Wat is auteursrecht?
Auteursrecht voorkomt dat iedereen het werk van een ander zomaar kan kopiëren of misbruiken. Het helpt de maker zijn werk te beschermen en zorgt er ook voor dat de auteur betaald krijgt voor gebruik van zijn werk.
Voor het gebruik van een foto met auteursrecht is altijd vooraf toestemming van de rechthebbende vereist. Vaak is deze rechthebbende de fotograaf, zijn erven of een vertegenwoordiger. In sommige gevallen liggen de rechten ook bij het Nationaal Archief zelf.
Voor het gebruik van de beelden moet in een aantal gevallen een (publicatie)vergoeding worden betaald.
Andere rechten
Daarnaast heeft u bij het gebruik van foto’s vaak met meer rechten te maken dan alleen het auteursrecht van de fotograaf. Zo kunnen mensen op de foto aanspraak maken op portretrecht, heeft een bedrijf het merkenrecht van zijn logo als dat op de foto staat en hebben kunstenaars en architecten auteursrecht als hun schilderij, beeldhouwwerk of gebouw prominent is afgebeeld.
Rechtenvrije foto's
Het Nationaal Archief heeft een set van meer dan 400.000 beelden in hoge resolutie vrijgegeven als open data onder een CC0 publieke domein verklaring. Deze afbeeldingen kunnen kosteloos worden hergebruikt (onderzoek, publicatie, persoonlijk of commercieel gebruik).
U herkent deze foto's aan het beschikbaar zijn van een downloadknop en aan de CC0 verklaring of Publiek Domein markering in de beschrijving.
Meer informatie over het gebruik van open data foto's in applicaties of via een API.
Foto's waarop auteursrechten berusten
Foto's kunnen niet gedownload worden als er auteursrechten van derden op rusten of als de rechthebbenden niet bekend zijn. Die foto's kunnen niet vrij hergebruikt worden.
Overeenkomst met Pictoright
Een deel van de foto's die het Nationaal Archief online laat zien is niet rechtenvrij. Dit heeft consequenties voor het gebruik. Door een overeenkomst tussen het Nationaal Archief en de rechtenorganisatie Pictoright is het toch mogelijk deze beelden online te tonen, zonder daarbij de belangen (zoals auteursrechten) van de betrokken rechthebbenden te schaden.
De afspraken met Pictoright gaan alleen over het online tonen van niet-rechtenvrije beelden door het Nationaal Archief. Ze gaan dus niet over gebruik door derden. De overeenkomst geeft het Nationaal Archief het recht om beelden van fotografen die aangesloten zijn bij Pictoright te tonen in de fotocollectie op de website. Daarnaast geldt voor het Nationaal Archief een vrijwaring voor het beschikbaar stellen van beelden waarvan de rechthebbenden onbekend zijn.