Jan, graaf van Nassau, Dietz en Vianden, heer van Breda en de Lek, zoon van Engelbrecht en Johanna van Polanen, geb. 1410, gestorven 3 Februari 1475, trouwde in 1440 met Maria van Loon-Heinsberg, geb. 1424, gest. 20 April 1502. Hij was raad en kamerling van Philips van Bourgondië, drossaard van Brabant, kastelein van Turnhout, maarschalk van Westfalen (tot 1455), kastelein van Heusden, proost van Diekirch Door zijn huwelijk kwam hij in het bezit van Millen, Gangelt, Waldfeucht, Lummen, Stein en de advocatie van Meerssen; in 1460 werd hij pandheer van Engelen en Vlijmen Na de nalatenschap van zijn vader gemeenschappelijk met zijn broeder Hendrik te hebben bezeten, kreeg hij bij de verdeeling der goederen in 1447 de Hollandsche toegewezen, en werd hij, na den dood van Hendrik in 1450, de eenige bezitter van de Duitsche zoowel als van de Hollandsche bezittingen
Reg. nos. 405, 1454 en 1515
regest_nummer 1515 1446 Januari 11
regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raden van Breda geven vidimus van den brief dd. 1441 April 4 (Reg.No. 1454).
regest_datering (secundum stilum curie leodiensis).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 1503). Met geschonden zegel ten zaken in groene was. Hieraan is vastgehecht de brief dd. 1441 April 4 (Reg.No. 1454).
Reg. no. 1595
regest_nummer 1595 1448 Augustus 12
regest_beschrijving Johan, graaf van Nassouw, Dyetze en Vyanden, heer van Breda, drossaard van Brabant, en Henric van der Kele, rentmeester van Turnhout, oorkonden, dat zij, ingevolge de commissie van den hertog van Brabant, de drie verdwenen palen n.l. 't Valveken, Hesselinc en Scherpengier hebben hersteld, die de wildernis, eertijds door den hertog uitgegeven aan het klooster St. Michiel te Antwerpen, begrensden.
regest_datering
regest_nb Minuut (Inv.No. 1504).
Reg. no. 1593
regest_nummer 1593 1448 Juli 9
regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoengiën, Brabant enz., gelast Jan, graaf van Nassou, Vyanden en Dyetse, heer van de Leck en Breda, raad en kamerling en drossaard van Brabant, en Henrick van der Keelen, rentmeester van Turnhout, op verzoek van het klooster van St. Michiel te Antwerpen, drie onzichtbaar geworden palen, die de wildernis, eertijds aan dat klooster gegeven, bij Beerse en Merxplas begrenzen, te vernieuwen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 1504). Met rest van het zegel van den oorkonder in roode was.
Reg. no. 1616
Dit stuk is afkomstig uit het gemeentearchief te Breda
regest_nummer 1616 1449 Mei 21
regest_beschrijving Johan, graaf van Nassouw, Dyetze en Vyanden, heer van Breda etc., drost van Brabant, geeft als zoodanig aan Jan de Camerane, lombard, vrijgeleide door Brabant gedurende 6 weken.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1505). Met opgedrukt geheim zegel van den oorkonder onder papieren ruit.
regest_nb Hetzelfde stuk heeft dienst gedaan voor een vrijgeleide van 8 dagen, gegeven den 18en Maart van hetzelfde jaar.
Reg. no. 1631
Dit stuk bevindt zich in de Coll. Havermans in het gemeentearchief te Breda
regest_nummer 1631 1450 Maart 23
regest_beschrijving Johan, graaf van Nassau etc., drossaard van Brabant, verleent Bertelmeeus Trabukier gratie.
regest_datering (MIIIIc XLIX).
regest_nb Minuut (Inv.No. 1506).
Reg. nos. 1713 en 1753
Deze stukken zijn afkomstig uit de Collectie Cuypers van Velthoven
regest_nummer 1713 1455 April 1
regest_beschrijving De hertog van Bourgoingnen, Brabant enz., beveelt Jan, graaf van Nassou, Dyetze en Vyanden, heer van Breda etz., zijn raad en kamerling en drossaard van Brabant, om den 24en dezer te Loeven ter dagvaart te komen om hem alle noodige hulp toe te zeggen voor de reis, waartoe hij besloten heeft ter verdediging van het geloof tegen den Turk, en tot bespreking van de kwestie, die het land van Brabant heeft met den bisschop van Ludick.
regest_datering (Brugge XIIIIc LIIII jair).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1507). Het sluitzegel verloren.
regest_nummer 1753 1456 November 7
regest_beschrijving De hertog van Bourgoingnen, Brabant enz., gelast Jan, graaf van Nassou, Dyetze en Vyanden, zijn raad en kamerling en drossaard van Brabant, om 21 dezer ter dagvaart in Bruessel te komen om een eensgezind en gunstig antwoord te geven op 's hertogen verlangen om naar Torquien te gaan tot verdediging van het geloof, waartegen tot nog toe bezwaren zijn gemaakt.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1507). Het sluitzegel verloren.
Oud inv. nr. 1508
Reg. no. 1467
regest_nummer 1467 1442/43 Maart 3
regest_beschrijving Willem, jongheer van Egmonde, broeder van Gelre, heer van het land van Mechelen, verzoekt Johan, graaf van Nassow, heer van Breda enz., den 15en Maart a.s. te Brussel te willen zijn op zijn rechtdag tegen Weesmale.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1508). Het sluitzegel verloren.
regest_nb Jan, heer van Wesemale, erfmaarschalk van Brabant, maakte aanspraak op de heerlijkheid Mechelen en bezat haar in 1430. Met Paschen 1443 nam Arnold van Gelre er voor zich en zijn broeder Willem bezit van. Jan van Nassau werd in Februari 1442 heer van Breda; deze brief zal dus van 1442 of 1443 zijn.
Dit stuk bevindt zich in de Coll. Havermans no. 20 in het gemeentearchief te Breda
Jan van Loon was een zoon van Jan van Loon, heer van Gulik, Heinsberg en Leeuwenberg, en Margaretha van Gennep. Hij was dus een stiefbroeder van Maria, gemalin van Jan IV van Nassau, dochter van Jan van Loon en Anna van Solms. Als bisschop van Luik werd hij door Philips den Goede gedwongen afstand te doen ten behoeve van Louis de Bourbon. Het is niet met zekerheid te zeggen, hoe de stukken, vermeld onder de nos. 1484-1487, in dit archief gekomen zijn. Een aanwijzing kan gelegen zijn in de omstandigheid, dat Jan van Loon, toen hij afstand deed, te Breda verbleef.
Zie J. Daris, Histoire du diocèse de Liège, pag. 312
Reg. no. 1137
regest_nummer 1137 1421 Juni 3
regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoengen enz., en Jan van Heynsberch, bisschop van Ludick en graaf van Loen, sluiten een verbond o.a. om geen elkaar nadeelige verbonden te sluiten, in het bijzonder de bisschop niet met Charles, die zich noemt Dauphin.
regest_datering (te Gherondsberghe).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 1509). Het zegel van den hertog verloren; dat van den bisschop in roode was en geschonden.
Reg. no. 1248
regest_nummer 1248 1429 Maart 17
regest_beschrijving Philippe, hertog van Bourgoingne enz., oorkondt, dat, in afwachting van een tweede bijeenkomst op 1 Mei e.k., de vijandelijkheden tusschen hem en den bisschop van Liège geschorst zijn.
regest_datering (en notre ville de Namur mil quatre cens vint et huit).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 1510). Met geschonden geheim zegel van den hertog in roode was.
Reg. no. 1287
regest_nummer 1287 1431 Maart 21
regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoengen enz., komt overeen met Jan van Heynsberch, bisschop van Ludic enz., en Jan van Loen, heer van Gulich, Heinsberch en Lewenberg, dat zij een maand na oproep te Mechelen voor den hertog zullen verschijnen en vergiffenis vragen voor den oorlog, dien de bisschop verklaren zal onder dwang van zijn onderdanen begonnen te zijn; dat zij hem 3 maanden lang 600 man ter beschikking zullen stellen, ook tegen den dauphin, terwijl de 3 staten van Ludic en Loen de grootst mogelijke schadevergoeding zullen betalen en de toren van Montorgueil neergeworpen zal worden.
regest_datering (Bruessel dusent vierhondert ende dertich).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 1511). De zegels van den hertog en van den heer van Gulick verloren; dat van den bisschop in roode was en geschonden.
Reg. nos. 1725 en 1726
regest_nummer 1725 1455 November 22
regest_beschrijving Loys de Bourbon erkent, dat bij de onderhandelingen tusschen zijn oom Phelippe, hertog van Bourgoigne en Brabant, en Jehan de Looz, zoon van Heynsberg, over diens afstand van het bisdom Liège, aan dezen beloofd is, dat hij alle hem nog verschuldigde renten, cijnzen, boeten enz. mag innen, terwijl Loys de Bourbon voor hem zal betalen, wat hij zijn dienaren nog schuldig is.
regest_datering
regest_nb Opgenomen in den brief dd. 1455 November 22 (Reg.No. 1726).
regest_nummer 1726 1455 November 22
regest_beschrijving Philippe, hertog van Bourgoingne etc., en Charles van Bourgoingne, graaf van Charolais, heer van Chasteaubelin, beloven Jehan de Looz, zoon van Heynsberg, bisschop van Liège, dat Loys de Bourbon, proost van St. Donas te Bruges, ten wiens behoeve hij afstand doet van de bisschoppelijke waardigheid, hem, zoodra hij daarmee door den paus bekleed zal zijn, een schuldbekentenis zal overhandigen, waarvan de inhoud hierin is opgenomen (Reg.No. 1725).
regest_datering (en nostre hostel à la Haye en Hollande).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 1512). Het zegel van den hertog verloren; dat van den graaf van Charolais in roode was en geschonden.
Engelbrecht II, zoon van graaf Jan IV en Maria van Loon-Heinsberg, werd den 17en Mei 1451 te Breda geboren en stierf 30 Mei 1504. In 1469 huwde hij Cimburg van Baden, geb. 1450, gest. 1500, welk huwelijk kinderloos bleef. In 1460 werd graaf Engelbrecht ridder, in 1473 ridder van het Gulden Vlies, waarbij hij "Ce sera moi Nassau" als devies aannam. Hij was de vertrouwensman achtereenvolgens van Karel den Stoute, Maximiliaan en Philips van Oostenrijk; driemaal werd hij stadhouder van de Nederlanden (1473, 1480, 1485), in 1501 stadhouder-generaal voor PHILIPS tot zijn dood; voorts was hij drossaard van Brabant en Limburg, stadhouder van Luxemburg, en van Lille, Orchies en Thérouanne; in 1494 was hij voorzitter van den Grooten Raad
Bij het verdeelingsverdrag van 1472, kreeg hij de Nederlandsche en andere bezittingen links van den Rijn, zijn broeder Johan de Duitsche. Hij verwierf Diest c.a. in ruil voor Millen Gangelt en Waldfeucht. Te Brussel liet hij het huis, gezet door Willem van Duvenvoorde, vervangen door het aanzienlijke "Hotel de Nassau". Ook te Mechelen, waar dankzij hem de Groote Raad zetelde, had hij een huis. Als zijn erfgenaam wees hij Hendrik, oudsten zoon van zijn broeder Johan, aan
Reg. no. 2017
regest_nummer 2017 1477 April 8
regest_beschrijving De secretaris van graaf Engelbrecht van Nassouw verzoekt het stadsbestuur van Argentina om Engelbertus, graaf van Nassauw en Vianden, heer van Breda en drossaard van Brabancia, die in den slag bij Nancium door dienaren van den bisschop van Argentina is weggevoerd en zich nu in de stad in gevangenschap bevindt, te behandelen naar zijn qualiteit en bij den bisschop, of wien het anders aangaat, zijn invrijheidstelling te bewerken, temeer, daar hij slechts onder bedreiging van confiscatie van zijn goederen aan den strijd heeft deelgenomen en niet alleen in Brabancia, doch ook in zijn eigen gebied over den Renus een beschermer van kooplieden en reizigers is geweest.
regest_datering
regest_nb Minuut (Inv.No. 1513).
Reg. no. 2010
Dit stuk is afkomstig uit het gemeentearchief te Breda
regest_nummer 2010 1476 November 16
regest_beschrijving Engelbrecht etc., drossaard van Brabant, scheldt, na advies van de Rekenkamer, Ewout van den Venne, wagenman in dienst van den hertog, den doodslag, begaan op Rombout Culaert, kwijt, behoudens betaling van 12 pond vlaamsch, omdat Ewout van den Venne met de magen van Rombout Culaert verzoend is.
regest_datering
regest_nb Minuut (Inv.No. 1514).
Reg. no. 2079
Dit stuk is afkomstig uit de Coll. Cuypers van Velthoven
regest_nummer 2079 1481 Augustus 18
regest_beschrijving De Rekenkamer te Bruxelles, door den hertog gevraagd om advies in zake een klacht van Engelbert, graaf van Nassau, over de betaling van verschillende van zijn ambten, constateert, dat de inkomsten van het kasteleinschap van Turnhout en van het drostambt van Brabant, welke ambten de eenige zijn, die onder haar competentie vallen, zeer zijn verminderd; durft, gezien den uitdrukkelijken wensch van den hertog, geen advies te geven, dat in strijd zou zijn met de ordonnanties, gegeven door hertog Charles, en laat de beslissing over aan het goedvinden van den hertog.
regest_datering
regest_nb Gelijktijdig afschrift (Inv.No. 1515).
Reg. no. 2221
Dit stuk is afkomstig uit de Coll. Cuypers van Velthoven
regest_nummer 2221 1492 November 24
regest_beschrijving Aelbrecht, hertog van Saxen, stadhouder-generaal etc., schrijft aan Engelbert, graaf van Nassou en Vyenne, heer van Breda etc., stadhouder in Vlaenderen etc., over een engelsche ambassade, die het sluiten van het tractaat tusschen Engeland en Frankrijk vergeefs trachtte te verdedigen, vraagt hem naar het opbrengen van de heffingen voor het leger door Vlaenderen en verzoekt hem in Rijssel te komen.
regest_datering (Mechelen).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1516).
Reg. no. 2226
In dorso van dit stuk: inv. nr. 1436, reg. no. 2227
regest_nummer 2226 1493 Juni 5
regest_beschrijving Engelbert etc. stelt Willem van Liere aan tot zijn bode.
regest_datering
regest_nb Minuut (Inv.No. 1517). In dorso de minuut dd. 1493 Juni 9 (Reg.No. 2227).
regest_nummer 2227 1493 Juni 9
regest_beschrijving Wilhelmus Alfijn, rector van de parochiekerk te Breda, verzoekt een ieder om Henricus Montens en zijn vrouw Ada van Tongerloo, die, daar zij lijdende zijn aan de ziekte van St. Johannes of van Cornelius (epilepsie) en aan die van St. Quirinus, besloten hebben de plaatsen dier heiligen te bezoeken, waartoe hun eigen middelen niet voldoende zijn, liefderijk te ontvangen, hen te laten deelhebben aan den dienst en hen van het noodige te voorzien.
regest_datering (Breda).
regest_nb Minuut. Geschreven in dorso van de minuut dd. 1493 Juni 5 (Reg.No. 2226).
regest_nb Zie (Inv.No. 1517).
Hendrik van Nassau, oudste zoon van Johan en Elizabeth van Hessen, erfdochter van Katzenelnbogen, werd geboren te Siegen 12 Januari 1483, en stierf te Breda 14 September 1538; hij huwde in 1503 Francisca van Savoye († 1511), 2e in 1515 Claudia van Chalon († 1521), 3e in 1524 Mencia de Mendoça, markiezin van Zenette († 1554). In 1504 werd hij erfgenaam van zijn oom, graaf Engelbrecht II. In 1499 kwam hij aan het hof van Philips den Schoone, werd in 1505 ridder van het Gulden Vlies, was drossaard van Brabant, in 1511 gouverneur van aartshertog Karel, kapitein-generaal tegen Gelre in 1511, tegen Frankrijk in 1513, werd in 1515 stadhouder-generaal van Holland, Zeeland en Friesland, in 1521, na den dood van W. Van Croy, opperste kamerling. Van 1522-1530 was hij met Karel V in Spanje; in 1536 kreeg hij nogmaals het opperbevel tegen Frankrijk. In 1505 werd hij pandheer van Heusden, in 1518 verwierf hij de Zwaluwe. Vianden c.a. stond hij af aan zijn broeder Willem gedurende diens leven
Reg. nos. 2648 en 2649
Deze stukken zijn door de gemeente Etten in bruikleen gegeven
regest_nummer 2648 1518 Mei 21
regest_beschrijving P. de Luxembourg schrijft aan haar dochter, gravin van Nassou, dat haar zoon aan het Hof en op het tournooi te Amboise is geweest en spoedig thuis verwacht wordt; dat hij niet meer onder voogdij staat en zij zich wil noch kan bemoeien met de oneenigheden tusschen hem en den graaf van Nassou over de betalingen volgens het huwelijkscontract en hoopt, dat de graaf van Nassou niet meer zal vragen, dan redelijk is.
regest_datering (Noseroy).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1518).
regest_nummer 2649 1518 Mei 22
regest_beschrijving P. de Luxembourg schrijft aan haar schoonzoon, den graaf van Nassou, dat zij zich niet zal mengen in de geschillen tusschen hem en haar zoon over de tusschen hen bestaande verdragen; dat haar zoon hem in niets te kort zal doen, en dat de graaf van Nassou de verdragen nog eens nauwkeurig moet laten doorzien.
regest_datering (Noseroy).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1518).
Dit stuk is afkomstig uit het gemeentearchief te Breda
Dit stuk is door de gemeente Etten in bruikleen gegeven
Reg. nos. 2513-2517
regest_nummer 2513 1510 Januari 28
regest_beschrijving ….. biedt den graaf van Nasaot zijn diensten aan, wanneer deze die noodig mocht hebben.
regest_datering (Valladolid).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1521).
regest_nummer 2514 1510 Januari 31
regest_beschrijving Joffre de Contens verzoekt den graaf van Nassau hem een bericht van ontvangst te sturen van een degen, dien hij hem schenkt.
regest_datering (Vailledolif).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1521).
regest_nummer 2515 1510 Februari 5
regest_beschrijving ….. De Soto Mayor schrijft den graaf van Nausao, bij afwezigheid van Don Garcia de Toledo, dat deze den graaf een paard heeft laten zenden en dat het (geschenk), dat de graaf den prins gezonden heeft, dezen zeer welgevallig is geweest.
regest_datering (Vallid).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1521).
regest_nummer 2516 1510 Februari 12
regest_beschrijving Messer Johan van Granade, eerste kanunnik aldaar, gewezen kapelaan van den overleden koning Philips, schrijft aan den graaf van Naussot over de Koninklijke familie en een voorgenomen veldtocht tegen de Moren en Sarracenen, en vraagt zijn voorspraak bij de landvoogdes om kapelaan te worden van den prins.
regest_datering (Valdollid).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1521).
regest_nummer 2517 1510 Februari 13
regest_beschrijving Claude de Cally schrijft aan den graaf van Nassou, dat de koning aan den dienaar van den graaf twee paarden heeft meegegeven in dank voor de twee giervalken en de acht valken, hem door den graaf geschonken.
regest_datering (Valdoly).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1521).
Reg. nos. 2532-2540
regest_nummer 2532 1511 Mei 9
regest_beschrijving Marguerite, landvoogdes, schrijft aan den graaf van Nassou, den admiraal ) den tresorier-generaal ) en anderen naar Utrecht bevolenen, dat de Staten van Utrecht een dag bepaald hebben om een besluit te nemen op de mededeeling, hun door den drossaard van Diest gedaan.
regest_datering (Bruges).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1522).
regest_nummer 2533 1511 Mei 12
regest_beschrijving Jehan le Sauvaige schrijft aan den graaf van Nassou, na overleg met de heeren van Fiennes en Chièvres, dat de landvoogdes na zijn vertrek geen brieven geschreven heeft dan aan hem en in tegenwoordigheid van den tresorier, en dat zij alleen handelden over opheffing van het beleg van Yselsteyn; hij raadt hem aan zich aan zijn instructie te houden.
regest_datering (Bruges).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1522).
regest_nummer 2534 1511 Mei 13
regest_beschrijving Marguerite, landvoogdes, gelast den graaf van Nassou, den admiraal ), de Thamise ) en den griffier van de Orde, Holland te hulp te komen tegen Charles de Gueldres, die in Utrecht is gekomen, de grenzen te voorzien en haar iemand aan te wijzen, die als kapitein de leiding kan nemen bij afwezigheid van den jongen heer van Isselsteyn.
regest_datering (Bruges).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1522).
regest_nummer 2535 1511 Mei 13
regest_beschrijving Marguerite, landvoogdes, schrijft aan den graaf van Nassou, dat zij hoopt, dat hij erin slagen zal een vergelijk met Utrecht te treffen, ofschoon de berichten ongunstig zijn, en stuurt hem afschriften van brieven van den koning van France aan Charles de Gueldres, die hij aan de Utrechtenaren kan laten zien en waaruit blijkt, dat de koning niet ingenomen is met diens ondernemingen.
regest_datering (Bruges).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1522).
regest_nummer 2536 1511 Mei 18
regest_beschrijving Marguerite, landvoogdes, schrijft aan den graaf van Nassau, den admiraal ), dat zij hoopt, dat de onderhandelingen met Utrecht te Vienne succes zullen hebben, ofschoon zij vermoedt, dat Utrecht steeds uitstel zoekt om intusschen Ilsenstain te nemen; zij vindt haar brief aan Schoenhove niet in tegenspraak met het besluit, genomen voor hun vertrek, verzoekt hun dringend, ervoor te zorgen, dat Ilsestain niet genomen wordt, en verbiedt een overeenkomst met Utrecht te sluiten, alvorens het beleg is opgeheven.
regest_datering (Eecloz).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1522). Onderaan door de landvoogdes zelf geschreven: "Je vos prie bien antandre ceste letre et y pourvoir car lonneur de vos y gist".
regest_nummer 2537 1511 Mei c 20
regest_beschrijving Marguerite, landvoogdes, schrijft aan Rolant le Fèvre, ridder, heer van Thamise, naar aanleiding van zijn advies om haar neef van Nassou tot kapitein-generaal van den keizer te benoemen, dat zij geen beteren weet, maar er haar vader in moet kennen, en dat het voor het oogenblik niet noodig is, daar zij, die naar Yselstein gaan om het beleg op te heffen, vrijwillig en als vrienden en verwanten van Yselstein gaan; zij zal 2000 pond zenden voor de voetknechten.
regest_datering
regest_nb Authentiek gelijktijdig afschrift (Inv.No. 1522).
regest_nummer 2538 1511 Mei 21
regest_beschrijving Marguerite, landvoogdes, schrijft aan den graaf van Nassau, den admiraal ) en den tresorier-generaal ), in antwoord op hun brief van den 19en ); vraagt bericht van de onderhandelingen met de afgevaardigden van Utrecht en belooft geld te zenden voor de voetknechten.
regest_datering (Gand).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1522).
regest_nummer 2539 1511 Mei 24
regest_beschrijving Marguerite, landvoogdes, schrijft aan den graaf van Nassou, den admiraal en den heer van Thamise, tresorier-generaal, dat zij hun brieven van den 20e en 21en ) ontvangen heeft en hun volmacht geeft om te doen, wat zij noodig oordeelen.
regest_datering (Gand).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1522).
regest_nummer 2540 1511 Mei 27
regest_beschrijving Marguerite, landvoogdes, schrijft aan den graaf van Nassau, den admiraal en den heer van Thamise, tresorier-generaal, in antwoord op hun brief van den 24en, dat, nu de zaak met Utrecht niet in der minne geschikt kan worden, zij de noodige maatregelen moeten nemen.
regest_datering (Gand).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1522).
Reg. nos. 2591-2596
Deze stukken zijn afkomstig uit het gemeentearchief te Breda
regest_nummer 2591 1515 Februari 13
regest_beschrijving Charles, prins, van Espaignes, antwoordt 1e den graaf van Nassou, den heer van Sempy en den anderen afgevaardigden bij den koning van Frankrijk op hun schrijven van den 9en dezer, dat bij de besprekingen al het andere moet achterstaan bij zijn huwelijk, 2e dat hij zijn Raad het verdrag van Cambray ter behandeling heeft gegeven en dat hij er niets gunstig in vindt en 3e draagt hij hun, onder toezending van een antwoord van Charles de Gheldres op, bij den koning het mogelijke te doen ten voordeele van hemzelf en van den hertog Jorge de Saxen in de zaak tusschen dezen en Charles de Gheldres, te meer nu laatstgenoemde volhoudt, den oorlog in Frise op bevel van den koning gevoerd te hebben.
regest_datering (d'Anvers).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1523).
regest_nummer 2592 1515 Februari 18
regest_beschrijving Charles, prins, antwoordt den graaf van Nassou, den heer van Sempy en anderen afgevaardigden bij den koning van Frankrijk op hun schrijven van den 14en dezer, dat zij de kwestie van het huwelijk moeten voortzetten; dat de Franschen ongelijk hebben, wanneer zij hem te veeleischend vinden, wat de bruidschat aangaat; dat de gezanten bij weigering van het huwelijk een verbond kunnen voorstellen volgens het door hen ontworpen plan, waarin evenwel teruggave van Bourgogne e.a. goederen van zijn vaderlijk erfdeel, die de koning bezet heeft, gevraagd moet worden; voorts deelt hij mede, dat hij den losprijs voor den heer de Bussy op 20000 philipsguldens heeft bepaald.
regest_datering (d'Anvers l'an XIIII).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1523).
regest_nummer 2593 1515 Februari 19
regest_beschrijving Charles, prins van Espagne, meldt den graaf van Nassou, den heer van Sempy en anderen afgevaardigden bij den koning van Frankrijk, dat de escuyer Emmericourt zich heeft beklaagd over plundering van zijn dorp Willerzies door den heer van Sedain, ofschoon wederzijds last was gegeven tot staking der vijandelijkheden naar aanleiding van de gevangenhouding van den heer de Bussy.
regest_datering (d'Anvers l'an XIIII).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1523).
regest_nummer 2594 1515 Februari 22
regest_beschrijving Charles, prins, antwoordt den graaf van Nassou, den heer van Sempy en anderen afgevaardigden bij den koning van Frankrijk op hun schrijven van den 18en dezer, inhoudende, dat van Fransche zijde gezegd is, dat er over het huwelijk te spreken ware, wanneer als bruidschat het ouderlijk erfdeel van madame Renée werd gevraagd en dat de afgevaardigden besprekingen over een verdrag van vriendschap op den grondslag van de 6 artikelen, die zij reeds eerder hebben overgezonden, hebben geopend; dat zij moeten vragen, waarin het ouderlijk erfdeel bestaat, en de besprekingen over een huwelijks- zoowel als over een vriendschapsverdrag moeten voortzetten.
regest_datering (d Anvers l'an XIIII).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1523).
regest_nummer 2595 1515 Februari 26
regest_beschrijving Charles, prins van Espaigne, geeft den graaf van Nassou, den heer de Sempy e.a. afgevaardigden bij den koning van Frankrijk een uiteenzetting van hetgeen er gebeurd is sedert de gevangenneming en naar aanleiding van den losprijs van den heer de Bussy, om zich te verdedigen tegen de klachten, hierover door den koning van Frankrijk geuit.
regest_datering (Gand l'an XIIII).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1523).
regest_nummer 2596 1515 Maart 14
regest_beschrijving Charles, prins, antwoordt den graaf van Nassou, den heer van Sempy e.a. afgevaardigden bij den koning van Frankrijk op hun brief van den 9en dezer, dat zij moeten blijven eischen, dat madame Renée reeds nu naar zijn Hof wordt gestuurd, waarvoor zij desnoods afstand mogen doen van haar ouderlijk erfdeel, maar onder voorbehoud, dat Bourgogne gerestitueerd wordt; dat hij Berry niet wil hebben met de door den koning gemaakte restricties, en stelt zijn eischen van zekerheid tegenover die van den koning.
regest_datering (Gand l'an XIIII).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1523).
Reg. no. 2619
Dit stuk is door de gemeente Etten in bruikleen gegeven
regest_nummer 2619 1516 September 23
regest_beschrijving Charles verzoekt den graaf van Nassou zijn secretaris Richart Barradot behulpzaam te zijn bij de beslaglegging op de persoon en de goederen van de Gelderschen e.a., die de partij gekozen hebben van Charles de Gheldres en van de rebellen, tot in Hollande, Zeelande en Frise.
regest_datering (Bruxelles).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1524).
Reg. no. 2616
Deze stukken zijn afkomstig uit het gemeentearchief te Breda
regest_nummer 2616 1516? Augustus 1
regest_beschrijving A. de Croy schrijft aan graaf Hendrik van Nassou, dat hij er immers genoegen mede genomen heeft, dat de koning het kapiteinschap van Le Cluze aan een vriend van hem (gr. Hendrik) geschonken heeft; dat, zooals hij weet, de koning hem een veel belangrijkeren post ) wil geven, waarvoor geen grande bedanken zou, en waarover hij nu een besluit moet nemen; dat hij zich ten onrechte beklaagt, dat de Raad zonder hem vergadert; dat de zaken van den koning naar wensch gaan, niettegenstaande moeilijkheden in het begin, en de koning dankbaar mag zijn, dat hij zonder strijd aan zijn rijken gekomen is.
regest_datering (Saragose).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1525).
Reg. nos. 2696-2698
Deze stukken zijn afkomstig uit het gemeentearchief te Breda
regest_nummer 2696 1522? Februari 3
regest_beschrijving Hendrik, graaf van Nassau, betuigt den koning zijn spijt, dat deze zijn raad niet opvolgt, maar beschouwt zich na zijn waarschuwing als verantwoord; hij raadt aan, de vergadering met de Gelderschen te Utrecht op denzelfden dag te doen plaats hebben als die met de Cleefschen, hetgeen beide handelbaarder zal maken.
regest_datering (Breda).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 1526). Op hetzelfde blad het afschrift van denzelfden datum (Reg.No. 2697).
regest_nummer 2697 1522? Februari 3
regest_beschrijving Hendrik, graaf van Nassau, schrijft aan Mons. de Montigny hetzelfde als aan den koning (Reg.No. 2696) aangaande zijn waarschuwing en de vergadering met Gelderschen en Cleefschen en vraagt hem, den heer van Ravestain en beider begeleiders in Breda te komen logeeren.
regest_datering (Breda).
regest_nb Afschrift op hetzelfde blad als dat van den brief van denzelfden datum (Reg.No. 2696) (Inv.No. 1526).
regest_nummer 2698 1522? Februari 3
regest_beschrijving Hendrik, graaf van Nassau, schrijft aan den griffier (van de orde van het Gulden Vlies), dat men spijt zal hebben zijn raad niet opgevolgd te hebben, maar dat het dan te laat zal zijn, zooals dat tegenwoordig gewoonte is; dat hij niettegenstaande het aandringen van den griffier niet naar de vergadering te Utrecht gaan zal, nu deze niet tegelijk met die te Clèves gehouden zal worden en dus moet mislukken, maar bereid is met den heer van Ravestain naar Clèves te gaan; het verbaast hem, dat men hem in Utrecht wil hebben, nu hij blijkt geen crediet of vertrouwen meer te hebben; men moet er monsr. de Montigny, luitenant-generaal en hoofd der financiën, heen zenden, die het oor heeft van den koning en van hen, die hem regeeren; over de confiscaties te Dordrecht moet men den koning niet schrijven, doch de Montigny moet zorgen, dat de koning hem (graaf Hendrik) steunt in hetgeen hij daar doen zal.
regest_datering (Breda).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 1526).
Reg. nos. 2716 en 2719
Deze stukken zijn afkomstig uit het gemeentearchief te Breda
regest_nummer 2716 1523 November 16
regest_beschrijving H. de Nassau bericht den heer van Berghes in antwoord op diens schrijven over de dijkage van hun landen, dat hij nadere berichten van zijn lieden afwacht; wat de uitbetaling van het hem verschuldigde geld betreft, zal hij doen, wat hij kan, maar de tijd is ongunstig; hij verzoekt hem de 1000 ducaten, die hij (H. de Nassau) aan zijn zoon, monsr. de Walhain, heeft geleend, zoo spoedig mogelijk terug te betalen aan monsr. d'Ymmersselles.
regest_datering (Pampelonne).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1527).
regest_nummer 2719 1523 December 22
regest_beschrijving H. de Nassau schrijft aan den heer van Berghes, dat hij zal zorgen, dat hem de 11000 ducaten, waarop hij recht heeft, betaald worden; dat hij zijn menschen gelast heeft, hem in zake het losgeld van de moeren te Rosendale, zoover als redelijk is, tegemoet te komen, hoewel hij de eisch ongegrond vindt, daar hij (Nassau) de doorvaart te Rosendale niet als heer van Breda, doch als eigenaar van een van den hertog van Brabant gekocht leen bezit; het leger van den keizer maakt vorderingen en heeft Salvaterre genomen.
regest_datering (Pampelonne).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1527).
regest_nb De dateering berust op een mededeeling van Karel V aan Ferdinand van Oostenrijk over Salvatierre bij Lanz, Correspondenz des kaisers Karl V, bl. 80.
Graaf Hendrik was reeds in 1538 gestorven
Zie de noot bij inv. no. 1530
Zie de noot bij inv. no. 1530
Reg. no. 2798
regest_nummer 2798 c 1530
regest_beschrijving Mergriete, weduwe van Peter Borchgreven, en Aert en Jan, haar zoons, verzoeken den graaf van Nassau aan de stad Dordrecht uitstel te vragen in de zaak, hangende tusschen hen en Staes van Helder over de helft van een huis en erf en over een weer land in Raemsdonck, door haar in huwelijk medegebracht en volgens Staes van Helder door Peter Borchgreven aan hem verkocht.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1533).
7 Juli 1528 beval de landvoogdes den keizer graaf Willem van Nassau, broeder van graaf Hendrik, aan als opvolger van Van Werdenberghe, welke voordracht Karel V den 9en October goedkeurde (K. Lanz, Corresp. des kaisers Karls V)
Dit stuk is door de gemeente Etten in bruikleen gegeven
Reg. no. 2803
regest_nummer 2803 1531 Februari 21
regest_beschrijving De Raad van Brabant verleent Henrick, graaf van Nassouw, markgraaf van Zenette, heer van Breda, voor hemzelf en zijn zoon, den prins van Oraengen, en Frederik van Renesse, heer tot Malle, voor hemzelf en zijn vrouw Anna van Elderen, akte van willige condemnatie voor de huwelijksvoorwaarden van Elizabeth, natuurlijke dochter van Hendrik van Nassouw, en Jan van Renesse.
regest_datering (Bruessel duysent vijfhondert dertich voerscreven nae costume ons Hoefs).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 1535). Het zegel verloren.
De moeder van Elisabeth was Elisabeth Clara von Rosenbach. Behalve Elisabeth was er een zoon Alexis, die gehuwd is geweest met Wilhelmine van Bronkhorst-Batenburg
René, zoon van graaf Hendrik van Nassau en Claudia van Chalon, werd in 1518 geboren en stierf bij het beleg van St. Dizier in 1544 kinderloos. In 1540 huwde hij Anna van Lotharingen (geb. 1522, gest. 1568). Hij werd opgevoed aan het Hof van Karel V en was ridder van het Gulden Vlies. In 1539 werd hij drossaard van Brabant, in 1540 stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht, in 1543 van Gelderland. In 1530 erfde hij van zijn oom Philibert van Chalon het prinsdom Oranje benevens een aantal goederen in het graafschap Bourgondië alsmede de stadhouderlijke waardigheid aldaar. Bij die gelegenheid nam hij den naam Chalon aan en het devies "Je maintiendrai Chalon", door Willem I ver anderd in "Je maintiendrai Nassau", waarvan nog later Nassau werd weggelaten. Hij maakte Willem, zoon van zijns vaders broeder Willem tot zijn erfgenaam
Reg. nos. 2637 en 2825
regest_nummer 2637 1517 Augustus 12
regest_beschrijving Marguerite, hertogin van Austrice, hertogin en gravin van Bourgoingne enz., stelt Philibert de Chalon, prins van Orenges, aan tot luitenant-generaal en gouverneur van de graafschappen Bourgoingne en Charroloys, de baronieën van Chastelchynon, Noyers, Chaulein en La Parrière.
regest_datering (Medelbourg en Zeellande).
regest_nb Gelijktijdig afschrift (Inv.No. 1536). Aan den voet afschrift van verklaringen aangaande de eedsaflegging dd. 20 Augustus en aangaande de publicatie van de aanstelling in het parlement te Dôle dd. 13 November.
Reg. no. 2825
regest_nummer 2825 1531 November 1
regest_beschrijving Charles, Keizer stelt René van Chalon, prins van Oranges, graaf van Vyanne, Tonnerre en Ponthièvre, baron en heer van Arlay, Chasteaubelin, Noseroy etc., aan tot luitenant-generaal en gouverneur van de graafschappen Bourgoingne en Charrolois, aan den keizer teruggekomen na den dood van zijn tante, de aartshertogin van Austrice.
regest_datering (Bruxelles).
regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 1536). Met zeer geschonden zegel van den oorkonder in roode was.
regest_nb b) Gelijktijdig afschrift (Inv.No. 1536).
regest_nb In dorso een verklaring dd. 1532 Januari 2, dat René van Chalon den eed in handen des keizers heeft afgelegd.
Reg. no. 2913
regest_nummer 2913 1535 November 20
regest_beschrijving Henrick, graaf van Nassau enz., heer van Breda, Diest en Grijmbergen, burggraaf van Antwerpen en eerste commissaris tot het vernieuwen van de wet aldaar, machtigt zijn zoon René, prins van Orangen, om hem te vervangen bij het vernieuwen van de wet en het afhooren van de rekeningen.
regest_datering (Breda).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 1537). Met geschonden zegel van den oorkonder in roode was.
Reg. no. 3052
regest_nummer 3052 1542 Mei 5
regest_beschrijving Wilhelm, graaf van Nassaw etc., bericht zijn neef, heer Renatus van Cabilone, prins van Auraica, graaf van Nassau enz., heer van Breda, dat hij zijn meening over het koninklijke mandaat, door dezen ontvangen, aan diens secretaris Mathias ) heeft medegedeeld.
regest_datering (Dusseldorpii).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1540).
André le Sucre wordt vermeld in het jaar 1539 (Reg. no. 2976)
Dit stuk is afkomstig uit de Collectie Cuypers van Velthoven
1533-1584
Reg. no. 3107
regest_nummer 3107 1544 December 20
regest_beschrijving Charles, keizer, belast, op verzoek van graaf Guillaume de Nassou, Adolf, graaf van Schauwenborch en Holsten, coadjutor van het aartsbisdom Coulongne, en de raden en kamerlingen Jehan, heer van Merode en Claude Bouton, heer van Corbaron, met de voogdij over diens zoon Guillaume als erfgenaam van René, prins van Orenges, graaf van Nassou etc.
regest_datering (Gand).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 1541). In dorso van het oorspr. stond een verklaring dd. 1545 Januari 11, dat Jehan de Merode en Claude Bouton den eed hebben afgelegd voor Anthoine Perrenot, bisschop van Arras. Een Duitsch concept hiervan is gedrukt bij O. Meinardus, Der Katzenelnbogische Erbfolgestreit II, bl. 52.
Reg. no. 3249
regest_nummer 3249 1551 Augustus 21
regest_beschrijving Charles, keizer, gezien het verzoek van mr. Jehan van den Dijcke, raad en rekenmeester in Brabant, als curator van de nalatenschap van Henry de Hornes, in leven burggraaf van Berghes St. Wijnnocq, in proces zijnde met de erfgenamen van Maximilien d'Egmont n.l. diens weduwe Franchoise de Lannoy en dochter Anne, thans gehuwd met Guillaume de Nassouw, gelast den deurwaarder, Franchoise de Lannoy en den prins van Oreinges te dagvaarden voor den Geheimen Raad ter hervatting van het proces.
regest_datering (Bruxelles).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 1542). Aan den voet afschrift van het exploit, gedaan te Geertruidenberg den 23en September.
Reg. no. 3444
regest_nummer 3444 1566 Januari 26
regest_beschrijving Guillaume de Nassau en H. Rennenbergh sluiten een contract, inhoudende, dat de graaf van Rennenbergh, proost van St. Salvator te Utrecht, 's prinsen broeder, graaf Hendrik van Nassau, een lijfrente zal betalen van 600 guldens jaarlijks uit de proosdij en een eventueel verzoek aan den koning om een coadjutorschap voor graaf Hendrik zal ondersteunen.
regest_datering (Breda l'an a nativitate 1566).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1543). Met handteekening van beide contractanten.
Deze stukken zijn afkomstig uit het gemeentearchief te Breda
Dit stuk is afkomstig uit de Collectie Cuypers van Velthoven
Reg. no. 3337
Dit stuk is afkomstig uit de Collectie Cuypers van Velthoven
regest_nummer 3337 1556 Juni 17
regest_beschrijving De koning beveelt den prins van Oraengiën, ridder in zijn orde, heer van Diest, Breda etc., den 3en Juli te Bruessel te komen om met de andere leden van de Staten van Brabant te besluiten aangaande de petitie, op de laatstleden bijeenkomst gedaan.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 1546). Het sluitzegel verloren.
Reg. no. 883
regest_nummer 883 1400 Augustus 1
regest_beschrijving Symon, graaf van Spanheim en Vyanden, Johan van Orley, proost van Luccemburg, namens zijn (de) kinderen van Berlingen, Heinrich von Erpildingen genaamd von Kirpen, Fryderich von Wilre, Tolman von Byfels, Hennekin von Retersdorf genaamd von Ennseringen, Johan von Byfels, Claes von Bettendorf en Conegin von Jegen genaamd von Oiren, oorkonden, dat de laatste acht graaf Symon von Spanheim beloofd hebben een burchtvrede te zullen houden op hun burcht Byfels aan de Prume, geldende voor de hier beschreven omgeving en dat zij hem als negende daarin hebben opgenomen wegens door hem verleende hulp.
regest_datering (uff Sant Peters dag ad Vincula).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 1548). De zegels der negen oorkonders verloren.
Reg. no. 2778
regest_nummer 2778 1529 December 15
regest_beschrijving Kairle, keizer, beleent Cornelis van Bergen, heer van Zevenbergen, Mylen, Noordeloes, Ranst etc., wegens overlijden van zijn moeder, Marie, vrouwe van Zevenbergen, met de heerlijkheden Zevenbergen, Noerdeloes en Slingelant, verder met de Groote Waert met de bijbehoorende gerechten, mannen en tienden in de kerspelen Noirdeloes en Menckelois, en met de heerlijkheid Nyeucoip, het huis te Heemskercke, het ambacht van Luttick Oosthuysen, het dorp Eterssem en het land van der Scelling.
regest_datering
regest_nb Authentiek afschrift 16e eeuw (Inv.No. 1549).