Met behulp van de index Hof van Holland: Civiele Sententies vindt u de beschrijving van, bronverwijzing en nummers van sententies die zijn uitgesproken vanaf 1600. De sententies bevinden zich in het archief Hof van Holland (3.03.01.01).
In het zoekveld kunt u zoeken op het sententienummer, maar ook op trefwoorden en (plaats)namen uit de omschrijving van de sententie. In de In de beschrijving is opgenomen:
- het onderwerp van het geschil
- de plaatsnaam
- het jaartal van de uitspraak
- het sententienummer
- een bronverwijzing (met tussen haakjes het sententienummer)
U kunt scans bestellen of het gevonden inventarisnummer reserveren om in de studiezaal te bekijken.
Scans bestellen
Wanneer u een scan wilt bestellen, klikt u eerst op het zoekresultaat. Op de pagina die verschijnt klikt u op de knop 'Bestel scans'.
Reserveren
Noteer eerst het sententienummer dat in de bronverwijzing is opgenomen. Klik dan op de link achter het woord 'Bronverwijzing'. Het inventarisnummer dat u wilt reserveren is geel gemarkeerd. Als u daarop klikt kunt u het stuk reserveren voor inzage in de studiezaal. In de studiezaal vindt u met behulp van het sententienummer het door u gezochte stuk.
De index van deze zoekhulp bevat alleen de sententies vanaf 1600. Ook is een - incomplete - handgeschreven zoekhulp aanwezig op de studiezaal van het Nationaal Archief. Omdat deze zoekhulp slechts een deel van de sententies ontsluit, is het aan te raden ook altijd de zogenaamde eigentijdse toegangen op de sententies te raadplegen. Deze vindt u in de inventarisnummers 1063-1082 van het archief van het Hof van Holland. Deze zijn alleen te raadplegen in de studiezaal. Dit geldt ook voor de eigentijdse toegangen op civiele processen in de inventarisnummers 1083-1090.
Nog steeds niets gevonden? De oudste stukken van het Hof van Holland zijn niet compleet bewaard gebleven. Daardoor is er over sommige gebeurtenissen en rechtzaken niets terug te vinden. Ook kan het zijn dat de door u gezochte zaak werd behandeld door de Grafelijkheidsrekenkamer (3.01.27.04). Ten slotte is het mogelijk dat de zaak werd behandeld door een lagere rechtbank. Hiervoor kunt informeren bij plaatselijke archiefinstellingen.
Het Hof van Holland had in de vijftiende eeuw taken op het gebied van het bestuur, de wetgeving en de rechtspraak in Holland, Zeeland en West-Friesland. Daartoe behoorde ook de civiele rechtspraak. Eiser en gedaagde konden tegenover elkaar komen te staan in bijvoorbeeld geschillen rondom eigendom, erfrechten, schuldvorderingen of het recht om belasting te innen.
De door het Hof uitgesproken sententies werden geregistreerd in registers. In deze registers zijn het geschil en het uitgesproken vonnis opgenomen. De registers zijn bewaard gebleven in het Archief van het Hof van Holland. Om het zoeken naar civiele sententies te vergemakkelijken zijn ze opgenomen in deze zoekhulp. Let op: alleen de civiele sententies over de periode 1484-1600 zijn opgenomen in deze zoekhulp. De zoekhulp verwijst naar de inventarisnummers 461-598.
Alleen de zaken met betrekking tot lokale rechten op dijken, waterwerken, tienden (belastingrechten), tol, visserij en dergelijke zijn opgenomen. Daarbij bevat de zoekhulp alleen de namen van de geografische plaatsen waarop de rechten betrekking hebben. Geschillen tussen personen vindt u niet terug in deze zoekhulp, terwijl ze wel in de sententieboeken zijn opgetekend.
De oudste sententieboeken zijn niet compleet bewaard gebleven. Ook binnen de registers kunnen er katernen, pagina’s of delen van akten ontbreken.