Nationaal Archief herkent zich niet in door AP geschetst beeld

Stellingkasten met CABR-archiefdozen
6 december 2024

Het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) wordt niet zoals voorzien per 2 januari 2025 online toegankelijk. Dat heeft minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) besloten in reactie op de waarschuwingsbrief die de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) eerder vandaag publiceerde. 

Online toegankelijkheid van het CABR kan volgens de AP leiden tot privacy-inbreuken. Er komen in de archieven allerlei persoonsgegevens van mogelijk nog levende personen voor. Daarbij denkt de AP aan gewone, bijzondere (zoals gezondheid, godsdienst en politieke opvatting) en strafrechtelijke persoonsgegevens van verdachten, veroordeelden en derden. De AP beschouwt die privacy-schending als onrechtmatig en stelt in het persbericht dat het Nationaal Archief tekort is geschoten in de afwegingen om het CABR online toegankelijk te maken. Het Nationaal Archief herkent zich niet in dit beeld.

Gewogen beslissing 

Bij het Nationaal Archief heeft het maatschappelijk belang en de wettelijke taak om overheidsinformatie openbaar te maken de belangrijkste rol gehad in de afweging om het CABR online toegankelijk te maken. Maar wel met een aantal maatregelen. Het Nationaal Archief is zorgvuldig te werk gegaan bij het voornemen het CABR zo laagdrempelig mogelijk voor iedereen ter beschikking te stellen. Vanwege de aanwezigheid van persoonsgegevens van mogelijk nog levende personen heeft het Nationaal Archief intensief afstemming gehad met belangengroepen. Groepen die zowel nabestaanden van slachtoffers als die van verdachten vertegenwoordigen. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een set van aanvullende maatregelen die het risico op privacyschending waar mogelijk verkleinen. In deze maatregelen konden alle belangengroepen van nabestaanden zich vinden.

Teleurstelling voor nabestaanden

‘Dit is vooral een teleurstelling voor al die mensen, met name de nabestaanden van slachtoffers, die na 80 jaar eindelijk antwoorden op een laagdrempelige manier hoopten te vinden over wat er met hun familie is gebeurd.’ zegt Tom De Smet, directeur bij het Nationaal Archief en verantwoordelijk voor dienstverlening en (oorlogs)archieven. ‘Het archief wordt sowieso op 2 januari openbaar. Maar nu het voorlopig niet online doorzoekbaar zal zijn, hebben we te maken met een nieuwe werkelijkheid met betrekking tot de toegang van dit archief vanaf 2 januari.’

Brief aan de Tweede Kamer

Minister Bruins stuurde eerder vandaag een brief aan de Tweede Kamer, in reactie op het schrijven van de AP. Daarin geeft hij aan met spoed een wetsvoorstel voor te bereiden. Dit voorstel moet het mogelijk maken dat het CABR toch voor een breed publiek online toegankelijk wordt.