Vanwege de verwachte drukte in de studiezaal moet u vanaf 1 januari 2025 altijd vooraf een plek reserveren. U reserveert een plek door een stuk (inventarisnummer) te reserveren.
Zoeken naar verdachten van collaboratie
Na de Tweede Wereldoorlog werden veel personen verdacht van hulp aan de Duitse bezetter (collaboratie), omdat zij bijvoorbeeld lid waren van de NSB of verraad hadden gepleegd. Zij werden strafrechtelijk onderzocht. Op deze themapagina leest u hoe u onderzoek kunt doen naar deze personen.
Bijzondere rechtspleging na de Tweede Wereldoorlog
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werden ongeveer 425.000 personen verdacht van collaboratie, zoals economische samenwerking met de Duitsers, NSB-lidmaatschap, verraad, of het in dienst gaan bij het Duitse leger.
Deze personen werden strafrechtelijk onderzocht binnen de bijzondere rechtspleging. Lang niet elke onderzochte persoon werd veroordeeld of bestraft, maar van veel personen zijn dossiers opgesteld. Deze dossiers zitten in het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR).
Het CABR is nu nog beperkt openbaar, maar in januari 2025 wordt het hele archief openbaar. U kunt dan zelf onderzoek doen in het archief. De dossiers kunt u in de studiezaal van het Nationaal Archief komen bekijken. Vanaf januari 2025 kunt u een afspraak maken om die dossiers te komen bekijken.
Het CABR rond 1960
Project Oorlog voor de Rechter
Om het onderzoek in het CABR makkelijker te maken is een paar jaar geleden het project Oorlog voor de Rechter gestart.
Doel van het project was het volledig digitaliseren en doorzoekbaar maken van het CABR, de dossiers van uitleg te voorzien en online te zetten. De eerste dossiers zouden vanaf januari 2025 op de site van het Nationaal Archief, én op de website van Oorlog voor de Rechter staan.
Nadat de Autoriteit Persoonsgegevens een waarschuwing heeft gegeven, is begin december 2024 besloten om het online zetten van de dossiers uit te stellen.
Bekijk voor de motivatie om het CABR openbaar en digitaal beschikbaar te maken de pagina Op weg naar een openbaar en online CABR.
Vragen?
Voor vragen over het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) kunt u contact opnemen met een projectmedewerker van Oorlog voor de Rechter,
- per telefoon (0800-0064) van dinsdag tot en met vrijdag tussen 13.00 en 17.00 uur;
- via de CABR-chat van dinsdag tot en met vrijdag tussen 13.00 en 16.30 uur;
- of vul het CABR-contactformulier in via onderstaande knop.
Het CABR: een verdachtenarchief én een slachtofferarchief
Het CABR is een archief met dossiers van verdachten van collaboratie. Maar in de CABR-dossiers staat ook veel informatie over (Joodse) slachtoffers, verzetsdeelnemers en over gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog.
Het CABR is daarom naast een verdachtenarchief ook te beschouwen als een slachtofferarchief.
Doet u onderzoek naar slachtoffers en verzetsdeelnemers Bekijk dan ook de themapagina over de Tweede Wereldoorlog.
Eerste zittingsdag Tribunaal 's-Hertogenbosch
Wat komt er in januari 2025 online?
In januari 2025 komt op de website van Oorlog voor de Rechter een namenregister online waarin gezocht kan worden naar personen die zijn onderzocht binnen de bijzondere rechtspleging. Het gaat om verdachten die:
- geboren zijn voor 1915;
- geboren zijn na 1915 én van wie bekend is dat ze zijn overleden.
De bijbehorende CABR-dossiers kunnen alleen in de studiezaal van het Nationaal Archief worden ingezien.
Naar aanleiding van een waarschuwing van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is begin december 2024 besloten voorlopig geen CABR-dossiers online te zetten.
Meer over collaboratie bij het Nationaal Archief
Bekijk een van de volgende pagina's:
Zoekhulpen over collaboratie:
Zoeken naar CABR-dossiers begin jaren zestig
