2.05.448 Inventaris van het archief van de Nederlandse diplomatieke vertegenwoordiging in Ghana, (1967) 1985-2012 (2013)

De huidige grondwet, die de basis vormt voor de vierde republiek, is sinds 1992 van kracht. De uitvoerende macht ligt bij de president, die direct wordt gekozen voor een periode van vier jaar. De president kan één keer worden herkozen. De president is tevens opperbevelhebber van de militaire eenheden. De vice-president wordt benoemd door de president, evenals de ministerraad.

De wetgevende macht bestaat uit een parlement met 230 leden, die rechtstreeks worden gekozen voor een periode van vier jaar. De grondwet voorziet in een staatsraad, bestaande uit 25 regionale vertegenwoordigers en door de president benoemde leden, en een Nationale Veiligheidsraad van 20 leden, waarvan de vice-president voorzitter is. Beide organen hebben een adviserende functie ten aanzien van de president.

Tot 1981 kwamen, al dan niet met geweld gepaard gaande, machtsovernames geregeld voor. Militaire en burgerregimes wisselden elkaar af.

In 1981 nam de jonge en populaire Flight Luitenant Jerry Rawlings de macht over. Hij stelde zichzelf aan het hoofd van een Provisional National Defence Council (PNDC) en regeerde per decreet. Tijdens zijn eerste regeringsjaren legde hij met zijn militaire regime de basis voor economisch herstel, maar begin jaren negentig won de westersgezinde stroming binnen de PNDC gaandeweg terrein en er werden besprekingen met het IMF en de Wereldbank geopend. In 1992 werd een democratische grondwet (gebaseerd op de grondwet van de Verenigde Staten) per referendum goedgekeurd en werden presidentsverkiezingen gehouden. Rawlings van het National Democratic Congress (NDC) won de verkiezingen met ruime voorsprong (58%). Hij werd hiermee de eerste gekozen president sinds de onafhankelijkheid. De parlementsverkiezingen, die eveneens in 1992 plaats hadden, werden door de oppositie geboycot.

Het parlement bestond als gevolg hiervan voornamelijk uit aanhangers van Rawlings. In 1996 werden opnieuw presidents- en parlementsverkiezingen gehouden, waarbij Rawlings (57,5%) en het NDC wederom als winnaar uit de bus kwamen.

De zittende president Rawlings kon zich niet meer verkiesbaar stellen voor de presidents- en parlementsverkiezingen van december 2000. Belangrijkste kandidaten waren John Atta Mills van de regeringspartij NDC en John Agyekum Kufuor van de belangrijkste oppositiepartij New Patriotic Party (NPP). Ghana staat reeds geruime tijd te boek als één van de weinige stabiele landen in de instabiele regio West-Afrika en er was beide partijen dan ook veel aan gelegen deze status te behouden. Tijdens de voorspoedig verlopen presidents- en parlementsverkiezingen in december 2000, werd deze positie bevestigd en werd een grote stap in het democratiseringsproces gezet. De oppositiepartij van Kufuor kwam overtuigend als winnaar uit de bus.

Op 7 december 2004 werden wederom presidents- en parlementsverkiezingen gehouden. De verkiezingen verliepen op een klein incident na zeer ordelijk en rustig. De internationale gemeenschap, waaronder de EU, bestempelden de verkiezingen als democratisch en transparant. Met recht is Ghana een voorbeeld van succesvolle democratisering voor de rest van Afrika.

President Kufuor werd op 7 januari 2005, in het bijzijn van vele Afrikaanse staatshoofden en (westerse) regeringsvertegenwoordigers beëdigd.

In maart 2007 vierde Ghana de vijftigjarige onafhankelijkheid.

In december 2008 weden er weer presidentsverkiezingen gehouden. De kandidaat van de oppositie, John Atta Mills, werd de nieuwe president. In juli 2012 overlijdt president Mills, hij werd eerst tijdelijk opgevolgd door John Mahama.

Mahama won in december 2012 de verkiezingen. De oppositie trok de overwinning in twijfel, maar het hooggerechtshof verklaarde in augustus 2013 dat de overwinning geldig was.

Bron: https://www.landenweb.nl/ghana/geschiedenis/

Ivoorkust is een republiek. De president wordt rechtstreeks gekozen voor een termijn van 5 jaar en is eenmaal herkiesbaar. De president benoemt de Eerste Minister en (op voordracht van laatstgenoemde) vervolgens de overige leden van het kabinet. Er is sprake van een meerpartijendemocratie. De wetgevende macht is in handen van het parlement, dat voor vijf jaar direct wordt gekozen door de bevolking. De Nationale Vergadering (Assemblée nationale) telt 225 leden. In geval van overlijden van de president wordt hij door de voorzitter van het parlement opgevolgd.

In 2005 werden geplande verkiezingen uitgesteld. President Gbagbo nam een wet aan die hem in staat stelde aan de macht te blijven. Op 28 november 2010 werden, na een paar keer te zijn uitgesteld, uiteindelijk verkiezingen gehouden in Ivoorkust. In de verkiezingen van 2010 werd Gbagbo verslagen door voormalig premier Alassane Ouattara. Gbagbo weigerde echter af te treden of zijn nederlaag te erkennen, resulterende in een politieke crisis in het land. Ouattara en zijn legers rukten op naar Abidjan, waar Gbagbo zich schuilhield, nadat de internationale gemeenschap erkende dat Ouattara de verkiezingen eerlijk had gewonnen en Gbagbo op moest stappen. Gbagbo werd op 11 april 2011 door Ouattara's leger gearresteerd, waarmee Ouattara de nieuwe president werd.

De Grondwet van 1992 regelt de scheiding der machten als volgt:

• De uitvoerende macht is in handen van de president en diens regering. De president wordt elke vijf jaar gekozen in rechtstreekse verkiezingen; de premier wordt benoemd door de president; de president en de premier benoemen gezamenlijk de leden van het kabinet.
• De wetgevende macht ligt bij de Nationale Vergadering, bestaande uit 81 leden die elke vijf jaar rechtstreeks worden gekozen. Eerst in april 1991 werden andere politieke partijen toegestaan dan de regeringspartij Rassemblement du Peuple Togolais. In de huidige Nationale Vergadering zijn wegens een boycot van de oppositie naast de RPT echter geen andere partijen vertegenwoordigd.
• De rechtsprekende macht berust bij de rechtbanken, met boven in de hiërarchie de Cour Constitutionelle, de Cour d'Appèl en de Cour Suprème. Verder zijn daar de lagere Tribunaux de première instance. De Grondwet biedt een aantal waarborgen, ook voor wat mensenrechten betreft.

De grondwet werd in 2002 geamendeerd. De oppositie was zeer ontevreden over de amenderingen omdat het impliciet te veel macht bij de regerende partij en president legde.

De eerste president van de nieuwe republiek, Sylvanus Olympio, werd in 1963 aan de kant gezet door een militaire staatsgreep onder leiding van kolonel Etienne Gnassingbe Eyadéma. In januari 1967 benoemde deze zichzelf tot president, hetgeen hij tot zijn (onverwachte) dood op 5 februari 2005 is gebleven. Het bewind van Generaal Eyadéma kenmerkte zich vooral door repressie van het volk en diende om de belangen van het leger te beschermen.

Op de dag van het overlijden van Generaal Eyadéma werd diens zoon Faure Gnassingbé door het leger benoemd tot (interim) President. Deze coup d’etat maakte alle vorderingen die Togo in het democratiseringsproces had gemaakt in de afgelopen jaren te niet. De Europese Unie besloot de tijdelijke hervatting van de EU-hulp stil te leggen. De Afrikaanse Unie (AU), de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (ECOWAS) en de rest van de internationale gemeenschap heeft deze coup sterk veroordeeld.

Onder druk van de AU en ECOWAS trad Faure Gnassingbé af en werden presidentiële verkiezingen georganiseerd op 24 april 2005. Gnassingbé won deze verkiezingen met 60% van de stemmen. Een coalitie van oppositiepartijen onder leiding van Bob Akitani behaalde 40%. De oppositie stelde dat er fraude in het spel was, waarbij onder andere met de stembus-kaarten gesjoemeld was. De uitslag van de verkiezingen leidde tot rellen, onregelmatigheden, doden en een vluchtelingenstroom van bijna 40.000 personen naar buurlanden Benin en Ghana. Ook werd het Duitse Goethe-Instituut in brand gestoken.

De regionale organisatie ECOWAS, gesteund door de internationale gemeenschap, heeft getracht om partijen (regering van de heer Gnassingbé en de UFC-oppositie van de heer Olympio) bij elkaar te brengen in een brede regeringscoalitie van nationale eenheid. De regering zou belast worden met het organiseren van parlementaire verkiezingen. President Gnassingbé besloot daarom een coalitie te vormen met enkele gematigde oppositiepartijen, waarbij Edem Kodjo (CPP) als premier werd benoemd. In september 2006 werd Yawovi Agboyibo van de oppositie als premier benoemd met als taak een regering van nationale eenheid te vormen en verkiezingen uit te schrijven. In oktober 2007 werden verkiezingen gehouden, de regeringscoalitie won de verkiezingen.

In september 2008 werd Gilbert Houngbo benoemd tot premier en in maart 2010 werd Gnassingbe gekozen tot president. In juni 2012 waren er protesten van de oppositie tegen een verandering in het kiesstelsel dat de regering zou bevoordelen.

De website (https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/betrekkingen-met-nederland/overzicht-landen-en-gebieden) die informatie levert voor dit hoofdstuk is niet meer online te raadplegen.

De archieven van de buitenlandse posten van het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) werden geordend en geselecteerd conform instructies, opgesteld door de centrale archiefafdeling op het departement en neergelegd in een archiefinstructiebundel. De archiefinstructiebundel heeft in de loop der jaren grotere en kleinere revisies ondergaan. De belangrijkste was de introductie van de archiefinstructiebundel ''Archiefzorg op de posten" in 1999. Deze archiefinstructie introduceerde een nieuwe primaire, hiërarchische ordening op trefwoord en verving de oude ordening op basis van de Archiefcode BZ, afgeleid van de Universele Decimale Code (UDC).

In 2014 is besloten om alle postenarchieven uit de periode 1975-2013 te bewerken. Het zogenaamde archiefblok "Postenarchieven" bestaat uit de volgende onderdelen:

• Archiefbescheiden over de periode 1975 – 1984, code-archief;
• Archiefbescheiden over de periode 1985 – 1990, code-archief;
• Archiefbescheiden over de periode 1990 – 2013.

Archiefbescheiden uit de periode voor 1975 zijn in eerder stadium overgebracht naar het Nationaal Archief. Zie daarvoor "Verwante archieven".

De archiefbescheiden over de periode 1975-1984 zijn grotendeels rond 2005 overgedragen aan Nederland. Ook het archief over de periode 1985-1990 is later voor een belangrijk deel overgedragen aan Nederland. De archiefbescheiden over de periode vanaf 1990 zijn voor aanvang van de archiefbewerking in zijn totaliteit overgedragen aan Nederland in het kader van actie "Papier Hier" (dit project is gericht op het afbouwen van de bestaande papieren archieven op departementen en posten). Met deze actie werden eveneens de nog niet aan Nederland overgedragen dossiers uit de periode voor 1990 meegenomen.

De archieven waren tot aan de overdracht aan het NA in beheer bij Doc-Direkt. In 2019 is het archief van de ambassade Ghana bewerkt door Doc-Direkt, locatie Rijswijk.

Het archief is in 2019 door overgebracht naar het Nationaal Archief, krachtens artikel 12 van de Archiefwet 1995

Het archief bevat stukken ontvangen en opgemaakt door de Nederlandse ambassade in Ghana over de periode 1975-2013. Het betreft stukken over de organisatie en taken van de ambassade op het gebied van consulaire, culturele, economische en politieke zaken.

Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van kwetsbare of slechte materiële staat.

Voor dit archief is geen andere toegang beschikbaar

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

1. Creëer een account of log in.
2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Nederlandse Ambassade in Ghana (Accra) Nederlandse diplomatieke vertegenwoordiging in Ghana, nummer toegang 2.05.448, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, Ambassade Ghana Ambassade Ghana, 2.05.448, inv.nr. ...

Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Geen bijlagen