Vanwege de verwachte drukte in de studiezaal moet u vanaf 1 januari 2025 altijd vooraf een plek reserveren. U reserveert een plek door een stuk (inventarisnummer) te reserveren.
Terug naar zoekresultaten
1.05.14 Inventaris van het archief van de Nederlandse Bezittingen ter Kuste van Guinea, 1658-1872
Het archief is gerubriceerd in twee tijdperken. Uit de eerste periode tot 1816 zijn stukken bewaard gebleven van de directeur-generaal, gouverneur-generaal (vanaf 1801)en commandant-generaal (vanaf 1810) , bestuurders van de "Kuste van Guinea". Het betreft onder meer journaals van het fort Sint George d` Elmina waar het gezag zetelde. Ook uit het tijdperk 1816-1872 zijn veel journaals bewaard gebleven evenals correspondentie met de buitenforten , bijvoorbeeld Accra. In 1816 was H.W.Daendels was tot gouverneur-generaal benoemd.In deze rubriek zijn ook stukken te vinden die te maken hebben met de "goudwassching-delving". De reden waarom de Portugezen in 1470 naar Afrika waren gekomen en het handelsfort bouwden. In 1637 werd Elmina door de Nederlanders veroverd.Het archief bevat ook financiële stukken van de "contrarolleur der financiën en magazijnen-fiscaal" zoals het "stukboek van aanwezige voorraden goud, geldspecie, romaals [stukken textiel die als betaalmiddel van de Afrikaanse arbeiders fungeerden], rhum enz. 1833-1855.Onder de subrubriek "gedeponeerde stukken" vindt men de papieren uit 1855-1863 van Penni Annam, een Afrikaanse soldaat. In Elmina was in 1836 en werfdepot opgericht. In de tijd tussen 1855 en 1872 begon men opnieuw met de werving van Afrikaanse soldaten voor de dienst in Nederlands-Indië, in kleinere aantallen en alleen met vrijwilligers. In 1872 werden de Nederlandse bezitingen aan Engeland overgedragen.
Bekijk de zoekhulp bij dit archief
Archief
Titel
1.05.14 Inventaris van het archief van de Nederlandse Bezittingen ter Kuste van Guinea, 1658-1872
Auteur
R. BijlsmaVersie
16-09-2022
Copyright
Nationaal Archief, Den Haag
1921 cc0Beschrijving van het archief
Naam archiefblok
Nederlandse Bezittingen op de Kust van Guinea Kust van Guinea
Periodisering
oudste stuk - jongste stuk: 1658-1872
Archiefbloknummer
158Omvang
; 1146 inventarisnummer(s) 64,70 meterTaal van het archiefmateriaal
Het merendeel der stukken is in het. Nederlands
Soort archiefmateriaal
Normale geschreven en gedrukte teksten. De Nederlandstalige stukken van voor ca. 1700 zijn geschreven in het gotische cursiefschrift, met name in de oud-Hollandse klerkencursief.Archiefdienst
Nationaal ArchiefLocatie
Den HaagArchiefvormers
Agent van het Succursale-Depôt te Comassie op de Kust van Guinea Agent voor de Werving te Comassie op de Kust van Guinea Ambtenaar van de Burgerlijke Stand op de Kust van Guinea Assistent te Axim op de Kust van Guinea Boekhouder op de Kust van Guinea Boekhouder-Fiscaal-Secretaris-Kassier op de Kust van Guinea Boekhouder-Officier van Justitie-Secretaris-Kassier op de Kust van Guinea Commandant der Gewone Militaire Bezetting op de Kust van Guinea Commandant en Directeur van het Afrikaanse Werfdepôt op de Kust van Guinea Commandant-Generaal op de Kust van Guinea Commandeur op de Kust van Guinea Controleur der Belastingen op de Kust van Guinea Controleur der Financiën en Magazijnen en Fiscaal op de Kust van Guinea Directeur van het Afrikaanse Werfdepôt op de Kust van Guinea Directeur-Generaal en Raden op de Kust van Guinea Directeur-Generaal en Raden op de Kust van Guinea, Secretaris fungerend als Notaris Directeur-Generaal en Raden over de Noord- en Zuidkust van Afrika Directeur-Generaal van de Noordkust van Afrika en het Eiland St. Thomé Factorijhouder te Apam op de Kust van Guinea Fiscaal op de Kust van Guinea Fort te Commany op de Kust van Guinea Gezaghebber van het Buitenfort Accra op de Kust van Guinea Gezaghebber van het Buitenfort Apam op de Kust van Guinea Gezaghebber van het Buitenfort Behien of Apollonia op de Kust van Guinea Gouverneur op de Kust van Guinea Gouverneur-Generaal op de Kust van Guinea Gouverneur-Generaal op de Kust van Guinea Grote Raad op de Kust van Guinea Grote Raad op de Kust van Guinea, Secretaris fungerend als Notaris Kassier op de Kust van Guinea Kleine Raad op de Kust van Guinea Koloniale Raad op de Kust van Guinea Krijgsraad te Velde op de Kust van Guinea Kust van Guinea, Consulaat van Sardinië Notaris op de Kust van Guinea Ontvanger der Inkomende Rechten op de Kust van Guinea Postdirecteur op de Kust van Guinea President en Raden op de Kust van Guinea President en Raden op de Kust van Guinea, Secretaris fungerend als Notaris Raad op de Kust van Guinea Rechtbank op de Kust van Guinea Secretaris op de Kust van Guinea Secretaris-Kassier op de Kust van Guinea Vendumeester op de Kust van Guinea Vice-President en Publiek Aanklager op de Kust van Guinea Wees- en Onbeheerde Boedelkamer op de Kust van Guinea Annam, Penni
Niesen , Jan vrijhandelaar op de Kust van Guinea
Ruhle, Abraham
Stupani, J.C.
Wijngaarden, H. van
, (1801-1807), (1816-1820)Samenvatting van de inhoud van het archief
Het archief is gerubriceerd in twee tijdperken. Uit de eerste periode tot 1816 zijn stukken bewaard gebleven van de directeur-generaal, gouverneur-generaal (vanaf 1801)en commandant-generaal (vanaf 1810) , bestuurders van de "Kuste van Guinea". Het betreft onder meer journaals van het fort Sint George d` Elmina waar het gezag zetelde. Ook uit het tijdperk 1816-1872 zijn veel journaals bewaard gebleven evenals correspondentie met de buitenforten , bijvoorbeeld Accra. In 1816 was H.W.Daendels was tot gouverneur-generaal benoemd.In deze rubriek zijn ook stukken te vinden die te maken hebben met de "goudwassching-delving". De reden waarom de Portugezen in 1470 naar Afrika waren gekomen en het handelsfort bouwden. In 1637 werd Elmina door de Nederlanders veroverd.
Het archief bevat ook financiële stukken van de "contrarolleur der financiën en magazijnen-fiscaal" zoals het "stukboek van aanwezige voorraden goud, geldspecie, romaals [stukken textiel die als betaalmiddel van de Afrikaanse arbeiders fungeerden], rhum enz. 1833-1855.
Onder de subrubriek "gedeponeerde stukken" vindt men de papieren uit 1855-1863 van Penni Annam, een Afrikaanse soldaat. In Elmina was in 1836 en werfdepot opgericht. In de tijd tussen 1855 en 1872 begon men opnieuw met de werving van Afrikaanse soldaten voor de dienst in Nederlands-Indië, in kleinere aantallen en alleen met vrijwilligers.
In 1872 werden de Nederlandse bezitingen aan Engeland overgedragen.
Archiefvorming
Geschiedenis van het archiefbeheer
De overdracht der Nederlandsche Bezittingen ter Kuste van Guinea, waarvan de afstand aan Groot-Britannië bij overeenkomst van 25 Februari 1871 (gepubliceerd in Staatsblad 1872 no. 17) bepaald was, had 6 April 1872 plaats. Het grootste gedeelte van het archief was vooraf geïnventariseerd en ter opzending naar het moederland gereed gemaakt.
Omtrent de bewaring dezer stukken werd in Mei 1872 eene briefwisseling gevoerd tusschen den minister van Koloniën en zijn ambtgenoot van Binnenlandsche Zaken, welke er toe leidde, dat deze Minister tot opneming in het Algemeen Rijksarchief opdracht gaf bij schrijven aan den Archivaris van het Rijk van 29 Mei 1872, 5de afd. Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen no. 184. Bij dit schrijven waren gevoegd lijsten der stukken, welke men ter Kuste had samengesteld. Daar evenwel plaatsgebrek de opberging in het Algemeen Rijksarchief (nu Nationaal Archief) verhinderde, bleven de naar het moederland getransporteerde kisten met archiefstukken op het departement van Koloniën. In 1878 geschiedde de overbrenging van 19 kisten naar het Algemeen Rijksarchief, vanwaar deze in 1880 ter ontpakking werden overgebracht naar den zolder boven het Gerechtshof. Eerst in 1885 werden de bescheiden voor goed in het Algemeen Rijksarchief opgeborgen. In hetzelfde jaar werd nog eene kist met bescheiden daarheen overgebracht, welke indertijd op het departement van Koloniën was achtergebleven.
Een groot deel van het zeventiende-eeuwsche archief blijkt reeds verloren te zijn geweest op het einde van de 18de eeuw: van de archieven, die in het jaar 1796 bewaard werden ter raadkamer binnen het hoofdkasteel Sint George d'Elmina, wordt eene summiere opgave aangetroffen in den inventaris, opgemaakt op 25 October 1796 en berustend in het "Protocol van Origineele Stukken" van dat jaar (Inv. no. 329).
De verwerving van het archief
Het archief is bij Koninklijk Besluit of ministeriële beschikking overgebracht.
Inhoud en structuur van het archief
Verantwoording van de bewerking
De indeeling van den hierna volgenden inventaris in twee tijdperken, met den datum 11 Maart 1816 als terminus, was mogelijk dank zij eene bepaling in de instructie van den Gouverneur-generaal, vastgesteld bij Koninklijk besluit 27 Juli 1815 no. 31; artikel 5 dezer instructie schreef voor, dat voor de geheele administratie ter Kuste nieuwe boeken moesten werden aangelegd.
Aanwijzingen voor de gebruiker
Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
- Creëer een account of log in.
- Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
- Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Nederlandse Bezittingen op de Kust van Guinea, nummer toegang 1.05.14, inventarisnummer ...
Nationaal Archief, Den Haag, Nederlandse Bezittingen op de Kust van Guinea, nummer toegang 1.05.14, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Kust van Guinea, 1.05.14, inv.nr. ...
NL-HaNA, Kust van Guinea, 1.05.14, inv.nr. ...
Verwant materiaal
Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn in kopievorm beschikbaar
Verwante archieven
In het archief van de tweede WIC bevinden zich veel duplicaten van stukken die in het eigen archief van de Kust van Guinea verloren zijn gegaan.
-
-
Volgens de tabel der personeele organisatie voor 'sRijks bezittingen ter kuste van Guinea, gearresteerd bij Koninklijk besluit van 27 Juli 1815 no. 31, werd het ambt ingesteld van Contrarolleur der financiën en magazijnen. Deze titularis werd tevens aan-gewezen voor de ambten van vice-president en fiscaal, zulks ingevolge de instructie voor den Gouverneur-generaal, welke in art. 25 bepaalde, dat een permanent vice-president zou worden benoemd, die tevens asl publiek aanklager zou fungeeren.Het Koninklijk besluit van 1 November 1819 no. 32 houdende bepaling der nieuwe inrichting van de administratie der etablissementen ter Kuste van Guinea, verwing den contrarolleur der financiën-fiscaal door een boekhouder, die tevens de ambten van fiscaal, secretaris en kassier zou vervullen; tegelijk kwam het afzonderlijk ambt van secretaris-kassier te vervallen.De combinatie boekhouder-fiscaal-secretaris-kassier, welke in Mei 1820 in werking trad, bleef sindsdien bestaan; de titel fiscaal werk bij de regeling van 1847 vervangen door: officeir van justitie.De fiscaal (officier van justitie) trad tevens op als rechterlijk ambtenaar voor kleine zaken; toen in 1862 over de bevoegdheid van den officier van justitie om schuldgeschillen te regeken inlichtingen werden gevraagd door den minister van Koloniën kon de Gouverneur bij kabinetsmissive van 9 Juni 1862 slechts mededeelen, dat deze door het aloude gebruik gewettigd was.
-
-
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
-
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
-
-
-
De notarieele practijk ter Kuste was achtereenvolgens aan verschillende ambtenaren opgedragen, die als notaris fungeerden. De notarieele stukken werden als eene afzonderlijke verzameling beschouwd, zoaals blijkt uit het Gouvernementsbesluit van 22 Maart 1872, waarin gesproken wordt van het archief van het notariaat.
-
-
Met répertoire-nummers.
Hierbij eene akte van 30 November 1838. -
Met répertoire-nummers.
-
-
Met het opmaken der akten van den Burgerlijken stand waren verschillende ambtenaren (zooals de secretaris) belast. Het Bestuursreglement van 1847, art, 32, droeg aan den Gouverneur op, voorschriften te geven voor het aanleggen en bijhouden der registers van den Burgerlijken stand. Blijkens het Gouvernements-besluit van 22 Maart 1872 werden deze registers als een afzonderlijk archief van den Burgerlijken stand beschowd.
-
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
Zie ook nr. 828
-
-
-
Op de tabel der personeele organisatie voor 's Rijks bezittingen ter Kuste van Guinea van 1815 kwam voor een kapitein-commandant van Sint George d'Elmina. Na de oprichting van het Afrikaansche werfdepôt in 1836 werd deze functionaris bij Koninklijk besluit van 23 Maart 1838 no. 104 aangeduid als: Kommandant der gewone militaire bezetting ter kuste en tevens Commandant en Directeur van het Afrikaansche werfdepôt. Volgens hetzelfde besluit werd met de functie van 2den boekhouder gecombineerd de intendance van oorlog voor de administratie van het depôt der Afrikaansche werving. Wegens het ontslag van den kapitein-commandant werd bij Gouverneursbeschikking van 5 Februari 1841 de 1ste boekhouder belast met de directie der administratie van het werfdepôt. Het Koninklijk besluit van 15 Septemeber 1841 no. 58 bepaalde, dat de speciale inrichting voor de werving zou worden afgeschaft en de administratie van het werfdepôt zou worden opgehaven; het Koninklijk besluit van 17 September 1841 no.75 schafte daarop deze werving zonder voorbehoud af.Hervat werd de werving ter Kuste van Guinea van Afrikaansche recruten voor de landmacht in de Nederlandsche overzeesche koloniën en bezittingen krachtens het Koninklijk besluit van 15 October 1855 no. 26. Tot directeur van het Afrikaansche werfdepôt wees het Koninklijk besluit van 2 Juni 1856 no. 43 den militaren commandant der vaste bezitting ter Kuste van Guinea aan.
-
-
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
-
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
Met alphabetischen naamwijzer.
-
-
-
-
Nadat te Londen op 5 Maart 1867 tusschen Nederland en Groot-Britannië was gesloten een verdrag ter regeling van de grensscheiding der Nederlandsche bezittingen op de Kust van Guinea en ter invoering aldaar van een gelijkvormig tarief van rechten, werd bij schrijven van den minister van Koloniën van 16 November 1867 de Gouverneur gemachtigd, de heffing dezerrechten met 1 Januari 1868 te doen aanvangen. Reglement en instructiën werden op 28 December 1867 door den Gouverneur vastgesteld.
-