Een huurconflict
Op woensdagmiddag 9 augustus rijdt de Rotterdamse politie naar de Goede Hoopstraat. De Turkse huisbaas Mehmet G. bedreigt de Nederlandse huurster Gerda B. met een mes als ze haar inboedel wil ophalen. Mehmet wil dat ze hem de achterstallige huur betaalt. Als de politie hem vertelt dat hij zijn geld alleen met een civielrechtelijke procedure kan terughalen, loopt hij woedend weg. Gerda gaat verder met het leeghalen van haar huis. De politie vertrekt, nu het weer rustig lijkt te zijn.
Geëmotioneerde massa
Even later is het weer raak en opnieuw rukt de politie uit. De teruggekeerde Turkse huisbaas heeft ruzie gekregen met de Nederlanders die de vrouw helpen met de verhuizing. Bij de ontstane vechtpartij tussen Turken en Nederlanders heeft de Turkse huisbaas met een mes gestoken. De politie arresteert de Turken. Ondertussen verzamelt zich een ‘geëmotioneerde, agressieve’ menigte van 500 mensen. Ze dreigen Turken te gaan lynchen. Die nacht worden ruiten van Turkse pensions en café Ankara ingegooid.
Kraakactie
Op 10 augustus zegt het ‘voorlopig wijkcomité Afrikaanderbuurt’ tegen de politie de mensen uit de wijk niet tot bedaren te kunnen brengen, ze zijn te boos over de oneerlijke huisvestingssituatie. Een achttal Nederlanders kraken in de Paarlstraat een Turkse woning boven café Ankara en gooien het meubilair uit de ramen naar beneden.
‘Alleen te huur voor Hollanders’
De krakers willen ‘één voorbeeld stellen’ om de overheid duidelijk te maken dat deze woonruimte eigenlijk voor Nederlanders moet zijn. Er verschijnen bordjes met de tekst: “Alleen te huur voor Hollanders”. De Paarlstraat wordt omgedoopt tot ‘Hollandse straat’. De politie breidt de surveillance uit, maar gaat ‘gezien de exceptionele omstandigheden’ niet over tot actie.
Van kwaad tot erger
Na een bezoek van de wethouder en de politie aan het gekraakte pand wordt de menigte plotseling opgejut door oproerkraaiers. Anti-Turkse leuzen worden geschreeuwd en het publiek wordt opgeroepen Turken uit hun huizen te halen. Opnieuw sneuvelen ruiten van pensions. Er volgen arrestaties en de politie houdt toezicht bij de verhuizing van enkele bedreigde Turken.
ME in actie
De dagen erna gaan de vernielingen van woningen van gastarbeiders door. Brandbommen en stenen vliegen door de lucht. Veel buurtbewoners die aanvankelijk wel sympathie hebben voor de ‘kraakactie’ keuren de uit de hand gelopen rellen en vernielingen af.
De ME wordt uiteindelijk ingezet om een eind aan de onlusten te maken. Tientallen Nederlanders en Turken worden wegens openlijke geweldpleging en ongewenst handwapenbezit gearresteerd. Het nieuws met beelden van de anti-Turkse rellen gaat de hele wereld over.
De rust keert terug
Op dinsdag 15 augustus keert de rust eindelijk terug. Rotterdam wil voortaan een maximum stellen aan het aantal buitenlanders per wijk. Maar het kabinet Biesheuvel verbiedt dit spreidingsbeleid omdat het discriminerend zou zijn.
Redactie van het Verhalenarchief
Nationaal Archief
2.05.259 Nederlandse Ambassade in Turkije (Ankara) 1955-1974 en Consulaat Istanboel, inv. nr. 49
