Canon van Nederland vernieuwd

23 juni 2020

De Canon van Nederland, een chronologisch overzicht van de Nederlandse geschiedenis in 50 gebeurtenissen, is vernieuwd. Tien vensters zijn vervangen, vier vensters heten anders en sommige vensters hebben nieuwe onderdelen gekregen. Het bijna vier kilometer lange Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) is toegevoegd aan het venster Tweede Wereldoorlog.

Vensterpalet

De herijkte Canon van Nederland blijft bestaan uit vijftig vensters (thema's). Er zijn tien nieuwe vensters gekozen: Trijntje, Jeroen Bosch, Maria van Bourgondië, Johan van Oldenbarnevelt, Sara Burgerhart, Anton de Kom, Marga Klompé, De gastarbeiders, Kolen en gas en Het Oranjegevoel. Tien vensters keren niet terug in de vernieuwde Canon van Nederland: Floris V, Karel V, De Republiek, Grachtengordel, Buitenhuizen, De Stijl, Willem Drees, Crisisjaren, Veelkleurig Nederland en De gasbel. Bij de samenstelling van het vensterpalet is zoveel mogelijk rekening gehouden met de door de commissie vastgestelde aandachtspunten voor een evenwichtige canon. 

Nationaal Archief en de Canon van Nederland

Vanaf de opening van de tentoonstelling De oorlog die bleef, op 20 februari 2020, is het Nationaal Archief aangesloten bij de Canon van Nederland. Het bijna vier kilometer lange Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) werd toegevoegd aan het venster Tweede Wereldoorlog van de Canon. Na de Tweede Wereldoorlog ondergingen ruim 300.000 Nederlanders de zogeheten bijzondere rechtspleging. Zij werden beschuldigd van samenwerking met de Duitse bezetter, verraad, NSB-lidmaatschap of het in dienst treden bij het Duitse leger. Van al deze mensen is een dossier aanwezig in het CABR. Het betreft zowel mensen die tot een zware straf zijn veroordeeld, als mensen van wie is gebleken dat de verdenking ongegrond was. De tentoonstelling De oorlog die bleef is nog tot 20 juni 2021 te zien in het Nationaal Archief.

Nog meer uit het Nationaal Archief in de Canon

Naast het CABR zijn er tal van documenten uit het Nationaal Archief te vinden in de Canon van Nederland. Onder andere de proefdruk van de Statenbijbel (1637), het proces tegen Tula, leider van de slavenopstand op Curaçao in 1795, de Grondwet uit 1848, het Kinderwetje van Van Houten (1874) en het verzoekschrift van Aletta Jacobs aan minister Thorbecke om te mogen studeren in Groningen (1871).