Zonder paspoort niet over de grens (1609)

Paspoort voor Antwerpen voor de onderhandeling over een bestand, 22 maart 1609.

 Paspoort 1609

Opstand

In 1581 verklaren de Noordelijke Nederlanden zich onafhankelijk als Republiek der Verenigde Nederlanden. Dat betekent dat het alleen met toestemming van de hoogste macht mogelijk is de grens over te gaan naar de Spaanse Zuidelijke Nederlanden.

Overlijden Filips II

Koning Filips II overlijdt in 1598 en wordt opgevolgd door zijn zoon, Filips III. Er ontstaat ruimte voor vredesonderhandelingen.

Onderhandelingen

In 1609 reist een gezelschap naar Antwerpen om daar de onderhandelingen af te ronden en de laatste hand te leggen aan een tijdelijk vredesverdrag met Spanje. De delegatie staat onder leiding van Willem Lodewijk van Nassau, stadhouder van Friesland en de gewesten Groningen en Drenthe.

Johan van Oldenbarnevelt, de landsadvocaat van de Republiek, maakt er ook deel van uit. Antwerpen ligt in de Spaanse Zuidelijke Nederlanden en dus in vijandelijk gebied. Daarom heeft de delegatie een paspoort nodig om de grens tussen de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden over te kunnen steken. Op 22 maart 1609 ondertekenen aartshertog Albert en zijn vrouw Isabella (de dochter van Filips II) dit officiële document, een soort gezamenlijk paspoort. Zij zijn de landvoogden namens de Spaanse koning in de Zuidelijke Nederlanden.

Geldigheid paspoort

Het paspoort is geldig voor alle onderhandelaren namens de Republiek en hun gevolg. Het document moet ervoor zorgen dat dit hele gezelschap niet alleen veilig in Antwerpen aankomt, maar na het definitief sluiten van het Twaalfjarig Bestand ook weer kan terugkeren.

De namen die in het document genoemd worden, zijn:

  • Willem Lodewijk van Nassau
  • Heer van Bredero
  • Cornelis van Gendt
  • Johan van Oldenbarnevelt
  • Jacob de Malderé
  • Gerrit van Renesse
  • Gellius Hillema
  • Johan Sloot
  • Abel Coenders van Helpen

Twaalfjarig bestand

De afkondiging van het bestand van twaalf jaar volgt op 9 april 1609. Als het vredesverdrag in 1621 eindigt, gaat de Tachtigjarige Oorlog weer verder.

Bronvermelding

Paspoort: Archief Staten-Generaal, 1.01.02, inventarisnummer 12588.17

Kaart: 4.VTHR inv. nr. 529