Je kunt er bijna niet omheen: 14 februari, Valentijnsdag. Overal duikt de dag voor geliefden op. In het Nationaal Archief zijn verschillende sporen van liefdes te vinden.
Liefde in oorlogstijd
In het archief Losse Aanwinsten is een wanhopige brief uit 1946 te vinden van Cora uit Den Haag. Haar geliefde soldaat Ewalt is teruggekeerd naar Canada en het contact houdt geen stand. Haar liefdesbrief laat zien wat waarschijnlijk talloze vrouwen is overkomen toen de bevrijders terugkeerden naar hun vaderland. De citaten spreken voor zich: ‘Why didn’t you write to me?’ (…) ‘I can’t forget the time you were here.’ (..) ‘Ewalt I love you still, Ewalt, I could never forget you.’ (..) ‘Write soon, All my love yours, Cora’. Het leven zonder Ewalt valt niet mee. Ze is in geen eeuwen naar de bioscoop geweest en werkt hard om te vergeten dat hij niet schrijft.
Diplomaten en een minnares
In de Collectie Leviston-Bonmassari zitten verschillende documenten: over diplomatie, oorlog én liefde. De Fransman Leviston en de Venetiaan Bonmassari verkeren begin 18e eeuw in diplomatieke kringen in Den Haag. De ruim dertig liefdesbrieven van een onbekende minnares aan de diplomaat Leviston gaan vooral over de mogelijkheden en tijden van hun afspraakjes en ‘chagrin’ als ze elkaar niet kunnen zien. Ze eindigt steevast met een liefdesverklaring: ‘Je vous embrasse un million de fois et suis pour toujours votre tres fidèle femme jusque à la mort. Je puis pas vous oublier. Je suis tout à toi, adieu’. (Ik omhels u een miljoen keer en ben voor altijd uw trouwe vrouw tot in de dood. Ik kan u niet vergeten. Ik ben geheel de uwe, tot ziens.) De heren willen het lot ook een handje helpen; In hun archief zijn recepten voor een liefdesdrank en een drankje voor eeuwig leven te lezen.
Thorbecke en Drees
In de archieven van politici ontbreekt de liefde evenmin. Thorbecke is in 1848 voorzitter van de Grondwetscommissie die de opdracht heeft gekregen een nieuwe grondwet te ontwerpen. Hij schrijft in 1848, tussen de drukke staatszaken door, innige brieven aan zijn vrouw Adelheid: Hij noemt haar ‘mijn zoet Madonnaatje’. Ook in het archief van Drees, minister-president van de eerste naoorlogse kabinetten, zijn liefdesbrieven te vinden. Ze zijn echter moeilijk voor anderen te ontcijferen: Hij en zijn verloofde To Hent schrijven in steno.
Naast deze liefdesdocumenten zijn in het Nationaal Archief nog veel andere correspondenties tussen geliefden te vinden. Liefde is immers van alle tijden.
Nationaal Archief
- 1.10.55 Archief C. Leviston en G.B. Bonmassari, (1639) 1704-1709, inv.nrs. 20 en 29
- 2.21.161 Archief Johan Rudolph Thorbecke, inv.nr. 56
- 2.21.286 Archief W. Drees [levensjaren 1886-1988] en enkele familieleden, (1853) 1900-2000 (2002), inv.nrs. 1363-1367
- 2.22.06 Archief Losse Aanwinsten van de Tweede Afdeling van het Algemeen Rijksarchief, verworven vanaf 1980, inv.nr. 107
