De woningen van de mensen uit de arme sociale klassen, zeker die in de grote steden, zijn slecht. Door het ontbreken van stromend water is er tevens een groot risico op besmettelijke ziekten. Met deze wet in de hand kunnen lokale overheden ingrijpen in de woningsituatie. Woningbouw wordt niet meer overgelaten aan particulier initiatief, maar de overheid gaat zich actief bemoeien met sanering, bouwvoorschriften, nutsvoorzieningen als gas, water, licht en het plannen van staduitbreiding.
Gemeenten kunnen met de nieuwe wetgeving in de hand een slechte woning onbewoonbaar verklaren. Bovendien komen er van overheidswege plannen voor stadsverbetering en –uitbreiding. Overheidsbemoeienis naast particulier initiatief.
Veel mensen trokken naar de steden om daar werk te zoeken. De lonen waren laag, de werkeloosheid hoog. De binnensteden van grote steden raakten overbevolkt en er was er een groot tekort aan goedkope woonruimtes. Daardoor stegen de huren tot grote hoogten. De woonomstandigheden van de arbeiders in de steden waren vaak erbarmelijk. Rond 1900 woonden één miljoen mensen in slechte omstandigheden.
In deze kelderkamer woont de familie Rol, bestaande uit man, vrouw en zes kinderen. Het is de enige kamer die dit gezin heeft. Bij het kelderraam poseren de moeder en haar zes kinderen rond de tafel, waarboven de olielamp brandt. Het kelderraampje laat slechts flauw daglicht door. Rechts staat een fornuis. De foto is genomen voor een artikel in het tijdschrift Het Leven, "De koningin op bezoek bij de armen". Links de bedsteden waar het vocht langs de muur loopt. Mevrouw Rol vertelde dat zij de koningin maar even een blik in een bedstede liet werpen omdat zij niet wilde dat zij het vochtige beddengoed zou zien. De huur bedraagt f 1,50 per week. De heer Rol vertelde de koningin dat het moeilijk is om in Amsterdam een bewoonbare woning voor die prijs te krijgen. Hij is de enige kostwinner en heeft als sloper onregelmatig werk. De laatste tien weken heeft hij slechts f 35,- verdiend.
Onderstaande gegevens zijn nodig om het archiefstuk op te vragen in het Nationaal Archief. Daarmee is het altijd terug te vinden.
Archief van het Kabinet der Koningin, 1898-1945,
2.02.14, inventarisnummer 4826
Foto: Amsterdam 1914
Collectie/Archief: Het Leven (LEVEN 022)