Terug naar zoekresultaten

2.09.159 Inventaris van het correspondentiearchief van de onderafdeling Documentatie van de Hoofdafdeling Staats- en Strafrecht en taakopvolgers van het ministerie van Justitie, (1945) 1957-1997 (2000)

Dit archiefbestand bevat de correspondentie van de Hoofdafdeling Staats- en Strafrecht (vanaf 1975 ook Directie Staats- en Strafrecht) aangaande politieke delinquenten en collaborateurs uit WO II. Veelal worden bij de onderafdeling Documentatie persoonsdossiers of informatie opgevraagd die zich bij andere (rechts)instanties bevinden. Dit opvragen gebeurt om diverse redenen: omzetten van doodstraf naar levenslang (gratie), opsporing van personen, controle van de verjaringstermijn van (bij verstek) opgelegde straffen, sententies van het Bijzondere Gerechtshof bij verstek (een persoon moet zich melden), naturalisatie, verzoeken tot uitlevering, inmiddels verjaarde straffen en ook verzoeken van particulieren om strafdossiers van zichzelf of familieleden in te mogen zien.De dossiers bevatten uitsluitend brieven waarin dossiers worden opgevraagd; de opgevraagde dossiers zelf zitten niet in de mappen. Wel bevatten de opvragingsbrieven persoonlijke verhalen zoals die van slachtoffers van de Arbeitseinsatz.

Download inventaris als PDF Download inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Er is geen specifieke zoekhulp, zie de algemene hulp bij het zoeken in archieven

Beschrijving

Archief Beschrijving van het archief Archiefvorming Inhoud en structuur van het archief Aanwijzingen voor de gebruiker Verwant materiaal Bijlagen

Archief

Titel

2.09.159

Inventaris van het correspondentiearchief van de onderafdeling Documentatie van de Hoofdafdeling Staats- en Strafrecht en taakopvolgers van het ministerie van Justitie, (1945) 1957-1997 (2000)

Auteur

Doc-Direkt

Versie

20-06-2023

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag

2022 cc0

( Namen van personen geboren na 2023 zijn geanonimiseerd )

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Ministerie van Justitie, Hoofdafdeling Staats- en Strafrecht, Onderafdeling Documentatie, Correspondentiearchief (CA-dossiers)

Correspondentiearchief Documentatie Staats- en Strafrecht

Periodisering

archiefvorming: merendeel 1957-1997

oudste stuk - jongste stuk: 1945-2000

Archiefbloknummer

J85

Omvang

677 inventarisnummer(s)

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.

Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten. Geen bijzondere handschriften. Bevat tevens overheadsheets.

Archiefdienst

Nationaal Archief, Den Haag

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Ministerie van Justitie Directie Staats- en Strafrecht Directie Strafrechtelijke Handhaving Directie Opsporingsbeleid, , 1942-2010, , 1975-1996, , 1996-1998, , 1998-2006

Samenvatting van de inhoud van het archief

Dit archiefbestand bevat de correspondentie van de Hoofdafdeling Staats- en Strafrecht (vanaf 1975 ook Directie Staats- en Strafrecht) aangaande politieke delinquenten en collaborateurs uit WO II. Veelal worden bij de onderafdeling Documentatie persoonsdossiers of informatie opgevraagd die zich bij andere (rechts)instanties bevinden. Dit opvragen gebeurt om diverse redenen: omzetten van doodstraf naar levenslang (gratie), opsporing van personen, controle van de verjaringstermijn van (bij verstek) opgelegde straffen, sententies van het Bijzondere Gerechtshof bij verstek (een persoon moet zich melden), naturalisatie, verzoeken tot uitlevering, inmiddels verjaarde straffen en ook verzoeken van particulieren om strafdossiers van zichzelf of familieleden in te mogen zien.
De dossiers bevatten uitsluitend brieven waarin dossiers worden opgevraagd; de opgevraagde dossiers zelf zitten niet in de mappen. Wel bevatten de opvragingsbrieven persoonlijke verhalen zoals die van slachtoffers van de Arbeitseinsatz.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer

Het bestand Correspondentiearchief-dossiers (hierna: CA-dossiers) bevat de correspondentie van de onderafdeling Documentatie van de Hoofdafdeling Staats- en Strafrecht en taakopvolgers, waarin voornamelijk sprake is van het opvragen van dossiers bij andere (overheids)instanties over personen, die vervolgd zijn/worden voor zaken die zij in de Tweede Wereldoorlog misdaan hebben (politieke delinquenten, collaborateurs).

Dit opvragen gebeurt om diverse redenen: o.a. omzetten van doodstraf naar levenslang (gratie), opsporing van personen, controle van de verjaringstermijn van (bij verstek) opgelegde straffen, sententies van het Bijzondere Gerechtshof bij verstek (een persoon moet zich melden), naturalisatie, verzoeken tot uitlevering, inmiddels verjaarde straffen of verzoeken van particulieren om een strafdossier (eigen of van een familielid) in te mogen zien. Daarnaast bevat het bestand opvragen van slachtoffers van de Arbeitseinsatz en van nabestaanden. Het gaat hierbij niet alleen om Nederlanders maar ook om aanvragers met andere nationaliteiten.

Het beantwoorden van de opvragen van de dossiers was belegd bij de onderafdeling Documentatie van de Hoofdafdeling Staats- en Strafrecht. Deze Hoofdafdeling had daarnaast de volgende taken:

De beleidsjuridische ondersteuning van de departementsleiding en het openbaar ministerie betreffende rechtshandhaving in het algemeen en strafrechtelijke rechtshandhaving in het bijzonder;
Het behandelen van klachten en verzoeken over schadevergoeding betreffende het optreden van politie en OM, het ondersteunen van de Landsadvocaat en het voeren van gerechtelijke procedures;
Het behandelen van bijzondere wetgevingsaangelegenheden.
Het behandelen van verzoeken in het kader van internationale rechtshulp;
Het behandelen van gratieverzoeken en aanverwante aangelegenheden.

Het ontvangen van opvragen eindigde ongeveer in 1997. Het afhandelen van de laatste opvragen werd uitgevoerd door de Directie Strafrechtelijke Handhaving en daarna de Directie Opsporingsbeleid.

De taken van de Directie Strafrechtelijke Handhaving waren:

Algemeen handhavingsbeleid;
Organisatie opsporing en vervolging;
Juridische zaken en bijzondere delicten;
Technologie en informatie.

De taak van de Directie Opsporingsbeleid was het vorm en inhoud geven aan het justitiële opsporingsbeleid. Met in het bijzonder aandacht voor nieuwe verschijningsvormen van criminaliteit en de sturing, de kwaliteit, de organisatie en normering van de opsporing.

Geschiedenis van het archiefbeheer

Archieven van het Ministerie van Justitie en Veiligheid zijn tot 2018 opgeslagen in de depots van het Bestuursdepartement en in het depot van de Diepenhorstlaan 22 (Doc-Direkt Rijswijk). Vanaf 2018 is dit archief opgeslagen geweest in het depot Zwolle (DD04) van Doc-Direkt Apeldoorn.

De verwerving van het archief

Het archief is in 2022 door Minister van Justitie en Veiligheid overgebracht naar het Nationaal Archief, krachtens artikel 12 van de Archiefwet 1995

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud

Het archief bevat stukken van het Correspondentiearchief van de onderafdeling Documentatie van de hoofdafdeling Staats- en Strafrecht. Vooral behelst dit archief zaakdossiers inzake het opvragen van informatie door burgers en instanties over personen die in de Tweede Wereldoorlog collaboreerden, werden gedwongen tot arbeid of verzet pleegden.

Selectie en vernietiging

De selectie heeft plaatsgevonden aan de hand van de volgende vastgestelde selectielijst:

212.1 Selectielijst van het ministerie van Justitie en Veiligheid en rechtsvoorgangers vanaf 5 mei 1945, vastgesteld bij besluit van 12 april 2021, kenmerk: NA/2021/27005737, Stcrt. 17848.

Aanvullingen

Voor dit archief worden geen aanvullingen verwacht

Verantwoording van de bewerking

De selectie op dit archief is uitgevoerd aan de hand van de Selectielijst van het Ministerie van Justitie en Veiligheid en rechtsvoorgangers vanaf 5 mei 1945. Op de dossiers zijn de processen 6.2 en 13.6 van toepassing. Enkel van proces 6.2 zijn 5 voorbeelddossiers per jaar te bewaren.

Bij de schouw van het onbewerkte archief zijn in dossiers (zaken) persoonlijke verhalen aangetroffen. Het toepassen van de waardering van de processen uit de selectielijst werd hierom onwenselijk geacht. Daarom zijn met de zorgdrager en het Nationaal Archief de volgende criteria afgesproken om zaken te selecteren om te bewaren. De grond voor bewaren van de dossiers is hiermee het Archiefbesluit artikel 5, lid 1 onder e.

Opvraag van een nabestaande met een schrijnend verhaal.
Correspondentie inzake personen die gestraft zijn/worden voor bijvoorbeeld diefstal, mishandeling.
Correspondentie inzake aangetoond lidmaatschap van personen van dubieuze organisaties, collaboratie (verraad, handel drijven met de bezetter), in Duitse dienst treden of (krijgs)gevangenschap.
Correspondentie inzake personen die leed is overkomen of schade is berokkend (bijvoorbeeld verplichte deelname aan de Arbeitseinsatz).
- Correspondentie inzake personen die iets goeds gedaan hebben in de oorlog (verzet, Winterhulp) en rehabilitatie.

Zaken die vernietigd zijn (proces 6.3 en 13.6 van de selectielijst) betroffen ondermeer:

Losse opvraag- en bedankbrieven voor de opvraag, opvragen in het kader van het eigen pensioen of door nabestaanden (puur uit interesse).
Correspondentie inzake personen waarvan straf inmiddels is verjaard of die nooit zijn vervolgd of veroordeeld.
Niet aangetoonde (vermoeden) strafbare feiten.

Alle stukken zijn van nietjes, plakband en overige hechtmiddelen ontdaan en verpakt in zuurvrije omslagen en zuurvrije archiefdozen. De omslagen en dozen zijn voorzien van etiketten die zijn genummerd zoals in de inventaris. Van de te vernietigen stukken zijn vernietigingslijsten opgesteld en deze zijn aan het Ministerie van Justitie en Veiligheid overgedragen.

Ordening van het archief

Het archief is primair geordend op volgorde van de CA-zaaknummers. Daarnaast zijn er tijdens de bewerking ook een aantal dossiers met eenzelfde onderwerp aangetroffen. Deze zijn per onderwerp bij elkaar gegroepeerd in verzamelbeschrijvingen, om de overzichtelijkheid ten goede te komen. Binnen iedere verzamelbeschrijving wordt de volgorde ook bepaald door de CA-zaaknummers.

De beschrijvingen van de zaken betreffen vaak de onderwerpen van de dossiers die aangevraagd worden. Ook de personen die in de aan te vragen dossiers voorkomen worden genoemd en niet de aanvragers. Dat verklaart eveneens de looptijd van de CA – dossiers in relatie tot de datering van het onderwerp van de aangevraagde dossiers.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen

Volledig beperkt openbaar (B). Beperkt openbaar tot 1-1-2025

Beperkingen aan het gebruik

Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het Auteursrecht.

Materiële beperkingen

Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.

Andere toegang

Voor dit archief is geen andere toegang beschikbaar

Aanvraaginstructie

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

Creëer een account of log in.
Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Citeerinstructie

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Justitie, Hoofdafdeling Staats- en Strafrecht, Onderafdeling Documentatie, Correspondentiearchief (CA-dossiers), nummer toegang 2.09.159, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, Correspondentiearchief Documentatie Staats- en Strafrecht, 2.09.159, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Bewaarplaats van originelen

Niet van toepassing

Beschikbaarheid van kopieën

Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Afgescheiden archiefmateriaal