Ambassadeurs van het Nationaal Archief
Om het Nationaal Archief meer bekendheid te geven, start deze week een campagne met posters in abri’s, radiospotjes en video’s, waarin bekende Nederlanders als Erik Scherder, Noraly Beyer, Ad van Liempt en Karla Peijs laten zien en horen wat het Nationaal Archief voor hen betekent. De campagnefoto’s zijn gemaakt door acteur en fotograaf Thom Hoffman, een groot liefhebber van het Nationaal Archief.
Dichtbij
Nergens kom je dichterbij onze én jouw geschiedenis dan in het Nationaal Archief. Hier zie je het geboortebewijs van Nederland, lees je hoe Jodenjagers te werk gingen, wat de Watersnoodramp aanrichtte of ontdek je meer over slavernij. Wat lang geleden lijkt, komt hier letterlijk of figuurlijk heel dichtbij.
Erik Scherder - Plakkaat van Verlatinge
Het Plakkaat van Verlatinge dat in het Nationaal Archief te zien is, beschouwen we wel als het geboortebewijs van Nederland. Hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder ziet het Plakkaat van Verlatinge als een van de belangrijkste documenten in de Nederlandse geschiedenis. ”Wat een rijkdom is zo’n stuk papier eigenlijk. Als je kijkt naar wat er eigenlijk allemaal staat! Hier ligt gewoon de onafhankelijkheidsverklaring van Nederland!”
Op 26 juli 1581 verklaren de Staten-Generaal dat ze het gezag van de Spaanse Filips II niet meer erkennen. Ze ‘verlaten’ de Spaanse vorst. De Staten-Generaal gaan nog even op zoek naar een andere vorst. Als dat niet lukt nemen ze het recht in eigen handen: vanaf 1588 spreken we daarom van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
Noraly Beyer - Leven in slavernij
“Ik voelde liefde tussen mijn voormoeder en haar eigenaar” aldus voormalig nieuwslezeres en journaliste Noraly Beyer na onderzoek in de kortgeleden online gepubliceerde slavenregisters. Hierin zijn de mensen te vinden die tussen 1830 en 1863 in Suriname in slavernij leefden. Slaveneigenaren moesten de mensen die zij in bezit hadden registreren. Wie op zoek is naar informatie over zijn of haar Surinaamse voorouders of meer wil weten over het Surinaamse slavernijverleden kan nu in de online slavenregisters terecht.
Ad van Liempt - Jodenverraad
Ruim 300.000 Nederlanders zijn na de Tweede Wereldoorlog beschuldigd van samenwerking met de Duitse bezetter, verraad of NSB-lidmaatschap. Zij kregen te maken met bijzondere rechtspleging. Een beruchte categorie waren de Jodenjagers.
Voor de premie van ‘zeven gulden en vijftig cent’ arresteerden ze Joodse mannen, vrouwen en kinderen om die uit te leveren aan de Duitsers. Voor historisch onderzoeker en publicist Ad van Liempt brachten de vuistdikke dossiers met verhoorverslagen en getuigenverklaringen deze zwarte bladzijde uit onze geschiedenis heel dichtbij. “Na het eerste dossier moest ik even naar buiten.”
Jodenverraad
Karla Peijs - Watersnoodramp van 1953
Oud-minister van Verkeer en waterstaat en -Commissaris van de Koningin in Zeeland, Karla Peijs, maakte als kind de Watersnoodramp van 1953 zelf mee. Ze zag het water na het doorbreken van de Moerdijk op zich afkomen. “Een muur van water. Door die ramp ben ik me als geen andere bewust van de urgentie van onze eigen Deltawerken.” De ramp staat in haar geheugen gegrift. De honderden foto’s uit de collectie van het Nationaal Archief brengen de Watersnoodramp heel dichtbij.
Watersnoodramp
Tom de Kruif - Twee Ashanti-prinsen
In 1837 krijgt koning Willem I twee prinsjes uit Afrika cadeau. Ze krijgen een Nederlandse opleiding maar ondervinden tijdens hun leven veel problemen door hun afkomst en huidskleur. Arthur Japin schreef het boek De zwarte met het witte hart over deze geschiedenis. In het Nationaal Archief liggen brieven van Aquasi (Kwasi) Boachi, die na een studie tot mijningenieur wordt tegengewerkt in zijn carrière. Hij komt in Nederlands-Indië terecht als buitengewoon aspirant-ingenieur voor de Mijnen. Maar het was niet de bedoeling dat hij ooit als ingenieur zou werken. Zijn baas, Cornelius de Groot, zag in de Indische maatschappij geen plaats voor hem omdat Kwasi zwart was. Een schrijnende geschiedenis waar Tom de Kruif, geschiedenisleraar van 2017, plaatsvervangende schaamte bij voelt. ”Het is eigenlijk nog steeds actueel: wat het betekent om als mens in een volstrekt andere cultuur terecht te komen. Er nooit bij te horen.”
