Op Oorlogsbronnen.nl is het verhaal te lezen over de Joodse familie Polak. De familie wordt tijdens de grote razzia van 20 juni 1943 in Amsterdam opgepakt. Het lukt Henriette Polak-Schwarz en haar dochters Ans en Bettina aan deportatie te ontkomen.
Vader Leo en dochter Henriette Polak
Op het moment van de razzia is Henriette’s man, Leo Polak, al omgekomen in Duitsland. Hij is als hoogleraar in Groningen als gevolg van de anti-Joodse maatregelen sinds eind 1940 geschorst. Op 15 februari 1941 wordt Polak gearresteerd omdat hij zich negatief heeft uitgelaten over de Duitsers. Hij komt in augustus 1941 terecht in kamp Sachsenhausen en komt in december 1941 om het leven. In de fotocollectie van het Nationaal archief zit een foto van hoogleraar Rechtsfilosofie Leo Polak. Ook dochter Henriëtte Polak leeft op het moment van de razzia in 1943 niet meer, ze is in 1941 gearresteerd wegens verzetsactiviteiten en een jaar later vermoord in kamp Auschwitz.
Dochter Ans
Ans werkt in het Amsterdamse verzorgingshuis de Joodse Invalide als ze daar op 20 juni 1943 wordt opgehaald. Ze besluit uit de trein naar Westerbork te stappen en te vluchten. In haar verpleegstersuniform verdwijnt ze in de massa. Ze duikt onder in Leiden. Ans blijft tijdens haar onderduik actief in verzetswerk, wordt tweemaal gearresteerd maar weet met hulp van het verzet steeds te ontsnappen. Ze overleeft de oorlog.
Moeder Henriette en dochter Bettina
De connecties van moeder Henriette Polak-Schwarz en haar dochter Bettina redden hun leven. Henriette is erfgename van het bedrijf Polak & Schwarz dat surrogaatkoffie, -thee en -suiker maakt en sterke drank stookt om aan de Duitsers te verkopen. Om anti-Joodse maatregelen te ontlopen wordt het bedrijf gerund door de niet-Joodse Cook Brummer. Henriette Polak-Schwarz wordt dankzij zijn bemoeienis vrijgelaten uit Westerbork en ook haar dochter Bettina ontkomt aan gevangenschap en deportatie. Cook regelt onderduikadressen waardoor Henriette en Bettina de oorlog overleven. Henriette krijgt in 1970 de Zilveren Anjer uitgereikt onder meer vanwege haar verdiensten voor het Humanistisch Verbond.
Lees het hele verhaal van Janneke Jorna met foto’s en documenten over de familie Polak op oorlogsbronnen.nl.
