2.17.5341 Inventaris van het archief van het Rijksinstituut van Drinkwatervoorziening, (1904) 1913-1983 (1984)

Bij Koninklijk Besluit (KB) van 17 mei 1913 (Stcr. nr. 46) werden het Rijksbureau voor Drinkwatervoorziening en de Centrale Commissie voor de Drinkwatervoorziening opgericht.

Vanaf het begin was het Rijksbureau verantwoordelijk voor de administratieve en technische ondersteuning van de Commissie. Door de uitbreiding van de adviserende functie en de samenvoeging van technische kennis ontwikkelde het Rijksbureau zich tot een technisch-wetenschappelijk instituut en bleef de Centrale Commissie een adviesorgaan van de minister.

Taken van het Rijksbureau / later het Rijksinstituut:

A. Ten behoeve van Binnenlandse Zaken (dit was in 1913 het ministerie waaronder het RID ressorteerde):

1. de rechtstreekse behandeling met dit departement van de zaken die betrekking hebben op of inverband staan met de drinkwatervoorziening;

2. de uitoefening van het te houden toezicht op het technisch en economisch beheer van de drinkwatervoorzieningen, die daarvoor krachtens de bestaande of nog te maken bepalingen in aanmerking komen;

3. de leiding van de onderzoekingen die ter boorbereiding van de drinkwatervoorziening vanwege het Departement van Binnenlandse Zaken worden verricht;

4. het opmaken van plannen voor drinkwatervoorziening, voor zover deze vanwege het Departement van Binnenlandse Zaken worden opgevat;

5. het toezicht op de uitvoering van de plannen;

6. het verzamelen en bewerken van alle gegevens die voor de drinkwatervoorziening van belang kunnen zijn.

B. Ten behoeve van derden:

1. het op desbetreffend verzoek geven van voorlichting;

2. het op desbetreffend verzoek van provinciale en gemeentebesturen, verenigingen maken van plannen voor de drinkwatervoorziening;

3. het op desbetreffend verzoek geven van leiding aan, toezien op, doen uitvoeren van en rapporteren over alle praktische en wetenschappelijke onderzoekingen die verband houden met de drinkwatervoorziening.

Niet in de wet vermeld zijn de volgende taken:

1. administratieve ondersteuning van de Centrale Commissie voor Drinkwatervoorziening en de Commissie Grondwaterwet Waterleidingbedrijven;

2. Tot 1973 geeft de directeur van het RID leiding aan de Directie Drinkwatervoorziening van het Ministerie van Volksgezondheid en Milieuhygiëne.

In 1940 werd de naam van het Rijksbureau omgezet in Rijksinstituur voor Drinkwatervoorziening (RID). Aanvankelijk ondersteunde het instituut de totstandkoming van een landelijk netwerk voor openbare drinkwatervoorziening, hoofdzakelijk in de vorm van provinciale en regionale drinkwatermaatschappijen. Ook het stelsel van riolering werd voor de Tweede Wereldoorlog verder uitgebouwd.

In het verlengde hiervan hield men zich bezig met onderzoek naar de kwaliteit van het drinkwater, het grondwater en het oppervlaktewater. In de jaren zestig hield het RID zich, na de voltooiing van het rioleringsnetwerk, meer bezig met milieuproblematiek.

Vanaf de tweede helft van de jaren zestig was het RID intensief betrokken bij de voorbereiding van basisplannen ten behoeve van structuurplannen voor de drink- en industriewatervoorziening.

Het RID voerde tevens het secretariaat van de Commissie Bescherming Waterleidingbedrijven met het oog op oorlogsomstandigheden, in het kader van de bescherming van de bevolking in tijden van oorlog. De minister heeft het RID in 1964 opdracht gegeven tot het opstellen van basisplannen, als grondslag voor de toekomstige uitbreiding van de bestaande watervoorziening. Als resultaat daarvan stelde de regering in 1975, door een zogenaamde planologische kernbeslissing, het Structuurschema Drink- en Industriewatervoorziening 1972 vast.

In 1968 werd een overeenkomst gesloten met de World Health Organization (WHO) voor onderzoeken door het ‘International Reference Centre for community water supply’ (IRC), dat bij het RID werd ondergebracht. Vanaf deze tijd werd de kennis op het terrein van de drinkwatervoorziening ook ingezet ten behoeve van projecten in de Derde Wereld.

De afronding door het RID van de openbare drinkwatervoorziening en de ontwikkeling naar een technisch-wetenschappelijk instituut met raakvlakken op terreinen van volksgezondheid, waterstaat en milieu leidde in de jaren zeventig tot discussies over een nieuwe plaatsbepaling van het instituut. In het kader van de scheiding van beleidsvoorbereiding, uitvoering en advisering werd in 1973 een Directie Drinkwatervoorziening ingesteld binnen het Directoraat-Generaal voor Milieuhygiëne van het Ministerie van Volksgezondheid en Milieuhygiëne (VoMil), waaraan de directeur van het RID leiding gaf. In deze Directie waren de juridische- en economische afdeling van het RID opgenomen.

Op het gebied van wetgeving was er ook een rol weggelegd voor het RID. Met name via de Commissie Grondwaterwet Waterleidingbedrijven (Stb. 1955, 61). Het RID heeft aan deze Commissie onder andere administratieve ondersteuning verleend en zich ook op ander gebied ingespannen om bijdragen te leveren aan de Grondwaterwet. Met de totstandkoming van de Waterleidingwet werd ook een Raad voor de Drinkwatervoorziening ingesteld, die de minister van advies diende bij de toepassing van de Waterleidingwet. Vanaf 1971 was er sprake van gecombineerde vergaderingen met de Centrale Commissie voor de Drinkwatervoorziening.

Aan het begin van de jaren tachtig werd de heroriëntatie afgerond met een besluit tot integratie van het RID met het Rijksinstituut voor de Volksgezondheid (RIV). De samenvoeging werd op 1 januari 1984 een feit. Deze samenvoeging was het gevolg van het principebesluit van de ministerraad op 24 december 1982 tot bundeling van de drie onderzoeksinstellingen op het terrein van de volksgezondheid en milieuhygiëne. Het nieuwe instituut werd gevestigd te Bilthoven.

Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

1. Creëer een account of log in.
2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Rijksinstituut voor Drinkwatervoorziening , nummer toegang 2.17.5341, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, Rijksinstituut voor Drinkwatervoorziening , 2.17.5341, inv.nr. ...

Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar