In mei 1948 rijdt de eerste Nederlandse fiets met hulpmotor, de Solex, de weg op. Binnen no time zijn de Solex bromfietsen niet aan te slepen. Het is een goedkoop alternatief voor de voor velen onbereikbare auto.
Exploderende verkoopcijfers
De Solex is de Nederlandse variant van de Franse Vélo Solex. Van der Heem NV uit Den Haag bouwt de Solexen vanaf 1948 in zijn Eerste Nederlandse Auto rijwielenfabriek (ENAF). De firma R.S. Stokvis uit Rotterdam verkoopt de bromfietsen voor fl. 375, - per stuk. Al gauw is de vraag zo groot dat er een wachttijd van acht maanden ontstaat. In 1954 zijn al 100.000 Solexen verkocht en in 1963 rijden er 500.000 exemplaren in Nederland rond. Naar schatting zijn er tussen de 600 en 700.000 Solexen verkocht.
Op een Solex zit je als een miljonair
De Solex is een succes door het veel grotere bereik; op 1 liter kun je wel 100 km afleggen. De bromfiets wordt veel gebruikt voor woon-werkverkeer en pleziertochtjes. Voor postbestellers en wijkzusters is het vervoermiddel een dankbaar alternatief voor de fiets. Postbodes krijgen een speciaal mouwloos vest voor op de Solex aangemeten en mogen een ‘alpinomuts’ i.p.v. hun uniformpet dragen. De pet heeft ‘te veel windvang in het open polderland’.
De Solex is razend populair; er ontstaan Solexclubs, er verschijnt van 1949 tot 1953 een eigen maandblad Op de Solex, Max van Praag schrijft een Solexlied (Op een Solex, op een Solex zit je als een miljonair) en ‘een spinnenweb aan service-Solexstations in de Benelux’ staat klaar voor de Solexrijder.
Moeilijkheden
Toch rijzen er problemen. Want de plaats die de Solex in het verkeer inneemt is onduidelijk. Formeel valt het gemotoriseerde rijwiel onder de motorrijtuigenwet waardoor het bezit van een rijbewijs, een nummerbewijs en een spiegel en hoorn verplicht zijn. De politie knijpt hier en daar weliswaar een oogje toe, maar heel wat Solexrijders worden op de bon geslingerd. Verschillende Kamers van Koophandel trekken in januari 1950 bij de minister van Verkeer aan de bel. Het is toch levensgevaarlijk dat Solexen de snelweg op mogen! Bovendien komen nu veel Solexrijders met een lichamelijk gebrek niet door de medische keuring die met het rijbewijs samenhangt. ‘Hun levensvreugde gaat dan teloor.’ Het belang van de industrie en handel door een mogelijk dalende verkoop is natuurlijk de grootste zorg.
De Solex is toch gelijk aan een fiets
De Kamers van Koophandel willen, vooruitlopend op nieuwe verkeerswetgeving die de Solex gelijkstelt aan de fiets, een noodwet waarin dat alvast geregeld wordt. De minister voelt daar niet voor en antwoordt dat een soepele houding de beste oplossing is. Op 17 oktober 1950 stelt het Wegenverkeersreglement bromfietsen met een motor tot 50cc gelijk aan fietsen. De Solexrijders kunnen weer onbezorgd rondrijden.
Door de toenemende welvaart en een groter aanbod van goedkope tweedehands auto’s stopt Van der Heem eind jaren 60 met de productie van Solexen. Maar de liefhebbers blijven. Solexclubs bestaan nog altijd en een nostalgisch tochtje op een gehuurde Solex is een gewild (bedrijfs)uitje. Het 70-jarig jubileum wordt dit Pinksterweekend uitgebreid gevierd.
Nationaal Archief
3.17.17.04 Kamer van Koophandel en Fabrieken Rotterdam, inv. nr. 1709
3.17.01.03 Kamer van Koophandel en Fabrieken Dordrecht, inv.nr. 380
2.16.09 Hoofdbestuur PTT, 1940-1954, inv.nr. 800
