2.21.453 Inventaris van het archief van N.C.M.A. van den Dries, (1909) 1941-1946 (1958)

Nicolaas Constant Maria Adrianus van den Dries is geboren te 's-Hertogenbosch op 23 juni 1880 als zoon van Nicolaas Constantinus Maria van den Dries en Johanna Adriana Rosalia Kuenen. Hij trouwde op 23 april 1910 te Roermond met Marie Lucie Marguerite de Beaumont.

Van den Dries begon zijn loopbaan bij de Dienst der registratie en domeinen, behaalde het radicaal van kandidaat-notaris en ging vervolgens rechten studeren te Utrecht (1906-1911). Daarna vestigde hij zich als advocaat-procureur te Den Haag. Hij was jarenlang redacteur van het ‘Weekblad voor Privaatrecht, Notaris-ambt en Registratie’, in welk blad hij talrijke artikelen publiceerde met name over het belastingrecht. Hij was de eerste voorzitter van de Vereeniging voor belastingwetenschap. Hij was ook enige tijd curator van de Leidse universiteit.

Op 19 oktober 1921 werd hij benoemd tot raadsheer in de Hoge Raad, met als specialisme de rechtspraak in belastingzaken. Gedurende de oorlog bleef Van den Dries de gehele periode aan als lid van de Hoge Raad evenals de andere vóór de oorlog benoemde raadsleden, met uitzondering van de voorzitter L.E. Visser die wegens zijn joodse afkomst door de Duitse bezetter najaar 1940 werd afgezet, en van J. Donner die in 1944 zelf ontslag nam. In 1943 werd de zetel van de Hoge Raad verplaatst van Den Haag naar Nijmegen, waardoor met name na de bevrijding van het zuiden van Nederland sommige raadsleden in het bevrijde Nijmegen waren gescheiden van collega's die in het bezette deel van Nederland woonden, onder wie ook Van den Dries.

Direct na de oorlog was er veel kritiek op de volgzame houding van de Hoge Raad in kwesties als het ontslag van voorzitter Visser, de ariërverklaring en de verplichte arbeidsinzet. Op grond van het Zuiveringsbesluit waren najaar 1944 meerdere raadsleden ontslagen dan wel geschorst en de overige, onder wie Van den Dries, gestaakt. Van den Dries heeft namens de leden van de Hoge Raad getracht de houding van raad tijdens de oorlogsjaren te verdedigen in zijn in mei 1945 verschenen brochure 'De Hooge Raad der Nederlanden tijdens de bezetting'. Deze brochure is fel bestreden, onder meer door de Leidse hoogleraar R.P. Cleveringa.

In de zomer van 1945 maakte Van den Dries deel uit van een kleine afvaardiging van de Hoge Raad die met de regering overleg voerde over een oplossing van de vertrouwenscrisis rond het college. Dit overleg leidde ertoe dat in oktober 1945 de cassatierechtspraak werd hersteld. De door de bezetter benoemde leden van de raad, onder wie de voorzitter J. van Loon, werden berecht en veroordeeld, de andere raadsleden werden in hun functies hersteld. J. Donner werd in 1946 als president benoemd en Van den Dries tot vice-president, welke functie hij tot 1950 heeft bekleed.
Van den Dries overleed te Den Haag op 15 september 1958.

Lit.: C. Jansen en D. Venema, ‘De Hoge Raad in de Tweede Wereldoorlog’ (Amsterdam 2011).

Het archief berustte bij de familie tot de overdracht aan het Nationaal Archief in 2019.

Schenking van een particulier archief.

Het archief bevat in hoofdzaak stukken betreffende het lidmaatschap van Van den Dries van de Hoge Raad gedurende de bezettingstijd, de ‘zuivering’ van dat college na de bevrijding en in het bijzonder zijn verweerschrift uit 1945. Het archief bevat correspondentie en documentatie (publicaties en knipsels) over deze kwestie. Daarnaast zijn ook andere publicaties van Van den Dries aanwezig, vooral betreffende belastingrecht.

Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

1. Creëer een account of log in.
2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, N.C.M.A. van den Dries, nummer toegang 2.21.453, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, Van den Dries, 2.21.453, inv.nr. ...

Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

2.09.65, Inventaris van het archief van de Hoge Raad der Nederlanden, (1939) 1940-1979 (1981)
Dit archief bevat voornamelijk zaakdossiers. Er zijn geen stukken aanwezig over het functioneren van dit college gedurende de bezettingstijd en de naoorlogse zuivering.