Jort Kelder is samen met heel Nederland op zoek naar 'Het pronkstuk van Nederland’. Wat zegt het meest over ons en onze geschiedenis, wat verbindt ons het meest? Vanaf 22 januari kunt u weer stemmen op uw favoriete pronkstuk. Het Nationaal Archief doet, in de categorie erfgoed, mee met topstukken als het Plakkaat van Verlatinge, Vrede van Munster, Unie van Utrecht en de grondwetsherziening van 1848.
Favoriete pronkstuk op tv
Het AVROTROS-programma Het pronkstuk van Nederland is t/m 19 januari, dagelijks om 22.45 uur op NPO2 te bekijken Elke avond staan weer andere genomineerde pronkstukken centraal. De pronkstukken uit het Nationaal Archief hebben allemaal te maken met de vorming van het Nederland van vandaag.
Van maandag 22 t/m vrijdag 26 januari is de live finaleweek om 21.15 uur op NPO 2. Dan kunt u opnieuw op uw favoriete pronkstuk stemmen.
Plakkaat van Verlatinge
In de Tachtigjarige Oorlog komen de Nederlanden in opstand tegen de Spaanse vorst. In het Plakkaat van Verlatinge uit 1581 wordt koning Filips II niet langer erkend als heer der Nederlanden. De Staten-Generaal bekrachtigen met het Plakkaat de afzetting van hun vorst. En ze proberen deze afzetting te rechtvaardigen. Sommigen noemen het Plakkaat de onafhankelijkheidsverklaring van Nederland. Zowel nationaal als internationaal heeft het Plakkaat eeuwenlang als inspiratiebron gediend. Er zijn duidelijke inhoudelijke parellellen te vinden tussen de tekst van het Plakkaat en de Amerikaanse Declaration of Independance uit 1776. Het Plakkaat is in elk geval een van de belangrijkste topstukken in de collectie van het Nationaal Archief.
Unie van Utrecht
In de strijd tegen Spanje is het nodig dat de gewesten samenwerken. De Unie van Utrecht uit 1579 is een verbond tussen de onafhankelijke gewesten en steden met als doel: de strijd tegen Spanje voort te kunnen zetten. De bondgenoten spreken af dat ze elkaar bijstaan in de verdediging tegen buitenlandse vorsten. Voor de financiering van de strijd gaan ze gezamenlijke belastingen heffen. Ook regelen ze vrijheid van godsdienst, niemand mag worden vervolgd om zijn geloof. De Unie van Utrecht fungeert als een soort grondwet en vormt een van de bouwstenen van de tolerantie van Nederland in de 17e eeuw.
Vrede van Munster
Na decennia van strijd tekenen Spanje en de Nederlanden in 1648 een belangrijk vredesverdrag in het stadhuis van Munster. Deze Vrede van Munster betekent het einde van de Tachtigjarige Oorlog. Het vredesverdrag bestaat uit 79 artikelen. De belangrijkste zijn dat Spanje de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden erkent als onafhankelijke staat en dat Spanje en de Republiek de gebieden behouden die ze op dat moment bezitten.
De grondwetsherziening van 1848
Als in 1848 het revolutiespook door Europa waart, is koning Willem II eindelijk bereid in te stemmen met fundamentele wijzigingen in de grondwet. Die hebben gevolgen tot op de dag van vandaag. De belangrijkste bepaling in de nieuwe grondwet luidt: De Koning is onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk. De macht van de Koning wordt sterk ingeperkt. Voortaan zijn de ministers niet langer verantwoording schuldig aan de Koning maar aan de Tweede Kamer. De invloed van het parlement wordt vergroot en er komen rechtstreekse verkiezingen voor de Tweede Kamer.
Speciale topstukkenrondleiding in het Nationaal Archief
Wilt u deze bijzondere archiefstukken uit de Nederlandse geschiedenis met eigen ogen bekijken? Doe dan mee met een van de speciale topstukkenrondleidingen! Op zaterdag 3 februari om 14 en 15 uur kunt u het depot van het Nationaal Archief in om deze en andere hoogtepunten van de Nederlandse geschiedenis te bekijken. De rondleidingen zijn gratis en duren een half uur. U kunt zich aanmelden via events@nationaalarchief.nl
