Overzicht archieven Nieuw-Nederland (Noord-Amerika), 1624-1667

Bent u op zoek naar informatie over de kolonie Nieuw-Nederland (1624-1667) in Noord-Amerika? Gebruik dan deze zoekhulp. 

Alles uitklappen

In de Verenigde Staten zijn uit de tijd van de kolonie Nieuw-Nederland meer stukken bewaard dan in Nederland. Vooral in de New York State Archives en de New York State Library in Albany zijn stukken te vinden. Deze stukken zijn gedigitaliseerd en te bekijken via het archief Digitale duplicaten WIC-archieven New York State Archives Albany 1630-1682. Transcripties en/of volledige Engelstalige vertalingen van de stukken zijn ook verschenen in de serie: New York Historical Manuscripts: Dutch / New Netherland Documents.

Archieven met informatie over Nieuw-Nederland:

  • Archief van de Oude West-Indische Compagnie (1.05.01.01): De resoluties en registers van uitgaande stukken van de Heren XIX , de kamer Amsterdam en de kamer Zeeland bevatten soms gegevens over Nieuw-Nederland. De resoluties zijn echter bij lange na niet compleet. Sommige bevinden zich in andere collecties.
    • Heren XIX Resoluties ; 1623-1624 (inventarisnummer 1), 1645 december-1646 mei 4 (inventarisnummer 2*), 1647-1648; 1653-1654 (met indices, inventarisnummer 3), 1651-1654 (met bijlagen, inventarisnummer 5); 1656-1659 (met retroacta 1650-1655, = archief Staten-Generaal, 1.01.07, 12564.42), 1660-1665 (met bijlagen, inventarisnummer 6). Kopieboeken van uitgaande brieven 1629-1657 (inventarisnummers  8-10).
    • Kamer Amsterdam: Resoluties 1635-1636 (inventarisnummer 14-16).
    • Kamer Zeeland: Resoluties 1626-1646 mei 31 (inventarisnummer 20-26), 1650-1652 maart (=Collectie Aanwinsten, 1.11.01.01, inventarisnummer 992), 1658-1669 juli 4 (inventarisnummer 20-30).
  • Archief van de Staten-Generaal (1.01.02) De Staten-Generaal verleende de WIC een octrooi en zorgde gedeeltelijk ook voor de financiering van krijgsverrichtingen en expedities, Lias WIC periode: 1623-1673 (inventarisnummers 5751-5768).
  • Seriematig en chronologisch geborgen briefwisseling tussen de West-Indische Compagnie en de Staten-Generaal of ingekomen stukken bij de Staten-Generaal over zaken betreffende de West-Indische Compagnie. De lias is toegankelijk via de resoluties van de Staten-Generaal (op datum behandeling ingekomen brief).
  • Loketkast WIC (1.01.02) “dossiers” per zaak verzameld.
    • 12564.25 Rapporten over de toestand in Nieuw-Nederland en procedures tegen Cornelis Melijn, patroon op het Staten-Eiland, 1649-1650. Met retroacta 1642-1648.
    • 12564.30A Nieuw-Nederland, in het bijzonder de positie van patronen en bevolking, 1649-1650.
    • 12564.36 Klachten over Stuyvesant en de limietscheiding met de Engelsen, 1650-1652
    • 12564.46 Nieuw-Nederland. Verzoek van de Spaanse ambassadeur om recht voor Juan Gaillardo Ferrara, wonende te Sint Lucas de Barramedo ter zaken van het hem ontnemen van een aantal negerslaven, 1658. Met retroacta 1652-1657.
    • 12564.48 Extracten uit de notulen van de heren XIX, gedeeltelijk samen met gedeputeerden van de Staten-Generaal over Nieuw-Nederland, 1660 augustus 17 – september 25.
    • 12564.49 Remonstrantie van de WIC over de geschillen tussen de WIC en de Engelsen over de grensscheiding in Nieuw-Nederland, 1660. Met retroacta 1614-1659. 
    • 12564.57 Beschuldigingen tegen en de verdediging van Pieter Stuyvesant, gewezen directeur van Nieuw-Nederland, in zake zijn gedrag bij het verlies van Nieuw-Nederland, 1665-1667. Met retroacta 1661-1664.
  • Secrete kast Engeland (1.01.02)
    • 12576.76 Deductie betreffende de limietscheiding in Nieuw-Nederland, 1660.
    • 12582.9 Brief van de kamer Amsterdam over de uit Nieuw-Nederland overgekomen Zweden, 24 januari 1656, met bijlagen en retroacta.
  • Secrete kast “Tractaten en ratificatiën” (1.01.02)
    • 12589.127 Akte van tractaat van Vrede te Breda gesloten tussen de Staten-Generaal en de koning van Engeland, 1667 juli 31.
    • 12589.128 Akte van ratificatie door de koning van Engeland van de Vrede te Breda.
    • 12589.129 Idem van de afzonderlijke artikelen.
    • 12589.131 Akte van ratificatie door de koning van Engeland van het bepaalde in art. 3 van de vrede van Breda, strekkende tot teruggave van de gebieden die Engeland en de Republiek sinds 20 mei 1667 op elkaar hadden veroverd, 1667 augustus 8.
    • 12582.14 Teruggave koloniën Engeland-Nederland, 1667. 

De volgende kaarten kunt u digitaal bekijken via de genoemde archiefinventarissen:

In Nederland heeft het Stadsarchief Amsterdam twee archieven met stukken over deze periode:

  • Resoluties van de Vroedschappen (toegangsnummer 5025)
  • Archief van de classis Amsterdam (toegangsnummer 379)

Bij het Zeeuws Archief zijn ook stukken te vinden over de korte herovering van Nieuw-Nederland in 1673/1674:

  • Verzameling Handschriften Rijksarchief in Zeeland, 1206-1948
  • G.M. Asher, A Bibliographical and Historical Essay on the Dutch Books and Pamphlets Relating to New Netherland  (Amsterdam 1854-1867), bibliotheek Nationaal Archief 59 D 1
  • John Romeyn Brodhead . History of the State of New York, 2 vols. New York 1853-1871 (vol. 1), bibliotheek Nationaal Archief 60 D 40
  • Charles T. Gehring, A Guide to Dutch Manuscripts Relating to New Netherland in the United States repositories (Albany 1978), bibliotheek Nationaal Archief 186 B 13
  • E.B. O’Callaghan,  History of New Netherland, 2nd ed. 2 vols. (New York 1855)
  • Oliver A. Rink, Holland on the Hudson, a economic and social history of Dutch New York, (Ithaca ,NY 1986), bibliotheek Nationaal Archief 168 F 14

Een uitgebreid overzicht met publicaties over het Nederlandse koloniale verleden in de Verenigde Staten is te vinden op de website van het New Netherland Institute.

Over de Nederlandse kolonisatieperiode in Noord-Amerika is in het Nationaal Archief weinig informatie te vinden. Dit is voor een groot deel te wijten aan de verkoop van een groot deel van het archief van de Oude West-Indische Compagnie als oud papier in 1821. Wat nog restte van het archief had veel te lijden onder een brand in 1844. In Nederland bezit het Stadsarchief Amsterdam aanzienlijk meer gegevens over Nieuw-Nederland dan het Nationaal Archief.