Op 5 mei herdenken we het einde van de Tweede Wereldoorlog en vieren we de vrijheid. Toch had 6 mei ook de geschiedenis in kunnen gaan als Bevrijdingsdag.
Bekijk foto's van de bevrijding en Bevrijdingsdag in de fotocollectie
Zijn we nu vrij of niet?
Er heerst in de meidagen van 1945 veel verwarring. Op 4 mei capituleert de Duitse admiraal Von Friedeburg in Lüneburg namens de Duitse troepen in Noordwest - Europa. Om acht uur ’s ochtends op zaterdag 5 mei zou de capitulatie ingaan. Maar de Duitse opperbevelhebber van ‘Festung Holland’, Johannes Blaskowitz vindt dat de capitulatie niet geldt voor westelijk Nederland. Hij weigert bovendien te capituleren zolang hij niet de garantie krijgt dat zijn troepen niet in Russische krijgsgevangenschap worden afgevoerd.
Geen feestdag
Een gevaarlijke situatie, ook omdat de geallieerden nog niet in het westen aanwezig zijn en de Duitsers nog gewoon bewapend zijn. Ondertussen zendt Radio Oranje de boodschap ‘Nederland is vrij’ uit. Volgens de Binnenlandse Strijdkrachten begrijpt het volk er niets van. In sommige plaatsen wordt er uitgebreid gevlagd en gefeest, in andere niet. Op 5 mei wordt er alles aan gedaan 'om de vreugde-uitingen van het volk te stuiten'.
Ongeduld
De Canadese Generaal Foulkes wil de capitulatie nu snel regelen en ontbiedt opperbevelhebber Blaskowitz op de 5e mei naar Wageningen om de onvoorwaardelijke capitulatie van de Duitse troepen in Nederland te bespreken. Tot grote woede van Foulkes stuurt Blaskowitz een plaatsvervanger. Uiteindelijk komt Blaskowitz toch zelf naar Hotel de Wereld in Wageningen maar hij weigert het capitulatiedocument te tekenen. Hij vraagt en krijgt 24 uur uitstel.
6 mei
Op zondag 6 mei verschijnt Blaskowitz opnieuw in Wageningen. Dit keer vindt de bijeenkomst met Foulkes in de aula van de Wageningse Landbouwhogeschool plaats. Zijn superieuren hebben hem overtuigd en Blaskowitz tekent op die zesde mei wel de capitulatie en daarmee is het eind van de Duitse bezetting van Nederland een feit.
Dag van de vrijheid
Ondanks de vertraging is 5 mei de nationale feestdag geworden en geldt de bijeenkomst in Hotel de Wereld als het moment van capitulatie. Blaskowitz’ uitstel heeft de geschiedenisboekjes dus niet gehaald.
Nationaal Archief
2.13.137 Ministerie van defensie: Ordedienst/Bevelhebber der Nederlandse strijdkrachten en Binnenlandse Strijdkrachten, inv.nr. 156
Dr. L. de Jong, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, (Den Haag 1969-1994), signatuur S31 105-133
