Selectielijsten beter ontsloten dankzij #opendata

Handen op een toetsenbord.
31 mei 2019

Het Nationaal Archief is begonnen met het beter doorzoekbaar maken van selectielijsten met behulp van open data. De eerste 160 selectielijsten zijn inmiddels verwerkt en in te zien in een open data .csv-bestand op deze website.

Aanleiding van deze verbeterslag vormde o.a. het rapport Het puberbrein van de overheid van de Raad voor het Openbaar Bestuur en de Raad voor Cultuur.

Het puberbrein van de overheid

Het rapport concludeert dat informatie rond waardering en selectie zeer slecht vindbaar en doorzoekbaar is. Selectielijsten en verwijzingen ernaar zijn weliswaar te vinden op sites als overheid.nl, nationaalarchief.nl of handelingenbank.info. Maar dat wil niet zeggen dat de informatie doorzoekbaar en hanteerbaar is. De slechte vindbaarheid is een probleem voor zorgdragers, zeker binnen gefragmenteerde informatieketens en ketensamenwerking. Maar zeker ook voor het grote publiek. Bovendien zijn uit het totale proces van waardering en selectieproces slechts beperkte metadata online vindbaar.

Selectielijsten beter doorzoekbaar maken

Hoogtijd voor actie dus. Het Nationaal Archief heeft hiervoor de selectielijsten vanaf het najaar 2008 tot heden uitgebreid doorlopen en verwerkt. Op basis hiervan is voor elke selectielijst – ruim 160 in totaal - een set van 24 kenmerken opgebouwd. Kenmerken als de reikwijdte van de selectielijst, de gehanteerde selectiemethodiek of de verwijzingen naar de Staatscourant en het actorenregister. De komende periode worden deze data gebruikt om alle afzonderlijke selectielijsten via de website van het Nationaal Archief als database te ontsluiten en beter doorzoekbaar te maken.

Interessante bevindingen

Op basis van deze eerste verwerking is al een aantal interessante tendensen zichtbaar. Zoals de lange doorwerking van de selectiemethodiek op basis van handelingen (PIVOT). Dit terwijl de handreiking voor waardering en selectie Belangen in Balans in 2015 is geïntroduceerd. Of de constatering dat de uitzondering van vernietiging op zeer verschillende manieren wordt ingevuld. Inzicht in die tendensen is belangrijk om daar, vanuit waardering en selectie, beter op in te kunnen spelen.