Hoe zou archiveren kunnen werken als we hier opnieuw over gaan nadenken met de kennis en mogelijkheden van nu? Met deze onderzoeksvraag gingen vierdejaarsstudenten Data Design aan de Willem de Kooning Academie (WdKA) aan de slag. De jonge onderzoekers presenteerden hun bevindingen op 30 januari bij het Nationaal Archief. Marens Engelhard, algemene rijksarchivaris, trad op als gastheer van deze interactieve, creatieve en inspirerende bijeenkomst.
In hun onderzoek brengen studenten de grote issues rondom data en archiveren bijeen. En komen vragen aan bod als: wie archiveert wat, waarom en hoe? Wat voegen nieuwe technologische ontwikkelingen toe aan archivering en om wat voor archiveringsmethoden vraagt de toekomstige digitale cultuur? Allemaal vraagstukken waar we in de huidige archief- en informatiewereld tegenaan (gaan) lopen. En antwoord op willen – of zelfs moeten - vinden.
Van tijdmachine tot de illusie van digitaal vernietigen
Het onderzoek leverde boeiende presentaties op. O.a. over een modulair systeem dat speculeert over de nieuwe toekomst van herinneren. En een visuele tijdreis waarin je ontdekt hoe er in het verleden tegen bepaalde (archief)kwesties aangekeken werd. Ook werd een project belicht dat de interpretatie van een zoekmachine visualiseert. En vergelijkt met een zoekmachine (zoals Google) die door een mens wordt bestuurd. Met andere woorden: Hoe representeert en interpreteert een machine menselijke verzoeken? Een andere student kocht als experiment ogenschijnlijk lege tweedehands usb-sticks en datakaartjes op. Daar was toch nog veel persoonlijke data op terug te vinden. Hiermee werd de illusie van digitaal vernietigen blootgelegd. Vervolgens kwam de hypothese aan bod: ‘Is het waar dat het tegenwoordig meer tijd, moeite en geld kost om data te verwijderen dan te bewaren?‘. En een hulptool om meer grip op je datacreatie te krijgen. De presentaties werden afgesloten met het concept van een continu groeiend, online archief zonder curator. Het geeft in vogelvlucht een perspectief van de mensheid in specifieke tijdsperiodes, zonder dat er een persoon aan te pas komt om te bepalen wat allemaal wel en niet in het archief thuishoort.
Zeer waardevol
De interactieve presentaties werden als zeer waardevol ervaren. Zoals een deelnemer op het KIA-platform plaatste: “Wat een prachtige bijeenkomst! Ik stond echt versteld van de creativiteit om bestaande 'problematiek' een visueel perspectief te bieden.”
Het is belangrijk om studies naar en vernieuwende ideeën over data en archiveren te delen, vindt ook organisator Violet Meerdink, kennismakelaar Kennisnetwerk Informatie en Archief (KIA): “ Daarom organiseren we deze evenementen en onderhouden we contact met opleidingsinstituten. Het kan ons denken over de huidige informatie-uitdagingen waar we voor staan, zoals digitaal vernietigen, vooruit helpen door vraagstukken van een andere, creatieve kant te bekijken. Dat levert vaak verrassende invalshoeken en suggesties op.”
Opleiding Data Design
De minor Data Design van de Willem de Kooning Academie is gekoppeld aan actuele ontwikkelingen zoals open data en big data. Vraagstukken rondom de invloed van data vormen de basis voor het onderzoek dat de studenten verrichten. De studenten leren gegevens te benaderen en te verwerken vanuit conceptuele, vragende en visuele perspectieven. En verschillende soorten gegevens te herkennen, interpreteren en gebruiken.
Meer weten?
Wil je meer weten over de bijeenkomst en de onderzoeken? Lees dan het blog op kia.pleio.nl met een samenvatting van alle presentaties. Hier staat ook een blog over het bezoek van de studenten aan het Nationaal Archief afgelopen september. In december 2018 hebben al eerder vierdejaarsstudenten hun archiefconcepten gepresenteerd, Een blog daarover vindt u hier.
