Het roeien tijdens de Olympische Spelen van Parijs is van 27 juli tot en met 3 augustus. De Nederlandse roeidelegatie is één van de grootste van de Olympische ploeg in Parijs. In datzelfde Parijs gingen - in 1900 - de roeiers François Brandt en Roelof Klein in ‘de twee’ met stuurman als winnaars over de finish. Ze werden daarmee de eerste Nederlandse Olympisch kampioenen.
De titel kende het Internationaal Olympisch Comité (IOC) pas toe in 2012. Dat was ruim na het overlijden van de twee Delftse roeiers die zelf dachten dat ze een soort wereldkampioenschap hadden gewonnen. Brandt overleed in 1949 en heeft nooit geweten dat hij een Olympische medaille had gewonnen. Want medailles, of ‘blikken’ in roeijargon, werden niet uitgedeeld, maar wel een bronzen beeldje. Medailles kwamen pas bij de Spelen van 1904.
De uitstraling
Toch was de verwarring niet helemaal onbegrijpelijk. De Olympische Spelen in Parijs in 1900 vielen onder de verantwoordelijkheid van de grote Wereldtentoonstelling. De uitstraling van de Spelen nu was er toen nog lang niet. Parijs waren de eerste Spelen na Athene (1896). En sport kon niet rekenen op een brede maatschappelijke populariteit die het nu heeft. De combinatie met de Wereldtentoonstelling zorgde voor bezoekers.
Roeivereeniging Minerva
Bovendien waren de regels nog niet zo vastgelegd als nu. Brandt, Klein en de andere roeiers schreven zich in onder de naam ‘Roeivereeniging Minerva’, opgericht om Nederlandse studentenroeiers in het buitenland te laten starten. Dat moest wel, want Nederland had wel een IOC-lid, maar nog geen nationaal comité. Dat kwam pas in 1912.
Franse stuurman
Brandt en Klein hadden een stuurman meegenomen, Herman Brockmann. Maar ze kwamen er achter dat de Franse concurrenten allemaal kinderen als stuurman hadden. Dat was niet eerlijk, dus werd besloten om Brockmann voor de finale aan de wal te laten en een lichter Frans jongetje als stuurman te nemen.
Meer roeisucces
De twee waren inderdaad de snelste. Maar omdat het een Nederlands-Franse ploeg was geworden, erkende het IOC de overwinning decennialang niet als een nationaal succes. Dat werd gecorrigeerd in 2012. De eerste Spelen in Parijs brachten meer roeisucces. De vier met stuurman en de 8+ behaalden medailles (zilver en brons), met stuurman Brockmann.
Dat jongetje
Wie dat jongetje van de winnende ploeg was, bleef lang onbekend. Brandt en Klein wisten het ook niet. Maar speurwerk leverde het sterke vermoeden op dat het gaat om de toen 12-jarige Giorgi Nikoladze.
Meer informatie
Voor wie wil bladeren in het archief van het Nederlands Olympisch Comité kan terecht op de site van het Nationaal Archief en zoeken op toegangsnummer 2.19.124 Inventaris van het archief van het Nederlands Olympisch Comité (NOC), 1912-1993.
