In 1580 doet de Spaanse koning Filips II Willem van Oranje, de leider van de Opstand, in de ban, waardoor deze vogelvrij wordt. De koning zet zelfs een prijs op Willems hoofd.
De fel katholieke Balthasar Gerards uit Franche-Comté ziet in 1584 zijn kans. Hij doet zich voor als hugenoot (een Franse protestant) en vertrekt naar Delft, waar Willem van Oranje woont in het Prinsenhof. Balthasar verstopt zich daar op 10 juli 1584 met twee pistolen achter een pilaar en wacht de prins op. Hij treft Willem van Oranje met enkele dodelijke schoten.
Willem sterft, zijn laatste woorden zijn: Mon Dieu, ayez pitié de mon âme… Mon Dieu, ayez pitié de ce pauvre peuple (God, wees mijn ziel genadig… God, ontferm u over dit arme volk). De Staten-Generaal worden onmiddellijk op de hoogte gebracht en de griffier tekent de laatste woorden van de vermoorde prins in het resolutieboek op. Je kunt ze nog steeds lezen op de rechterpagina, iets boven het midden in de kantlijn.
Archief van de Staten-Generaal, 1.01.02, inventarisnummer 11
