Archief
Titel
3.02.10.01 Inventaris van het archief van de Onder-prefect en Districtscommissaris van het arrondissement Flakkee, later Brielle, (1794) 1811-1813 (1814)
Auteur
J.C. KortVersie
09-10-2020
Copyright
Nationaal Archief, Den Haag
1996 cc0Beschrijving van het archief
Naam archiefblok
Onder-prefect Flakkee te Brielle Onder-prefect Flakkee
Periodisering
archiefvorming: 1811-1813 oudste stuk - jongste stuk: 1794-1814
Archiefbloknummer
35701Omvang
; 290 inventarisnummer(s) 6,80 meterTaal van het archiefmateriaal
Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands
Soort archiefmateriaal
Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.Archiefdienst
Nationaal ArchiefLocatie
Den HaagArchiefvormers
Onderprefect in het arrondissement Flakkee, later Brielle De raad van het arrondissement Flakkee, later Brielle Districts-commissaris in het arrondissement Brielle, , 1811-1813, , 1811-1813, , 1813-1815Samenvatting van de inhoud van het archief
De onder-prefect vormde de schakel tussen de prefect en de gemeentebesturen c.q. de maires in zijn arrondissement. Zijn bemiddeling, advies, goedkeuring, instructie etc. was vereist bij vrijwel elk facet van het bestuur, het financieel beheer, de regeling en bevordering van het sociaal, economische en maatschappelijk leven. Hij werd bijgestaan door de raad van het arrondissement. Het archief bestaat uit de deel-archieven van de onderprefect, van zijn rechtsopvolger de districtscommissaris, en van de raad van het arrondissement. Het bevat o.a. (agenda's van) ingekomen stukken en kopieboeken van uitgaande brieven, notulen, registers betreffende de omslag van de grondbelasting. Verder zijn de stukken rubrieksgewijs geordend met uiteenlopende rubrieken als bestuur, justitie, militaire zaken, onderwijs en volksgezondheid.Archiefvorming
Geschiedenis van de archiefvormer
Bestuurlijke organisatie en grondgebied
Bij de inlijving van het koninkrijk Holland in het Franse keizerrijk werd het vierde kwartier Goeree en Overflakkee van het departement Maasland voortgezet als arrondissement Flakkee met de hoofdplaats Sommelsdijk. Dit arrondissement werd bij Keizerlijk decreet van 21 oktober 1811 vermeerderd met de eilanden Voorne en Putten, die eerder deel hadden uitgemaakt van het arrondissement Rotterdam. Daarmee ontstond het arrondissement Brielle. Bernard Hendrik Alexander Besier (1783-1829), tevoren kwartierdrost en auditeur van de koning ( Koninklijk decreet, 8 september 1809. ) , bleef aan met de nieuwe titel van onder-prefect van Flakkee. Eerst op 27 juni 1811 werd hij bij Keizerlijk decreet als zodanig benoemd, waarna hij op 11 augustus nadien de eed aflegde ( Archief prefectuur, inv.nr. 251, fo. 40. ) , Tot het eind van de Franse periode bleef hij in functie. Na de aftocht van de Fransen in november 1813 werd J.M. Heeneman, die eerder maire van Brielle was, bij besluit van het Algemeen bestuur van 28 november 1813, nr. 26, tot districtscommissaris benoemd ( Archief Staatssecretarie. inv.nr. 1. ) . Het centrale bestuur ging in de loop van het volgende jaar over tot opheffing van het bestuur van de provincies zoals dat van Napoleon was geërfd. Bij Koninklijk Besluit van 6 september 1814, nr. 38, werd bepaald, dat de functie van districtscommissaris per 31 december 1814 zou worden opgeheven. Bij Koninklijk Besluit van 26 december 1814, nr. 51, werd bepaald, dat opheffing zou worden uitgesteld tot 1 maart 1815, waarmee inderdaad een einde kwam aan het bestuur uit de Franse tijd.Taken
De onder-prefect was de schakel tussen de prefect en de gemeenten van het arrondissement. Als zodanig was hij hem verantwoording schuldig voor de uitvoering van het bestuur. De taken waren die, welke de prefect hem opdroeg. Zo werd de onderprefect ingeschakeld bij de invoering van de Franse conscriptie, het belastingstelsel en de invoering van de Franse rechterlijke organisatie. Een uitgebreid overzicht van de bemoeienissen van de onder-prefect treft men aan in de bijlage. De onder-prefect werd bijgestaan door een raad van het arrondissement, waaraan de volgende taken waren opgedragen: 1. het omslaan van de directe belastingen over de gemeenten van het arrondissement; 2. het geven van adviezen over aanvragen om ontheffing van belastingen, waarover de algemene raad van de prefectuur besliste; 3. het afhoren van de jaarlijkse rekening van de onder-prefect over het gebruik van de opcenten, bestemd voor de uitgaven van het arrondissement; 4. de prefect berichten over de staat en de behoeften van het arrondissement. De elf leden van de raad vergaderden slechts als het nodig was, per jaar maximaal vijftien dagen.
Geschiedenis van het archiefbeheer
Archiefvorming
Voor de vorming van zijn archief paste de onder-prefect van meet af aan het Franse agendastelsel toe. De ingekomen stukken ontvingen het nummer van binnenkomst van de agenda. Het werd bij deze stukken linksboven genoteerd met de datum van inkomst. De agenda van 1811 ontbreekt echter, zodat een en ander slechts van de ingekomen stukken kan worden afgeleid. Wanneer de agenda's vanaf 1812 wel aanwezig zijn, blijken zij wat rommelig te zijn gehouden. Inschrijving is niet altijd chronologisch noch ook consequent numeriek. Voorts ging men in 1813 over op een gerubriceerde agenda, waar geen index bijgevoegd werd. Het aantal niet geregistreerde ingekomen stukken was tenslotte tamelijk hoog.
Geschiedenis van het archief en eerdere bewerkingen
Over plaatsing en ordening van het archief in zijn tijd van ontstaan is niets bekend. Bij de opheffing van de functie van districtscommissaris bij Koninklijk Besluit van 26 december 1814, nr. 51, werd onder meer bepaald, dat het archief van hem en zijn voorganger moest worden overgedragen aan de gouverneur. In 1821 bevond het zich in wanorde in de griffie van het Provinciaal Bestuur van Zuid-Holland, waar commies-archivist J.F.P. Grim het samen met dat van de prefect c.s. ordende. Waarschijnlijk niet lang daarna werd het samen met de archieven van de andere onderprefecten overgedragen aan het Rijksarchief, waar het in 1860 in ieder geval aanwezig was. Het werd alweer samen met het archief van prefect en onder-prefecten van een lijst voorzien door J.H. Hingman en J.J. Feijlbrief, in 1945 gevolgd door een al even summiere inventaris van J.L. van der Gouw.
De verwerving van het archief
Het archief is bij Koninklijk Besluit of ministeriële beschikking overgebracht.
Inhoud en structuur van het archief
Verantwoording van de bewerking
Evenals bij de prefect vertoonde de oude inventaris ernstige gebreken. Doordat de ingekomen stukken op datum van afzending waren gelegd, was de agenda bovendien moeilijk bruikbaar. De series ingekomen stukken zijn daarom opnieuw gesorteerd. Het jaar 1811 is wegens het ontbreken van de index in zijn geheel als serie opgeheven, de stukken zijn in de rubriek Bijzonder ondergebracht. De series van 1812-1813 zijn wel hersteld. De ongenummerde stukken daaruit zijn weer afzonderlijk beschreven. De inventaris is voor het overige ingericht zoals die van de prefect. De omvang van het archief na bewerking is 8 meter.
Ordening van het archief
Zoals boven uiteengezet, is in het archief van de onder-prefect het seriestelsel toegepast. Een aparte serie besluiten kent het archief niet, deze zijn opgenomen in de kopieboeken van uitgaande brieven aan de maires. Voor het overige zijn de series op gelijke wijze ingericht als die van de prefect. Aan te tekenen valt nog, dat op de kopieboeken van uitgaande brieven geen indices aanwezig zijn, hetgeen het zoeken danig bemoeilijkt. De administratie en daarmee het onderzoek werd na de aftocht van de Fransen niet veranderd.
Aanwijzingen voor de gebruiker
Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Andere toegang
Op de 'Registres civiques' van Zuid-Holland (inventarisnummer 48) is een
digitale index beschikbaar.Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
- Creëer een account of log in.
- Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
- Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Onder-prefect Flakkee te Brielle, nummer toegang 3.02.10.01, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Onder-prefect Flakkee, 3.02.10.01, inv.nr. ...
Verwant materiaal
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Mocht men bij de onder-prefect niet verder kunnen met het onderzoek, dan zijn er twee mogelijkheden om elders verder te gaan. De eerste is het archief van de Prefect en de Commissaris-generaal van het Departement van de Monden van de Maas, 1811-1815 (3.02.09), de tweede de archieven van de diverse gemeenten in het ambtsgebied van deze onder-prefect.
Voor nader onderzoek over de periode na de Franse aftocht kan men zich wenden tot de gemeenten en de commissaris-generaal en toen deze per 1 mei 1814 verdween rechtstreeks tot het Provinciaal bestuur van Zuid-Holland.
Bijlagen
Concordantie van oude nummers naar nieuwe inventarisnummers
Oud nr. |
Nieuw inv.nr. |
1150 |
13 |
1151 |
14 |
1152 |
237 |
1153 |
238 |
1154 |
40 |
1155 |
15 |
1156 |
16 |
1157 |
17 |
1158 |
18 |
1159 |
19 |
1160 |
239 |
1161 |
39 |
1162 |
41 |
1163-1164 |
opgeheven |
1165-1174 |
1-12 |
1175-1179 |
232-236 |
1180 |
231 |
1181 |
65, 72 |
1182 |
78 |
1183 |
65, 72 |
1184 |
69 |
1185 |
77 |
1186 |
28 |
1187 |
29 |
1188 |
93 |
1189 |
26 |
1190 |
155 |
1191 |
156 |
1192 |
157 |
1193 |
158-160 |
1194 |
154 |
1195 |
177 |
1196 |
178 |
1197 |
179 |
1198 |
142 |
1199 |
175 |
1200 |
268, 269 |
1201 |
270, 271, 274 |
1202 |
48 |
Index op de gerubriceerde agenda, inv.nr. 14.
Rubrieken |
pag. |
Administration |
1 |
Conscription |
|
Accidents |
|
Agriculture |
|
Assemblée Nationale |
3 |
Batteries mobiles |
|
Biens communaux |
5 |
Bienfaisance |
6 |
Budget |
7 |
Bulletin des lois |
8 |
Caisse centrale |
9 |
Cantonnement & casernement |
10 |
Canonniers Garde Côte |
11 |
Chasse & pèche |
|
Cimetière & inhumation |
|
Circonscription communale |
14 |
Comptabilité des communes |
15 |
Conscription |
16 |
Conseil de l'arrondissement |
|
Conscription |
17 |
Conservation des hypothèques |
18 |
Contributions directes |
19 |
Cultes |
20 |
Délits & accidents |
21 |
Douanes |
22 |
Droits réunis |
23 |
Eaux et forêts |
24 |
Enrôlement volontaire |
25 |
Epidémies |
26 |
Etat civil |
27 |
Fabriques |
28 |
Fêtes publiques |
29 |
Finances |
30 |
Foires |
31 |
Garde nationale & Garde d'honneur |
32 |
Garde champêtre |
33 |
Gendarme |
34 |
Garde champêtre |
35 |
Guerre |
35 |
Hospices |
36 |
Honneurs civils & militairies |
37 |
Industrie nationale |
38 |
Inscription maritime |
39 |
Instruction publique |
40 |
Justice de paix |
|
Instruction publique |
|
Loterie |
42 |
Marine |
43 |
Mendicité |
44 |
Mercuriales |
|
Métiers & professions |
46 |
Octrois |
47 |
Passages d'eau |
48 |
Passeports |
49 |
Patentes |
50 |
Poids & mesures |
51 |
Police |
52 |
Ponts & chaussées |
53 |
Population |
54 |
Poste aux lettres |
55 |
Prisons |
56 |
Rémunération publique |
57 |
Sciences & arts |
58 |
Spectacles |
59 |
Timbre & enregistrement |
60 |
Travaux publics |
61 |
Tribunal de premier instance |
62 |
Vaccine |
63 |
Jury médical |
|
Dons patriotiques |
|
Douanes |
|
Guerre |
|
Garde nationale |
|
Oud nr.Nieuw inv.nr.Rubriekenpag.