Terug naar zoekresultaten

2.05.48.02 Inventaris van het archief van de Commissie tot onderzoek naar de houding van Nederlandse Diplomatieke en Consulaire ambtenaren tegenover Nederlandse uitgewekenen (Commissie-Cleveringa), 1946-1950 (1951)

Download inventaris als PDFDownload inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Beschrijving

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingInhoud en structuur van het archiefAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaal

Archief

Titel

2.05.48.02
Inventaris van het archief van de Commissie tot onderzoek naar de houding van Nederlandse Diplomatieke en Consulaire ambtenaren tegenover Nederlandse uitgewekenen (Commissie-Cleveringa), 1946-1950 (1951)

Auteur

A.C. van der Zwan

Versie

04-07-2021

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1993 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Ministerie van Buitenlandse Zaken: Commissie Cleveringa
Cie. Cleveringa

Periodisering

archiefvorming: 1946-1950
oudste stuk - jongste stuk: 1946-1951

Archiefbloknummer

Z26048

Omvang

; 121 inventarisnummer(s) 2,20 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Ministerie van Buitenlandse Zaken / Commissie tot onderzoek naar de houding van diplomatieke en consulaire ambtenaren jegens Nederlandse uitgewekenen

Samenvatting van de inhoud van het archief

Na WOII wilde het Ministerie van Buitenlandse Zaken duidelijkheid kunnen verschaffen over de houding van het diplomatieke personeel ten aanzien van de opvang van vluchtelingen in de oorlog. Om deze houding in kaart te brengen werd een commissie opgericht onder leiding van prof. mr. R.P. Cleveringa. Het archief van de Commissie Cleveringa bevat o.a. stukken betreffende de instelling van de commissie en de organisatie van het onderzoek; de taken van de commissie, te weten een onderzoek naar de houding inzake vluchtelingen van vertegenwoordigers van de Nederlandse regering in het buitenland; hun houding ten aanzien van Nederlandse uitgewekenen; stukken betreffende aanvullend onderzoek; en documentatie.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
De Commissie Cleveringa
De "Commissie tot Onderzoek naar de Houding van Nederlandsche Diplomatieke en Consulaire Ambtenaren tegenover Nederlandse Uitgewekenen" werd officieel ingesteld bij Ministeriële beschikking DBD 69866 van 20 augustus 1946. Deze commissie, meestal aangeduid met "Commissie Cleveringa", was al in juni 1946 met haar werkzaamheden begonnen. De aanleiding voor de instelling was de bij het ministerie van Buitenlandse Zaken heersende vrees voor heftige aanvallen van de PvdA in de Tweede Kamer op het door minister van Kleffens tijdens de Tweede Wereldoorlog gevoerde beleid inzake de vluchtelingenzorg.
De commissie was als volgt samengesteld:
prof. mr. R.P. Cleveringa, voorzitter;
dr. W. Huender;
prof. mr. J.H.W. Verzijl;
mr. J. le Poole;
H.P.J. van Ketwich Verschuur.
Mr. le Poole en dr. Huender trokken zich in 1948 uit de commissie terug.
Als secretaris van de commissie waren achtereenvolgens werkzaam:
jhr. mr. H.T.A.M. van Rijckevorsel,
G.F. baron Bentinck van Schoonheten en
mr. H.C. Schoch.
De commissie heeft door middel van dossierstudies en het horen van getuigen uitvoering gegeven aan haar onderzoek. Tussen 1947 en 1950 verschenen 4 rapporten, die ieder een deel van het onderzoeksterrein bestreken. Het eerste had betrekking op de houding van baron Harinxma thoe Slooten, tijdens de Tweede Wereldoorlog vertegenwoordiger te Lissabon van de Nederlandse Regeringscommissaris voor Vluchtelingenzaken. De volgende drie rapporten waren gericht op de vluchtelingenzorg in Zwitserland, in Spanje en Portugal en in Frankrijk.
De conclusies van de commissie hebben weinig of geen consequenties gehad voor de betrokkenen. De commissie erkende de gebrekkige organisatie van de vluchtelingenzorg, maar weet dat voornamelijk aan de Nederlandse regering in Londen. Het onderzoek hiernaar viel buiten de competentie van de commissie. In een enkel geval constateerde de commissie bij individuele ambtenaren enig gebrek aan sociale vaardigheden, maar zij heeft dit gegeven niet zwaar laten we¬gen bij haar eindconclusies. De commissie werd opgeheven bij Ministeriële beschikking DBD 80419/R van 17 augustus 1950.
Het archief van de commissie vormt een afspiegeling van de wijze waarop de commissie haar onderzoek heeft uitgevoerd. Bij ieder deelonderzoek behoren stukken over het verzamelen van gegevens, samenstelling en presentatie van het eindrapport en een serie getuigendossiers. De getuigendossiers bevatten correspondentie en processen verbaal van verhoor. De door het secretariaat gevormde agenda's zijn bij de overdracht van het archief aan de Directie Buitenlandse Dienst van het ministerie van Buitenlandse Zaken niet aangetroffen.
Uit de stukken over de organisatie en werkwijze van de commissie blijkt dat de minister en ambtenaren van Buitenlandse Zaken veelvuldig gebruik hebben gemaakt van het commissiearchief terwijl het onderzoek lopende was. De eindrapporten van de commissie werden kort na de vaststelling openbaar.
Geschiedenis van het archiefbeheer
De verwerving van het archief
Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

Inhoud en structuur van het archief

Selectie en vernietiging
Uit het archief zijn slechts de overtallige kopieën van de eindrapporten vernietigd.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Buitenlandse Zaken: Commissie Cleveringa, nummer toegang 2.05.48.02, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Cie. Cleveringa, 2.05.48.02, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Archiefbestanddelen