In het archief van de Raad van State, 1581-1795 (archiefnummer 1.01.19) zitten verschillende bronnen die informatie geven over militairen. Het belangrijkste zijn de stamboeken (registers met persoonsgegevens van militairen). Hierin staan vaak naast gegevens over de militaire loopbaan ook gegevens over het uiterlijk en de familie van de militair.
Naast stamboeken zijn er ook nog andere bronnen zoals:
- conduitestaten (ook wel conduitelijst): lijsten waarop het gedrag van de militair werd bijgehouden;
- ranglijsten: overzichten die aangeven in welk regiment een militair diende. Vaak staan op een ranglijst alle militairen van dat regiment of garnizoen vermeld, met daarbij een jaartal en de garnizoensplaats;
- recrutenlijsten: lijsten met nieuw aangekomen militairen.
Helaas zijn niet alle bronnen bewaard gebleven. Soms is een ranglijst het enige dat er nog te vinden is.
Op de stamboeken (registers met persoonsgegevens van militairen) en enkele andere bronnen zijn twee digitale indexen gemaakt. Hierin kunt u op persoonsnaam zoeken. Nadat u een zoekopdracht heeft gegeven, verschijnt er een overzicht met gevonden zoekresultaten. U kunt de naam aanklikken van de persoon die u zoekt. Er verschijnt vervolgens een pagina (record) met de gegevens van die persoon en een verwijzing (bronverwijzing) naar het archiefstuk waar u de gegevens over deze persoon kunt vinden.
Via de index Raad van State: Commmissieboeken doorzoekt u de Commissieboeken van het archief van de Raad van State (1.01.19), inventarisnummers 1523-1543.
Deze commissieboeken bevatten de aanstellingsbesluiten van militairen in de rang van kapitein en hoger. Het gaat om aanstellingen in de periode 1581-1790.
De index Landmacht: Officieren, Onderofficieren en Manschappen (Staatse Militairen) verwijst naar de conduitestaten, ranglijsten en stamboeken van officieren, onderofficieren en manschappen die in het Staatse leger dienden. Deze stukken zijn afkomstig uit het archief van de Raad van State (archiefnummer 1.01.19) inventarisnummers 1933-2028.
Extra zoekmogelijkheid
Heeft u de persoon niet gevonden? Bekijk dan de website van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC). Daar wordt een index aangeboden op de Staten van Oorlog. Een Staat van Oorlog is de begroting die het Staatse Leger jaarlijks indiende bij de Staten-Generaal. Hierin komen ook veel militairen voor.
De meeste bronnen met gegevens over militairen uit het archief van de Raad van State (1.01.19) zijn gedigitaliseerd en kunt u online bekijken. Een aantal archiefstukken is nog niet gedigitaliseerd en kunt u alleen in de studiezaal van het Nationaal Archief komen bekijken.
Online bekijken archiefstukken
Hoe gaat u te werk?
Wanneer u een zoekopdracht heeft gegeven in een van de twee indexen verschijnt er een overzicht met resultaten.
Klik vanuit het overzicht van gevonden resultaten op een indexrecord dat u wilt bekijken.
Er verschijnt een indexrecord waarin naast enkele gegevens ook een bronverwijzing met een link staat.
Noteer het nummer aan het eind van die link. Dit is het folionummer (paginanummer) of het inschrijfnummer waar de gegevens in het archiefstuk zijn terug te vinden. U heeft dit nummer nodig om de juiste bladzijde te vinden.
Klik nu op de link die gegeven wordt bij bronverwijzing.
Klik vervolgens op het geel gemarkeerde inventarisnummer. Het archiefstuk opent daarna in een viewer.
U kunt nu door het archiefstuk bladeren naar het juiste folio- of inschrijfnummer. De folionummers staan meestal in de rechterbovenhoek van een bladzijde en de inschrijfnummers staan steeds midden (met witruimte er omheen) op de bladzijden.
Reserveren archiefstuk (inzien in de studiezaal) of bestellen scans
Niet alle archiefstukken zijn digitaal beschikbaar. U kunt deze archiefstukken in komen zien in de studiezaal van het Nationaal Archief, of u kunt er een scan van bestellen.
Hoe gaat u te werk?
Wanneer u een zoekopdracht heeft gegeven in een van de twee indexen verschijnt er een overzicht met resultaten.
Klik vanuit het overzicht van gevonden resultaten op een indexrecord dat u wilt bekijken.
Er verschijnt een indexrecord met enkele gegevens, waaronder een bronverwijzing en twee blauwe knoppen:
- Bestel scan
- Reserveer
Via de Bestel scan-knop kunt u een scan bestellen van de pagina waarop de persoon staat ingeschreven die u zoekt. Aan het bestellen van een scan zijn kosten verbonden.
Via de Reserveer-knop hiermee kunt u het archiefstuk reserveren en komen bekijken in de studiezaal van het Nationaal Archief. Het archiefstuk ligt na 30 minuten voor u klaar bij de uitgiftebalie in de studiezaal.
Voor het bestellen van een scan of het reserveren van een archiefstuk heeft u een account nodig bij het Nationaal Archief. Als u nog geen account heeft, kunt u dat online aanmaken.
Het archief van de Raad van State bestrijkt de periode 1581-1795. Helaas zijn de commissieboeken, conduitestaten, ranglijsten en stamboeken niet van deze hele periode bewaard gebleven. Over de jaren 1600-1640 en 1664-1672 ontbreken de commissieboeken. In het archief van de Raad van State (archiefnummer 1.01.19) zijn wel alfabetische registers aanwezig.
Ook voor de periode 1700-1704 en 1793-1794 zijn de boeken niet meer aanwezig. In het archief van Adriaan Bogaers (archiefnummer 1.10.09) is onder inventarisnummer 9 een index op een commissieboek (1793-1794) bewaard gebleven.
Andere zoekmogelijkheid
Het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) biedt een index aan op de Staten van Oorlog. Het Staatse leger leverde de Staten Generaal jaarlijks een overzicht van de begrote uitgaven en onkosten. Dit overzicht werd een Staat van Oorlog genoemd. Het Staatse Leger noteerde hierin per gewest allerlei zaken tot op het niveau van individuele compagnieën: wie had de leiding, hoeveel manschappen had hij onder zich, wat kostte dat? Op de website van het BHIC leest u hoe u in dexe index kunt zoeken.
Subalterne officieren in het gewest Holland 1625-1725
Subalterne officieren zijn officieren beneden de rang van majoor. Het gaat dus om kapiteins en luitenants. Informatie over deze subalterne officieren in het gewest Holland in de periode 1625-1725 kunt u vinden in de archieven van de Staten van Holland en Friesland en in die van de Gecommitteerde Raden van Holland. Deze Gecommitteerde Raden vormden het dagelijks bestuur van de Staten van Holland en West-Friesland. De archieven bevinden zich in het Nationaal Archief.
Hoe gaat u te werk?
Vraag uit het archief van de Staten van Holland en Friesland (archiefnummer 3.01.04.01) inventarisnummer 1815 aan. Dit is de (papieren) index op onder andere de benoeming en het ontslag van de subalterne officieren 1625-1725 van de ‘ter repartitie van Holland staande krijgsmacht’ van de Gecommitteerde Raden van Holland. Hiermee worden die subalterne officieren bedoeld die door het gewest Holland moesten worden betaald.
Zoek in deze papieren index de persoon op die u zoekt. De index geeft een verwijzing naar de minuutresoluties van de Gecommitteerde Raden waarin de benoeming wordt bevestigd. Deze minuutresoluties vindt u in het archief van de Gecommitteerde Raden (archiefnummer 3.01.05) in de inventarisnummers 3000A tot 3075. De resoluties staan per inventarisnummer op chronologische volgorde, maar er is lang niet altijd een datum bijgeschreven. Soms moet u dus even zoeken voordat u de gezochte benoeming vindt.
Andere gewesten
Bent u op zoek naar een officier beneden de rang van kapitein ter repartitie staande van een ander gewest? Dan kunt u zoeken in de resoluties en de commissieboeken van de Staten van die gewesten. U vindt deze in de archiefinstelling in de provinciehoofdstad van het betreffende gewest.
