2.14.118 Inventaris van het archief van de hoofddirectie van de Informatie Beheer Groep en taakvoorgangers van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, (1915) 1969-2009

De organisatie- en uitvoeringstaak ten aanzien van de Studiefinanciering was tot 1969 neergelegd op het departement van Onderwijs in Den Haag. In 1967 maakte het kabinet de eerste plannen voor de spreiding van rijksdiensten bekend. Een vijftien rijksdiensten zouden verhuizen naar met name het noorden en het zuiden van het land. In dit kader verhuisde in 1969 de afdeling Tegemoetkoming Studiefinanciering van het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen naar Groningen. Een jaar later volgde de afdeling Rijksstudietoelagen. In 1972 werden beide afdelingen samengevoegd tot de hoofdafdeling Rijksstudietoelagen. Deze werd in 1985, in afwachting van de nieuwe Wet studiefinanciering, omgedoopt tot de Centrale Directie Studiefinanciering. Deze directie werd belast met zowel de uitvoering als het beleid voor studiefinanciering. De Groningse vestiging omvatte eveneens de Centrale Directie Uitkeringen Rechtspositie Onderwijspersoneel en de Centrale Directie Beheer en Uitvoering. Naar aanleiding van heftige politieke commotie in 1987 rond de vermeende chaos bij de invoering van de Wet studiefinanciering, werd in 1988 door de minister van 0enW een crisismanager ofwel Gedelegeerd Bestuurder (Roel in 't Veld) naar Groningen gestuurd om orde op zaken te stellen. Dat leidde tot een ingrijpende reorganisatie en de wijziging van de naam van de organisatie in 'Informatiseringsbank’. Tevens wijzigde de bestuurlijke relatie tussen het Zoetermeerse departement en de Groningse Informatiseringsbank. Voortaan vormde een wederzijds geaccordeerd managementcontract de basis voor de contacten tussen Zoetermeer en Groningen. De verzelfstandiging werd in 1994 gerealiseerd door de oprichting van het zelfstandig bestuursorgaan Informatie Beheer Groep.

De Raad van Toezicht (RvT) hield, namens de minister van OCW, toezicht op de hoofddirectie van de IB-Groep. Ook stond de RvT de hoofddirectie met advies terzijde. De Raad werd uitdrukkelijk gepositioneerd als intermediair tussen de minister en de organisatie en werd als enige expliciet gezien als essentiële schakel voor de minister om zijn verantwoordelijkheid waar te maken. De RvT vormde een driehoek met de minister en de hoofddirectie. Over het uitgeoefende toezicht legde de raad schriftelijk en mondeling verantwoording af aan de minister. In 2010 werd de RvT ontbonden omdat dit toezichtsorgaan niet paste bij een organisatie welke onderdeel is van het ministerie. Door de opheffing van de RvT had het managementteam (MT) van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), de taakopvolger van de IB-Groep, geen onafhankelijk adviesorgaan meer. Omdat het MT daar wel behoefte aan had, besloot het een Raad van Advies in te stellen.

Door de IB-Groep werd een aantal archieven in beheer opgenomen die niet sec tot het archief van de IB-Groep behoren. Het zijn archieven van bestuursorganen die (veelal) in het verleden zelfstandig functioneerden en waarvan de taken door wetswijzigingen zijn overgenomen door de IB-Groep. Het betreft de archieven van de:

1. Centrale Commissie Aanmelding en Plaatsing aanstaande eerstejaarsstudenten (CCAP) 1972-1993
2. Commissie van Beroep Aanmelding en Plaatsing Studenten (CBAP) 1978-1994
3. Openbaarvervoer studentenkaart BV (OVSK BV) 1988 -1997
4. Stichting Studentenchipkaart (SCK) 1996-2002
5. Stichting Flexcel 1996-2002

De Centrale Commissie voor Aanmelding en Plaatsing van aanstaande eerstejaars studenten (CCAP) en de Commissie van Beroep Aanmelding en Plaatsing studenten (CBAP) werden ingesteld bij beschikking van de minister zonder portefeuille belast met het wetenschapsbeleid en het wetenschappelijk onderwijs, van 28 juni 1972, DGW/AZW 222855, houdende regelen voor een zo gelijkmatig mogelijke verdeling van de aantallen studenten in de onderscheiden studierichtingen over de universiteiten en hogescholen (Beschikking aanmelding en plaatsing aanstaande eerstejaars, Stcrt. 1972, no. 170).

De CBAP werd ingesteld bij beschikking van de staatssecretaris van OenW, dr. G. Klein, van 14 augustus 1975, DGWO/OW-WO/AS/2/269 198, houdende instelling Commissie van Beroep aanmelding en plaatsing studenten (Stcrt. 1975, no. 185), zoals gewijzigd bij beschikking van de minister van OenW van 22 juni 1978.

Met de invoering van de Machtigingswet inschrijving studenten (Stb. 1972, 355) in 1972 wilde de minister een middel hebben de inschrijving van studenten te beperken op grond van een tekort aan onderwijscapaciteit. In 1984 werd deze wet verlengd en gewijzigd. Vanaf die tijd kan de minister inschrijvingen eveneens op grond van het arbeidsmarktcriterium beperken. Een gevolg was een overschot aan inschrijvingen. Om deze studenten zo goed mogelijk te plaatsen werd de aanmeldingsprocedure uitgebreid: per wetenschapsgebied werden er plaatsingscommissies ingesteld. Deze werden gecoördineerd door de CCAP.

De uitvoerende werkzaamheden van de CCAP worden door het Centraal Bureau verricht. Dit bureau bereidt de werkzaamheden administratief en organisatorisch voor, verzendt de plaatsingsbewijzen en verschaft inlichtingen.
Met de invoering van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) in 1993 werd de CCAP opgeheven. De taken worden vanaf dat moment uitgevoerd door de produktgroep Plaatsing, Gegevensbestanden en Diplomawaardering (PGD) van de Informatie Beheer Groep (IB-Groep). Vanaf 1993 neemt de IB-Groep aanmeldingen van studenten van zowel WO- als HBO opleidingen in behandeling.

De OV-studentenkaart behoort vanaf 1991 tot de verworvenheden van vele studerenden. De met deze kaart samenhangende taken werden uitbesteed aan de OV-studentenkaart BV (OVSK BV). Deze BV had de volgende taken: productie en distributie van de OV-studentenkaart, schadeloosstelling van studerenden die ten onrechte geen kaart hadden ontvangen, incasso van onterecht verstrekte kaarten, het informeren van studerenden over de OV-studentenkaart, het uitbetalen van hardheidsclausule-gevallen en het behandelen van klachten van de IB-Groep (toen nog Informatiseringsbank). De naam veranderde in Studiefinanciering Rotterdam. Echter, per 1 juli 2000 kwam ook dit onderdeel van de IB-Groep naar Groningen.

Per 1 november 1994 kreeg de student de mogelijkheid om te kiezen voor een OV-weekkaart of OV-weekendkaart, met switch-optie.
De reisvoorziening werd per 1 september 1999 onder de prestatiebeurs gebracht (Stb. 1999, 294)

In het onderwijsjaar 1995-1996 werd een proef gestart met een studentenchipcard (Stcrt. 1995, 150 en Stcrt. 1996, 145). Het proefproject hield in dat studenten van een drietal onderwijsinstellingen in Groningen en Enschede middels een multifunctionele chipcard gegevens betreffende studiefinanciering konden doorgeven (in aanvulling op de daartoe bestemde formulieren) en dat zij die kaart konden gebruiken als OV-studentenkaart. Deelnemers van het uitvoerend consortium waren de IB-Groep, IBM en PTT-Telecom. Eind 1995 werd deze proef geëvalueerd, hetgeen eind augustus 1996 leidde tot het besluit de kaart verder te gaan exploiteren. Daartoe werd de Stichting Studentenchipcard in het leven geroepen; de IB-Groep had als waarnemer zitting in het bestuur van deze stichting. Verder verstrekte de IB-Groep (Studiefinanciering Rotterdam) de chipkaarten in opdracht van de stichting. Het voornemen om het gebruik van de kaart voor het doorgeven van mutaties te continueren en de kaart een bredere verspreiding te geven, leidde onder meer tot wijziging van de Regeling verzoek studiefinanciering (Stcrt. 1996, 145). In 1999 waren er nog circa 180.000 studentenchipkaarten in omloop. De Stichting Studentenchipcard vroeg in 2000 echter surseance van betaling aan. Najaar 2000 beëindigde de IB-Groep haar betrokkenheid bij de stichting.De archieven van de SCK werden bij de opheffing van de stichting overgedragen aan de IB-groep.

In het kader van de invoering van de Wet educatie Beroepsonderwijs (WEB), nam de IB-Groep eind 1996 het initiatief tot de oprichting van de stichting Examendiensten Groningen. Deze stichting had tot doel om examens in de BVE-sector (Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie) te organiseren.

Het was een onafhankelijke organisatie, een apart rechtspersoon, die o.a. onder toezicht stond van de Onderwijsinspectie. De IB-Groep en de Rijksuniversiteit Groningen leverden voor het bestuur van de stichting de voorzitter, de leden en de secretaris/penningmeester. In 1998 werd de naam gewijzigd in Flexcel. In 2002 kwam er een einde aan de activiteiten van Flexcel. Vanuit de markt bleek er onvoldoende vraag te zijn naar de producten van Flexcel. Daarnaast was men er niet in geslaagd om financieringsbronnen buiten de IB-Groep aan te boren. Kennis en archieven werden overgedragen aan de IB-Groep.

De archieven van de IB-Groep zijn in de loop der jaren zowel bij de IB-Groep als bij externe partijen geplaatst. In 2009 is het archief verhuisd naar een extern archiefdepot in Tynaarlo (Drenthe). In 2013 werd het archief van de Hoofddirectie en de Raad van Toezicht van de IB-Groep aan Doc-Direkt ter bewerking aangeboden.

De onderwerpen die aan de orde komen zijn: studiekosten, studiefinanciering, leningen, inning van lesgelden, buitenlandse studenten, registratie van studenten, het verstrekken van een Openbaar Vervoer Kaart, waaronder directiestukken van directeur Pim Fortuyn van de OVSK BV voorlichting, wet- en regelgeving, het instellen van commissies, het opstellen van richtlijnen en de organisatie van de dienst, waaronder het crisismanagement in 1988 en de bestuurlijke status. De redactionele vorm in de bescheiden betreft: Agenda’s en notulen, verslagen, planningen, nota’s, memoranda, documentatie, onderzoeken, rapporten en correspondentie.

Van diverse serie-archieven zijn nadere toegangen aanwezig.

Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van kwetsbare of slechte materiële staat.

Voor dit archief is geen andere toegang beschikbaar

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

1. Creëer een account of log in.
2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap: Hoofddirectie van de Informatie Beheer Groep (IBG) en taakvoorgangers, nummer toegang 2.14.118, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, OCW / Hfdir. Informatie Beheer Groep, 2.14.118, inv.nr. ...

Directie Relatiemanagement Zelfstandige Organisaties (RZO) 1996-2005 en haar taakopvolger FEZ/TR van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Niet van toepassing

Geen bijlagen