Op 30 april 2013 is Willem-Alexander ingehuldigd als koning. Bij een nieuwe koning horen niet alleen nieuwe munten maar ook nieuwe postzegels. Het Nationaal Archief bewaart de schetsen en ontwerpen van deze postzegels. Ter ere van het tienjarig koningschap zijn speciale postzegels uitgegeven, ook daarvan zal het ontwerp in het Nationaal Archief worden bewaard.
Wisseling van de wacht met drie postzegels
Op 28 januari 2013 kondigde koningin Beatrix haar troonsafstand aan, op 30 april. Ter gelegenheid van de troonsopvolging zijn drie postzegels uitgegeven: eerst postzegels ter gelegenheid van de troonswisseling, vervolgens een inhuldigingspostzegel en daarna de permanente postzegel van koning Willem-Alexander. Voordat een nieuwe postzegel bij de drukker ligt, is er heel wat werk verzet. Alles begint met een ontwerp.
Troonswisseling
Meike Nip van Ping-pong Design kreeg de opdracht voor de troonswisseling twee postzegels met portretten te ontwerpen. De blauwe postzegel met het portret van de vertrekkende koningin is ontworpen op basis van een foto van Frans Vanderlinde. Dit was de laatste postzegel van koningin Beatrix en werd op 25 maart 2013 uitgegeven. Voor de rode postzegel met Willem-Alexander gebruikte Nip een foto van Goos van der Veen. Deze postzegel kwam na de troonswisseling in mei 2013 uit.
Inhuldigingspostzegel
Al eerder werd werk gemaakt van de inhuldigingspostzegel. Naarmate koningin Beatrix langer op de troon zat, werd er rekening gehouden met het moment dat Willem-Alexander het stokje zou overnemen. Aan de definitieve inhuldigingspostzegel gingen heel wat ontwerpen vooraf die allemaal bewaard zijn gebleven. PostNL gaf in december 2011 eerst graficus Rutger Fuchs opdracht om over een inhuldigingspostzegel voor de nieuwe koning na te denken. Zijn verschillende ontwerpen haalden het niet.
Ondertussen werden twee andere ontwerpbureaus benaderd. Het ontwerpbureau Stout/Kramer maakte een feestelijke postzegel in verschillende varianten op basis van foto’s. Ook ontwerpbureau Piet Gerards kwam met enkele ontwerpen met het portret van de koning. Ook deze ontwerpen werden het niet. Uiteindelijk verscheen er geen portret op de postzegel zoals tot dan toe gebruikelijk was voor een inhuldigingspostzegel. Het ontwerp van Piet Gerards/Maud van Rossum met de initialen WA werd uitverkoren. Naast de initialen staat op de postzegel een verwijzing naar de inhuldiging met ”Willem-Alexander 30 IV 2013 Nederland”. De postzegel verscheen een dag na de inhuldiging, op 1 mei 2013.
De symboliek van de inhuldigingspostzegel van Willem-Alexander zit in de kleurkeuze. Bij de waardeaanduiding 1 staan de kleuren rood, wit blauw voor de Nederlandse vlag en bij de waarde 2 zien we de link met water en land in de kleuren blauw en groen.
Permanente postzegel
Later, in 2014, kwam de permanente postzegel van koning Willem-Alexander uit. Voor het ontwerp is een competitie gehouden. Vier ontwerpers gingen aan de hand van een briefing aan de slag en leverden een schets in. Studio Job, met ontwerpers Job Smeets en Nynke Tynagel, kwam als winnaar uit de bus. Er is gekozen voor een ontwerp dat een tijdlang meegaat en persoonlijk is. De koning staat niet en profil afgebeeld maar kijkt recht naar voren. De postzegel met waarde 1 is uitgevoerd in lichtblauw, met waarde 2 in lichtrood en de internationale postzegels in lichtgrijs. Het ontwerp is gebaseerd op een foto die Rineke Dijkstra speciaal voor deze gelegenheid maakte. Ook die foto ligt in het Nationaal Archief.
Op de permanente postzegel werd een simpel iconisch kroontje met vier bogen in de onderhoek geplaatst. Er kwam al gauw commentaar op de vereenvoudigde kroon. Daarom is besloten het kroontje op de postzegel te vervangen door een afbeelding die meer lijkt op de kroon zoals die door koning Willem I in 1816 officieel is vastgesteld. Deze nieuwe serie postzegels is in 2015 uitgebracht.
Jubileumpostzegels
Om het tienjarig jubileum als koning te vieren, heeft PostNL op 28 april 2023 het postzegelvel ‘10 jaar koning Willem-Alexander’ uitgegeven met vijf verschillende postzegels. Anne Schaufeli en Huub de Lang van studio026 maakten het ontwerp. Op de vijf oranje postzegels staan uitsneden van foto’s die kenmerkend zijn voor de samenbindende, vertegenwoordigende en aanmoedigende rol van de koning. De beelden zijn gemaakt door Frank van Beek, Patrick van Katwijk, Robin Utrecht en Remko de Waal. Ook deze schetsen en postzegels worden t.z.t. aan de collectie Postwaarden van het Nationaal Archief toegevoegd.
Meer weten over postzegels en troonswisselingen? Kijk op postzegelontwerpen.nl
