Archief
Titel
2.04.23.02 Inventaris van het archief van het Ministerie van Binnenlandse Zaken: Afdeling Statistiek en voorgangers, 1845-1878
Auteur
R. KramerVersie
30-06-2021
Copyright
Nationaal Archief, Den Haag
1986 cc0Beschrijving van het archief
Naam archiefblok
Ministerie van Binnenlandse Zaken: Afdeling Statistiek en Voorgangers BiZa / Statistiek
Periodisering
oudste stuk - jongste stuk: 1845-1878
Archiefbloknummer
B23926Omvang
; 37 inventarisnummer(s) 3,50 meterTaal van het archiefmateriaal
Het merendeel der stukken is in het
Nederlands
Soort archiefmateriaal
Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriftenArchiefdienst
Nationaal ArchiefLocatie
Den HaagArchiefvormers
Ministerie van Binnenlandse Zaken/ Afdeling Binnenlands Bestuur Ministerie van Binnenlandse Zaken/ Eerste Afdeling Generaal Secretariaat en Comptabiliteit, Bureau Statistiek Ministerie van Binnenlandse Zaken/ Eerste Afdeling Algemene Zaken en Comptabiliteit, Bureau Statistiek Ministerie van Binnenlandse Zaken/ Tweede Afdeling Binnenlands Bestuur Ministerie van Binnenlandse Zaken/ Achtste Afdeling Statistiek, 1848, 1848-1851, 1851, 1852-1857, 1858-1878Samenvatting van de inhoud van het archief
Het organiseren van de tienjarige volkstellingen, het verzamelen van aantallen geboorten, huwelijken en sterften, het opstellen van voorschriften voor de registers van de Burgerlijke Stand en de bevolkingsregisters viel tot 1848 onder de afdeling Binnenlands Bestuur, daarna onder het bureau, vanaf 1857 de afdeling Statistiek.
Het chronologisch geordende en nogal onvolledige archief bevat stukken over de bovengenoemde onderwerpen. Jaarlijkse staten van landverhuizers zijn buiten het verbaal gehouden en te raadplegen door middel van twee achteraf vervaardigde klappers.Archiefvorming
Geschiedenis van het archiefbeheer
De verwerving van het archief
Inhoud en structuur van het archief
Inhoud
Het archief bevat stukken betreffende de zorg van het Ministerie van Binnenlandse Zaken voor de Statistiek in de periode 1848-1878. Die zijn verbaal, indices met hoofdenlijsten, klappers op de indices en staten van landenverhuizingen overzee.
Ordening van het archief
Hieronder volgt een verklaring van de verschillende begrippen, voorzover zij op de hier beschreven archieven van toepassing zijn.
Agenda
De agenda is een staat waarop in chronologische volgorde met behulp van een doorlopende nummering aantekening wordt gehouden van het inkomen, afdoen en uitgaan van stukken.
Datum en agendanummer waarmee elk stuk wordt geregistreerd in de agenda worden ook op het stuk genoteerd ('exhibitum' bij ingekomen stukken, 'gearresteerd' bij besluiten en minuten van uitgaande brieven).
Verbaal
De kern van het archief wordt gevormd door het verbaal: de serie besluiten, ingekomen en minuten van uitgaande brieven. De stukken zijn chronologisch op datum van afdoening geordend, dat wil zeggen dat een ingekomen stuk ('exhibitum') gevoegd is als bijlage bij het daarop genomen besluit of bij de minuut van de uitgaande brief ('gearresteerd'). Stukken waarop geen afdoening is gevolgd zijn op datum van binnenkomst ('exhibitum') geordend.
Repertoire
Een repertoire is een register waarin in chronologische volgorde de ingekomen stukken worden in beschreven, met vermelding van datum en agendanummer. Elk ingekomen stuk krijgt ook een doorlopend 'repertoirenummer' of 'dossiernummer'. Het besluit of minuut van de uitgaande brief dat/die op een ingekomen stuk volgt wordt achter het ingekomen stuk, onder hetzelfde repertoirenummer, ingeschreven.
Ingekomen en minuut van het uitgaande stuk staan dus bij elkaar en zitten ook in het archief bij elkaar.
Bij de ordening zijn twee varianten aan te treffen.
- In het eerste geval is op de stukken het repertoirenummer (dossiernummer) vermeld en is de ordening van het archief geheel overeenkomstig deze nummering. Dit is toegepast bij het onderdeel Afdeling Nijverheid en Koophandel 1818-1825.
- In het tweede geval zijn de stukken terug te vinden op datum en nummer van het uitgaande stuk, en wordt het repertoirenummer niet gebruikt op de stukken. (Administratie van de Nationale Nijverheid over de jaren 1832-1841)
Index
Een index is een op onderwerp (rubrieksmatig) ingericht register waarin de besluiten, ingekomen en minuten van uitgaande brieven worden ingeschreven, met vermelding van datum en agendanummer.
Binnen elke rubriek worden ingekomen en minuut van het uitgaande stuk onder elkaar ingeschreven
Hoofdenlijst
Een hoofdenlijst is een alfabetische lijst van rubriekshoofden zoals deze in de index worden gebruikt, met een verwijzing naar de pagina van de index waar men de betreffende rubriek kan vinden.
Nummerlijst
Een nummerlijst is een chronologische lijst van alle data en agendanummers van de stukken, met een verwijzing naar de pagina van repertoire of index waarin het betreffende stuk is ingeschreven. Wanneer aan de datum nog een korte omschrijving van het onderwerp is toegevoegd werd de nummerlijst door de administratie zelf ook wel 'Hoofdenlijst' genoemd. Om verwarring te voorkomen is ook deze toegang als nummerlijst beschreven.
Klapper
Een klapper is een alfabetische trefwoordenlijst die vanuit een aantal trefwoorden verwijst naar de plaats in het repertoire of de index waar stukken die op dat trefwoord betrekking hebben zijn ingeschreven.
Aanwijzingen voor de gebruiker
Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Een klein aantal stukken van dit archief is in een slechte materiële staat, wat tot gevolg heeft dat het niet geraadpleegd kan worden. Een opgave van de desbetreffende inventarisnummers op deze plaats is nagelaten, aangezien de materiële staat en de bijbehorende raadpleegmogelijkheden niet een permanente situatie vormen (restauratie, verfilming, etc.). Bij het aanvragen met de terminal krijgt u een mededeling ter zake.
Andere toegang
Op de staten van landverhuizingen overzee (inventarisnummers 26I-XII) is een
digitale index beschikbaar.Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
- Creëer een account of log in.
- Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
- Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Binnenlandse Zaken: Afdeling Statistiek en Voorgangers, nummer toegang 2.04.23.02, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, BiZa / Statistiek, 2.04.23.02, inv.nr. ...
Verwant materiaal
Inventarisnummers van dit archief zijn in kopievorm beschikbaar
Om verdere schade door veelvuldig gebruik te voorkomen, zijn de staten van landverhuizingen gemicroficheerd. Deze microfiches kunt u zelf pakken en bekijken in de studiezaal zelfbediening. De vindplaatsen aldaar worden aangegeven in de grijze vakjes. De originelen kunnen niet meer aangevraagd worden.
De indices over de jaren 1848-1856 bevinden zich in de volgende archieven van het Ministerie van Binnenlandse Zaken:
- 1848 eerste Afdeling Generaal Secretariaat en Comptabiliteit, nummer toegang 2.04.03, inv.nr. 56;
- 1849-1851 eerste Afdeling Generaal Secretariaat en Comptabiliteit, vanaf 1851 februari 24 eerste Afdeling Algemene Zaken en Comptabiliteit, nummer toegang 2.04.04, inv. nrs. 255-257;
- 1852-1855 tweede Afdeling Binnenlands Bestuur, nummer toegang 2.04.05, inv.nrs. 1325-1328.
De klappers over de jaren 1848-1858 bevinden zich in de volgende archieven van het Ministerie van Binnenlandse Zaken:
- 1848 eerste Afdeling Generaal Secretariaat en Comptabiliteit, nummer toegang 2.04.03, inv.nr. 73;
- 1849-1851 eerste Afdeling Generaal Secretariaat en Comptabiliteit, vanaf 1851 februari 24 eerste Afdeling Algemene Zaken en Comptabliteit, nummer toegang 2.04.04, inv. nrs. 284-286;
- 1852-1857 tweede Afdeling Binnenlands Bestuur, nummer toegang 2.04.05, inv.nrs. 1355-1361.