22 nr. 6contract tot het maken van een kering tot beperking van de inundatie enz. in de Beemster
            1896-09-23 nr. 1contract voor het leveren van een installatie voor de elektrische verlichting van de gebouwen en terreinen van de artillerie aan de Hembrug
            1896-09-23 nr. 34beproeving van een kanon van 24 cm met een gewijzigde opzet
            1896-09-25 nr. 33aanbesteding voor het maken van een verdieping op het rijkspostduivenstation in de stelling van Amsterdam
            1896-09-25 nr. 42het sluiten van een nadere overeenkomst betreffende de grenzen bij de Oranje Kazerne te 's Gravenhage
            1896-09-28 nr. 13beproeving van een hydraulische rem van 15 cm en 12 cm LA met hardbronzen cilinder
            1896-09-28 nr. 24onderzoek naar manieren ter verbetering van de samenstelling van de rations levensmiddelen
            1896-09-28 nr. 42beproeving van mitrailleurs K83 op fort De Harssens
            1896-09-28 nr. 44lichten en inlaten van schotbalken in de inundatiesluis te Asperen
            1896-09-29 nr. 40wijzigingen in het voorschrift op de velddienst voor het Nederlandse leger
            1896-09-29 nr. 53contract voor het verbeteren van de bomvrije kazerne in het bastion Westoever
            1896-10-05 nr. 81machtiging betreffende het wijzigen van sabelkoppel in cavaleriesabel
            1896-10-07 nr. 27vaststelling van regels aangaande de behandeling bij ontslag van vrijwilligers bij de koloniale troepen, die behoren tot de militie te land
            1896-10-07 nr. 61wijziging in de bestaande rations levensmiddelen
            1896-10-08 nr. 33contract voor het maken van een grindweg in de gemeente Assendelft ter verbetering van de stelling van Amsterdam
            1896-10-08 nr. 35aankoop van grond nodig voor het maken van een weg nabij de stenen paal aan de Assendelftsche Dijk tot de dorpsweg te Assendelft

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-10-08 nr. 37overeenkomsten betreffende de aanmaak van kleding en schoeisel bij de Koninklijke Militaire Academie
            1896-10-10 nr. 20rekening en verantwoording van de directie der weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht over het jaar 1895
            1896-10-10 nr. 21verslag omtrent het eindexamen in 1896 afgelegd door de officieren, gedetacheerd aan de 1e afdeling der krijgsraad
            1896-10-10 nr. 40proeven met winterbeslag voor paarden (veerkalkoenen en H vormige schroefkalkoenen)
            1896-10-12 nr. 24voorschrift betreffende de militaire wielrijdersdienst
            1896-10-13 nr. 38beproeving met de gewijzigde haak voor de wateremmer
            1896-10-14 nr. 52besluit tot bepaling van de lichting der nationale militie voor het jaar 1897
            1896-10-16 nr. 47contract voor het maken van aardwerken voor de linie Zuidwijkermeerpolder Veldhuis
            1896-10-16 nr. 48ruiling van grond en water met de gemeente Alkmaar
            1896-10-17 nr. 45proeven met ballietgranaten
            1896-10-17 nr. 47aanbesteding voor het bouwen van een kazernement voor 2 bataljons infanterie te Breda
            1896-10-17 nr. 48aankoop grond voor het maken van een verbindingswal tussen het fort bij Veldhuis en den Dam
            1896-10-19 nr. 84staten van gevonniste militairen
            1896-10-20 nr. 44beproeving van rookzwak buskruit voor Oost Indië
            1896-10-22 nr. 48beproeving van rations brood in langwerpige vorm gebakken
            1896-10-22 nr. 51wijziging van de leidraad voor de dienst bij staven van het veldleger
            1896-10-24 nr. 39overname van grond te Hoek van Holland van de Domeinen
            1896-10-26 nr. 12aankoop van gedeelten van percelen voor het maken van een weg nabij de stenen paal aan de Assendelftsche dijk tot de dorpsweg te Assendelft
            1896-10-26 nr. 5staten van gevonniste militairen
            1896-10-26 nr. 69wijziging van belegeringvoorwagens bij de artillerie
            1896-10-27 nr. 32voorstel tot regeling van de vrijwillige oefeningen in de wapenhandel
            1896-10-28 nr. 20reglement op de inwendige dienst der cavalerie
            1896-10-30 nr. 21overeenkomst betreffende het maken en het houden van een verdieping op het rijks postduivenstation in een gebouw van het Koninklijk Zoölogisch Genootschap "Natura Artis Magistra" te Amsterdam
            1896-10-30 nr. 25wijziging in het voorschrift betreffende de wapenen en schietoefeningen bij de infanterie
            1896-10-30 nr. 32algemene voorwaarden waarop aan de minst inschrijvenden, in het openbaar zal worden aanbesteed
            1896-11-04 nr. 52wijzigingen in voorschriften betreffende draagbare wapens
            1896-11-06 nr. 49benoeming van militaire leden en hun plaatsvervangers in de militieraden voor de lichting 1897
            1896-11-06 nr. 88verslag van de algemene vergadering en jaarverslag van de Nederlandse Bond van Oud onderofficieren
            1896-11-07 nr. 52aanmaak van een 6 cm oefeningskanon
            1896-11-07 nr. 68overdracht en overname van (het verlaten) gedeelte der lijn Utrecht Rotterdam voor oefening van genietroepen
            1896-11-09 nr. 34akte van ruiling van grond en water bij de Cadettenschool te Alkmaar
            1896-11-09 nr. 37rapporten betreffende beproeving van gewijzigde schapfoedralen
            1896-11-11 nr. 62beproeving van de gewijzigde richtboog van 8 cm st.
            1896-11-13 nr. 1overzichtskaarten betreffende de verbetering van kleine rivieren in Groningen en Drenthe
            1896-11-14 nr. 73verslag van de verplegingsdienst in de legerplaats bij Ommen
            1896-11-16 nr. 54contract voor het maken van artillerie inrichtingen aan de Hembrug (4e gedeelte)
            1896-11-17 nr. 41beproeving van rookzwak buskruit in het kanon van 15 cm K. en in de mortieren van 15 en 10 cm
            1896-11-17 nr. 47beproeving van binocles van de Firma Carl Zeiss te Jena
            1896-11-17 nr. 49koopakte betreffende de aankoop van grond, nodig voor het maken van een verbindingswal tussen het fort bij Veldhuis en den Dam
            1896-11-20 nr. 8aankoop van grond voor het maken van een weg nabij de stenen paal aan de Assendelftse dijk tot de dorpsweg van Assendelft

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-11-20 nr. 56wijziging van het VIIIe hoofdstuk van de staatsbegroting voor het dienstjaar 1896
            1896-11-25 nr. 58staten van gevonniste militairen
            1896-11-25 nr. 8overeenkomst over militair vervoer
            1896-11-30 nr. 71verslag van stoomwerktuigen voor de artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1896-12-02 nr. 13beschieting van een verplaatsbaar pantseraffuit voor snelvuurkanon
            1896-12-02 nr. 16contract voor de levering van 5.000 karabijnen van 6,5 mm
            1896-12-02 nr. 17beproeving van een snelvuurkanon van 3,7 cm
            1896-12-03 nr. 3aanbesteding voor het maken van een gedekte opstelling voor de afstandsmeting op het fort Kijkduin
            1896-12-03 nr. 36aanbesteding voor het maken van een weg in de polder Wormer, Jisp en Nek ter verbetering van de stelling van Amsterdam
            1896-12-03 nr. 71overneming van waterstaatsgrond (weg Wormer, Jisp en Nek)
            1896-12-04 nr. 55aankoop grond te Vlissingen door de Maatschappij "De Schelde"
            1896-12-05 nr. 27instelling van een militaire pensioenraad
            1896-12-07 nr. 26aanbesteding voor het maken van schietbanen te Haarlem
            1896-12-07 nr. 28aanbesteding voor het maken van bruggen en het leveren van brugmaterieel op verdedigingswerken in de stelling van Amsterdam
            1896-12-07 nr. 81opruiming van de wrakken van het stoomschip Xenia en het stoomschip Busy Bee
            1896-12-08 nr. 28beproeving van de afstandsmeter Ranneft en Watkin
            1896-12-08 nr. 66soldijverhoging bij buitenwachters
            1896-12-09 nr. 25verbouwing hospitaal te 's Gravenhage
            1896-12-10 nr. 57aanbesteding voor het maken van in en uitlaatmiddelen aan de grachten van het fort bezuiden Uithoorn
            1896-12-14 nr. 72verslag der Permanente Militaire Spoorwegcommissie over de 1e helft van 1896
            1896-12-15 nr. 54proeven bij de pyrotechnische werkplaats te Soerabaja met de buskruitsoorten Muiden I en Muiden II

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1896-12-17 nr. 28contract voor het bouwen van een kazernement voor twee bataljons infanterie te Breda
            1896-12-17 nr. 54wijziging van de elevatieplaat van 24 cm
            1896-12-17 nr. 55verslag betreffende de opleiding in de legerplaats bij Oldebroek van kanonniers tot sluitstuk bedienden
            1896-12-17 nr. 59contract voor de levering van snelvuurkanonnen van 5,7 cm
            1896-12-18 nr. 47proef met veevoederketels ten behoeve van de maneges in de legerplaats te Laren
            1896-12-18 nr. 53verslag betreffende de inwendige administratie van het 4e regiment vesting artillerie over het 1e halfjaar 1896
            1896-12-18 nr. 78praktische oefeningen met de dienstdoende schutterijen gedurende de zomermaanden van het jaar 1896
            1896-12-21 nr. 34de indeling van de lichting van 1897
            1896-12-22 nr. 90staten van gevonniste militairen
            1896-12-24 nr. 67verslag van de commissie belast met de aankoop van hengstveulens in het binnenland en in Duitsland
            1896-12-24 nr. 73aanleg van schietbanen achter "Het Vosje" te Amsterdam
            1896-12-28 nr. 23pionier oefeningen van detachementen der bezettingsbataljons
            1896-12-28 nr. 35benoeming tot lid van de commissie tot aankoop van Canadese paarden
            1896-12-28 nr. 47de bouw van een kazerne voor de Koninklijke Marechaussee te Groningen
            1896-12-29 nr. 41benoeming van leden van de militaire pensioenraad
            1896-12-29 nr. 65beproeving van een bedding van 10 cm, rustende op gegolfd plaatijzer
            1896-12-30 nr. 11contract voor het maken van een gedekte opstelling voor de afstandsmeting op het fort Kijkduin
            1896-12-30 nr. 18contract voor het maken van een weg in de polder Wormer, Jisp en Nek ter verbetering van de stelling van Amsterdam
            1896-12-30 nr. 19contract voor het maken van bruggen en het leveren van brugmaterieel op verdedigingswerken in de stelling van Amsterdam
            1896-12-30 nr. 20contract voor het maken van een schietbaan te Haarlem
            1896-12-30 nr. 3contract voor het bouwen van een manege met stallen c.a. te Kampen
            1896-12-30 nr. 43de regeling van de oplegging van het artilleriematerieel van het veldleger in het boekwerk Organisatie II Oorlogsorganisatie
            1896-12-30 nr. 44verslagen betreffende de commissie tot aankoop van paarden in het binnenland
            1897-01-02 nr. 67beproeving van snelvuurveldkanonnen
            1897-01-05 nr. 51wijzigingen in artillerie reglementen, voorschriften enz.
            1897-01-05 nr. 61beproeving van fictieve projectielen
            1897-01-07 nr. 60verkoop van grond aan de Hembrug
            1897-01-08 nr. 9verslagen betreffende de in 1896 bij de Normaal schietschool gehouden schietcurssen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-01-08 nr. 22verslagen van diverse munitieproeven
            1897-01-08 nr. 37wijziging en aanvulling van de voorschriften omtrent het instructiebataljon, de instructiecompagnie en de instructiebatterij
            1897-01-09 nr. 56verslag betreffende de toestand van de Koninklijke Militaire Academie
            1897-01-13 nr. 68proefvuren met bellietgranaten
            1897-01-13 nr. 69rapport betreffende het richtraam naar de denkbeelden van de sergeant majoor titulair Th. L. Dommershuizen
            1897-01-13 nr. 72beproeving in de legerplaats bij Oldebroek van een hydraulische rem van 15 cm en 12 cm l met hardbronzen cylinder
            1897-01-13 nr. 87staten van gevonniste militairen
            1897-01-14 nr. 32beproeving van een ontstekingslading van 10.g buskruit
            1897-01-15 nr. 33proefneming ten aanzien van verpleging bij veldoefeningen in 1897
            1897-01-15 nr. 49beproeving van de horizontale cirkelband met eenvoudig vizier en omtrent het richtvlak met hoekmeetkijker
            1897-01-15 nr. 54akte betreffende de aankoop van grond, nodig voor het maken van een verbindingswal tussen het fort bij Veldhuis en de Dam
            1897-01-15 nr. 62algemeen verslag omtrent het onderwijs en de vorderingen der leerlingen in de verschillende vakken
            1897-01-16 nr. 29voorschriften ter voorkoming van venerische ziekten in het leger
            1897-01-18 nr. 49wijziging in de voorwaarden van de buskruitfabriek te Muiden
            1897-01-21 nr. 12beproeving van een snelvuurkanon van 6 cm op uitleggers geplaatst
            1897-01-22 nr. 22schietoefeningen van het 4e regiment vesting artillerie in 1895
            1897-01-23 nr. 72beproeving van Mg. hulzen voor snelvuurgeschut
            1897-01-25 nr. 47leiding en uitvoering van de kaderoefeningen bij de regimenten vesting artillerie
            1897-01-25 nr. 86verslag betreffende de toestand van de afstandsmeting met horizontale basis voor open kustbatterijen
            1897-01-27 nr. 27algemeen verslag betreffende de inrichtingen van militair onderwijs over het leerjaar 1895 1896
            1897-01-27 nr. 35bereidheid tot overdracht Tongersche barakken te Maastricht (aan Ministerie van Financiën)
            1897-01-28 nr. 55gewijzigd handboek en reglementen voor de vesting artillerie
            1897-01-28 nr. 67beproeving van de veiligheidslont van Murialdo
            1897-01-29 nr. 61wijzigingen van Koninklijke Besluiten van 12 januari en 29 april 1895, nrs. 28 en 38 houdende voorschriften voor de militaire administratie
            1897-01-29 nr. 73aanbesteding voor diverse projecten te Brielle, Deventer, 's Gravenhage en Weesperkarspel

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-02-01 nr. 21wijziging en aanvulling van het voorschrift omtrent het instructie bataljon, de instructie batterij en de instructie compagnie
            1897-02-02 nr. 69het maken van oefeningskanonnen van hetzelfde kaliber als snelvuurkanonnen
            1897-02-02 nr. 78verslagen van beschieting van blinderingen met bellietgranaten in de legerplaats bij Oldebroek in 1895
            1897-02-06 nr. 50reglement op de inwendige dienst der cavalerie
            1897-02-08 nr. 17wijziging betreffende het voorschrift op de inwendige dienst bij de Cadettenschool
            1897-02-09 nr. 38wijziging van de instructie voor de commandant der bereden artillerie
            1897-02-09 nr. 54rapport van de inspecteur der cavalerie betreffende rijbroeken en beenstukken
            1897-02-15 nr. 39aanbesteding voor bomvrije gebouwen in de forten bij Vijfhuizen, bij Velsen, aan de St.Aagtendijk en bij Veldhuis
            1897-02-16 nr. 65wijzigingen in kleding en bepakking van de infanterist
            1897-02-20 nr. 100staten van gevonniste militairen
            1897-02-22 nr. 58beproeving van door de commandant der vesting artillerie voorgestelde dekkingen tegen brisantgranaten
            1897-02-24 nr. 28jaarverslag betreffende de krijgsgeschiedkundige nasporingen en studies in 1896
            1897-02-25 nr. 55wijziging van de voorschriften tot uitvoering van het reglement van administratie bij de landmacht
            1897-02-25 nr. 57voorstellen tot wijzigingen in de kleding van de infanterist
            1897-02-27 nr. 51beproeving van 4 kanonnen van 10 cm in de legerplaats bij Oldebroek
            1897-02-27 nr. 52beproeving van een batterij in de legerplaats bij Oldenbroek
            1897-02-27 nr. 58aankoop grond te Vlissingen door Maatschappij "De Schelde"
            1897-03-01 nr. 26ontwerp voorschrift betreffende het kamperen van troepen
            1897-03-02 nr. 59gewijzigd voorschrift betreffende het drukken en verzenden van bestekken
            1897-03-03 nr. 19verandering in de bewapening van het eskadron ordonnansen
            1897-03-05 nr. 1contract voor het maken van artillerie inrichtingen aan de Hembrug (4e gedeelte)
            1897-03-06 nr. 3contract voor het bouwen van een loods op het glacis van het fort bij Pannerden
            1897-03-06 nr. 44wijzigingen in het voorschrift op de verstrekking en de verantwoording der munities
            1897-03-09 nr. 44wijziging van de instructies van de directeur der artillerie inrichtingen
            1897-03-09 nr. 8aankoop van grond voor het aanleggen van een verbindingswal tussen het fort Veldhuis en de Dam
            1897-03-10 nr. 34concessie paardentramweg Kantens Winsum
            1897-03-11 nr. 45reglement op de eerbewijzen en saluten aan boord van de schepen van oorlog
            1897-03-11 nr. 61voorstel voor de regeling van de oefening van de vesting artillerie
            1897-03-12 nr. 29verslag betreffende hetgeen verricht is door officieren van het leger, die de schietcursus H hebben bijgewoond
            1897-03-13 nr. 62contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort bij Vijfhuizen
            1897-03-13 nr. 63teruggave aan de gemeente van een gebouwtje aan de Groeneweg te Gouda
            1897-03-13 nr. 78(beknopt) verslag omtrent de geneeskundige dienst der landmacht over het jaar 1896
            1897-03-15 nr. 9contract voor het bouwen van een vrijstaand brandspuithuis bij de bomvrije kazerne te Vlissingen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-03-17 nr. 30beproeving van de afstandmeters Hahn en Watkin
            1897-03-17 nr. 51jaarverslag omtrent het materieel van het veldleger opgelegd in de magazijnen
            1897-03-17 nr. 57handleiding tot de kennis der artillerie voor de cadetten van dat wapen
            1897-03-19 nr. 35regeling betreffende korporaals kok
            1897-03-22 nr. 75contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort bij Velsen (1e gedeelte)
            1897-03-22 nr. 76contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort aan de St. Aagtendijk (1e gedeelte)
            1897-03-22 nr. 77contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort bij Veldhuis (1e gedeelte)
            1897-03-23 nr. 38beproeving van bellietgranaten, gedeeltelijk voorzien van tijdbuizen, gedeeltelijk van schokbuizen en granaatkartetsen in de mortieren van 15 cm en 10 cm
            1897-03-23 nr. 75contract voor de bouw van een kazerne te Groningen
            1897-03-23 nr. 81staten van gevonniste militairen
            1897-03-25 nr. 35rapport betreffende het 4e internationale congres voor hydrologie, klimatologie en geologie, gehouden te Clermont Ferrand in Frankrijk
            1897-03-25 nr. 9contract voor het bouwen van 2 bergloodsen voor materieel op het emplacement der commissie van proefneming te Scheveningen
            1897-03-26 nr. 28instructie voor de voorzitters van de commissies belast met het keuren van voor de krijgsdienst geschikte paarden
            1897-03-26 nr. 33aanvulling op het voorschrift betreffende de wapenen en schietoefeningen bij de infanterie
            1897-03-26 nr. 40wijziging in het reglement op de exercities van de vesting artillerie, eerste gedeelte, exercitie zonder geschut
            1897-03-26 nr. 41beproeving van snelvuurmaterieel
            1897-03-26 nr. 50voorschrift betreffende het Algemeen Depot van Discipline
            1897-03-27 nr. 29beproeving van snelvuurkanonnen
            1897-03-27 nr. 42verslag van hetgeen door de militaire paardenartsen in 1896 is verricht, tevens bevattende een kort overzicht over de gezondheidstoestand van de legerpaarden in het algemeen
            1897-03-27 nr. 78wijziging en aanvulling van de technische voorschriften voorlevering aan de Centrale Magazijnen van militaire kleding en uitrusting
            1897-03-29 nr. 69schietoefeningen van het 4e regiment vesting artillerie in 1896
            1897-03-31 nr. 15contract voor het bouwen van een keuken voor 3 eskadrons op het terrein achter de kazerne te Deventer en inrichten van de bestaande manschappenkeukens der cavalerie tot onderofficierseetzaal en onderofficierskeuken
            1897-03-31 nr. 40beproeving van de Deense rem voor veldgeschut en de reminrichting "Engelhardt" beide aangebracht aan een affuit van 8 cm st.
            1897-04-01 nr. 36voorstellen betreffende praktische oefeningen van de artillerie in 1897
            1897-04-01 nr. 42machtiging tot overdracht van gebouwen, lokalen en loodsen te Durgerdam en Diemerdam
            1897-04-01 nr. 44verslagen van de provinciale adjudanten betreffende de indeling der lichting van 1896

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-04-01 nr. 66onderzoek der schietbaan te Rotterdam
            1897-04-05 nr. 38gewijzigd exercitie reglement voor de cavalerie brigadeschool
            1897-04-07 nr. 20bescheiden uit 1853 1854 betreffende vergelijkend onderzoek naar de invloed van de luchtgesteldheid op de troepen in de garnizoenen
            1897-04-07 nr. 58onderzoek, ingesteld naar de invloed, welke de lengte der verbrandruimte bij de kanonnen van 12 cm K. en 8 cm br. uitoefent op de aanvangssnelheid
            1897-04-07 nr. 63herziening der algemene voorschriften voor de uitvoering en het onderhoud van werken op verzoek van de Nederlandse Aannemersbond
            1897-04-10 nr. 112praktische oefeningen met gewapende uitleggers in 1896
            1897-04-10 nr. 85schietoefeningen op het schietterrein bij Witten, in de legerplaats bij Zeist en op de Vughtse heide
            1897-04-12 nr. 90beproeving van een snelvuurkanon van 5,7 cm op uitlegger
            1897-04-14 nr. 103vrijwillige oefeningen in de wapenhandel gedurende de cursus 1896 1897
            1897-04-14 nr. 36oprichten van schietbanen nabij het fort de Poll
            1897-04-14 nr. 44oefeningen van personeel van geneeskundige dienst in 1896
            1897-04-15 nr. 24voorschrift betreffende het kamperen van troepen, met een daarbij behorend alphabetisch register
            1897-04-20 nr. 105verslag betreffende het schoolexamen van leerlingen bij het korps genietroepen over 1896 1897
            1897-04-20 nr. 30praktische oefeningen der artillerie in 1897
            1897-04-20 nr. 32aanvulling van het voorschrift betreffende de wapenen en schietoefeningen bij de infanterie
            1897-04-21 nr. 15wijziging van de samenstelling van het korps torpedisten door toevoeging van een kleermaker
            1897-04-21 nr. 26beproeving van gewijzigde tijdschokbuizen
            1897-04-22 nr. 55aanvulling op de technische voorschriften voor levering aan de Centrale Magazijnen van militaire kleding en uitrusting
            1897-04-23 nr. 5verslag betreffende het onderricht en medische hulp aan onderofficieren
            1897-04-23 nr. 58aanbesteding voor het maken van gebouwen te Spaarnedam
            1897-04-23 nr. 59instructie voor de directeur van de artillerie inrichtingen
            1897-04-23 nr. 62beproeving van het toestel tot het indirect geven van zijdelingse richting aan kanonnen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-04-23 nr. 65verslag betreffende de beoefening en toepassing van de dienst en exercitie reglementen van het korps genietroepen en het verslag betreffende de oefeningen in het vernielen van bruggen in 1896
            1897-04-23 nr. 66verkoop van staatsgrond in de gemeente Vlissingen
            1897-04-24 nr. 49wijzigingen in de kleding van de infanterist
            1897-04-26 nr. 94rapport betreffende de verpleging bij manoeuvres in België
            1897-04-27 nr. 57ontwerp voorschriften voor de practische oefening van het korps genietroepen bij Naarden en Laren
            1897-04-27 nr. 68verslag van de in 1896 bij de artillerie schietschool gehouden oefeningen
            1897-04-28 nr. 7verslag van de verrichtingen van de Permanente Militaire Spoorwegcommissie gedurende het 2e halfjaar 1896
            1897-04-30 nr. 147staten van gevonniste militairen
            1897-04-30 nr. 25wijzigingen in de organisatie der artillerie
            1897-04-30 nr. 28proeven met het vuren met brisantgranaten
            1897-04-30 nr. 30beproeving van rijwielen
            1897-04-30 nr. 34aanbesteding voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort bij Vijfhuizen (2e gedeelte)

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-05-01 nr. 30hefkoepels voor de stelling te Amsterdam
            1897-05-01 nr. 36ontwerp handleiding voor de batterijbouw in laag terrein
            1897-05-01 nr. 37praktische oefeningen voor de volontairs van de artilleriecursus in 1897
            1897-05-01 nr. 44veiligheidsmaatregelenvoorschrift 4e regiment vesting artillerie
            1897-05-01 nr. 5contract voor het bouwen van een loods bij de Cadettenschool te Alkmaar
            1897-05-04 nr. 18practische oefeningen in de legerplaats bij Oldebroek
            1897-05-05 nr. 32reglement betreffende de veiligheidsdienst te water ten behoeve van de zeemilicien vletroeier
            1897-05-06 nr. 16overzichten van de munities van de batterijen veld en rijdende artillerie
            1897-05-06 nr. 51ruiling van eigendom met de gemeente Alkmaar
            1897-05-06 nr. 61jaarverslag betreffende het materieel der artillerie
            1897-05-07 nr. 50tactische beproeving van twee reminrichtingen aan affuiten van 8 cm st.
            1897-05-08 nr. 41wijzigingen in het voorschrift betreffende de revolver en de daarmee te houden schietoefeningen
            1897-05-08 nr. 55beproeving van rookzwak buskruit ten behoeve van de Oost Indische artillerie
            1897-05-08 nr. 64jaarlijks onderzoek over de verlofgangers der militie te land
            1897-05-11 nr. 1wijziging van de kleding bij de infanterie
            1897-05-11 nr. 24verslag betreffende de toestand van het wapen der Artillerie op 31 december 1896
            1897-05-12 nr. 110staten van gevonniste militairen
            1897-05-12 nr. 61praktische oefeningen van cadetten van de Koninklijke Militaire Academie, gedetacheerd bij de Militaire School, van volontairs en leerlingen van de hoofdcursus in 1897
            1897-05-12 nr. 8contract voor het verbouwen van de stal voor officierspaarden van de Koninklijke Militaire Academie
            1897-05-12 nr. 81rapport betreffende uitvindingen en denkbeelden op het gebied van de toepassing van raderboren
            1897-05-13 nr. 51herziening van het voorschrift betreffende de geneeskundige dienst in tijd van oorlog

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-05-13 nr. 104practische oefeningen gehouden in het jaar 1896 bij het Korps Genietroepen
            1897-05-14 nr. 2oorlogstelegraafverbindingen
            1897-05-14 nr. 39terrein voor een permanent schietkamp
            1897-05-15 nr. 47voorschriften betreffende de uitvoering van de veiligheidswet
            1897-05-15 nr. 48aanbesteding voor het maken van een schietbaan ten behoeve van de artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1897-05-17 nr. 74practische oefeningen door de regimenten veld artillerie, het korps rijdende artillerie en het korps pontonniers gehouden in 1896
            1897-05-18 nr. 20praktische oefeningen van de Hogere Krijgsschool in 1897
            1897-05-18 nr. 62aanbesteding voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort aan de St. Aagtendijk
            1897-05-19 nr. 114jaarverslag van de Koninklijke Pakketvaart maatschappij over 1896
            1897-05-19 nr. 66korte inhoud van de verslagen van de weerbaarheidsverenigingen over 1896
            1897-05-19 nr. 69voorstellen tot het houden van een kaderoefening voor het inundatiepersoneel
            1897-05-20 nr. 31schietbanen te Zutphen
            1897-05-20 nr. 75bouw stal c.a. voor hengsten in het Slingerbosje te Bergen op Zoom
            1897-05-20 nr. 79guttapercha als middel tegen het ballen van sneeuw in de hoeven van paarden
            1897-05-20 nr. 89ontwerp reglement voor scholen bij het korps genietroepen
            1897-05-21 nr. 33voorstellen tot het houden van kaderoefeningen in de Nieuwe Hollandse Waterlinie
            1897-05-21 nr. 48ontwerp wijzigingen voor de "leidraad voor het schieten uit vestinggeschut"
            1897-05-22 nr. 112schietproeven met bellietgranaten van 15 cm en van 10 cm
            1897-05-22 nr. 55wijzigingen in het winterbeslag der bereden artillerie
            1897-05-22 nr. 76contract voor het maken van een schietbaan te Zutphen
            1897-05-22 nr. 78aankoop van grond voor het aanleggen van een weg in de polder Wormer, Jisp en Nek
            1897-05-24 nr. 77contract voor uitbreidingen in de Oranje Kazerne en in de Alexanderkazerne (gedrukte bestekken) te 's Gravenhage
            1897-05-26 nr. 86ruiling van grond met de gemeente 's Hertogenbosch
            1897-05-28 nr. 48voorschrift betreffende het verstrekken van personeel en materieel voor het doen van seinschoten voorgeschreven in het reglement op de correspondentie bij ijsgang en hoog opperwater op de rivieren
            1897-05-28 nr. 57vuren met oefeningsprojectielen uit het kanon van 15 cm, geplaatst in koepel C van het fort aan de Hoek van Holland
            1897-05-29 nr. 46onderzoek naar de noodzakelijkheid om voor kanonnen van 24 cm L/30 en L/35 nieuwe schootstafels te berekenen onder gebruikmaking van de kruppische formules
            1897-05-29 nr. 53ontwerp reglement op de batterijdienst II; vereniging der batterijen tot batterijgroepen en afdelingen
            1897-05-29 nr. 54voorstel tot aanvulling van de Regeling voor de leiding, de verantwoordelijkheid en veiligheid bij het schieten met geschut te Den Helder en op de pantserforten

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-06-01 nr. 103beproeving van 3 proefpartijen Mg hulzen van 6 cm
            1897-06-01 nr. 105onderzoek van het door de Nederlandse Bell telefoonmaatschappij ontworpen telefoontoestel
            1897-06-02 nr. 118staten van gevonniste militairen
            1897-06-02 nr. 72schietoefeningen van het korps pantserfort artillerie in 1896
            1897-06-03 nr. 77oefeningen van dienstdoende schutterijen met behulp van personeel van het leger
            1897-06-04 nr. 104benoeming tot lid van de Permanente Militaire Spoorwegcommissie van kolonel H.H.J. Plantenga
            1897-06-04 nr. 111algemeen verslag van 1896 rekening en verantwoording van het Onderofficierenfonds
            1897-06-04 nr. 93voorstel tot het houden van een oefening op het fort Pampus met een zoveel als mogelijk op oorlogssterkte gebrachte bezetting
            1897-06-05 nr. 60manuscripten van nieuwe infanterie reglementen
            1897-06-05 nr. 82wijzigingen in de organisatie van het wapen der artillerie
            1897-06-05 nr. 88cavalerie manoeuvres in 1897

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-06-08 nr. 64voorschriften betreffende de instelling van een reserve kader bij de infanterie en de artillerie
            1897-06-09 nr. 75inrichting der schootstafels voor kanonnen
            1897-06-09 nr. 93klassificatie van vestingwerken
            1897-06-09 nr. 94wijziging in de bestekken betreffende het maken van bomvrije gebouwen te ??
            1897-06-10 nr. 62contract voor het leveren van wapens van 6,5 mm met daarbij behorende verwisselstukken
            1897-06-14 nr. 58regeling van het personeel van 's Rijks stoomvaartdienst
            1897-06-14 nr. 59vaststelling instructie voor de directeur van de artillerie inrichtingen
            1897-06-14 nr. 81inrichten en maken van een gebouw te Groningen, tot huisvesting en stalling van de brigade Koninklijke Marechaussee
            1897-06-15 nr. 31het bouwen van een stal c.a. voor hengsten in het Slingerbosje te Bergen op Zoom
            1897-06-15 nr. 52oefeningen in Nieuwe Hollandsche Waterlinie in 1897
            1897-06-15 nr. 65verbouwing van het militair hospitaal te 's Gravenhage
            1897-06-17 nr. 11ruiling van grond en water in de gemeente Alkmaar
            1897-06-17 nr. 28overeenkomst met de Gooische Stoomtramweg maatschappij tot het doen houden van oefeningen
            1897-06-17 nr. 59oefeningen bij de 3e divisie infanterie in 1897
            1897-06-17 nr. 60bewapening en uitrusting van de genietroepen
            1897-06-17 nr. 98verslag betreffende de toestand van het wapen der artillerie
            1897-06-18 nr. 49overdracht terrein te 's Gravenhage
            1897-06-18 nr. 60vaststellen voorschrift betreffende de geneeskundige dienst bij de landmacht in tijd van oorlog
            1897-06-18 nr. 61organisatie der artillerie
            1897-06-18 nr. 66organisatie van het wapen der artillerie
            1897-06-19 nr. 34veldoefeningen der 3de divisie infanterie in 1897
            1897-06-22 nr. 63contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort bij Vijfhuizen
            1897-06-22 nr. 64contract voor het maken van bomvrije gebouwen in de positie van Spaarndam
            1897-06-23 nr. 69beproevingen van snelvuurkanonnen van 7,5 cm

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-06-24 nr. 76wijziging in het voorschrift tot het houden van veldmanoeuvres
            1897-06-24 nr. 82voorschrift betreffende de aanvulling, de oplegging en de uitgifte van munitie voor oefeningen bij de bereden artillerie
            1897-06-25 nr. 104contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort St. Aagtendijk, 2e gedeelte
            1897-06-25 nr. 105contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort bij Velsen, 2e gedeelte
            1897-06-25 nr. 106contract betreffende het maken van bomvrije gebouwen in het fort bij Veldhuis, 2e gedeelte
            1897-06-25 nr. 34wijziging in organisatie en bezoldiging van het personeel bij de centrale magazijnen voor militaire kleding en uitrusting te Amsterdam, Delft en Woerden
            1897-06-25 nr. 65verslag van kapitein intendant Douglas betreffende de verplegingsdienst bij de grote manoeuvres van het Belgische leger in 1896
            1897-06-30 nr. 39wijzigingen in het boekwerk "Instructies"
            1897-07-02 nr. 60voorschriften voor de vrijwilligers van het reservekader bij de cavalerie
            1897-07-05 nr. 76oprichting van 4 schietbanen te Amsterdam
            1897-07-06 nr. 26wijziging in de kleding der infanterie
            1897-07-07 nr. 99gewijzigd voorschrift betreffende de revolver en de daarmede te houden schietoefeningen, 1897
            1897-07-08 nr. 52wijziging van het VIIIste hoofdstuk van de staatsbegroting voor het dienstjaar 1896
            1897-07-08 nr. 64verkoop van vestinggronden te Lithoyen
            1897-07-10 nr. 21herdruk van het reglement voor de scholen bij het korps genietroepen
            1897-07-10 nr. 91overeenkomst met de gemeente Zutphen betreffende het maken van schietbanen bij het fort De Pol nabij Zutphen
            1897-07-12 nr. 109verkoop van Tongerse barakken te Maastricht
            1897-07-12 nr. 84voorschrift betreffende het kamperen van troepen
            1897-07-13 nr. 57wijziging van het Koninklijk besluit van 8 juni 1892 (Stbl. no 134) ter uitvoering van de Hinderwet inzake de buskruitfabriek te Muiden
            1897-07-13 nr. 59kleding voor personeel bij militaire hospitalen
            1897-07-13 nr. 65proeven met kanon van 12 cm K.st.
            1897-07-14 nr. 35reglement op de inwendige dienst van de veld en rijdende artillerie
            1897-07-16 nr. 43wijzigingen en aanvullingen in het voorschrift tot het houden van veld manoeuvres
            1897-07-16 nr. 64contract voor het maken van een gebouw voor kantines, scherm en gymnastiekzaal en burelen voor de Nederlandse artillerie
            1897-07-16 nr. 75verslag inzake het onderwijs bij de instructie compagnie 1896/1897
            1897-07-20 nr. 43herziening van het KB van 15 oktober 1885 (S.187) inzake vervoer, verkoop en opslag van buskruit en andere explosieve stoffen
            1897-07-20 nr. 45contracten voor de ontruiming van verplegingsinrichtingen in tijd van oorlog

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-07-20 nr. 77proces verbaal van overdracht militair gebouw het voormalige wachterswoning in de linie van Helpman te Groningen
            1897-07-21 nr. 126staten van gevonniste militairen
            1897-07-21 nr. 51benoeming tot lid van de vaste commissie van herkeuring van fourage jhr. Stich van Linschoten
            1897-07-23 nr. 78reglement betreffende de inwendige dienst der cavalerie
            1897-07-24 nr. 103goedkeuring ontwerp overeenkomst betreffende de beschikbaarstelling van stoomboten in geval van mobilisatie
            1897-07-24 nr. 87proeven met snelvuurkanonnen
            1897-07-26 nr. 64beproeving van snelvuurkanonnen van 6 cm op uitleggers en stoomboot
            1897-07-26 nr. 66aanbesteding voor het aanleggen van schietbanen achter "Het Vosje" te Amsterdam
            1897-07-28 nr. 1proces verbaal van het overgeven en overnemen van het bestuur der zaken betreffende het departement van Oorlog
            1897-07-28 nr. 2eervol ontslag en benoeming van een minister van Oorlog
            1897-07-29 nr. 101afvaardiging van personeel naar het XIIe internationale congres van geneeskunde te Moskou
            1897-07-29 nr. 75beschrijving van het memoraal voor de officieren van de genie over de jaren 1896/1897
            1897-08-03 nr. 108wijziging van het VIIIe hoofdstuk van de staatsbegroting voor het dienstjaar 1896
            1897-08-03 nr. 51instructie voor de directeur van het remontewezen
            1897-08-03 nr. 53beproeving van de afstandsmeters Souchier
            1897-08-03 nr. 54wijzigingen en aanvullingen betreffende het boekwerk "Organisaties I"
            1897-08-03 nr. 70aankoop van grond betreffende het aanleggen van een weg in de polder Wormer, Jisp en Nek
            1897-08-05 nr. 23staten van gevonniste militairen
            1897-08-05 nr. 48bouwen van werkplaats voor de smid bankwerker der veldartillerie te 's Gravenhage
            1897-08-09 nr. 102voorschrift voor militaire wielrijders
            1897-08-09 nr. 136vervangen brug buiten de Lange Poort te Brielle door een brug met dam
            1897-08-09 nr. 50verslag betreffende het eindexamen van cadetten der infanterie en cavalerie in 1897
            1897-08-09 nr. 62proces verbaal betreffende de overdracht en overname van het archief van de stelling van Amsterdam
            1897-08-09 nr. 67aanleg schietbanen achter herberg "Het Vosje" aan de Zeeburgerdijk te Amsterdam
            1897-08-10 nr. 43wijziging van het reglement op de inwendige dienst der cavalerie
            1897-08-10 nr. 48wijziging van ransels
            1897-08-10 nr. 65wijziging van de commissie voor de beproeving van de nieuwe afstandsmeter "Ranneft"
            1897-08-13 nr. 33aanleg schietbanen voor het garnizoen te Deventer
            1897-08-14 nr. 11voorstellen betreffende verpleging bij veldoefeningen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-08-14 nr. 80verslag van de commissie tot bevordering der paardenfokkerij in Gelderland in 1896
            1897-08-17 nr. 102algemeen verslag betreffende de voltooiing van het vestingstelsel
            1897-08-17 nr. 119toestemming voor het bouwen van een smederij op het parkeerterrein der veld Artillerie te 's Gravenhage
            1897-08-17 nr. 42opheffing van militaire school en van de artillerie cursus
            1897-08-17 nr. 71batterijbouw in laag terrein en het vervoer van materieel
            1897-08-18 nr. 56schietoefeningen op fort IJmuiden
            1897-08-18 nr. 59overname van gronden aan de Hoek van Holland
            1897-08-20 nr. 59klassificatie van vestingwerken
            1897-08-21 nr. 1verslag van het in Nederlands Indië gehouden toelatingsexamen tot de Cadettenschool in 1897
            1897-08-21 nr. 55wijziging in cavalerie reglementen
            1897-08-21 nr. 83militaire bijstand te Almelo en Engelen
            1897-08-23 nr. 81verslag betreffende het in 1897 aan de militaire school afgenomen examen ter verkrijging van de officiersrang
            1897-08-24 nr. 49wijziging van de commissie voor de beproeving van de nieuwe afstandsmeter "Ranneft"
            1897-08-24 nr. 57proef met de gewijzigde patroontassen voor het geweer mr 95
            1897-08-24 nr. 66voorschriften betreffende het reservekader bij de infanterie en de artillerie
            1897-08-25 nr. 33reglement op de inwendige dienst der veld en rijdende artillerie
            1897-08-25 nr. 44proefneming betreffende schootstafels en elecatiestangen van 24 cm y
            1897-08-25 nr. 83ontwerp begroting Hogere Krijgsschool, dienstjaar 1898
            1897-08-26 nr. 52overdracht van militaire landsgrond op de kruin van de Heldersche Zeewering
            1897-08-26 nr. 57voorbereiding tot oprichting van bewaarplaatsen voor ontplofbare stoffen
            1897-08-26 nr. 77wijziging van instructies voor de inspecteur van de infanterie
            1897-08-26 nr. 88practische oefeningen van de vesting artillerie in de legerplaats bij Oldebroek in 1896
            1897-08-30 nr. 16verslag betreffende het onderwijs op de scholen van het korps genietroepen over de periode 1896 1897

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-09-01 nr. 28oefeningsterrein voor de veldartillerie te 's Hertogenbosch
            1897-09-01 nr. 48onderzoek van vuurmonden
            1897-09-01 nr. 72aanvulling der technische voorschriften voor leveringen aan de Centrale Magazijnen van militaire kleding en uitrusting
            1897-09-03 nr. 31contract voor het aanleggen van schietbanen, achter "Het Vosje" te Amsterdam
            1897-09-04 nr. 16verslag betreffende de staatsbegroting over het dienstjaar 1895 ten behoeve van het departement van Oorlog
            1897-09-04 nr. 23verslag betreffende het examen tot toelating als cadet aan de Koninklijke Militaire Academie in het jaar 1897
            1897-09-04 nr. 67ontwerp voorschrift betreffende het schermen met de cavalerie degen
            1897-09-06 nr. 13contract voor het vervangen van een der bruggen buiten de Lange Poort te Brielle door een brug met dam
            1897-09-08 nr. 50wijziging van ziekenwagens, verbandwagens en raderwagens
            1897-09-08 nr. 63emplacementen voor geschut in verband met de gewijzigde bewapening
            1897-09-11 nr. 48verslag van het examen tot toelating tot de hoofdcursus in het jaar 1897
            1897-09-11 nr. 63inspecties van geweren M 71 bij de dienstdoende schutterijen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-09-11 nr. 78proces verbaal wegens overdracht en overneming van de Noorder kazerne te Groningen
            1897-09-11 nr. 81verslag betreffende de beschieting van een verplaatsbare pantseraffuit voor snelvuurkanon Gruson
            1897-09-13 nr. 36invoering katoenen buskruitzakken
            1897-09-13 nr. 37opslag van buskruit te Doesburg
            1897-09-13 nr. 39beproeving van een kanon van 12 cm K. st
            1897-09-13 nr. 51jaarverslagen van de artillerie inrichtingen
            1897-09-14 nr. 64voorstellen tot de aanleg van schietbanen te Deventer
            1897-09-14 nr. 74opgave van wijzigingen in het reglement op de inwendige dienst der infanterie 1896
            1897-09-16 nr. 73rapport betreffende de centrale verwarming der Koninklijke Militaire Academie
            1897-09-16 nr. 79voorbereidingen tot het evacueren van zieken uit de militaire hospitalen bij brand en brandgevaar
            1897-09-17 nr. 101beproeving van een afstandsmeter Ranneft
            1897-09-18 nr. 48proeven met de opvouwbare boot (systeem Betton) tot het overbrengen van paarden over de IJssel
            1897-09-18 nr. 98oprichten van een schietbaan met gewijzigde inrichting op een terrein aan de Hembrug, gemeente Zaandam
            1897-09-22 nr. 93wijzigingen en aanvullingen in het boekwerk "Instructiën"
            1897-09-23 nr. 33aankoop van grond betreffende het aanleggen van een weg in de polder Wormer, Jisp en Nek
            1897-09-24 nr. 12voorschrift betreffende de wapens en schietoefeningen bij het korps pontonniers en het korps torpedisten
            1897-09-24 nr. 92wijziging van het VIIIe hoofstuk van de staatsbegroting voor het dienstjaar 1896
            1897-09-27 nr. 3staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-09-27 nr. 37aankoop grond voor het maken van een weg in de polder Wormer, Jisp en Nek
            1897-09-27 nr. 38aankoop grond voor het maken van een weg in de polder Wormer, Jisp en Nek
            1897-09-28 nr. 8rapport omtrent de gewijzigde velddrukpers Mieling
            1897-09-28 nr. 94afstandmeting en verbetering van open kustbatterijen
            1897-09-29 nr. 19subsidiëring paardenfokkerij
            1897-09-29 nr. 91keuring van rookzwak buskruit voor scherpe patronen van 6,5 mm
            1897-09-30 nr. 81staten van gevonniste militairen
            1897-10-02 nr. 25aanvulling van het maken van een burg over de IJssel bij Westervoort
            1897-10-07 nr. 95verslag permantente militaire Spoorwegcommissie over het 1e halfjaar 1897
            1897-10-08 nr. 24jaarverslag en verslag van de tiende algemene vergadering van de Nederlandsche Bond van Oud onderofficieren
            1897-10-08 nr. 39keuring van rookzwak manoeuvre buskruit
            1897-10-09 nr. 50reglementen op de militaire magazijnen van levensmiddelen en militaire slachterijen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-10-09 nr. 23wijzigingen in het voorschrift betreffende het hoefbeslag voor paarden bij bereden korpsen
            1897-10-11 nr. 72verkoop voor afbraak van het oude en het nieuwe wachthuis te Rammekens te Vlissingen
            1897-10-11 nr. 73aankoop van grond te Vlissingen door de maatschapppij "De Schelde"
            1897-10-11 nr. 80verslag schietoefeningen van het 4e regiment vestingartillerie in 1896
            1897-10-13 nr. 23oefeningen, enz. gedurende het verblijf in de legerplaats bij Havert
            1897-10-14 nr. 38machtiging tot het opmaken van ontwerpen van bestek voor herstellingen aan geniewerken voor 1898
            1897-10-14 nr. 43klassificatie van vestingwerken
            1897-10-18 nr. 33opheffing van de militaire school en van de artilleriecursus
            1897-10-18 nr. 51wijziging van hoedjesinzetters voor de patronenfabricage bij de Artillerie Inrichtingen
            1897-10-19 nr. 45schietoefeningen door het 1e en het 3e bataljon van het 1e regiment infanterie te Witten in 1897
            1897-10-21 nr. 2ontwerp reglement voor de inwendige dienst der veld en rijdende artillerie
            1897-10-21 nr. 38wijzigingen in de voorschriften voor de tamboers en hoornblazersschool
            1897-10-21 nr. 50conservatieproeven met rookzwak buskruit
            1897-10-26 nr. 25maandrapport van de commissie van proefneming over de maand sept '97
            1897-10-27 nr. 117beknopt verslag betreffende een zending naar Moskou ter bijwoning van het 12e internationale congres voor geneeskunde
            1897-10-28 nr. 19oprichting van een bewaarplaats voor ontplofbare stoffen ten behoeve van de buskruitfabriek 'De Krijgsman' te Muiden
            1897-10-29 nr. 24vaststelling herkeuringscommissie van fourage
            1897-10-29 nr. 26herdruk cavalerie reglementen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-11-02 nr. 59overdracht van een gedeelte van het fort bij Westervoort
            1897-11-05 nr. 33beproeving van het snelvuurkanon van 6 cm
            1897-11-06 nr. 1keuring van rookzwak buskruit voor scherpe patronen van 6,5 mm
            1897-11-09 nr. 34wijzigingen in de handleiding voor het beheer enz. van een artillerie materieel van het veldleger
            1897-11-09 nr. 54beproeving van de automatische tempeersleutel
            1897-11-10 nr. 15ontwerp reglement op de inwendige dienst der veld en rijdende artillerie
            1897-11-10 nr. 16voorschrift betreffende de geneeskundige dienst bij de landmacht in tijd van oorlog
            1897-11-11 nr. 39wijzigingen in de reglementen op de exercitien der vesting artillerie
            1897-11-12 nr. 28reglement regelende de veiligheidsmaatregelen in acht te nemen in de buskruitfabriek "De Krijgsman" te Muiden
            1897-11-13 nr. 81wijziging van de voorschriften omtrent werving voor de cavalerie
            1897-11-15 nr. 27staten van gevonniste militairen
            1897-11-18 nr. 64benoeming van de voorzitter van de commissie tot herziening van reglement van de vesting artillerie
            1897-11-19 nr. 59verslag van oefeningen in nachtelijk vuur van de vestingartillerie in de legerplaats bij Oldebroek
            1897-11-22 nr. 24bouw schietbaan ten behoeve van de artillerie inrichtingen van de Hemburg
            1897-11-22 nr. 41permanent schietkamp voor infanterie
            1897-11-26 nr. 97lichten en weer inlaten van de binnenschot balkkering van de inundatiesluis bij Asperen in de Noorder Lingedijk
            1897-11-27 nr. 28wijzigingen in voorschriften voor de tamboers en hoornblazerschool
            1897-11-27 nr. 37practische oefeningen van de vesting artillerie
            1897-11-29 nr. 12verslag betreffende de verrichtingen door het personeel van het leger in schietcursussen
            1897-11-30 nr. 22aankoop van grond betreffende het aanleggen van een weg in de polder Wormer, Jisp en Nek

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-12-01 nr. 71koop van een snelvuurkanon
            1897-12-03 nr. 54algemeen verslag betreffende het fonds ter aanmoediging en ondersteuning van de gewapende dienst in de Nederlanden
            1897-12-03 nr. 59proefnemingen tot onderzoek van het draag vermogen van de grond in funderingsputten voor de bomvrije gebouwen in de forten bij Vijfhuizen, Veldhuis, Velzen en aan de St. Aagtendijk
            1897-12-03 nr. 73verslag van de Algemene Rekenkamer inzake haar werkzaamheden over het jaar 1895
            1897-12-04 nr. 46voorschrift betreffende de draagbare wapenen en de te houden schietoefeningen met het geweer M 95. bij de vesting artillerie
            1897-12-04 nr. 53wijziging van de opzetten van 24 cm y
            1897-12-04 nr. 68schietbanen op de Gelderse Heide
            1897-12-11 nr. 25vesting begroting dienst 1898
            1897-12-11 nr. 31wijziging van het reglement voor de hoofdcursus
            1897-12-11 nr. 4verslagen van dienstdoende schutterijen met behulp van personeel van het leger
            1897-12-13 nr. 71aankoop van grond betreffende de aanleg van een weg door de polder Wormer, Jisp en Nek
            1897-12-16 nr. 30regeling van het vervoer van ontplofbare stoffen met Pruisen
            1897-12-16 nr. 42beproeving van schoeisel te Bergen op Zoom
            1897-12-17 nr. 26staten van gevonniste militairen
            1897-12-17 nr. 27concessie kraalspoorweg Amsterdam Haarlem
            1897-12-22 nr. 26indeling der lichting van 1898
            1897-12-22 nr. 35inrichting van het schietkamp bij Harskamp
            1897-12-23 nr. 43ontwerp wijzigingen in de leidraad voor het schieten uit vestinggeschut 1894

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1897-12-27 nr. 17beproeving van acetyleengas met elektrische handlampen
            1897-12-27 nr. 53beproeving van de richtwijze methode Dommershuijzen
            1897-12-28 nr. 42onderzoek in Engeland naar krijgsgechiedkundige bescheiden betreffende veldtocht van 1815 in de Nederlanden
            1897-12-29 nr. 40onderzoek naar de gewenste korrelgrootte van het in het kanon van 7,5 cm L/28 te bezigen vochtzwakke buskruit
            1897-12-30 nr. 12benoeming van leden der centrale commissie voor de statistiek
            1897-12-30 nr. 3algemeen verslag betreffende de inrichtingen van militair onderwijs over het leerjaar 1896 1897
            1897-12-30 nr. 63rapport betreffende de gewijzigde schutterij kapotjassen bestemd voor de vesting artillerie en genietroepen
            1897-12-31 nr. 55rapporten betreffende wijzigingen in de administratie bij de korpsen
            1897-12-31 nr. 87lijsten der thans van kracht zijnde reglementen en voorschriften
            1898-01-04 nr. 40reglementen der vesting artillerie
            1898-01-04 nr. 43overdracht van een gedeelte van een gebouw te 's Gravenhage
            1898-01-06 nr. 10beproeving van vertragende pijpjes voor tijdschokbuizen tot busgranaten
            1898-01-06 nr. 12beproeving van de afstandsmeters Souchier en Roksandie
            1898-01-06 nr. 28verslag betreffende de werkzaamheden van de werkplaatsen voor draagbare wapens
            1898-01-06 nr. 3benoeming van een militair lid en zijn plaatsvervanger in de militaire raad
            1898-01-08 nr. 38bouwen van een buskruitmagazijn te Kadoelen in de stelling van Amsterdam
            1898-01-14 nr. 14wijzigingen hefkoepels Schneiden
            1898-01-14 nr. 31conservatieproeven van rookzwak buskruit van 2x2x2 en van 2x2x3/4
            1898-01-17 nr. 29verslag Koninklijke Militaire Academie over 1897
            1898-01-17 nr. 35samenvoeging van de gemeenten Zaandam en Amsterdam tot een garnizoen
            1898-01-17 nr. 50beproevingen van gewijzigde richtmiddelen voor de kanonnen van 15 cm L/25 van 15 cm K van 12 CMRH en van 10 cm
            1898-01-18 nr. 42vervolg op verslag van een onderzoek in Engeland naar krijgsgeschiedkundige bescheiden betreffende de veldtocht van 1815 en Prins Frederik der Nederlanden
            1898-01-18 nr. 59aanbesteding voor het maken van een aanlegsteiger en van een smalspoor ten behoeve van de artillerie inrichtingen aan de Hembrug

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-01-19 nr. 40numerieke opgaven met betrekking tot de kennis van het lezen en schrijven van in 1897 ingelijfde miliciens
            1898-01-19 nr. 44algemeen verslag omtrent de gang van het onderwijs en de vorderingen der leerlingen in de verschillende vakken
            1898-01-20 nr. 19reglement op de keuring van hengsten in de provincie Noord Holland
            1898-01-20 nr. 71keuring van rookzwak buskruit
            1898-01-21 nr. 87staten van gevonniste militairen
            1898-01-22 nr. 23aankoop van grond betreffende het aanleggen van een weg in de Zuid Spaarndammerpolder
            1898-01-25 nr. 55uitwerking voorschriften der tactische opdrachten door officieren bij de divisies en regimenten infanterie
            1898-01-28 nr. 47aankoop van remontepaarden in het buitenland in 1898
            1898-01-29 nr. 26aankoop grond nodig voor het maken van een weg in de polder Wormer, Jisp en Nek
            1898-01-31 nr. 82verslag van de werkzaamheden verricht in de patroonfabriek gedurende december 1897
            1898-02-01 nr. 34jaarverslag van het fonds ter ondersteuning van twee oud strijders
            1898-02-03 nr. 101samenstelling en de werking van een filter voor het ontijzeren van grondwater
            1898-02-03 nr. 18wijziging van het reglement van de vesting artillerie
            1898-02-03 nr. 36proef met een galvano meter en met een meetbrug tot het maken van een raamstanden controleur ten behoeve van de kustbatterij
            1898-02-03 nr. 37aankoop van grond langs de gemeenschapsweg Uithoorn Kudelstraat
            1898-02-03 nr. 5verslag van het officieren schietgezelschap der dienstdoende schutterijen over 1896 1897
            1898-02-03 nr. 80beproeving van Wellblech beddingen in de legerplaats bij Oldebroek
            1898-02-05 nr. 1nadere wijziging van het voorschrift voor de hoofdcursus
            1898-02-05 nr. 14benoeming nieuw lid bij Permanente Militaire Spoorwegcommissie
            1898-02-07 nr. 38beproeving van een oefeningskanon van 6 cm
            1898-02-08 nr. 27wijziging der bepalingen betreffende het toekennen van gratificaties aan reconvalescenten die een nieuwe verbintenis aangaan
            1898-02-09 nr. 71aanbesteding voor het maken van een werkplaats boj het nachtlegermagazijn te 's Gravenhage
            1898-02-15 nr. 24verslag betreffende een reis van Kapitein K.A.E.J. Meyboom van het 4e regiment infanterie naar Zwitserland
            1898-02-17 nr. 38nader onderzoek ingesteld naar de werking van de gassen der rookzwakke geschutlading op het open zandgat van het kanon van 8 cm
            1898-02-17 nr. 39beproeving van het gewijzigd richtvlak voorgesteld door de eerste luitenant L.A. van Rooyen
            1898-02-17 nr. 45werkzaamheden aan de werkplaats voor draagbare wapenen
            1898-02-18 nr. 11pioniersoefeningen van de detachementen der bezettingsbataljons van het wapen der infanterie gehouden van 23 juli tot 1 oktober 1897

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-02-18 nr. 49schietoefeningen van het 4de regiment vesting artillerie in 1897
            1898-02-18 nr. 52contracten betreffende de beschikbaarstelling van transportmiddelen ingeval van mobilisatie met stoombootmaatschappijen enz.
            1898-02-18 nr. 55diverse proces verbalen betreffende de overdracht en overname van archieven der genie te Brielle en Hellevoetsluis
            1898-02-21 nr. 50ontwerp wijziging van het reglement voor de hoofdcursus
            1898-02-22 nr. 14verslag betreffende de gehouden cursussen in de gymnastiek, het schermen en het zwemmen
            1898-02-22 nr. 37verslag van de werkzaamheden in de patroonfabriek in de maand janurari 1898
            1898-02-23 nr. 19practische schietoefeningen der pantserfort artillerie in 1897
            1898-02-23 nr. 58staten van gevonniste militairen
            1898-02-24 nr. 46geschil met A. Goossens te Venlo in de jaren 1878 1898 betreffende een watermolen en waterrechten
            1898-02-28 nr. 36ruiling van grond met de maatschappij "De Schelde" te Vlissingen
            1898-03-03 nr. 41voorschrift betreffende de wapens en schietoefeningen bij het korps genietroepen
            1898-03-03 nr. 42wijzigingen in het voorschrift tot het houden van veldmanoeuvres
            1898-03-03 nr. 58vuren met brisantgranaten in 1897
            1898-03-03 nr. 63wijziging van de schouderlappen op de kapotjassen en de mouwvesten
            1898-03-07 nr. 105staten van gevonniste militairen
            1898-03-07 nr. 20akte voor aankoop van grond toebehorende aan de Zuid en Noordspaandammerpolder
            1898-03-07 nr. 62wijziging van artt. 31 en 45 van de Spoorwegwet (Wet van 9 april 1875, S.67)
            1898-03-08 nr. 49herziening van reglementen van de vesting artillerie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-03-08 nr. 50snelvuurkanonnen van 6 cm op uitleggers en stoomboot
            1898-03-09 nr. 54inspecties van geweren M 71 van verschillende weerbaarheidsverenigingen
            1898-03-09 nr. 56rijproef met affuiten van 8 cm St. voorzien van Deense rem
            1898-03-10 nr. 21aanleg van 4 schietbanen op de Kemperheide bij Arnhem
            1898-03-10 nr. 27beproeving van gewijzigde quadranten
            1898-03-10 nr. 82plaatsen van loodsen voor het vullen van projectielen in de stelling van Amsterdam
            1898-03-10 nr. 85contract voor het bouwen van een stal c.a. voor hengsten te Bergen op Zoom
            1898-03-10 nr. 86contract voor het maken van nachtprivaten in de Willemskazerne te Gorinchem
            1898-03-11 nr. 28opruiming van het wrak van het houtenschip "De Onderneming" op de rede van Bruinisse
            1898-03-11 nr. 49voorschrift betreffende het gebruik van de inundatiesluis te Honswijk
            1898-03-12 nr. 82het maken van wachtposten bij spoorwegbruggen
            1898-03-14 nr. 40voorschrift betreffende de draagbare wapenen en de te houden schietoefeningen met het geweer K 95 bij de vesting artillerie
            1898-03-14 nr. 44wijzigingen in de handleiding voor het beheer enz. van het artillerie materieel van het veldleger
            1898-03-16 nr. 23beproeving van elektrische aanwijzen
            1898-03-16 nr. 7aankoop snelvuurkanon van 7,5 cm
            1898-03-17 nr. 50verslag van de werkzaamheden aan de werkplaatsen voor draagbare wapenen
            1898-03-17 nr. 51voorstel voor oefeningen van het 3e regiment vestingartillerie op de forten bij Pannerden en Westervoort

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-03-17 nr. 55beproeving van kardoezen
            1898-03-18 nr. 1oefeningen der vesting artillerie beperking van detacheringen, werkzaamheden enz,
            1898-03-18 nr. 80verslag van de in 1897 bij de Artillerie Schietschool gehouden oefeningen
            1898-03-18 nr. 92verslag van de afloop der lichting van 1897
            1898-03-19 nr. 31algemeen verslag over 1897 van het materieel voor het veldleger in de magazijnen opgelegd
            1898-03-22 nr. 24interpretatie van art. 3 van het reglement van administratie bij de landmacht (traktement van officieren, bevorderd tot een hogere rang)
            1898-03-24 nr. 44contract voor het maken van een bergplaats voor kazerne meubelen enz. te Assen
            1898-03-25 nr. 16voordracht van leden voor de commissie voor het afmenen van het eindexamen aan de Koninklijke Militaire Academie in het jaar 1898
            1898-03-26 nr. 53afwijzing van verzoek om schadevergoeding, na ingewonnen advies van de landsadvocaat
            1898-03-28 nr. 112verslag van de commissie tot bevordering van de paardenfokkerij in Gelderland betreffende de handelingen en lotgevallen in 1897
            1898-03-28 nr. 113verslag van de toestand van de paardenfokkerij in de provincie Zeeland in 1897
            1898-03-28 nr. 22voorstellen betreffende de praktische oefeningen voor 1898
            1898-03-28 nr. 35gewijzigd reglement betreffende de exercitie van de vesting artillerie, eerste gedeelte, zonder geschut
            1898-03-29 nr. 50de inrichting van het departement van Oorlog
            1898-03-30 nr. 30contract wijzigingen fundering enz, voor de werken bij de stelling van Amsterdam
            1898-03-30 nr. 37schietbanen te Harderwijk
            1898-03-30 nr. 43schietoefeningen van het korps pantserfort artillerie in 1897
            1898-03-31 nr. 15algemene regels betreffende de gang van zaken bij het departement van Oorlog
            1898-03-31 nr. 31contracten betreffende het maken van bomvrije gebouwen in de forten bij St. Aagtendijk, Velsen en Veldhuis

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-04-01 nr. 28voorschriften voor de regeling van de oefeningen bij de regimenten vesting artillerie en bij het korps pantserfort artillerie
            1898-04-02 nr. 32wijzigingen en vaststelling van de organisatie en inwendige dienst van het departement van Oorlog
            1898-04-05 nr. 13verslag betreffende hetgeen door de militaire paardenartsen is verricht inzake de gezondheidstoestand van legerpaarden in het algemeen
            1898-04-05 nr. 28proefneming met het braadfornuis
            1898-04-05 nr. 40wijzigingen betreffende het reglement van administratie bij de landmacht
            1898-04-06 nr. 22beproeving in de legerplaats bij Oldebroek van schermen tegen GKT vuur in 1897
            1898-04-07 nr. 32toestellen voor de regeling van het vuur uit vestinggeschut
            1898-04-09 nr. 61verslag betreffende de uitkomsten verkregen bij schietproeven, genomen met Nobelbuskruit van 2x2x2 m in de kanon van 15 cm L/24, 12 cm en 10 cm
            1898-04-12 nr. 43aanbesteding voor het bouwen van een brugwachterswoning bij de brug over de voorgracht buiten de Utrechtse Poort
            1898-04-12 nr. 51aanwijzingen betreffende het gebruik van de schietbanen te Deventer en de daarop te treffen regeling van enkele schietoefeningen
            1898-04-12 nr. 54gewijzigd ontwerp contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort aan de St Aagtendijk (2e Gedeelte)
            1898-04-12 nr. 69wijziging in de voorschriften inzake militaire kleding en uitrustingsstukken bij de marechaussee
            1898-04-13 nr. 46wijzigingen inzake de reglementen op de inwendige dienst
            1898-04-14 nr. 57wijziging in de regeling van het militair vervoer over de spoorwegen
            1898-04-14 nr. 66jaarverslag betreffende bewaarplaatsen van ontplofbare stoffen
            1898-04-15 nr. 120verplaatsingen van artillerie inrichtingen naar de Hembrug
            1898-04-15 nr. 82overbrenging van het graf van wijlen de luitenant generaal Baron Kraijenhoff
            1898-04-16 nr. 11stafoefeningen en tactische verkenningsreis van de Generale Staf in 1898
            1898-04-16 nr. 30herziening der exercitie reglementen voor de veld en rijdende artillerie
            1898-04-16 nr. 32reglementen voor de veld en rijdende artillerie
            1898-04-19 nr. 35beproeving van de afstandsmeter Ranneft Model 97 te Hoek van Holland
            1898-04-21 nr. 45verslag korps genietroepen over 1897
            1898-04-21 nr. 52aanvulling en verhoging van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting voor dienstjaar 1898
            1898-04-22 nr. 4staten van gevonniste militairen
            1898-04-22 nr. 51voorstellen tot het houden van practische oefeningen bij het korps pontonniers in het jaar 1898
            1898-04-22 nr. 55contract voor het maken van een aanlegsteiger en van smalspoor ten behoeve van de artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1898-04-23 nr. 109kazernebouw te Hilversum
            1898-04-23 nr. 68jaarverslag van de directeur van het krijgsgeschiedkundig archief

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-04-25 nr. 126ontwerp bestek herstellingen forten St. Andries, de Blauwe Sluis en Orthen
            1898-04-26 nr. 44verslag omtrent de toestand van het wapen der artillerie op 31 december 1897
            1898-04-27 nr. 101praktische oefeningen van de leerlingen van de Hogere Krijgsschool in 1998
            1898-04-27 nr. 9aanvulling en verhoging van hoofdstuk VIII van de staatsbegroting voor het dienstjaar 1898
            1898-04-29 nr. 33voorschrift betreffende het baden van militairen
            1898-04-29 nr. 34wijzigingen in het handboek voor de pontonniersdienst
            1898-04-29 nr. 57jaarverslag van het materieel
            1898-04-29 nr. 73wijziging van het algemeen reglement voor het vervoer op spoorwegen
            1898-04-30 nr. 14practische oefeningen voor cadetten der Koninklijke Militaire Academie
            1898-05-05 nr. 37aanbesteding voor het inrichten van de kazerne St. Agatha te Delft tot militair hospitaal
            1898-05-05 nr. 51goedkeuring distinctief teken voor de rijwielen bij de regimenten infanterie
            1898-05-05 nr. 71instructie voor de chefs der staven bij de divisies infanterie
            1898-05-07 nr. 56schietbanen te Amsterdam
            1898-05-07 nr. 57oprichting van een munitiemagazijn te Amersfoort
            1898-05-09 nr. 18akte wegens aankoop grond langs de gemeenschapsweg Uithoorn Kudelstaart toebehorende aan de N.V. Maatschappij tot Droogmaking van het zuidelijk deel der Legmeerplassen
            1898-05-10 nr. 53practische oefeningen van het korps genietroepen in de legerplaats bij Zeist
            1898-05-12 nr. 37voorschrift omtrent het gebruik van de Inundatiesluis te Horswijk
            1898-05-12 nr. 83opgave van enige bewaarplaatsen voor ontplofbare stoffen, behorende bij brief van de kapitein, belast met het toezicht op de bewaarplaatsen
            1898-05-13 nr. 2staten van gevonniste militairen
            1898-05-14 nr. 75aanbesteding voor het bouwen van een nieuw kantinegebouw op het zuidelijk gedeelte van de binnenplaats van het kazerne emplacement te Roermond
            1898-05-14 nr. 91diverse aardwerken bij het fort Velsen en extra uitgaven voor contractwijzigingen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-05-14 nr. 121veldoefeningen van de 3de divisie infanterie in 1897
            1898-05-16 nr. 51examenverslag van het overgangsexamen van de opzichtcursus 1896 1898
            1898-05-18 nr. 102rijkundige oefeningen met de officieren van het korps genietroepen
            1898-05-20 nr. 82vrijwillige oefeningen in de wapenhandel gedurende de winter 1897 1898
            1898-05-21 nr. 2militaire bijstand bij de inhuldiging te Amsterdam
            1898-05-23 nr. 93wijzigen van ransels
            1898-05-23 nr. 94jaarlijks verslagen van weerbaarheidsvereenigingen
            1898-05-25 nr. 62wijziging van het schietterrein op de Gelderse Heide
            1898-05-26 nr. 111contract voor het doen van voorzieningen aan de kazernes te Lent en Pannerden
            1898-05-26 nr. 112contract voor het doen van voorzieningen aan kazernegebouwen te Maastricht
            1898-05-26 nr. 113aanbesteding voor het aanleggen en verbeteren van wegen naar en in het schietkamp der infanterie bij Harskamp
            1898-05-26 nr. 124onderzoek naar de schietbaan Teuge bij Deventer

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-05-27 nr. 46rekeningen en verantwoording van het fonds voor onderofficieren enz. over 1897

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-05-27 nr. 113oefeningen van het reservekader gedurende april 1898
            1898-05-27 nr. 78reglementen der vesting artillerie
            1898-05-28 nr. 31verantwoordingen van wapenen en ledergoed der schutterijen over 1897
            1898-05-31 nr. 105commentaar op de practische oefeningen nabij de garnizoenen
            1898-06-01 nr. 10regeling van het voorbereidend militair onderricht
            1898-06-01 nr. 35ontploffing in de buskruitfabriek te Muiden
            1898-06-01 nr. 74het oprichten van een munitiemagazijn te Amersfoort
            1898-06-02 nr. 49schietoefeningen met de kanonnen 8 cm st. in 1897
            1898-06-04 nr. 127machtiging tot beproeving van kanon van 12 cm
            1898-06-04 nr. 96jaarverslagen weerbaarheidsverenigingen
            1898-06-06 nr. 57herdruk van het reglement op de inwendige dienst der infanterie
            1898-06-09 nr. 20wijziging in het werkplan 1898 voor de afwerking van forten in de Stelling van Amsterdam: schietgaten voor mitrailleurs
            1898-06-11 nr. 32contract voor het bouwen van een loods voor artillerie materieel op het fort aan de Klop
            1898-06-14 nr. 22staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-06-15 nr. 8rekeningen van uitgaven betreffende de dienst van 1896
            1898-06-16 nr. 65veldoefeningen van de 2de en van de 3de devisie infanterie
            1898-06-18 nr. 4verslag van de verrichtingen gedurende het 2de halfjaar 1897 van de Permanente Militaire Spoorwegcommissie
            1898-06-20 nr. 29contract voor het bouwen van een kantine gebouw op het kazerne emplacement te Roermond
            1898-06-21 nr. 27oprichting van een bergplaats voor vluchtige producten
            1898-06-21 nr. 7militaire bijstand te Scheveningen
            1898-06-22 nr. 50onderhandelingen met de firma Krupp over de levering van snelvuurkanonnen
            1898-06-23 nr. 73aanvulling van de voorschriften voor de veiligheidsmaatregelen bij het vuren uit kustgeschut
            1898-06-27 nr. 101veldoefeningen in 1897
            1898-06-30 nr. 129overdracht van het maritiem etablissement "Willemsoord" te Den Helder
            1898-06-30 nr. 13jaarverslag van de directeur van het Krijgsgeschiedkundig Archief
            1898-06-30 nr. 85verslagen van proefnemingen met mitrailleurs op roeiboten en met mitrailleur affuiten
            1898-06-30 nr. 88practische oefeningen in de legerplaats bij Oldebroek in 1897
            1898-06-30 nr. 91beproeving van automatische tempeersleutel "Ortt" en van gewijzigde projectiedragers
            1898-07-02 nr. 29schietoefeningen van het 4e regiment vestingartillerie in 1897
            1898-07-02 nr. 39proefneming met parkwagens en transportwagens
            1898-07-02 nr. 42aanbesteding voor het maken van een bergplaats op het terrein van de artillerie inrichting aan de Hembrug
            1898-07-02 nr. 48contract voor het aanleggen en verbeteren van wegen naar en in het schietkamp der infanterie bij de Harskamp
            1898-07-04 nr. 30practische oefeningen van de korpsen bereden artillerie en van het korps pontonniers in 1897
            1898-07-04 nr. 31rijproef met gewijzigde kardoezen van 8 cm St. van 0.48
            1898-07-06 nr. 48aankoop van grond oude gemeente Naarden
            1898-07-06 nr. 90oefeningen gehouden met officieren in het kader der dienstdoende schutterij te Nijmegen 1897 1898

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-07-08 nr. 38wijzigingen voor het handboek voor de veld en de rijdende artillerie, tweede deel
            1898-07-08 nr. 8herdruk van het reglement op de inwendige dienst der infanterie
            1898-07-08 nr. 93regeling voor de bewapening van fouriers
            1898-07-14 nr. 87het bouwen van een schietkanon te Amsterdam
            1898-07-15 nr. 12behandeling van aanvragen om militaire bijstand
            1898-07-15 nr. 138verkorting van eerste oefeningstijd
            1898-07-15 nr. 54aankoop van grond voor het inrichten van een schietkamp der infanterie bij Harskamp
            1898-07-15 nr. 61kleding door de infanterie te dragen bij de intocht van Hare Majesteit
            1898-07-19 nr. 1staten van gevonniste militairen
            1898-07-19 nr. 12deelname van het infanteriekorps Leiden aan de inhuldigingsfeesten, met foto's
            1898-07-19 nr. 29wijziging van de tabel voor werving voor het korps mariniers
            1898-07-19 nr. 55circulaire van bijschrijving van het memoriaal voor de officieren der genie 1 05 1897 30 april 1898
            1898-07-23 nr. 11beproeving met de Berthonboot na terugkomst van deze uit Delft
            1898-07-25 nr. 91voorschrift betreffende het verstrekken en verantwoorden van munities tot draagbare vuurwapenen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-07-25 nr. 102practische oefeningen van het korps genietroepen 1e t/m 10e compagnie over 1897

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-07-28 nr. 9verslag van Nederlands Volkslied door L. Noest
            1898-08-03 nr. 42ontwerp reglement op de exercities der genie troepen
            1898-08-03 nr. 53schietoefeningen van het 4e regiment vesting artillerie in 1895
            1898-08-08 nr. 138inspectieverslag over het materieel voor brugvernielingen
            1898-08-09 nr. 2verslag van het in Nederlands Indië gehouden toelatingsexamen tot de Cadettenschool in 1898
            1898-08-12 nr. 59wijziging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1897
            1898-08-12 nr. 73ontwerp procesverbaal van overdracht en overname van het noord oostelijke gedeelte van het exercitie of schietterrein te Ginniken en Bavel
            1898-08-13 nr. 98algemeen verslag betreffende de voltooiing van het vestingstelsel
            1898-08-15 nr. 1programma's inhuldigingsfeesten Amsterdam en 's Gravenhage
            1898-08-15 nr. 2wijziging van de fourage
            1898-08-16 nr. 39schietoefeningen te fort Pannerden
            1898-08-16 nr. 72verslag omtrent de toestand van de weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht
            1898-08-20 nr. 104contract voor het maken van een bergplaats voor vluchtige producten op het terrein der artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1898-08-20 nr. 113jaarverslag van de weerbaarheidsvereniging van de Kinderdijk en Amsterdam
            1898-08-20 nr. 115staten van gevonniste militairen
            1898-08-23 nr. 61jaarverslag der artillerieinrichtingen over 1897
            1898-08-24 nr. 27verzameling van de uitkomsten der schietoefeningen bij het leger
            1898-08-25 nr. 22verslag eindexamen cadetten Koninklijke Militaire Academie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-08-30 nr. 24verslagen betreffende de huishoudelijke scholen bij de korpsen
            1898-08-30 nr. 32beheer en onderhoud van draagbare wapens en de wijziging op het reglement betreffende onderhoud en beheer van de draagbare wapens
            1898-08-30 nr. 59ruiling van grond met de gemeente 's Hertogenbosch
            1898-09-03 nr. 31weduwen en wezenkas; bijslag op pensioen en onderstand
            1898-09-03 nr. 97rapport omtrent een opvouwbaar rijwiel, met foto's
            1898-09-12 nr. 28beproeving van toestellen tot het regelen van het vuur uit vestinggeschut
            1898-09-12 nr. 34proeven met ransels waaraan een steunhaak met riempje is aangebracht
            1898-09-14 nr. 31beproeving van een kanon van 75 cm L/28
            1898-09-17 nr. 107verslag internationale tentoonstelling van bakkerij, maalderij en kookkunst te 's Gravenhage
            1898-09-17 nr. 5krijgshistorische nasporingen 3e jaarverslag 1897
            1898-09-19 nr. 42onderzoek van een koepelafstandsmeter
            1898-09-22 nr. 13staten van gevonniste militairen
            1898-09-23 nr. 47koopakte voor de aankoop van grond in de gemeente Ede
            1898-09-23 nr. 55wijziging van de statuten der weduwen en wezenkas voor officieren van de landmacht
            1898-09-24 nr. 32verslag van de directie weduwen en wezenkas
            1898-09-24 nr. 61administratie bij staven van het leger in oorlogstijd

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-09-26 nr. 31verslagen betreffende de uitgaven over de dienstjaar 1896
            1898-09-26 nr. 71aanvulling en verhoging van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting van het dienstjaar 1898
            1898-09-27 nr. 19aanbesteding tot het maken van bomvrije gebouwen in het fort bij de Liebrug en in het fort bij Penningsveer
            1898-09-27 nr. 20vergroting van het oefeningsterrein het Wechelerveld bij Deventer
            1898-09-28 nr. 24krijgsgeschiedkundig archief 3e jaarverslag
            1898-09-28 nr. 32wijziging van het reglement voor de Koninklijke Militaire Academie
            1898-09-28 nr. 46gewijzigde richtmiddelen voor de kanonnen van 15 cm
            1898-09-30 nr. 63nota betreffende de muziekkorpsen bij het Nederlands leger
            1898-09-30 nr. 75elevatieboog met wijzer voor de kanonnen van 24 cm
            1898-10-03 nr. 39inspectieverslag van de commandant der 2e divisie infanterie
            1898-10-03 nr. 49contract voor het maken van artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1898-10-04 nr. 33gewijzigde reglement op de inwendige dienst der infanterie (1898)
            1898-10-05 nr. 45wijziging in het reglement op de inwendige dienst der infanterie
            1898-10-05 nr. 5verslag der Permanente Militaire Spoorwegcommissie over het 1e halfjaar 1898
            1898-10-07 nr. 31afstandsmeters forten Kijkduin en Erfprins
            1898-10-10 nr. 48suikerproef bij rijwielen
            1898-10-11 nr. 18wachtdienst op en afsluiting van het terrein op het fort Blauwkapel
            1898-10-11 nr. 23geneeskundig advies over beoefening van de looppas met open of gesloten mond
            1898-10-12 nr. 49wijzigingen van de voorwaarden van de buskruitfabriek Muiden
            1898-10-12 nr. 69contract voor de levering van snelvuurkanonnen 6 cm
            1898-10-12 nr. 98rapport over de geschiktheid van baai als grondstof voor de vervaardiging van mouwvesten of buizen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-10-13 nr. 103proeven met raderbaren "De Mooij" tot het vervoeren van munitie enz.
            1898-10-13 nr. 115staten van gevonniste militairen
            1898-10-13 nr. 21beschrijvingslijsten van het geschut over het jaar 1897
            1898-10-15 nr. 23contract voor de levering van elementen tot snelvuurkanonnen
            1898-10-15 nr. 26aankoop van grond voor het inrichten van schietkamp voor de infanterie bij de Harskamp
            1898-10-19 nr. 30voordracht tot het bepalen van de lichting miliciëns van 1889
            1898-10-21 nr. 1beproeving van staten GKT van 12 cm L
            1898-10-21 nr. 58koopaktes van terreinen bij Harskamp
            1898-10-21 nr. 59bouw van een fouragemagazijn te Amersfoort
            1898-10-22 nr. 42regeling van verlof van officieren in garnizoenen
            1898-10-24 nr. 34programma's van examen tot eht verkrijgen van een graad bij de vesting artillerie
            1898-10-25 nr. 74voorschriften van de afschaffing van de dienstvervanging bij de militie
            1898-10-28 nr. 22jaarverslag van de Nederlandse Bond van Oud onderofficieren
            1898-10-28 nr. 42benoeming der vaste commissiën van herkeuring van fourage
            1898-10-28 nr. 45contract tot het bouwen van bomvrije gebouwen in het fort bij de Liebrug
            1898-10-28 nr. 46contract tot het bouwen van bomvrije gebouwen in het fort bij Penningsveer

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-10-29 nr. 37overzicht van buitengewone uitgaven voor de dienst van de genie over 1899
            1898-11-01 nr. 33benoeming van leden in een commissie in de samensmelting van de onderofficierenkaders van het leger hier te lande en van dat in Nederlands Indië
            1898-11-02 nr. 8inspectie geweren M.71 in bruikleen geweest bij schutterijen gedurende de zomeroefeningen van 1897
            1898-11-03 nr. 85koopakte betreffende de aankoop van terrein voor het schietkamp der infanterie bij Harskamp
            1898-11-04 nr. 41wijziging van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting over 1897
            1898-11-05 nr. 28jaarlijkse rekening en verantwoording van de directie der weduwen en wezenfonds over 1897
            1898-11-05 nr. 40wijziging van houtenfouchalen tot richtspiegels
            1898-11-08 nr. 60aankoop van grond voor de inrichting van een permanent schietkamp voor de infanterie bij de Harskamp
            1898-11-09 nr. 46wijziging van het reglement voor de geneeskundige dienst bij de landmacht in tijd van vrede
            1898-11-09 nr. 56verbod op het drijven van handel door een militair
            1898-11-09 nr. 66overzicht van de munities der batterijen veld en rijdende artillerie
            1898-11-09 nr. 70boezemsluis van het Waterschap "de Noordsluis" te Brielle
            1898-11-12 nr. 23beproeving aan een snelvuurkanon van 7,5 cm
            1898-11-15 nr. 60overname van een gedeelte van de westelijke dijk van het Noordhollands Kanaal
            1898-11-15 nr. 63aanleg van een telefoon verbinding ten behoeve van de kustbewaking
            1898-11-15 nr. 8wijziging van het reglement betreffende werklieden bij der artillerie inrichtingen
            1898-11-15 nr. 9onderzoek naar de oorzaken van beschadiging, ontstaan aan kanonnen van 8 cm Br. te Amsterdam bij het doen van losse schoten met rookzwak buskruit
            1898-11-17 nr. 83oefening op de heide van het 7e regiment infanterie
            1898-11-18 nr. 37beproeving van de geweren M 71 ten behoeve van de dienstdoende schutterij te Vlaardingen
            1898-11-18 nr. 60voorschrift op het slopen van vuurwerken en het ledigen van projectielen
            1898-11-18 nr. 64wijziging van het reglement betreffende de werklieden bij de centrale magazijnen van militaire kleding en uitrusting en bij 's Rijks magazijn van geneesmiddelen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-11-19 nr. 34contract voor het doen van voorzieningen aan sluizen in de rechter Vechtdijk
            1898-11-19 nr. 36contract voor het leveren van een pompinstallatie te Nieuwe Meer
            1898-11-19 nr. 97aankoop van grond voor het inrichten van een schietkamp der infanterie bij de Harskamp
            1898-11-21 nr. 46wijziging in het plan van de buskruitfabriek te Nieuwer Amstel
            1898-11-23 nr. 37ligging van de oorlogstelegraafkabel te Den Helder
            1898-11-23 nr. 85proefnemingen met tijdschokbuizen van 8 cm
            1898-11-23 nr. 88proefnemingen met wagens van de telegraafdienst te velde
            1898-11-25 nr. 65wijziging van de schouderlappen op de mouwvesten van de miliciens der lichtingen 1892, 1893 en 1894
            1898-11-26 nr. 1schietcursus bij de Normaal Schietschool
            1898-11-26 nr. 122wijziging van het reglement voor de Koninklijke Militaire Academie
            1898-11-26 nr. 123dodelijk ongeval door buitengewoon voorval te Utrecht
            1898-11-29 nr. 13contract met betrekking tot het maken van telegrafische en telefonische verbindingen aan verdedigingswerken in de stelling van Amsterdam
            1898-12-01 nr. 18voorschriften met betrekking tot de nationale militie na afschaffing van de dienstvervanging
            1898-12-01 nr. 19diverse koopaktes voor het inrichten van een permanente schutskamp der infanterie te Harskamp
            1898-12-02 nr. 104staten van gevonniste militairen
            1898-12-02 nr. 49benoeming lid oorlogstelegraafcommissie
            1898-12-03 nr. 48aankoop van grond ten behoeve van het maken van een schietbaan der infanterie bij Harskamp
            1898-12-07 nr. 39nadere wijzigingen in het reglement op de exerciteën der vesting artillerie, tweede gedeelte, exercitie met geschut. I het vestinggeschut met aanhangsel

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-12-07 nr. 103lichting van schotbalken in de Zuider Lingesluis bij Asperen
            1898-12-09 nr. 30wijziging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienst jaar 1897
            1898-12-09 nr. 72ontwerpcontracten betreffende inundatiekade nabij bastion Dirk Admiraal
            1898-12-12 nr. 1vermindering van dienstcorrespondentie
            1898-12-12 nr. 33algemeen verslag over 1897 van het fonds ter aanmoediging en ondersteuning van de gewapenden dienst in de Nederlanden
            1898-12-12 nr. 41aankoop van terrein bij het militair hospitaal te 's Gravenhage
            1898-12-15 nr. 17oefeningen van dienstdoende schutterijen met behulp van personeel van het leger
            1898-12-16 nr. 27aankoop van grond voor het inrichten van een schietkamp der infanterie bij Harskamp
            1898-12-19 nr. 43wetsontwerp tot nadere wijziging der inkwartieringswet
            1898-12-20 nr. 4door de 3e divisiën infanterie gehouden veldoefeningen op groote schaal in het jaar 1898
            1898-12-22 nr. 42aankoop van grond voor de inrichting van een schietkamp der infanterie bij Harskamp
            1898-12-22 nr. 43aankoop van grond voor de inrichting van een schietkamp der infanterie bij Harskamp
            1898-12-23 nr. 76aankoop van grond voor het inrichten van een schietkamp der infanterie bij Harskamp
            1898-12-24 nr. 51wijziging van kasboek van het korps (bataljon enz)
            1898-12-24 nr. 55verslagen van opleiding van het reserve kader
            1898-12-27 nr. 111oefening van personeel van de geneeskundige dienst in 1898
            1898-12-27 nr. 128schietgaten voor snelvuurkanonnen bij fort Velsen
            1898-12-27 nr. 93gezondheidsschadende werkzaamheden bij de buskruitfabriek
            1898-12-28 nr. 5contract tot het maken van 2 bergplaatsen voor dynamiet
            1898-12-28 nr. 9voorschrift voor de eindkeuring van de hofkoepels
            1898-12-29 nr. 102onbekwaam stellen van kanonnen van 8cm brons
            1898-12-29 nr. 47aankoop grond voor het inrichten van een permanent schietkamp der infanterie te Harskamp
            1898-12-29 nr. 84aanleg spoorwegverbinding naar Harskamp
            1898-12-31 nr. 102staten van wijzende de soort en het aantal kleding en uitrustingsstukken voor onderofficieren en minderen tot de voor Oost en West Indië bestemde suppletie troepen
            1898-12-31 nr. 20contract voor het wijzigen van het schietterrein op de Galdersche Heide bij Breda
            1898-12-31 nr. 21contract voor het aanleggen van vier schietbanen bij Arnhem
            1898-12-31 nr. 58contract voor het oprichten van gebouwen, schietbanen en kampinrichtingen in het schietkamp der infanterie bij Harskamp

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1898-12-31 nr. 103staat van de kleding en uitrustingsstukken, waarvan de onderofficieren en soldaten in 1889 voorzien moeten zijn
            1898-12-31 nr. 104wijzigingen van voorschriften betreffende de wapenen en schietoefeningen bij de infanterie 1896
            1898-12-31 nr. 112aanleg van schietbanen op de Kemperberger Heide
            1898-12-31 nr. 113beproeving met het schieten met kustgeschut
            1898-12-31 nr. 115beproeving met brisantgranaten
            1898-12-31 nr. 124staten van gevonniste militairen
            1898-12-31 nr. 138legger van reglementen enz. bijgewerkt tot 31 12 1898
            1898-12-31 nr. 139wijziging van opgaven van kaarten
            1899-01-02 nr. 23wijziging van het reglement van de indeling van de lichting van 1899
            1899-01-03 nr. 21wetsontwerp tot vaststelling van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting voor 1899
            1899-01-03 nr. 34beproeving van buskruit voor lange kanonnen van het vestinggeschut
            1899-01-03 nr. 42ruiling grond met de gemeente 's Hertogenbosch
            1899-01-05 nr. 51voorschrift op het slopen van vuurwerken en het ledigen van projectielen
            1899-01-05 nr. 53wijziging bestek voor reinigingsgebouwen bij de kazerne "de Lange Stallen" te Breda
            1899-01-05 nr. 54inspectieverslag over kleding van de 1e divisie infanterie
            1899-01-06 nr. 73wijziging van instructies inzake de dienstcorrespondentie bij de infanterie en de artillerie
            1899-01-07 nr. 55schietproeven te Meppen op nikkelstaalplaten, met foto's
            1899-01-10 nr. 43beproeving van tappen in sluitstukken en afsluitplaten van 8 cm staal
            1899-01-12 nr. 47aanleg van vier schietbanen voor de infanterie op de Kemperberger Heide
            1899-01-12 nr. 60overeenkomst voor de telefoonverbinding van het nachtlegermagazijn te 's Gravenhage
            1899-01-13 nr. 34wijziging van de kragen van de kortjassen
            1899-01-13 nr. 36regeling ter voorkoming van belemmering van de schietoefeningen der kust en pantserfort artillerie door vissers

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-01-14 nr. 75wijziging van de voorschriften regelende de formaliteiten bij het stellen en opheffen van zekerheid ten behoeve van de Staat in acht te nemen
            1899-01-14 nr. 88regeling beheer kantines en inrichting van de legerplaats Harskamp
            1899-01-16 nr. 2contract tot het bouwen van bomvrije ruimten te Spaarndam
            1899-01-18 nr. 28ontwerp reglement op de militaire bakkerijen
            1899-01-19 nr. 66numerieke opgaven betrekkelijk de kennis van het lezen en schrijven van in 1898 ingelijfde miliciens
            1899-01-19 nr. 78staten van gevonniste militairen
            1899-01-23 nr. 30algemeen verslag van de Koninklijke Militaire Academie over het jaar 1898
            1899-01-24 nr. 2algemeen verslag betreffende de inrichtingen van militair onderwijs over het leerjaar 1897 1998
            1899-01-25 nr. 13verslag over toepassing voorwaarden bij het reservekader
            1899-01-25 nr. 43aanleg electrische verlichting fort IJmuiden
            1899-01-25 nr. 46aanleg slaperdijk langs de Butteroorderweg in de Stammeerpolder
            1899-01-26 nr. 21wijziging der voorwaarden voor de oprichting van en aan het reglement betreffende de veiligheid in de buskruitfabriek "de Krijgsman" te Muiden
            1899-01-26 nr. 69inspectieverslag 1e divisie betreffende klachten over onvoldoende inrichting van gebouwen
            1899-01-27 nr. 32wijziging van het voorschrift omtrent het instructie bataljon

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-02-02 nr. 10contract tot het bouwen van bomvrije ruimte in het fort St. Aagendijk
            1899-02-02 nr. 111proefneming met gaolinevulling van rijwielbanden
            1899-02-02 nr. 79procesverbaal van overdracht en overname van een gedeelte van het exercitie afschietterrein in het Mastbosch te gemeente Ginniken en Bavel
            1899-02-04 nr. 137beproeving der richtwijze 'van Lijnden"
            1899-02-06 nr. 32oefeningen in het batterijbouwen, het vervoer van zwaar geschut in de stelling van Amsterdam in 1897
            1899-02-07 nr. 37wijziging kledingvoorschrift officieren bereden wapens
            1899-02-08 nr. 58schietproef met brisantgranaten (gevuld met picrinezuur) van 15 cm Koper en Mr, zonder buskruitvulling, verschoten uit het kanon van 15 cm
            1899-02-08 nr. 9geschil over het onderhoud van werken aan de sluis der gemeente Utrecht te Vreeswijk
            1899-02-09 nr. 1beschikbaarstelling van gelden op de begroting dienst 1898 van het VIIIste hoofdstuk en vestingstelsel
            1899-02-10 nr. 58onderzoek van het marcheren volgens het stelsel van de Franse commandant Raoul (marche en flexion)
            1899-02-11 nr. 26wijziging in een voorschrift betreffende de wapenen en schietoefeningen bij het korps pontonniers en torpedisten
            1899-02-11 nr. 32schietproeven met het kanon van 12 cm
            1899-02-11 nr. 83oefeningen in de legerplaats bij Oldebroek in 1898
            1899-02-14 nr. 19tweede locaalspoorweg van Haarlem naar Zandvoort
            1899-02-17 nr. 1oefeningen met bewapende uitleggers
            1899-02-17 nr. 47wijziging in het handboek tot vervaardiging van ernstvuurwerken
            1899-02-18 nr. 122circulaire betreffende snelvuurmaterieel van 7,5 cm L/30
            1899-02-18 nr. 88beproeving van schermen tegen G.K. 1 vuur te Oldebroek
            1899-02-20 nr. 46beperking van de wachtdiensten bij de 3e militaire afdeling
            1899-02-21 nr. 86staten van gevonniste militairen
            1899-02-23 nr. 35aanvulling en wijzigingen in het reglement op de inwendige dienst der veld en rijdende artillerie
            1899-02-24 nr. 23aanbesteding voor het maken van artillerie inrichtingen aan de Hembrug

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-02-24 nr. 47verslag gymnastiek , scherm en zwemcursussen aan de normaal schietschool
            1899-02-25 nr. 50inventarissen van rijkseigendommen
            1899-02-25 nr. 71administratie bij het hoofdkwartier in oorlogstijd
            1899-02-25 nr. 99verslag betreffende de toestand van de geneeskundige dienst der landmacht op 31 12 98
            1899-02-27 nr. 12contract tot het maken van bomvrije gebouwen in de positie van Spaarndam
            1899-02-27 nr. 72ontwerp betreffende het inrichten van het arsenaal tot bureaus voor de directie der artillerie inrichtingen te Amsterdam
            1899-02-28 nr. 40jaarverslag van de dienstdoende schutterij te 's Gravenhage officieren schietgezelschap
            1899-03-01 nr. 32wijziging in de staf van de infanterie
            1899-03-01 nr. 35gewijzigde organisatie van het wapen der artillerie
            1899-03-01 nr. 43uitslag proefneming aftrekken bij veldgeschut
            1899-03-02 nr. 50voorschrift betreffende het nummeren bij het wapen der infanterie
            1899-03-02 nr. 61beproeving met luchtballons
            1899-03-03 nr. 31detachering van cadetten der genie in het jaar 1898
            1899-03-04 nr. 33krijgsgeschiedkundige nasporingen Atlas van Halma
            1899-03-04 nr. 43schietproef met een kanon van 24 cm
            1899-03-04 nr. 45brandvoorschriften
            1899-03-06 nr. 40jaarverslag van de in 1898 gehouden oefeningen van de artillerie schietschool, met foto's
            1899-03-06 nr. 46veldverkenning met behulp van fotografie bij de veldartillerie, met foto's
            1899-03-07 nr. 41inspectieverslag over de geweren in gebruik bij weerbaarheids verenigingen
            1899-03-11 nr. 56oprichting van een schietkamp te Harskamp

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-03-13 nr. 37vergelijkend overzicht van de uitwerking, verkregen met G vuur, bij de oefeningen der Artillerie Schietschool gedurende de jaren 1889 1896
            1899-03-15 nr. 25verslag van krijgsgeschiedkundige nasporingen over het oorlogsjaar 1799
            1899-03-15 nr. 66contract tot het maken van een schijvenloods op het terrein fort "Kijk in de Pot"
            1899-03-16 nr. 113staten van gevonniste militairen
            1899-03-16 nr. 77verslag van oefeningen nachtelijk vuren door de vestingartillerie in de legerplaats bij Oldebroek
            1899-03-16 nr. 90verslag betreffende de werkzaamheden in de werkplaatsen voor draagbare wapens
            1899-03-17 nr. 45uitspraak n.a.v. het geschil over het onderhoud van werken aan de sluis der gemeente Utrecht te Vreeswijk
            1899-03-20 nr. 27wijzigingen in de voorwaarden van militaire bijstand tot handhaving of herstel van de openbare orde
            1899-03-20 nr. 29wijzigingen in het reglement op de inwendige dienst der infanterie
            1899-03-21 nr. 17schietoefeningen met oefeningskanonnen te Hoek van Holland
            1899-03-21 nr. 18bestek en voorwaarden voor het maken van een bergplaats voor vluchtige producten op het terrein der artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1899-03-21 nr. 24overlijden van een cadet tijdens een mars
            1899-03-21 nr. 9verslag proefneming met brisantgranaten
            1899-03-24 nr. 36schietproeven op de pantserforten
            1899-03-24 nr. 57contract tot het bouwen van loodsen voor geniematerieel te Groningen
            1899-03-24 nr. 59contract tot het maken van een nieuw cellengebouw te Gouda
            1899-03-25 nr. 39circulaire over de oefeningen bij de garnizoenen te houden bij het regiment vesting artillerie in 1899
            1899-03-25 nr. 42kazerne voor de veld artillerie te Bergen op Zoom
            1899-03-27 nr. 6contract tot het bouwen van een gymnastiek schermzaal te Deventer
            1899-03-29 nr. 13lidmaatschap commissie voor de bibliotheek van het departement van Oorlog
            1899-03-29 nr. 15voorstel tot wijziging van aantekening (2) op art. 114 van het reglement voor de garnizoensdienst
            1899-03-29 nr. 16wijziging uitvoeringsbepalingen van de instructies van de commandant van de vesting artillerie en van de commandant van de bereden artillerie
            1899-03-29 nr. 28inhouding op soldij
            1899-03-29 nr. 64verslag van de militaire waarborgmaatschappij "Onderlinge Voorzorg"
            1899-03-29 nr. 68verslag van hetgeen door de militaire paardenartsen gedurende het jaar 1898 is verricht en tevens een kort overzicht over de gezondheidstoestand van de legerpaarden in het algemeen
            1899-04-04 nr. 116beproeving van een chronograaf (snelheidsmeter) "Schmidt"
            1899-04-06 nr. 41verslagen omtrent de ontwerp schootstafels voor de mortieren
            1899-04-06 nr. 42schietoefeningen van het korps pantserfort artillerie in 1898
            1899-04-07 nr. 1bebouwing van het terrein nabij het militair hospitaal te Leiden
            1899-04-07 nr. 31wijziging van het reglement voor de garnizoensdienst
            1899-04-07 nr. 38wijziging van de Y vestingblokken

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-04-08 nr. 39wijziging van de organisatie van het wapen der artillerie
            1899-04-10 nr. 13contract tot het maken van loodsen in de polder Oostzaan en aan de Slochterbrug
            1899-04-12 nr. 70aankoop van terreinen bij het militair hospitaal te 's Gravenhage
            1899-04-13 nr. 15balans voor 1 januari 1899 van de weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht
            1899-04-13 nr. 90halfjaarlijks verslag van de Permanente Militaire Spoorwegcommissie
            1899-04-14 nr. 32oproep in de werkelijke dienst van verlofgangers voor herhalingsoefeningen
            1899-04-15 nr. 5aanbesteding tot het maken van een grindweg door de Buitenlanden onder Assendelft
            1899-04-15 nr. 75voorlopige aankoop van terrein bij de kazerne te Dordrecht
            1899-04-17 nr. 20wijzigingen in het vervolg op de handleiding voor de officieren van wapening en de meesters geweermaker en zwaardveger; geweren M. 95 en karabijen M. 95 (1898)
            1899-04-17 nr. 22krijgsgeschiedkundige nasporingen; beschrijving van de veldtocht van 1815
            1899-04-17 nr. 43wijziging van onderofficierslaken
            1899-04-17 nr. 69overdracht van de vestingwal te Gorinchem ten behoeve van de aanleg van het Merwedekanaal
            1899-04-18 nr. 38gewijzigde maatregelen voor de indeling van lotelingen van het reservekader
            1899-04-19 nr. 31contract tot het maken van een bureel en gymnastiekgebouw te Assen
            1899-04-21 nr. 27verslag van de werkzaamheden verricht in de patroonfabriek
            1899-04-22 nr. 14contract voor het maken van telegrafische en telefonische verbindingen tussen verdedigingswerken in de stelling van Amsterdam
            1899-04-22 nr. 32beproeving met brisantgranaten te Elburg Oldebroek
            1899-04-22 nr. 36beproeving met een nikkelen tap in het sluitstuk van een kanon van 8 cm staal
            1899-04-24 nr. 17reglement betreffende de werklieden bij de artillerie inrichtingen
            1899-04-24 nr. 23wijziging in het reglement betreffende de werklieden bij de centrale magazijnen van geneesmiddelen
            1899-04-25 nr. 53schietoefeningen van het 4e regiment vesting artillerie in 1898
            1899-04-25 nr. 79staten van gevonniste militairen
            1899-04-27 nr. 30practische oefeningen van de korpsen veld en rijdende artillerie en pontonniers in 1898
            1899-04-27 nr. 33beproeving van nieuwe ransels der infanterie
            1899-04-28 nr. 19contract voor het maken van een grindweg in de Zuid Spaarndammerpolder
            1899-04-28 nr. 50onteigening van gronden voor het maken van een inundatiekade te Den Helder
            1899-04-28 nr. 53contract voor het maken van artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1899-04-29 nr. 40wijzigingen van enige bepalingen van het reservekader bij de infanterie en de artillerie
            1899-04-29 nr. 41wijziging van bepalingen van het reservekader bij de cavalerie
            1899-04-29 nr. 42wijziging van enige bepalingen van het reserve geniekader
            1899-04-29 nr. 57voorschrift voor de practische oefeningen der genietroepen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-05-01 nr. 58verslagen over de kleding van de infanterie en gewenste wijzigingen
            1899-05-03 nr. 23rekeningen en verantwoording van het VIIIste hoofdstuk van de staatsbegroting 1897
            1899-05-04 nr. 82handleiding voor de dienst der genie
            1899-05-05 nr. 50verslag van de Algemene Rekenkamer over 1898
            1899-05-06 nr. 25contract tot het maken van een loods en het vernieuwen van een brug bij de Koninklijke Militaire Academie te Breda
            1899-05-09 nr. 45wijziging van overjassen voor veld artillerie in manteljassen en mantels
            1899-05-09 nr. 46wijziging in de kleding en in de uitrusting van de genie soldaat
            1899-05-10 nr. 24tactische oefeningen der kust en pantserfortartillerie in 1899
            1899-05-13 nr. 123jaarverslag van het fonds tot ondersteuning der weduwen en wezen van vrijwillig dienende militairen beneden den rang van officier
            1899-05-13 nr. 127overdracht en overname van het noord oostelijk gedeelte van het exercitie of schietterrein in het Mastbosch, gemeente Ginneken en Bavel
            1899-05-13 nr. 56contract voor het aanbrengen van verschillende voorzieningen aan de kazerne van het korps genietroepen te Utrecht
            1899-05-13 nr. 58ontwerp reglement op de militaire bakkerijen
            1899-05-13 nr. 61jaarlijks onderzoek over de verlofgangers der militie te land

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-05-15 nr. 24het maken van een slaperdijk in de Haarlemmermeerpolder (3e gedeelte)
            1899-05-16 nr. 31verslag proefneming met rookzwak buskruit voor het kanon van 15 cm en voor mortieren van 10 en 15 cm
            1899-05-18 nr. 7verslag van het voorbereidend militair onderricht
            1899-05-18 nr. 79grensregeling te Willemsoord
            1899-05-19 nr. 54beëindiging van militaire bijstand te Haren
            1899-05-20 nr. 14contract tot het maken van een loods in het fort in de Laander en West Bijlmerpolder
            1899-05-20 nr. 15contract tot het maken van een loods aan de Haarlemmertrekvaart bij "de 1800 roeden" beoosten Halfweg
            1899-05-23 nr. 2staten van gevonniste militairen
            1899-05-23 nr. 46nummering van staartstukborstels
            1899-05-25 nr. 79vernieuwing van armeeringstaten
            1899-05-25 nr. 84practische oefeningen van het korps genie troepen in 1898
            1899-05-26 nr. 13wijzigingen en aanvullingen van het voorschrift betreffende de wapenen en schietoefeningen bij de infanterie 1899
            1899-05-26 nr. 15onderzoek naar bescheiden van krijgsgeschiedkundige aard, betrekking hebbende op het oorlogsjaar 1799 op last der regering te Londen ingesteld
            1899-05-26 nr. 34vesting artillerie in de periode 1 05 1898 1 05 1899
            1899-05-27 nr. 145verslag van een dienstreis naar Frankrijk, met foto's
            1899-05-27 nr. 97aankoop van terreinen en gebouwen ten behoeve van het militair hospitaal te 's Gravenhage
            1899-05-30 nr. 26contract voor het aanleggen van een grindweg bij Assendelft
            1899-05-30 nr. 29contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort bij de Liebrug
            1899-05-30 nr. 65aankoop van grond voor de aanleg van een grindweg bij Assendelft
            1899-05-31 nr. 21oefening van personeel van de geneeskundige dienst in 1899

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-05-31 nr. 41aankoop van grond voor de aanleg van een grindweg bij Assendelft
            1899-05-31 nr. 46verslag betreffende het voorbereidend militair onderricht
            1899-06-05 nr. 45verslag betreffende het voorbereidend militair onderricht in 1898 1899
            1899-06-06 nr. 1krijgsgeschiedkundige nasporingen 4e jaarverslag 1898
            1899-06-07 nr. 2herziening van de algemene voorwaarden voor de uitvoering van werken en leveringen voor de dienst der genie
            1899-06-08 nr. 20contract tot het bouwen van een scherm gymnastieklokaal te Amersfoort
            1899-06-08 nr. 40benoeming van een lid der commissie van herkeuring van fourage
            1899-06-09 nr. 146beproeving heftoestellen op de pantserforten
            1899-06-09 nr. 157jaarlijkse verslagen van de weerbaarheidsverenigingen over 1898
            1899-06-09 nr. 160verslag over de regeling van de militaire cursus 1898 1899 voor vrijwilligers van het reservekader bij de genie
            1899-06-10 nr. 124onderzoek van scherpe patronen van het oudste aanmaakjaar
            1899-06-10 nr. 27aanbesteding voor het bouwen van een kazerne voor de veld artillerie te Bergen op Zoom
            1899-06-12 nr. 31regeling van de positie van officieren van het leger in Nederlands Indië als docent bij de Koninklijke Militaire Academie
            1899-06-12 nr. 40uitbreiding van medewerking aan verenigingen tot vrijwillige oefeningen in de wapenhandel
            1899-06-12 nr. 60rekening en verantwoording van het Onderofficierenfonds enz. over 1898
            1899-06-13 nr. 95oefeningen van de dienstdoende schutterijen onder leiding van officieren van het leger

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-06-15 nr. 28verslag van een bezoek aan buskruitfabrieken in Italië
            1899-06-15 nr. 29verslag van oplegging van de brisantgranaten
            1899-06-16 nr. 75ontslag als lid der commissie van beheer en toezicht over de bibliotheek van het departement van Oorlog
            1899-06-19 nr. 3oefeningen bij het wapen der cavalerie in 1899
            1899-06-19 nr. 60proefneming met transportwagens voor drie paarden
            1899-06-20 nr. 52inspectie van geweren in bruikleen verstrekt aan weerbaarheidsverenigingen
            1899-06-21 nr. 117herziening van de vuurleiding voor het fort bij IJmuiden
            1899-06-21 nr. 18aankoop van terreinen ten dienste van het schietkamp van de infanterie bij Harskamp
            1899-06-21 nr. 24nummeren van sabelkokers
            1899-06-21 nr. 25burger geëmployeerden in de militaire slachterij
            1899-06-22 nr. 29beproeving met tijdschokbuizen van 6 cm
            1899-06-23 nr. 95practische oefeningen van de series vesting artillerie en de instructie compagnie in de legerplaats bij Oldebroek in 1898
            1899-06-26 nr. 63bepalingen omtrent het minimumloon bij geniewerken
            1899-06-26 nr. 98staten van gevonniste militairen
            1899-06-27 nr. 23wijziging in de uitrusting van cavaleriedetachementen
            1899-06-28 nr. 130schietproeven met hagelpatronen voor karabijnen M95

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-07-01 nr. 64wijziging van voorschriften van het reglement op de inwendige dienst der infanterie en betreffende het kamperen van troepen
            1899-07-01 nr. 84wijzigingen van bepalingen betreffende de verstrekking, bewaring enz. van kleding en uitrustingsstukken van miliciens
            1899-07-04 nr. 41reglement op de exercities der genietroepen
            1899-07-05 nr. 60militaire wegen in de stelling van Amsterdam
            1899-07-07 nr. 14ontwerp overeenkomst betreffende de weg door de Buitenlanden onder Assendelft
            1899-07-11 nr. 10verslag van het eindexamen der cadetten van de Koninklijke Militaire Academie in 1899
            1899-07-12 nr. 18contract voor het maken van een straatweg c.a. over de uiterwaard bij het Keizersveer te Geertruidenberg
            1899-07-12 nr. 28oefeningen in de stelling van Amsterdam
            1899-07-12 nr. 29oefeningen bij de 2e divisie infanterie in 1899
            1899-07-12 nr. 31oefeningen bij de 3e divisie infanterie in 1899
            1899-07-12 nr. 35toelichting op de schietregels voor het vestinggeschut
            1899-07-12 nr. 79overname van een deel van de Setersche Heide c.a., het voormalig kamp van Rijen, de Molenheide en de Molenschotse Heide te Rijen
            1899-07-12 nr. 98verslag van reizen naar Brussel en Loenen aan de Vecht
            1899-07-13 nr. 13herziening van bepalingen betreffende toelagen, enz.
            1899-07-13 nr. 23onteigening van grond voor het maken van een inundatiekade nabij Bastion "Dirks Admiraal" te Den Helder
            1899-07-13 nr. 25wijziging van kleding bij het wapen der Koninklijke Marechaussee
            1899-07-13 nr. 41schietoefeningen van het 4e regiment vesting artillerie in 1898
            1899-07-13 nr. 43contract tot het bouwen van een kazerne voor de veldartillerie te Bergen op Zoom
            1899-07-14 nr. 45benoeming leden commissie voor onderzoek naar de mogelijkheid om één officierskorps te vormen uit de officierskaders
            1899-07-17 nr. 37practische oefeningen der kustartillerie in 1899
            1899-07-18 nr. 108handhaven van het scheikundig onderzoekslaboratorium der pyrotechnische werkplaatsen in zijn huidige vorm te Delft
            1899-07-18 nr. 43beproeving met een snelvuurkanon van 6 cm
            1899-07-18 nr. 55oefeningen van de 1e divisie infanterie in 1899

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-07-21 nr. 18veldoefeningen op grote schaal in 1898
            1899-07-21 nr. 21herziening van de reglementen op het geneeskundig onderzoek
            1899-07-21 nr. 30ontwerp van wet inzake de ruiling van grond met de gemeente 's Hertogenbosch
            1899-07-21 nr. 34wijziging van de maximum leeftijd voor de inschrijving voor de schutterij door gepasporteerde militairen
            1899-07-21 nr. 91contract voor de levering van veldaffuiten en munitievoorwagens
            1899-07-22 nr. 91wijziging van toelagen bij oefeningen
            1899-07-25 nr. 36wijziging van voorschriften betreffende de kleding
            1899-07-31 nr. 109staten van gevonniste militairen
            1899-07-31 nr. 27beproeving van een nikkelen tap in het sluitstuk van een kanon van 8 cm staal
            1899-08-01 nr. 41voorbereiding vaststelling grenzen van de legerplaats bij Harskamp
            1899-08-03 nr. 18algemeen verslag betreffende de voltooiing van het vestingstelsel
            1899-08-03 nr. 60aanvulling op paragraaf 12 van het voorschrift betreffende het baden van militairen
            1899-08-04 nr. 88instructie voor het overdragen en overnemen van magazijnen der artillerie
            1899-08-05 nr. 43wijziging van het kledingvoorschrift
            1899-08-08 nr. 25wijziging van kapokjassen voor de infanterie
            1899-08-09 nr. 33proeven met brisantgranaten
            1899-08-09 nr. 35aanbesteding tot het maken van bomvrije gebouwen en van een doorgang in het fort bij de Liebrug
            1899-08-09 nr. 94verslag betreffende enige gelijktijdige ontstekingen in de legerplaats bij Zeist
            1899-08-11 nr. 10aanwijzing van personeel van de Normaal Schietschool betreffende het kamperen
            1899-08-11 nr. 81aankoop ten behoeve van een inundatiekade bij het bastion Dirk Admiraal
            1899-08-11 nr. 90staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-08-14 nr. 57schietproeven met tijdschokbuizen "Reitsma"
            1899-08-14 nr. 96wijziging van het VIIIe hoofdstuk van de staatsbegroting voor het jaar 1898
            1899-08-17 nr. 47wijziging van kleding voor de vestingartillerie
            1899-08-19 nr. 33voorstellen betreffende de verpleging van troepen die aan de veldoefeningen zullen deelnemen
            1899-08-21 nr. 103aanleg van een schuilplaats voor de marine bij het fort Kijkduin
            1899-08-21 nr. 106schietoefeningen bij het leger
            1899-08-22 nr. 86beschouwingen over het opstel "de invloed van de wind op de baan van het projectiel
            1899-08-24 nr. 49schietproef met het snelvuurgeschut van 6 cm
            1899-08-25 nr. 92verslagen betreffende de inrichting van een permanent schietkamp voor de infanterie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-08-26 nr. 62staten van gevonniste militairen
            1899-08-29 nr. 47beproeving van een kanon van 6 cm op onveerkrachtig veldaffuit
            1899-08-29 nr. 49spoorwegaansluiting ten behoeve van de artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1899-08-29 nr. 94proeven in Indië genomen met scherpe patronen no. 1
            1899-09-01 nr. 32militaire bijstand te Hilversum
            1899-09-01 nr. 35vervolg nr. 1 op het boekwerk "Bepalingen omtrent het beheer en onderhoud van draagbare wapenen"
            1899-09-02 nr. 5verslag van het toelatingsexamen tot de Koninklijke Militaire Academie in 1899
            1899-09-02 nr. 55keuring van rookzwak buskruit met 50% nitroglycerine
            1899-09-02 nr. 56beproeving van rookzwak buskruit voor het kanon van 15 cm kaliber en voor de mortieren van 15 en 10 cm
            1899-09-09 nr. 28overname van terreinen bij de Harskamp ter bebossing
            1899-09-11 nr. 67contract tot het maken en ophogen van wegen met bijbehorende werken in de Beemster
            1899-09-12 nr. 40interpretatie van artikel 116 der militiewet
            1899-09-12 nr. 71verslag over de vaardigheid van lotelingen in bezit van het getuigschrift W
            1899-09-12 nr. 75schietproeven met patronen tot kamerschietoefeningen stelsel Marga
            1899-09-13 nr. 72militaire bijstand te Nieuweveen
            1899-09-13 nr. 92beproeving met stalen granaatkartetsen
            1899-09-14 nr. 4verslag der Permanente Militaire Spoorwegcommissie over het 1e halfjaar 1899
            1899-09-15 nr. 71classificatie van de vesting Gorinchem
            1899-09-16 nr. 22beproeving van een voertuig
            1899-09-18 nr. 82wijziging in het boekwerk Organisatiën I Vredesorganisatiën
            1899-09-18 nr. 98invoering van sokken van bruin geverfde wol
            1899-09-18 nr. 99aanvulling op het Koninklijk besluit betreffende voeding
            1899-09-19 nr. 49beproeving van sluitstukken voor snelvuurgeschut
            1899-09-19 nr. 67verslagen betreffende de uitgaven voor de dienst van 1897
            1899-09-19 nr. 71wijziging van de wet op de inkwartiering en het onderhoud van het krijgsvolk, enz.
            1899-09-19 nr. 81tijd van duur van voorwerpen van nachtleger, enz.
            1899-09-21 nr. 69salarisverhoging en samenstelling van het personeel van de artillerie inrichtingen
            1899-09-21 nr. 77wijziging van artikel 49 van het reglement van administratie bij de landmacht
            1899-09-23 nr. 117aanvulling op het voorschrift betreffende de geneeskundige dienst bij de landmacht op voet van oorlog
            1899-09-23 nr. 125verslag van het tweede wapenfeest van de officiers schermbond
            1899-09-27 nr. 109aankoop van grond ten behoeve van de werkzaamheden in de Voordorpsche Dijk, als verbetering van inundatiemiddelen in de Nieuwe Hollandsche Waterlinie
            1899-09-28 nr. 1staten van gevonniste militairen
            1899-09-29 nr. 44overname van vestinggronden te Gorinchem
            1899-09-30 nr. 77regelingen ten aanzien van de wereldtentoonstelling te Parijs in 1900

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-10-02 nr. 102contract tot het maken van bomvrije gebouwen in het fort bij de Liebrug
            1899-10-06 nr. 67blijvend gedeelte der lichting van 1899 bij de onbereden korpsen
            1899-10-06 nr. 85overdracht van grond te Zutphen
            1899-10-09 nr. 40beproeving van Nobelbuskruit met 50% nitroglycerine
            1899-10-11 nr. 93voorschriften tot de regeling van de oefeningen bij de regimenten vesting artillerie en bij het korps pantserfort artillerie
            1899-10-12 nr. 42aanleg electrische spoorweg van Amsterdam naar Hilversum met een zijtak naar Baarn
            1899-10-12 nr. 48wijziging in de organisatie van de staf der artillerie
            1899-10-12 nr. 56wijziging van het reglement van administratie
            1899-10-13 nr. 12jaarverslag van de Nederlandse bond van oud officieren
            1899-10-14 nr. 30wijziging van de inkwartieringstafelen
            1899-10-17 nr. 28contract voor het verbeteren van de kazerne aan de Korenmarkt en het inrichten van deponeerkamers te Bergen op Zoom
            1899-10-17 nr. 51schietoefeningen van het korps genietroepen
            1899-10-17 nr. 61overzichten van de toestand en wijze van opleggen der munities bij de bereden artillerie
            1899-10-18 nr. 34voordracht tot de bepaling van de lichting der nationale militie voor het jaar 1900
            1899-10-19 nr. 30benoeming der vaste commissie van herkeuring van fourage
            1899-10-20 nr. 44onteigening van percelen ten behoeve van het maken van de slaperdijk in de Stammeerpolder en het maken van een grindweg langs het Noordhollands Kanaal
            1899-10-26 nr. 41jaarbegroting voor 1900 van de dienst der genie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-10-27 nr. 54opheffing van het detachement en garnizoenscommando te Woerden
            1899-10-30 nr. 21aanvulling en verhoging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting over het jaar 1899
            1899-10-30 nr. 37overdracht van gebouwen te Utrecht
            1899-10-30 nr. 47wijziging in het reglement van administratie bij de landmacht, betreffende kleding en uitrusting
            1899-10-31 nr. 26wijziging van het reglement voor de Hogere Krijgsschool
            1899-10-31 nr. 39rapport omtrent de ondervindingen ten aanzien van het gebruik en het nut van ranselhaken
            1899-11-01 nr. 25gewijzigd reglement op de exercities der genietroepen; grondslag van het onderricht en de recrutenschool
            1899-11-01 nr. 47aanbesteding voor het inrichten van het gebouw 'de lange stallen' te Breda
            1899-11-01 nr. 77wijziging van de emplacementskaart
            1899-11-03 nr. 15beproeving van geperst picinezuur
            1899-11-04 nr. 50rapport van een paardenarts over het bijwonen van het internationaal veeartsenijkundig congres te Baden Baden in 1899
            1899-11-04 nr. 60ontwerp wijzigingen in de instructie voor de directeur der artillerie inrichtingen
            1899-11-06 nr. 52voorschriften tot het redden van drenkelingen voor bewapende uitleggers
            1899-11-13 nr. 31wijziging reglement op de inwendige dienst der infanterie
            1899-11-13 nr. 40ruiling van gebouwen te 's Hertogenbosch
            1899-11-14 nr. 28rekening en verantwoording van de direktie van de weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht over het jaar 1898
            1899-11-15 nr. 27herziening algemene voorwaarden voor de uitvoering van werken voor de dienst der genie
            1899-11-16 nr. 32overname van vestinggronden te Gorinchem
            1899-11-16 nr. 37benoeming van leden voor de directie der weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht
            1899-11-17 nr. 10wijziging van het reglement voor de Hogere Krijgsschool
            1899-11-20 nr. 83beproeving van ijzeropstelling op het fort Erfprins
            1899-11-21 nr. 73rangschikken van militairen met titulaire graden en van hen behorende tot het vrijwillige kader, het reservekader en het militaire kader
            1899-11-22 nr. 36het maken van een spoorwegaansluiting van het terrein der artillerie inrichtingen aan de Hembrug aan de staatsspoorweg Helder Amsterdam
            1899-11-22 nr. 40beproeving van kleding van verbeterd snit, verstrekt aan de miliciens van de lichting 1899
            1899-11-22 nr. 96schietoefeningen van de dienstdoende schutterijen
            1899-11-24 nr. 133wijziging van de beschikking over het reservekader bij de bereden korpsen
            1899-11-24 nr. 6wijziging van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1898

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-11-30 nr. 28staten van gevonniste militairen
            1899-11-30 nr. 54algemene voorwaarden voor de dienst van de genie
            1899-12-06 nr. 51wijziging reglement van administratie bij de landmacht
            1899-12-07 nr. 16krijgsgeschiedkundige nasporingen over de Atlas van Halma
            1899-12-07 nr. 17oefening van personeel van de geneeskundige dienst in 1899
            1899-12-09 nr. 27beproeving van richtvlakken van toestellen van van Roijen en Mesquita
            1899-12-11 nr. 39staten van gevonniste militairen
            1899-12-12 nr. 23beschikbaarstelling van gelden op de begroting voor 1899
            1899-12-12 nr. 24beschikbaarstelling van gelden op de begroting voor 1898
            1899-12-12 nr. 25wijziging van de bepaling omtrent het houden van wedstrijden in jacht en terreinrijden voor officieren
            1899-12-12 nr. 31wijziging in de instructie voor de direkteur der artillerie inrichtingen
            1899-12-13 nr. 34wijziging van het voorschrift betreffende het rijwiel en de wielrijdersoefeningen bij de infanterie
            1899-12-15 nr. 39ruiling van grond met de gemeente 's Hertogenbosch
            1899-12-16 nr. 102oefeningen van dienstdoende schutterijen in 1899
            1899-12-18 nr. 27jaarverslagen der artillerie inrichtingen over 1898
            1899-12-21 nr. 32wijziging in de reglementen der artillerie
            1899-12-21 nr. 72inspectie over de geweren in gebruik bij het Rijksopvoedingsgesticht te Alkmaar

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1899-12-21 nr. 100rekening en verantwoording der direktie der weduwen en wezenkas over 1898
            1899-12-27 nr. 100verslagen van verrichtingen bij de normaal schietschool door personeel van het leger hier te lande
            1899-12-27 nr. 64overdracht en overname van gronden ten behoeve van het maken van een grindweg langs het Noordhollandsch Kanaal
            1899-12-28 nr. 41beproeving met richtvlakken van toestellen van Mesquita
            1899-12-29 nr. 110verslag van de rijkspostduivendienst over het vluchtseizoen 1899
            1899-12-29 nr. 5contract betreffende de levering van 14 veldkanonnen van 6 cm
            1899-12-29 nr. 72vuren met brisantgranaten
            1899-12-29 nr. 74oefeningen in oorlogsvuren in de legerplaats bij Oldebroek in 1899
            1899-12-29 nr. 81ruiling van grond met de maatschappij 'De Schelde' te Vlissingen
            1899-12-29 nr. 87besluit tot het maken van onderscheidingstekens op kleding bij het wapen der genie
            1899-12-29 nr. 98contract betreffende het maken van een slaperdijk in de Stammeerpolder en van een grindweg langs het Noordhollandsch Kanaal
            1899-12-30 nr. 135militaire bijstand te Hilversum
            1900-01-02 nr. 21grensregeling tussen militaire en gemeentelijke grond te Maastricht
            1900-01-02 nr. 49aankoop van grond te Utrecht nodig voor het maken van een duiker in de Voordorpsche Dijk
            1900-01-04 nr. 23jaarverslag over 1898 van het fonds ter aanmoediging en ondersteuning van de gewapende dienst in de Nederlanden
            1900-01-04 nr. 3wijzigingen in het voorschrift betreffende de dienst bij het remontedepot
            1900-01-05 nr. 97aankoop van grond nodig voor het maken van een slaperdijk in de Stammeerpolder
            1900-01-06 nr. 32ontwerp reglement op de bediening van het kanon van 6 cm
            1900-01-08 nr. 14voorschriften betreffende het reservekader bij de bereden korps (Cavalarie, veld en rijdende artillerie)
            1900-01-08 nr. 18wijziging van het voorschrift betreffende het nummeren bij het korps genietroepen
            1900-01-08 nr. 32wijziging van instructies voor de hoofden der verschillende artillerie inrichtingen
            1900-01-09 nr. 22aankoop van grond voor het maken van een inundatiekade bij bastion Dirks Admiraal
            1900-01-09 nr. 30indeling van de lichting der nationale militie in 1900
            1900-01-11 nr. 48inspectieverslagen over geweren in gebruik bij weerbaarheidsverenigingen
            1900-01-11 nr. 79voorbereiding van oefeningen in de vuurleiding der kust en pantserfort artillerie in 1900
            1900-01-13 nr. 2staten van gevonniste militairen
            1900-01-15 nr. 118halfjaarlijks verslag inzake de instructie batterij en de instructie compagnie
            1900-01-15 nr. 90wijziging in het voorschrift betreffende het kamperen van troepen
            1900-01-20 nr. 28beproeving van beddingen op gegolfd plaatijzer te Oldebroek
            1900-01-25 nr. 4schietoefeningen gehouden in de legerplaats bij Harskamp
            1900-01-25 nr. 40beproeving van gewijzigde schietregels bij het vuren met brisantgranaten en van de schootstafels voor mortieren
            1900-01-26 nr. 37jaarverslag over 1899, betreffende bewaarplaatsen van ontplofbare stoffen
            1900-01-27 nr. 33benoeming en plaatsvervanging in de conmmissie voor de herziening der algemene voorwaarden voor de uitvoering van werken en leveringen voor de dienst genie
            1900-01-29 nr. 17beproeving van brisantgranaten
            1900-01-29 nr. 44wijzigingen in het reglement op de inwendige dienst der vesting artillerie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-02-01 nr. 62organisatie van de centrale magazijnen van militaire kleding en uitrusting
            1900-02-01 nr. 77gemiddelde sterkte van het leger over 1899
            1900-02-02 nr. 81maatregelen tegen het misbruik van wapens door militairen
            1900-02-03 nr. 32algemeen verslag betreffende de inrichtingen van militair onderwijs over het leerjaar 1898 1899
            1900-02-05 nr. 137staten van gevonniste militairen
            1900-02-07 nr. 74koopakte van grond bij de pontonnierskazerne te Dordrecht
            1900-02-08 nr. 32proefneming met gaolinevulling in rijwielbanden
            1900-02-08 nr. 34staat van de bewakingskringen van de brigade Koninklijke Marechaussee
            1900-02-08 nr. 35voorstel tot raadpleging van de Atlas van Halma voor krijgsgeschiedkundigue nasporingen
            1900-02-09 nr. 20toekenning toelagen en subsidies aan Ned. Rode Kruis, officiersverenigingen, weduwen en wezenfondsen, Vereniging Trouw aan Koningin en Vaderland, Invalidenhuis te Leiden, Maatschappij van Weldadigheid
            1900-02-10 nr. 104inspectieverslagen van de wijze van opleggen en toestand van munitie bij de bereden artillerie
            1900-02-10 nr. 56regeling voor schietoefeningen tot verhoging van 's lands weerkracht
            1900-02-13 nr. 50wijzigingen in het reglement voor de garnizoensdienst en in het reglement op de inwendige dienst der infanterie
            1900-02-13 nr. 70voorstellen tot wijziging van voorschriften betreffende het reservekader bij de genie
            1900-02-14 nr. 68beproeving van snelvuurmaterieel van 6 cm
            1900-02-16 nr. 101beproeving van de bakovens in de legerplaats bij Harskamp
            1900-02-17 nr. 126wijziging van het voorschrift betreffende de Normaal Schietschool
            1900-02-19 nr. 106ruiling van gebouwen te 's Hertogenbosch
            1900-02-20 nr. 59numerieke opgaven betreffende de kennis van het lezen en schrijven van in 1899 ingelijfde miliciens

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-02-21 nr. 42wijzigingen in en aanvullingen op het boekwerk "Instructiën"
            1900-02-22 nr. 80beknopt verslag over de toestand van de Koninklijke Militaire Academie gedurende het jaar 1899
            1900-02-24 nr. 53voorschriften voor onderhoud van wapenen van M 95
            1900-02-24 nr. 57voorwaarden voor de aanleg van een spoorweg van De Bilt naar Zeist
            1900-02-27 nr. 125verslag over de opleiding van het personeel van het reservekader bij de genie
            1900-02-28 nr. 127beknopt verslag van de toestand van de geneeskundige dienst der landmacht
            1900-03-01 nr. 98verslag over transportwagens, bespannen met 3 paarden
            1900-03-03 nr. 112wijziging van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting voor 1901
            1900-03-06 nr. 1gewijzigd reglement op de exercities der genietroepen
            1900-03-06 nr. 53proefneming met hete luchtoven in de militaire bakkerij te 's Hertogenbosch
            1900-03-06 nr. 55verslagen over de opleiding van het reservekader bij de vesting artillerie in 1899
            1900-03-07 nr. 34regeling voor de oefeningen bij het wapen der artillerie in 1900
            1900-03-07 nr. 95verslag van het derde wapenfeest van de Koninklijke Officiers Schermbond
            1900-03-09 nr. 41onderzoek naar bescheiden over de veldtocht der Engelsen en Russen in 1799 in Noord Holland
            1900-03-12 nr. 27de bouw en inrichting van een fabriek voor het aanmaken van munitie
            1900-03-12 nr. 65gewijzigd reglement voor de exercities der dienstdoende schutterijen
            1900-03-13 nr. 26herziening van de reglementen op het geneeskundig onderzoek
            1900-03-14 nr. 19contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort bij Penningsveer
            1900-03-14 nr. 63beproeving van afstandsmeter Barr en Aroud
            1900-03-15 nr. 31voorschriften ter uitvoering van het reglement van administratie bij de landmacht
            1900-03-15 nr. 37practische oefeningen nabij de garnizoenen, te houden bij de regimenten vesting artillerie in 1900
            1900-03-15 nr. 45bevestiging van de sabel aan het zadel, met foto's
            1900-03-15 nr. 77staten van gevonniste militairen
            1900-03-16 nr. 47bepalingen en aanwijzingen voor het kamperen van troepen in de legerplaats bij Harskamp
            1900-03-16 nr. 56vestingbegroting dienst 1900
            1900-03-17 nr. 36beëindiging militaire bijstand te Vlissingen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-03-21 nr. 33geschillen over het maken van oorlogstelegraafverbindingen in de stelling van Amsterdam
            1900-03-21 nr. 37wijzigingen en aanvullingen in reglement op de inwendige dienst
            1900-03-21 nr. 46jaarverslag van het algemeen depot over 1899
            1900-03-21 nr. 96overdracht van grond te Gorinchem
            1900-03-22 nr. 65aanbesteding van het maken van artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1900-03-23 nr. 66benoeming tot lid van de commissie voor samensmelting van officierskaders
            1900-03-24 nr. 41wijziging van voorwaarden voor de buskruitfabriek `De Krijgsman` te Muiden
            1900-03-26 nr. 109practische oefeningen van het korps genietroepen in 1898, met foto's
            1900-03-26 nr. 31vervolg nr. 6 op het boekwerk "Organisatiën I, vredesorganisatiën"
            1900-03-27 nr. 100verslag van de vaartocht met gewapende uitleggers in 1899
            1900-03-27 nr. 52aankoop van terrein voor de 3e divisie infanterie op de Schijbeeksche Heide
            1900-03-30 nr. 101wijzigingen en verbeteringen in de instructie inventaris
            1900-03-31 nr. 61aanleg schietbaan in de Spinolaschans ten dienste van de scherpschuttersvereniging "Wilhelmina" te Terheyden
            1900-03-31 nr. 75pioniersoefeningen der cavalerie te Roermond, Venlo, Deventer, Zutphen en 's Gravenhage

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-04-03 nr. 100verslag van het opgelegd materieel van de bereden artillerie
            1900-04-03 nr. 57wijziging van het reglement van administratie bij de landmacht
            1900-04-05 nr. 36wijzigingen in en aanvullingen op reglementen op de inwendige dienst
            1900-04-05 nr. 47overdracht van terreinen bij Harskamp
            1900-04-05 nr. 48ontwerp besluit voor de verboden kringen van de stelling van Den Helder
            1900-04-06 nr. 6jaarverslag krijgsgeschiedkundige nasporingen in 1899
            1900-04-07 nr. 29beproeving van monsters macaroni buskruit in het kanon van 7,5 cm L/28
            1900-04-09 nr. 41overdracht van militaire rijksgrond te Maastricht
            1900-04-09 nr. 42proeven met verlichting en ramen in het fort IJmuiden
            1900-04-09 nr. 47voorstellen tot vaststelling kleding van de infanterie
            1900-04-11 nr. 48wijzigingen in het voorschrift voor de wapenen en schietoefeningen bij de infanterie
            1900-04-11 nr. 54proefneming met tijdschokbuizen van 8 cm
            1900-04-11 nr. 59aanmaak van materieel voor de artillerie in 1900
            1900-04-11 nr. 60munitie voor weerbaarheidsverenigingen
            1900-04-14 nr. 104beproeving van mitrailleurs M/90
            1900-04-17 nr. 23vaststelling van oproeping in werkelijke dienst van militie plichtigen in 1900
            1900-04-17 nr. 97beproeving van verwisselstukken
            1900-04-18 nr. 30verslag van de in 1899 gehouden oefeningen bij de Artillerie Schietschool
            1900-04-21 nr. 61voorstellen voor practische oefeningen van de artillerie in 1900
            1900-04-21 nr. 74jaarlijks onderzoek over de verlofgangers der militie te land

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-04-23 nr. 50voorstellen van kadermanoeuvres in 1900
            1900-04-23 nr. 52vaststelling van de modellen voor de administratieve dienst der genie
            1900-04-23 nr. 76verslag van patronen in gebruik bij de schutterijen
            1900-04-25 nr. 24voorschriften van schietoefeningen in 1900
            1900-04-25 nr. 46aankoop van grond voor de aanleg van een nevenbatterij bij het fort aan De Ham
            1900-04-26 nr. 39verslag der Algemene Rekenkamer over 1899
            1900-04-28 nr. 46voorstellen van verpleging van troepen in de legerplaats bij Harskamp
            1900-04-28 nr. 55beproeving van caoutchouc kappen ter beveiliging tegen vocht bij granaatkartetsen
            1900-04-28 nr. 97staten van gevonniste militairen
            1900-04-30 nr. 92benoeming en plaatsvervanging van een lid der commissie tot voorbereiding van de invoering van snelvuurgeschut bij de bereden artillerie
            1900-05-04 nr. 2halfjaarlijks verslag van de Permanente Militaire Spoorwegcommissie over het 2e halfjaar 1899
            1900-05-04 nr. 64wijziging van het voorschrift op de pioniersarbeid door de infanterie
            1900-05-07 nr. 28voorstellen van practische oefeningen der artillerie in 1900
            1900-05-07 nr. 31vereenvoudiging van de opleiding bij het korps genietroepen
            1900-05-08 nr. 44bezettingsoefeningen van forten in 1900
            1900-05-10 nr. 48wijziging van bijslag op pensioen en onderstand van de weduwen en wezenkas
            1900-05-10 nr. 50wijzigingen en aanvullingen van het reglement voor de garnizoensdienst
            1900-05-10 nr. 63schietoefeningen van het 4e regiment vesting artillerie in 1899
            1900-05-10 nr. 65voorschrift voor de practische oefeningen van het korps genietroepen in het garnizoen voor het jaar 1900
            1900-05-12 nr. 55wijziging van het voorschrift voor de Koninklijke Militaire Academie
            1900-05-12 nr. 65aanleg van een revolverschietbaan achter "Het Vosje" te Amsterdam
            1900-05-12 nr. 96voorgestelde voorschriften voor de vesting artillerie en exercities met kanonnen
            1900-05-12 nr. 97beproeving met het kanon van 8 cm
            1900-05-14 nr. 77verslag over Marga patronen
            1900-05-15 nr. 49voorschrift op het aanhouden der stamboeken van de militairen, dienende beneden de rang van officier
            1900-05-15 nr. 85ruiling van grond te Vlissingen
            1900-05-16 nr. 64verslag over 1899 van het korps genietroepen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-05-17 nr. 116voorstellen over practische oefeningen voor officieren van de Hogere Krijgsschool
            1900-05-18 nr. 41staten van gevonniste militairen
            1900-05-19 nr. 83bijslag op pensioen en onderstand ten laste van de weduwen en wezenkas
            1900-05-22 nr. 90voorstellen voor de oefeningen in de verrichtingen van het personeel van de geneeskundige dienst te velde
            1900-05-22 nr. 99schietproeven op het pantserfort aan De Harssens
            1900-05-23 nr. 81bouwen van een loods voor met munitie bepakte voorraadwagens der cavalerie op de vlakte van Waalsdorp
            1900-05-23 nr. 95opmerkingen naar aanleiding van verslagen der practische oefeningen van het korps genietroepen in 1899
            1900-05-25 nr. 1rekeningen van uitgaven ten behoeve van de voltooiing van het vestingstelsel dienst 1899
            1900-05-25 nr. 86wijziging van het voorschrift voor het Algemeen Depot van Discipline
            1900-05-28 nr. 42jaarverslag betreffende het materieel der artillerie over 1899
            1900-05-30 nr. 41ontwerp bestek voor het maken van aanlegsteigers bij de artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1900-05-30 nr. 44contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort bij Krommeniedijk
            1900-05-30 nr. 45contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort aan de Ham
            1900-05-30 nr. 46contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort Zuidwijkermeer

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-06-01 nr. 52beproeving van braadfornuizen
            1900-06-05 nr. 137pioniersoefeningen van gedetacheerden der bezettingsbattaljon, met foto's
            1900-06-06 nr. 100rekening van het weduwenfonds voor tot het algemeen bestuur behorende gemployeerden over 1898
            1900-06-06 nr. 28aankoop van grond voor een inundatiekade bij bastion Dirks Admiraal te Den Helder
            1900-06-07 nr. 67verantwoording van wapenen en ledergoed der schutterijen over 1899
            1900-06-09 nr. 61beproeving van tijdschokbuizen
            1900-06-09 nr. 86onderzoek naar scherpe patronen van het oudste aanmaakjaar
            1900-06-11 nr. 82verslag van de toestand der vereniging tot bevordering van 's lands weerbaarheid te Groningen over 1899
            1900-06-12 nr. 34practische oefeningen van de korpsen veld en rijdende artillerie en pontonniers in 1899
            1900-06-13 nr. 60practische oefeningen van de series vesting artillerie en de instructie compagnie in de legerplaats bij Oldebroek in 1899
            1900-06-14 nr. 28contract voor het bouwen van een rijloods te 's Hertogenbosch
            1900-06-15 nr. 85goedkeuring van een gewijzigd voorschrift voor het verlenen van medewerking aan verenigingen tot vrijwillige wapenhandel, aangesloten bij de Nederlandse weerbaarheidsvereniging
            1900-06-16 nr. 115diepteboringen naar drinkwater in het noordelijk deel der Nieuwe Hollandse Waterlinie
            1900-06-16 nr. 130programma voor de oefeningen van de vesting artillerie
            1900-06-16 nr. 25contract voor het doen van voorzieningen aan militaire gebouwen te Arnhem
            1900-06-16 nr. 28staten van gevonniste militairen
            1900-06-16 nr. 65schietoefeningen der dienstdoende schutterij in 1899
            1900-06-16 nr. 73oefeningen in de Nieuwe Hollandse Waterlinie in 1900
            1900-06-16 nr. 83schietoefeningen van het korps pantserfort artillerie in 1898
            1900-06-19 nr. 105rekening en verantwoording van het fonds voor onderofficieren enz. over 1899
            1900-06-19 nr. 64wijzigingen en aanvullingen in het voorschrift tot het houden van veldmanoeuvres

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-06-21 nr. 34reglementen op de exercities der vesting artillerie
            1900-06-21 nr. 37wijziging van het reglement van administratie ter verstrekking van fourage
            1900-06-21 nr. 38toelichting op de gewijzigde algemene voorwaarden voor de levering van fourage
            1900-06-21 nr. 92benoeming van leden van de herkeuringscommissie van fourage
            1900-06-22 nr. 72verzameling van modellen voor de administratieve dienst der genie
            1900-06-25 nr. 33wijziging van het voorschrift over de aanneming van soldaat schrijvers bij de militaire administratie van het leger in Nederlands Indië
            1900-06-25 nr. 4contract voor het doen van voorzieningen aan militaire gebouwen in Amersfoort
            1900-06-25 nr. 47proefneming met het nieuwe ration levensmiddelen
            1900-06-25 nr. 5contract voor het bouwen van een overdekte rijbaan in Amersfoort
            1900-06-25 nr. 57wijziging van de regeling voor de verantwoording van kleding
            1900-06-27 nr. 117jaarlijkse verslagen van weerbaarheidsverenigingen
            1900-06-28 nr. 105jaarverslag van het fonds ter ondersteuning der weduwen en wezen van vrijwillig dienende militairen beneden de rang van officier

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-07-02 nr. 47contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort bij Penningsveer
            1900-07-02 nr. 92rapporten van oefeningen der dienstdoende schutterijen met behulp van personeel van het leger
            1900-07-02 nr. 98jaarverslag der Koninklijke Vereeniging van Nederlandsche Scherpschutters
            1900-07-03 nr. 9oefeningen bij de tweede divisie infanterie in 1900
            1900-07-04 nr. 35overgang van de gieterij der constructie werkplaatsen naar de Hembrug
            1900-07-04 nr. 42wijziging voorschriften voor het reservekader bij de infanterie en de vesting artillerie
            1900-07-06 nr. 25contract voor het verbeteren van een gebouw van de artillerie inrichting in de legerplaats bij Oldebroek
            1900-07-06 nr. 79veldoefeningen op meer uitgebreide schaal in 1900
            1900-07-06 nr. 81aanwijzing van een deelnemer aan het XIIIe internationaal geneeskundig congres
            1900-07-07 nr. 33contract voor het maken van een loods in de stelling van Amsterdam
            1900-07-07 nr. 54wijzigingen in de leidraad voor de leveringen van benodigdheden voor de Indische dienst
            1900-07-11 nr. 10contract voor het maken van een kazernegebouw op het voorplein van de Willemskazerne te Gorinchem
            1900-07-11 nr. 13jaarverslag krijgsgeschiedkundige nasporingen 1899
            1900-07-12 nr. 113beproeving elevatieboog Ranneft bij het fort op de Harssens
            1900-07-12 nr. 89wijziging in het voorschrift voor de revolver en de daarmee te houden schietoefeningen
            1900-07-12 nr. 90circulaire over nominatieve opgaven voor het pensioenfonds voor weduwen en wezen van militairen enz. beneden de rang van officieren
            1900-07-13 nr. 57oefeningen van de 1e divisie infanterie in 1900
            1900-07-13 nr. 58beproeving van schootstafels voor het kanon van 15 cm K
            1900-07-14 nr. 81wijzigingen van instructies voor het overdragen en overnemen van de magazijnen der artillerie
            1900-07-14 nr. 94samenvattende beschikking over reis en verblijfkosten

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-07-16 nr. 90proeven met het snelvuurkanon van 6 cm gehouden in 1899 bij de Artillerie Schietschool
            1900-07-17 nr. 11contract voor het uitbreiden van de smalspoorbanen der artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1900-07-17 nr. 12contract voor het maken van artillerie inrichtingen aan de Hembrug (8e gedeelte)
            1900-07-17 nr. 13contract voor het maken van artillerie inrichtingen aan de Hembrug (9e gedeelte)
            1900-07-17 nr. 14contract voor het maken van een houten loods bij de artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1900-07-18 nr. 27schietoefeningen van het 4e regiment vesting artillerie in het jaar 1899
            1900-07-19 nr. 62militaire bijstand te Gorinchem en Dordrecht
            1900-07-21 nr. 1staten van gevonniste militairen
            1900-07-23 nr. 28vaststelling van instructies voor de wachter in de legerplaats bij Harskamp ter standplaats Hoenderloo
            1900-07-24 nr. 127artillerie circulaire nr. 2 van de Koninklijke Nederlandse Marine
            1900-07-28 nr. 1militaire bijstand ter bescherming van de Rijnstoomsleepvaart tussen Gorinchem en Lobith
            1900-08-01 nr. 32wijzigingen in het reserverkader bij de infanterie en de vesting artillerie
            1900-08-03 nr. 11militaire bijstand aan een sleepcombinatie V bij Dordrecht
            1900-08-04 nr. 9wijziging van het voorschrift op de pioniersarbeid door infanterie
            1900-08-06 nr. 102wijzigingen in de instructie voor het overdragen en overnemen van de magazijnen van de artillerie
            1900-08-07 nr. 47aankoop van grond voor het maken van een emplacement voor de tussenbatterij nr. 9 achter de Zuider Lingedijk
            1900-08-08 nr. 95blijvend gedeelte bij de korpsen veld en rijdende artillerie
            1900-08-09 nr. 82practische oefeningen door de regimenten veld artillerie, het korps rijdende artillerie en het korps pontonniers gehouden in 1899
            1900-08-10 nr. 100algemeen verslag betreffende de voltooiing van het vestingstelsel
            1900-08-13 nr. 106militaire bijstand te Rotterdam
            1900-08-14 nr. 13onderzoek naar de onveilige strook bij het langs elkander vuren van kanonnen opgesteld in koepels
            1900-08-25 nr. 30onteigening voor het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1900-08-25 nr. 32voorstellen voor de verpleging van de troepen, die zullen deelnemen aan de veldoefeningen op meer uitgebreide schaal van de 2e divisie infanterie in 1900
            1900-08-28 nr. 4verslag van het examen tot toelating aan de Cadettenschool in het jaar 1900
            1900-08-30 nr. 67kringbescheiden Doesburg
            1900-09-01 nr. 34wijziging van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1899
            1900-09-03 nr. 7bijdrage tot het regeringsverslag over de staat van onderwijs in Nederland over 1899 1900
            1900-09-04 nr. 64onteigening van grond voor het maken van een installatie voor de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1900-09-04 nr. 65beproeving van een betonopstelling voor kazemataffuit van 7,5 cm L/36 op het fort bij Velsen
            1900-09-04 nr. 78verslagen over de werkzaamheden in de artillerie inrichtingen over juli 1900

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-09-05 nr. 2staten van gevonniste militairen
            1900-09-12 nr. 43contract voor het stellen van zeven bruggen op verdedigingswerken in de stelling van Amsterdam
            1900-09-13 nr. 31wijziging van een contract voor het maken van artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1900-09-15 nr. 81memoriaal van de officieren der genie 1 05 1898 30 april 1899
            1900-09-15 nr. 82schietoefeningen van het korps pantserfort artillerie in 1899
            1900-09-18 nr. 21memoriaal voor de officieren van de genie
            1900-09-18 nr. 90verslag van een zending naar Parijs ter bijwoning van het 13e internationale congres voor geneeskunde
            1900-09-22 nr. 6staten van gevonniste militairen
            1900-09-25 nr. 1staten van gevonniste militairen
            1900-09-26 nr. 72onteigening voor de aanleg van een weg door de Rottepolder
            1900-09-26 nr. 74algemene voorwaarden voor de levering van levensmiddelen en brandstoffen
            1900-09-26 nr. 92verslag van de werkzaamheden aan de werkplaatsen voor draagbare wapens over augustus 1900
            1900-09-27 nr. 81algemene voorwaarden voor de levering van brandstof

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-09-27 nr. 94practische oefeningen van het korps genie troepen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-09-28 nr. 11verslag der Permanente Militaire Spoorwegcommissie over het 1e halfjaar 1900
            1900-09-28 nr. 114voorstellen voor uniform verandering
            1900-10-02 nr. 61aanleg weg door de Rottepolder
            1900-10-02 nr. 9verslag van het 2e gedeelte van grote manoeuvres van het Italiaanse leger in 1899
            1900-10-04 nr. 41jaarlijkse begroting van de dienst der genie in 1901
            1900-10-08 nr. 12contract van het bouwen van verplegingsinrichtingen te Utrecht
            1900-10-09 nr. 40wijziging van een contract voor de aanschaf van hefkoepels
            1900-10-13 nr. 9aankoop grond voor het maken van een emplacement voor tussenbatterij no. 9 aan de Zuider Lingedijk
            1900-10-16 nr. 40voordracht tot het bepalen van de lichting van 1901
            1900-10-16 nr. 48wijziging voorschrift voor het verstrekken en verantwoorden van munities tot draagbare vuurwapens
            1900-10-16 nr. 54verslag van oefeningen met reserve kader en leerlingen van militaire scholen op de heide bij Laren van 30 juli tot 25 augustus 1900
            1900-10-17 nr. 28blijvend gedeelte van de lichting van 1900 bij de onbereden korpsen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-10-17 nr. 67beschouwing van de uniformen van de landmacht
            1900-10-17 nr. 89gaolineproef bij rijwielen
            1900-10-18 nr. 35ruiling van grond en gebouwen te 's Hertogenbosch
            1900-10-20 nr. 10voorstellen tot ontruiming van de legerplaats bij Oldebroek
            1900-10-20 nr. 57aankoop van grond voor het verruimen van de Meentstroom nabij het fort Vossegat
            1900-10-22 nr. 28algemeen reglement voor het vervoer over de spoorwegen
            1900-10-22 nr. 35onteigening voor het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1900-10-24 nr. 41wijziging in de voorschriften voor de verzekering van werklieden tegen ongelukken
            1900-10-24 nr. 87goedkeuring van een contract voor de levering van samengestelde stellen elementen tot kanonnen van 6 cm
            1900-10-29 nr. 33ruiling van grond ten behoeve van de Nederlandse fabriek van werktuigen en spoorwegmaterieel te Amsterdam
            1900-10-29 nr. 34contract voor het bouwen van een bergloods voor ledige projectielen op het terrein der artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1900-10-29 nr. 45jaarverslag van de artillerie inrichtingen, munitiefabriek over 1899
            1900-10-29 nr. 48voorschrift voor de Artillerie Schietschool
            1900-10-29 nr. 57wijzigingen in het reglement op de exercities der infanterie
            1900-10-29 nr. 99verslag van de werkzaamheden aan de werkplaatsen voor draagbare wapens
            1900-10-30 nr. 36overeenkomst met de gemeente Vlissingen voor het beschikbaar stellen van oefenterreinen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-11-01 nr. 74keuring van 7 vloerijzeren dekplaten voor uitkijkposten in forten van het westelijk front der stelling van Amsterdam
            1900-11-02 nr. 32voorstellen welke van invloed zijn op de begroting voor 1901
            1900-11-02 nr. 54wijziging in de kadastrale tenaamstelling van rijksgronden
            1900-11-03 nr. 69het verlenen van militaire bijstand aan de politie van Wormerveer bij de handhaving van de orde welke bedreigd wordt door werkstakers aldaar
            1900-11-05 nr. 34schietoefeningen van het 4e regiment vesting artillerie in 1899
            1900-11-05 nr. 37verslag van onvolledige detonatie van U.B.G. van 15 cm tijdens schietproeven ter bepaling van de tempeeringen voor de schootstafel
            1900-11-05 nr. 42onteigening voor het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1900-11-06 nr. 30algemeen reglement voor het vervoer over de spoorwegen
            1900-11-08 nr. 63wijziging van contract voor het bouwen van een overdekte rijbaan te Amersfoort
            1900-11-10 nr. 9verslag van het toelatingsexamen voor de hoofdcursus in het jaar 1900
            1900-11-13 nr. 47beschieting van een schietdoel op het strand van Scheveningen ter beproeving van beton als dekking voor kleine magazijnen
            1900-11-15 nr. 17wijziging van het sluitstuk van het kanon 8 cm St.
            1900-11-15 nr. 20het aanschaffen van materieel voor de uitrusting lichte telegraafwagens der genietroepen
            1900-11-15 nr. 21onteigening voor het aanleggen van een weg door de Rottepolder
            1900-11-16 nr. 39wijziging van het sluitstuk van 8 cm st.
            1900-11-16 nr. 47aanbesteding voor het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1900-11-16 nr. 97beproeving van het opvouwbaar militair rijwiel systeem Simplex
            1900-11-16 nr. 98rapport naar aanleiding van werkstaking te Rotterdam
            1900-11-19 nr. 96staten van gevonniste militairen
            1900-11-21 nr. 59beproeving van een monster rookzwak buskruit bestemd voor diverse kanonnen
            1900-11-21 nr. 64benoeming van militaire leden en hun plaatsvervangers in de militieraden voor de lichting van 1901
            1900-11-21 nr. 7benoeming van een commissie voor de paardenfokkerij in de provincie Groningen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1900-11-26 nr. 49jaarverslag van de Nederlandse bond van oud onderofficieren
            1900-11-26 nr. 54wijziging in het reglement betreffende de werklieden bij de artillerie inrichting
            1900-11-27 nr. 34wijziging van de tangentenboog
            1900-11-27 nr. 40ontwerp overeenkomst voor in en uitlaatmiddelen aan grachten van diverse verdedigingswerken in de Stelling van Amsterdam
            1900-11-28 nr. 136oefeningen van de dienstdoende schutterijen
            1900-11-28 nr. 24wijziging van het reglement en van het voorschrift voor de Hogere Krijgsschool
            1900-11-28 nr. 26ontwerp reglement op de exercities en vesting artillerie, eerste gedeelte, exercitie zonder geschut
            1900-11-28 nr. 98berekening diensttijd en eerste oefeningstijd bij tweemalige inlijving: art. 6 en 146 militiewet
            1900-12-01 nr. 46diverse rapporten over de sluiting van lakense kledingstukken
            1900-12-06 nr. 23aanvulling en verhoging van het VIIIste hoofdstuk van de staatsbegroting voor het dienstjaar 1900
            1900-12-08 nr. 45beproeving van lichte schoenen van chroomleder voor de infanterie
            1900-12-10 nr. 70beproeving van St. brisantgranaten van 15 cm
            1900-12-13 nr. 104rapporten over de proef met beenbekledingen voor wielrijders
            1900-12-13 nr. 41wijziging van het voorschrift voor de Normaal Schietschool
            1900-12-13 nr. 47contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort bij Krommeniedijk
            1900-12-13 nr. 48contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort aan Den Ham
            1900-12-14 nr. 111aankoop en in erfpacht nemen van gronden te Ede voor oefeningsterrein voor een in Ede te vestigen garnizoen
            1900-12-14 nr. 112overdracht van het beheer van een terrein bij Harskamp
            1900-12-14 nr. 137herziening voorschrift voor het verstrekken en verantwoorden van munitie tot draagbare wapens
            1900-12-14 nr. 140onteigening voor het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1900-12-15 nr. 39wijziging van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1899
            1900-12-17 nr. 7contract voor het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1900-12-18 nr. 88tienjarig verslag van het beheer en de toestand der weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht
            1900-12-19 nr. 30voorschrift voor het hoefbeslag en de bepalingen voor winterbeslag van de paarden bij de bereden korpsen
            1900-12-22 nr. 120inspectie van geweren in gebruik bij weerbaarheidsverenigingen
            1900-12-22 nr. 61voorschrift voor het afnemen van schriftelijke examens aan de Koninklijke Militaire Academie
            1900-12-24 nr. 124rapporten over de proefnemingen tot onderzoek van het draagvermogen van de grond in de funderingsput van bomvrije gebouwen in het fort bij Krommeniedijk
            1900-12-24 nr. 81onteigening voor de aanleg van een weg door de Rottepolder
            1900-12-24 nr. 83inrichting van het departement van Oorlog
            1900-12-27 nr. 59aankoop van grond voor het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1900-12-28 nr. 32beproeving van een gewijzigd granaatkartets
            1900-12-28 nr. 84proeven van de vernieling van ijzeren spoorwegbruggen
            1900-12-29 nr. 30militaire bijstand bij een bezoek van Hare Majesteit de Koningin aan Amsterdam
            1900-12-29 nr. 32organisatie van het korps genietroepen
            1900-12-29 nr. 34aanvulling op bepalingen voor de aan de Koninklijke Militaire Academie verkrijgbare gedrukte schijfbeelden
            1900-12-29 nr. 40aankoop van grond voor de bouw van een installatie voor de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1900-12-29 nr. 41aankoop van grond voor het maken van een installatie voor de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1900-12-29 nr. 44indeling van de lichting van 1901
            1900-12-29 nr. 72situatielijsten van dienstdoende schutterijen
            1900-12-31 nr. 104contract voor het maken van in en uitlaatmiddelen aan de grachten van verdedigingswerken in de stelling van Amsterdam
            1900-12-31 nr. 112staten van gevonniste militairen
            1900-12-31 nr. 114voorschrift op de inwendige dienst bij de Koninklijke Militaire Academie
            1900-12-31 nr. 119contract voor het leveren enz. van drie pantseraffuiten voor het fort Velsen
            1900-12-31 nr. 83onteigening van percelen voor uitbreiding van het departement van Oorlog

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-01-03 nr. 28maandverslagen der werkzaamheden verricht in november in diverse artillerie inrichtingen
            1901-01-07 nr. 21oefeningen van personeel van de geneeskundige dienst in 1900
            1901-01-08 nr. 14proef met Marga patronen
            1901-01-11 nr. 29onderzoek naar de bruikbaarheid te velde van Mielings autograaf (velddrukpers)
            1901-01-11 nr. 66opleiding van het reservekader bij de regimenten vesting artillerie
            1901-01-12 nr. 26verslagen van de opleiding van het onder de wapens geweest zijnde personeel van het reservekader
            1901-01-12 nr. 85schietproeven omtrent de samenstelling van een schootstafel voor de St. granaatkartetsen van 12 cm
            1901-01-14 nr. 27reglement op de exercities der infanterie
            1901-01-15 nr. 123halfjaarlijkse verslagen van de instructie batterij en van de instructie compagnie
            1901-01-15 nr. 130verslagen van de indeling van de lichting van 1900
            1901-01-15 nr. 15akte van aankoop van de opstal van een huis op militaire landsgrond, behorende tot de post aan de Holendrecht
            1901-01-17 nr. 32beknopt verslag van de toestand van de Koninklijke Militaire Academie over 1900
            1901-01-18 nr. 90militaire bijstand bij het bezoek van Hare Majesteit de Koningin aan Amsterdam
            1901-01-19 nr. 66wangedrag van reconvalescenten van de koloniale reserve te Maastricht
            1901-01-21 nr. 74ontwerp akte tot aankoop van de gronden behorende aan de polder "De Broekermeer" gelegen in Broek in Waterland, Landsmeer en Nieuwendam
            1901-01-22 nr. 110beproeving van hefkoepels
            1901-01-23 nr. 32bepalingen en aanwijzingen voor het kamperen van troepen in de legerplaats bij Harskamp
            1901-01-23 nr. 39rapport van proeven met en wijzigingen aan torpedo's
            1901-01-23 nr. 55levering van kanonnen van 6 cm voor hefkoepels
            1901-01-24 nr. 126aankoop van grond voor het aanleggen van beplantingen bij het fort "Het Hemeltje" en het fort bij Jutphaas te Utrecht
            1901-01-24 nr. 136aankoop van grond voor het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1901-01-24 nr. 141wijziging van koppelplaten bij het Korps Genietroepen
            1901-01-24 nr. 156jaarverslag van bewaarplaatsen van ontplofbare stoffen over 1900
            1901-01-25 nr. 156reglement op de exercities der infanterie
            1901-01-26 nr. 79ruiling van grond te 's Hertogenbosch
            1901-01-28 nr. 40voorlopig ontwerp van een algemeen reglement voor de dienst en het vervoer over de spoorwegen
            1901-01-28 nr. 42beproeving van Burgers rijwielen
            1901-01-29 nr. 29onteigening van grond voor de aanleg van een weg door de Rottepolder

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-01-30 nr. 67algemeen verslag van de inrichtingen van militair onderwijs over het leerjaar 1899 1900
            1901-01-30 nr. 95huwelijk van Hare Majesteit de Koningin
            1901-01-31 nr. 11voorschriften voor het inrichten, drukken, bijschrijven en verzenden van bestekken
            1901-01-31 nr. 60staten van gevonniste militairen
            1901-02-01 nr. 61opgave van de gemiddelde sterkte van het leger over 1900
            1901-02-02 nr. 94onteigening van grond voor het maken van een installatie voor de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1901-02-04 nr. 113wijziging van een grensscheiding te Utrecht
            1901-02-04 nr. 45beproeving van de ontwerp wijzigingen in de schietregels voor het vuren met brisantgranaten
            1901-02-06 nr. 69inspectie van magazijnen voor vernietigingsmaterieel
            1901-02-08 nr. 67wijziging van de technische voorschriften voor de levering aan de Centrale magazijnen van militaire kleding en wapening
            1901-02-09 nr. 4regeling van de beschikbaarstelling op de begroting voor 1901
            1901-02-09 nr. 56marechaussee te Enschede en Glanerbrug
            1901-02-09 nr. 57verbeteringen aan en voorzieningen in de legerplaats te Harskamp
            1901-02-09 nr. 67bewapening van de vesting artillerie met karabijnen M. 95
            1901-02-09 nr. 68verkoop van grond te Bergen op Zoom

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-02-11 nr. 123beproeving van acetyleen licht
            1901-02-12 nr. 28contract voor het bouwen van een 2e loods voor de opberging van turf in de stelling van Amsterdam
            1901-02-13 nr. 139algemeen reglement voor het vervoer over de spoorwegen
            1901-02-18 nr. 81ruiling van gronden te Nijmegen
            1901-02-19 nr. 12staat van werken die in 1901 in het 2e genie commandement op declaratie kunnen worden uitgevoerd
            1901-02-19 nr. 26verslag van de detachement commandant in de legerplaats bij Harskamp
            1901-02-19 nr. 30aantal manschappen bestemd voor de zeemilitie van de lichting van 1901
            1901-02-20 nr. 124conservatieproeven met scherpe patronen no. 1
            1901-02-20 nr. 9koop akte van grond voor het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1901-02-21 nr. 103maandverslagen van de aan de Hembrug gevestigde werkplaatsen
            1901-02-21 nr. 28practische oefeningen van de vesting artillerie in de legerplaats bij Oldebroek in 1899
            1901-02-21 nr. 70wijziging van het voorschrift voor de Hogere Krijgsschool
            1901-02-22 nr. 18onteigening voor de aanleg van een weg door de Houtrak en de Inlaagpolder in de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude
            1901-02-23 nr. 36rapporten van keuring van raderbaren voor de geneeskundige dienst
            1901-02-25 nr. 68schietoefeningen van het korps pantserfort artillerie in 1900
            1901-02-26 nr. 17numerieke opgaven van de kennis van het lezen en schrijven van in 1900 ingelijfde miliciens
            1901-02-26 nr. 22regeling van openstellen van plaatsen bij inrichtingen van militair onderwijs in 1901
            1901-02-27 nr. 53nadere wijziging en aanvulling van de wet voor de nationale militie en daarmee in verband staande wetten
            1901-02-27 nr. 79onteigening voor de aanleg van een weg door de Rottepolder
            1901-02-28 nr. 47schietoefeningen van het 4e regiment vesting artillerie in 1900
            1901-03-01 nr. 29onteigening voor het maken van een installatie voor de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1901-03-04 nr. 115jaarverslag van de toestand van de geneeskundige dienst
            1901-03-04 nr. 19voorstellen tot wijziging en aanvulling der schietregels voor het vestinggeschut
            1901-03-04 nr. 5staten van gevonniste militairen
            1901-03-05 nr. 30onteigening voor het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-03-06 nr. 1wijziging in de algemene voorwaarden voor de levering van levensmiddelen
            1901-03-06 nr. 100inspectieverslag van het materieel voor de vernieling van bruggen die daarvoor in de tweede plaats in aanmerking komen en van de aan die bruggen aangebrachte voorzieningen
            1901-03-06 nr. 80rapporten van de beproeving van telefoonmaterieel
            1901-03-06 nr. 92verslag van de toestand van de rijkspostduivendienst op het einde van de vluchtdienst van 1900
            1901-03-07 nr. 113verslag van de gehouden schietoefeningen 1899/1900
            1901-03-08 nr. 27onteigening voor de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1901-03-09 nr. 16wijziging van een toestel Watkin tot meting van de zijdelingse mijlsvaart te fort IJmuiden
            1901-03-09 nr. 20ontwerp contracten voor de ontruiming van grond
            1901-03-09 nr. 79meten van snelheden en onderzoek van buskruit
            1901-03-09 nr. 89wijziging van geschut
            1901-03-09 nr. 92aanschaf van koepelkanonnen van 15 cm L/24 voor Velzen
            1901-03-09 nr. 97aankoop van grond voor het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1901-03-09 nr. 98voorschrift voor opstelling van contracten met buitenlandse firma's
            1901-03-11 nr. 66beproeving van ijzerdraadversperring van het fort aan Hoek van Holland
            1901-03-12 nr. 12contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort Zuidwijkermeer
            1901-03-12 nr. 84pioniersoefeningen der bezettingsbataljons van het wapen der infanterie in 1900
            1901-03-13 nr. 100aankoop van grond voor de aanleg van een weg door de Houtrak en Inlaagpolder te Haarlemmerliede en Spaarnwoude
            1901-03-13 nr. 121schietproeven met brisantgranaten, met foto's
            1901-03-15 nr. 27aankoop van grond voor de aanleg van een weg door de Houtrak en Inlaagpolder te Haarlemmerliede en Spaarnwoude
            1901-03-15 nr. 28aankoop van grond voor de aanleg van een weg door de Houtrak en Inlaagpolder te Haarlemmerliede en Spaarnwoude
            1901-03-16 nr. 89oefening met bewapende uitleggers in 1901
            1901-03-19 nr. 44akten van koop en erfpacht van terreinen onder Ede
            1901-03-19 nr. 63jaarverslag van de topografische inrichting
            1901-03-19 nr. 99verslag van het vierde wapenfeest van de Koninklijke officiers schermbond
            1901-03-20 nr. 54wijzigingen en aanvullingen in de bepalingen voor het kamperen van troepen in de legerplaats bij Harskamp
            1901-03-20 nr. 84positieverbetering van de minderen bij het wapen der Koninklijke Marechaussee
            1901-03-20 nr. 93staten van gevonniste militairen
            1901-03-21 nr. 109organisatie van het Nederlandsch Indisch leger
            1901-03-21 nr. 3verslagen van de uitgaven over de dienst in 1898
            1901-03-22 nr. 57reglement voor de geneeskundige dienst bij de landmacht in tijd van vrede
            1901-03-27 nr. 67schietproef met brisantgranaten
            1901-03-28 nr. 49rapport van het Algemeen Depot van Discipline
            1901-03-29 nr. 57handleiding voor het gebruik van patronen voor verkleinde afstanden
            1901-03-30 nr. 137wijziging in de voorschriften tot uitvoering van de statuten van de weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-04-01 nr. 2eervol ontslag en benoeming van een minister van Oorlog
            1901-04-02 nr. 51wijziging van hefkoepels in de forten bij Spaarndam en Vijfhuizen
            1901-04-03 nr. 22gewijzigd voorschrift voor het Algemeen Depot van Discipline
            1901-04-03 nr. 84algemeen verslag van het materieel voor het veldleger
            1901-04-09 nr. 106programma voorstellen voor de oefeningen der vesting artillerie in Oldebroek
            1901-04-09 nr. 107aankoop van grond voor de aanleg van een weg door de Houtrak en de Inlaagpolder te Haarlemmerliede en Spaarnwoude
            1901-04-09 nr. 92beschikbaarstelling van gelden wegens verstrekkingen voor de dienst van 1901
            1901-04-12 nr. 42onderzoek van vuurmonden
            1901-04-15 nr. 48rapport over voeding
            1901-04-17 nr. 84reglement voor de geneeskundige dienst bij de landmacht in tijd van vrede
            1901-04-18 nr. 122oefeningen van de infanterie in het polder terrein
            1901-04-18 nr. 35aankoop van grond voor het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1901-04-20 nr. 40wijziging voorschrift voor het baden van militairen
            1901-04-20 nr. 47regeling van in het jaar 1901 te houden oefeningen in de legerplaats bij Oldebroek
            1901-04-20 nr. 53voorwaarden voor concessie voor de locaalspoorweg Zeist De Bilt
            1901-04-20 nr. 54wijziging van de regeling voor de in Nederlands Indië af te nemen toelatingsexamens tot de Koninklijke Militaire Academie en de Cadettenschool
            1901-04-22 nr. 103aanschaf van snelvuurmaterieel
            1901-04-22 nr. 120voorstellen voor practische oefeningen bij de garnizoenen door de regimenten vesting artillerie
            1901-04-22 nr. 98beproeving van hoevenkrabbers en roskammen
            1901-04-23 nr. 88aanvulling van het voorschrift voor het nummeren bij het wapen der infanterie
            1901-04-25 nr. 34aanbesteding voor het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1901-04-25 nr. 36vergroten van de kantine en het maken van een kegelbaan voor de koloniale reserve te Zutphen
            1901-04-26 nr. 25practische oefeningen door de korpsen bereden artillerie en pontonniers in 1900

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-04-27 nr. 2rekeningen en uitgaven van de dienst in 1899
            1901-04-29 nr. 48aankoop van grond voor het maken van een drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1901-04-29 nr. 52staten van gevonniste militairen
            1901-05-01 nr. 100voorschrift voor de practische oefeningen van het korps genietroepen in het garnizoen voor het jaar 1901
            1901-05-01 nr. 108wijziging van voertuigen voor de cavalerie
            1901-05-01 nr. 112onteigening voor het maken van een installatie voor de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1901-05-01 nr. 27aanbesteding voor de aanleg van een weg in de Houtrak en de Inlaagpolder in Haarlemmerliede en Spaarnwoude ter verbetering van de stelling van Amsterdam
            1901-05-03 nr. 31goedkeuring van het aanleggen en wijzigen van wegen in de stelling van Amsterdam
            1901-05-04 nr. 66gewijzigd reglement voor scholen te voet
            1901-05-06 nr. 120aanvullings voorstel voor het houden van oefeningen in de vuurleiding door het 4e regiment vesting artillerie in 1901
            1901-05-06 nr. 48onteigening voor de aanleg van een weg door de Rottepolder
            1901-05-07 nr. 65voorstellen voor het houden van schietoefeningen in 1901 te Assen
            1901-05-07 nr. 66voorstellen voor het houden van kadermanoeuvres
            1901-05-07 nr. 68wijziging van de bepalingen voor het geneeskundig onderzoek van adspiranten voor inrichtingen van militair onderwijs
            1901-05-07 nr. 81het bouwen van een hospitaal te 's Gravenhage
            1901-05-08 nr. 66wijzigingen van bepakkingslijsten voor geweermakersgereedschap
            1901-05-08 nr. 72wijzigingen van bepalingen voor de opkomst van de militie met spoed
            1901-05-09 nr. 117aankoop van terrein bij de Oranje Kazerne te 's Gravenhage

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-05-10 nr. 132verslagen van de in 1900 gehouden practische oefeningen van de korpsen veld en rijdende artillerie en pontonniers
            1901-05-10 nr. 94wijziging van pionieruitrusting der cavalerie
            1901-05-11 nr. 3staten van gevonniste militairen
            1901-05-11 nr. 59kadastrale tenaamstelling van rijksgrond
            1901-05-15 nr. 31voorschriften voor de Koninklijke Militaire Academie, de hoofdcursus en de Cadettenschool
            1901-05-17 nr. 97schietproef met een gewijzigd veldaffuit van 6 cm
            1901-05-18 nr. 82oprichting van een schietbaan
            1901-05-20 nr. 137overzicht van gehouden schietoefeningen van dienstdoende schutterijen in 1900
            1901-05-21 nr. 27regeling van de practische schietopleiding van de cadetten der artillerie
            1901-05-21 nr. 31algemeen jaarverslag van het materieel der artillerie in de artillerie commandementen in 1900
            1901-05-23 nr. 85voorschrift op de velddienst voor onderofficieren en korporaals van het korps genietroepen
            1901-05-24 nr. 107exercitie reglement voor de veld en rijdende artillerie
            1901-05-24 nr. 115practische oefeningen van leerlingen van de Hogere Krijgsschool in 1901
            1901-05-24 nr. 116beproeving van scherpe Marga patronen no. 7
            1901-05-24 nr. 67verslag van de Permanente Militaire Spoorwegcommissie over het 2e halfjaar van 1900
            1901-05-24 nr. 68contract betreffende het beschikbaar stellen van sleepboten ten tijde van mobilisatie van het leger
            1901-05-25 nr. 125aankoop van grond voor het maken van een installatie voor de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1901-05-28 nr. 9instructie voor stellingcommandanten

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-05-28 nr. 106begroting van kosten voor oefeningen bij het wapen der cavalerie in 1901
            1901-05-28 nr. 114rekening en verantwoording van het fonds voor onderofficieren enz. over 1900
            1901-05-28 nr. 118verslag van de Algemene Rekenkamer over 1900
            1901-05-28 nr. 98begroting van kosten voor het houden van oefeningen in groepsverband door de regimenten vesting artillerie in 1901
            1901-05-29 nr. 65voorschrift op de pioniersarbeid door de cavalerie
            1901-05-31 nr. 92vestingbegroting dienst 1901

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-06-01 nr. 40wijziging van het voorschrift voor de Hogere Krijgsschool
            1901-06-04 nr. 44voorstellen tot wijzigingen en aanvullingen van het voorschrift voor het landbouwkundig onderwijs enz.
            1901-06-05 nr. 1ontwerp overeenkomst met de poldermeesters van de polder Beesd
            1901-06-05 nr. 47beproeving van machine kanonnen (Maxim)
            1901-06-06 nr. 138practische oefeningen van de vesting artillerie in 1900 in de legerplaats te Oldebroek
            1901-06-07 nr. 93ruiling van grond met de maatschappij "De Schelde" te Vlissingen
            1901-06-10 nr. 50wijziging op de handleiding voor officieren van wapening
            1901-06-11 nr. 134ontwerp voorschrift voor de velddienst van het kader van het korps genietroepen
            1901-06-11 nr. 56aanbesteding voor het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1901-06-12 nr. 59wijzigingen in exercitie reglement van de cavalerie
            1901-06-12 nr. 64overeenkomst met de gemeente Amersfoort voor verbetering van de Leusderweg
            1901-06-12 nr. 67overeenkomst met het bestuur van de polder Zeevang voor vernieuwing van een brug bij het fort Edam
            1901-06-12 nr. 97opruiming van een oerbank in de rivier de Dommel te 's Hertogenbosch
            1901-06-14 nr. 76voorstellen voor veldoefeningen van de 3e divisie infanterie in 1901
            1901-06-14 nr. 77voorstellen voor bataljons en regimentsoefeningen van de infanterie in 1901
            1901-06-14 nr. 90aankoop van grond voor de aanleg van een weg vanaf de watermolen "De Slok op" tot aan de Lagendijk te Haarlemmerliede en Spaarnwoude

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-06-15 nr. 84programma's van eisen voor de aanstelling tot milicien korporaal en milicien sergeant bij de genie
            1901-06-18 nr. 116wijziging in het reglement op de inwendige dienst en het reglement voor de garnizoensdienst
            1901-06-18 nr. 131inrichting van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting
            1901-06-18 nr. 62jaarverslag van de oefeningen in 1990 van de Artillerie Schietschool
            1901-06-18 nr. 92benoeming van leden van de commissie tot bepaling van vergoedbare schade als gevolg van veldoefeningen van het leger
            1901-06-18 nr. 96oprichting van een onderofficiers schermbond en de voorschriften hiervan
            1901-06-19 nr. 141dodelijk ongeval van een milicien bij de pontonniersoefeningen
            1901-06-20 nr. 4pioniersoefeningen der cavalerie onder leiding van personeel van het korps genietroepen in 1900
            1901-06-21 nr. 100voorstellen voor de opleiding in de electro techniek der genie officieren
            1901-06-21 nr. 126ontwerp programma voor het houden van oefeningen in de linies en stellingen door de regimenten vesting artillerie in 1901
            1901-06-26 nr. 95regeling van de voeding van de soldaat
            1901-06-28 nr. 145jaarverslagen van de weerbaarheidsverenigingen
            1901-06-29 nr. 6wijziging en nadere verhoging van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting voor dienstjaar 1901
            1901-06-29 nr. 87aankoop voor het maken van een emplacement voor de tussenbatterij no. 6 aan de Nieuwe Zuider Lingedijk

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-07-01 nr. 10algemeen reglement voor de spoorwegen
            1901-07-01 nr. 56wijziging in het voorschrift betreffende de Normaal Schietschool
            1901-07-01 nr. 77aankoop van grond in de gemeente Sloten
            1901-07-02 nr. 44schade veroorzaakt door het betreden van terrein tijdens de veldoefening van de 3e divisie infanterie
            1901-07-02 nr. 51beproeving van rijwielen bij de vesting artillerie
            1901-07-02 nr. 54aankoop van grond voor het maken van een installatie voor de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1901-07-04 nr. 109oefeningen door de schutterij met behulp van personeel van het leger
            1901-07-05 nr. 101voorstellen voor reserve personeel voor de militaire telegraafdienst
            1901-07-05 nr. 112voorschriften voor voeding voor de landmacht
            1901-07-05 nr. 58staten van gevonniste militairen
            1901-07-06 nr. 113rapporten over vervanging van militaire bedienden door burger personeel in de kantines
            1901-07-06 nr. 41regeling voor oefening van personeel van de geneeskundige dienst in 1901

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-07-08 nr. 66situatielijsten van schutterijen
            1901-07-08 nr. 92proef met bovenkleding vervaardigd van gekleurde stoffen
            1901-07-09 nr. 62beproeving van blikken kappen ter beveiliging tegen vocht van granaatkartetsen Gd voorzien van buizen
            1901-07-09 nr. 68wijziging van bepalingen voor verblijf onder de wapenen van reserve officieren
            1901-07-10 nr. 76beproeving van een sleperswagen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-07-11 nr. 103beschrijving van de wijzigingen aan de uniformen van de landmacht
            1901-07-12 nr. 41regeling van de behandeling van over te brengen archiefstukken
            1901-07-12 nr. 53bepalingen voor verhoging van traktement
            1901-07-15 nr. 101verkoop van grond te Woudrichem
            1901-07-15 nr. 86schietoefeningen over het jaar 1900
            1901-07-16 nr. 11verslag van het toelatingsexamen tot de hoofdcursus in Nederlands Indië in 1901
            1901-07-16 nr. 75nadere wijziging in het voorschrift tot regeling van het landbouwkundig onderwijs voor leerlingen aan de Hogere Krijgsschool die hieraan de studies volgen voor de intendance dienst
            1901-07-16 nr. 84onderzoek naar de lading voor het kanon van 6 cm
            1901-07-17 nr. 118algemeen verslag van het onderwijs en de vorderingen van de leerlingen in verschillende vakken
            1901-07-18 nr. 1staten van gevonniste militairen
            1901-07-18 nr. 60beproeving met geweer en mitrailleurvuur van een proef ijzerdraadversperring bij het fort Hoek van Holland
            1901-07-22 nr. 19ontwerp overeenkomst voor het maken van een brug en weg bij Spaarndam
            1901-07-22 nr. 20ontwerp koop akte van terrein te 's Gravenhage
            1901-07-22 nr. 85aanwijzing van officieren tot leden van de commissie ter voorbereiding van de invoering van snelvuurmaterieel en de commissie van proefneming
            1901-07-23 nr. 17jaarverslag van de schietvereniging Neerlands Burgerwacht te Sloten over 1899
            1901-07-23 nr. 82rapport over een gewijzigd toestel tot het vermalen van vet
            1901-07-27 nr. 33aankoop van stalen elementen voor aanmaak van geschut

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-08-02 nr. 1eervol ontslag en benoeming van een minister van Oorlog
            1901-08-03 nr. 116contract voor uitbreiding van de Koninklijke Militaire Academie
            1901-08-05 nr. 87algemeen verslag betreffende de voltooiing van het vestingstelsel
            1901-08-06 nr. 89rapport over de handhaving van de openbare orde te Alblasserdam
            1901-08-07 nr. 7reglement en instructie voor de Permanente Militaire Spoorwegcommissie
            1901-08-09 nr. 11verslag van het toelatingsexamen tot de Cadettenschool in 1901 in Nederlands Indië
            1901-08-10 nr. 117proefneming met affuiten voor 6 cm veldgeschut
            1901-08-10 nr. 143voorzieningen aan de schietbanen te Witten
            1901-08-10 nr. 32overdracht en overname van rijksgrond te Maastricht
            1901-08-10 nr. 5verslag van het toelatingsexamen tot de Cadettenschool
            1901-08-14 nr. 108practische oefeningen van het korps genietroepen
            1901-08-16 nr. 93aanleg van een schietbaan te Leiden
            1901-08-22 nr. 41benoeming lid commissie van herkeuring van fourage
            1901-08-22 nr. 80benoeming lid commissie van advies voor spoorwegverbindingen om Amsterdam
            1901-08-22 nr. 87benoeming voorzitter der commissie tot herziening van de reglementen voor de vesting artillerie
            1901-08-22 nr. 91benoeming voorzitter en leden der commissie tot keuring van levensmiddelen
            1901-08-23 nr. 99handleiding tot het gebruik van patronen voor verkleinde afstanden
            1901-08-29 nr. 35benoeming lid commissie van herkeuring van fourage
            1901-08-29 nr. 88overbrenging van archief van de geschutgieterij

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-09-02 nr. 5geschil met de schietvereniging Seijffardt te Maarssen over de oprichting van een schietbaan
            1901-09-03 nr. 125tekeningen van schermen voor kustvuurmonden
            1901-09-03 nr. 74verslag van een werkcursus als proef bij de genie
            1901-09-04 nr. 22gedachtenwisseling over het alfabetisch kortschrift voor de Nederlandse taal ontworpen door A.W. Grootte
            1901-09-05 nr. 71bijdrage tot het regeringsverslag over de staat van het militair onderwijs in 1900 1901
            1901-09-06 nr. 18algemene voorwaarden voor de dienst der genie
            1901-09-06 nr. 33nadere wijziging en aanvulling van de wet voor de nationale militie en daarmee in verband staande wetten
            1901-09-06 nr. 54oprichting van een schietbaan te Utrecht
            1901-09-06 nr. 94oprichting van een schietbaan te Delft
            1901-09-07 nr. 13bestek en voorwaarden voor verbetering van het Noordzeekanaal
            1901-09-09 nr. 7gewijzigd handboek voor de vesting artillerie
            1901-09-10 nr. 9wijziging bepalingen voor aankoop van paarden en paardenfokkerij binnen het rijk
            1901-09-11 nr. 63schietoefeningen tot verhoging van 's lands weerkracht
            1901-09-12 nr. 1staten van gevonniste militairen
            1901-09-13 nr. 59uitbreiding van het voorschrift voor het verlenen van medewerking aan verenigingen tot vrijwillige oefening in de wapenhandel
            1901-09-13 nr. 60wijziging regeling voor beheer van artilleriematerieel
            1901-09-19 nr. 62wijziging van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting van het dienstjaar 1900
            1901-09-19 nr. 91jaarverslag van de vereniging "Ons Belang"
            1901-09-20 nr. 4verkoop van een gedeelte van het voormalig rijks lijnbaangebouw enz. te Amsterdam
            1901-09-20 nr. 50uitbreiding van de Koninklijke Militaire Academie
            1901-09-20 nr. 57overname van terrein te Amsterdam van het departement van Marine

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-10-12 nr. 1onteigening van grond in Haarlem voor de vestingbouw
            1901-10-15 nr. 56beproeving van projectielen van 6 cm met gewijzigde Kr. band
            1901-10-17 nr. 102toepassing artikelen 133a en 134 van de militiewet
            1901-10-18 nr. 69voorschrift op de inwendige dienst bij de Koninklijke Militaire Academie
            1901-10-21 nr. 38benoeming van de vaste commissie van herkeuring van fourage
            1901-10-21 nr. 79beproeving van schietkatoenbuskruit
            1901-10-22 nr. 59voordracht tot het bepalen van de lichting van 1902
            1901-10-22 nr. 63vaststelling van de kleur van revolverkoord
            1901-10-22 nr. 68aanwijzing van blijvend gedeelte der lichting van 1901 bij de onbereden korpsen
            1901-10-22 nr. 92pioniersoefeningen van de detachementen van de bezettingsbataljons van het wapen van de infanterie
            1901-10-24 nr. 1onteigening van grond voor de vestingbouw in de stelling van Amsterdam
            1901-10-25 nr. 44wijziging van het voorschrift voor de aanneming van soldaat schrijvers bij het leger in Nederlands Indië
            1901-10-26 nr. 10staten van gevonniste militairen
            1901-10-30 nr. 18aankoop van grond voor het maken van een installatie voor de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1901-10-30 nr. 19contract voor het maken van cement ijzeren werken voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort Zuidwijkermeer
            1901-11-01 nr. 12overdracht van gronden en bouwwerken te Maastricht aan het departement van Binnenlandse Zaken
            1901-11-01 nr. 16wijzigingen in de emplacementskaart
            1901-11-04 nr. 56levering van koepelkanonnen van 15 cm L/24
            1901-11-04 nr. 90wijziging samenstelling van de kleding der infanterie
            1901-11-06 nr. 101wijziging in de instructie voor de hoofden der verschillende artillerie inrichtingen
            1901-11-06 nr. 88jaarlijkse inspectie over het materieel voor de vernieling van bruggen
            1901-11-06 nr. 89inspectie over de voorzieningen, aangebracht tot het vernielen van torens en kapen langs de zeekust
            1901-11-07 nr. 102overeenkomst met de gemeente 's Hertogenbosch, inzake beschikbaarstellen van grond door het Ministerie van Oorlog, voor de bouw van een hogere burgerschool
            1901-11-07 nr. 96beproeving van de veiligheidsinrichting tegen nabranders bij hefkoepelkanonnen van 6 cm
            1901-11-12 nr. 84proef met kolbaks van gewijzigd model
            1901-11-13 nr. 106beproeving van het gebruik van de schapirograaf (velddrukpers)
            1901-11-15 nr. 16schietproeven met herhaald gebruik van ontstekingdoppen van 6 cm
            1901-11-15 nr. 93beknopt verslag van de schietcursussen
            1901-11-16 nr. 77wijzigingen in het boekwerk "Instructiën"
            1901-11-16 nr. 84aankoop van grond voor oefeningsterreinen onder Ede
            1901-11-16 nr. 95beproeving van schuilplaatsen van gebogen gegolfd plaatijzer bij de vesting artillerie
            1901-11-16 nr. 96staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-11-18 nr. 60wijziging van de bepalingen inzake het beheer en onderhoud van de draagbare wapens
            1901-11-18 nr. 61regeling voor de remontering van de bereden artillerie
            1901-11-19 nr. 90wijziging van mitrailleurs M/83
            1901-11-20 nr. 31benoeming van een lid van de commissie van herkeuring van fourage
            1901-11-25 nr. 30overdracht van een gedeelte vestinggrond te Neuzen aan het departement van Binnenlandse Zaken
            1901-11-26 nr. 28wijziging van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1900
            1901-11-28 nr. 116aanbesteding voor het maken van een toegangsbrug naar het fort bij de Kwakel
            1901-11-28 nr. 23jaarverslagen van diverse artillerie inrichtingen
            1901-11-28 nr. 34bouw van een nieuwe wachterswoning in het fort Schiphol
            1901-11-28 nr. 86uitvoeringsbepalingen van de Militiewet 1901
            1901-11-28 nr. 90schietproeven met granaatkartets ladingen
            1901-12-04 nr. 114oefeningen van de dienstdoende schutterij in het dienstjaar 1901
            1901-12-04 nr. 28onteigening van grond voor de vestingbouw te Nieuwendam
            1901-12-07 nr. 103inspectieverslag van wapenen bij weerbaarheidsverenigingen
            1901-12-09 nr. 44regeling van corveeën in de kazernes
            1901-12-09 nr. 87rapport van het verstrekken van borstrokken aan miliciens
            1901-12-12 nr. 54opgave van gemiddelde sterkte van het leger over 1901
            1901-12-12 nr. 61staten van gevonniste militairen
            1901-12-13 nr. 22onteigening van grond voor de drinkwatervoorziening te Sloten
            1901-12-16 nr. 46inspectierapport over voertuigen
            1901-12-18 nr. 66oefeningen met bewapende uitleggers
            1901-12-20 nr. 48wijziging van de sluiting van kragen van lakense kleding
            1901-12-21 nr. 38ontwerp wijziging van artikel 113 van de Militiewet 1901

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1901-12-24 nr. 107inspectieverslag over de geweren in bruikleen verstrekt aan weerbaarheidsverenigingen
            1901-12-24 nr. 9jaarverslag van krijgsgeschiedkundige nasporingen over 1900
            1901-12-24 nr. 92rekening en verantwoording van de directie van de weduwen en wezenkas over 1900
            1901-12-27 nr. 49wijziging van de regeling van het militair vervoer over de spoorwegen
            1901-12-27 nr. 80beproeving van Hudler's patent schokbrekers bij gasgloeilampen
            1901-12-27 nr. 94wijziging van het reglement voor de Koninklijke Militaire Academie
            1901-12-27 nr. 95herziening manuscript voorschriften voor de vesting artillerie
            1901-12-28 nr. 106onteigening van gronden voor de sectorparken en wegen in de stelling van Amsterdam
            1901-12-28 nr. 11contract voor het maken van een weg op de Oost Schenkeldijk bij het werk aan de Bakkerskil
            1901-12-28 nr. 35contract voor het bouwen van een nieuwe bakkerij te Amsterdam
            1901-12-31 nr. 105rapport van de beschrijving van de schijfinrichting enz. voor het schieten met patronen voor verkleinde afstanden
            1901-12-31 nr. 110bijvoegsel op en wijziging in het voorschrift tot oefening van de torpedist II
            1901-12-31 nr. 128contract voor de uitbreiding van de artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1901-12-31 nr. 154inspectie van geweren bij weerbaarheidsverenigingen
            1901-12-31 nr. 43voorschriften voor het aanvragen van audiëntie bij zijne Koninklijke Hoogheid, de prins der Nederlanden, hertog van Mecklenburg
            1901-12-31 nr. 44contract voor het maken van een fabrieksschoorsteen met bliksemafleider, als onderdeel van het bouwen van een nieuwe bakkerij te Amsterdam
            1901-12-31 nr. 46contract voor het maken van een munitiemagazijn bij de artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1901-12-31 nr. 47contract voor het maken van verschillende werken voor de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1901-12-31 nr. 50contract voor het maken van cementijzeren werken voor regenbakken met de daarbij behorende toegangen in het fort Zuidwijkermeer
            1901-12-31 nr. 52contract voor het maken van een toegangsbrug naar het fort bij de Kwakel
            1901-12-31 nr. 53contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort Zuidwijkermeer

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-01-02 nr. 4militaire reisherinneringen uit Rusland
            1902-01-02 nr. 42proefneming met lakense beenbekleding voor wielrijders
            1902-01-06 nr. 27aanvulling en verhoging van het VIIIste hoofdstuk van de staatsbegroting voor het dienstjaar 1902
            1902-01-06 nr. 76inspectieverslag over het materieel voor de vernieling van torens en kapen in de stelling van Den Helder en het defensiegebied in de Zuiderzee
            1902-01-08 nr. 52oprichting van de vereniging tot bevordering van 's lands weerbaarheid te Rotterdam
            1902-01-10 nr. 35staten van gevonniste militairen
            1902-01-13 nr. 66algemeen verslag van de inrichtingen van militair onderwijs over 1900 1901
            1902-01-14 nr. 34beproeving van oefeningsprojectielen zonder zinken voering en zonder soldeer in de kraal
            1902-01-14 nr. 40proef met een gewijzigde regeling van de voeding van de militairen
            1902-01-14 nr. 93wijziging van het VIIIste hoofdstuk van de staatsbegroting voor het dienstjaar 1900
            1902-01-16 nr. 2staten van gevonniste militairen
            1902-01-18 nr. 123beproeving van een oprolbare kettingzaag als pioniersgereedschap bij de infanterie
            1902-01-20 nr. 53oefening van personeel van de geneeskundige dienst

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-01-22 nr. 124proeven met batterijbouw in slap terrein bij de vestingartillerie
            1902-01-22 nr. 125verslagen van de instructie batterij en de instructie compagnie
            1902-01-22 nr. 2organisatie van het korps torpedisten
            1902-01-22 nr. 63beproeving van tijdbuizen voor kustgeschut
            1902-01-22 nr. 70verslagen over de indeling van de lichting van 1901
            1902-01-31 nr. 61ontwerp wijzigingen en aanvullingen in de schietregels van de vestingartillerie
            1902-01-31 nr. 62beproeving van de ontwerp schootstafels voor mortieren
            1902-02-01 nr. 47voorschriften ter uitvoering van de Militiewet 1901
            1902-02-03 nr. 62schietoefeningen van het korps pantserfort artillerie in 1901
            1902-02-04 nr. 11indeling van de lichting van 1902
            1902-02-06 nr. 45numerieke opgaven van de kennis van het lezen en schrijven van in 1901 ingelijfde miliciens
            1902-02-06 nr. 49staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-02-07 nr. 58aanschaf van een verplaatsbaar verlichtingstoestel
            1902-02-10 nr. 122proef met het zelflaadpistool Schwarzlose
            1902-02-10 nr. 18wijziging van geschut
            1902-02-10 nr. 2verslag van de Koninklijke Militaire Academie over het jaar 1901
            1902-02-10 nr. 60benoeming van een lid van de militaire pensioenraad
            1902-02-11 nr. 10regeling van de beschikbaarstelling op de begroting voor 1902
            1902-02-11 nr. 17aanleg spoorweg Breda Geertruidenberg met zijtak naar Dongen
            1902-02-11 nr. 79wijziging reglement van administratie
            1902-02-13 nr. 30eisen van practische en theoretische bekwaamheid als bedoeld in artikel 107 der Militiewet 1901
            1902-02-13 nr. 71lidmaatschap commissie van herkeuring van fourage
            1902-02-14 nr. 48het inrichten van De Biltsche Duinen als schietterrein
            1902-02-15 nr. 41voorschriften ter uitvoering van de militiewet 1901 en van het koninklijk besluit van 2 december 1901
            1902-02-17 nr. 108wijziging van statuten der weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht
            1902-02-18 nr. 41instructie voor de officieren belast met de exercitie manoeuvres en rijproef met snelvuur veldmaterieel
            1902-02-19 nr. 113proeven met Sims Dudleygeschut
            1902-02-19 nr. 70regeling van de practische oefeningen van de artillerie in 1902
            1902-02-19 nr. 75verslag van de commissie inzake doelballons bij de vestingartillerie
            1902-02-19 nr. 9wijziging van het reglement voor de Koninklijke Militaire Academie
            1902-02-22 nr. 12overeenkomst over de spoorweg Nijmegen Wamel
            1902-02-24 nr. 16krantenberichten over werving van Zwitsers voor het Nederlands Indische leger
            1902-02-24 nr. 24vaststelling diensttijd van de militie bij de bereden artillerie
            1902-02-24 nr. 42jaarverslag van de topografische inrichting over 1901
            1902-02-24 nr. 64overdracht van gronden en gebouwen te 's Hertogenbosch aan twee stichtingen
            1902-02-25 nr. 24toekenning vergoeding voor bureelbehoeften
            1902-02-27 nr. 118onteigening van grond voor het maken van een installatie voor de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1902-02-27 nr. 13beproeving met picrinezuur als springstof, geperst op een dichtheid van 1,5
            1902-02-28 nr. 85beproeving van het Sims Dudleygeschut

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-03-01 nr. 57wijzigingen in het voorschrift voor het rijwiel en de wielrijdersoefeningen bij de infanterie
            1902-03-01 nr. 65aankoop van gronden en een gebouw voor uitbreiding van de Koninklijke Militaire Academie te Breda
            1902-03-01 nr. 68regeling van de kleding van de landweer
            1902-03-01 nr. 88schietoefeningen tot verhoging van 's lands weerkracht
            1902-03-01 nr. 98jaarverslag over de bewaarplaatsen van ontplofbare stoffen over 1901
            1902-03-03 nr. 44schietoefeningen van het 4e regiment vesting artillerie in het jaar 1901
            1902-03-04 nr. 51gewijzigd reglement voor het Koninklijk koloniaal militair invalidenhuis op Bronbeek te Arnhem
            1902-03-04 nr. 59aankoop van terrein te Amsterdam
            1902-03-04 nr. 60wijziging in de beschrijving van bovenkledingstukken der officieren en mindere militairen, met foto's
            1902-03-05 nr. 101aanvulling en verhoging van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1902
            1902-03-05 nr. 106wijziging van het voorschrift voor de Koninklijke Militaire Academie
            1902-03-05 nr. 110aanvulling en wijziging van het reglement voor de werklieden bij de artillerie inrichtingen en van het reglement voor de werklieden bij de centrale magazijnen van militaire kleding en uitrusting en bij 's lands magazijnen van geneesmiddelen
            1902-03-06 nr. 50verslag van het stichten van bronbuizen voor de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1902-03-06 nr. 79voorstellen welke van invloed zijn op de begroting voor 1902
            1902-03-06 nr. 87gewijzigde voorstellen voor de uitbreiding van de schietinrichtingen te Harskamp
            1902-03-06 nr. 90inspectierapporten van de 2e en 3e divisie infanterie
            1902-03-07 nr. 24aanbesteding voor het bouwen van schuilplaatsen van cementbeton in de gedekte gemeenschapsweg in de stelling van Honswijk
            1902-03-07 nr. 84staten van gevonniste militairen
            1902-03-10 nr. 7staten van gevonniste militairen
            1902-03-11 nr. 82overzicht van de toestand van de rijkspostduivenstations na het einde van het vluchtseizoen 1901

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-03-12 nr. 1beproeving van Marga patronen nr. 7
            1902-03-13 nr. 19ontwerp voorstellen voor oefeningen van de vesting artillerie op de forten bij Pannerden en Westervoort
            1902-03-14 nr. 89oprichting van een schietbaan op de Houtense Vlakte in de gemeente Utrecht
            1902-03-14 nr. 91pioniersoefeningen van de cavalerie in 1901
            1902-03-15 nr. 52oprichting van een schietbaan te Delft
            1902-03-15 nr. 94onderzoek naar de oorzaken van het dodelijk ongeluk op het schietterrein te Amersfoort
            1902-03-15 nr. 97maandverslagen van de commissie van proefneming
            1902-03-15 nr. 98oprichting van een fabriek voor de vervaardiging van rookzwak buskruit in Nederlands Indië
            1902-03-17 nr. 8regelgeving voor de Koninklijke ereprijs voor betoonde schietvaardigheid
            1902-03-19 nr. 143ontwerp van granaatkartetsen van 7,5 cm
            1902-03-19 nr. 153vonnissen van militairen bij het hoge militair gerechtshof
            1902-03-19 nr. 154verslagen van opleidingen van reservekaders
            1902-03-19 nr. 25practische oefeningen te Oldebroek
            1902-03-19 nr. 29toestemming tot oprichting van een weerbaarheidsvereniging te 's Gravenhage
            1902-03-22 nr. 53maatregelen tot verbetering van voeding van soldaten
            1902-03-24 nr. 47beproeving van hefkoepelkanonnen van 6 cm
            1902-03-25 nr. 73nadere wijziging van het reglement voor de Koninklijke Militaire Academie
            1902-03-25 nr. 74voorschrift voor de Koninklijke Militaire Academie
            1902-03-25 nr. 80vervolg nr. 6 op het boekwerk Organisatiën II oorlogsorganisatiën
            1902-03-26 nr. 72beproeving van schipbrugmaterieel
            1902-03-26 nr. 73springproef met granaten van 15 cm gevuld met rookzwak en zwart buskruit
            1902-03-26 nr. 80verslag van de schietcursus aan de Normaal Schietschool
            1902-03-27 nr. 36programma voor het toelatingsexamen tot de Koninklijke Militaire Academie in 1902
            1902-03-27 nr. 86wijzigingen in de organisatie van de Marechaussee
            1902-03-29 nr. 110maken en onderhouden van een aanvoergeul naar de inlaatsluizen voor de inundaties in de Bommelerwaard

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-04-01 nr. 50wijzigingen voorschrift voor de aanvulling, oplegging en uitgifte voor oefeningen met munitie bij korpsen bereden artillerie en munitieterreinen
            1902-04-02 nr. 131verkoop van rijksgrond voor de stoomtramweg Gouda Schoonhoven
            1902-04-02 nr. 59beproeving van een affuit voor de mortier van 15 cm
            1902-04-04 nr. 108voorstellen voor de oefeningen in de vuurleiding bij de kustartillerie
            1902-04-08 nr. 1voorstellen voor de practische oefeningen der artillerie in 1902
            1902-04-08 nr. 133de aanleg van een tramweg Spijkenisse Oostvoorne
            1902-04-08 nr. 174jaarverslag van de Artillerie Schietschool over 1901, met foto's
            1902-04-11 nr. 4proef met langs elkander vuren uit koepels
            1902-04-12 nr. 89verslag van het 5e wapenfeest van de Koninklijke officiers schermbond
            1902-04-12 nr. 99bepakkingsproef van een geraamte voor nieuw ontworpen levensmiddelen
            1902-04-15 nr. 61regeling van verblijf onder de wapenen van het reservekader
            1902-04-15 nr. 66aankoop van grond te Leerdam voor het maken van een batterij in de Nieuwe Hollandse Waterlinie
            1902-04-15 nr. 68voorschrift voor dienstreizen van dienstplichtigen van de nationale militie
            1902-04-15 nr. 95opleggen van wapenen bij de korpsen vanwege het in werking treden van de Militiewet 1901
            1902-04-16 nr. 41gedrukte bestekken en voorwaarden voor het éénjarig onderhoud van de militaire gebouwen en werken in de Nieuwe Hollandse Waterlinie
            1902-04-17 nr. 112vergelijkende beproeving van twee veldaffuiten van 6 cm
            1902-04-18 nr. 104het maken van beweegbare schijfinrichtingen op het militaire schietterrein bij Witten
            1902-04-19 nr. 1staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-04-21 nr. 63beproevingen van 6 cm granaatkartetsen
            1902-04-23 nr. 99onderzoek naar de bedrevenheid van de scholieren van de korpsschool
            1902-04-24 nr. 92verslag van gehouden schietoefeningen 1900 1901
            1902-04-25 nr. 39jaarverslag van het krijgsgeschiedkundig archief van de Generale Staf
            1902-04-26 nr. 61voorstellen voor kadermanoeuvres bij de 3e divisie infanterie
            1902-04-28 nr. 25vestiging van Marechaussee te Barger Oosterveen, gemeente Emmen
            1902-04-28 nr. 40rekeningen van uitgaven betreffende de dienst van 1900 en 1901
            1902-04-30 nr. 15aankoop van grond van de gemeente Breda
            1902-05-02 nr. 88regeling van de bezoldiging van burger werklieden in de militaire slachterijen
            1902-05-03 nr. 99het maken van een schietbaan te Neuzen
            1902-05-05 nr. 67afvaardiging naar de 7e internationale conferentie van het Rode Kruis
            1902-05-05 nr. 68voorstellen van kadermanoeuvres bij de 1e divisie infanterie
            1902-05-05 nr. 77aanbesteding voor het bouwen van een nieuwe bakkerij te 's Hertogenbosch
            1902-05-06 nr. 114bestaande schietregels en ontwerp schietregels 1902 van de vesting artillerie
            1902-05-06 nr. 19invoering van kleding der infanterie
            1902-05-06 nr. 2wijziging in regelingen voor de bepakking van de compagnie karren
            1902-05-06 nr. 45staten van gevonniste militairen
            1902-05-10 nr. 99het bouwen van een bad inrichting in de kazerne te Gouda

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-05-14 nr. 1voorstellen van reglementen der vesting artillerie
            1902-05-14 nr. 107wijzigingen in bepalingen voor het reservekader bij de infanterie en de vesting artillerie
            1902-05-14 nr. 116practische oefeningen van de bereden artillerie in 1901
            1902-05-14 nr. 69overname en verbetering van de schietbaan aan de Nieuwlandsche Dijk te Middelburg
            1902-05-17 nr. 28regeling van schietoefeningen in 1902
            1902-05-17 nr. 63proeven met ontplofbaar vuurkoord
            1902-05-20 nr. 49voorschrift voor practische oefeningen voor de genietroepen
            1902-05-21 nr. 75practische oefeningen van het korps genietroepen in Nederlands Indië
            1902-05-22 nr. 75voorstellen voor kadermanoeuvres bij de 2e divisie infanterie
            1902-05-22 nr. 80werkzaamheden voor inrichting van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1902-05-22 nr. 81wijziging van lederen sabelkwasten
            1902-05-24 nr. 89jaarverslag van in de magazijnen der artillerie aanwezig materieel
            1902-05-28 nr. 85overzicht van schietoefeningen door dienstdoende schutterij in 1901
            1902-05-31 nr. 57onderzoek naar het verschil in kennis in de verschillende theorieën, de practische velddienst en het practisch tirailleren der compagnieën in verband met het voorbereidend militair onderricht
            1902-05-31 nr. 60tijdelijke uitzetting van een brigade van de Marechaussee naar Veenhuizen
            1902-05-31 nr. 64beproeving van zelflaad pistool "Bergmann"
            1902-05-31 nr. 79ontwerp reglement op de exercities van het korps genietroepen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-06-02 nr. 80nadere aanvulling en verhoging van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1902
            1902-06-02 nr. 89jaarverslag van het fonds tot ondersteuning van weduwen en wezen van vrijwillig dienende militairen
            1902-06-03 nr. 67staten van gevonniste militairen
            1902-06-04 nr. 5proeven met gewapend beton voor fundering van kazemat gebouwen op het fort Zuidwijkermeer
            1902-06-05 nr. 82ruiling van gronden met de gemeente Vlissingen
            1902-06-06 nr. 55oprichting van een munitiemagazijn en van een bewaarplaats voor licht ontvlambare stoffen
            1902-06-06 nr. 57oprichting van een pompstation ten behoeve van de watervoorziening der militaire gebouwen op het terrein Damlust te Utrecht
            1902-06-06 nr. 61regeling van de kleding bij de landmacht
            1902-06-06 nr. 62wijzigingen in de bepalingen over kleding van officieren en mindere militairen
            1902-06-06 nr. 98leerboek voor de militaire aardrijkskunde en statistiek van Nederlands Indië
            1902-06-07 nr. 91practische oefeningen bij de Hogere Krijgsschool
            1902-06-09 nr. 71opmerkingen over een herziening van het kazerneringsreglement
            1902-06-10 nr. 40aanbesteding betreffende het maken van eenvoudige scherfvrije onderkomens van beton bij het bastion Dirks Admiraal en in het fort Erfprins te Den Helder
            1902-06-10 nr. 43contract voor het wijzigen van het rechter gedeelte van het fort bij Westervoort
            1902-06-10 nr. 44contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort bij Krommeniedijk
            1902-06-10 nr. 45contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort aan Den Ham
            1902-06-10 nr. 7gebruik van militaire landsgrond nabij Utrecht
            1902-06-13 nr. 80vaststelling van voorschriften betreffende het hoefbeslag
            1902-06-17 nr. 10aankoop van grond voor het maken van een batterij achter de Diefdijk in de Nieuwe Hollandse Waterlinie
            1902-06-17 nr. 55contract voor het maken van een bakkerij te 's Hertogenbosch
            1902-06-17 nr. 63vaststelling betreffende het certificaat van goed gedrag bij het verlaten van de dienst
            1902-06-18 nr. 77wijziging van de Militiewet 1901
            1902-06-20 nr. 32jaarverslagen omtrent de toestand van de artillerie inrichtingen in 1901
            1902-06-23 nr. 87regeling van de opkomst tot eerste oefening bij de bereden artillerie
            1902-06-23 nr. 88jaarverslagen van weerbaarheidsverenigingen
            1902-06-24 nr. 38wijzigingen in de organisatie en inwendige dienst van het departement van Oorlog
            1902-06-26 nr. 24oefening in de Nieuwe Hollandsche Waterlinie in 1902
            1902-06-26 nr. 60oefening in 1902 van de stelling van het Hollandsch Diep

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-06-28 nr. 82staten van gevonniste militairen
            1902-06-30 nr. 61oefeningen bij het korps genietroepen in 1902
            1902-07-02 nr. 43wijziging van het reglement voor de Hogere Krijgsschool
            1902-07-02 nr. 52onderzoek naar verschillende soorten ijzermenie
            1902-07-03 nr. 128jaarlijkse verslagen van weerbaarheidsverenigingen
            1902-07-03 nr. 67reglement inzake de burgerwerklieden bij de artillerie inrichtingen
            1902-07-03 nr. 70oefeningen van het 3de regiment huzaren buiten het polderterrein in 1902

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-07-04 nr. 99oefeningen van de schutterij onder leiding van legerpersoneel
            1902-07-05 nr. 68aanbesteding betreffende het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1902-07-07 nr. 20drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1902-07-07 nr. 40situatielijsten van dienstdoende en rustende schutterijen in de 11 provinciën

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-07-07 nr. 80wijziging van het contingent voor 1902 en vaststelling van het contingent voor 1903 betreffende de koloniale dienst
            1902-07-10 nr. 125benoeming van leden en plaatsvervangende leden in de algemene keuringscommissie voor de paardenfokkerij
            1902-07-11 nr. 46vaststelling van oefeningen van de infanterie in 1902
            1902-07-11 nr. 47veldoefeningen van de 5e divisie infanterie in 1902
            1902-07-12 nr. 90voorschriften omtrent de instructie batterij en de instructie compagnie
            1902-07-12 nr. 99verslag militaire cursussen reserve geniekader
            1902-07-15 nr. 14wijziging ranselzak voor de landweer
            1902-07-18 nr. 115oprichten van een schietbaan te Leiden
            1902-07-19 nr. 7reglement exercities genietroepen
            1902-07-19 nr. 80vergelijkende beproeving van rijwielen Simplex en Fongers
            1902-07-21 nr. 108beproeving van turfpersen
            1902-07-23 nr. 70voorschrift op het beheer der munitie, ten dienste der schietoefeningen met draagbare vuurwapens
            1902-07-23 nr. 91beknopte handleiding voor het onderricht in de gymnastiek ter verkrijging van lichamelijke geoefendheid
            1902-07-24 nr. 113ontwerp regeling voor het verstrekken, inleveren, opleggen en onderhouden van de wapenen etc. benodigd voor het locaal militair onderricht
            1902-07-24 nr. 114wijziging van de uniformen van de landmacht

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-07-26 nr. 75voorschrift betreffende het verstrekken en verantwoorden van munities tot draagbare vuurwapens
            1902-07-28 nr. 142jaarverslagen van het Centraal Bureau voor de Statistiek en van de Centrale commissie voor de Statistiek over 1901
            1902-07-28 nr. 96algemeen verslag betreffende de voltooiing van het vestingstelsel
            1902-07-29 nr. 83oefeningen in de stelling van het Hollands Diep en het Volkerak in 1902
            1902-07-31 nr. 1wijziging van de reglementen voor de Cadettenschool, de hoofdcursus en de Koninklijke Militaire Academie
            1902-08-07 nr. 112ontwerp Koninklijk Besluit betreffende vaststelling van bepalingen van bepalingen van het reservekader bij de militaire telegraafdienst
            1902-08-07 nr. 4staten van gevonniste militairen
            1902-08-08 nr. 75instructie voor de commissie belast met het opnemen van schade veroorzaakt tijdens veldoefeningen
            1902-08-14 nr. 62beproeving van elektrische verlichtingstoestellen in de legerplaats bij Harskamp
            1902-08-16 nr. 82afvaardiging als jurylid bij de Internationale Militaire Raad tussen Brussel en Ostende
            1902-08-20 nr. 42herziening van de applicatie studie voor de geneeskundige dienst te velde
            1902-08-21 nr. 165overdracht terrein van militair hospitaal te Gouda voor de aanleg van de stoomtram Gouda Schoonhoven
            1902-08-22 nr. 8verslag van het in Nederlands Indië gehouden toelatingsexamen tot de Cadettenschool in 1902
            1902-08-23 nr. 7gegevens over telegraaf en telefoonafdelingen van het veldleger, met foto's

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-08-26 nr. 6staten van gevonniste militairen
            1902-08-28 nr. 141wijziging en aanvulling van het werkliedenreglement
            1902-08-28 nr. 148regeling en viering van verjaardagen van leden van het Koninklijk Huis
            1902-08-28 nr. 91verslag van het te Kampen afgelegd eindexamen door de onderofficieren van de 2e klasse van de hoofdcursus
            1902-08-29 nr. 59ontslag en benoeming van leden van de Permanente Militaire commissie
            1902-08-30 nr. 99rekening en verantwoording van de commissie tot het beheer van het onderofficiersfonds over 1901 en het 51e algemeen verslag van de staat van het fonds van onderofficieren enz.

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-09-05 nr. 114rapporten omtrent het ontstaan van liesbreuken
            1902-09-08 nr. 21verstrekking en oplegging van kleding van de landmacht
            1902-09-09 nr. 39beproeving van houwitsers voor bespannen batterijen der vesting artillerie
            1902-09-12 nr. 108opruiming van het wrak van het stoomschip 'Aline' in het Pas van Neuzen
            1902-09-13 nr. 142vaststelling van nadere bepalingen voor het verlenen van vergunningen aan cantinehouders en kooplieden tot het tijdelijk plaatsen van 'getimmerten' in of nabij legerplaatsen of bij het departement van Oorlog in gebruik zijnde gronden
            1902-09-13 nr. 153bijdrage tot het regeringsverslag over de staat van het Militaire Onderwijs in Nederland over 1901 1902
            1902-09-18 nr. 39overname van grond in de Brakelse Boezem voor de verbetering van de aanvoergeul
            1902-09-19 nr. 11schietproef met oefeningsprojectielen van 24 cm
            1902-09-20 nr. 128beproeving van kazemataffuiten van 10 cm
            1902-09-20 nr. 69wijzigingen in de reglementen op de inwendige dienst van de verschillende wapens
            1902-09-20 nr. 70wijziging en aanvulling van de regeling van het voorbereidend militair onderricht
            1902-09-22 nr. 19contract voor het maken van sectorparken in de stelling van Amsterdam
            1902-09-22 nr. 37wijziging in de bepalingen van het Reservekader bij het wapen der genie
            1902-09-22 nr. 38nieuwe indeling van de bewakingskringen van de Brigade Koninklijke Marechaussee
            1902-09-23 nr. 87wijzigingen in voorschriften en modellen betreffende de dienst der genie
            1902-09-23 nr. 88reglementen voor het militiekader
            1902-09-24 nr. 35aanbesteding voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort Zuidwijkermeer
            1902-09-27 nr. 118verslag van de VIIe Internationale Conferentie van het Rode Kruis
            1902-09-27 nr. 81beproeving van houten kogels 'Ulbricht'
            1902-09-29 nr. 106verslagen betreffende de uitgaven over het dienstjaar 1900
            1902-10-01 nr. 34wijziging van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1901
            1902-10-01 nr. 35aanvulling en verhoging van het VIIIste hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1902
            1902-10-03 nr. 1wijzigingen van de reglementen voor de Cadettenschool, de hoofdcursus en de Koninklijke Militaire Academie
            1902-10-03 nr. 56drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1902-10-03 nr. 61aanbesteding betreffende het inrichten van inundatiemiddelen voor polders in de stelling van Amsterdam
            1902-10-04 nr. 6wijzigingen in de reglementen op de inwendige dienst der infanterie, vesting artillerie, cavalerie en der veld en rijdende artillerie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-10-08 nr. 92beproeving van schoenen vervaardigd van chroomleder
            1902-10-09 nr. 8wijziging in de vredesorganisatie van het korps genietroepen en in het bedrag der dagelijkse soldijen voor de tamboers van dat korps
            1902-10-09 nr. 95vaststelling van regels voor het verlof aan de hoofdofficier belast met de mandatering en aan de controleurs van de inwendige administratie der korpsen en aan het onder hun bevelen dienende personeel
            1902-10-10 nr. 12jaarverslag van 1901 omtrent nasporingen en studiën op het gebied der nederlandsche krijgsgeschiedenis
            1902-10-10 nr. 18bouw van een schutsluis te Zaandam
            1902-10-11 nr. 45overdracht van nieuw gebouwde verplegingsinrichtingen te Amersfoort door de Genie aan de Intendance
            1902-10-14 nr. 33schietproeven met het snelvuurmaterieel van 15 cm L/24
            1902-10-14 nr. 87schietproeven met tijdschokbuizen van 7,5 cm
            1902-10-15 nr. 18oprichting van een schietbaan te Ede
            1902-10-15 nr. 77jaarlijkse begroting 1903 1904 van de dienst der genie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-10-15 nr. 111algemene instructie voor de dienst op de rijkspostduivenstations
            1902-10-20 nr. 37maken van een drijvende brug over het Noord Hollandsch kanaal
            1902-10-21 nr. 47benoeming van een lid van het Hoog Militair Gerechtshof
            1902-10-21 nr. 88beproeving van Amerikaanse waarnemingstorens
            1902-10-22 nr. 34staten van gevonniste militairen
            1902-10-25 nr. 86wijziging in het reglement van het militair vervoer over de spoorwegen
            1902-10-28 nr. 30oefeningen van dienstdoende schutterijen met behulp van personeel van het leger
            1902-10-28 nr. 31vervanging van een lid der Permanente Militaire Spoorwegcommissie
            1902-10-28 nr. 42proef met de verstrekking van melasse als paardenvoer
            1902-10-31 nr. 2wijziging in het schietvoorschrift der infanterie en de vesting artillerie
            1902-10-31 nr. 41aanleg van een electrische spoorweg van Amsterdam naar Hilversum, met een zijtak naar Baarn
            1902-11-01 nr. 48wijzigingen in het reglement op de inwendige dienst der genietroepen
            1902-11-04 nr. 2staten van gevonniste militairen
            1902-11-05 nr. 8Verslagen, rapporten en memoriën: Militaire Luchtscheepvaart van kapitein Petri, met foto's
            1902-11-10 nr. 47wijziging van het voorschrift op de stamboeken
            1902-11-13 nr. 29contract voor het maken van bomvrije gebouwen in het fort Zuidwijkermeer

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1902-11-19 nr. 21aanbesteding voor het maken van verschillende werken ten behoeve van de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1902-11-22 nr. 2voorschrift op het beheer van munitie
            1902-11-27 nr. 50overname schietbaan aan de Westdijk te Middelburg
            1902-11-29 nr. 27opheffing van de commissie met als opdracht het instellen van een onderzoek omtrent het comptabel beheer van de korpsen der landmacht en van de divisiën Marechaussee en van dat der kledingmagazijnen
            1902-11-29 nr. 47ontheffing en benoeming van een militair lid in de Militieraad
            1902-11-29 nr. 58wijziging in het reglement voor de garnizoensdienst
            1902-11-29 nr. 59wijziging van het voorschrift voor de hoofdcursus
            1902-12-02 nr. 59aankoop van grond voor het aanleggen van beplantingen in de stelling van Amsterdam
            1902-12-03 nr. 94voorschrift betreffende het vervoer van krijgsvolk, paarden, oorlogstuig en verdere militaire goederen
            1902-12-04 nr. 34staten van gevonniste militairen
            1902-12-06 nr. 125verslag van de schietverrichtingen door het personeel van het leger
            1902-12-06 nr. 79wijziging van het voorschrift betreffende het examen van soldaat schrijvers voor het leger in Nederlandsch Indië
            1902-12-08 nr. 26contract voor het maken van betongebouwtjes in de nevenbatterij in de linie Krommeniedijk Zuidwijkermeer
            1902-12-10 nr. 15oefeningen van dienstdoende schutterijen onder leiding van personeel van het leger
            1902-12-13 nr. 63inspectie van wapenen bij weerbaarheidsverenigingen
            1902-12-13 nr. 75wijziging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1901
            1902-12-16 nr. 40garnizoensveranderingen in het jaar 1903
            1902-12-16 nr. 67wijziging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1901
            1902-12-17 nr. 72wijziging van het reglement van de Cadettenschool en de hoofdcursus
            1902-12-18 nr. 89kaderopleiding uit de militie bij het wapen der Artillerie
            1902-12-24 nr. 99buitengewone uitgaven voor de dienst genie over 1903
            1902-12-30 nr. 11verkoop van militaire landsgrond te Neuzen
            1902-12-30 nr. 118verslag van de inspectie in bruikleen verstrekt aan de weerbaarheidsverenigingen
            1902-12-30 nr. 12aanschaf van een orthopaedisch toestel

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1903-01-02 nr. 145beschieting van een met golfijzer beklede doelbatterij
            1903-01-07 nr. 107indeling van de miliciën van de lichting 1902
            1903-01-09 nr. 2voorstellen met betrekking tot kledinguitrustingen van de infanterie
            1903-01-13 nr. 119schietoefeningen van het 4e regiment vesting artillerie
            1903-01-13 nr. 92beproevingen met de ontwerp schootstafel 1900 voor het schieten met IJ brisantgranaten uit mortieren van 15 en 10 cm
            1903-01-14 nr. 33schietoefeningen van het korps pantserfort artillerie in 1902
            1903-01-15 nr. 2rapporten en verslagen betreffende de uitkomsten der proefvuren met ijzeren brisantgranaten bij de Artillerie Schietschool in 1903
            1903-01-16 nr. 144indeling van de lichting van 1903
            1903-01-19 nr. 178archief van het garnizoen Wierickerschans
            1903-01-20 nr. 91vaststelling van regelingen inzake het doen van eerbewijzen tijdens het bezoek van leden van de Koninklijke familie
            1903-01-21 nr. 40wijzigingen in het voorschrift tot het houden van veldmanoeuvres
            1903-01-22 nr. 130pioniersoefeningen van de bezettingsbataljons van het wapen der infanterie
            1903-01-22 nr. 42verslag krijgsgeschiedkundige onderzoekingen in het buitenland
            1903-01-24 nr. 42gewijzigde tekst van het KB van 10 november 1892 houdende vaststelling van bepalingen ter uitvoering van de wet betreffende de inkwartieringen en het onderhoud van het krijgsvolk enz. van 14 sept 1866
            1903-01-26 nr. 154staten van gevonniste militairen
            1903-01-29 nr. 113proefneming met de ransel ontworpen voor de landweer
            1903-01-29 nr. 116militaire bijstand ter handhaving van de openbare orde te Amsterdam
            1903-01-31 nr. 1wijziging bepalingen ten aanzien van verstrekking van voeding aan militairen
            1903-01-31 nr. 51wijziging in het reglement betreffende de werklieden
            1903-01-31 nr. 61bouw van een Marechausseekazerne te Kerkrade

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1903-02-02 nr. 106verslag betreffende de werkzaamheden van het militair lid in de Keuringscommissie voor de paardenfokkerij in de provincies Zeeland, Noord Brabant en Limburg
            1903-02-03 nr. 69nummerieke opgaven betreffende de kennis van het lezen en schrijven van in 1902 ingelijfde miliciën
            1903-02-03 nr. 73verslag van de toestand van de Koninklijke Militaire Academie over 1902
            1903-02-04 nr. 85staten van gevonniste militairen
            1903-02-04 nr. 88algemeen verslag over de inrichtingen van militair onderwijs over 1901 1902
            1903-02-05 nr. 155inspectie over geweren bij de Vereniging Volksweerbaarheid
            1903-02-07 nr. 7wijzigingen en aanvullingen in de reglementen voor werklieden met betrekking tot verjaardagen van leden van het Koninklijk Huis
            1903-02-07 nr. 89jaarlijks onderzoek over de verlofgangers der militie te land
            1903-02-10 nr. 28militaire bijstand te Amsterdam bij de Hembrug

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1903-02-11 nr. 181algemeen verslag over het materieel van het veldleger in de magazijnen
            1903-02-11 nr. 79ontwerp schietregels 1902 van de vesting artillerie
            1903-02-11 nr. 81schietproef met IJ brisantgranaten van 15 cm
            1903-02-14 nr. 20klassificatie van vestingwerken
            1903-02-16 nr. 198staten van gevonniste militairen
            1903-02-19 nr. 93conservatieproef met schietkatoenbuskruit
            1903-02-20 nr. 109wijziging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het jaar 1902
            1903-02-20 nr. 227jaarverslag der Artillerie Schietschool
            1903-02-23 nr. 259praktische oefeningen van het korps genietroepen
            1903-02-25 nr. 136afvaardiging naar het XIVe Internationaal Geneeskundig Congres te Madrid

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1903-02-25 nr. 175bepalingen betreffende de verstrekking, de bewaring, het onderhoud en de inlevering van kleding en uitrustingstukken van miliciën
            1903-02-26 nr. 158beproeving van de mitrailleurs M/90
            1903-02-26 nr. 81rapport van zelfwerkende mitrailleurs
            1903-02-27 nr. 123beproeving van een nieuw stelsel van doelen tijdens de practische oefeningen van het 2e regiment veld artillerie in 1902
            1903-02-27 nr. 90overeenkomst van ruiling met de gemeente Nijmegen
            1903-03-02 nr. 163aanbesteding voor het maken van aardwerken en betongebouwtjes voor een nevenbatterij in de linie door de Haarlemmermeerpolder bezuiden Hoofddorp
            1903-03-05 nr. 176onderzoek naar de invloed van de slijting der ziel op de aanvangssnelheid bij een snelvuurkanon van 7,5 cm
            1903-03-05 nr. 23interpretatie van een wetsontwerp inzake belemmering van schietoefeningen
            1903-03-09 nr. 62voorschrift voor het afnemen van schriftelijke examens
            1903-03-09 nr. 75beproeving van een batterij in slap terrein door het 2e regiment vesting artillerie te Amsterdam
            1903-03-11 nr. 100voortgezette schietproeven uit kanonnen van 15 cm en 24 cm ter beproeving van tijdbuizen tot kustgeschut
            1903-03-11 nr. 105voorstellen betreffende het bouwen, uitbreiden en verbeteren van militaire bakkerijen
            1903-03-11 nr. 108rapport betreffende het gebruik van Chamberland Pasteur waterfilters bij de landmacht
            1903-03-11 nr. 161nadere beproeving van verschillende stelsels zelflaadpistolen
            1903-03-11 nr. 28jaarverslag over 1902 van de Topographische Inrichting
            1903-03-11 nr. 95beproeving van een monster rookzwak pijpenbuskruit in het kanon van 30 cm
            1903-03-12 nr. 167voorschrift van het Algemeen Depot van Discipline
            1903-03-12 nr. 60ontwerp voor een kazernement te Nijmegen; met opmerkingen van de inspecteur der infanterie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1903-03-19 nr. 235wijzigingen van de regeling van troepen verplaatsingen
            1903-03-19 nr. 241schietoefeningen tot verhoging van 's lands weerkracht
            1903-03-20 nr. 169rapport betreffende de uitslag van een bij de Artillerie Schietschool bij wijze van proef gehouden kanonschietwedstrijd
            1903-03-20 nr. 177herziening der reglementen op het geneeskundig onderzoek voor de dienst bij de zee en landmacht
            1903-03-21 nr. 142verslagen van de opleiding van het reservekader
            1903-03-24 nr. 139verslag over de geldelijke toestand van het fonds voor onderofficieren enz.
            1903-03-26 nr. 91uitzending van een officier van gezondheid naar het XIVe Internationaal Geneeskundig Congres te Madrid
            1903-03-30 nr. 232staten van gevonniste militairen
            1903-03-30 nr. 243opruiming van de wrakken van de stoomloods transportschoener Zeemeeuw en van het houten barkschip Albion in het Goereese Gat
            1903-04-02 nr. 9ruiling van terreinen enz. te Venlo
            1903-04-04 nr. 240beproeving tot het vochtvrij maken van bomvrije buskruitmagazijnen
            1903-04-08 nr. 123voorjaarspremiekeuring van dekhengsten in Zeeland
            1903-04-08 nr. 73ontwerp overeenkomst met de Rijksverzekeringsbank betreffende de uitvoering van de Ongevallenwet 1901
            1903-04-09 nr. 182opmerkingen n.a.v. de droogmaking en verkaveling van de Rietwijkeroorderpolder door het bestuur van die polder
            1903-04-09 nr. 228verslag van de verplegingsdienst in de legerplaats bij Harskamp
            1903-04-11 nr. 188onteigening van grond voor het maken van een weg langs de Kerksloot van Krommenie naar Busch
            1903-04-15 nr. 195voorstel tot vervanging der Rode Kruisplaten
            1903-04-15 nr. 290nadere verhooging en aanvulling van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1903
            1903-04-17 nr. 192regels voor militaire bijstand
            1903-04-18 nr. 100wijziging van nummering van wapenen en alle voorwerpen van ledergoed, kleding en uitrusting
            1903-04-24 nr. 236practische oefeningen van de vesting artillerie in de legerplaats bij Oldebroek
            1903-04-24 nr. 87staat van gevonniste militairen
            1903-04-25 nr. 125practische oefeningen door de regimenten veld artillerie en het korps rijdende artillerie in 1902
            1903-04-27 nr. 64conservatieproef met rookzwak buskruit

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1903-05-05 nr. 85klassificatie en verboden kringen van vestingwerken
            1903-05-05 nr. 86jaarverslag betreffende het onderling ziekenfonds bij het wapen der Koninklijke Marechaussee
            1903-05-08 nr. 161wijziging van het reglement op de militaire bakkerij
            1903-05-12 nr. 15voorstel voor praktische oefeningen van cadetten der Koninklijke Militaire Academie voor 1903
            1903-05-12 nr. 83voorstel voor praktische oefeningen voor de hoofdcursus van de inspecteur van het militair onderwijs
            1903-05-13 nr. 1practische oefeningen voor officieren van de Hogere Krijgsschool
            1903-05-19 nr. 1verslag van de Algemene Rekenkamer over 1902
            1903-05-20 nr. 3regeling van de opleiding van militiekader bij de regimenten vesting artillerie
            1903-05-20 nr. 49rekening en verantwoording van het fonds van onderofficieren enz. over 1902
            1903-05-25 nr. 18practische oefeningen door de regimenten veld en rijdende artillerie in 1903
            1903-05-27 nr. 75jaarverslag der Permanente Militaire Spoorwegcommissie
            1903-05-30 nr. 257voorstellen tot het houden van practische oefeningen door de leerlingen van de Hogere Krijgsschool
            1903-05-30 nr. 69voorstellen tot het houden van kadermanoeuvres bij de 2e en 3e divisie infanterie
            1903-06-02 nr. 12ontwerp programma en begroting voor oefeningen der vesting artillerie in 1903
            1903-06-02 nr. 141voorstellen voor kadermanoevres
            1903-06-06 nr. 165onteigening voor het maken van een weg langs de Kerksloot van Krommenie naar Busch
            1903-06-06 nr. 285staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1903-06-11 nr. 37voorstellen tot het houden van oefeningen der vesting artillerie nabij de garnizoenen
            1903-06-11 nr. 47verkoop van gronden, grenzende aan militaire oefeningsterreinen onder Vught
            1903-06-12 nr. 120practische oefeningen van het korps genietroepen
            1903-06-12 nr. 74jaarverslag weerbaarheidsvereniging Utrecht over 1902
            1903-06-13 nr. 181regeling betreffende de verstrekking, de bewaring, de inlevering van kleding en uitrustingsstukken van dienstplichtigen bij de landweer
            1903-06-13 nr. 182voorstellen betreffende de in de legerplaats bij Harskamp en te Witten te houden schietoefeningen
            1903-06-13 nr. 183regeling betreffende de aanschaffing van paarden bij mobilisatie
            1903-06-15 nr. 117jaarlijkse verslagen van weerbaarheidsverenigingen over 1902
            1903-06-15 nr. 191oefeningen bij het wapen der cavalerie in 1903

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1903-06-18 nr. 135jaarlijks onderzoek naar het gebruik van verleende vergunningen met betrekking tot verpachtingen en verkopingen
            1903-06-20 nr. 56wijziging van de organisatie van de normaal schietschool
            1903-06-20 nr. 7herstellen van waterschade aan militaire werken te Hellevoetsluis, met foto's
            1903-06-22 nr. 180practische oefeningen van het korps Indische genietroepen in 1902
            1903-06-23 nr. 182aanbesteding voor de bouw van een stal in de legerplaats bij Milligen
            1903-06-23 nr. 184vergroting van de drijfkracht in de artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1903-06-24 nr. 138proefnemingen ter bepaling van de methode van vernieling, toe te passen bij constructiën van gewapend beton, met foto's
            1903-06-25 nr. 135oefeningen in de dienst van bezettingstroepen in forten
            1903-06-26 nr. 1verhoging en aanvulling van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor 1903
            1903-06-27 nr. 183voorlopige instructies voor de landweerdistrictscommandanten
            1903-07-01 nr. 184rapport van verloren geraakte voorwerpen van wapenen, ledergoed enz. in gebruik gegeven bij het voorbereidende militair onderricht
            1903-07-01 nr. 207ruiling van grond te Finsterwolde
            1903-07-03 nr. 191militaire bijstand te Delft wegens een optocht van het Delfts studentenkorps
            1903-07-06 nr. 120overdracht van grond te Maastricht aan het ministerie van Financiën
            1903-07-06 nr. 142goedkeuring van een tactisch geneeskundige oefening
            1903-07-06 nr. 83regeling voor het gebruik van de schietbanen in het Mastbosch te Breda
            1903-07-07 nr. 81onderzoek naar patroonraderbaren 'de Mooij'
            1903-07-08 nr. 2178e jaarverslag uit 1902 van krijgsgeschiedkundige nasporingen
            1903-07-11 nr. 359oprichting van een machinegebouw voor de stelling Amsterdam in de gemeente Sloten
            1903-07-14 nr. 177ontwerp voorschrift op de toepassing van springmiddelen
            1903-07-14 nr. 192aankoop van grond voor de aanleg van een militaire weg van Krommenie naar Busch
            1903-07-15 nr. 179overdracht van het reduit van fort Rammekens
            1903-07-15 nr. 182oprichting van een kopergieterij in Delft
            1903-07-17 nr. 127algemeen verslag betreffende de voltooiing van het vestingstelsel

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1903-07-18 nr. 271wijziging van de uniformen van de landmacht
            1903-07-20 nr. 187oefening van personeel der geneeskundige dienst in 1903
            1903-07-23 nr. 181bataljons en regimentsoefeningen in 1903
            1903-07-25 nr. 219beproeving met 2 schootstafels voor de mortieren van 15 cm en van 10 cm
            1903-07-25 nr. 225jaarverslagen van de artillerie inrichtingen
            1903-07-28 nr. 66schietproef met oefeningsprojectielen van 15 cm L/24 en k
            1903-07-31 nr. 240wijziging in de voorschriften voor het verlenen van medewerking aan vereniging tot vrijwillige oefening in de wapenhandel
            1903-07-31 nr. 61wijziging van de reglementen voor de Hogere Krijgsschool en de hoofdcursus
            1903-08-01 nr. 101wijzigingen in het reglement op de inwendige dienst der infanterie
            1903-08-03 nr. 249ontwerp regeling van verstrekking van fourage aan paarden van het wapen der Koninklijke Marechaussee
            1903-08-06 nr. 22vaststelling van het blijvend gedeelte der lichting van 1903 bij de onbereden korpsen
            1903-08-08 nr. 186aanleg van een weg van Rijnland's huis naar zijkanaal C te Haarlemmerliede en Spaarnwoude
            1903-08-11 nr. 235staten van gevonniste militairen
            1903-08-12 nr. 238aanwijzingen voor provinciale adjudanten voor uitvoering Landweerwet
            1903-08-12 nr. 313aanwijzing van het doelenmaterieel der bereden artillerie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1903-08-13 nr. 335beproeving met de aanspanning van gehuurde paarden
            1903-08-13 nr. 340onteigening van grond voor het maken van een weg langs de Kerksloot van Krommenie naar Busch
            1903-08-13 nr. 359verslag van het Ondersteuningsfonds voor weduwen en wezen van de bond "Insulinde"
            1903-08-15 nr. 110rapport over de klachtenprocedure bij het Nederlands leger
            1903-08-15 nr. 112verslagen over de militaire cursussen bij het reserve geniekader
            1903-08-15 nr. 132medewerking aan een algemene maatregel van bestuur regelende de cummulatie van schadeloosstelling ingevolge de Ongevallenwet 1901 en tractement of wachtgeld
            1903-08-22 nr. 333verlegging van een schietbaan te Hoek van Holland
            1903-08-27 nr. 103beproeving van tricot onderbroeken en tricot borstrokken
            1903-08-28 nr. 19uitbreiding van de buskruitfabriek "de Krijgsman" te Muiden
            1903-09-01 nr. 197beproeving van schootstafels voor het kanon van 15 cm k
            1903-09-10 nr. 411verkoop van grond te Geertruidenberg
            1903-09-10 nr. 415wijziging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor 1902
            1903-09-14 nr. 147contract voor de bouw van een kazernement te Nijmegen
            1903-09-14 nr. 81werkzaamheden voor de buskruitfabriek "de Krijgsman" te Muiden
            1903-09-14 nr. 86voorstel voor een nieuwe bepakkingswijze van de patrooncaissons
            1903-09-16 nr. 70proefneming met scherpe patronen nr. 7
            1903-09-16 nr. 86verslagen over het militair onderwijs tussen 1902 1903 voor het regeringsverslag
            1903-09-17 nr. 200opheffing der commissiën tot overname bij mobilisatie van voor de krijgsdienst geschikte paarden
            1903-09-17 nr. 202staat van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1903-09-21 nr. 301verslag van de staatsuitgaven over het dienstjaar 1901
            1903-09-21 nr. 314oprichting van dynamietmagazijnen bij bastion Dirks Admiraal te Den Helder
            1903-09-23 nr. 290het maken van schietinrichtingen op de militaire terreinen bij Ede
            1903-09-25 nr. 160verslag van een afstandsrit te paard van Amsterdam naar Wenen door de tweede luitenant Godin de Beaufort
            1903-09-25 nr. 249bepalingen voor de verbintenis van aspirant militairen bij de infanterie
            1903-09-28 nr. 220verslag van schietoefeningen in 1901 en 1902
            1903-09-29 nr. 180staten van gevonniste militairen
            1903-09-30 nr. 172nota van schrijf en drukfeilen van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1904
            1903-09-30 nr. 267wijziging van de reglementen voor de Hogere Krijgsschool en voor de hoofdcursus
            1903-10-02 nr. 169aankoop van grond voor de aanleg van een militaire weg van Krommenie naar Busch
            1903-10-05 nr. 46aankoop van grond voor het maken van een militaire weg van Krommenie naar Busch
            1903-10-06 nr. 201voorstellen tot het houden van oefeningen in het bevaren van inundatiën
            1903-10-08 nr. 187schietoefeningen der dienstdoende schutterij van 1902
            1903-10-12 nr. 67gewijzigde begroting voor de Cadettenschool voor het dienstjaar 1904
            1903-10-12 nr. 73gewijzigd voorschrift voor het hoefbeslag
            1903-10-13 nr. 27proefoefeningen met speurhonden te Arnhem bij het opzoeken van gewonden, met foto's
            1903-10-13 nr. 30jaarverslag van de Koninklijke Nederlandse bond van oud onderofficiers
            1903-10-14 nr. 156beproeving van ijzer door breekproeven op ingekeepte staven
            1903-10-14 nr. 158herziening van een recht van erfpacht te Neuzen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1903-10-16 nr. 112jaarlijkse begroting voor de uitgaven voor de dienst van het 4e genie commandement over 1904 1905
            1903-10-16 nr. 70verslagen over lichaamsonderricht bij inrichtingen van militair onderwijs

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1903-10-17 nr. 8voorschriften voor de Hogere Krijgsschool en de hoofdcursussen
            1903-10-19 nr. 78verslag van de jaarvergadering van de Vereniging "Trouw aan koning en vaderland", ondersteuningsfonds voor behoeftigen
            1903-10-20 nr. 185benoeming leden van de commissie weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht
            1903-10-21 nr. 55benoeming leden van de commissie herkeuring van fourage
            1903-10-22 nr. 107wijzigingen van de richtmiddelen bij de kanonnen van 6 cm veld
            1903-10-22 nr. 6rekening en verantwoording der directie van de weduwen en wezenkas over 1902
            1903-10-22 nr. 7garnizoensveranderingen in 1904
            1903-10-22 nr. 73aanleg van een spoor(tram)weg over rijksterrein te Nieuwer Amstel
            1903-10-26 nr. 162oprichting van een buskruitmagazijn op de vlakte van Waalsdorp
            1903-10-27 nr. 155wijziging van de statuten der weduwen en wezenkas voor de officieren der landmacht
            1903-10-27 nr. 158verslag van het 14e Internationaal Geneeskundig Congres
            1903-10-30 nr. 153contract voor de bouw van een bergplaats voor munitie te Roermond
            1903-10-30 nr. 155herziening van het reglement van administratie bij de landmacht
            1903-10-31 nr. 2staten van gevonniste militairen
            1903-11-06 nr. 123verkiezing van nieuwe leden in de commissie weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht
            1903-11-06 nr. 145aankoop van grond voor een oefeningsterrein bij Nijmegen
            1903-11-06 nr. 154staten van gevonniste militairen
            1903-11-09 nr. 1het maken van een militaire bakkerij te Groningen
            1903-11-09 nr. 122oefeningen en beproevingen van het doorwaden van inundatiën
            1903-11-11 nr. 106plaatsvervanging en benoeming in de vaste commissie van herkeuring van fourage
            1903-11-12 nr. 104jaarlijks onderzoek naar scherpe patronen nr. 3
            1903-11-12 nr. 83voorschrift voor het gebruik der 'moordslagen' voor het nabootsen van springpunten van granaatkartetsen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1903-11-13 nr. 119reorganisatie van het wapen der genie
            1903-11-13 nr. 63voorschriften voor de Hogere Krijgsschool en de hoofdcursus
            1903-11-13 nr. 64wijziging in het exercitiereglement der cavalerie
            1903-11-14 nr. 153oefeningen der dienstdoende schutterijen met behulp van het personeel van het leger
            1903-11-18 nr. 114aankoop van grond voor het maken van een weg van Krommenie naar Busch
            1903-11-19 nr. 135oprichting 9e regiment infanterie
            1903-11-19 nr. 97aankoop van grond voor de aanleg van een rijbaan te Assen
            1903-11-20 nr. 80staten van gevonniste militairen
            1903-11-21 nr. 92beproeving met tijdschokbuizen van 6 cm
            1903-11-21 nr. 93proefneming met rookzwak buskruit voor kustgeschut
            1903-11-24 nr. 101oprichting van een dynamietmagazijn binnen het fort "de Klop"
            1903-11-24 nr. 86organisatie van het regiment genietroepen
            1903-11-27 nr. 106wijziging voorschriften voor het dragen van schouderbedekking op korte jassen bij het korps infanterie
            1903-11-30 nr. 149overdracht van gebouwen en terreinen aan de gemeente Nijmegen
            1903-11-30 nr. 97uitbreiding van het magazijn voor levensmiddelen in Leeuwarden
            1903-12-04 nr. 110aanleg schietbaan voor Marga patronen te Delft
            1903-12-04 nr. 115regeling van het beheer van de huishoudelijke dienst bij het ministerie
            1903-12-04 nr. 94wijzigingen in het reglement op de inwendige dienst der infanterie
            1903-12-04 nr. 95wijzigingen op het voorbereidend militair onderricht
            1903-12-07 nr. 112regeling voor vergoeding van bureelbehoeften
            1903-12-16 nr. 118nadere wijziging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1902
            1903-12-16 nr. 138oprichting van een schietbaan te Neuzen
            1903-12-17 nr. 90verslag van een internationale schietwedstrijd van de schietvereniging "Oranje Nassau"
            1903-12-18 nr. 107regeling opleiding van koks aan de Amsterdamse huishoudschool
            1903-12-18 nr. 111regelingen voor kleding en uitrusting van het reserve personeel
            1903-12-18 nr. 113bepalingen voor de verstrekking van kleding en uitrusting aan miliciens

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1903-12-21 nr. 106wijziging van de rechtspleging bij de landmacht
            1903-12-22 nr. 188voorwaarden waaraan het militiekader moet voldoen
            1903-12-23 nr. 119voorzieningen aan het Koninklijk paleis te Amsterdam voor de hoofdwacht en de plaatselijke commandant
            1903-12-28 nr. 115portefeuille met stukken over het militair onderwijs afkomstig van wijlen de generaal Netscher
            1903-12-28 nr. 148wijzigingen in het voorschrift voor kleding van officieren
            1903-12-28 nr. 66grensbeschrijving van rijksgronden te Nijmegen
            1903-12-29 nr. 94contract voor het maken van een buskruitmagazijn op de vlakte van Waalsdorp
            1903-12-30 nr. 58inspectierapport van voertuigen en paardetuigen opgelegd in de ambulance magazijnen te Amsterdam, Utrecht en Dordrecht
            1903-12-30 nr. 66ruiling van terreinen en gebouwen te Groningen
            1904-01-04 nr. 133oprichting van vijf schietinrichtingen op het militaire oefeningsterrein te Ede
            1904-01-04 nr. 72vergelijkingsproeven van gasdrukmeting met Nederlandse en andere toestellen en cylinders
            1904-01-06 nr. 115staten van gevonniste militairen
            1904-01-06 nr. 203rapport van de opneming van de administratie van het militair hospitaal te Vlissingen
            1904-01-07 nr. 108drankverkoop in de kantines van het Nederlands leger
            1904-01-07 nr. 115wijziging in de regeling tot verstrekking van voeding aan militairen
            1904-01-08 nr. 141regelingen van woningen voor gehuwde militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-01-09 nr. 140wijzigingen in de instructie inventaris
            1904-01-09 nr. 147wijzigingen in het boekwerk "Beschrijving van de uniformen van de landmacht"
            1904-01-09 nr. 5wijziging in de regeling voor verstrekking van gedragen kleding
            1904-01-12 nr. 5wijzigingen in het voorschrift voor het vervoer van krijgsvolk, paarden en oorlogstuig
            1904-01-13 nr. 91beschikbaarstelling van geld op de begroting voor 1903
            1904-01-14 nr. 86overdracht van grond te Nijmegen
            1904-01-14 nr. 89regeling voor het toekennen van een vergoeding aan 'bijsmeden'
            1904-01-15 nr. 114begroting van het departement van Oorlog voor het jaar 1904
            1904-01-16 nr. 238practische oefeningen van het korps genietroepen
            1904-01-18 nr. 138proefnemingen met ransels voor de landweer
            1904-01-19 nr. 143aanschaf snelvuurmaterieel voor de artillerie
            1904-01-20 nr. 119verslagen van de paardenkeuringen in 1903
            1904-01-20 nr. 74vordering van paarden en benoeming leden van de vorderingscommissie
            1904-01-20 nr. 78herziening van de reglementen op het geneeskundig onderzoek voor de dienst bij zee en landmacht enz.

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-01-21 nr. 189beproeving van het snellaadkanon van 10 cm
            1904-01-21 nr. 248proefnemingen met het herstellen van lijf en werkgoederen
            1904-01-22 nr. 146verslag van het oefeningsbatterij in de legerplaats bij Oldebroek
            1904-01-22 nr. 156proefneming met het zelflaadpistool "Browning"
            1904-01-22 nr. 85practische oefeningen van de bereden artillerie en pontonniers in 1903
            1904-01-23 nr. 73proefneming met machinaal gefabriceerde hoefijzers
            1904-02-02 nr. 99maken van schietbanen onder Overveen bij Haarlem
            1904-02-04 nr. 204proefnemingen ter bepaling van de gevoeligheid voor ontsteking van picrinezuur
            1904-02-04 nr. 227eindkeuring van hefkoepels in de forten Krommeniedijk en Den Ham
            1904-02-06 nr. 103aanvullingen en wijzigingen van bepalingen omtrent het beheer en onderhoud van draagbare wapenen
            1904-02-12 nr. 142wijziging van het reglement van administratie bij de landmacht
            1904-02-13 nr. 121wijziging in de uniformen bij het leger in Nederlands Indië
            1904-02-13 nr. 171verslag betreffende het Algemeen Depot van Discipline over het jaar 1903
            1904-02-15 nr. 105proefneming met een tentransel, met foto's
            1904-02-15 nr. 106wijzigingen in het zakboekje voor de landweer
            1904-02-15 nr. 94opheffing van de geschutgieterij
            1904-02-17 nr. 48aankoop van grond voor het bouwen van een overdekte rijbaan met stal te Assen
            1904-02-18 nr. 126voorschrift op het gebruik en de toepassing van springmiddelen
            1904-02-18 nr. 134conservatieproeven met scherpe patronen nr. 1
            1904-02-18 nr. 136pioniersoefeningen der cavalerie in 1903
            1904-02-18 nr. 178herziening der reglementen op het militair geneeskundig onderzoek
            1904-02-19 nr. 214staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-02-22 nr. 1regelen voor de opleiding tot militie officier bij het wapen der infanterie
            1904-02-22 nr. 131practische oefeningen van de vesting artillerie in de legerplaats bij Oldebroek in 1903
            1904-02-22 nr. 132overdracht en overname van gronden, gebouwen en werken te Westervoort voor een brug over de IJssel
            1904-02-23 nr. 140voorstel tot oprichting van een dynamietmagazijn in het fort bij het Steurgat
            1904-02-23 nr. 170verslag van de cursus voor voorgangers in de gymnastiek
            1904-02-23 nr. 7richtlijnen voor de wijze van ontvangst en inlevering van zwembroeken
            1904-02-23 nr. 90voorstel tot voorziening in de behoefte aan officierskader bij de landweer
            1904-02-23 nr. 91voorstel tot uitvoering van artikel 9, eerste lid, van de landweerwet over aanneming van kaderpersoneel
            1904-02-23 nr. 97jaarverslag van de topografische inrichting over 1903
            1904-02-24 nr. 108afgraven van terrein voor een schietbaan te Hellevoetsluis
            1904-02-26 nr. 116beproeving van projectielen uit draagbare wapenen
            1904-02-27 nr. 1ontslag lid van de pensioenraad voor burgerlijke ambten en van de militaire pensioenraad
            1904-02-27 nr. 117aankoop van grond te Krommenie voor het maken van een militaire weg van Krommenie naar Busch
            1904-02-27 nr. 131organisatie van het wapen der infanterie
            1904-02-29 nr. 152wijzigingen in de instructiën voor het militair gezag in oorlogstijd
            1904-02-29 nr. 153verslag over de Koninklijke Militaire Academie over het jaar 1903
            1904-02-29 nr. 155algemeen verslag over de inrichting van militair onderwijs over het leerjaar 1902 1903
            1904-03-01 nr. 126schietoefeningen van het 4e regiment vesting artillerie in 1903
            1904-03-02 nr. 5schietoefeningen van het korps pantserfort artillerie in 1903
            1904-03-05 nr. 176voorschrift van dienstreizen voor miliciens die onder de wapenen worden geroepen
            1904-03-07 nr. 8verzameling van uitkomsten en een jaarverslag van schietoefeningen van de artillerie schietschool in 1903, met foto's
            1904-03-08 nr. 100voorschrift voor de gymnastische oefeningen
            1904-03-08 nr. 78bevoegdheden van hoofden van inrichtingen van militair onderwijs als korpscommandant
            1904-03-09 nr. 109wijzigingen in het reglement van administratie bij de landmacht
            1904-03-09 nr. 119staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-03-14 nr. 198pioniersoefeningen der infanterie, gehouden bij het regiment genietroepen, met foto's
            1904-03-15 nr. 169bezichtiging van een springstoffabriek te Reinsdorf
            1904-03-15 nr. 208voorschrift van de practische oefeningen van het regiment genietroepen
            1904-03-16 nr. 100schietoefeningen tot verhoging van 's lands weerkracht in 1903
            1904-03-16 nr. 84uit te keren premiën aan milicien korporaals van de infanterie die zich vrijwillig als korporaals bij hun wapen verbinden
            1904-03-17 nr. 102geschil betreffende oprichting van een bergplaats voor ontplofbare stoffen in het fort bij het Steurgat
            1904-03-17 nr. 94wijziging van bepalingen voor de opleiding van militie luitenants bij de vesting artillerie
            1904-03-21 nr. 110beproeving van project munitie
            1904-03-21 nr. 113verslag van de Artillerie Schietschool in 1903
            1904-03-23 nr. 112aankoop van grond voor militaire apotheek c.a. te Zaandam
            1904-03-23 nr. 116jaarverslag van krijgsgeschiedkundige nasporingen
            1904-03-26 nr. 1practische oefeningen in 1904 van de rijdende artillerie
            1904-03-26 nr. 218oprichting van een schietbaan voor het schieten met Marga patronen te Delft
            1904-03-28 nr. 145voorstellen tot detachering van cadetten der Koninklijke Militaire Academie
            1904-03-29 nr. 105beproeving met inlegzolen
            1904-03-30 nr. 147wijzigingen en aanvullingen in het voorschrift tot het houden van veldmanoeuvres
            1904-03-31 nr. 112jaarverslag over 1903 over bewaarplaatsen van ontplofbare stoffen
            1904-04-05 nr. 144verslagen van de opleidingen van het reservekader
            1904-04-06 nr. 112schietoefeningen van het 4e regiment vesting artillerie en het korps pontonniers
            1904-04-07 nr. 50staten van gevonniste militairen
            1904-04-09 nr. 1wijziging van het voorschrift voor de Koninklijke Militaire Academie
            1904-04-09 nr. 136opmerkingen over het ontwerp dienstvoorschrift voor stellingen
            1904-04-09 nr. 219oprichting van een schietbaan bij het fort Hoek van Holland te 's Gravenzande

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-04-11 nr. 2voorschriften ter uitvoering van de Landweerwet
            1904-04-12 nr. 137voorstel tot wijziging van de algemene voorwaarden voor de levering van levensmiddelen en van bijlage C van het reglement op de militaire magazijnen van levensmiddelen
            1904-04-14 nr. 134de organisatie van de Koninklijke Marechaussee
            1904-04-14 nr. 141aankoop van grond bij de kazerne voor de veldartillerie te Bergen op Zoom
            1904-04-15 nr. 130verslag van de bewerking van 'Brussels archief'
            1904-04-15 nr. 174wijzigingen in de positie van het personeel verbonden aan de Hogere Krijgsschool
            1904-04-15 nr. 175voorbereiding van de verdediging van de stelling van Amsterdam
            1904-04-16 nr. 166wijziging van het reglement voor de Koninklijke Militaire Academie
            1904-04-18 nr. 64wijziging van het voorschrift voor de Koninklijke Militaire Academie
            1904-04-20 nr. 44contract tot het uitbreiden van de kazernering te Amsterdam (1e gedeelte)
            1904-04-20 nr. 45contract tot het uitbreiden van de kazernering te Amsterdam (2e gedeelte)
            1904-04-25 nr. 179regeling verloven voor officieren die belast zijn geweest met het afnemen van examens
            1904-04-25 nr. 65regeling voor het verblijf onder de wapenen van het reservekader
            1904-04-25 nr. 87regelingen voor schrijvers bij de korpsen van de landmacht en bij het wapen der Koninklijke Marechaussee
            1904-04-29 nr. 110ruiling van gronden te Woerden
            1904-04-29 nr. 236onderzoek naar de bedrevenheid van de scholieren der korpsschool
            1904-04-30 nr. 180schietoefeningen door het leger in het schietjaar 1902 1903 met handvuurwapens gehouden

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-05-06 nr. 147schietregels voor de vesting artillerie
            1904-05-06 nr. 171algemeen verslag van de Vereeniging van Gepensioneerde Officieren van het Nederlandsche Leger
            1904-05-07 nr. 146rekeningen en uitgaven van de dienst over 1902
            1904-05-07 nr. 222drank gebruik op mars
            1904-05-07 nr. 223drankgebruik in cantines
            1904-05-07 nr. 234het maken van afsluitingen in Bastion IV van de vesting Gorinchem
            1904-05-07 nr. 75voorstellen voor kaderoefeningen in 1904
            1904-05-07 nr. 8voorstel tot oprichting van een bergplaats voor ontplofbare stoffen in het fort bij het Steurgat
            1904-05-07 nr. 87aanbesteding voor het bouwen van een stal te Harderwijk
            1904-05-09 nr. 161staten van gevonniste militairen
            1904-05-10 nr. 116voorstellen voor practische oefeningen van cadetten der Koninklijke Militaire Academie
            1904-05-13 nr. 118jaarlijkse begroting der genie
            1904-05-13 nr. 196verslag van het 13e congres voor hygiëne en demografie te Brussel
            1904-05-14 nr. 122wijzigingen in het reglement op de exercities der genietroepen
            1904-05-14 nr. 177beproeving van tijdschokbuizen van 6 cm
            1904-05-16 nr. 228uitspraak van de Raad van Beroep over een ongevallenverzekering
            1904-05-20 nr. 158verslag van het 4e internationale congres voor de luchtscheepvaart
            1904-05-21 nr. 103contract tot het maken van een cellengebouw op het kazerneterrein van Leiden
            1904-05-21 nr. 114verslag van de Algemene Rekenkamer over 1903
            1904-05-25 nr. 100rapport van de Permanente Militaire Spoorwegcommissie
            1904-05-28 nr. 104uitbreiding van de schietbanen te Haarlem
            1904-05-28 nr. 80drankverkoop in cantines
            1904-05-30 nr. 153voorbereiding dienstvoorschrift voor stellingen
            1904-05-30 nr. 273geschil over oprichting van dynamietmagazijnen in het fort te Jutphaas
            1904-05-31 nr. 82verkoop van riool aan de gemeente Amersfoort

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-06-06 nr. 186ruiling van gronden te Woerden
            1904-06-08 nr. 226vergelijkende schietproef met het nikkelstalen kanon van 7,5 cm no.1 en het veldkanon van 7,5 cm no.1
            1904-06-08 nr. 229wijzigingen patroontas tot geweer M95
            1904-06-08 nr. 238jaarlijks onderzoek van de oudst aangemaakte patronen
            1904-06-09 nr. 47tabel van te houden oefeningen van de landmacht in 1904
            1904-06-09 nr. 49aanvullingen van het schema van werkzaamheden der oefeningsbatterij in 1904
            1904-06-11 nr. 117aanleg van een schietbaan ten behoeve van de 4e compagnie van het pantserfort artillerie te Muiden
            1904-06-11 nr. 80wijziging van de compagnies administratie
            1904-06-13 nr. 293wijzigingen in het hospitaalreglement
            1904-06-16 nr. 23goedkeuring regeling van het gelijktijdig genot van pensioenen en onderstand
            1904-06-16 nr. 244verslag van het zevende wapenfeest van de Koninklijke Officiersschermbond
            1904-06-20 nr. 199naamsveranderingen van bataljons bij de infanterie
            1904-06-20 nr. 203wijzigingen in de reglementen op de militaire bakkerijen, magazijnen van levensmiddelen en op de slachterijen
            1904-06-20 nr. 218opgave van de lasten en baten over het jaar 1902 en 1903 van de constructie werkplaatsen bij de artillerie inrichtingen
            1904-06-21 nr. 141beschrijving van de bovenkledingstukken der officieren en mindere militairen van de landmacht en algemene en bijzondere bepalingen die kleding betreffende
            1904-06-23 nr. 239benoeming van een lid van de Commissie van herkeuring van fourage
            1904-06-23 nr. 242benoeming van een lid van de Commissie van herkeuring van fourage
            1904-06-23 nr. 247verantwoording van het Onderofficierenfonds voor 1903
            1904-06-23 nr. 248ongeval met dodelijke afloop bij schietoefeningen op de Vughterheide
            1904-06-23 nr. 98staten van gevonniste militairen
            1904-06-25 nr. 120inrichting van de zakboekjes
            1904-06-25 nr. 229toepassing van de Hinderwet voor de oprichting van een mestbak te Assen
            1904-06-25 nr. 6wijziging deponeerzak voor kleding van miliciëns na beëindiging militiediensttijd
            1904-06-27 nr. 11gewijzigd voorschrift voor de verstrekking van gelden voor de betaling van soldij enz. en voor de verantwoording van soldij, brood, levensmiddelen, fourage en toelage voor kleding en uitrusting

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-06-28 nr. 106inrichting van het schiet en oefeningsterrein Hemmensoord bij Nijmegen
            1904-06-28 nr. 175wijziging van het reglement van administratie bij de landmacht
            1904-06-28 nr. 185jaarverslag van de vereniging "Voorwaarts Mars"
            1904-06-28 nr. 80voorschrift tot het dragen van uniformen in het buitenland
            1904-06-28 nr. 85contract voor het bouwen van een stal te Harderwijk
            1904-06-30 nr. 124wijziging van het hospitaalreglement
            1904-07-02 nr. 163vervanging van 6 schietbanen op de vlakte van Waalsdorp
            1904-07-02 nr. 180onderzoek naar aanleiding van een dodelijk ongeval naar de veiligheid van schietbanen
            1904-07-06 nr. 277toelichting op de ontwerptractementsregeling van de ambtenaar bij de artillerie inrichtingen
            1904-07-09 nr. 152ruiling van grond te Finsterwolde
            1904-07-09 nr. 92wijziging van de statuten van de weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht
            1904-07-14 nr. 208wijziging van de jaarlijkse vergoeding voor bureelkosten
            1904-07-14 nr. 325oprichting van een bergplaats voor springstoffen bij Oldebroek

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-07-21 nr. 187verslag van het in Nederlands Indië gehouden toelatingsexamen tot de hoofdcursus in 1904
            1904-07-21 nr. 201jaarverslagen van de hoofden der constructiewerkplaatsen der munitiefabriek van het jaar 1903
            1904-07-21 nr. 274verslagen van de werkzaamheden der Centrale Commissie en van het Centraal Bureau voor de Statistiek
            1904-07-22 nr. 169wijzigingen van bepalingen voor de opzichters van de oorlogstelegraafdienst en verbindingen
            1904-07-26 nr. 172binnenlands verlof aan Israëlieten bij Israëlitische feestdagen
            1904-07-27 nr. 166vergoeding voor godsdienstoefeningen in legerplaatsen
            1904-07-28 nr. 13staten van gevonniste militairen
            1904-07-28 nr. 244Hinderwet omtrent de oprichting van een magazijn tot bewaring van springstoffen op het fort Westervoort
            1904-07-29 nr. 86ruiling van gronden met de gemeente Venlo
            1904-07-30 nr. 1voorlopige regeling voor de verstrekking, bewaring en inlevering van kleding en uitrustingsstukken van dienstplichtigen bij de landmacht
            1904-08-01 nr. 271wijziging in de organisatie van het regiment genietroepen
            1904-08-01 nr. 287hinderwet omtrent de oprichting van een bergplaats voor springmiddelen te Deventer
            1904-08-02 nr. 266behandeling eigendomsrechten van de Marechausseekazerne te Axel
            1904-08-02 nr. 267afstand van grond te Nijmegen
            1904-08-04 nr. 106vergelijkende schietproef met het nikkelstalen kanon van 7,5 cm nr. 1 en een veldkanon van 7,5 cm nr. 1 op veerspoor affuit

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-08-05 nr. 300toepassing Hinderwet voor het oprichten van een bewaarplaats op de vlakte van Waalsdorp in de gemeente Wassenaar
            1904-08-05 nr. 50wijziging van het voorschrift voor de Normaal Schietschool
            1904-08-05 nr. 60algemeen verslag betreffende de voltooiing van het vestingstelsel
            1904-08-05 nr. 69afstaan van een strook grond te 's Hertogenbosch
            1904-08-12 nr. 159wijziging in de instructie voor aanwijzing van autoriteiten ter uitoefening van militair gezag
            1904-08-17 nr. 148regeling van dienstreizen van miliciens die worden opgeroepen
            1904-08-20 nr. 235schietoefeningen van de schutterijen over het jaar 1903
            1904-08-25 nr. 1709e jaarverslag uit 1903 van de krijgsgeschiedkundige nasporingen
            1904-08-25 nr. 217staten van gevonniste militairen
            1904-08-25 nr. 295het bouwen van een bewaarplaats voor springstoffen in het fort te Orthen (N.B.)
            1904-08-27 nr. 167toekenning schadeloosstelling voor uniformverandering
            1904-08-27 nr. 187vergoeding voor gehouden godsdienstoefening en verleende geestelijke bijstand te Milligen
            1904-08-29 nr. 226verslag van het in 1904 gehouden eindexamen door onderofficieren te Kampen
            1904-09-03 nr. 243wijzigingen in de algemene voorwaarden voor de levering van kleding en uitrusting
            1904-09-03 nr. 26beproeving van schokbuis nr. 1 bij het schieten van gewone granaten uit het kanon van 30 cm
            1904-09-05 nr. 256Hinderwet omtrent de bouw van een bergplaats van munitie en andere voorzieningen voor een nieuwe kazerne te Nijmegen
            1904-09-06 nr. 320verslagen van de uitgaven over het jaar 1902

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-09-12 nr. 273oprichting van een bergplaats voor springmiddelen in het kruitmagazijn te Zutphen
            1904-09-13 nr. 6verslagen van het toelatingsexamen tot de Cadettenschool in 1904
            1904-09-14 nr. 12reglement van de Nederlandse onderofficiersschermbond
            1904-09-15 nr. 1verslagen van artikel 23 landweerbesluit
            1904-09-17 nr. 12nadere verhoging en vermindering van sommige artikelen van VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting van 1903
            1904-09-19 nr. 192wijziging van een voorschrift voor het vervoer, de in , uit en doorvoer, verkoop en opslag van ontplofbare stoffen
            1904-09-19 nr. 193onderzoek naar de veiligheid van schietbanen bij Laren
            1904-09-19 nr. 201rapport van een paardenarts tijdens zijn verblijf in Berlijn
            1904-09-21 nr. 29drinkwatervoorziening op de Woensdrechtse Heide
            1904-09-22 nr. 1staten van gevonniste militairen
            1904-09-22 nr. 189kleding voor de landweer
            1904-09-27 nr. 111reglementen voor aanneming en re engagement van personeel der zeemacht
            1904-09-28 nr. 1staten van gevonniste militairen
            1904-09-29 nr. 182wijziging van de regeling van de cursussen voor de officieren van de werkplaatsen voor draagbare wapenen aan de Hembrug
            1904-09-30 nr. 87opname van de administratieën van de militaire hospitalen te Venlo en Maastricht

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-10-01 nr. 12bijdrage tot het regeringsverslag over de staat van het onderwijs in Nederland over 1903 1904
            1904-10-01 nr. 137beproeving van trola zolen
            1904-10-05 nr. 111overdracht van militair terrein bij de vlakte van Waalsdorp aan het ministerie van Financiën
            1904-10-08 nr. 147stukken van de jaarlijkse begroting van 1905 en 1906

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-10-08 nr. 175hinderwet omtrent het oprichten van een inrichting tot bewaring van ontplofbare stoffen
            1904-10-18 nr. 113ruiling van gronden te Amersfoort
            1904-10-20 nr. 133aanvulling en wijziging bepalingen voor verstrekking, bewaring en onderhoud op de inlevering van kleding en uitrustingstukken van miliciens
            1904-10-20 nr. 7vaststelling regeling voor de verbintenis tot opzichter bureelambtenaar
            1904-10-22 nr. 6wijziging van het reglement van administratie
            1904-10-25 nr. 107benoeming van de herkeuringscommissie van fourage
            1904-10-25 nr. 70staten van gevonniste militairen
            1904-10-26 nr. 79wijzigingen van een voorschrift voor het inschrijven, verzenden van de beoordelingslijsten der militaire officieren bij de landmacht alsmede van die der officieren tot het reserve personeel, de militie of de landweer behorende
            1904-10-26 nr. 80wijziging van voorschriften voor de koks van soldatenmenages
            1904-10-28 nr. 158wijziging lengtematen adspirant vrijwilligers
            1904-10-28 nr. 162overdracht van militair terrein nabij de vlakte van Waalsdorp aan het ministerie van Financiën
            1904-10-29 nr. 142oprichting van inrichtingen tot gevechtsschietoefeningen op de Kemperheide bij Arnhem
            1904-10-31 nr. 153proefneming van galons met zogenaamd nieuw procédé 287
            1904-11-01 nr. 106verslag van de geneeskundige dienst bij het Algemeen Depot van Discipline van 1903
            1904-11-04 nr. 141beproeving van een ringgranaat van 7 cm
            1904-11-05 nr. 160jaarlijkse rekening en verantwoording van de directie der weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht over 1903
            1904-11-09 nr. 141overdracht en overname in beheer van de wachterswoning met loods bij Hoenderlo

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-11-10 nr. 107staten van gevonniste militairen
            1904-11-12 nr. 155schietoefeningen over de uitkomsten van 7,5 cm projectielen
            1904-11-14 nr. 84benoeming en plaatsvervanging tot lid van de commissie van keuring van levensmiddelen
            1904-11-15 nr. 191oprichting van een bewaarplaats voor ontplofbare stoffen te Brielle
            1904-11-16 nr. 136wijziging van het reglement op de militaire bakkerijen
            1904-11-16 nr. 6rapport over identiteitsplaatjes van celluloid vervaardigd
            1904-11-17 nr. 97wijziging der lengtematen voor adspirant vrijwilligers bij het leger te lande
            1904-11-18 nr. 107aankoop van grond voor het bouwen van een kazernement te Nijmegen
            1904-11-21 nr. 73verslagen praktische oefeningen korps rijdende artillerie en het korps pontonniers
            1904-11-22 nr. 101wijzigingen in het voorschrift op de inwendige dienst bij de Hogere Krijgsschool
            1904-11-22 nr. 108proefneming met slagkwikpijpjes van gewijzigde inrichting in het kanon van 7 cm
            1904-11-23 nr. 138rijproef met snelvuurmaterieel
            1904-11-23 nr. 139wijzigingen van de reglementen op de inwendige dienst der genietroepen
            1904-11-25 nr. 128jaarverslag en verslag van de 17e algemene vergadering van de Koninklijke Nederlandse Bond van Oud onderofficieren
            1904-12-01 nr. 131wijziging en beproeving van paardetuigen
            1904-12-01 nr. 137schadeloosstelling voor uniformverandering
            1904-12-01 nr. 140subsidie voor het Onderofficierenfonds enz.
            1904-12-08 nr. 130vergroting van de buskruitfabriek "De Krijgsman" te Muiden
            1904-12-09 nr. 104voorbereiding wijziging voorschrift voor het verstrekken en verantwoorden van munities tot draagbare vuurwapenen
            1904-12-10 nr. 61statuten van de weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht
            1904-12-12 nr. 157oefening van het personeel van de geneeskundige dienst bij de landmacht
            1904-12-15 nr. 145ontwerp van wet tot nadere verhoging en vermindering van sommige artikelen van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1903
            1904-12-15 nr. 58rekening en verantwoording van de directie der weduwen en wezenkas over 1903
            1904-12-16 nr. 141proefneming met picrinezuur als springstof, met foto's
            1904-12-17 nr. 105wijzigingen van het reglement op de exercities der infanterie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-12-19 nr. 142praktische oefeningen van het regiment genietroepen, met foto's
            1904-12-21 nr. 109aankoop grond voor het uitbreiden van een oefeningsterrein te Ede
            1904-12-24 nr. 73wijziging van de voorschriften van de inwendige dienst
            1904-12-27 nr. 10aanvulling van het reglement van administratie bij de landmacht
            1904-12-27 nr. 124voorbereiding regeling voor uitbetaling van loon, indien geen arbeid wordt verricht
            1904-12-27 nr. 130bepaling van de maxima van de gemiddelde uitgaven per ration levensmiddelen in het 1e kwartaal 1905
            1904-12-27 nr. 152wijziging reglement op de inwendige dienst van de genietroepen
            1904-12-27 nr. 153wijziging handleiding voor de batterijbouw in laag terrein
            1904-12-27 nr. 155wijziging leidraad voor de ondertekening
            1904-12-27 nr. 166oefeningen van de dienstdoende schutterijen met behulp van het personeel van het leger
            1904-12-27 nr. 24eindafrekening met 's Rijks schatkist van alle korpsen, enz. over het 1e kwartaal 1904 (dienst 1903)
            1904-12-27 nr. 8uitbreiding schietbanen te Overveen bij Haarlem
            1904-12-28 nr. 87veranderingen van een gedeelte van de buskruitfabriek te Muiden
            1904-12-28 nr. 97overeenkomst met de gemeente Bergen op Zoom inzake een terrein bij de kazerne voor de veldartillerie aldaar
            1904-12-29 nr. 70staten van gevonniste militairen
            1904-12-30 nr. 121wijziging van een beschikking omtrent de officieren en mindere militairen bij de landweer

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1904-12-31 nr. 165algemeen verslag van de inrichtingen van militair onderwijs over het leerjaar 1903 1904
            1904-12-31 nr. 58de toestand van de Koninklijke Militaire Academie in 1904
            1904-12-31 nr. 59schadevergoeding bij manoeuvres in 1904
            1904-12-31 nr. 68aanleg van schietbanen te Leeuwarden
            1904-12-31 nr. 99beproeving van verplaatsbare elektrische verlichtingstoestellen
            1905-01-02 nr. 126wijziging van het voorschrift "Grondslag opleiding infanterie" 1904
            1905-01-02 nr. 128beproeving met een nieuw model patroontas m 95
            1905-01-03 nr. 82jaarverslag Artillerie Schietschool over 1904
            1905-01-04 nr. 1oprichting van een kunstvuurwerkfabriek met bewaarplaats te Hilversum
            1905-01-07 nr. 109begroting van het departement van Oorlog voor het jaar 1905
            1905-01-11 nr. 115wijziging van het reglement van administratie bij de landmacht
            1905-01-13 nr. 118verslagen en rapporten van het 1e Internationaal Congres voor Schoolhygiëne
            1905-01-13 nr. 126schiet en rijproeven met snelvuurhouwitsers van 12 cm

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1905-01-14 nr. 1regeling van kleding voor de genietroepen
            1905-01-16 nr. 51verslagen van de commissie belast met het examen van gymnastiek over 1903 1904
            1905-01-18 nr. 192voorschrift voor de berging en het beheer van de munities voor draagbare vuurwapens in de bewaarplaatsen van de korpsen en inrichtingen van het leger
            1905-01-18 nr. 194voorschrift voor het verstrekken van patronen van vuurwapens
            1905-01-20 nr. 134interpretatie van artikel 7 van het Koninklijk Besluit van 24 februari 1904 betreffende een geldelijke tegemoetkoming voor eerste aanschaf van een uniform
            1905-01-20 nr. 138bevordering van de werving bij de korps torpedisten
            1905-01-20 nr. 141uitkomsten van het snelheidsmeten bij kanonnen van 10 cm op hoge affuit in de legerplaats bij Oldebroek
            1905-01-20 nr. 142begroting van de dienstreizen der genie in 1905
            1905-01-20 nr. 145wijzigingen en aanvullingen in de "Voorlopige Regeling betreffende de verstrekking, de bewaring, de inlevering van kleding en uitrustingsstukken van dienstplichtigen bij de landweer"
            1905-01-20 nr. 200jaarboekje 1905 van de eerste Nederlandse Bond van Oud onderofficieren van de Land , Zeemacht en Koloniën
            1905-01-21 nr. 81arbitrage omtrent een schutsluis te Vreeswijk
            1905-01-23 nr. 100opgaven aan de directie der weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht
            1905-01-23 nr. 64verslag van een bezoek aan het Centraal Gymnastiek Instituut te Stockholm
            1905-01-23 nr. 83overdracht van grond te Nijmegen
            1905-01-25 nr. 180wijziging van de uniformen bij het leger in Nederlands Indië
            1905-01-31 nr. 8gewijzigde regeling verstrekking wachtpatronen
            1905-02-01 nr. 154beproeving met diverse zelflaadpistolen
            1905-02-06 nr. 143staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1905-02-09 nr. 1beproeving en rapporten van chroomgelooide paardeleder
            1905-02-09 nr. 143ruiling van gronden te Amersfoort
            1905-02-11 nr. 2wijzigingen in de reglementen op het beheer van draagbare wapenen
            1905-02-15 nr. 4wijziging van het reglement voor de scholen bij het korps genietroepen
            1905-02-17 nr. 165verslagen van diverse schietoefeningen
            1905-02-17 nr. 179wijziging en aanvulling voor het voorschrift van het nummeren bij het wapen der infanterie
            1905-02-18 nr. 166aankoop grond voor het inrichten van een groepsdepot in de stelling van Amsterdam
            1905-02-18 nr. 6wijzigingen en aanvullingen van beschikkingen over het reservekader
            1905-02-20 nr. 263verslag van het Algemeen Depot van Discipline over 1904
            1905-02-21 nr. 178ruiling van terreinen en gebouwen te Groningen
            1905-02-21 nr. 189rapport over het gebruik en de toestand der bespanningen van de voorraadwagens tijdens de manoeuvres bij de escadrons van het 1e regiment huzaren
            1905-02-21 nr. 230overdracht van gronden te 's Hertogenbosch
            1905-02-21 nr. 231keuringsverslag van hefkoepels op het fort bij Nigtevecht
            1905-02-23 nr. 152schietoefeningen bij de cavalerie, de vestingartillerie en de genie in 1903/1904
            1905-03-01 nr. 188proef met een petroleumgloeilicht met reflector
            1905-03-02 nr. 135staten van gevonniste militairen
            1905-03-02 nr. 136oefeningen in het bevaren van inundaties
            1905-03-02 nr. 151wijziging in het reglement op het onderling ziekenfonds der Marechaussee
            1905-03-03 nr. 216tenue op zon en feestdagen, verjaardagen der leden van het Koninklijk Huis
            1905-03-04 nr. 119aankoop van grond voor het inrichten van een groepsdepot in de stelling van Amsterdam
            1905-03-04 nr. 50wijziging in het reglement van administratie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1905-03-09 nr. 115regeling van tegemoetkoming in verhuiskosten voor officieren
            1905-03-10 nr. 149staten van gevonniste militairen
            1905-03-11 nr. 155beproeving van kardoezen met rookzwak buskruit van 15 cm k
            1905-03-11 nr. 187wijziging in het schietvoorschrift der infanterie
            1905-03-14 nr. 160proefneming voor het vervoer van springstof
            1905-03-15 nr. 114onderzoek van 10 aluminium tijdschokbuizen in de originele verpakking en 10 bedorven tijdschokbuizen afkomstig uit Nederlands Indië
            1905-03-15 nr. 115ontwerp opleidingsvoorschrift voor het theoretische onderricht van miliciens van de vestingartillerie
            1905-03-15 nr. 147rijproef met snelvuurmaterieel
            1905-03-18 nr. 124aanvulling op de bepalingen voor de verstrekking, de bewaring, het onderhoud en de inlevering van kleding en uitrustingsstukken van miliciens
            1905-03-18 nr. 172geschil omtrent de oprichting van schietbanen op het terrein "Heumensoord" te Heumen
            1905-03-18 nr. 225soldijregeling voor de tamboers en hoornblazers
            1905-03-18 nr. 228aanvulling beschikking betreffende formatieplaatsen van militaire schrijvers bij de landmacht
            1905-03-18 nr. 236verslag van de in 1903/1904 gehouden schietproeven bij de infanterie
            1905-03-22 nr. 161opheffing van de militaire hospitalen te Delft en Doesburg
            1905-03-23 nr. 182oprichting van een magazijn voor springstof te Raamsdonk
            1905-03-23 nr. 7regelingen van oefeningen van de landweer
            1905-03-24 nr. 123beproeving van tromstokbeschermers
            1905-03-24 nr. 157rapport van de commissie ter bevordering van de eenheid in de sanitaire statistieken van leger en vloot in het moederland en koloniën
            1905-03-25 nr. 116mechanisch onderzoek van ijzer door breekproeven op ingekeepte staven
            1905-03-27 nr. 2voorschriften voor de vestingartillerie
            1905-03-27 nr. 217beproeving van schootstafels voor het kanon van 12 cm L
            1905-03-28 nr. 133jaarverslag van de directeur der topografische inrichting
            1905-03-28-nr.150staten van gevonniste militairen
            1905-03-30 nr. 206wijziging in het voorschrift van de Normaal Schietschool
            1905-03-30 nr. 89aankoop van grond voor het maken van een nevenbatterij bij het fort bij Marken binnen in de stelling van Amsterdam
            1905-03-31 nr. 204proef met ledergoed vervaardigd van chroomleder

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1905-04-04 nr. 36staten van gevonniste militairen
            1905-04-06 nr. 1organisatie van de rij en hoefsmidschool te Amersfoort
            1905-04-06 nr. 159aanvulling en verhoging van het VIIIe hoofdstuk voor de aanschaf van snelvuurmaterieel
            1905-04-06 nr. 165maatregelen tegen de belemmering van schietoefeningen
            1905-04-06 nr. 2loonregeling voor burgerlijke werklieden bij de landmacht
            1905-04-07 nr. 214verslagen van proeven met batterijbouw in laag terrein bij de vestingartillerie, met foto's
            1905-04-08 nr. 103voorstel tot beschikbaarstelling van gelden wegens door het departement van Oorlog gedane verstrekkingen voor de dienst van 1905
            1905-04-08 nr. 147uitbreiding van de artillerie inrichtingen aan de Hembrug
            1905-04-08 nr. 159onderzoek naar de bruikbaarheid van briketten Ischler bergzout als voorraad in de Stelling van Amsterdam
            1905-04-08 nr. 160voorbereiding wijziging van de uniformkleding voor de artillerie
            1905-04-08 nr. 168wijzigingen in de beschrijving van en bepalingen voor de kleding van officieren en mindere militairen van de landmacht
            1905-04-10 nr. 179schietproef met snelvuurmaterieel
            1905-04-10 nr. 183voorschrift voor de praktische oefeningen van het regiment genietroepen
            1905-04-10 nr. 209wijziging van het reglement voor de Hoge Krijgsschool
            1905-04-13 nr. 170wijziging van beschikking voor tamboers en hoornblazers bij de infanterie
            1905-04-13 nr. 178aankoop grond voor het maken van een nevenbatterij bij het fort bij Marken binnen
            1905-04-15 nr. 161verslag van de werkzaamheden in 1904 der oefeningsbatterijcommissie
            1905-04-19 nr. 160aanvulling op het reglement van administratie bij de landmacht
            1905-04-19 nr. 162voorbereiding van de oprichting van het 11e regiment infanterie
            1905-04-19 nr. 179voorbereiding wijziging van het reglement en het voorschrift voor de Koninklijke Militaire Academie
            1905-04-19 nr. 180regeling van aanvullingen en wijzigingen in het algemeen register van veren
            1905-04-19 nr. 187regelingen van proefkledingen
            1905-04-19 nr. 266verslag van de gymnastiek , scherm en zwemcursus
            1905-04-19 nr. 272behandeling van de uitkomsten van proeven genomen met snelvuurgeschut
            1905-04-19 nr. 273toepassing van de Hinderwet voor het bouwen van een kazerne te Nijmegen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1905-04-20 nr. 124benoeming van een lid van de commissie van herkeuring van fourage
            1905-04-20 nr. 164wijziging in de vredesorganisatie der infanterie
            1905-04-20 nr. 165wijziging in de vredesorganisatie der cavalerie
            1905-04-20 nr. 166wijziging in de vredesorganisatie der artillerie
            1905-04-20 nr. 167wijziging in de vredesorganisatie der genie
            1905-04-20 nr. 168wijziging in de vredesorganisatie der militaire administratie
            1905-04-20 nr. 169wijziging in de vredesorganisatie der geneeskundige dienst der landmacht
            1905-04-20 nr. 170wijziging in de vredesorganisatie der landweer
            1905-04-20 nr. 171samenstelling van het leger op voet van vrede en op voet van oorlog
            1905-04-20 nr. 175bijzondere voorschriften voor werklieden
            1905-04-22 nr. 185opbergen van snelvuurmaterieel voor het veldleger
            1905-04-25 nr. 150regeling van vrijstelling van garnizoensdienst voor officieren
            1905-04-25 nr. 161schietoefeningen op sleepschijven
            1905-04-25 nr. 165aanleg schietbaan te Leeuwarden
            1905-04-25 nr. 279munitieverantwoording over het jaar 1904
            1905-04-26 nr. 173ontwerp (burger )werkliedenreglement
            1905-04-27 nr. 11voorlopige bijzondere voorschriften voor oppassers, corveeërs en magazijnknechten
            1905-04-27 nr. 13gewijzigde algemene voorwaarden voor levering aan artillerie inrichtingen
            1905-04-28 nr. 43verboden kringen van de stelling Den Helder

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1905-05-01 nr. 188voorbereidingen van kaderoefeningen in 1905
            1905-05-03 nr. 117rekeningen van uitgaven betreffende de dienst van 1903
            1905-05-03 nr. 195onderzoek naar de bedrevenheid van de scholieren der korpsschool over het jaar 1904 1905
            1905-05-04 nr. 119wijzigingen van het voorschrift voor de zomeroefeningen voor de genietroepen in de legerplaats bij Zeist en in De Biltse Duinen
            1905-05-06 nr. 110regeling van de veldpost bij grote manoeuvres
            1905-05-08 nr. 339schietproeven in de legerplaats bij Oldebroek betreffende het indringingsvermogen van projectielen in zand, dat door beton wordt geruggesteund
            1905-05-09 nr. 198wijzigingen in het boekwerk getiteld "Beschrijving van de Uniformen van de Landmacht"
            1905-05-09 nr. 205beproeving van een gewijzigd kanon tot een snellaadkanon van 10 cm
            1905-05-09 nr. 214wijziging van een beschikking omtrent de verantwoording van kleding en uitrusting
            1905-05-09 nr. 233wijziging van een beschikking betreffende de voeding bij het instructie bataljon
            1905-05-10 nr. 213wijziging in de regeling voor oplegging van kleding voor de landweer
            1905-05-10 nr. 215voorwaarden voor de identiteitsplaatjes voor militairen
            1905-05-10 nr. 220wijziging in het ontwerp van wet tot regeling van de rechtstoestand enz. van het reservepersoneel der landmacht
            1905-05-12 nr. 286rapport betreffende de opneming van de administratie van het militair hospitaal te Vlissingen
            1905-05-13 nr. 152beheer en onderhoudsbepalingen voor landweerwapenen
            1905-05-15 nr. 110wijziging van het voorschrift betreffende de wapenen en schietoefeningen bij de vestingartillerie; tweede gedeelte
            1905-05-15 nr. 131wijziging van voorstellen betreffende de kaderoefeningen
            1905-05-15 nr. 14wijziging van een wet regelende de rechtstoestand enz. van het reservepersoneel
            1905-05-16 nr. 153oprichting der compagnie administratie troepen
            1905-05-16 nr. 65rapport van de Permanente Militaire Spoorwegcommissie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1905-05-16 nr. 159samenstelling van het personeel der artillerie inrichtingen
            1905-05-17 nr. 113reorganisatie van de cavalerie en artillerie
            1905-05-17 nr. 135onderzoek naar het scheuren van mg kardoeshulzen van 6 cm
            1905-05-17 nr. 218toepassing van de Hinderwet voor de oprichting van schietbanen op het terrein 'Heumensoord' te Heumen
            1905-05-17 nr. 219toepassing van de Hinderwet voor de oprichting van een patronenmagazijn te Groningen
            1905-05-18 nr. 205wijziging van het voorschrift voor de Koninklijke Militaire Academie
            1905-05-20 nr. 100voorschrift betreffende de legerplaats bij Harskamp
            1905-05-20 nr. 175decentralisatie van artillerie inrichtingen
            1905-05-20 nr. 233staten van gevonniste militairen
            1905-05-20 nr. 8wijziging van een reglement voor de Koninklijke Militaire Academie
            1905-05-22 nr. 7wijziging in de algemene voorwaarden voor de levering van fourage
            1905-05-23 nr. 7ontwerp regeling betreffende de positie, de werkkring, de opleiding en het uniform van de adjudant onderofficier kwartiermeester en korporaal fourier bij de regimenten infanterie
            1905-05-23 nr. 79wijziging van het reglement voor de Koninklijke Militaire Academie
            1905-05-23 nr. 83jaarverslagen van diverse artillerie inrichtingen
            1905-05-24 nr. 151wijziging in het reglement voor de Koninklijke Militaire Academie
            1905-05-25 nr. 197onderzoek van de kanonnen van 10 cm van de legerplaats bij Oldebroek
            1905-05-29 nr. 90wijziging van het werkliedenreglement
            1905-05-30 nr. 154overdracht van een gedeelte van het voormalig fort Rammekens aan het departement van Financiën
            1905-05-30 nr. 181jaarverslag van de raad van bestuur van de Java China Japan Lijn
            1905-05-30 nr. 183staten van gevonniste militairen
            1905-05-30 nr. 209verslagen betreffende de opleidingen van het reservekader
            1905-05-31 nr. 116vaststelling van instructies voor de wachters in de legerplaats bij Harskamp
            1905-05-31 nr. 185eventuele ruiling van gebouwen en terreinen van de voormalige geschutgieterij te 's Gravenhage
            1905-06-02 nr. 228oprichting van het 11e regiment infanterie
            1905-06-02 nr. 239voorschrift betreffende de spoorweg bovenbouw
            1905-06-03 nr. 226praktische oefeningen voor de leerlingen der Hogere Krijgsschool
            1905-06-06 nr. 208wijziging van het voorschrift voor de Koninklijke Militaire Academie
            1905-06-08 nr. 156voorschriften voor de werklieden bij de militaire inrichting tot drinkwatervoorziening
            1905-06-13 nr. 168aankoop van gronden voor het inrichten van groepsdepots in de stelling van Amsterdam
            1905-06-13 nr. 301regeling van de ontvangst van de Japanse prins en prinses Arisugawa op het Koninklijk paleis het Loo
            1905-06-13 nr. 314wijzigingen in de voorschriften der vestingartillerie
            1905-06-14 nr. 94gemiddelde sterkte van het leger over 1904
            1905-06-15 nr. 157contract tot het bouwen van een kazernement te Ede
            1905-06-15 nr. 87onderzoek naar de veiligheidstoestand der schietbanen te Vlissingen
            1905-06-16 nr. 178interpretatieverschil met het departement van Marine betreffende arrestaties van schepelingen van de marine door het personeel van de landmacht
            1905-06-16 nr. 188uitbreiding van een exercitieterrein te Delft
            1905-06-17 nr. 68staten van gevonniste militairen
            1905-06-19 nr. 118schietoefeningen der dienstdoende schutterijen in 1904
            1905-06-20 nr. 140wijziging van het reglement voor de Hogere Krijgsschool
            1905-06-20 nr. 141rechtskundige opleiding van officieren
            1905-06-20 nr. 158beproeving van brisantgranaten voor 12 cm
            1905-06-22 nr. 258beproeving van stoompompwerktuigen met toebehoren van de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1905-06-23 nr. 187oefeningen bij de regimenten infanterie in 1905
            1905-06-23 nr. 188vaststelling van het aantal miliciens sergeanten en korporaals
            1905-06-23 nr. 189oprichting compagnie administratietroepen
            1905-06-23 nr. 194bepaling van de maximale gemiddelde uitgaven per ration levensmiddelen in het 3e kwartaal van 1905
            1905-06-23 nr. 227wijziging van voorschrift voor de uniformen bij het leger in Nederlands Indië
            1905-06-23 nr. 232kampeer en oefeningsterreinen van de landweer
            1905-06-24 nr. 309staat van samenstelling der detachementen van militaire bijstand te Leiden
            1905-06-26 nr. 124ruiling van grond met de gemeente Venlo voor de bouw van een Marechausseekazerne
            1905-06-27 nr. 132beproeving van pijpenbuskruit en deksels tot kardoeshulzen
            1905-06-30 nr. 189voorschrift betreffende de Normaal Schietschool
            1905-06-30 nr. 196ruiling van grond te Breda
            1905-07-01 nr. 229wijziging van de regeling van het tenue op zon en feestdagen
            1905-07-01 nr. 300toepassing van de Hinderwet voor de oprichting van een kneedmachine met gasmotor in de militaire bakkerij te Breda
            1905-07-03 nr. 148wijziging van de instructie voor de provinciale adjudanten
            1905-07-03 nr. 205toepasbaarheid van artikel 4 van het crimineel wetboek voor het krijgsvolk te lande, op ontslagen miliciens
            1905-07-05 nr. 114vaststelling van de grote manoeuvres in 1905
            1905-07-06 nr. 134vaststelling bureelkosten
            1905-07-06 nr. 139regeling voor de godsdienstoefeningen en de geestelijke bijstand ten behoeve van de rooms katholieke militairen en gezinnen
            1905-07-07 nr. 228wijzigingen welke tengevolge van de reorganisatie van het wapen der genie moeten worden aangebracht in de bepalingen betreffende het reservekader der genie
            1905-07-10 nr. 165voorstellen tot aanstelling van een technoloog bij de munitiefabriek
            1905-07-12 nr. 199regeling der positie van burgerlijke rijkswerklieden als zij hun militie of landweerplicht vervullen
            1905-07-12 nr. 290oprichting van het 11e regiment infanterie
            1905-07-14 nr. 199ontwerp voorschrift bij de proefneming met nieuwe onderhoudsmiddelen voor geweren M 95
            1905-07-14 nr. 200reglement voor de scholen van het regiment genietroepen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1905-07-17 nr. 163wijziging van lange sabel nr. 2 en nr. 3
            1905-07-17 nr. 249oprichting van het 11e regiment infanterie
            1905-07-17 nr. 256algemeen verslag van het korps rijdende artillerie omtrent het onderwijs en de vorderingen van de leerlingen
            1905-07-18 nr. 149regeling der verstrekking aan de Artillerie Schietschool
            1905-07-18 nr. 169rekening en verantwoording van het Onderofficierenfonds enz. over 1904
            1905-07-18 nr. 170voorschrift voor de verstrekking van gelden voor de betaling van loon enz.
            1905-07-20 nr. 132ontwerp voorschrift betreffende het onderhoud van geweren M 95
            1905-07-21 nr. 1bijzonder voorschrift voor de magazijnknechten, vaste lijnwerkers bij de magazijnen van het regiment genietroepen
            1905-07-24 nr. 121regeling betreffende behandeling van het ontslag van het reservepersoneel van de landmacht wegens lichamelijke ongeschiktheid
            1905-07-24 nr. 142aanvulling van artikel 254 van het reglement van administratie bij de landmacht, bevattende vergoeding van beschadigde en verloren geraakte rijkseigendommen
            1905-07-24 nr. 143voorbereiding van oefeningen van de landweer in 1906
            1905-07-25 nr. 103ruiling van grond te Woerden
            1905-07-25 nr. 125plaatsing van korporaals titulair bij het instructie bataljon
            1905-07-25 nr. 151wijziging van de statuten der weduwen en wezenkas voor officieren van de landmacht
            1905-07-27 nr. 160ruiling van grond te Venlo
            1905-07-27 nr. 5ruiling van grond te Breda
            1905-07-31 nr. 228algemeen verslag betreffende de voltooiing van het vestingstelsel
            1905-08-01 nr. 306rekening van het weduwenfonds voor de geëmployeerden tot het algemeen bestuur behorende
            1905-08-02 nr. 1wijziging van het reglement voor de Koninklijke Militaire Academie
            1905-08-02 nr. 99instelling van een rechtskundige opleiding voor officieren
            1905-08-04 nr. 68aankoop van grond voor een nevenbatterij bij het fort Marken Binnen
            1905-08-04 nr. 73beproeving met gewijzigde bajonetscheden met drager tot karabijn M 95
            1905-08-05 nr. 227circulaire over de rechtskundige opleiding van officieren
            1905-08-05 nr. 251denkbeelden over de rechtskundige opleiding voor officieren
            1905-08-08 nr. 176standpuntbepaling over de cumulatie van loon en ongevallenrente
            1905-08-09 nr. 182beproeving van een gewijzigd kazemataffuit van 10 cm
            1905-08-10 nr. 1staten van gevonniste militairen
            1905-08-10 nr. 23overdracht van gebouwen aan de gemeente Nijmegen
            1905-08-10 nr. 324huishoudelijk reglement der verplegingscommissie in de stelling van Den Helder
            1905-08-11 nr. 218wijziging van het reglement van administratie inzake het merken van paarden
            1905-08-11 nr. 219wijziging van het reglement van administratie bij de landmacht

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1905-08-12 nr. 1staten van gevonniste militairen
            1905-08-15 nr. 168wijziging van het voorschrift betreffende de oefening van manschappen der korpsen van het leger in het dragen van zieken en gekwetsten
            1905-08-17 nr. 184ontruiming van gebouwen en terreinen ten behoeve van de overdracht te 's Hertogenbosch
            1905-08-19 nr. 190herziening van de algemene voorwaarden voor de uitvoering van werken voor de dienst van de genie
            1905-08-19 nr. 228dienstongeval van een huzaar met dodelijke afloop
            1905-08-19 nr. 239verslag van het boekenfonds bij de Koninklijke Militaire Academie
            1905-08-21 nr. 19hulpverlening van de vesting artillerie bij oefeningen van de landweer
            1905-08-21 nr. 194voorbereiding reorganisatie van de cavalerie
            1905-08-21 nr. 202vaststelling van de diensttijd van het reservepersoneel van de landmacht
            1905-08-21 nr. 207bevordering van de werving bij het wapen van de artillerie
            1905-08-22 nr. 167reorganisatie van de cavalerie
            1905-08-26 nr. 296organisatie van de cavalerie
            1905-09-04 nr. 3staten van gevonniste militairen
            1905-09-05 nr. 175verslag van het toelatingsexamen tot de Cadettenschool in 1905
            1905-09-06 nr. 113wijziging van het huishoudelijk reglement betreffende de regeling der werkzaamheden van de verplegingscommissie
            1905-09-06 nr. 116wijziging van draagbaar gereedschap van landweergenietroepen
            1905-09-06 nr. 182wijziging van schoenen voor de dienstplichtigen van de landweer, die voor de dienst bij de bezettingstroepen zijn bestemd
            1905-09-09 nr. 193overdracht voormalige geschutgieterij voor het maken van een gebouw voor de Normaal Schietschool te 's Gravenhage
            1905-09-12 nr. 140overdracht van grond te Hellevoetsluis
            1905-09-12 nr. 239ontwerp wijziging in de bepalingen betreffende de verstrekking, de bewaring, het onderhoud en de inlevering van kleding en uitrustingsstukken van miliciens, tweede gedeelte
            1905-09-12 nr. 95jaarverslag over 1904 betreffende krijgsgeschiedkundige nasporingen
            1905-09-14 nr. 171wijzigingen van het huishoudelijke reglement tot regeling van de werkzaamheden der gezondheidscommissie in de stelling van Den Helder
            1905-09-15 nr. 135verslagen betreffende de uitgaven over de dienst van 1903

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1905-09-15 nr. 139maatregelen ten behoeve van het jaarlijks onderzoek van de landweer
            1905-09-18 nr. 143overdracht van een gedeelte van het gewezen kruisherenklooster te Maastricht
            1905-09-19 nr. 161staten van gevonniste militairen
            1905-09-20 nr. 137voorbereiding reorganisatie van de artillerie
            1905-09-20 nr. 147voorbereiding traktementsregeling voor ambtenaren van de artillerie inrichtingen
            1905-09-21 nr. 133herziening van de bepalingen betreffende het toezenden van signalements staten van gedeserteerde militairen alsmede opgaven van teruggekeerde of gearresteerde desserteurs
            1905-09-21 nr. 140bepaling van de maxima van de gemiddelde uitgaven per ration levensmiddelen in het 4e kwartaal 1905
            1905-09-21 nr. 170personeel en materieel beschikbaar bij het Nederlandse Rode Kruis
            1905-09-21 nr. 172ongeval met dodelijke afloop te Gouda
            1905-09-23 nr. 159verbeteren van de watervoorziening in de legerplaats bij Oldebroek
            1905-09-23 nr. 161aankoop van een staande hengstenstal met overdekt longeerterrein en drinkwaterput te Milligen
            1905-09-23 nr. 164staten van gevonniste militairen
            1905-09-25 nr. 179wijzigingen van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting over het jaar 1904
            1905-09-27 nr. 114ruiling van grond met de gemeente Amersfoort
            1905-09-27 nr. 154wijziging van de bepalingen omtrent de verstrekking en verrekening van platen van de artillerie atlas
            1905-09-28 nr. 196wijziging van het voorschrift landweerwapenen
            1905-09-29 nr. 137opneming van een dekselrand trekker per koepelkanon van 15 cm L/24 in de standaarduitrustingen
            1905-09-29 nr. 139wijzigingen van sabeltassen in verband met de reorganisatie van het wapen der cavalerie
            1905-09-29 nr. 150tableaus van lessen voor de winterdienst van cursussen bij het wapen van de infanterie gedurende 1905 1906
            1905-09-30 nr. 216wijziging van de voorschriften tot uitvoering van het reglement van administratie
            1905-09-30 nr. 82staten van gevonniste militairen
            1905-09-30 nr. 95aanbesteding voor het maken van een bergplaats voor munities tot snelvuur veldmaterieel aan de Hembrug

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1905-10-03 nr. 107aanneming op proef van eerder, op jeugdige leeftijd ontslagen militairen
            1905-10-03 nr. 145het maken van een militaire bad inrichting te 's Gravenhage
            1905-10-04 nr. 136beknopte versie van het 'Leerboek over Paardenkennis ten dienste van het Militair Onderwijs' ten behoeve van de onderofficieren en korporaals
            1905-10-05 nr. 128beproeving met zelflaadpistolen 'Parabellum'
            1905-10-05 nr. 131wijziging van het voorschrift betreffende het baden van militairen
            1905-10-05 nr. 138oprichting van een munitiedepot voor het veldleger aan de Hembrug
            1905-10-06 nr. 108wijziging van de regeling van de oplegging van het artilleriematerieel van het veldleger, in tijd van vrede
            1905-10-07 nr. 120wijzigingen in het reglement van administratie bij de landmacht
            1905-10-07 nr. 123wijziging van orders van aanmaak
            1905-10-07 nr. 146wijziging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting over het jaar 1904
            1905-10-11 nr. 127overgangsexamens bij inrichtingen van militair onderwijs
            1905-10-11 nr. 44staten van gevonniste militairen
            1905-10-13 nr. 110ruiling van grond te Breda
            1905-10-13 nr. 184toelatings en overgangsexamens bij de cursussen in 1905
            1905-10-14 nr. 129ruiling van grond te Venlo
            1905-10-14 nr. 132wijziging van bepalingen betreffende de reserve officieren bij de landmacht
            1905-10-14 nr. 133regeling voor het toekennen van loon aan burgerlijke werklieden, gedurende de tijd dat zij zich voor het vervullen van militie of landweerplicht onder de wapenen of in werkelijke dienst bevinden
            1905-10-14 nr. 46overname van een gedeelte der voormalige rijkslijnbaan te Amsterdam
            1905-10-16 nr. 115wijziging in de regeling voor de administratie van de regiments staf van de infanterie
            1905-10-17 nr. 135militaire bijstand te Leiden
            1905-10-19 nr. 8opheffing van het militair hospitaal te Groningen
            1905-10-23 nr. 57wijzigingen in het reglement van administratie bij de landmacht
            1905-10-24 nr. 8jaarlijks onderzoek over verlofgangers van de landweer

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1905-10-24 nr. 171oefeningen van de dienstdoende schutterijen
            1905-10-26 nr. 5wijzigingen in het voorschrift beoordelingslijsten officieren
            1905-10-27 nr. 115instelling van een muziekkorps bij het jagersbataljon
            1905-10-27 nr. 158begroting/uitgaven voor de dienst der genie in 1906
            1905-10-28 nr. 137oefeningen op de kaart voor de oefeningen in de winter

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1905-11-01 nr. 162wijzigingen in de emplacementskaart
            1905-11-04 nr. 130verslagen betreffende de verdeling over districten van de landweer infanterie
            1905-11-04 nr. 83beproeving en wijziging van richtblokken van de vesting artillerie
            1905-11-06 nr. 2algemene voorwaarden tot levering van goederen
            1905-11-07 nr. 138goedkeuring van voorstellen betreffende in de winter van 1905 1906 bij de regimenten vestingartillerie te houden oefeningen in de vestingoorlog op de kaart
            1905-11-07 nr. 150schietoefeningen op sleepschijven
            1905-11-07 nr. 151goedkeuring van een contract voor de levering van veld mitrailleurs
            1905-11-09 nr. 167ruiling van gronden met de gemeente Amersfoort
            1905-11-10 nr. 106rapport oefeningsbatterij bij Oldebroek van de afgelopen zomer
            1905-11-10 nr. 93reglement voor de marine hospitalen te Willemsoord en Hellevoetsluis
            1905-11-10 nr. 98nadere wijziging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting over 1904
            1905-11-14 nr. 104opgave van wijzigingen in exercitie en dienstreglementen bij de infanterie, vestingartillerie en genietroepen
            1905-11-15 nr. 83wijziging van een beschikking omtrent de vrijstelling van port voor briefwisseling voor dienstzaken, toe te kennen aan officieren en minderen van het wapen der Koninklijke Marechaussee
            1905-11-17 nr. 119benoeming van een lid der commissie tot het uitbrengen van het eindverslag betreffende leerlingen der Hogere Krijgsschool
            1905-11-17 nr. 124benoeming van een lid der Permanente Militaire Spoorwegcommissie
            1905-11-17 nr. 70staten van gevonniste militairen
            1905-11-18 nr. 117verslag over de Zweedse infanterie
            1905-11-22 nr. 153rapporten inzake de terugkeer van verlofgangers op maandagmorgen wegens gewetensbezwaren tegen reizen op zondag
            1905-11-23 nr. 169overdracht en overname van gebouwen te Geertruidenberg
            1905-11-23 nr. 201overdracht en overname van de hoefsmidswerkplaats met afdak te Kampen
            1905-11-24 nr. 167wijziging in het voorschrift, het vervoer van krijgsvolk, paarden, oorlogstuig en verdere militaire goederen
            1905-11-24 nr. 173jaarverslag van de Koninklijke Bond van Oud onderofficieren
            1905-11-25 nr. 14wijziging in het voorschrift verstrekking munitie voor draagbare vuurwapens
            1905-11-28 nr. 156ruiling van gronden en gebouwen te Groningen
            1905-11-29 nr. 109voorbereiding herziening hoofdstuk VI van de instructie inventaris
            1905-11-29 nr. 118staten van gevonniste militairen
            1905-11-30 nr. 155oefeningen en detacheringen van personeel bestemd voor de bezettingstroepen bij de vesting artillerie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1905-12-01 nr. 10instelling van een commissie belast met het onderzoek naar wijzigingen en aanvullingen in de bepalingen betreffende de verstrekking, bewaring, onderhoud en inlevering van kleding en uitrustingsstukken van miliciens
            1905-12-06 nr. 70jaarverslag van de Koninklijke Vereeniging van Gepensioneerde Onderofficieren en Minderen van het Nederlandsche Leger
            1905-12-06 nr. 89regeling van het gebruik van ijsbanen op de vestinggrachten te Naarden
            1905-12-08 nr. 122aankoop van grond voor het uitbreiden van het oefeningsterrein te Ede
            1905-12-09 nr. 98wijziging van het VIIIe hoofdstuk van de staatsbegroting over 1904
            1905-12-12 nr. 96wijziging van het voorschrift landweerwapenen
            1905-12-13 nr. 138toepassing Hinderwet betreffende de oprichting van een stoomwerktuig in de militaire bakkerij te 's Gravenhage
            1905-12-13 nr. 72opmerkingen over de verslagen der praktische oefeningen van 1905 door de korpsen der bereden artillerie en het korps pontonniers
            1905-12-14 nr. 126wijzigingen in het reglement op de militaire bakkerijen
            1905-12-15 nr. 86wijziging van de voorschriften omtrent het vervoer, de in , uit en doorvoer, verkoop en opslag van buskruit en andere ontplofbare stoffen
            1905-12-20 nr. 82overdracht van een terrein te Maastricht
            1905-12-21 nr. 141jaarverslag over 1904 en het reglement van het fonds tot ondersteuning der weduwen en wezen van vrijwillig dienende militairen beneden de rang van officier
            1905-12-23 nr. 201jaarverslag van de Artillerie Schietschool over 1905
            1905-12-28 nr. 126vereenvoudiging van het toelatingsexamen tot de Koninklijke Militaire Academie
            1905-12-28 nr. 134wijziging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1904
            1905-12-28 nr. 155wijziging van de bepaling betreffende de plaatsen waarheen de kleding en uitrustingstukken van landweerplichtigen moeten worden gezonden bij mobilisatie
            1905-12-30 nr. 253verslag betreffende de Koninklijke Militaire Academie in 1905
            1905-12-30 nr. 257algemeen verslag betreffende de inrichtingen van militair onderwijs over 1904 1905
            1905-12-30 nr. 278wijzigingen van verschillende reglementen der infanterie
            1905-12-30 nr. 279wijzigingen van een bladwijzer voor de topografische dienst

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-01-02 nr. 117verslag van de commissie belast met het opnemen van schade veroorzaakt door militaire manoeuvres over het jaar 1905
            1906-01-03 nr. 158wijziging van de ontwerp oorlogsbegroting over 1906
            1906-01-03 nr. 162beproeving van schoenen
            1906-01-05 nr. 161toepassing van de Hinderwet voor de oprichting van mest en vuilnisbakken in elk der beide in Ede te bouwen bataljonskazernes
            1906-01-09 nr. 192gewijzigde beschikking over de begroting van het departement van Oorlog in 1906
            1906-01-10 nr. 149kleding voor de artillerie en genietroepen
            1906-01-10 nr. 177gewijzigde regeling voor het betonen van eer aan meerderen
            1906-01-11 nr. 164voorstel tot oprichting van een werkplaats voor een zwaardveger te Deventer
            1906-01-13 nr. 143wijzigingen en aanvullingen in het boekwerk 'Beschrijving van de Uniformen van de Landmacht'
            1906-01-13 nr. 5begroting van het departement van Oorlog over het dienstjaar 1906
            1906-01-17 nr. 149ruiling van grond te Utrecht
            1906-01-17 nr. 151ruiling van grond te Amersfoort
            1906-01-18 nr. 217regeling ten aanzien van bij de landmacht in West Indië gedetacheerde officieren
            1906-01-18 nr. 231rekening en verantwoording van de directie van de weduwen en wezenkas over 1904
            1906-01-18 nr. 237programma van de cursus voor reserve officieren van gezondheid
            1906-01-18 nr. 247algemeen verslag omtrent het onderwijs en de vorderingen van de leerlingen in de verschillende vakken
            1906-01-20 nr. 1instelling van een commissie inzake de artillerie inrichtingen
            1906-01-20 nr. 195praktische oefeningen van cadetten der Koninklijke Militaire Academie in 1906
            1906-01-20 nr. 196praktische oefeningen van de cadetten der artillerie
            1906-01-20 nr. 197schietoefeningen tot verhoging van 's lands weerkracht
            1906-01-22 nr. 237staten van gevonniste militairen
            1906-01-25 nr. 185uitslag van de proefneming met milicien muzikanten
            1906-01-25 nr. 196bezuiniging op burger corveeërs
            1906-01-27 nr. 94staten van gevonniste militairen
            1906-01-29 nr. 206toepassing der Hinderwet bij de oprichting van een bewaarplaats voor gevulde patrooncaissons te Middelburg
            1906-01-30 nr. 232instelling van de commissie inzake het wapen der genie
            1906-01-31 nr. 209schietoefeningen in 1904 1905 van het leger

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-02-01 nr. 162toepassing van de Hinderwet bij de oprichting van een munitiebergplaats te Maastricht
            1906-02-02 nr. 157herziening van het schietvoorschrift der infanterie
            1906-02-03 nr. 153wijziging in de instructie voor de directeur van de artillerie inrichtingen
            1906-02-05 nr. 176wijziging van het weerbaarheidsvoorschrift 1906
            1906-02-05 nr. 203wijziging van de bevestiging der stokken voor veldbrancards aan de verbandwagens
            1906-02-08 nr. 158voorstellen voor ontwerpen van ziekenwagens en verbandwagens
            1906-02-10 nr. 235rekening en verantwoording der weduwen en wezenkas over 1904
            1906-02-12 nr. 176schietproeven ten behoeve van een schootstafel voor het kanon van 15 cm K
            1906-02-12 nr. 185inspectieverslag van de karabijnen M 95 van de vesting artillerie
            1906-02-12 nr. 186voorstel tot de oprichting van een bewaarplaats voor patronen te Zutphen
            1906-02-13 nr. 170beschikbaarstelling op de begrotingen betreffende het VIIIe hoofdstuk en het vestingstelsel, dienst 1906
            1906-02-15 nr. 115wijziging van het voorschrift op de pioniersarbeid voor de infanterie
            1906-02-16 nr. 198wijzigingen in het voorschrift van de legerplaats bij Harskamp
            1906-02-16 nr. 220verslag van de paardenfokkerij in de provincies Gelderland, Utrecht, Overijssel en Drenthe
            1906-02-17 nr. 219wijziging van het besluit houdende vaststelling van voorschriften omtrent het vervoer, de in , uit en doorvoer, verkoop en opslag van buskruit en andere ontplofbare stoffen
            1906-02-19 nr. 204bepalingen betreffende de tijd en plaats voor de oefeningen der landweer
            1906-02-21 nr. 255staten van gevonniste militairen
            1906-02-22 nr. 1wijziging van het voorschrift 'ambtenaren artillerie inrichtingen'
            1906-02-22 nr. 220aanleg van een schietbaan nabij Brielle
            1906-02-23 nr. 142jaarverslag der Topografische Inrichting
            1906-02-24 nr. 173subsidieverlening aan het Ned. Rode Kruis, officiersverenigingen, weduwen en wezenfondsen, Vereniging Trouw aan Koning en Vaderland, Invalidentehuis te Leiden, Maatschappij van Weldadigheid
            1906-02-28 nr. 238wijziging van de west waterkering te Hellevoetsluis
            1906-02-28 nr. 249aanvulling van de voorschriften tot uitvoering van het reglement van administratie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-03-01 nr. 80jaarlijks onderzoek van de verlofgangers van de landweer
            1906-03-03 nr. 151wijziging van het reglement van administratie bij de landmacht
            1906-03-07 nr. 145instructies voor de directeur der artillerie inrichtingen
            1906-03-07 nr. 226wijziging van de reglementen van inrichtingen van militair onderwijs
            1906-03-09 nr. 101ruiling van terreinen en gebouwen te Groningen
            1906-03-12 nr. 102verlenen van subsidie aan het Nederlands gymnastiekverbond
            1906-03-12 nr. 232instelling van de commissie tot het uitbrengen van het eindverslag betreffende leerlingen van de Hogere Krijgsschool
            1906-03-12 nr. 238traktementsverhoging van het personeel bij de topografische inrichting, bij het bureau van de inspecteur van de geneeskundige dienst van de landmacht en bij het bureau van de hoofdintendant
            1906-03-12 nr. 241invoering van een arbeidsdag van 10 uur bij inrichtingen aan de Hembrug per 1 april
            1906-03-12 nr. 244verslag van hetgeen gedurende de afgelopen cursussen in de gymnastiek, het schermen en het zwemmen is verricht door het personeel van het leger hier te lande
            1906-03-12 nr. 250voorschrift voor de burgerlijke ambtenaren werkzaam bij de artillerie inrichtingen per 1 maart 1906
            1906-03-13 nr. 184ruiling van gronden te Amersfoort
            1906-03-13 nr. 195staten van gevonniste militairen
            1906-03-15 nr. 264aanvullingsbepalingen ter uitvoering van het weerbaarheidsvoorschrift 1906
            1906-03-15 nr. 290wijziging van het voorschrift voor de Artillerie Schietschool
            1906-03-16 nr. 254staten van gevonniste militairen
            1906-03-16 nr. 259wijziging van het voorschrift 'grondslag opleiding infanterie'
            1906-03-20 nr. 204wijziging in het rijwielvoorschrift
            1906-03-20 nr. 229wijziging in het voorschrift voor de cursussen bij het wapen der infanterie
            1906-03-20 nr. 238toepassing Hinderwet bij de inrichting van een kapluifel tot bergplaats voor patronen
            1906-03-21 nr. 169wijziging van het boekwerk getiteld 'Beschrijving van Uniformen van de Landmacht'
            1906-03-22 nr. 225verlenen van subsidie aan het bestuur der schietvereniging Arnhem
            1906-03-22 nr. 227aanwijzing van een lid in de oorlogstelegraafcommissie
            1906-03-22 nr. 232voorstel tot oprichting van een bergplaats voor gevulde projectielen aan de Haarlemmerweg te Sloten
            1906-03-22 nr. 233voorstel tot oprichting van een bergplaats voor gevulde projectielen te Zaandam
            1906-03-22 nr. 234voorstel tot oprichting van een bergplaats voor gevulde projectielen te Nieuwendam
            1906-03-26 nr. 190voorschrift betreffende de regeling van de veldpost bij grote manoeuvres
            1906-03-26 nr. 87overdracht van een terrein te 's Gravenhage
            1906-03-27 nr. 247proefneming met een nieuwe bepakkingswijze van de patrooncaissons
            1906-03-29 nr. 204verslag omtrent de in het schietjaar 1904 1905 gehouden schietoefeningen bij het wapen der infanterie
            1906-03-29 nr. 8bijzonder voorschrift voor de oppassers der garnizoensmagazijnen van kleding en nachtleger
            1906-03-30 nr. 108staten van gevonniste militairen
            1906-03-31 nr. 284wijziging in het voorschrift 'bepalingen omtrent het beheer en onderhoud van de draagbare wapenen in gebruik bij de landweer'

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-04-03 nr. 128voorstellen voor praktische oefeningen der kustartillerie
            1906-04-04 nr. 156staten van gevonniste militairen
            1906-04-04 nr. 75voorstel tot herziening van soldijen van militairen die bij het koloniaal werfdepot verblijven in afwachting van uitzending naar, of terugkeer uit Oost of West Indië
            1906-04-05 nr. 190krijgsgeschiedkundige nasporingen voor het jaar 1906
            1906-04-07 nr. 173overdracht van grond te Zutphen
            1906-04-07 nr. 87traktementsregeling van ambtenaren der artillerie inrichtingen
            1906-04-09 nr. 213herziening van de afstandstafelen
            1906-04-14 nr. 262wijziging in de vredesorganisatie van de artillerie en genie
            1906-04-14 nr. 263hulpverlening bij watersnood door het detachement te Oud Vossemeer
            1906-04-18 nr. 282beproeving van ransels van met chroom gelooid kalfsvel
            1906-04-19 nr. 315oprichting van een bergplaats voor projectielen in de gemeente Nieuwendam
            1906-04-19 nr. 316oprichting van een bergplaats voor projectielen in de gemeente Zaandam
            1906-04-19 nr. 7wijziging in het voorschrift inzake het vervoer van krijgsvolk, paarden, oorlogstuig en verdere militaire goederen
            1906-04-23 nr. 231voorstel tot toepassing van de Hinderwet voor de uitbreiding van de militaire slachterij nabij Middelburg
            1906-04-23 nr. 233voorstel tot toepassing van de Hinderwet voor de oprichting van schietbanen in de gemeenten Vries en Norg
            1906-04-23 nr. 234aankoop van grond nodig voor het maken van een nevenbatterij ten noorden van het fort bij Penningsveer
            1906-04-23 nr. 273tableau voor de zomerdienst gedurende het schooljaar 1905 1906 bij de Koninklijke Militaire Academie
            1906-04-26 nr. 247ruiling van gronden te Amersfoort
            1906-04-26 nr. 290verslag omtrent het in de winter 1905 1906 gehouden voorbereidend militair onderricht
            1906-04-27 nr. 262oprichting van een bergplaats voor projectielen in Oostzaan, Roeden en Nieuwendam
            1906-04-28 nr. 228onderzoek naar de regelmatige werking van tijdbuizen, die op granaatkartetsen van 8 cm stalen in het magazijn te Woerden zijn geplaatst
            1906-04-28 nr. 243oefeningen van de landweer
            1906-04-30 nr. 361kaderoefeningen in 1906

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-05-02 nr. 51rekeningen van uitgaven betreffende het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het jaar 1904 1905
            1906-05-03 nr. 130regeling vergoeding landweerplichtigen
            1906-05-04 nr. 243toepassing Hinderwet voor de aanleg van schietbanen op de Melickerheide
            1906-05-05 nr. 305ruiling van terreinen en gronden te Groningen
            1906-05-07 nr. 170voorschrift voor de zomeroefeningen van het regiment genietroepen in Zeist en in De Biltse Duinen
            1906-05-08 nr. 272proefneming met een nieuwe bepakkingswijze van patrooncaissons
            1906-05-08 nr. 74verslag over de ambachts en herhalingscursus bij het korps genietroepen
            1906-05-09 nr. 246wijziging reglement op de inwendige dienst der infanterie
            1906-05-10 nr. 271oefeningen van de landweer in 1906
            1906-05-12 nr. 266voorschrift voor de commissie van proefnemingen
            1906-05-14 nr. 280beproeving met heftoestellen op de pantserforten
            1906-05-14 nr. 296schietoefeningen bij de Koninklijke Marine
            1906-05-14 nr. 315wijzigingen van voorschriften voor het wapen der artillerie
            1906-05-15 nr. 133wijzigingen van de pensioenwetten voor de zeemacht en de landmacht 1902
            1906-05-15 nr. 254oefeningen vestingartillerie op het fort bij Westervoort
            1906-05-15 nr. 265wijzigingen op het voorschrift landweerwapenen
            1906-05-16 nr. 258staten van gevonniste militairen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-05-18 nr. 2elfde verslag 1905 omtrent nasporingen en studies op het gebied der Nederlandse krijgsgeschiedenis
            1906-05-18 nr. 247praktische oefeningen van officieren en leraren aan inrichtingen van militair onderwijs
            1906-05-19 nr. 1ruiling van grond met de gemeente Venlo
            1906-05-19 nr. 284schietoefeningen in 1906
            1906-05-21 nr. 460onderzoek naar de bedrevenheid van de scholieren van de korpsschool
            1906-05-22 nr. 1beschikbaarstelling van gelden wegens gedane verstrekkingen voor de dienst van 1906
            1906-05-22 nr. 931oefeningen in de stelling van Den Helder
            1906-05-23 nr. 110toepassing van de hinderwet voor het oprichten van een magazijn voor springstoffen in Raamsdonk
            1906-05-25 nr. 382ruiling van gronden met de gemeente Amersfoort
            1906-05-25 nr. 400oprichting van schietbanen in de gemeenten Norg en Vries
            1906-05-28 nr. 355staten van gevonniste militairen
            1906-05-29 nr. 1staten van gevonniste militairen
            1906-05-29 nr. 564toestemming tot het dragen van sportkleding in afwijking van het tenue bij de beoefening van sport in het openbaar
            1906-05-29 nr. 569wijziging van artikel 11 van het reglement op het onderling ziekenfonds bij het wapen van de Koninklijke Marechaussee
            1906-05-31 nr. 3wijziging van het reglement op de militaire magazijnen voor levensmiddelen

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-06-05 nr. 320wijziging van de voorschriften tot uitvoering van het reglement van administratie bij de landmacht
            1906-06-06 nr. 396vaststelling van bepalingen voor het reservepersoneel van de landmacht beneden de rang van officier
            1906-06-06 nr. 413herziening van de algemene voorwaarden voor de dienst der genie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-06-07 nr. 254jaarverslag 1905 van de Koninklijke Pakketvaart Maatschappij
            1906-06-09 nr. 399wijzigingen in de leidraad bij het houden van theorieën en bij het praktisch aanvullingsonderricht voor de soldaat der infanterie 1903
            1906-06-13 nr. 405oprichting van schietbanen in de gemeente Apeldoorn
            1906-06-13 nr. 407ruiling van grond met de gemeente Venlo
            1906-06-13 nr. 426oprichting van schietbanen in de gemeente Diever
            1906-06-13 nr. 464verlenen van militaire bijstand met betrekking tot watersnood in Zeeland
            1906-06-14 nr. 499vaststelling oefeningen bij het wapen der cavalerie in 1906
            1906-06-15 nr. 304loonregeling voor conciërges bij de centrale magazijnen van militaire kleding en uitrusting en bij 's rijks magazijnen van geneesmiddelen
            1906-06-15 nr. 327proefneming met tromstokbeschermers
            1906-06-15 nr. 329wijziging van het reglement van administratie omtrent bureelmeubelen bij de landmacht
            1906-06-16 nr. 474wijziging van de reglementen voor inrichtingen van militair onderwijs
            1906-06-18 nr. 240oefeningen in groepsverband bij de vestingartillerie in 1906
            1906-06-18 nr. 260oprichting schietbaan bij Brielle
            1906-06-19 nr. 232wijzigingen in het hospitaal reglement
            1906-06-21 nr. 443toepassing Hinderwet voor het oprichten van een patronenbergplaats in het kruitmagazijn op het exercitieterrein in de kazerne 'De IJzendoorn' te Zutphen
            1906-06-23 nr. 250wijziging van het voorschrift op de inwendige dienst bij de Koninklijke Militaire Academie omtrent het doen verstrekken van korte rijbroeken aan cadetten
            1906-06-23 nr. 267wijziging van de standmodellen van de armbanden voor buitengewone opzichters van fortificaties
            1906-06-23 nr. 280bepaling van de maxima van de gemiddelde uitgaven per ration levensmiddelen in het 3e kwartaal 1906
            1906-06-23 nr. 4ongevallen bij de blikseminslag in de legerplaats bij Zeist
            1906-06-26 nr. 340vaststelling van oefeningen bij de regimenten infanterie in 1906
            1906-06-26 nr. 443regeling van de oefeningen voor de compagnieën en bataljons infanterie te Diever
            1906-06-28 nr. 286schietoefeningen der dienstdoende schutterijen gedurende het jaar 1905
            1906-06-29 nr. 339oprichting van vier schietbanen op de Melickerheide
            1906-06-30 nr. 593traktementsverhoging van de opzichters bij de munitiefabriek van de artillerie inrichtingen
            1906-07-02 nr. 9wijzigingen in het reglement voor het reservekader
            1906-07-04 nr. 316beproeving van ladingen voor losse schoten van 7 cm
            1906-07-05 nr. 2wijziging van het hospitaalreglement
            1906-07-05 nr. 332regeling van de verpleging van de troepen die in 1906 aan de oefeningen in de stelling van Den Helder zullen deelnemen
            1906-07-05 nr. 351soldijverhoging voor remonteberijders
            1906-07-05 nr. 354voorstel tot het verlenen van Hinderwet voor de oprichting van een patronenmagazijn te Doesburg
            1906-07-05 nr. 360bijslag op de soldij van het personeel van het leger, die belast zijn met werkzaamheden, verband houdende met de schietoefeningen van de landweer

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-07-13 nr. 403verslag omtrent het eindexamen in 1906 door 3e jaars cadetten aan de Koninklijke Militaire Academie
            1906-07-13 nr. 411verslagen omtrent landbouwonderwijs aan miliciens
            1906-07-14 nr. 2oefeningen bij de regimenten infanterie in 1906
            1906-07-16 nr. 339geschil met de gemeente Vreeswijk betreffende de gemeentelijke schutsluis aldaar
            1906-07-18 nr. 354ongeval met dodelijke afloop in de buurt van Koldenhove ten zuiden van Loenen
            1906-07-19 nr. 302vaststelling van de bijslag ten behoeve van de deelnemers aan de soldatenmenages in de Stelling van Amsterdam
            1906-07-19 nr. 314beproeving van houwitsers van 12 cm alsmede de aanschaf daarvan
            1906-07-19 nr. 321verslag van het in Nederlands Indië gehouden toelatingsexamen tot de hoofdcursus in 1906
            1906-07-19 nr. 332instructie voor het onderhoud van gasgloeilampen
            1906-07-19 nr. 335toeslag op soldij van de hoefsmid bij de Koninklijke Militaire Academie
            1906-07-19 nr. 336aanvulling van het reglement van administratie bij de landmacht omtrent het berekenen van traktementen
            1906-07-20 nr. 306overdracht van gronden en kazernering te 's Hertogenbosch
            1906-07-20 nr. 338toepassing Hinderwet voor het oprichten van een bewaarplaats voor benzine te Gorinchem
            1906-07-21 nr. 504benoeming van leden der commissie van keuring van levensmiddelen
            1906-07-23 nr. 288staten van gevonniste militairen
            1906-07-23 nr. 341verslag van het 15e Internationale Congres voor Geneeskunde te Lissabon
            1906-07-25 nr. 136wijziging van voorschriften voor inrichting van militair onderwijs
            1906-07-27 nr. 480wijziging en aanvulling van de technische voorschriften voor de levering van kleding en uitrusting aan het centrale magazijn te Amsterdam
            1906-07-27 nr. 516regeling positie van houtbewerkers bij de bereden artillerie
            1906-07-27 nr. 529bestemming van lokalen in de Oranje Nassau Kazerne te Harderwijk
            1906-07-28 nr. 318beproeving van tricot ondergoed
            1906-07-30 nr. 326algemeen verslag betreffende de voltooiing van het vestingstelsel
            1906-07-30 nr. 344toepassing van de Hinderwet voor het inrichten van een lokaal als patronenmagazijn te Dordrecht
            1906-07-31 nr. 731ruiling van gronden te Utrecht

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-08-01 nr. 225deelneming van landweer officieren aan winterbijeenkomsten
            1906-08-01 nr. 235beproeving van rookzwak buskruit in de houwitser van 12 cm
            1906-08-01 nr. 4staten van gevonniste militairen
            1906-08-03 nr. 210voorstel tot wijziging van uit te reiken kleding en uitrustingsstukken bij de landweer
            1906-08-04 nr. 378wijziging van het reglement van administratie met betrekking tot het berekenen van traktementen
            1906-08-06 nr. 283uitbreiding van de uitrusting voor het personeel van het korps torpedisten te Den Helder
            1906-08-06 nr. 285onderhoud in eigen beheer van gasgloeilichtapparaten te Gouda
            1906-08-07 nr. 39schietproeven inzake de schokveiligheid van de springlading van een brisantgranaat gevuld met geperst picrinezuur
            1906-08-08 nr. 5herziening van het reglement op de inwendige dienst
            1906-08-09 nr. 110wijzigingen in het reglement inzake veiligheidsmaatregelen in de buskruitfabriek 'De Krijgsman' te Muiden
            1906-08-10 nr. 59rekening en verantwoording van het Onderofficiersfonds over 1905
            1906-08-11 nr. 57aanschaf van een houwitser van 12 cm L/12
            1906-08-11 nr. 62grensbeschrijving van Westervoort
            1906-08-13 nr. 3verplegingsvoorstellen van troepen en paarden gedurende de oefeningen van 3 t/m 15 september 1906 te houden in de stelling van Amsterdam
            1906-08-13 nr. 627ongeval met dodelijke afloop bij Katwijk aan Zee
            1906-08-14 nr. 11wijziging in de regeling van het militair vervoer over de spoorwegen
            1906-08-14 nr. 14vervanging van een militair lid van de provinciale regelings en keuringscommissie voor de paardenfokkerij in de provincies Zeeland, Noord Brabant en Limburg
            1906-08-14 nr. 20verslag omtrent het in Nederlands Indië gehouden toelatingsexamen tot de Cadettenschool in Nederland in 1906
            1906-08-14 nr. 56vaststelling van het bedrag der schadeloosstelling voor uniformverandering voor een adjudant onderofficier
            1906-08-17 nr. 6vaststelling van het blijvend gedeelte voor de militie voor 1906
            1906-08-20 nr. 152verslagen betreffende de uitgaven over de dienst van 1904
            1906-08-23 nr. 1gewijzigd wapenvoorschrift voor de infanterie in 1906
            1906-08-23 nr. 343verslag toelatingsexamen tot de hoofdcursus in 1906
            1906-08-27 nr. 248verslag van het examen tot toelating als cadet aan de Koninklijke Militaire Academie in 1906
            1906-08-29 nr. 353wijziging van het voorschrift voor de Hogere Krijgsschool, de Koninklijke Militaire Academie, de hoofdcursus en de Cadettenschool

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-09-01 nr. 117verslag omtrent het in 1906 te Kampen afgelegd eindexamen door onderofficieren
            1906-09-05 nr. 314rapportage betreffende de inspectie der karabijnen M95 nr. 1 bij de cavalerie
            1906-09-06 nr. 345verlening van militaire bijstand te Leiden
            1906-09-08 nr. 119schietoefeningen van de cavalerie, de artillerie en de genie in het tijdvak 1905 1906
            1906-09-08 nr. 126verslag van de cursus van voorgangers in de gymnastiek
            1906-09-08 nr. 344staten van gevonniste militairen
            1906-09-10 nr. 289studiereis van een kapitein naar het buitenland betreffende de schietoefeningen der vestingartillerie
            1906-09-12 nr. 329begroting voor de dienst van de genie in 1907

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-09-15 nr. 214wijziging van de bepalingen ten aanzien van de te verstrekken hoeveelheden levensmiddelen aan de daarop recht hebbende militairen
            1906-09-17 nr. 40verslag van de Koninklijke Vereniging van Gepensioneerde Onderofficieren en Minderen van het Nederlands Leger over 1905 1906
            1906-09-19 nr. 185verslagen e.d. betreffende de landweer
            1906-09-20 nr. 168schietproeven ter bepaling van de grootte der ladingen rookzwak buskruit
            1906-09-21 nr. 235overeenkomst betreffende aankoop van een loods tot berging van materieel te Katwijk
            1906-09-21 nr. 264rijkundig onderricht aan officieren van onbereden wapens
            1906-09-21 nr. 275beschikbaarstelling van een fabriek van verbandstoffen bij mobilisatie
            1906-09-21 nr. 291personeel en materieel beschikbaar bij het Nederlandse Rode Kruis
            1906-09-21 nr. 292schietoefeningen van genietroepen gehouden in 1905 1906
            1906-09-21 nr. 296toepassing van de Hinderwet voor de inrichting van een lokaal in de bataljonskazerne nr. 1 te Ede als munitiemagazijn
            1906-09-21 nr. 297toepassing van de Hinderwet voor de oprichting van een bergplaats voor met patronen bepakte patrooncaissons te Deventer
            1906-09-24 nr. 2jaarlijks onderzoek over de verlofgangers van de landweer over 1905
            1906-09-25 nr. 1nadere wijziging van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1905
            1906-09-27 nr. 171regeling van de toelatingsexamens tot de Koninklijke Militaire Academie
            1906-09-28 nr. 250oprichting van een bergplaats voor munitie en een bewaarplaats voor met patronen bepakte voertuigen te Maastricht

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-10-02 nr. 60wijziging in de inventarisvellen van de geniegoederen
            1906-10-02 nr. 65wijziging van het reglement van administratie bij de landmacht
            1906-10-06 nr. 159schietproeven met Gd. granaatkartetsen van 8 cm St. uit verschillende magazijnen der bereden artillerie
            1906-10-08 nr. 165staten van gevonniste militairen
            1906-10-08 nr. 167vaststellen van het voorschrift op het inzenden van kaderlijsten
            1906-10-08 nr. 169regeling van de schermwedstrijden van de Koninklijke onderofficiersschermbond
            1906-10-09 nr. 112wijziging der militaire pensioenwetten 1902
            1906-10-09 nr. 219wijziging van het voorschrift op de velddienst van het Nederlandse leger

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-10-15 nr. 215vergelijkende beproeving van gegoten en geperst picrinezuur als springlading voor brisantgranaten van 12 cm houwitser
            1906-10-15 nr. 71regeling van de winterbijeenkomsten van reserve en militaire officieren der infanterie van het leger en van de landweer
            1906-10-15 nr. 92grensbeschrijving van rijksgrond te Venlo
            1906-10-16 nr. 134voorschrift voor het inschrijven enz. van beoordelingslijsten der officieren bij de landmacht
            1906-10-17 nr. 124verslagen van een militair aeronautische cursus te Wenen in 1902
            1906-10-20 nr. 164wijziging van de procedure voor openbare en onderhandse aanbestedingen
            1906-10-23 nr. 159beproeving van beddingen
            1906-10-24 nr. 153vervanging van een lid in de mitrailleurcommissie
            1906-10-24 nr. 161benoeming in de vaste herkeuringscommissie van fourage
            1906-10-25 nr. 182oprichting van een militaire bakkerij te Harderwijk

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-11-01 nr. 115aanmaak van munitie van 12 cm houwitser
            1906-11-05 nr. 110staten van gevonniste militairen
            1906-11-06 nr. 151koop akte betreffende de overname van een hengstenstal plus bijbehoren te Milligen
            1906-11-14 nr. 130wijzigingen van diverse reglementen en voorschriften
            1906-11-16 nr. 184wijzigingen van bepalingen betreffende het reservekader bij de bereden korpsen
            1906-11-20 nr. 102praktische oefeningen van het korps pontonniers
            1906-11-21 nr. 144schietoefeningen van het korps pantserfort artillerie in het jaar 1906
            1906-11-23 nr. 145proefneming met verlichtingstoestellen van de 'Waterlight Company' te Londen
            1906-11-27 nr. 119oefeningen van dienstdoende schutterijen met behulp van personeel van het leger
            1906-11-28 nr. 120staten van gevonniste militairen
            1906-11-28 nr. 8staten van gevonniste militairen
            1906-11-29 nr. 55staten van gevonniste militairen
            1906-12-03 nr. 14herziening van het schietvoorschrift der infanterie
            1906-12-14 nr. 8praktische oefeningen van de korpsen bereden artillerie in 1906
            1906-12-15 nr. 125eervol ontslag van een lid van de gezondheidscommissie
            1906-12-15 nr. 130nadere wijzigingen van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegroting voor het dienstjaar 1905
            1906-12-17 nr. 117wijziging van het weerbaarheidsvoorschrift 1906 en van de aanvullingsbepalingen ter uitvoering van dit voorschrift
            1906-12-17 nr. 119beroep op de minister van Oorlog ingesteld door aannemer en borgen met betrekking tot uitbetaling van ingediende rekeningen betreffende het bouwen van bomvrije gebouwen in het fort bij Hoofddorp
            1906-12-17 nr. 126wijziging van het voorschrift voor de instructie compagnie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1906-12-21 nr. 60aankoop van grond voor het uitbreiden van het oefeningsterrein te Ede
            1906-12-22 nr. 139wijziging van het voorschrift landweerwapenen
            1906-12-22 nr. 140wijziging van het wapenvoorschrift van de vesting artillerie
            1906-12-22 nr. 147staten van gevonniste militairen
            1906-12-24 nr. 144rekening en verantwoording van de weduwen en wezenkas over 1905
            1906-12-28 nr. 176wijziging van het reglement voor de Hogere Krijgsschool
            1906-12-31 nr. 151lijst van de van kracht zijnde reglementen en voorschriften met de wijzigingen daarop
            1907-01-04 nr. 7algemeen verslag van de inrichtingen van militair onderwijs in het schooljaar 1905 1906
            1907-01-05 nr. 183wijzigingen van de statuten der weduwen en wezenkas voor officieren van de landmacht
            1907-01-07 nr. 133ruiling van terrein te Arnhem voor het bouwen van een militair hospitaal
            1907-01-08 nr. 120wijziging van de wettelijke bepalingen betreffende het op staatskosten begraven van lijken van militairen der zee en landmacht beneden de rang van officier
            1907-01-12 nr. 128jaarverslag van de Artillerie Schietschool over het dienstjaar 1906
            1907-01-12 nr. 130wijziging van het reglement voor de scholen bij het regiment genietroepen
            1907-01-16 nr. 147regeling voor het verstrekken van benodigdheden voor het onderhoud van wapens, rijwielen en paardetuig
            1907-01-21 nr. 208praktische oefeningen van de vesting artillerie in 1906
            1907-01-23 nr. 216gewijzigde voorschriften tot uitvoering van het reglement van administratie bij de landmacht
            1907-01-24 nr. 154benoeming van leden en plaatsvervangende leden van keuringscommissies van fourage
            1907-01-29 nr. 291wijziging van het Koninklijk besluit van 15 oktober 1885 (Staatsblad nr.118) houdende vaststelling van voorschriften omtrent het vervoer, de in , uit en doorvoer, verkoop en opslag van buskruit en andere ontplofbare stoffen
            1907-01-31 nr. 194aankoop van grond naast de kazerne aan 'Het Waaitje' te Hoorn
            1907-01-31 nr. 207inspectie van de wapens M95 bij de korpsen van het leger in 1906

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1907-02-01 nr. 154verslag van een studiereis naar Berlijn en Neurenberg
            1907-02-04 nr. 140instructie op de werving voor het leger hier te lande
            1907-02-04 nr. 157schietoefeningen bij het wapen der infanterie over 1905 1906
            1907-02-06 nr. 4schietoefeningen tot verhoging van 's lands weerkracht
            1907-02-08 nr. 32voorschriften voor de militaire telegrafiedienst
            1907-02-15 nr. 180voorzieningen van wettelijke aard in verband met artikel 28 der Conventie van Genève van 6 juli 1906
            1907-02-15 nr. 191aankoop van grond nabij Kijkduin
            1907-02-18 nr. 206wijzigingen in het weerbaarheidsvoorschrift van 1906
            1907-02-19 nr. 127staten van gevonniste militairen
            1907-02-20 nr. 200jaarverslag der Topografische Inrichting over 1906
            1907-02-20 nr. 53staten van gevonniste militairen
            1907-03-06 nr. 211voorschrift betreffende de oplegging, de uitgifte en de aanvulling van de munitie uitrusting bij de korpsen en magazijnen van het veldleger
            1907-03-06 nr. 216staten van gevonniste militairen
            1907-03-08 nr. 170beproeving ponton voor vissershaven te Scheveningen
            1907-03-11 nr. 248wijzigingen op het 'vervolg op de handleiding voor de officieren van wapening en de meesters geweermakers en zwaardvegers'
            1907-03-14 nr. 260wijziging van het stelsel van soldijverhoging voor scherpschutters bij de infanterie en cavalerie

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1907-03-15 nr. 235munitieverantwoording over het jaar 1906
            1907-03-19 nr. 139staten van gevonniste militairen
            1907-03-20 nr. 221aanwijzing van leden van de 'commissie voor het verslag betreffende de officieren van de Hogere Krijgsschool'
            1907-03-21 nr. 154wijziging van de bepalingen betreffende oplegging enz. van identiteitsplaatjes
            1907-03-22 nr. 167staten van gevonniste militairen
            1907-03-22 nr. 194aankoop van grond nodig voor het maken van een batterij nabij Everdingen
            1907-03-22 nr. 74staten van gevonniste militairen
            1907-03-22 nr. 77verslagen, rapporten en memories (van kapitein Van der Steur) opgemaakt naar aanleiding van een detachering bij de militair aeronautische cursus te Wenen
            1907-03-25 nr. 127schietoefeningen tot verhoging van 's lands weerkracht
            1907-03-26 nr. 25staten van gevonniste militairen
            1907-03-28 nr. 251overdracht van terreinen te Maastricht
            1907-03-30 nr. 220samenstelling van de depots huzaren te Haarlem

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1907-04-02 nr. 38vaststelling kampregeling 1907 en voorbereiding van de praktische oefeningen der bereden artillerie in 1907
            1907-04-02 nr. 71verslag betreffende het voorbereidend militair onderricht in het oefeningstijdperk 1906 1907
            1907-04-02 nr. 79praktische oefeningen in 1907
            1907-04-03 nr. 220oefeningen in groepsverband bij de vestingartillerie in 1907
            1907-04-03 nr. 223beproeving van het 'zoeklicht Kamm' kalklicht
            1907-04-06 nr. 101voorschrift betreffende de bewaring, het beheer en het onderhoud van het roerend telegraafmateriaal der genie
            1907-04-10 nr. 233beproeving van verschillende, door de gezamenlijke buskruitmakers aangeboden monsters geschaafd nobelbuskruit
            1907-04-11 nr. 154schietoefeningen van het garnizoen Amsterdam
            1907-04-11 nr. 54verslagen, rapporten en memories (van eerste luitenant van Essen) opgemaakt naar aanleiding van een applicatorische studie betreffende het gebruik van moderne veldartillerie
            1907-04-16 nr. 103staten van gevonniste militairen
            1907-04-16 nr. 48oprichting van schietbanen op de Grote Heide bij Venlo
            1907-04-17 nr. 155proefneming van de kardoeshuls van 12 cm Hw
            1907-04-18 nr. 75afvaardigen van vertegenwoordigers naar de VIIIe Internationale Conferentie van het Rode Kruis te Londen
            1907-04-20 nr. 8wijziging van het reglement voor de Hogere Krijgsschool
            1907-04-22 nr. 200oprichting van schietbanen te Delft
            1907-04-22 nr. 203proefneming met tijdschokbuizen nr. 7 van 12 cm houwitser
            1907-04-22 nr. 204wijziging van broodzakken
            1907-04-23 nr. 164vervanging van een lid der Permanente Militaire Spoorwegcommissie
            1907-04-23 nr. 174conservatieproeven met scherpe patronen nr. 1
            1907-04-25 nr. 57opheffing van het koloniaal werfdepot
            1907-04-26 nr. 154wijziging in het boekwerk 'oorlogsorganisatiën'
            1907-04-26 nr. 167wacht voor het gebouw van de Tweede Kamer der Staten Generaal te 's Gravenhage
            1907-04-27 nr. 39opheffing beperkende bepalingen ten aanzien van het schieten met scherpe patronen nr. 7
            1907-04-27 nr. 40ruiling van grond met de gemeente Hulst
            1907-04-29 nr. 134gemiddelde sterkte van het leger over 1906
            1907-04-29 nr. 166voorschriften en modellen betreffende de dienst der genie
            1907-04-30 nr. 172onderzoek naar de bedrevenheid van de scholieren van de korpsschool

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1907-05-01 nr. 117vaststelling van regels voor het verrichten van herstellingen aan het paardetuig van de onderdelen van de cavalerie korpsen
            1907-05-01 nr. 163ontwerp reglement voor de scholen bij het regiment genietroepen
            1907-05-04 nr. 169wijziging van de instructie inventaris
            1907-05-06 nr. 162kaderoefeningen van de 1e en 3e Divisie
            1907-05-07 nr. 170oprichting van schietbanen bij Venlo
            1907-05-07 nr. 51plan tot uitbreiding van het militair oefeningsterrein te 's Gravenhage
            1907-05-07 nr. 79oprichting van een patronenbergplaats te Winterswijk
            1907-05-08 nr. 9uitgifte in erfpacht van terrein achter de militaire bakkerij te Amsterdam
            1907-05-10 nr. 222militaire bijstand voor tijdelijke bewaking van de Groenendijk te Haren
            1907-05-10 nr. 225regeling van de praktische oefeningen van het regiment genietroepen
            1907-05-10 nr. 244wijziging van het reglement van administratie bij de landmacht
            1907-05-10 nr. 248ontslag van een lid van de commissie voor de bibliotheek van het departement van Oorlog
            1907-05-10 nr. 278oefeningen van de cavalerie
            1907-05-10 nr. 283inrichting schiet en exercitieterrein Zeeburg te Amsterdam
            1907-05-10 nr. 294overzicht van de stand van onafgedane proeven van de commissie van proefneming
            1907-05-10 nr. 297overzicht van verrichte proeven en werkzaamheden van de commissie van proefneming over april 1907
            1907-05-11 nr. 229schietoefeningen met vestinggeschut
            1907-05-13 nr. 174militieplichtigheid van personen met een dubbele nationaliteit
            1907-05-13 nr. 230eisen van militaire bekwaamheid en lichamelijke geoefendheid, als bedoeld in artikel 104 der militiewet 1901
            1907-05-13 nr. 232vervanging van een militair lid van de regelings en keuringscommissie voor de paardenfokkerij
            1907-05-14 nr. 134toepassing krijgstucht
            1907-05-14 nr. 147onderzoek van koepelafstandsmeters
            1907-05-14 nr. 149wijziging van opzetten van 24 cm L/25
            1907-05-14 nr. 59ruiling van grond met de gemeente Venlo
            1907-05-15 nr. 141wijziging van het reglement voor de Koninklijke Militaire Academie
            1907-05-15 nr. 142kaderoefeningen van de 2e Divisie
            1907-05-15 nr. 23bijwonen van praktische oefeningen door cadetten der Koninklijke Militaire Academie in 1907
            1907-05-15 nr. 53grensbeschrijving van militaire landsgronden van de batterij op de Noorddijk
            1907-05-21 nr. 275vervanging van een lid van de Permanente Militaire Spoorwegcommissie
            1907-05-21 nr. 288oprichting van schietbanen bij Venlo
            1907-05-21 nr. 76staten van gevonniste militairen
            1907-05-22 nr. 230militaire bijstand bij besmettelijke veeziekte te Overschie
            1907-05-23 nr. 1kazernering van het wapen der Koninklijke Marechaussee
            1907-05-23 nr. 27staten van gevonniste militairen
            1907-05-24 nr. 179rekening en verantwoording over 1906 van het Onderofficierenfonds
            1907-05-24 nr. 189voorschriften omtrent het instructie bataljon, de instructie compagnie en de instructie batterij
            1907-05-24 nr. 201oprichting van schietbanen te Delft
            1907-05-25 nr. 251schiet en exercitieterrein voor het garnizoen te Amsterdam
            1907-05-25 nr. 261regeling van de oefeningen van de cavalerie in 1907
            1907-05-27 nr. 221toepassing artikel 129, 117 en 128 van de Militiewet 1901 betreffende de bevoegdheid van de militiecommissaris tot het opleggen van disciplinaire straffen aan milicien verlofgangers

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1907-05-29 nr. 251verslag van een onderzoek in Berlijn naar oorlogsdocumenten van de veldtocht van 1815 in Nederland en Frankrijk en andere tijdperken in de Nederlandse oorlogsgeschiedenis
            1907-05-29 nr. 263onderzoek naar de ventilatieverhoudingen in de soldatenkamer van de Oranjekazerne te 's Gravenhage
            1907-05-30 nr. 206regeling van de positie van personen in dienst van het rijk, die geen burgerlijk ambtenaar zijn
            1907-05-30 nr. 7proef met aardappelschilmachines
            1907-05-31 nr. 227inrichten van een terrein te Amersfoort tot parkeerterrein
            1907-06-01 nr. 133praktische oefeningen voor officieren van de Hogere Krijgsschool
            1907-06-05 nr. 17grensbepaling tussen militaire landsgronden en waterstaatsgronden te Hellevoetsluis
            1907-06-06 nr. 240overzichten van de kazernering van de Marechaussee
            1907-06-06 nr. 47grensbeschrijving van het fort bij Aalsmeer
            1907-06-10 nr. 263regeling van het voorbereidend militair onderricht
            1907-06-18 nr. 1wijziging der militaire pensioenwetten
            1907-06-22 nr. 112krijgsgeschiedkundige nasporingen, 12e jaarverslag 1906
            1907-06-22 nr. 322schietoefeningen tot verhoging van 's lands weerkracht
            1907-06-29 nr. 183aanleg schiet en exercitieterrein voor het garnizoen te Amsterdam
            1907-06-29 nr. 393wijziging van het hospitaalreglement
            1907-06-29 nr. 394voorschrift betreffende het nummeren bij het wapen der infanterie
            1907-06-29 nr. 400wijziging van het reglement van administratie bij de landmacht
            1907-07-01 nr. 247beproeving van cementijzer bekleding van borstweringen
            1907-07-03 nr. 268wijziging van reglementen voor inrichtingen van militair onderwijs
            1907-07-03 nr. 269militaire oefeningen in de houtvesterij te Breda, schade door terreinrijden
            1907-07-03 nr. 299oefeningen bij de regimenten infanterie in 1907
            1907-07-04 nr. 156rapport, uitgebracht aan de voorzitter van het college voor de zeevisserijen door de sub commissie inzake de belemmering van de schietoefeningen
            1907-07-04 nr. 370overdracht van de kazerne aan de straat Kattenhage in gemeente Groningen
            1907-07-04 nr. 371landweeroefeningen in 1906
            1907-07-05 nr. 330wijziging van de voorschriften en bepalingen met betrekking tot de nieuwe regeling van de toelagen enz. van het personeel bij de militaire verplegingsinrichtingen
            1907-07-06 nr. 369beschikbaarstelling op de nader vastgestelde begroting betreffende het VIIIe hoofdstuk voor het dienstjaar 1907
            1907-07-08 nr. 330verkoop van duingrond aan de gemeente 's Gravenhage
            1907-07-08 nr. 344bijhouden van strafregisters
            1907-07-09 nr. 386beproeving van zelflaadpistolen 'Parabellum'

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1907-07-12 nr. 291verslag eindexamen van de 3e jaars cadetten aan de Koninklijke Militaire Academie in 1907
            1907-07-18 nr. 163staten van gevonniste militairen
            1907-07-23 nr. 424brand in de Alexanderkazerne te 's Gravenhage
            1907-07-24 nr. 365vaststelling van de vergoeding tot tegemoetkoming in de verhuiskosten voor officieren
            1907-07-24 nr. 369oprichting van munitiebergplaatsen in Noord Holland
            1907-07-26 nr. 16algemeen verslag betreffende de voltooiing van het vestingstelsel
            1907-07-26 nr. 332regeling van de opkomst van de landweer vestingartillerie in 1908
            1907-07-30 nr. 375voorbereiding regeling omtrent de aan en afwezigheid van de portiers bij de artillerie inrichtingen aan de Hembrug en hun vervanging
            1907-07-30 nr. 376verstrekking van nachtleger aan gehuwde militairen
            1907-07-30 nr. 377uitbreiding van het reglement voor de geneeskundige dienst bij de landmacht in tijd van vrede omtrent genees en heelkundige behandeling van onder luitenants van het Indische leger
            1907-07-30 nr. 386aanvulling van de beschikking van 26 juli 1905, II (RM blz. 896) betreffende de verstrekking van rijkspaarden aan officieren om te worden gehouden als dienstpaarden
            1907-08-01 nr. 358regeling van de grote manoeuvres van de vierde divisie infanterie in 1907
            1907-08-01 nr. 364jaarverslagen over de toestand van de artillerie inrichtingen over 1906
            1907-08-03 nr. 9wijziging van de draagwijze van de ransel
            1907-08-06 nr. 456wijziging van het reglement voor de Hogere Krijgsschool omtrent traktementen, toelagen en verdere vergoedingen van het personeel
            1907-08-06 nr. 457magazijnruimte voor de landweer
            1907-08-06 nr. 464aanbesteding betreffende het inrichten van een schiet en exercitieterrein voor het garnizoen te Amsterdam
            1907-08-06 nr. 467tegemoetkoming in verhuiskosten voor officieren
            1907-08-06 nr. 468proef met aardappelschilmachines
            1907-08-06 nr. 483onderzoek naar de rookontwikkeling bij brisantgranaten van 7 cm
            1907-08-06 nr. 489voorstel tot wijziging van bepalingen betreffende het schoeisel van miliciens
            1907-08-07 nr. 447wijzigingen in de 'bepalingen betreffende de verstrekking, de bewaring, het onderhoud en de inlevering van kleding en uitrustingsstukken van miliciens'
            1907-08-08 nr. 464instructie voor de commissie belast met het opnemen van schade, veroorzaakt door het betreden van terreinen tijdens de grote manoeuvres in het jaar 1907 en met het bepalen van om die reden uit te keren vergoedingen
            1907-08-08 nr. 472belemmering van schietoefeningen
            1907-08-10 nr. 287ontbinding van de commissie inzake de artillerie inrichtingen
            1907-08-20 nr. 347staten van gevonniste militairen
            1907-08-20 nr. 352verslag van de algemene vergadering van het fonds tot ondersteuning van weduwen en wezen van vrijwillig dienende militairen beneden de rang van officier
            1907-08-24 nr. 13verkoop van grond te 's Hertogenbosch
            1907-08-24 nr. 346militaire bijstand te Rotterdam

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1907-08-27 nr. 298wijziging in de beschrijving van de bovenkledingstukken der officieren en mindere militairen der landmacht en in de algemene en bijzondere bepalingen die kleding betreffende, alsmede in de beschrijving van het paardetuig
            1907-08-27 nr. 299verslagen over de verlofgangers van de landweer gehouden in 1906
            1907-08-30 nr. 483wijzigingen van het voorschrift voor ambtenaren der artillerie inrichtingen
            1907-09-03 nr. 321verslag van de toelatingsexamen tot de hoofdcursus, in 1907
            1907-09-03 nr. 323oefeningen van de geneeskundige dienst
            1907-09-03 nr. 340verslagen betreffende de uitgaven over de dienst van 1905
            1907-09-05 nr. 269staten van gevonniste militairen
            1907-09-05 nr. 304wijziging van de instructie voor de commissie belast met het opnemen van schade, veroorzaakt door het betreden van terreinen tijdens de grote manoeuvres in 1907
            1907-09-05 nr. 309wijzigingen van het VIIIe hoofdstuk der staatsbegrotingen over 1906
            1907-09-07 nr. 312onteigening van gronden te Ooltgensplaat
            1907-09-09 nr. 280aankoop van grond voor het maken van een munitiebergplaats ten behoeve van het sectorpark Zaandam
            1907-09-12 nr. 303staten van gevonniste militairen
            1907-09-12 nr. 338onteigening van gronden te Ooltgensplaat

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1907-09-13 nr. 250onteigening van gronden te Ooltgensplaat
            1907-09-13 nr. 264proefneming met onderhoud van lijf en werkgoederen door derden
            1907-09-13 nr. 266wijziging voorschrift inzake het nummeren bij het wapen der genie
            1907-09-13 nr. 8verslag toelatingsexamen tot de Koninklijke Militaire Academie in 1907
            1907-09-18 nr. 118lidmaatschap staatscommissie tot voorlichting omtrent de meest economische wijze waarop ware te voorzien in de behoeften aan brand en lichtstoffen bij een eventuele insluiting van de stelling van Amsterdam in oorlogstijd
            1907-09-18 nr. 121vergoeding voor reiskosten bij gebruik van eigen automobiel
            1907-09-18 nr. 175toelage bij kamperen
            1907-09-18 nr. 189onderzoek naar de positie van kaderscholen bij de artillerie naar aanleiding van het wetsontwerp tot vermindering en wijziging van het VIIIe hoofdstuk van de staatsbegroting voor 1907
            1907-09-18 nr. 190onderzoek naar de positie van kaderscholen bij de cavalerie naar aanleiding van het wetsontwerp tot vermindering en wijziging van het VIIIe hoofdstuk van de staatsbegroting voor 1907
            1907-09-20 nr. 182bijdrage tot het regeringsverslag over de staat van het onderwijs in Nederland 1906 1907
            1907-09-21 nr. 236beproeving van beenstukken voor wielrijders
            1907-09-21 nr. 241verzoek van de gemeente Wassenaar om het nemen van proeven met geschut langs het strand onder Wassenaar te doen staken
            1907-09-23 nr. 133staten van gevonniste militairen
            1907-09-23 nr. 281verslagen van de 8e Internationale Rode Kruis conferentie te Londen
            1907-09-23 nr. 294oprichting van een bergplaats voor patrooncaissons te Assen
            1907-09-26 nr. 252regeling vergoeding wegens gemis van vrije woning
            1907-09-26 nr. 265onderzoek naar het drachtverschil tussen granaatkartetsen en brisantgranaten van 7 cm
            1907-09-30 nr. 244oprichting van een munitiebergplaats aan het Weerpad in de polder Oostzaan
            1907-09-30 nr. 50regelgeving van de wijze van afrekening met 's rijks schatkist

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1907-10-03 nr. 1jaarlijks onderzoek der verlofgangers der landweer
            1907-10-03 nr. 213overdracht van grond en afstand van gebruiksrechten te Nijmegen
            1907-10-03 nr. 91militaire bijstand te Rotterdam
            1907-10-04 nr. 176instelling van de functie van adjudant onderofficier kwartiermeesters bij de regimenten veldartillerie
            1907-10-04 nr. 184herstelling van paardetuig door zadelmakers
            1907-10-04 nr. 55wijziging voorschrift inzake het dragen van uniform en wapenen in het buitenland
            1907-10-09 nr. 174regeling der winterbijeenkomsten van reserve en militie officieren der infanterie van het leger en de landweer
            1907-10-11 nr. 170verkoop van grond te Cothen
            1907-10-19 nr. 172wijziging in het voorschrift voor de Koninklijke Militaire Academie
            1907-10-21 nr. 149wijziging in de samenstelling van het personeel der artillerie inrichtingen
            1907-10-21 nr. 164wijziging van de broodzak
            1907-10-24 nr. 170oprichting van hoefsmederijen, vuilnisbakken, mestbakken en een munitiemagazijn te Ede
            1907-10-25 nr. 7voorstel tot en proef met een mondeling en schriftelijk toelatingsexamen voor de Koninklijke Militaire Academie
            1907-10-28 nr. 109staten van gevonniste militairen
            1907-10-28 nr. 153wijzigingen van de reglementen op de inwendige dienst
            1907-10-29 nr. 14staten van gevonniste militairen
            1907-10-29 nr. 166ruiling van terreinen te Arnhem
            1907-10-30 nr. 145wijziging van reglementen van inrichtingen van militair onderwijs
            1907-10-30 nr. 146beproeving van leden en plaatsvervangende leden voor de commissies van keuringen en herkeuringen van fourage
            1907-10-31 nr. 145aanvulling in de reglementen op de inwendige dienst van de infanterie, de cavalerie, de bereden artillerie, de vesting artillerie en de genie omtrent verrichting van eerbewijzen
            1907-11-04 nr. 191staten van gevonniste militairen
            1907-11-04 nr. 218voorwaarden voor het vervaardigen van schietkatoen alsmede nitroglycerine en voor de gelatinering daarvan met schietkatoen
            1907-11-04 nr. 6vaststelling bepalingen omtrent het beheer en onderhoud van draagbare wapenen
            1907-11-06 nr. 126overdracht van een gebouw te Alkmaar
            1907-11-07 nr. 123proefneming met hoge gasdrukken in het kanon van 6 cm bij gebruik van rookzwak buskruit
            1907-11-07 nr. 27proefneming met het gebruik van staanderplankjes in tenten
            1907-11-09 nr. 139militaire bijstand te Rotterdam
            1907-11-12 nr. 133wijziging in het voorschrift tot invulling van beoordelingslijsten van officieren van de landmacht
            1907-11-14 nr. 157opruiming van wrakken van de "Gironde" en de "Douglas" gelegen in het Goereesche Zeegat
            1907-11-16 nr. 132rekening en verantwoording van de directie van de weduwen en wezenkas over 1906
            1907-11-16 nr. 142goedkeuring van de oprichting van een hoefsmederij en een werkplaats voor zwaardveger en smidbankwerker te Ede
            1907-11-16 nr. 143goedkeuring voor de oprichting van een bergplaats voor patrooncaissons te Groningen
            1907-11-18 nr. 123oprichting van schietbanen te Amsterdam

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1907-11-19 nr. 117bezoek van de Duitse keizer aan Nederland
            1907-11-19 nr. 118aanschaf kazematkanonnen van 6 cm
            1907-11-19 nr. 127wijziging werkliedenreglement van de landmacht
            1907-11-19 nr. 129wijziging weerbaarheidsvoorschrift 1906
            1907-11-19 nr. 133kleding voor de vrijwillig dienende onderofficieren
            1907-11-20 nr. 102afvaardiging van een officier van gezondheid naar het internationaal congres voor reddingswezen te Frankfurt am Main
            1907-11-21 nr. 144wijziging van het voorschrift op het beheer en onderhoud van de draagbare wapenen
            1907-11-21 nr. 15gewijzigd plan, voorwaarden en reglementen van de buskruitfabriek te Nieuwer Amstel
            1907-11-21 nr. 157aanbesteding tot het inrichten van een parkeerterrein te Amersfoort
            1907-11-23 nr. 118aanleg van een schietbaan te Dordrecht
            1907-11-25 nr. 203proefneming met tentransels
            1907-11-30 nr. 132wijziging van het voorschrift betreffende de legerplaats bij Harskamp
            1907-11-30 nr. 138aanvulling van de bepalingen betreffende de verstrekking, bewaring, onderhoud en inlevering van kleding en uitrustingsstukken van miliciens
            1907-11-30 nr. 98staten van gevonniste militairen
            1907-12-03 nr. 134jaarverslag en rekening en verantwoording van de Koninklijke Vereeniging van Gepensioneerde Onderofficieren en Minderen van het Neder landsche Leger
            1907-12-03 nr. 140uitbreiding van de kazernering van de veldartillerie te Utrecht
            1907-12-06 nr. 121proces verbaal van overname en overdracht en grensregeling betreffende het fort bij Westervoort
            1907-12-07 nr. 130beproeving van hoofdstellen
            1907-12-09 nr. 179militaire bijstand te Rotterdam
            1907-12-09 nr. 44wijziging van de instructies voor de commandant van het veldleger, de divisiecommandanten, de commandant van het cavalerie, de bereden artillerie en van de genie in vredestijd
            1907-12-09 nr. 9vaststelling bepalingen omtrent de organisatie van het veldleger in vredestijd
            1907-12-10 nr. 59staten van gevonniste militairen
            1907-12-11 nr. 111wijziging van de landweerinstructie I omtrent het bijhouden van het strafregister
            1907-12-11 nr. 112vaststelling bepalingen omtrent het aanleggen van straflijsten
            1907-12-11 nr. 127beschikbaarstelling van stoomboten ingeval van oorlog of oorlogsgevaar
            1907-12-11 nr. 131bezoek van de Duitse keizer aan Amsterdam
            1907-12-12 nr. 100voorstel tot toepassing van Hinderwet voor de oprichting van een munitiebergplaats te Zaandam
            1907-12-16 nr. 180schietoefeningen van het 4e regiment vestingartillerie en het korps pantserfort artillerie in 1907
            1907-12-20 nr. 104uitgifte in erfpacht van militaire landsgrond te Doesburg
            1907-12-21 nr. 186proefnemingen met draagbare stations voor draadloze telegrafie "Systeem Telefunken"
            1907-12-23 nr. 79aankoop van grond te Ede voor uitbreiding van het oefeningsterrein
            1907-12-24 nr. 143verslag over de toestand van de Koninklijke Militaire Academie in 1907
            1907-12-24 nr. 175wijziging kledingvoorschrift voor de landmacht
            1907-12-24 nr. 183goedkeuring van de oprichting van schietbanen te Amsterdam
            1907-12-24 nr. 184oprichting van een mestbak bij de rijloods te 's Hertogenbosch

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1907-12-27 nr. 130opleiding der veldartillerie
            1907-12-27 nr. 148algemeen verslag betreffende de inrichtingen van militair onderwijs over het jaar 1906 1907
            1907-12-28 nr. 38eindafrekening met 's rijks schatkist, dienst 1906
            1908-01-02 nr. 143verslag van een krijgsgeschiedkundig onderzoek te Emden en Aurich
            1908-01-06 nr. 118proefneming met het nieuwe stelsel van kledingbeheer
            1908-01-06 nr. 99wijziging van de statuten van de weduwen en wezenkas voor de officieren van de landmacht
            1908-01-07 nr. 173goedkeuring van de oprichting van een munitiebergplaats in de polder Oostzaan
            1908-01-07 nr. 176verslag van een studiereis naar Berlijn en Neurenberg
            1908-01-08 nr. 175proefneming met spijkerbeslag voor schoenen
            1908-01-10 nr. 130verslagen betreffende het reservekader
            1908-01-14 nr. 183uitbreiding van de kazernering te Utrecht
            1908-01-16 nr. 208machtiging tot het doen van onderhandelingen voor de aankoop van een terrein voor de bouw van een Marechausseekazerne te Anlo
            1908-01-16 nr. 220verkoop van gebouwen en grond aan de gemeente Nijmegen
            1908-01-16 nr. 227wijziging van reglementen van inrichtingen van militair onderwijs
            1908-01-18 nr. 254onderzoek naar het drachtverschil tussen de brisantgranaat en de granaatkartets van 7 cm
            1908-01-20 nr. 207reorganisatie van de veldtelegraafafdeling
            1908-01-20 nr. 225schietoefeningen bij het wapen der cavalerie 1906/1907

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1908-01-21 nr. 153voorbereiding ontwerp schietvoorschrift voor de infanterie
            1908-01-21 nr. 248toepassing van de Hinderwet voor oprichting van een magazijn voor artillerie munitie en van een magazijn voor springmiddelen en patronen te Amersfoort
            1908-01-21 nr. 262regeling van de oefeningen van de landweerinfanterie voor 1908
            1908-01-21 nr. 266verslag betreffende de in 1907 door het korps pontonniers gehouden praktische oefeningen
            1908-01-22 nr. 104wijziging van het voorschrift ambtenaren bij de artillerie inrichtingen
            1908-01-22 nr. 198beproeving van matrassen voor hospitalen
            1908-01-23 nr. 296beproeving van een gewijzigde opzet voor de houwitser van 12 cm en van de schoprem aan de affuit
            1908-01-23 nr. 325wijzigingen aan te brengen aan de schietbaan te Hellevoetsluis ter verbetering van de veiligheid
            1908-01-28 nr. 246onderzoek naar weerbaarheidskorpsen in het buitenland en in Nederland
            1908-01-28 nr. 247regeling der schietoefeningen buiten het leger (weerbaarheidskorpsen)
            1908-01-28 nr. 251verslag van de opleiding tot voorgangers in de gymnastiek in 1907
            1908-01-29 nr. 202jaarverslag der Artillerie Schietschool over het jaar 1907
            1908-01-29 nr. 50onderzoek naar het financieel tekort bij diverse divisies der Koninklijke Marechaussee betreffende de begroting van 1907
            1908-01-31 nr. 232wijziging van het reglement van administratie bij de landmacht
            1908-02-01 nr. 231wijziging van uniformen bij de Cadettenschool
            1908-02-03 nr. 219onteigening van gronden voor het uitbreiden van de installatie voor de drinkwatervoorziening in de stelling van Amsterdam
            1908-02-06 nr. 236vaststelling van de kleding en uitrustingsstukken waarvan de onderofficieren en soldaten (miliciens en vrijwilligers) in 1908 moeten zijn voorzien
            1908-02-06 nr. 237benoeming tot lid der commissie van proefneming
            1908-02-08 nr. 220conservatie proeven met scherpe patronen nr. 1 in 1907
            1908-02-08 nr. 226het bouwen van een kazernement voor het regiment genietroepen te Utrecht

          • VerbaalkenmerkInhoudsomschrijving
            1908-02-10 nr. 185tijdsduur van de opleiding der veldartillerie
            1908-02-10 nr. 250beproeving van verschillende bekledingen van borstweringen, met foto's
            1908-02-11 nr. 218praktische oefeningen van de bereden artillerie in 1907
            1908-02-12 nr. 1proces verbaal van het aftreden van de minister van Oorlog en aantreden van diens opvolger
            1908-02-12 nr. 2eervol ontslag en benoeming van de minister van Oorlog
            1908-02-12 nr. 234goedkeuring van de oprichting van een magazijn voor artillerie munitie en voor springmiddelen te Amersfoort
            1908-02-13 nr. 185onderzoek van schotelveren buskruit
            1908-02-13 nr. 80wijziging werkliedenreglement van de landmacht
            1908-02-13 nr. 81traktementsregeling van burgerlijke ambtenaren van de artillerie inrichtingen
            1908-02-14 nr. 288onderzoek naar een vuurmond geschikt voor het gebruik in linies en stellingen tot het afslaan van een stormaanval
            1908-02-14 nr. 46beschikbaarstelling op de voorlopige begroting, betreffende het VIIIe hoofdstuk voor het dienstjaar 1908
            1908-02-15 nr. 206militaire bijstand te Krommenie
            1908-02-17 nr. 170het maken van een overdekte standplaats voor de schutters op het schietterrein voor het garnizoen te Amsterdam
            1908-02-18 nr. 121staten van gevonniste militairen
            1908-02-19 nr. 209memorie betreffende het schermen in het leger
            1908-02-19 nr. 234wijzigingen in het infanteriereglement
            1908-02-20 nr. 140regeling van de praktische oefeningen der artillerie in 1908
            1908-02-24 nr. 238herziening cavaleriereglement
            1908-02-24 nr. 248uitbreiding van het centraal magazijn voor militaire kleding en uitrusting te Amsterdam