Ornament maakt stadspoort weer compleet

Op 9 oktober is het ornament ‘trofee van wapens’ op de stadspoort van Naarden officieel onthuld. Het ontwerp is onder meer gebaseerd op de originele tekeningen van de stadspoort die het Nationaal Archief bewaart.

Poort van Naarden

De Utrechtse poort van Naarden, een rijksmonument, is gebouwd in 1877 ter vervanging van een poort uit 1680. De poort maakte als militair bouwwerk deel uit van de Hollandse waterlinie. Het ontwerp van de stadspoort is van architect en rijksbouwkundige Jacobus van Lokhorst (1844-1906). Hij heeft talloze gebouwen in heel Nederland ontworpen waaronder het oude Rijksarchief aan de Bleijenburg in Den Haag. Boven op de poort stond een ornament met verschillende militaire attributen dat herinnerde aan de verdedigingsfunctie van het gebouw. In 1944/1945 is de trofee van wapens verdwenen. Wat er precies mee is gebeurd, weten we niet.

Crowdfunding voor een reconstructie

Een aantal initiatiefnemers uit Naarden wilden de poort, een rijksmonument sinds 1994, weer compleet maken met een reconstructie van de verloren gegane trofee. Om de financiering rond te krijgen, startten zij een crowdfunding. En met succes.

Originele ontwerptekeningen

Betrouwbaar historisch bronmateriaal is enorm belangrijk bij reconstructies. Beeldhouwer Willem Noyons, ingeschakeld om de reconstructie te maken, klopte bij het Nationaal Archief aan om de originele ontwerptekeningen op te vragen. Het ging de beeldhouwer specifiek om de poort en de maatvoeringen die nodig zijn om een waarheidsgetrouwe kopie te kunnen maken van het originele ornament. In de kaarten- en tekeningenarchieven van het ministerie van Oorlog/Genie zijn allerlei technische tekeningen terug te vinden van vestingwerken verspreid over heel Nederland. Na enig speurwerk werd de tekening van de poort met ornament in het archief van het ministerie van Oorlog teruggevonden.

Met behulp van archiefmateriaal, oude foto’s en onderzoek werd het mogelijk om de reconstructie van de trofee in brons te laten gieten. Hopelijk siert de nieuwe trofee de monumentale stadspoort van Naarden nog vele jaren.

Neem zelf een kijkje in het tekeningenarchief van het ministerie van Oorlog, de tekeningen zijn per plaats geordend.