Donderdag 6 juni is het 75 jaar geleden dat de invasie in Normandië begon. D-Day wordt ook door Nederland herdacht. Niet alleen omdat we onze bevrijding aan de geallieerden te danken hebben maar ook omdat Nederland zelf een kleine rol speelde bij de invasie.
Nederlandse bijdrage aan D-Day
Duizenden militairen, voertuigen, schepen en vliegtuigen zetten op 6 juni 1944 de bevrijding van Europa in gang. De kleine maar niet onverdienstelijke Nederlandse bijdrage aan D-day zelf bestaat uit een aantal schepen en vliegtuigen. Later komt de Prinses Irene Brigade in actie.
Ter zee
Dertien Nederlandse motortorpedoboten beschermen tijdens de invasie geallieerde landingsschepen. Daarnaast ondersteunen een twintigtal koopvaardijschepen, waaronder tien sleepboten, de invasie. De sleepboten slepen niet alleen oorlogsmaterieel maar doen ook mee aan reddingsoperaties. Twee kanonneerboten varen in konvooi naar Frankrijk en vechten mee. De Nederlandse kanonneerboot Hr. Ms. Flores is zo actief dat ze tegen de avond al haar munitie verschoten heeft. De Flores schakelt de bemanning van drie bunkers bij Arromanches uit. Ook de kanonneerboot Soemba weet van wanten. Door hun uitstekende inzet tijdens D-Day geven de Engelsen de schepen de bijnaam 'The Terrible Twins'. De verouderde kruiser Sumatra wordt tot zinken gebracht om als golfbreker een kunstmatige haven bij Arromanches te beschermen.
In de lucht
Ook Nederlandse piloten worden ingezet op D-day. Op de avond van de 5e juni worden twaalf bemanningen van het Nederlandse 320e squadron gebriefd. Onder commando van de RAF voeren ze op 6 juni met B-25 Mitchell bommenwerpers vanuit Engeland luchtoperaties uit in Frankrijk. Het squadron lijdt verhoudingsgewijs forse verliezen: 25 man sneuvelen en acht bommenwerpers keren niet terug.
Te land
Twee maanden na de invasie, in augustus 1944, landt de Prinses Irene Brigade in het Franse Arromanches. De Brigade is opgericht op 11 januari 1941 in Engeland en bestaat uit Nederlandse militairen en Engelandvaarders. In totaal zijn ruim 1300 Nederlandse grondmilitairen onder het commando van Dwight D. Eisenhower, de ‘Supreme Allied Commander,’ ingezet om Europa te bevrijden. De Brigade vecht mee bij Pont-Audemer en Saint-Côme en later ook in België tegen de Duitsers. Ook spelen ze een rol bij de bevrijding van Nederland.
Begin van het einde
De invasie van 6 juni 1944 is de grootste landingsoperatie ooit. Meer dan 150.000 militairen, 50.000 voertuigen, 7000 schepen en bijna 11.000 vliegtuigen beginnen die dag aan de bevrijding van Europa. Voor het zuiden van Nederland eindigt de Duitse bezetting in hetzelfde jaar. De rest van Nederland en Nederlands-Indië wacht nog een (klein) jaar van oorlogsellende. Maar ook hiervoor luidt D-Day het begin van het zo vurig gewenste einde in.
Nationaal Archief
2.13.71 Ministerie van Defensie te Londen, inv.nr. 3049
2.16.32 Ministerie van Waterstaat: oorlogsonderscheidingen Koopvaardijpersoneel en Luchtvaartpersoneel, inv.nr. 436
3.20.06 Familiearchief Van den Brandeler, inv.nr. 396
