Terug naar zoekresultaten

3.01.27.01 Inventaris van het archief van de Grafelijkheidsrekenkamer of Rekenkamer der Domeinen van Holland: Registers en Stukken, (1233) 1446-1728 (1812)

Download inventaris als PDFDownload inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Beschrijving

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaal

Archief

Titel

3.01.27.01
Inventaris van het archief van de Grafelijkheidsrekenkamer of Rekenkamer der Domeinen van Holland: Registers en Stukken, (1233) 1446-1728 (1812)

Auteur

J.H. Hingman

Versie

14-06-2023

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1875 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Grafelijkheidsrekenkamer Registers
Grafelijkheidsrekenkamer / Registers

Periodisering

archiefvorming: 1446-1728
oudste stuk - jongste stuk: 1233-1812

Archiefbloknummer

3548

Omvang

; 1029 inventarisnummer(s) 135,10 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het,,en
Middelnederlands
Nederlands
Middelfrans
Frans

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven en gedrukte documenten. Voor het lezen van de oudste documenten is paleografische kennis vereist.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Grafelijkheidsrekenkamer Rekenkamer der Domeinen van Holland

Samenvatting van de inhoud van het archief

De Rekenkamer der Domeinen (ook wel Grafelijkheidsrekenkamer genoemd) was belast met het beheer van de domeinen in bezit van de Graven van Holland en na de Opstand van de Staten van Holland. Nadat in de jaren 1720-1727 bijna alle domeingoederen op veilingen waren verkocht, werd deze Rekenkamer in 1728 opgeheven. Het beheer van het restant ging over op het college van Gecommitteerde Raden, en het afhoren van de domeinrekeningen opgedragen aan de Rekenkamer ter Auditie.
Het archief bevat registers van ordonnanties en instructies over het beheer der financiën en domeinen; commissies (voor ambtenaren, plus verpachting van ambten); memorialen van allerhande zaken; appointementen en decreten en ordonnanties op de rentmeesters. Verder zijn er ingekomen resoluties van de Gecommitteerde Raden; correspondentie met overige bestuursorganen; ingediende rekesten en ingekomen brieven. Er zijn tevens stukken over het personeel van de Rekenkamer, de inkomsten der domeinen en de verkoop hiervan. Inzake het beheer van de domeinen in de verschillende kwartieren zijn er stukken per regio met onder meer gegevens over inspecties, verpachtingen en verkopingen. Ook zijn er stukken betreffende de Munt, de tollen en de strandvonderij.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
De Grafelijkheids Rekenkamer, ook wel Rekenkamer der Domeinen genoemd, is door Filips 'De Goede' hertog van Bourgondië in 1446 opgericht. ( T.S. Jansma , Raad en Rekenkamer in Holland en Zeeland tijdens hertog Philips van Bourgondië (Utrecht 1932) ) Zij was belast met het toezicht op het beheer van de grafelijke domeinen. Aanvankelijk strekte haar competentie zich uit over Holland en Zeeland, maar ten tijde van Karel V werden de bevoegdheden van dit college uitgebreid tot Friesland, Utrecht, Overijssel, Groningen en Drenthe; na de opstand werd het rechtsgebied beperkt tot het gewest Holland ( J. Smit, bijdrage tot de geschiedenis van de in 1572 uitgeweken Hollandse Regeringscolleges en de restitutie van hun archieven in: Nederlands Archievenblad, 35 (1927/28), blz. 31-48 en 173-194 ) .
Geschiedenis van het archiefbeheer
Na de opheffing van de Grafelijkheids Rekenkamer in 1728 ging het beheer van de domeinen over op de Gecommitteerde Raden van het Noorderkwartier, respectievelijk Zuiderkwartier; de domeinrekeningen werden na deze tijd afgehoord door de Rekenkamer ter Auditie. Het beheer heeft sedert 1728 en in de Franse tijd bij de volgende colleges berust:
  • Raden en meesters van de Rekeningen der Domeinen van de Staten van Holland en West-Friesland, opgeheven bij resolutie van de Staten van 17 maart 1728.
  • Gecommitteerde Raden van de Staten van Holland en West-Friesland, 17 maart 1728 - januari 1795.
  • Comité van Algemeen Welzijn uit de Provisionele Representanten van het volk van Holland, februari 1795 - maart 1796.
  • Provinciaal Comité van Holland, april 1796 - januari 1798.
  • Intermediair Administratief Bestuur van het voormalig gewest Holland, februari 1798 - maart 1799.
  • Financiële Commissie van het voormalig gewest, april 1799 - 20 juni 1802.
  • Gedeputeerd Bestuur van Holland, 21 juni 1802 - juli 1805.
  • Raad van Financiën van het Departement Holland, augustus 1805 - mei 1807.
  • Landdrost van het Departement Maasland, juni 1807 - december 1810. (Bij de invoering van de Franse administratie werden alle domeinen in de Hollandse Departementen gebracht onder beheer van de Intendant des finances et du trésor public.)
  • Prefect van de monden van de Maas en directeur der belasting (liquidatie 1811 en 1812).
De verwerving van het archief
Overbrenging van een overheidsarchief

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Het archief bevat geen stukken welke in een zodanige staat verkeren, dat raadpleging of kopiëring ervan aan belemmeringen onderworpen zijn.
Andere toegang
In de studiezaal van het Nationaal Archief bevinden zich onder nummer 3.01.27 nadere toegangen op registers en andere stukken in de Rekenkamer der Domeinen, te weten inhoudsopgave van de eerste acht registers, 1445-1533; klapper op de Commissieboeken van de Rekenkamer, (I-VI), 1450-1580; klapper op de octrooien, uitgiften enz. betreffende dijken, gorzen, waterwerken, wegen en visserijen, 1445-1791; index op de appointementen betreffende waarden, gorzen enz. en visserijen, 1528-1797; Klapper op de appointementen van de Rekenkamer der Domeinen waarbij windrechten worden verleend, 1528-1797; alfabetische naam-, plaats en zakenindex op de gehele inventaris van de Registers van de Rekenkamer der Domeinen.
Op de registers van ordonnanties en instructies (inventarisnummers 1-23) is een digitale index beschikbaar (oud inventarisnummer 3.01.27.04).
Op de appointementen en decreten (inventarisnummers 152-489) is een digitale index beschikbaar (oud inventarisnummer 3.01.27.03).
Op de commissieboeken van de Grafelijkheidskamers (inventarisnummers 490-495) is een digitale index beschikbaar (oud inventarisnummer 3.01.27.05).
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Grafelijkheidsrekenkamer Registers, nummer toegang 3.01.27.01, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Grafelijkheidsrekenkamer / Registers, 3.01.27.01, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Afgescheiden archiefmateriaal
De archivalia van de Rekenkamer, die betrekking hebben op Zeeland zijn al in 1607 naar de Zeeuwse Rekenkamer overgebracht.
De stukken betreffende Friesland, Utrecht, Overijssel, Groningen en Drenthe zijn overgedragen aan de verschillende rijksarchieven in de provincie.
De rekeningen van de graven van Holland uit de 14e en het begin van de 15e eeuw - dus daterend van 1305 tot aan de oprichting van de afzonderlijke Grafelijkheids Rekenkamer in 1446 - die in het archief van de Grafelijkheids Rekenkamer waren ondergebracht, bevinden zich nu in het archief van de Graven van Holland.
De rekeningen van de Bloise goederen en van Putten en Strijen, die eveneens enige tijd in het archief van de Grafelijkheids Rekenkamer hebben berust, zijn weer teruggebracht naar de archieven van respectievelijk de graven van Blois en de heerlijkheid Putten en Strijen.
De kaarten uit dit archief worden bewaard bij de Kaartenafdeling van het Algemeen Rijksarchief; zij zijn daar opgenomen in de verzamelingen Departement van Oorlog en binnenlandse kaarten.
Sommige archivalia bevinden zich nog in de archieven van functionarissen. Voor de periode 1670 - 1793 raadplege men ook het archief van de advocaten-fiscaal der domeinen van Holland R. en F. van Limborch en M. van der Craght.
Verwante archieven
Verwant zijn de archieven van de graven van Holland, de graven van Blois, de archieven van de heerlijkheid Putten en Strijen.

Archiefbestanddelen